عوارض مصرف کراتینین

می دانید چروک اطراف چشم را چگونه میتوان درمان کرد؟ می دانید به این چین و چروک ریز، خطوط پنجه کلاغی هم می گویند؟ آیا تنها با کمک جراحی میتوان از شر این خطوط رهایی یافت؟ کرم های ضد چروک کارآیی ندارند و انجام عمل جراحی نیز، بسیار دشوار به نظر می رسد. خوشبختانه، گزینه‌ های درمانی دیگری نیز وجود دارند که می توانند به شما کمک کنند تا از چروک اطراف چشم (خطوط پنجه کلاغی)  جلوگیری کرده و آنها را کاهش دهید. در این

آمبلیوپی یا تنبلی چشم وضعیتی است که در آن، بینایی یک یا هر دو چشم فرد کم می شود و حتی با استفاده از عینک هم نمی توان این شرایط را تصحیح کرد. این یک اختلال رشدی است و زمانی رخ می دهد که چشم و مغز، هماهنگی مناسبی برای تولید تصاویر بصری نداشته باشند. در صورتی که این ضعف بینایی در مراحل اولیه خود درمان نشود، می تواند منجر به از دست دادن بینایی فرد شود. در این مقاله از بخش چشم و چشم

کرم و انگل روده در کودکان به چه دلایلی بوجود می آید؟ راه های درمان و تشخیص وجود آن چیست؟ عفونت های حاصل از انگل روده، رایج ترین نمونه عفونت روده ای هستند که توسط انگل رودهی ایجاد می شوند. این کرم ها هر ساله میلیون ها انسان را مبتلا می کنند که کودکان هم از این قاعده مستثنی نیستند. به عنوان والدین کودک باید به این موضوع توجه کنید. اما نگران نباشید زیرا راحت شدن از دست این عفونت زیاد زمان بر نیست! این

آیا تا به حال به بوتاکس کردن موهایتان فکر کرده اید؟ آیا می دانید کراتین مو بهتر است یا بوتاکس؟ بوتاکس مو درمانی برای جوان سازی مو است که باعث کاهش فر بودن و بهبود سلامت مو می شود و برای همه نوع مویی مناسب است. بوتاکس مو نسبت به درمان کراتینی (شیمیایی) اطمینان بخش تر است. در این مقاله از بخش زیبایی، پوست و موی دکتر سلام به بررسی فواید و مزایای بوتاکس مو می پردازیم و تفاوت آن را با کراتین مو مورد

خشکی لب در کودکان پدیده ای طبیعی در زمستان است که در مکان هایی با رطوبت کم اتفاق می افتد. اگر کودکان به مدت طولانی سینه مادر را بمکند، ممکن است به خشکی لب دچار شوند. بسیاری از بزرگسالانی که دچار خشکی و ترک لب هستند، از مرطوب کننده لب و بالم لب برای کاهش خشکی لب در کودکان استفاده می کنند. اما آیا برای کودکان هم میتوان از مرطوب کننده لب استفاده کرد؟ والدین چگونه باید با ترک لب در کودکان برخورد کنند؟ عوارض مصرف کراتینین

می دانید چروک اطراف چشم را چگونه میتوان درمان کرد؟ می دانید به این چین و چروک ریز، خطوط پنجه کلاغی هم می گویند؟ آیا تنها با کمک

آمبلیوپی یا تنبلی چشم وضعیتی است که در آن، بینایی یک یا هر دو چشم فرد کم می شود و حتی با استفاده از عینک هم نمی توان

در پستانداران و انسان ها، گوش به صورت طبیعی ماده ای مومی شکل ب جرم گوش تولید می کند. تمیز کردن جرم گوش در کودکان و بزرگسالان در

کرم و انگل روده در کودکان به چه دلایلی بوجود می آید؟ راه های درمان و تشخیص وجود آن چیست؟ عفونت های حاصل از انگل روده، رایج ترین

گال در کودکان یا Scabies چیست؟ آیا مراقب رژیم غذایی و واکسیناسیون کودک نوپای خود هستید؟ آیا نگران این هستید که کودک نوپای بازیگوش تان بیماری را از

سرکه سیب برای خشک کردن زگیل ها و کشتن ویروس ها مفید است. خواص ضد میکروبی قوی دارد که در از بین بردن زگیل های تناسلی موثر است. اسید استیک موجود در سرکه سیب می تواند برخی از ویروس ها و باکتری ها را از بین ببرد.

روغن بابونه رومی یک ضد التهاب معروف است که هم برای انسان و هم برای سگ در صورت داشتن مشکلات پوستی مشابه مانند سوزش، سوختگی، جراحات، زخم یا اگزما بسیار عالی می باشد. این یک روغن بسیار ملایم است که به آرام کردن استرس سگ نیز کمک می کند.

روغن اسطوخودوس یک درمان مهم  موضعی برای مشکلات پوستی سگ مانند آلرژی و سوختگی است. این روغن  یک انتخاب رایج در بین روغن های ضروری  برای زخم ها و خارش پوست سگ می باشد.

برای درمان افسردگی و بد اخلاقی، صبح یک عدد موز بخورید. این میوه سروتونین مغز را افزایش داده و خوش اخلاقی را برایتان به ارمغان می آورد.

برای افزایش سوخت و ساز بدن، ناشتا آب بنوشید. نوشیدن آب لیمو ناشتا، باعث چربی سوزی می شود و میل کردن آب هویج ناشتا، کبد چرب را درمان می کند. همچنین خوردن آب سیب ناشتا، باعث درمان جوش و آکنه می شود.

جوشانده شنبیله می تواند خارش پوست سر را درمان کند. برای این منظور کمی شنبیله را در آب در حال جوش ریخته و پس از 15 دقیقه آن را صاف کنید و موهای خود را با این مایع بشویید. شما همچنین شاهد خوش حالتی موهای خود خواهید بود.

اثبات شده است که رژیم پالئو برای بهبود عدم تحمل گلوکز مفید است و به طور خاص، رژیم غذایی پالئو بیش از یک رژیم غذایی مدیترانه ای به منظور بهبود تحمل گلوکز در افراد مبتلا به بیماری های قلبی اثر بخش بوده است.

هر دو رژیم غذایی اتکینز و پالئو، افراد را به مصرف تمام غذاهای مغذی، از جمله گوشت تازه، ماهی، غذاهای دریایی، سبزیجات تازه، چربی های سالم و تشویق می کنند.

گزینه سالمی که برای مبتلایان به سرطان پروستات مناسب می باشد، خوردن گوجه فرنگی پخته است. گوجه فرنگی سرشار از آنتی اکسیدانی قوی به لیکوپن می باشد که زمانی که گوجه فرنگی پخته می شود، بدن به راحتی می تواند آن را جذب کند.

