چه قرصی برای نازایی خوبه

سلام و ممنون از توجهتون

برای طرح سوال و گرفتن پاسخ فقط از لینک
زیر استفاده کنید

https://moshavere.niniban.com/

چه قرصی برای نازایی خوبه

ارسال در۲۷ فروردین, ۱۳۹۶

چه قرصی برای نازایی خوبه

ارسال در۲۷ فروردین, ۱۳۹۶

ارسال در۲۷ فروردین, ۱۳۹۶

ارسال در۲۷ فروردین, ۱۳۹۶

ارسال در۱۱ بهمن, ۱۳۹۵

باروری در اکثر فرهنگ ها از ارزش بالایی برخوردار است و ارزوی بچه دار شدن یکی از اساسی ترین محرک های انسانی است. بارداری و مادر شدن برای زنان از پایه های تکاملی هستند و در فرهنگ ما شدیدا مورد تأکید قرار گرفته است. اگر تلاش در جهت بچه دار شدن با شکست مواجه شود می تواند به تجربه احساسی مخربی تبدیل گردد.

چنانچه در زوجی با نزدیکی منظم و بدون استفاده از روش جلوگیری در طی یکسال بارداری رخ ندهد احتمال ناباروری مطرح می شود.

استفاده از روش های درمانی و با بازدهی و عوارض جانبی کمتر جهت بروز باروری از مهمترین اهداف درمان است. یکی از قدیمی ترین داروها برای تحریک تخمک گذاری کلومیفن سیترات است.

کلومیفن سیترات (کلومید، سروفن): Clomid, Milophene, Serophene

برای نخستین بار در سال ۱۹۵۶ ساخته شده و برای انجام آزمایشات کلینیکی در سال ۱۹۶۰ مصرف گردید. تا آن زمان این دارو به طور گسترده ای به عنوان بهترین دارو برای افزایش رشد فولیکول های تخمدان (کیت های کوچک در تخمدان یعنی جایی که تخمک ها درآن رشد می کنند) مورد استفاده قرار می گرفت . تجویز کلومیفن سیترات غالبا در روزهای ۷-۳ و یا ۹-۵ سیکل قاعدگی صورت می گیرد.

هورمون های محرک فولیکول FSH رشد تخمک را در فولیکول تخمدان تحریک می کند. برای رشد، رسیدن به بلوغ و آزاد سازی تخمک ها باید FSH به میزان کافی وجود داشته باشد. هرمون محرک فولیکول FSH توسط غده هیپوفیز و در اثر هرمون های آزاد کننده گنادوتروپین (مترشحه از هیپوتالاموس) ترشح می شود. کلومید در سطح هیپوتالاموس با گیرنده های استروژن در مغز پیوند می شود. وقتی این گیرنده ها بهم پیوند بخورد مغز مبنا را بر این می گیرد که میزان استروژن خون خیلی پایین بوده و هرمون آزاد کننده گنادوتروپین بیشتری را ترشح می کند. و این امر سبب می شود تا هیپوفیز FSH بیشتری را تولید کند تا موجب تحریک رشد فولیکول شود.

قرص های کلومید به صورت خوراکی مصرف می شوند و بهتر است که قرص ها در زمان معینی در هر روز مصرف گردند. زمان تخمک گذاری معمولا ۸-۵ روز بعد از مصرف آخرین قرص کلومید است.

گاهی کلومید برای تحریک تخمک گذاری در سیکل تلقیح اسپرم به داخل رحم IUI و معمولا به صورت ترکیبی با هرمون محرک فولیکول تجویز می شود.

در مراحل ابتدایی بهتر است بیماران به صورت ۵ روز در ماه کلومید مصرف نمایند و اگر پس ا گذشت ۳ ماه از مدت درمان حامله نشدند برای انجام معاینات پیگری مراجعه نمایند.

کلومید سالهای زیادی مورد استفاده قرار گرفته است و به عنوان یک داروی بی خطر محسوب می شود با این وجود ممکن است عوارض جانبی مانند شکم درد یعنی احساس پری یا سوزش، برافروختگی، کج خلقی ویا اختلال بینایی شود و در تعدادی از بیماران کلومید ممکن است موجب بزرگ شدن کیست تخمدان شود.

به طور کلی بیماران نباید کلومید را از ۶ ماه مصرف نمایند.

کلومید در ۱۰ درصد موارد با چند قلویی همراه است که دوقلویی می باشند. هیچ گونه خطری بر تولید نوزاد ناقص الخلقه یا عوارض مشابه وجود ندارد. البته هیچ کس قادر نتایج یک حاملگی را تضمین نماید.

طبقه بندی درمانی: آنتی استروژنیک، محرک تخمک گذاری

اشکال دارویی ۵۰mg

موارد منع مصرف: حاملگی (گروه x)، ضایعات بدخیم، کیست تخمدان، بیماری های کبدی، خونریزی های غیر طبیعی، سندروم تحریک زیاد تخمدان (OHSS)، درد شکم، شدید اندومترویوز، بی خوابی، سرگیجه، سردرد، ناهنجاری های بینایی و افسردگی

لتروزول: Letrozol (آناستروزول)

با توجه به تاثیر قرص لتروزول دربارداری و عوارض جانبی آن هم اکنون بسیاری از پزشکان برای تحریک تخمک گذاری از قرص لتروزول استفاده می کنند و آن را جایگزین مناسبی برای قرص کلومیفن می دانند.

مقایسه کلومیفن و لتروزول: تعداد فولیکول های بالغ تولید شده با استفاده از این دارو کمتر از تعداد فولیکول های بالغ تولید شده با استفاده از کلومیفن است و همین امر باعث کمتر شدن چند قلوزایی نسبت به استفاده از کلومیفن است. همچنین لتروزول نسبت به کلومیفن باعث ایجاد ضخامت اندومتر می شود.

عوارض جانبی: سردرد، بی خوابی، سرگیجه، خستگی، درد قفسه سینه، گرگرفتگی، تهوع، درد شکم، کمر درد، دردهای استخوانی

موارد منع مصرف: حساسیت مضمن به دارو

مهار کننده آروماتاز:

آنزیم آروماتاز باعث تبدیل آندروستن دیون به استروژن وتستوسترون به استرادیول می شود. بنابراین مهارکننده های آنزیم آروماتاز با مهار میزان استروژن سیستمیک باعث بالا رفتن هرمون گنادوتروپینها و به این ترتیب رشد فولیکول ها می شوند. لتروزول و آناستروزول جایگزین های مناسب کلومیفن سیترات در القای تخمک گذاری محسوب میشود و در مقایسه با کلومیفن با احتمال بیشتری به تخمک گذاری و بارداری موفق منجر می شود،اما احتمال چندقلوزایی در کلومیفن نسبت به لترورول است.

لتروزول:

لتروزول به منظور تحریک تخمک گذاری استفاده می شود. این دارو بجای آثار آنتاگونیستی، آثار آگونیستی استروژن بر اندومتر را القا می کند و با کاهش اثر فیدبک منفی مرکزی استروژن سبب القای تخمک گذاری می شود. لذا فاقد اثرات ضد استروژنی مستقیم است و بنابراین علاوه براینکه برموکوس سرویکس اثر منفی ندارد ۱- باعث ضخامت اندومتر نیز می شود و بالطبع این اندومتر مناسب عاملی برای افزایش میزان لانه گزینی جنین و بارداری است نیمه عمر لتروزول ۴۵ ساعت است که بسیار کوتاه تر از کلومیفن می باشد و این مسئله باعث شده که شرایط برای تخمک گذاری وارگانوژنز نسبت به کلومیفن مناسب تر باشد.

از طرفی لتروزول بندرت بیش از یک فولیکول ایجاد می کند، بنابر این خطر چند قلویی و از طرفی خطر تحریک بیش از حد تخمدان OHSS نیز کاهش می یابد.

HMG (گنادوتروپین های انسانی):

گنادوتروپین در سه دسته موجود هستند:

عوارض جانبی این دارو شامل: حساسیت شکمی، نفخ معده، احتباس مایعات، افزایش وزن و سخت شدن تزریق

انواع گنادوتروپین های خالص تر مثل Gonalf و Repronex عوارض جانبی کمتری دارند و سوزن کوچکتر زیر پوست تزریق می شود. داروی Repronex نیز به صورت زیر پوستی تزریق می گردد.

زنانی که بیش از حد مجاز از این داروها استفاده می کنند، ممکن است دچار سندرم تخمدان تحریک پذیر (OHSS) شوند. که نشانه های آن مانند افزایش وزن زیاد و نفخ معده شدید است.چه قرصی برای نازایی خوبه

همچنین برخی از بیماران حالت های مانند تنگی نفس، سر گیجه، دردهای لگنی، تهوع و استفراغ را تجربه می کنند. این بیماری زمانی رخ می دهد که تخمدان بیش از اندازه تحریک شود و تخمک زیادی را درون خود تولید کرده است. تخمدان ها به سرعت متورم شده و ممکن است به سرعت وارد حفره شکم شود. به طور معمول اگر زمان مصرف دارو شخص زیر نظر پزشک باشد این مشکل اتفاق نمی افتد. اما اگر کسی دچار OHSS شد باید برای نظارت در بیمارستان بستری شود زیرا در موارد نادر این مسئله ممکن است حیات شخص را تهدید کند.

داروی گنادوتروپین یائسگی انسان (HMG): شامل هرمون های تحریک کننده فولیکول (FSH) و هرمون جسم زرد (LH) است. این دارو به صورت تزریقی است. در حالی بدن زنان به صورت طبیعی یکبار در ماه تخمک گذاری می کند . بعد از دوره درمانی با (HMG) و ایجاد فولیکول های با سایز از ۱۶ داروی گنادوتروپین جفتی (HCG) تزریق می شود تا تخمدان شما بتواند تخمک بالغی را در لوله های فالوپ آزاد کند. اگر در این زمان یک اسپرم سالم در رحم باشد شانس بارداری افزایش می یابد.

گنادوتروپین:

هرمون های محرک رشد فولیکول ها(FSH)  حاوی ترکیباتی هستند که به طور مستقیم تخمدان ها را تحریک می کنند تا چند تخمک تولید نمایند. هرمون های محرک رشد فولیکول (FSH) تقریبا در همه سیکل های ART برای رشد تعداد زیاد تخمک ها مورد استفاده قرار میگیرد.

هرمون های رشد فولیکول (FSH) تا حد زیادی به پاسخ هر بیمار بستگی دارد و غالبا در حین سیکل دستخوش تغییر میگردد. رشد فولیکول به صورت دوره ای از طریق اولترا سونو و اندازه گیری سطح استرادیول تحت کنترل قرار میگیرد. تعداد و اندازه فولیکول ها از طریق سونو گرافی قابل مشاهده می باشد و افزایش میزان استروژن حاکی از رشد طبیعی فولیکول می باشد.

استروژن به نسبت افزایش تعداد و اندازه فولیکول ها افزایش پیدا می کند و اندازه گیری آن ما را قادر می سازد تا بتوانیم به دوزاژ مطلوب برای هر بیمار دست یابیم.

دوزاژ دارو و پاسخ بیما ر باید در جهت کاهش احتمال عوارض جانبی، مثل تحریک بیش از حد و حصول اطمینان از رشد کافی فولیکول توسط متخصص زنان مورد ارزیابی قرار گیرد.

همان طور که پیشتر نیز عنوان شد کلومیفن با اثر آنتاگونستی باعث تحریک ترشح GNRH و متعاقبا LH , FSH می شود. بنابراین سالم بودن محور هیپوتالاموس، هیپوفیز و تخمدان برای اثر گذاری دارو الزامی است. در مواردی که اختلال عملکرد هیپوتالاموس یا هیپوفیز وجود دارد و یا در خانم هایی که به درمان با کلومیفن پاسخ ندادند از گنادوتروپین های تزریقی برای القای تخمک گذاری استفاده می شود. احتمال بارداری در یک سیکل با استفاده از گنادوتروپین بسیار از کلومیفن و مهار کننده های آروماتاز است.

۱ – HMG  (منوتروپین) : این ماده از ادرار زنا یائسه استخراج شده و حاوی V5(IV) از LH و V5(IV) از FSH می باشد. تزریق HMG به صورت عضلانی صورت میگیرد.

۲ – Urofollitropin یا FSH ادراری: این فرآورده حاوی ۷۵(UI)  از FSH می باشد که از ادرار زنان یائسه جدا و خالص سازی شده است. هرچند معمولا مقدار بسیار اندکی ازLH نیز به صورت ناخالص در این فرآورده وجود دارد. شناخته شده ترین تجاری این فرآورده Fostimon است که به صورت زیر جلدی یا عضلانی قابل تزریق است.

۳ – Recombinan FSH یا FSH نوترکیب انسانی که به Follitropinα,β شناخته می شود و حاوی ۷۵(IU) از فولیتروپین آلفا (بدون ناخالصی LH) است. معروف ترین تجاری این دارو GONAL F است که به صورت زیر جلدی تزریق می شود. به دلیل خلوص بیشترفرآورده های FSH واکنش حساسیتی به این فرآورده بسیار کمتر از  HMG و UFSH می باشد. در برخی مقالات مقایسه کارآیی HMG ادراری با RFSH با تفاوت معناداری همراه نبود اما بررسی متا آنالیزها حاکی از تعداد تولیدهای زنده با HMG نسبت بهRFSH  می باشد.

۴ – Lutropinα یا LH نوترکیب  انسانی: این فرآورده حاوی ۷۵(IU) لوتروپین است. معروفترین تجاری این دارو Luveris بوده که در بازار داروئی ایران موجود نمی باشد. اما جانشین آن HCG می باشد که دارای اثرات LH است.

برای تجویز گنادوتروپین سه پروتکل پذیرفته شده است:

۱ – روش دوز ثابت (fixed dose protocol): که در این روش دوز ثابت ۱۵۰(IU) از FSH به صورت روزانه تزریق می شود. این روش در۳۶ درصد موارد منجر به چند قلو زایی و در ۱۴ درصد موارد باعث تحریک بیش از حد تخمدان می شود.

۲ – روش افزایش مرحله ای (Step-up protocol) :در این روش افزایش میزان FSH به صورت مرحله ای صورت گرفته و به این ترتیب خطر تحریک بیش از حد تخمدان و فولیکول ها همزمان کاهش می یابد. در این پروتکل دوز اولیه  ها همزمان کاهش می یابد. در این پروتکل دوز اولیه ۳۷٫۵-۷۵(IU) از FSH به صورت زیر جلدی یا داخل عضلانی تجویز می شود. در صورتی که پس از ۱۴ روز هیچ فولیکول غالبی در سونوگرافی دیده نشود، دوز مصرفی هر هفته به اندازه ۳۷٫۵(IU) و تا رسیدن به حداکثر ۲۵۵(IU/day) افزایش می یابد. در صورت مشاهده پاسخ تخمدان، تجویز دارو با همان دوز تا زمان تزریق HCG برای القای تخمک گذاری ادامه می یابد.

۳ – روش کاهش مرحله ای (Step-down protocol): این پروتکل که تقلید بهتری از سیکل فیزیولوژیک بدن است، پس از شروع خونریزی ۱۵۰(IU) از FSH به صورت روزانه و تا زمانی که فولیکول غالب در سونوگرافی دیده شود تزریق می شود. سپس دوز مصرفی مصرفی به ۱۱۲٫۵(IU/day) تقلیل و ۳ روز بعد ۷۵(IU/day) کاهش یافته و تا زمان تزریق HCG برای القای تخمک گذاری با همین دوز ادامه می یابد.

داروهایی که تا اینجا بررسی شد با تحریک تولید FSH  در فاز فولیکولار رشد فولیکل های حاضر در تخمدان را منجر می شوند. روند رشد فولیکول ها توسط سونوگرافی داخل واژن بدقت پیگیری شده و وقتی حداقل قطر یکی از آنها به ۱۶ تا ۱۸ میلی لیتر رسید زمان ایجاد پیک LH فرا می رسد. برای ایجاد پیک LH  و  HCG  که دارای خواص شبیه LH می باشد، داروی انتخابی است.

HCG گنادوتروپین های جنین انسانی:

HCG (پرگنیل، پروفازی): برای القای تخمک گذاری پس از تجویز HMG در سیکل های تخمک گذاری مورد استفاده قرار می گیرد. این داروها تخمدان را دقیقا ۳۶ ساعت پس از  تجویز وادار به تخمک گذاری می نماید. به دلیل این پدیده، بین ۳۴-۳۵ ساعت پس از تجویز HCG تخمک گذاری انجام می شود. این هورمون که به اصطلاح هورمون حاملگی یده می شود، گلیکوپروتئینی با فعالیت بیولوژیک مشابه هورمون لوتینیران (LH) است. باتقلید پیک طبیعی LH در زنان موجب تحریک تخمک گذاری می شود و در مردان موجب افزایش آندروژن توسط بیضه ها می گردد.