آلوئه ورا به علت خواص ضد باکتری و ضد التهابی، برای درمان زخم ها به طور طبیعی مفید است. همچنین باعث آبرسانی به پوست شده و چربی بیش از حد پوست را از بین می برد. علاوه بر این، یک نرم کننده طبیعی است که مرمت پوست آسیب دیده کمک می کند.

چگونه میتوان باعث افزایش قد در نوجوانان شد؟ هر کسی، خواهان یک اندام متناسب با قدی ایده آل می باشد، به ویژه نوجوانان. اگرچه

پاسخ به سوالات پزشکی و جنسی شما ، در مجله دلگرم کلیک کنید



خانه

موبایل

آنچه ورزشکاران درباره کراتین نمی دانندمصرف کراتین امروزه در بین ورزشکاران ایرانی و البته سایر کشورها شایع شده است، اما بسیاری از این ورزشکاران بدون اطلاع از عوارض مصرف بی‌رویه کراتین، با هدف رسیدن به اهداف خود در مدت کوتاه‌تری اقدام به مصرف بیش از اندازه مجاز این مکمل می‌کنند.عوارض مصرف کراتینین

دکتر مسعود کیمیاگر، متخصص تغذیه، کراتین را محصول نهایی سوخت‌و‌ساز پروتئین دانست و اظهار داشت: «پروتئین از آمینو اسیدها تشکیل شده و از ترکیب مشتقات آمینو اسیدها کراتین به وجود می‌آید.»وی افزود: «با سوخت و ساز پروتئین‌ها در بدن، کراتین در کلیه و کبد از ترکیب سه آمینو اسید آرژنین، گلیسین و متیونین تولید می‌شود و به همین دلیل بعضی از افراد به اشتباه فکر می‌کنند این ماده در افزایش انرژی در ورزشکاران مفید است.»

این متخصص تغذیه تصریح کرد: «تقریباً ۹۵ درصد کراتین بدن در عضلات اسکلتی به کراتینین تبدیل شده و بعد درچرخش توسط کلیه ها به میزان ۲ گرم درروز دفع می‌شود.»وی ادامه داد:«خیلی مهم است که کراتین با کراتینین اشتباه گرفته نشود؛ درعضله اسکلتی کراتین نقش مهم و حیاتی به عنوان منبع انرژی آنی و در دسترس برای انقباض عضله بازی می‌کند،  کراتین با فسفوکراتین در یک تعادل قابل برگشت قرار(A.T.P) دارد.»

کیمیاگر یادآور شد:«A.T.P برای انجام فعالیت‌های فیزیکی و ورزشی در بدن نیاز است و تقریبا برای ۳ الی ۴ ثانیه انقباض عضلات کفایت می‌کند و بعد از آن تمام می‌شود.»

این استاد دانشگاه شهید بهشتی افزود: «هدف از مصرف مکمل‌های کراتینی بیشینه‌سازی ذخایر کراتین و فسفو کراتین بیشترعضله می‌باشد که باعث تولید سریعتر ATP  در حین ۱۰ الی ۲۰ ثانیه نخست فعالیت‌های  شدید و بی هوازی خواهد شد وهمچنین به طور بالقوه برای بافر کردن اسید لاکتیک و به تأخیر انداختن خستگی مناسب است.»

این متخصص تغذیه گفت: «کراتین به عنوان یک ماده غذایی مکمل در زمان خاص و محدود و تنها باید توسط پزشک متخصص تجویز شود.» وی ادامه داد: «در بدنسازی، کراتین طی ۳-۴ هفته به مقدار اندک ۵-۱۰ گرم تجویز می‌شود و تنها در عضله‌سازی مفید می‌باشد.»

کیمیاگر اظهار داشت: «در باشگاه های بدنسازی، مربیان بدون اطلاع از عوارض استفاده بیش از حد کراتین، ورزشکاران را نسبت به مصرف چندین برابر این مکمل غذایی تشویق می‌کنند.»وی افزود:«در همین رابطه می‌طلبد مسئولان مربوطه نظارت بیشتری بر باشگاه‌های ورزشی و مکمل‌های غذایی موجود در بازار داشته باشند.»

این متخصص تغذیه تصریح کرد:«افزایش بار پروتئین ناشی از مصرف  بیش از اندازه کراتین در بلند مدت می‌تواند، اثرات مخربی برای کلیه داشته باشد.» وی خاطر نشان کرد: «مصرف بیش از اندازه کراتین نه تنها باعث افزایش انرژی نخواهد شد بلکه پیری و فرسودگی زودرس را برای ورزشکاران به همراه خواهد داشت.»منبع :salamatnews.com

اسباب بازی های فکری و جالب

حس خوب زندگی (زیباتر شوید)

ویژه تبلیغات در بیتوته

تجهیزات مراکز بازی تا 35 درصد تخفیف

خرید انلاین محصولات زناشویی،6 درصد تخفیف

تخفیف های ویژه /سوپر مارکت اینترنتی

باز نشر مطالب بیتوته تنها با ذکر و آدرس سایت مجاز می باشد .

اثرات مصرف خوراکی مکمل کراتین بر سطح سرمی BUN و کراتینین و بافت کلیوی در رت های نر تحت تمرین

حمیدرضا ابری1، مینو محمودی1* و سیامک شهیدی2

1 همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان، دانشکده علوم پایه، گروه زیست‌شناسی