گروه درمانی: محرک تخمک گذاری، محرک اسپرماتوژنز مردان

موارد مصرف: در موارد ناباروری، نازایی زنان؛ در مردان دچار  کاهش هورمون (درمان بیضه های نزول نکرده)

میزان مصرف: ۱۰۰۰۰ واحد یک روز پس از آخرین زمان استفاده از داروی HMG

عوارض جانبی: کیست تخمدان، شوک، درد محل تزریق، افسردگی، بی قراری، بزرگ شدن پستان در مردان،تشکیل لخته در عروق و درد ناگهانی شکم

HCG: HCG باعث تحریک ترشح LH از هیپوفیز می شود و نیز گیرنده های LH روی سلول های تکای تخمدان افزایش می یابند یعنی حساسیت به LH افزایش می یابد در نتیجه تخمک گذاری راه اندازی می شود. این آمپول به منظور آزاد کردن تخمک در روز و ساعت مشخصی تزریق می شود.

اویترلOvitrelle (کوریونیک نو ترکیب انسانی): 

موارد ومقدار مصرف: ایجاد تخمک گذاری و بارداری ۲۵۰ میکرو گرم به صورت زیر پوستی یک روز بعد از آخرین دوز عامل تحریک کننده فولیکولی

۲۵۰ میکروگرم برابر با ۶۵۰۰ واحد ازHCG  است تزریق به صورت صورت زیر پوستی دور ناف است

HCG به دو صورت تخلیص شده (از ادرار زنان باردار و نوترکیب در بازار وجود دارد) :

 ۱- ادرار زنان باردار  (عضلان)  Pregnyl – Choriom
۲- نوترکیب (زیرجلدی) Ovitrelle

پس از تزریق HCG انتظار می رود که تخمک گذاری طی ۲۴-۴۸ ساعت آینده صورت گیرد در این صورت فعالیت جنسی طبیعی یا هر پروسه دیگری به صورت مصنوعی منجر به لقاح میگردد مانند IUI.

سوپرفکت: Superfact

سوپرفکت یک داروی آگونیت آزاد کننده گنادوتروپین (GNRHα) می باشد که اغلب در اواخر سیکل قاعدگی قبل از تحریک تخمدان تجویز می شود. سوپر فکت، سیستم تولید مثل بیمار را غیر فعال می کند به این صورت که آن را قادر می سازد که به داروهای تولید مثل، مثل FSH اگزوژن پاسخ مثبت نشان دهد. سوپرفکت به صورت زیر جلدی تزریق و یا به صورت اسپری داخل بینی عرضه می شود.

سوپرفکت ترشح زودرس هرمون LH را نیز کاهش می دهد این امر یک رویداد هورمونی است که حاکی از تخمک گذاری زودرس است و اغلب باعث کنسل شدن سیکل درمانی می شود.
در موارد انتخابی سوپرفکت به مقدار کم قبل از سیکل تجویز می گردد (روش میکروفیلر) تا اینکه بیمار را در تولید تخمک کمک نماید. با مصرف سوپرفکت متخصصین کنترل بیشتری بر فعالیت های اندوکرین که درزمان سیکل تحریک تخمدان صورت می گیرد دارند، بنابراین شانس موفقیت تخمک گذاری و نهایتا حاملگی افزایش پیدا می کند. جالب است بدانید که کاربرد اولیه سوپرفکت در درمان اندومتریوز می باشد،به طوری که این دارو میزان گردش استروژن را کاهش می دهد و این عمل برای مهار رشد بافت اندومتر نیاز می باشد.

های تجاری: Supercure- Superfact- Busereline Acetet

طبقه بندی: آنالوگ های GNRH، محرک تخمک گذاری

اشکال دارویی: آمپول ۱mg/ml

عملکرد: گیرنده های هیپوفیز را تحریک می کند و سبب آزاد شدن FSH و LH می شود.با دوز درمانی مداوم موجب مهار ترشح گنادوتروپین می شود.

موارد مصرف: به منظور ایجاد امادگی جهت تخمک گذاری برای لقاح خارج رحمی IVF

مقدار و روش مصرف: در پروتکل طولانی Long Protocol (HMG+GNRH), این دوره زمانی حدود ۴۵-۳۰ روز می باشد.

در صورت دستور قرص جلوگیری: مصرف آن از روز سوم قاعدگی به مدت ۲۱ شب، شبی یک عدد تا اتمام کامل بسته.ضمنا از روز ۲۱ قاعدگی به مدت دوهفته صبح ها، با سرنگ انسولین از آمپول بوسرلین تا خط ۵۰ سرنگ کشیده و به صورت زیر جلدی با زاویه ۴۵-۳۰ درجه در بازو تزریق شود.

اگر عادت شدید روز اول عادت بوسرلین تزریق شود و روز دوم تزریق نشده و به مرکز مراجعه کنید و اگر عادت نشدید روز ۱۵ (از اولین روز مصرف) جهت سونوگرافی مجدد مراجعه کنید.

پروژسترون:

در تکمیل سیکل های درمانی جهت فراهم نمودن هورمون پروژسترون، برای تقویت رشد رویان در درون رحم و پس از تخمک گذاری تجویز می شود. پزشک ممکن است پروژسترون را برای حصول اطمینان از رشد کافی پوشش داخلی رحم تجویز نماید . پروژسترون هرمونی است که به صورت طبیعی توسط جسم زرد تولید و ترشح می شود. جسم زرد هورمون های پروژسترون و استروژن را تولید می نماید این هورمون ها مخاط رحم را برای پذیرش تخمک بارور شده آماده می سازند. کمبود پروژسترون ممکن است پس از تخمک گذاری ایجاد گردد که به آن نقص فازلوتئال می گویند و می تواند موجب عدم موفقیت حاملگی شود.

وجود جسم زرد برای استمرار حاملگی حیاتی است و تا هفته دهم پروژسترون ترشح می کند، پس از هفته دهم جفت می تواند پروژسترون کافی تولید نماید. امروزه پروژسترون به صورت شیاف واژینال یا تزریقات عضلانی مورد استفاده قرار گیرد.

آمپول های پروژسترون به صورت mg 5-25 در دسترس مباشند که معمولا با دوز mg 5 یا mg 1  در روز بنا به توصیه مشاورین به صورت عضلانی تزریق می شود.

سیکلوژست: Cyclogest

سیکلوژست حاوی هورمون پروژسترون است. در بانوان این هورمون در سیکل عادت ماهانه و مراحل اولیه حاملگی دخیل است. پروژسترون برای عملکرد طبیعی سیستم تولید مثل (باروری) ضروری است و به طور طبیعی مقدار آن در بدن در طی عادت ماهانه و دوران حاملگی کم و زیاد می گردد.

عملکرد سیکلوژست

داروی سیکلوژست شیاف است که برای استعمال خارجی داخل مبهل (واژن) یا مقعد استفاده می گردد و خوراکی نمی باشد. پروژسترون موجود در سیکلوژست با نوعی چربی گاهی طبیعی ترکیب شده است که سبب لغزندگی مناسب شیاف های سیکلوژست گردیده است و در نتیجه سبب استعمال بدون درد آن بدون نیاز به اپلیکاتور می گردد. وقتی شیاف استفاده می گردد، چربی موجود در آن به آهستگی ذوب گردیده سبب آزاد سازی ملایم هورمون توسط شبکه گسترده عروق آن ناحیه جذب گشته و باعث تعادل طبیعی هورمون بدن می گردد.

نحوه استعمال سیکلوژست

همیشه قبل و بعد از استفاده از شیاف دست های خود را بشوید.

نحوه قرار دادن شیاف در داخل واژن: شیاف را بین لبه های واژن قرار داده و آن را به سمت بالا و عقب فشار دهید. این کار در حالتی که دراز کشیده یا چمپاته زده اید راحت تر انجام می شود.

نحوه قرار دادن شیاف در داخل مقعد: شیاف را به آهستگی تا حدود ۵/۲ سانتیمتر در داخل مقعد قرار دهید وقتی شیاف را به مقدار کافی داخل کنید، عضلات شما آن را در جای خود نگه می دارند. باسن های خود را چند ثانیه بهم فشار داده و سپس رها سازید.

مکانیسم اثر پروژسترون: این دارو با اتصال به گیرنده های خود در نزدیکی هسته سلول موجب افزایش ساخت پروتئین می گردد و با مهار آزاد شدن گنادوتروپین از بلوغ فولیکول ها و تخمک گذاری جلوگیری می کند و با ایجاد تغییرات ترشحی در آندومتر موجب جلوگیری از  بارداری می شود. داروی پروژسترون از طریق ادرار دفع می شود و نیمه عمر آن ۵ ساعت است.

استروژن (استرودیول والوات، استروژن کانجوگه): Estradiol

برای آماده سازی آندومتر در سیکل های انتقال رویان منجمد شده و نیز در زمانی که وتخمک های اهدایی انتقال داده می شوند مورد استفاده قرار می گیرند
مکانیسم اثر: استرادیول با اتصال به گیرنده استروژنی در سیتوپلاسم میزان ساخت DNA، RNA و پروتئین های مختلف را در بافت ها افزایش می دهد، همچنین میزان آزاد شدن GNRH هیپوتالاموس تحت تاثیر استروژن کاهش می یابد و منجر به آزاد شدن FSH و LH از غده هیپوفیز می گردد.

متفورمین – گلوکوفاژ:   Glucophage – Apo Metformin 5mg

با توجه به ارتباط بین افزایش  میزان انسولین و مقاومت به انسولین استفاده از داروهای حساس به انسولین مثل متفورمین برای وادار کردن تخمدان به تخمک گذاری اخیرا مورد بررسی قرار گرفته که حاکی از نتایج مثبت است. داروهای کاهش دهنده انسولین برای القاء تخمک گذاری در زنانی که به تخمدان پلی کیستیک مبتلا هستند، به دلیل کم هزینه بودن، عوارض جانبی کمتر و کمترین خطر چندقلویی در مقایسه با داروهای دیگر ارجع می باشد.

سندروم تخمدان پلی کیستیک یک بیماری نسبتا شایع در خانم هاست. حدود ۱۰-۵ درصد خانم ها مبتلا به این بیماری هستند علاوه از آن خانم هایی که قبلا مبتلا به عدم تخمک گذاری می باشند و میزان هورمون گنادوتروپین آنها طبیعی است در ۷۰ درصد موارد دارای علائم سونوگرافی سندرم پلی کیستسک می باشند که یکی از درمان های سندرم تخمدان پلی کیستیک تجویز متفورمین است. در اوایل دهد ۱۹۹۰ این دارو برای تحریک تخمک گذاری در خانم های مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستسک از میزان سقط نیز می کاهد. تجویز داروهای خوراکی کاهنده قند خون در خانم های حامله ممنوع می باشد.

عوارض دارو: تهوع، استفراغ، نفخ، بی اشتهایی

به نظر می رسد مقاومت به انسولین نقش اساسی در پاتوژنز PCOS بازی می کند. بنابراین تجویز متفورمین در زنانی که به دلیل PCOS تخمک گذاری نمی کنند منجر به تنظیم هرچه سیکل های قاعدگی و تخمک گذاری به صورت طبیعی می شود. دوز مورد استفاده به این منظور ۵۰۰mg سه بار در روز یا (۱۰۰۰ یا ۸۵۰mg) دوبار در روز می باشد. که به منظور کاهش عوارض توصیه می شود با کمترین دوز ممکن شروع و به آهستگی افزایش یابد. به نظر نمی رسد از لحاظ تعداد تولد های زنده، تجویز متفورمین به تنهایی یا همراه با کلومیفن مزیت بیشتری نسبت به تجویز کلومیفن به تنهایی داشته باشد.

تیازولیدین دیون ها مانند پیوگلیتازون و روزیگلیتازون نیز برای القای تخمک گذاری درPCOS مورد بررسی قرار گرفته و نسبت به متفورمین عوارض کمتری دارد.

آنتاگون و ستروتاید و Lupron:

این دارو به صورت زیر جلدی تزریق می گردد. این داروها از تخمک گذاری جلوگیری می کنند تا بتوان تخمک ها را برای انجام تکنیک IVF جمع آوری کرد.
مهار افزایش پیش از موعد LH در موارد افزایش تحریک تخمدان

آنتاگونیست GNRH است. این دارو با هورمون آزاد کننده گنادوتروپین در محل رسپتورهای غشائی سلول های هیپوفیز رقابت کرده و در نتیجه باعث کنترل آزاد سازی هورمون محرک فولیکول و LH می شود.

آگونیست ها دوپامین: Cabergoline .5mg – Bromocriptine 2.5mg

آگونیست های دوپامین باعث مهار سنتز پرولاکتین و آزاد سازی آن از هیپوفیز می شود و جایگزین برای دوپامین درون زا و آزاد شده از نرون های اینفندیبولار هیپوتالاموس به گردش خون باب می باشند.بروموکریپتین اولین آگونیست دوپامین به صورت گسترده جهت درما هیپوپرولاکتینی و عدم تخمک گذاری ناشی از آن استفاده می شود. اخیرا داروی کابوگولین از این دسته در دسترس قرار گرفته که به صورت اختصاصی تر به رسپتورهای دوپامین متصل می شود. مقدار مصرف بروموکریتین در شروع ۱٫۲۵mg هنگام خواب می باشد و طی ۳ تا ۵ روز قابل افزایش به حداکثر ۱۰mg/day می باشد. مقدار مصرف کابرگولین در شروع به مقدار ۰٫۵mg در هفته می باشد. بسته به نوع پاسخ دوز مصرفی به ۱mg درهفته یا ۲mg در هفته قابل افزایش می باشد. درمان در شروع حاملگی معمولا قطع می گردد مگر در مواردی که ماکروپرولاکتینوها وجود داشته باشند که در این صورت طی حاملگی ادامه می یابد.

عوارض جانبی: تهوع، استفراغ، یبوست، سردرد، سرگیجه، افت فشارخون وضعیتی، خواب آلودگی، بی خوابی، اسپاسم عروق انگشتان دست، توهم، خشکی دهان و گرفتگی ساق پا

موارد استفاده:

۱- درمان خانم ها با سیکل قاعدگی بسیار نظم
۲- درمان خانم ها با ترشح بیش از اندازه
۳- درمان تومورهای ترشح کننده پرولاکتین

دکاپپتیل – دیفریل:

برای متوقف کردن روند فعالیت تخمدان استفاده می شود و به طور روتین ماهی یک بار این تزریق انجام می شود. طبیعی است قاعدگی خانمی که از این آمپول استفاده می کند متوقف شود.
IVF: با تضعیف هیپوفیز توسط تریپتورلین قبل از تحریک تخمدان توسط HMG مفید می باشد همچنین استفاده از تریپتورلین جهت تحریک تخمدان بعد از درمان با یک آنتاگونیت GNRH می تواند جهت جلوگیری از سندروم افزایش تحریک پذیری تخمدان مفید باشد.

عوارض جانبی: سردرد، خستگی، ضعف، سرگیجه، ادم، طپش قلب، هاپرتانسیون، تعریق بیش حد آکنه، ریزش مو، تهوع، استفراغ، اختلالات قاعدگی، بزرگ و حساس شدن پستان ها

سیلدنافلیل (ویاگرا):

سیلدنافلیل یک مهار کننده آنزیم فسفودی استراز تیپ ۵ است. در مردانی که اختلال نعوظ دارند (عدم توانایی در حفظ نعوظ کامل تا پایان نزدیکی) بکار می رود. این دارو به شکل قرص های ۲۵-۵۰-۱۰۰mg در بازار موجود می باشد. علت اصلی اختلال نعوظ و یا به عبارتی ضعف جنسی باریک شدن شریان هایی است که آورنده خون به آلت تناسلی می باشد. سیلدنافلیل نوعی آنزیم را که فسفودی استراز دارد مهار می کند، بنابراین عروق گشاد می شوند و خون بیشتری جریان می یابد.