2 همدان، دانشگاه علوم پزشکی همدان، مرکز تحقیقات فیزیولوژی اعصاب

تاریخ دریافت: 4/5/95                 تاریخ پذیرش: 19/9/96 عوارض مصرف کراتینین

چکیده

استفاده از کراتین به‌عنوان مکمل غذایی، برای کمک به عملکرد ورزشی، عمومیت گسترده­ای در میان ورزشکاران دارد. بااین‌وجود اخیراً نگرانی­هایی در مورد اثر زیان‌آور مصرف کوتاه و بلندمدت کراتین بر سلامتی بیان‌شده است. هدف از مطالعه اخیر، بررسی اثرات مصرف خوراکی مکمل کراتین بر سطح سرمی BUN، کراتینین و بافت کلیوی در رت­های نر تحت تمرین بود. در این مطالعه، رت­های نر نژاد ویستار با محدوده وزنی (g5 ± 245) به‌طور تصادفی به 5 گروه 8 تایی: کنترل، شاهد، تمرین و دریافت‌کننده دوز 2،3، و mg/kg/d 6 تقسیم شدند. مطالعات بیوشیمیایی و بافت‌شناسی بعد از 1 روز مصرف کراتین و ورزش انجام شد. سپس سطح سرمی BUN وکراتینین با استفاده از روش اسپکتروفتومتری موردسنجش قرارگرفت. نتایج حاصله با استفاده نرم‌افزارSPSS  نسخه 18 و آزمون تحلیل واریانس ANOVA تجزیه‌وتحلیل شدند. نتایج نشان داد که مصرف مکمل کراتین با دوزهای2، 3 و 6 میلی‌گرم/کیلوگرم/ روز منجر به تغییرات معناداری در سطح سرمی BUN در مقایسه با گروه کنترل نشد (.5P&gt) و در دوزهای2و3 میلی‌گرم/ کیلوگرم نیز سطح سرمی کراتینین در مقایسه با گروه کنترل تغییرات معناداری نداشت (.5P&gt) به‌استثناء گروه دریافت‌کننده دوز6 میلی‌گرم/کیلوگرم که به‌طور معناداری سطح سرمی بالاتری از کراتینین را در مقایسه با گروه کنترل نشان داد (.5P). نتایج نشان داد که مصرف مکمل کراتین در دوز بالا باعث افزایش معنادار در سطح سرمی کراتینین در مقایسه با گروه کنترل گردید اما تأثیر معناداری بر سطح سرمی BUN نداشت و ضایعه و آسیب هسیستولوژیکی معناداری در بافت کلیوی گروههای دریافت‌کننده مشاهده نشد.

واژه‌های کلیدی: مکمل کراتین، BUN، کراتینین، بافت کلیوی، رت

* نویسنده مسئول، 813822214 ، minoomahmoodi@yahoo.com

مقدمه

تمرین با وزنه یکی از روشهای پرطرفدار جوانان است که در اکثر رشته‌های ورزشی برای تقویت عضلانی از آن استفاده می‌شود. همچنین اکثر ورزشکاران از مکمل‌های ورزشی به‌خصوص کراتین، باهدف بهبود عملکرد، افزایش توده بدون چربی و وزن عضلانی و درنتیجه افزایش قدرت که لازمه موفقیت در اکثر رشته‌های ورزشی می‌باشد استفاده می‌کنند (1). کراتین یک ترکیب آلی است که در کبد و کلیه‌ها از آمینواسیدهای گلایسین، آرژنین و متیونین ساخته می‌شود و نقش مهمی را در تأمین انرژی سریع از طریق انتقال گروه فسفات از فسفوکراتین (pcr) به ADP و بازسازی ATP ایفا می‌کند (43).

به نظر می‌رسد کراتین عامل نیروزای طبیعی، سالم و مؤثر برای افزایش عملکرد فعالیت ورزشی باشد. هرچند تحقیقاتی سودمندی و انرژی‌زا بودن آنرا گزارش کرده‌اند (38و 44)، اما به دلیل شیوع مصرف کراتین، هنوز ابهاماتی درباره فواید و آثار جانبی ازجمله تأثیر مکمل‌سازی کوتاه‌مدت و بلندمدت بر شاخص‌های سرمی آسیب سلولی وجود دارد (35). نتایج تحقیقات در رابطه با تأثیر مصرف کراتین در کنار تمرین ورزشی بر شاخص‌های سرمی آسیب سلولی همسو نمی‌باشد. برای مثال، در تحقیقاتی تأثیر بارگیری کراتین بر روی نمونه انسانی و با انجام فعالیت ورزشی انجام‌شده و آنزیمهای کبدی و BUN و کراتینین موردسنجش قرارگرفته که در رنج نرمال کلینیکی قرارداشته و اختلاف معناداری وجود نداشت (29، 32 و 37). در مطالعاتی نیز آنزیمهای کبدی و کراتینین و BUN در اثر استفاده از این مکمل افزایش معناداری یافته‌اند (22 و 41). در پژوهشی اظهار داشتند که سطح سرمی آنزیم‌هایی مانند کراتین کیناز و لاکتات دهیدروژناژ در پی مصرف مکمل کراتین افزایش می‌یابد (23).

افراد با یکی از وظایف مهم کلیه‌ها یعنی خلاص کردن بدن از مواد زائدی که جذب‌شده‌اند یا به‌وسیله متابولیسم به وجود آمده‌اند آشنا هستند. کلیه‌ها وظایف متعددی بر عهده‌دارند که عبارتند از: دفع مواد زائد متابولیک و مواد شیمیایی خارجی، تعادل آب و الکترولیت، تنظیم اسمولالیته مایعات بدن و غلظت الکترولیت‌ها، تنظیم فشار شریانی، تنظیم تعادل اسید- باز، ترشح متابولیسم و دفع هورمون، گلوکونئوژنز. کلیه‌ها راه اصلی برای دفع فرآورده‌های زائد متابولیسم هستند که دیگر مورد نیاز بدن نمی‌باشند. این فرآورده‌ها شامل اوره (ناشی از متابولیسم اسیدهای آمینه)، کراتینین (ناشی از کراتین عضله)، اسید اوریک (ناشی از اسیدهای نوکلئیک)، فرآورده‌های نهایی تجزیه هموگلوبین (مثل بیلی‌روبین) و متابولیت‌های هورمونهای مختلف می‌باشند (14).

ترکیبات ازت‌دار غیرپروتئینی non protein nitrogen)) پلاسما مشتمل بر اوره، اسید اوریک، اورات‌ها، کراتینین، کراتین، اسیدهای آمینه و نیز آمونیوم و برخی دیگر از مواد ازته می‌باشند، که بخش عمده آنها نظیر آمینواسید و اوره، به‌طور متوالی، از کاتابولیسم پروتئین‌های غذایی و درون‌زا حاصل‌شده و در حالت سلامت حدود 45 درصد آنرا، اوره تشکیل می‌دهد.

از شاخص‌های اختصاصی و حساس عملکرد کلیه، نیتروژن‌ اوره خون (Blood Urea Nitrogen) و کراتینین است. اوره از مواد ازته غیرپروتئینی و محصول عمده کاتابولیسم پروتئین‌ها در بدن می‌باشد، که از چرخه اوره در کبد سنتز شده و در مایعات داخل و خارج سلولی انتشار می‌یابد، غلظت اوره پلاسما منعکس‌کننده تعادل اوره حاصل از کاتابولیسم اسیدهای آمینه و دفع آن توسط کلیه است. سنجش اوره در آزمایشگاه به‌صورت ازت اوره (BUN) صورت می‌گیرد. که محدوده طبیعی آن در فرد بالغ mg/dl 2-6 است. ازآنجاکه 47 درصد از وزن مولکولی اوره از نیتروژن تشکیل می‌یابد، از ضرب شدن رقم فوق در 14/2 میزان کلی اوره به دست می‌آید.