پیش از مصرف سیلدنافلیل در صورت داشتن هریک از شرایط زیر پزشک یا دارو ساز را مطلع کنید:

۱-    هرگونه بیماری، آسیب یا دفرمه بودن آلت تناسلی
۲-     بیماری های قلبی و عروقی
۳-    هر بیماری که ضمینه خونریزی را محیا می کند.
۴-    پرفشاری خون
۵-    بیماری های کبدی یا کلیوی
۶-     سابقه سکته مغزی یا حمله قلبی

قرص ویاگرا برای زنان:

سازمان مواد غذایی و دارویی FDA یک داروی تقویت کننده میل جنسی برای زنان که به ویاگرای زنان شهرت یافته است. فلی بانسرین (Flibanserin) که اخیرا در نشست کمیته مشاوران FDA تأیید شده است. نمونه هایی از این قرص ها تحت ((Addyi)) که قبلا از گرفتن تأییدیه بازمانده بود (قبلا دوبار آنها را به دلیل بی اثر بودن و عوارض جانبی مثل سرگیجه و تهوع و  Faint (از دست دادن هوشیاری) رد کرده است).

ویاگرا در کیفیت نعوظ تأثیر چندانی ندارد و فقط در صورتی که ناتوانی دارید به آن احتیاج خواهید داشت.

ویتامین D3:

ویتامین D در تولید تخمک های با کیفیت در تخمدان همان قدر مؤثر است که در القاء جنین در رحم تقریبـا ۲۰ng/ml

ویتامین D در خون می تواند سطح مناسبی از هورمون را تشکیل دهد زنانی که دارای میزان کافی ویتامین D در خون هستند دو برابر از آنانی که دچار کمبود ویتامین D هستند شانس باردار شدن دارند در واقع سطح کافی این هورمون احتمال تولید جنین خوب را افزایش می دهد.

این ویتامین نقش اساسی در متعادل کردن هورمون های جنسی در زنان و نیز بهبود شمار اسپرم در مردها ایفا می کند در واقع میزان هورمون های جنسی استروژن وپروزسترون را در زنان افزایش می دهد و دوره های عادت ماهانه را تنظیم و احتمال بارور شدن را افزایش می دهد و در مردان نیز این ویتامین نقش اساسی را در رشد هسته هر یک از اسپرم ها دارد.

دگزامتازون:

مصرف دگزامتازون با مکانیسمی علوم، ممکن است باعث بهبود تخمک گذاری در بیمارانی که به درمان کلومیفن پاسخ نداده اند شوند.
رژیم درمانی به این منظور مورد استفاده قرار می گیرند، به صورت ۰٫۵mg برای ۵ روز همراه با کلومیفن، یا ۰٫۵mg برای ۶ هفته پیش از شروع کلومیفن و یا ۲mg برای ۱۰ روز همراه با کلومیفن می باشد.

 کانال تلگرام: Najmiyehivf@

صفحه اینستاگرام: NajmiyehIVF@

آپارات: aparat.com/najmiyeh

جهت اطلاع از آخرین اخبار و تحولات و خود را وارد کنید.

آدرس: کرمان – هفت باغ علوی – بوستان آفتابگردان

سـامانه پیـام کوتاه:132588

16 – 3323341 – (34)

فکس: 33233418 – (34)

: Info@NajmiyehIVF.Ir

تمام حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری نجمیه می باشد.

در تکمیل مطالب سایت

از مقالات پزشکان زیر بهره ی زیادی بردم . ازاین عزیزان کمال سپاس را دارم

1- پروفسور محمد رضا  صفری نژاد ( استاد تمام دانشگاه – متخصص کلیه و مجاری ادرار – نازایی و ناباروری )

2- پروفسور سلطان زاده (متخصص اطفال – استاد دانشگاه از امریکا)

3-  دکتر محمد محتسبی (متخصص زنان و نازایی از امریکا )چه قرصی برای نازایی خوبه

4- دکتر حسین کرمی (متخصص کلیه و مجاری ادرار – استاد دانشگاه شهید بهشتی تهران )

5-  دکتر سهراب خوش بین ( کانادا ) – استاد گیاه پزشکی

6-  دکتر علیرضا منجمی 

7- دکتر فرهاد همت خواه

8- دکتر عبداله احمدیه (خدایش بیامرزد)

9-دکتر جلال مصطفوی (خدایش بیامرزد)

1- دکتر صفدر صانعی (خدایش بیامرزد)

11- دکتر بریمانی (خدایش بیامرزد)

12- دکتر محسن ناصری (دانشگاه شاهد )

13- دکتر میر حیدر

14- دکتر علی زرگری (استاد دانشگاه تهران )(خدایش بیامرزد)

15-دکتر نسرین عاقلی ( متخصص تغذیه از فرانسه ) – دانشگاه گیلان

پایان ناباروری

افرادی که در آرزوی بچه دار شدن هستند(ناگفته ها)

  درمان نازایی و ناباروری

متاسفانه کشور ما از لحاظ نازایی و نا باروری در بحران قرار دارد .

کلینیکها و مطب های متخصصین پر از بیمار شده است. و بسیاری از پزشکان نیز از داشتن فرزند محروم هستند .

در زیر به مواردی اشاره خواهد شد که کمتر کسی از آن اطلاع دارد :

* زنانی که در دوران قاعدگی (حمام میروند) دچار مشکل خواهند شد .

 *** اولین و اساسی ترین نکته ای که به آن اشاره شود . درمان یبوست است . تا این کانون فساد بر چیده نشود تمام درمان ها موقتی و ناقص خواهد بود .

 ————————————————————–

*** از مهمترین نکاتی که باید به آن اشاره شود باور کاملا غلطی است که در مورد خوردن گرمی جات بین

مردم رواج پیدا کرده است . متاسفانه باور مردم بر این است که خوردن گرمی جات باعث درمان ناباروری

میشود . اما این مطلب کاملا اشتباه است .هر کس گرمی بخورد ، دیرتر درمان میشود . متاسفانه

تمامی افرادی که دچار این بیماری هستند باخوردن گرمی زیاد (فلفل-دارچین-زنجفیل-چهار مغز-خرما-

عسل-جوز هندی-قرص کمر-قولنجان – سورنجان-سیر – پیاز و) مشکل را میکنند .

خوردن گرمی زیاد باعث ایجاد صفرای شدید در بدن شده ، این گرمی

زیاد موجب سوخته شدن و از بین رفتن نطفه ها میشود . پس بایدچه قرصی برای نازایی خوبه

مصرف گرمی جات به میزان لازم و با توجه به مزاج بیمار باشد .

 مواردی را که در زیر ارائه میشود . شامل تمام مواد غذایی نطفه ساز و تقویت تخمدان است که باید مورد مصرف زوج های جوان قرار گیرد :

 1- جوانه ی گندم ( هروز یک قاشق غذا وری +شیر گرم محلی) در صبحانه میل شود

2-حتما هلیم با گوشت گوسفند در طول هفته مصرف شود .

3- قبل از خواب ، مردان(عرق یونجه+عرق خارخاسک+کاسنی) مصرف کنند. زنان (عرق یونجه+خارخاسک+رازیانه) مصرف کنند .

5-با غذا سبزی نعناع و تره مصرف شود .     

  6-روزانه یک هویج خورده شود .

7-خوردن ترب و شلغم (برای اصلاح کلیه) در طول درمان لازم است .

8-حتما به عنوان یک میان وعده (نخود+لوبیا+باقالی) پخته شده و مصرف شود .

9-سبزی کرفس و تخم کرفس بسیار موثر است .              

 1-(کنجد +عسل+شیره ی انگور) به عنوان صبحانه میل شود .

12-زیره و گلاب باید به حد اعتدال مصرف شود .    

 14- خوردن سیر ، و پیاز ، برای افرادی که ناراحتی چشمی ندارند و طبع گرم ندارند، موثر است .

15-مصرف مرغ خانگی منی را افزایش میدهد .      

 16- خوردن روزانه یک عدد کندر با دندان جلو برای افرادی که طبع سرد دارند بسیار موثر است .

18-خوردن خاکشیر روزانه دو لیوان هرگز فراموش نشود .

2-دو مشت انجیر را به مدت سه الی چهار شبانه روز در آب بخیسانید ، تا آب قوت انجیر را بگیرد . آب آن را صاف کرده با کمی عسل + خاکشیر در طول روز مصرف کنید .

21- فندوق ، پسته، بادام به میزان لازم مصرف شود .

   22-همراه غذا زیتون خورده شود .

 23- موادی را که اشاره میشود اگر زیاد مصرف شود نطفه ها را از بین میبرد ( زیره  – رازیانه(برای مصرف مردان)- عدس- سنجد-ترشی- سرکه- میوه های ترش و نارس-کافور – استفاده از عطرهای با بوی سرد )

 24- در بعضی از موارد احتیاج به بادکش ، زالو ، یا حجامت نیزمیباشد . که حتما باید اصولی و در زمان مشخصی انجام شود .

***یک مشت نخود آبگوشتی را در یک لیوان آب ریخته . بگذارید شب تا صبح بماند . آب نخود را صبح مصرف کنید . این نسخه در ایجاد و اصلاح نطفه بی نظیر است .

چون هیچ عاملی مانند استرس و عصبی شدن روند درمان را به هم نمی زند . حتما از دم کرده ی

 ( گاوزبان+بادرنجبویه+ریشه ایرسا+لیمو) به عنوان چای مصرف شود .

—————————————————————————

        ناباروری در خانمها ، داروهای تجویز شده و سلامت جنین !

زوجهائیکه نابارور هستند به هر دری می زنند تا صاحب فرزند شوند. در خانمهای نابارور برای درمان ناباروری دو راه وجود دارد: لقاح مصنوعی و دارو درمانی. در اکثر موارد حتی برای آماده شدن خانم برای لقاح مصنوعی نیز داروهای مختلف تجویز می شوند.

هم لقاح مصنوعی و هم داروهای تجویز شده برای ناباروری کاملا سالم نیستند و ممکن است

عوارض سوء بر روی جنین داشته باشند.

 ———————————————————————–

کلومیفن : 

 کلومیفن قدیمی ترین دارو برای تحریک تخمک گذاری در خانمها است. یکی از عوارض این دارو در جنین ایجاد نقص در تکامل لوله عصبی است. حدود یک درصد خانمهائیکه از این دارو استفاده می کنند اگر حامله شوند جنین آنها ممکن است مبتلا به نقص در تکامل لوله عصبی شود. نقص در تکامل لوله عصبی سبب ایجاد اختلالات مادرزادی در مغز و نخاع شوکی می شود. کلومیفن داروئی است که هم اثر شبیه استروژن (هورمون زنانه) دارد و هم اثرات ضد استروژنی.

در جنین پسر می تواند سبب از بین رفتن لوله های منی ساز و کاهش تعداد سلولهای تولید کننده اسپرم شود

 در جنین دختر می تواند سبب افزایش مخاط رحم و ضخامت عضلات رحم شود.

این اثرات شبیه اثراتی هستند که در خانمهائیکه به مدت طولانی از استروژن استفاده می کنند ایجاد می شود. دی اتیل استیل بسترول داروئی از دسته استروژنها است و اگر در دوران حاملگی توسط خانم حامله مصرف شود دارای اثرات سوء بر روی جنین دختر و پسر است. کلومبفن دارای اثرات شبیه به دی اتیل استیل بسترول می باشد.

دی اتیل استیل بسترول می تواند در جنین دختر سبب آدنوز واژن و ناباروری در سالهای بعد شود . این ماده در جنین پسر ممکن است سبب هیپوسپادیاس (باز شدن سوراخ مجرای ادرار پائین تر از معمول در قسمت تحتانی آلت تناسلی) شود.

اثرات مضر کلومبفن بعد از چند دوره درمان می شود.

لتروزول و آناستروزول:  سابق بر این این داروها برای درمان سرطان سینه بکار می رفتند ولی اخیرا آنها برای تحریک تخمک گذاری در خانمها نیز استفاده می شوند. این داروها پس از مصرف خوراکی بطور کامل جذب شده و نیمه عمر (مدت زمانی که طول می کشد نصف داروی مصرف شده از بدن دفع شود) آنها 45 ساعت یعنی خیلی طولانی است. بررسیها نشان می دهند که مصرف لتروزول ممکن است میزان اختلالات قلبی و استخوانی را در جنین زیاد کند. 

پروژسترون :یکی از موارد مصرف این دارو در خانمهائی است که دارای سقط مکرر هستند. امروزه بعد از IVF از این دارو زیاد استفاده می شود. بررسیهای معتبر نشان می دهند که مصرف پروژسترون در دوران حاملگی خطر بیضه نزول نکرده و هیپوسپادیاس را در جنین پسر زیاد می کند. 

استروژنها :اولین استروژن خوراکی در سال 1938 سنتز شد که همان دی اتیل استیل بسترول بود.

این دارو اگر در دوران حاملگی تجویز شود سبب اختلالات بزرگ  مادرزادی در دستگاه تناسلی و سرطان

دهانه رحم و واژن در جنین دختر بعدها در زندگی می شود. در بعضی موارد بدنبال IVF برای حمایت

از حاملگی ترکیبی از پروژسترون و استروژن تجویز می شود.

پروفسور محمد رضا صفری نژاد – رئیس انجمن علمی

ایران  www.safarinejad.com

 ——————————————————————————————

داروهایی که روند بارداری را مختل میکنند. 

داروهاي ضد فشار خون –   پروستات

متيل‌دوپا

امروزه   کمتر   استفاده مي شود. اين دارو در 3-2 درصد مردانيکه از آن استفاده مي کنند،     سبب ايجاد اختلال در نعوظ مي شود

هيدروکلروتيازيد

علاوه از اينکه ميل   جنسي را کاهش مي دهد، مي تواند سبب   اختلال در نعوظ نيز گردد.

پروپرانولول و آتنولول

آتنولول در 1 درصد   مردان سبب ايجاد اختلال نعوظ مي شود،   علاوه از آن، سبب کاهش ميزان هورمون   مردانه يا همان تستوسترون در خون مي گردد.   پروپرانولول در 15-1 درصد   مردان سبب اختلالات جنسي بيشتر به شکل اختلال در نعوظ   مي شود

پرازوسين

حدود 3 درصد بيمارانيکه   پرازوسين را همراه با يک داروي   مدرّ استفاده مي نمايند، مبتلا به   اختلالات جنسي خواهند شد

تامسولوسين

اين دارو در کوتاه مدت   در 1 درصد مردان و در دراز مدت در   3 درصد مردان سبب اختلال در انزال مي   گردد

وراپاميل و آملوديپين

در تعداد اندکي از   بيماران سبب کاهش ميل جنسي و ناتواني   جنسي مي شوند

هيچ بيمار مبتلا به   فشارخون نبايد بدون نظر پزشک معالج   نسبت به قطع داروي مصرف شده و يا   تعويض آن اقدام نمايد. قطع و تعويض داروي ضد   فشارخون بدون نظر پزشک خيلي   خطرناک و داراي عوارض خطير از جمله سکتة مغزي مي   باشد

داروهاي   ضد   افسردگي :  : اين دسته از داروها مهمترين گروه   داورئي هستند که سبب   اختلالات جنسي در مردان و زنان مي شوند.

کلوميپرامين

ايمي پرامين

آمي‌تريپتيلين

کلوميپرامين و ايمي   پرامين بيشترين اثر سوء را در عملکرد   جنسي دارند. حتي با کمترين دوز   کلوميپرامين ممکن است اختلال جنسي ايجاد گردد،   ولي اختلال جنسي ناشي از   آمي تريپتيلين بستگي به دوز آن دارد. کلوميپرامين در 4   درصد مردان سبب   اختلال در انزال، در 2 در صد موارد سبب کاهش ميل جنسي و در   2-15 در صد   موارد سبب اختلال در نعوظ مي گردد. ميزان اختلالات جنسي با ايمي‌پرامين     در حد متوسط و اين ميزان با آمي‌تريپتيلين حداقل است. ايمي‌پرامين بيشتر سبب     اختلال در ارگاسم در خانمها و سبب اختلال در انزال در آقايان مي شود. 55   درصد   خانمهائيکه ايمي‌پرامين مصرف مي کنند در رسيدن به ارگاسم مشکل پيدا   مي کنند.

فلوکستين

در حدود 3 درصد موارد   سبب اختلال در انزال و کاهش ميل   جنسي مي شود

سرترالين – سيتالوپرام

در 25 درصد استفاده   کنندگان از اين داروها سبب کاهش ميل   جنسي، در 15 درصد سبب اختلال در   رسيدن به ارگاسم و در 2 در صد سبب اختلال در   انزال مي شود

پاروکستين

در 2 درصد بيماران سبب   اختلال در رسيدن به ارگاسم و   انزال مي گردد

فلووکسامين

عوارض جانبي جنسي زيادي   ندارد ولي بعلت تهوع شديدي که   ايجاد مي کند ممکن است باعث کاهش ميل جنسي   شود

ونلافاکسين

بيشترين   ميزان   اختلالات جنسي (38 درصد) را ايجاد مي کند.