کم‌وبیش تمامی منابع کراتین بدن در عضلات جای دارند و از دهیدراتاسیون غیرآنزیمی آن کراتینین پدیدار می‌گردد، که از نظر متابولیکی غیرفعال بوده و به‌عنوان ماده زائد از طریق کلیه دفع می‌گردد. کراتینین همانند اوره در بیماری‌های کلیوی افزایش می‌یابد و سنجش آن به همین مناسبت حائز اهمیت بوده و در تشخیص بیماری‌های کلیه مورداستفاده قرار می‌گیرد. افزایش کراتینین همراه با سایر مواد ازته غیرپروتئینی در اختلالات پارانشیم کلیوی مشاهده می‌شود (16).

کراتین مکمل غذایی است که امروزه پرمصرف‌ترین مکمل در بین ورزشکاران است (4). بااین‌حال، هنوز نگرانی‌های زیادی در مورد اثرات شخص و عوارض جانبی مصرف مکمل کراتین در بین ورزشکاران رشته‌های مختلف وجود دارد و ابهاماتی درباره آثار مکمل‌سازی کوتاه‌ و بلندمدت کراتین بر شاخص‌های سلامتی و دستگاههای مختلف بدن به وجود آمده است. بنابراین باتوجه به سازوکار شخص بروز آسیب سلولی ناشی از مصرف مکمل کراتین در کنار تمرین و تناقضات موجود در یافته‌های قبلی در رابطه با تغییرات شاخص‌های سرمی، این تحقیق قصد داشت تأثیر مصرف خوراکی مکمل کراتین بر مارکرهای کلاسیک عملکرد کلیوی و بافت کلیه را در موش‌های رت نر تحت تمرین شنا تعیین کند لذا هدف این تحقیق بررسی اثرات کراتین بر سطح سرمی کراتینین و BUN و بافت کلیوی در موش‌های رت نر تحت تمرین می‌باشد، نتایج حاصله می‌تواند در ملاحظات ورزشی در خصوص دوزهای توصیه‌شده و طول دوره مصرف کراتین موردتوجه قرارگیرد و از آسیب‌های فیزیولوژیک احتمالی به کلیه جلوگیری کند.

مواد و روشها

حیوانات و گروههای آزمایشی: مطالعه فوق یک تحقیق تجربی- آزمایشگاهی درزمینه ملاحظات ورزشی در مصرف مکمل‌های غذایی به منظور حداقل رساندن آسیب‌های فیزیوپاتولوژیک بود. در این مطالعه موشهای صحرایی نر از نژاد ویستار با میانگین وزن (g5 ± 245) به تعداد 4 سر از انستیتو پاستور ایران تهیه شده که به­طور تصادفی در 5 گروه 8 سری قرارگرفتند. حیوانات محدودیتی در دسترسی به آب و غذا نداشتند و در شرایط نوری 12 ساعت روشنایی و 12 ساعت تاریکی با درجه حرارت 3±22 درجه سانتی‌گراد و رطوبت 7 درصد در اتاق مخصوص حیوانات نگهداری می‌شدند، پس از یک هفته انتقال به آزمایشگاه دانشگاه و سازش با محیط جدید، انجام آزمایشات آغاز گردید. مطالعه برای 1 روز انجام گرفت و نمونه‌ها به 5 گروه 8 سری تقسیم شدند: 

گروه کنترل: بدون اینکه مکمل کراتین دریافت کنند، درون قفس همراه با آب و غذا نگهداری شدند.

گروه شاهد: بدون اینکه مکمل کراتین دریافت کنند روزانه به مدت 45 دقیقه تمرین شنا می‌کردند.

گروه تمرین- دریافت‌کننده دوز کم کراتین: این گروه مکمل کراتین را با دوز mg/kg/day 2 به‌وسیله گاواژ دریافت و روزانه به مدت 45 دقیقه شنا می‌کردند.

گروه تمرین- دریافت‌کننده دوز متوسط کراتین: این گروه مکمل کراتین را با دوز mg/kg/day 3 به‌وسیله گاواژ دریافت و روزانه به مدت 45 دقیقه شنا می‌کردند.

گروه تمرین- دریافت‌کننده دوز بالای کراتین: این گروه مکمل کراتین را با دوز mg/kg/day 6 به‌وسیله گاواژ دریافت و روزانه به مدت 45 دقیقه شنا می‌کردند.

تمرین شنا (Swimming Training): جهت سازگاری حیوانات با شنا کردن در آب و کاهش فاکتورهای استرس در مواجهه با فعالیت شنا کردن همه حیوانات گروه‌های تمرین 5 روز متوالی به مدت 3 دقیقه بدون دریافت مکمل کراتین شنا می‌کردند (31). بعدازاین دوره سازگاری، موشها در گروه‌های تمرین پس­از دریافت مکمل کراتین روزانه 45 دقیقه در استخر ویژه‌ای به ابعاد 5×5×1 سانتی‌متر برای 1 روز شنا کردند (27). درجه حرارت آب 1±31 درجه سانتی‌گراد نگهداری می‌شد و پس از هر جلسه شنا موشها با سشوار خشک می‌شدند.

مکمل کراتین (Creatine supplementation): دریافت مکمل کراتین (کراتین مونوهیدرات شرکت داروسازی و مکمل‌های غذایی کارن) یک روز بعد از دوره سازگاری موشها با شنا کردن شروع شد. حیوانات مکمل کراتین را به‌وسیله گاواژ دریافت می‌کردند. دوزها بعد از ظهر و 3 دقیقه قبل از ورزش شنا به موش‌ها داده می‌شد. دوز توصیه‌شده برای کراتین 3 میلی‌گرم به ازای یک کیلوگرم وزن بدن است که در مطالعات مختلف (7، 36 و46) استفاده‌شده است که این میزان معادل 2 گرم در روز برای یک شخص 7 کیلوگرمی است. که در این مطالعه دوزهای 2 و 6 میلی‌گرم به ازای یک کیلوگرم نیز استفاده شد.

روش نمونه‌برداری خون: ده روز پس از اجرای تجربیات آزمایشگاهی و 48 ساعت بعد از آخرین جلسه تمرین، موشها با اتر بیهوش شدند و متعاقباً با استفاده از تکنیک خونگیری از قلب، خونگیری صورت گرفت. نمونه‌های خون (ml5) در لوله‌های آزمایشگاهی جمع‌آوری شده و پس از سانتریفیوژ با دور rpm25 به مدت 1 دقیقه، نمونه‌ها جهت آنالیزهای بیوشیمیایی سرم به منظور بررسی عملکرد کلیوی (BUN و کراتینین) به آزمایشگاه منتقل و با دستگاه اسپکتروفتومتری اتوآنالیزر Hitachi 912 ساخت ژاپن سنجشها صورت گرفت.

روش تهیه بافت: کلیه راست در هر پنج گروه مورد مطالعه پس از بی‌هوشی با اتر و خون‌گیری از قلب جدا و در فرمالین 1 درصد قرار داده‌شده و پس از طی مراحل بافت‌شناسی، برش­گیری صورت گرفت، برای برش­گیری از دستگاه میکروتوم چرخشی (Rotary microtome) استفاده شد. ضخامت برش‌ها 5 میکرون انتخاب‌شده و برش‌ها به طور مقاطع متوالی (Serial Section) تهیه شدند. در این مطالعه برای رنگ‌آمیزی بافت‌ها از روش رنگ‌آمیزی معمولی به روش هماتوکسیلین- ائوزین (Hematoxylin- Eosin) استفاده شد. در لام های تهیه شده در 5 میدان دید تصادفی 1 مورد از هرکدام از شاخص‌های مورفولوژیک مدنظر، برحسب میکرومتر اندازه‌گیری شده و نتایج بصورت Mean ± SEM گزارش شدند، نمونه‌های بافتی با بزرگنمایی 4 به‌وسیله میکروسکوپ نوری ازنظر کپسولهای بومن و توبولهای کلیوی موردمطالعه قرارگرفت.

سنجش Creatinine سرم (روش ژافه): در این روش کراتینین در محیط قلیایی با پیکرات واکنش داده و تولید کمپلکس زرد- نارنجی می‌نماید. در کمپلکس رنگی تشکیل‌شده میزان جذب نوری در طول‌موج 51 نانومتر اندازه‌گیری می‌شود (2).

سنجش BUN سرم (روش (Berthelot: روش برتلوت بر مبنای واکنش اوره‌آز و سنجش آمونیوم حاصل با استفاده از فنل و هیپوکلریت بنا شده است. محصول آبی‌رنگ اندوفنل قابل‌سنجش خواهد بود و میزان جذب نوری در 56 نانومتر اندازه‌گیری می‌شود (28).

تجزیه ‌و تحلیل آماری: نتایج آزمایش در تمام گروه‌ها بصورت Mean+SEM گزارش‌شده و داده‌های حاصل بااستفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 18 و بااستفاده از آزمون آنالیز واریانس یک‌طرفه  ANOVA به همراه پس‌آزمونTukey  آنالیز گردیدند و .5P&lt اختلاف معنی‌دار در نظر گرفته شد.

نتایج

اثر مصرف مکمل کراتین بر سطح سرمی کراتینین در گروههای تجربی: غلظت کراتینین سرم در گروه‌های کنترل (.1±.69)، شاهد (.2±.72)، دریافت‌کننده دوز کم mg/kg/day 2 (.7±.73)، دریافت‌کننده دوز متوسط mg/kg/day 3 (.1±.68) و دریافت‌کننده دوز بالای کراتین mg/kg/day 6 (  mg/dl.1±.76) در نمودار (1)  نمایش داده ‌شده است. نتایج نشان می‌دهد که اختلاف معناداری در سطح سرمی کراتینین بین گروه کنترل با گروه‌های شاهد، دریافت‌کننده دوز کم کراتین و دریافت‌کننده دوز متوسط کراتین وجود ندارد. همچنین اختلاف معناداری بین میانگین کراتینین سرم گروه دریافت‌کننده دوز بالای کراتین با گروه شاهد وجود ندارد (5/ P&gt) اما بین میانگین کراتینین سرم گروه دریافت‌کننده دوز بالای کراتین با گروه کنترل اختلاف معناداری وجود دارد (5/P &lt).

اثر مصرف مکمل کراتین بر سطح سرمی BUN در گروههای تجربی: نتایج غلظت BUN سرم در گروه کنترل (.85±18)، شاهد (1.2±18.4)، دریافت‌کننده دوز کم کراتین mg/kg/day 2 (.84±18.66) دریافت‌کننده دوز متوسط کراتین mg/kg/day 3 (.91±18.85) و دریافت‌کننده دوز بالای کراتین mg/kg/day 6 (mg/dl.52±18.42) در نمودار (2) نمایش داده‌شده است. نتایج نشان می‌دهد که اختلاف معناداری در سطح سرمی BUN بین گروه کنترل با گروه‌های شاهد، دریافت‌کننده دوز کم کراتین، دریافت‌کننده دوز متوسط کراتین و دریافت‌کننده دوز بالای کراتین وجود ندارد (5/ P &gt).

اثرات بافتی حاصل از مصرف خوراکی مکمل کراتین در رت‌های نر تحت تمرین: بعد از جمع‌آوری خون، کلیه راست سریعاً برداشته‌شده و در فرمالین 1 درصد قرارداده شد، پس از طی مراحل بافت‌شناسی و برش‌گیری، اسلایدهای 5 میکرومتری با هماتوکسیلین/ ائوزین رنگ‌آمیزی شده و با بزرگنمایی X4 به‌وسیله میکروسکوپ نوری موردمطالعه قرارگرفت و تصاویر بافتی با کمک دوربین دیجیتالی تهیه شده و پس از بررسی 6 میدان دید متفاوت در هر اسلاید از هرگروه، داده‌ها توسط آنالیز واریانس یکطرفه تجزیه‌وتحلیل و مشخص گردید که بین نمونه‌های تهیه شده در پنج گروه شامل شکل A، شکل B، شکل C، شکل D و شکل E به ترتیب کنترل، شاهد، دریافت‌کننده دوزهای 2، 3 و 6 میلی‌گرم/ کیلوگرم اختلاف معناداری ازنظر قطرکپسول‌های بومن و توبولهای کلیوی (پروگزیمال و دیستال) وجود ندارد و در هیچ‌کدام از گروه‌های موردمطالعه ضایعه و آسیب معناداری دیده نشد که نتایج در جدول 1نمایش داده‌ شده است.

عوارض مصرف کراتینین

نمودار1- تأثیر مکمل کراتین بر سطح سرمی کراتینین در رت­های نر تحت تمرین شنا بعد از ده روز . 

مقادیر بیانگر «میانگین+ انحراف معیار» است. گروه‌های کنترل (بدون دریافت مکمل و بدون تمرین شنا)، شاهد ( بدون دریافت مکمل و با تمرین شنا)، گروه‌های دریافت‌کننده مکمل با تمرین شنا (روزانه 45 دقیقه) دوزهای 2 و 3 و 6 میلی‌گرم/ کیلوگرم. علامت * بیانگر اختلاف معنادار با گروه کنترل است (.5P&lt).