ليتيوم

اين دارو علاوه از کاهش   دادن ميل جنسي، ممکن است در 15   درصد مردان سبب اختلال در نعوظ گردد

رسپيريدون

اولانزاپين -کلوزاپين

در 6-4 درصد بيماران   سبب افزايش پرولاکتين خون مي شوند.   افزايش پرولاکتين خون در مردان مي   تواند سبب کاهش ميل جنسي، اختلال در نعوظ،   بزرگ شدن سينه ها، کم‌کاري   بيضه ها و ناباروري گردد

تيوريدازين

بدترين   دارو از   نظر عوارض جنسي تيوريدازين است. این دارو در 6 درصد بيماران سبب اختلال  جنسي مي شود.

فنوتيازين

فنوتيازين از ميان   داروهاي اعصاب، بيشترين کاهش در ميل   جنسي را سبب مي شود و در 5 درصد   مردان مي تواند ايجاد اختلال در انزال نمايد

کلرپرومازين

کلرپرومازين مي تواند   ظرف 24 ساعت پس از شروع مصرف سبب   اختلال در انزال شود.

کلونازپام

کلونازپام در  (4     درصد) افراد سبب اختلال جنسي مي شود

کلرديازپوکسايد،   ديازپام، اگزازپام،   آلپرازولام،لورازپام

کلاً اين رده از داروها   عوارض سوء جنسي کمتري دارند، ولي   اگر همراه با ليتيوم مصرف شوند در 49   درصد بيماران سبب مشکلات جنسي مي شوند

                         داروهایی که در بيماريهاي دستگاه گوارش بکار مي روند

سايمتيدين

رانيتيدين

فاموتيدين

عوارض   سايمتيدين نسبتاً زياد و بيشتر از بقيه است. کلاً سايمتيدين داراي خاصيت ضد   هورمون مردانه بوده و ميزان پرولاکتين خون را زياد مي کند. اين دو عارضه مي   توانند سبب رشد سينه ها در مردان، کاهش ميل جنسي، اختلال در نعوظ و کاهش تعداد   اسپرم شوند. ممکن است حين درمان با سايمتيدين تعداد اسپرمها تا 4 درصد کاهش   يابند. بنابراين در مردانيکه مشکل باروري دارند و يا تعداد اسپرم آنها اندک است،   بهتر است از سايمتيدين استفاده نشود.

                   داروهائيکه در درمان افزايش چربي خون بکار مي روند

       کلوفيبرات  

    جمفيبروزيل

چون   اين داروها بيشتر با داروهاي ضد فشارخون مصرف مي شوند، مشخص کردن علت واقعي   اختلال جنسي ممکن است مشکل باشد. کلاً اين داروها ميزان هورمونهاي جنسي در خون   را کاهش مي دهند. ميزان اختلال نعوظ با کلوفيبرات و جم فيروزيل حدود 15 درصد   است.

    آتورواستاتين  

    لوواستاتين

ممکن   است توليد هورمون تستوسترون در بدن را مهار نمايند. در مردانيکه از داروهاي   پائين آورندة چربي خون استفاده مي کنند، ميزان بروز اختلال نعوظ 12 درصد است.

داروهاي ضد تشنج

   والپروئيک   اسيد

والپروئيک   اسيد  سبب اختلالات هورموني در خانمها مي   شود، و در مردان نسبتاً بدون عارضه است. اين دارو در مقايسه با ساير داروهاي ضد   تشنج ، عوارض جانبي جنسي کمتري دارد.

         کاربامازپين

کاربامازپين   سبب اختلالات هورموني متعددي مي شود. با مصرف اين دارو، در مردان هورمون   تستوسترون کاهش و هورمون پرولاکتين افزايش مي يابد. اين دو عامل گاهاً سبب کاهش   شديد ميل جنسي و ناتواني جنسي شديد در مردان مي شوند.

         فني توئين

فني   توئين داروي ضد تشنج ديگري است که عوارض مشابه با کاربامازپين دارد. اين دارو   ميزان استراديول (هورمون زنانه) خون را زياد    مي کند. استراديول اثر مهاري بر روي غدة   هيپوفيز مغز دارد و مي تواند منجر به کم کاري غدد جنسي (بيضه ها) در مردان شود.

       فنوباربيتال

       پريميدون

فنوباربيتال   و پريميدون بيشتر از ساير ضد تشنجها سبب اختلال در نعوظ مي شوند. با ادامة مصرف   اين دو دارو، ميزان بروز اختلال جنسي نيز بيشتر مي شود

                                                  پروفسور محمد رضا صفری نژاد

     جراح و متخصص بیماریهای کلیه و   مجاری ادراری –  استاد تمام دانشگاه

     پایگاه اطلاع رسانی دکتر محمد رضا صفری نژاد  www.safarinejad.com

      در پايان به ياد داشته باشيد اگر داروئي توسط پزشک تجويز شده است،

بايد توسط پزشک قطع يا تعويض شود.

————————————————————————————————

براى زياد شدن نطفه :

تخم انجره ‏

تخم كرفس

تخم شاهى

تخم ترب

تخم كلم

تخم پياز

تخم زردك

تخم شلغم

انيسون

گنجيده

بابونه شيرازى

سياه‏دانه

تخم شويد

خولنجان

جوز هندى

قرص كمر

قوه محرك باه و زيادكننده اسپرم  :

عاقرقرحا

زنجبيل

دارچين ‏

ميخك ‏

فلفل سفيد ‏

تخم شلغم ‏

تخم پياز ‏

تخم كلم ‏

تخم زردك ‏

تخم ترب ‏

تخم شاهى ‏

تخم كرفس ‏

تخم كتان ‏

هليله سياه ‏

انيسون ‏

مغز بادام ‏

مغز پسته ‏

مغز فندق ‏

مغز گردو ‏

نارگيل ‏

داروهاى زير براى ازدياد منى و ازدياد اسپرم به كار مى‏رود.

شقاقل ‏

ثعلب ‏

هيل غرابى‏

دارچين ‏

قرفه ‏

بهمن سرخ ‏

بهمن سفيد ‏

پودينه ‏

تخم شاهى ‏

تخم انجره ‏

تخم كلم ‏

تخم پياز ‏

تخم شلغم ‏

تخم كرفس ‏

خولنجان ‏

زنجبيل ‏

آرد طلع  ‏

قدامه شيرازى‏

شقاقل ‏

تخم شاهى‏

تخم پياز ‏

عسل ‏

داروى ساده و بى‏نظير در ازدياد نطفه :

تخم‏مرغ نيم‏برشت، باقلا، پياز، شلغم، گردو، شاهى، نشاسته، تخم خربزه، خرما و شير، مغز دانه صنوبر، زبان گنجشك، حب المحلب (بن) پسته، فندق، بادام، نارگيل، كتيرا، انغوزه، دارچين، ثعلب، قرفه، نخود، لوبيا، باقلا، كنجد، تخم كاوشه، انگور، موز و انجير.

——————————————————————–

معجون های بالا را به همراه کاملترین داروهای گیاهی ناباروری به صورت یک مجموعه

کامل در آورده و در اختیار هم میهنان قرار داده ایم . امید است این خدمت کوچک بتواند

راه گشای مشکلات بزرگ ناباروری و نازایی باشد .

داروی نطفه ساز

+

حرکت روبه جلو

+

افزایش حجم منی

+

بهتر شدن شکل ظاهری اسپرم ها

+

روغن مخصوص مالشی روی بیضه ها

—————————————————————

مبلغ معجون ها : 14 هزار تومان + 1 تومان هزینه پست

شماره کارت : عادل طیبی آراسته

  ۶۲۱۹۸۶۱۰۱۱۵۶۴۴۲۳ سامان

 ملی ۶۰۳۷۹۹۱۸۶۵۳۵۱۷۴۰

 تجارت ۶۲۷۳۵۳۱۳۰۳۰۶۹۲۸۵

 کشاورزی۶۰۳۷۷۰۱۶۷۵۷۴۳۹۴۹

 ۶۰۳۷۶۹۴۰۱۶۷۵۹۶۲۷ صادرات

—————————————————————————-

شماره تماس : 8134282429

شماره تماس : 813829293

ارائه خدمت به همیهنان از ساعت 8 صبح تا 1 شب

حتی در ایام تعطیل

به افزایش بیش از حد موهای خانمها اصطلاحاً “هیرسوتیسم” (Hirsutism) گفته می شود. این مشکل می تواند

برای خانمها بسیار ناراحت کننده باشد زیرا افزایش موهای بدن و بویژه صورت باعث بروز اشکالاتی در زیبایی آنها

می گردد.