نمودار 2- تأثیر مکمل کراتین بر سطح سرمی BUN در رت­های نر تحت تمرین شنا بعد از ده روز.

مقادیر بیانگر « میانگین+ انحراف معیار» است. گروه‌های کنترل (بدون دریافت مکمل و بدون تمرین شنا)، شاهد (بدون دریافت مکمل و با تمرین شنا)، گروه‌های دریافت‌کننده مکمل با تمرین شنا (روزانه 45 دقیقه) دوزهای 2، 3 و 6 میلی‌گرم/ کیلوگرم.

شکل 1- بافت کلیوی گروههای: A) کنترل، B) شاهد، C) دریافت‌کننده کراتین دوز 2 میلی‌گرم/ کیلوگرم،D ) دریافت‌کننده کراتین دوز 3 میلی‌گرم/ کیلوگرم، E) دریافت‌کننده کراتین دوز 6 میلی‌گرم/ کیلوگرم. گلومرول (1)، لوله‌های پروکسیمال (2)، لوله‌های دیستال (3).

بزرگنمایی: X4- رنگ‌آمیزی: هماتوکسیلین- ائوزین. قطر گلومرول­ها، لوله‌های پروگزیمال و دیستال در گروه‌های مورد مطالعه برحسب میکرومتر اندازه‌گیری و مقادیر P (حاصل از آنالیز واریانس یک‌طرفه) نسبت به گروه کنترل مقایسه گردید که اختلاف معناداری نداشتند(.5P&lt)، و در گروه‌های مورد مطالعه ضایعه و آسیب هیستولوژیکی معناداری دیده نشد.

جدول 1- میانگین قطر جسمک‌های کلیوی، لوله‌های پروگزیمال و دیستال در گروه‌های مورد مطالعه برحسب میکرومتر. مقادیر P (حاصل از آنالیز واریانس یک‌طرفه) نسبت به گروه کنترل مقایسه و بیان‌شده‌اند. (.5P&lt)  اختلاف معنادار نمی‌باشد. مقادیر بیانگر « میانگین+ انحراف معیار» است.

گروه

قطر گلومرول

P

قطر لوله‌های پروکسیمال

p

قطر لوله‌های دیستال

p

گروه کنترل

65/+ 4/34

–

244/+ 6/6

–

244/+ 6/11

–

گروه ورزشی

97/+ 6/33

977/

244/+ 7/6

/1

374/+ 35/11

93/

دریافت‌کننده دوز کم کراتین

12/1+ 32

698/

2/+ 35/6

99/

374/+ 8/1

525/

دریافت‌کننده دوز متوسط کراتین

/1+ 34

998/

4/+ 4/6

99/

2/+ 2/11

93/

دریافت‌کننده دوز بالای کراتین

12/1+ 4/32

612/

374/+ 6/6

881/

59/+ 4/1

164/

بحث و نتیجه‌گیری

نتایج مطالعه اخیر نشان می‌دهد که مصرف مکمل کراتین با دوزهای 2، 3 و 6 میلی‌گرم/ کیلوگرم موجب افزایش سطح سرمی BUN شد اما این افزایش در مقایسه با گروه کنترل معنادار نبود (5/ P &gt). همچنین مصرف دوز 2 میلی‌گرم/ کیلوگرم موجب افزایش و دوز 3 میلی‌گرم/ کیلوگرم موجب کاهش سطح سرمی کراتینین در مقایسه با گروه کنترل شد که البته این تغییرات معنادار نبود اما سطح سرمی کراتینین در گروه دریافت‌کننده 6 میلی‌گرم/ کیلوگرم کراتین نسبت به گروه کنترل دارای افزایش معناداری بود (.5&gt P). نتایج مطالعه‌ی حاضر نشان می‌دهد مصرف مکمل کراتین با دوز بالاتر از دوز توصیه‌شده در کوتاه‌مدت حتی در صورت فعالیت ورزشی می‌تواند به­طور معناداری سطح سرمی کراتینین را افزایش دهد که از مارکرهای آسیب بافت کلیوی محسوب می‌شود. در مطالعه‌ی حاضر ساختار بافت کلیوی در گروه‌های آزمایشی ازنظر قطر گلومرول، لوله‌های پروگزیمال و دیستال در گروه‌های دریافت‌کننده کراتین نسبت به گروه کنترل مورد مقایسه قرارگرفت که تغییرات و آسیب و ضایعه معناداری مشاهده نگردید (5/ P &gt).

مکمل­ها محصولاتی متنوع از ویتامین‌ها، مواد معدنی، ترکیبات گیاهی و بسیاری از ترکیبات کارافزا هستند. در یک دسته‌بندی می‌توان مکمل‌های تغذیه‌ای را به سه گروه تقسیم کرد: مکمل‌های رژیمی، مکمل‌های کارافزا و غذاهای ورزشی. مطالعات مختلف اثرات مکمل‌های گوناگون را برروی شاخص‌های بیوشیمیایی، بافت‌ها و نیز سلول‌ها بررسی کرده‌اند. تحقیقی اثرات مکمل ال- کارنیتین را مجزا و توأم با گرسنگی برروی شاخصه‌های بیوشیمیایی بررسی کرد و نتایج نشان داد که رژیم غذایی حاوی ال- کارنیتین منجر به کاهش معنادار کلسترول و تری­گلیسرید شد اما تأثیر معناداری بر میزان گلیکوژن کبد و گلوکز پلاسما نداشت (1). در مطالعه‌ای تأثیرات پروبیوتیکی مکمل خوراکی میکروبی زنده Bifidobacterium bifidum برروی سلولهای سرطانی بررسی شد که نتایج نشان داد درصد مهاری سوپرناتانت بر روی سلولهای سرطانی با غلظت آنها رابطه مستقیم دارد (2). در این مطالعه تأثیر مکمل کراتین را بر روی ماکرهای بیوشیمیایی و بافت کلیوی بررسی کردیم. کراتین یا متیل گوانیدین اسید استیک از واکنشهای آنزیماتیک متوالی بر روی آرژنین و گلایسین در کلیه و مخاط روده و سپس در کبد سنتز شده و در دسترس مغز و عضلات بدن قرار می‌گیرد، که پس از فسفوریلاسیون و تبدیل‌شدن به فسفوکراتین، نقش عمده‌ای را در فرایند متابولیکی انقباض عضلات بدن ایفا می‌کند. میزان مصرف آن در بدن یک فرد متوسط حدود 2 گرم در روز است. بخش اعظم کراتین بدن انسان درون عضلات اسکلتی ذخیره می‌شود (95 درصد) که از این مقدار فقط حدود 3 درصد آن به شکل آزاد و مابقی آن به‌صورت فسفوکراتین است، کم‌وبیش تمامی منابع کراتین بدن در عضلات جای دارند و از دهیدراتاسیون غیرآنزیمی آن کراتینین پدیدار می‌گردد، که ازنظر متابولیکی غیرفعال بوده و به‌عنوان ماده زائد از طریق کلیه دفع می‌گردد. کراتینین همانند اوره در بیماری‌های کلیوی افزایش می‌یابد و سنجش آن به همین مناسبت حائز اهمیت بوده و در تشخیص بیماری‌های کلیه مورداستفاده قرار می‌گیرد. افزایش اوره (و یا BUN) و کراتینین، که نتیجه نهایی متابولیسم ترکیبات ازته در بدن می‌باشند، در نارسایی‌های حاد و مزمن کلیه پدیدار شده و در تستهای آزمایشگاهی منعکس می‌گردد (16). امروزه همراه با انجام تمرین‌های ورزشی، مصرف مکمل‌های غذایی نیز بسیار گسترده شده است و کمتر ورزشکاری را می‌توان یافت که در عمر ورزشی خود، یک یا چند مورد آنها را امتحان نکرده باشد، مکمل کراتین امروزه پرمصرف‌ترین مکمل در بین ورزشکاران است (4). نتایج بسیاری از مطالعات نشان می‌دهد که مصرف خوراکی مکمل کراتین در انسان‌ها و رت‌ها باعث افزایش عملکرد فیزیکی و ورزشی شده است (5،24 و 44). مطالعات آزمایشات کلینیکی درباره استفاده از مکمل کراتین معمولاً به دو فاز تقسیم می‌شود: (1) فاز اولیه با مصرف دوز بالای کراتین، روزانه 2 تا 3 گرم به مدت 5 تا 7 روز (فاز بارگیری) و (2) فاز نگهداری، با دوز کم کراتین، یک‌پنجم دوز اولیه به عبارتی 4 تا 6 گرم روزانه برای چندین هفته (5، 6و 39).

نتایج مطالعه‌ی اخیر با برخی از تحقیقات پیشین مغایرت دارد، در مطالعاتی که اثرات مصرف کوتاه‌مدت کراتین با طول دوره‌ی 5-14روز بررسی‌شده اثرات مخربی گزارش نشده است و سطح سرمی کراتینین و  BUNتغییرات معناداری را نشان ندادند (4و 17). در تحقیقی 24 موش رت نر نژاد وسیتار که به طور تصادفی به چهار گروه 6 سری تقسیم شدند: گروه کنترل، گروه کراتین g/kg/day .5، گروه کراتینg/kg/day 1و گروه کراتین g/kg/day2 که طی مدت 14 روز مکمل کراتین دریافت می‌کردند. نتایج نشان دادند که در دوزهای 5/ و 1 و 2 گرم تغییرات معناداری در سطح سرمی کراتینین و اوره (BUN) در مقایسه با گروه کنترل مشاهده نشد (29). در مطالعاتی دیگر اثرات مصرف بلندمدت مکمل کراتین برای مدت 4-12 هفته برروی مردها وزنها انجام‌گرفته اثرات مخرب گزارش نشده و شاخص‌های آسیب بافت کلیوی و کبدی تغییرات معناداری نداشتند (8، 18و 25).

در پژوهشی اثرات دوز بالای کراتین خوراکی روی بافت کلیوی و کبدی در موش‌های رت طی مدت 8 هفته بررسی شد، نتایج نشان داد که میزان ALT, AP و AST و اوره و کراتینین در گروه بی‌حرکت که کراتین دریافت کرده بودند افزایش‌یافته است و این در حالی است که در موش‌های رت دریافت‌کننده کراتین که ورزش کرده بودند (شنا) شاهد افزایش معناداری نبودند. نتایج مطالعه بیان می‌دارد مصرف طولانی‌مدت و با دوز بالای کراتین می‌تواند برای کلیه و کبد در حالت بی‌حرکت آسیب‌زا باشد (36). از سویی دیگر نتایج برخی تحقیقات با نتایج مطالعه‌ی حاضر مطابقت دارد ازجمله در مطالعه‌ای اثر مصرف خوراکی مکمل کراتین به مدت 4 روز روی رت‌های نژاد وسیتار مورد بررسی واقع شد. نتایج نشان داد که در گروه کراتین و گروه کراتین+ ورزش شاخص‌های کبدی (ASTو GGT) و کلیوی (اوره و کراتینین) در سطح معناداری (5/&gtP) افزایش‌یافته است (41). در پژوهشی دیگر تأثیر مکمل کراتین برروی شاخص‌های سلامتی به مدت 28 روز بررسی شد. در این مطالعه 58 مرد و زن جوان به سه گروه تقسیم شدند: گروه کنترل (2n)، گروه دریافت‌کننده 1 گرم کراتین (18n) و گروه دریافت‌کننده 2 گرم کراتین (2n)، نتایج نشان دادند که در هر دو گروه نسبت به گروه کنترل BUN و Creatinin افزایش معناداری یافته است (22). مطالعه دیگر نشان می‌دهد که مصرف مکمل کراتین سطح سرمی کراتینین را افزایش داده اگرچه میزان اوره خون (BUN) اختلاف معناداری را نشان نداد (26).

با مراجعه به مقالات منتشرشده در مورد اثرات مکمل کراتین، افزایش معنادار در شاخص‌های آسیب کلیوی در گزارش‌های موردی (Case reports) فقط هنگامی دیده می‌شود که از دوز بالای کراتین استفاده‌شده یا اشخاص سابقه بیماری کلیوی داشته‌اند (15و 3). البته در برخی پژوهش‌ها بیان‌شده که مصرف مکمل کراتین می‌تواند سرعت پیشرفت بیماری کبدی و کلیوی را افزایش دهد (12و 13). بررسی برروی عملکرد کلیوی بیماران دیابتی نوع دوم انجام گرفت که 25 بیمار به مدت 12 هفته مکمل کراتین با دوز 5 گرم/ روز باسن 45-7 سال مصرف کرده و بیومارکرهای عملکرد کلیوی تغییرات معناداری نداشتند (19).

انتخاب دوزهای مکمل کراتین دراین مطالعه برمبنای دوز توصیه‌شده در فاز بارگیری در مقایسه با مطالعات پیشین بوده است (7، 14، 46و 36). اگرچه دوزهای کمتر و بالاتر از دوز توصیه‌شده (3 میلی‌گرم بر کیلوگرم معادل 2 گرم در روز برای یک شخص 7 کیلوگرمی) نیز استفاده گردید که با مطالعات دیگر متفاوت است.

در مطالعه اخیر ما نشان دادیم که استفاده دوز بالای کراتین (mg/kg6) در مدت‌زمان کوتاه (ده روز) در رت‌های نر تحت تمرین شنا سطح کراتینین سرم را افزایش داده که از مارکرهای آسیب کلیوی است. یکی از مکانیسم‌های احتمال سمی بودن مکمل کراتین می‌تواند این باشد که انباشتگی و تجمع کراتین، درون بافتی که ظرفیت متابولیکی کمی دارد و تبدیل کراتین به کراتینین و همچنین توانایی آنزیمی و فرایندهای متیلاسیون را داشته باشد که موجب شکل‌گیری مواد سیتوتوکسیک همانند فرم آلدهید و متیل‌آمین می‌شود (9 و 47). بنابراین، مصرف بلندمدت مکمل کراتین موجب افزایش غلظت کراتین در ارگانهای دیگر که آمادگی ذخیره‌سازی کراتین به میزان خیلی کمی را دارند همانند کلیه‌ها و کبد می‌شود (21). در مطالعه اخیر، در گروه دریافت‌کننده دوز بالا ممکن است حیوانات به ماکزیمم ظرفیت ذخیره‌سازی درون عضلانی کراتین رسیده باشند و کراتین اضافی ممکن است در کلیه موجب مقداری آسیب شده باشد. این امر می‌تواند توجیه‌کننده افزایش سطح سرمی کراتینین در گروه دریافت‌کننده دوز بالا باشد. همچنین کراتین یک سوبسترا برای سنتز کراتینین است، سطح بالای کراتینین در گروه دریافت‌کننده دوز بالا به­طور خیلی ساده می‌تواند نتیجه مصرف مکمل کراتین با دوز بالا باشد (33و 45).

همچنین مکمل کراتین می‌تواند یک منبع اضافی آرژنین برای افزایش تولید اوره فراهم کند (11و 3). ممکن است مصرف مکمل کراتین در دوزهای تجربی در حدی نبوده که موجب فراهم نمودن یک منبع اضافی آرژنین برای تولید اوره گردد و بالطبع میزان سطح سرمی BUN در گروه‌های تجربی نسبت به گروه کنترل افزایش معناداری نیافته است.

درسالهای اخیر، کاهش اثرات احتمالی مکمل کراتین هنگامیکه فعالیت ورزشی انجام می‌گیرد بررسی‌شده است. این نظر وجود دارد که تمرین ورزشی می‌تواند اثرات آسیب‌رسان احتمالی کراتین را در کبد و کلیه کاهش دهد چراکه مصرف کراتین به‌وسیله عضلات اسکلتی در طول فعالیت ورزشی افزایش می‌یابد درنتیجه موجب کاهش تجمع کراتین در کلیه‌ها و کبد می‌شود (13و 42). در مطالعه اخیر نیز ما اثرات مکمل کراتین را در حیوانات هنگامیکه با تمرین شنا مواجه می‌شدند بررسی کردیم.

نتایج این مطالعه نشان می‌دهد، مصرف مکمل کراتین به مدت 1 روز همراه با تمرین شنا روزانه 45 دقیقه در دوزهای کم (mg/kg 2) و متوسط (mg/kg 3) تأثیر معناداری بر سطح سرمی کراتینین نداشته است، اما مصرف مکمل کراتین در دوز بالا (mg/kg 6) باعث افزایش معناداری در سطح سرمی کراتینین شده است. همچنین، مصرف مکمل کراتین در دوزهای کم، متوسط و بالا (2، 3 و 6 میلی‌گرم بر کیلوگرم) تأثیر معناداری بر سطح سرمی BUN نداشته است. بررسی نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که مصرف مکمل کراتین در دوزهای 2، 3 و 6 میلی‌گرم بر کیلوگرم با توجه به مدت‌زمان موردمطالعه و تغذیه با این دوزها نمی‌تواند ضایعات و آسیب‌های کلیوی را در قسمت‌های کپسول بومن، فضای داخل کپسولی، مویرگهای گلومرولی، لوله‌های پروگزیمال و دیستال به طور معناداری تغییر دهد. این درحالی است که نتیجه‌گیری بافت‌شناسی این بررسی بامطالعه سوزا و همکاران که اثر دوز بالای کراتین را در ایجاد آسیب کلیوی طی مدت 8 هفته بررسی کردند انطباق ندارد، زیرا در گروه مصرف‌کننده کراتین که البته بی‌حرکت بودند مشکلاتی ازجمله نظم شدن کپسول بومن، اتساع گلومرول و عدم حفظ فضای داخل کپسولی و افزایش فضای توبولی دیده شد در حالیکه در لوله‌های کلیوی نظم و ترتیب مورفولوژیکی سلولها (اپیتلیوم) حفظ شده بود (36). در مطالعه‌ای دیگر به مدت 15 روز 36 رت و 36 جوجه به سه گروه کنترل، گروه دریافت‌کننده کراتین .25 گرم/کیلوگرم/روز ، گروه دریافت‌کننده کراتین .5 گرم/کیلوگرم/روز تقسیم شدند و پس از طی این مدت تغییرات هیستوپاتولوژیکی معناداری در دو گونه مشاهده نگردید (48).

مطالعه اخیر نشان داد که مصرف مکمل کراتین به مدت ده روز و توأم با ورزش شنا در رت­های نر باعث افزایش سطح سرمی BUN شد که البته این افزایش معنادار نبود. در دوزهای کم 2 و متوسط 3 میلی‌گرم/ کیلوگرم است  سطح سرمی کراتینین تغییرات معناداری را نشان نداد اما مصرف مکمل کراتین با دوز بالا )6 میلی‌گرم/ کیلوگرم) موجب افزایش معنادار سطح سرمی کراتینین گردید، همچنین مصرف مکمل کراتین موجب آسیب و ضایعه معناداری در ساختار بافت کلیوی (قطر گلومرول ها، لوله‌های پروگزیمال و دیستال) در گروههای دریافت‌کننده نشد، می‌توان چنین گفت که مصرف دوز بالاتر از دوز توصیه‌شده به امید سرعت بخشیدن به بهبود عملکرد ورزشی می‌تواند موجب افزایش سطح سرمی کراتینین شود و برای سلامت کلیه‌ها مخاطره‌آمیز باشد.

کپی برداری ممنوع !

© کپی بخش یا کل هر کدام از مطالب کوکا به هر نحو غیر مجاز می باشد.
هر گونه کپی برداری از محتوای سایت کوکا پیگرد قانونی دارد.
استفاده از مطالب سایت کوکا در سایت های خبر خوان و دارای آی فریم نیز اکیدا ممنوع است.

مطالب بخش سلامت و پزشکی سایت کوکا فقط جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارند. این مطالب توصیه پزشکی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان کرد.1