هیرسوتیسم بطور کلی نشانگر وجود دو مشکل می باشد:

یک مشکل زیبایی و یک مشکل هورمونی.

———————————————————————————————

مقدار موهایی که می تواند باعث هیرسوتیسم شود بستگی به ظاهر هر شخص در ارتباط با سایر اعضای افراد

هم نژادش دارد.

رشد طبیعی موها

نحوه و میزان موهای هر فردی در اوایل دوره جنینی مشخص می گردد که این امر بطور ژنتیکی تعیین می شود و

هر نژادی متفاوت می باشد. مثلاً تعداد موهای افرادی با نژاد مدیترانه ای از افرادی با نژاد اسکاندیناوی

می باشد. موها از فولیکول موها (پیاز موها) که در پوست قرار دارند رشد می کنند. حدود 5 میلیون فولیکول مو

در سرتاسر بدن پخش می باشد که یک پنجم آنها (یعنی حدود ده میلیون) در ناحیه سر قرار دارد. فقط در کف

دستها و پاها فولیکول مو وجود ندارد. تا هنگامی که فولیکول موها از بین نرفته اند، موها به رشد خود ادامه

خواهند داد (حتی اگر این موها به طریقی کنده شوند).

انواع موها :

افراد دارای دو نوع مو می باشند:

1-موهای ویلوس (Vellus): موهایی نرم، نازک، کوتاه و کرک مانند هستند. این موها ممکن است بی رنگ باشند.

موهای ویلوس را می توان در خانمها در صورت، سینه و پشتشان مشاهده نمود.

2-موهای ترمینال (Terminal): موهایی بلند، زبر و ضخیم هستند. موهای ترمینال را می توان بر روی سر، زیر

بغل و ناحیه عانه مشاهده نمود (هم در مردان و هم در زنان). در مردها این موها در صورت و بدن یافت می

گردند.

مراحل رشد موها :

رشد موها بصورت چرخه ای رخ می دهد و دارای چندین مرحله می باشد که عبارتند از:

1-مرحله رشد فعال که اصطلاحاً به آن “مرحله آناژن” (anagen) گفته می شود. این مرحله چندین سال طول می

کشد. همیشه حدود 85 درصد موهای بدن در این مرحله قرار دارند.

2-مرحله برگشت که اصطلاحاً به آن “مرحله کاتاژن” (catagen) گفته می شود. این مرحله حدود دو هفته طول

می کشد. در طی این مرحله، رشد موها متوقف می گردد اما ریزش موها ایجاد نمی شود. همیشه حدود 3 تا 4

درصد کل موهای بدن در این مرحله قرار دارند.

3-مرحله استراحت که اصطلاحاً به آن “مرحله تلوژن” (telogen) گفته می شود. این مرحله حدود 5 تا 6 هفته

طول می کشد و در انتهای این مدت، موها ریخته شده و موهای جدیدی شروع به تشکیل می کنند. همیشه

حدود 1 تا 13 درصد از کل موهای بدن در این مرحله قرار دارند.

——————————————————————————————–

اثر هورمونها بر رشد موها :

هورمونهای مختلفی می توانند بر روی رشد موها اثر داشته باشند. هورمون رشد و هورمون تیروئید در رشد موها

مؤثر می باشند. مهمترین هورمونهایی که در کنترل رشد موها دخالت می کنند هورمونهای مردانه (آندروژن ها)

هستند و مهمترین هورمون مردانه هم هورمون تستوسترون می باشد. آندروژن ها باعث می گردند که موهای

ویلوس به موهای ترمینال تبدیل شوند (به غیر از ناحیه سر). در هنگام بلوغ آندروژنها که هم در پسرها و هم در

دخترها (البته به مقدار خیلی کم) وجود دارند باعث بوجود آمدن موهایی در زیر بغل و در ناحیه عانه می شوند.

هورمونهای زنانه (استروژن ها) دارای اثراتی مخالف هورمونهای مردانه می باشند. وقتی که یک موی ویلوس به

یک موی ترمینال تبدیل می شود، حتی اگر آندروژن ها نیز دیگر وجود نداشته باشند، آنها دوباره به موی ویلوس

تغییر نخواهند کرد. بنابراین، هیرسوتیسم (پرمویی) را باید با کم کردن تعداد موهای ترمینالی که بر اثر آندروژن ها

ایجاد شده اند درمان نمود.

 ******************************************************

علل ایجاد پرمویی در خانمها

تمام خانمها دارای موهای ترمینال در بعضی از قسمتهای بدن مثل سر، زیر بغل و ناحیه عانه می باشند. وجود

چند موی ترمینال در اطراف نوک پستان ها و یا بالای ران ها ممکن است طبیعی باشد. هیرسوتیسم یا افزایش

موهای خانمها هنگامی ایجاد می شود که موهایی ضخیم (معمولاً با رنگ تیره) بر روی صورت، سینه، شکم،

بالای ران ها و در قسمت فوقانی بازوها دیده شوند. اگر فقط بر روی ساعد و یا ساق پاها، مو وجود داشته

باشد، به آن هیروتیسم یا پرمویی گفته نمی شود.

هیروتیسم را باید از “هیپرتریکوزیس” (Hypertrichosis) تشخیص داد. هیپرتریکوزیس با افزایش رشد موهای

ویلوس که ممکن است نسبت به حالت عادی تیره تر باشند، مشخص می گردد. این وضعیت در خانمهایی که در

منطقه مدیترانه زندگی می کنند بسیار شایع می باشد و معمولاً در بعضی از خانواده ها بطور ارثی دیده می

شود. هیرسوتیسم تقریباً همیشه بعلت افزایش اثر آندروژن ها بر روی فولیکول مو (پیاز مو) ایجاد می شوند.

آندروژن ها (هورمونهای مردانه) به علل مختلفی می توانند در بدن افزایش پیدا نمایند. این علل عبارتند از:

1-مصرف آندروژن ها بصورت دارویی

2-مشکلات تخمدان ها

3-مشکلات غدد فوق کلیوی

4-هیرسوتیسم فامیلی

————————————————————————————————-

*********مصرف آندروژن ها بصورت دارویی**********

استفاده از هورمونهای مردانه و داروهای دارای اثرات آندروژنی باعث تحریک رشد موها می شود. استروئیدهای

آنابولیک که در بعضی از افرادی که به ورزش بدنسازی می پردازند مصرف می گردد و استفاده از داروی دانازول

که در بیماری آندومتریوز بکار می رود، مثال هایی از مصرف دارویی آندروژن ها می باشد.

********مشکلات تخمدان ها**********

انواع مشکلات تخمدانها عبارتند از:

الف:تومورهای تخمدانی تولید کننده آندروژن: در این موارد پرمویی خانمها سریعاً ایجاد شده و در صورت عدم

درمان این بیماری، باعث ایجاد حالات مردانگی در زنان می شود (ریزش موهای سر، کلفت شدن صدا).

ب:دیس ژنزی گونادال مخلوط (Mixed gonadal dysgenesis): این یک وضعیت نادر با منشاء ژنتیکی می باشد. در

این بیماری، مقداری از بافت بیضه در داخل تخمدان از هنگام جنینی باقی می ماند و یا اینکه در یک طرف بیضه و

در طرف دیگر، تخمدان وجود دارد. اکثر نوزادانی که با این مشکل به دنیا می آیند، دارای دستگاه تناسلی مبهم و

شخصی می باشند. این افراد در هنگام بلوغ دچار پرمویی مشخصی خواهند شد.

ج:بیماری تخمدان پلی کیستیک: در سال 1935 دو پزشک به های اشتاین (Stein) و لِوِنتال (Leventhal)

گروهی از خانمها را توصیف نمودند که تخمدان های آنها بزرگ و دارای یک کپسول ضخیم بوده و درون آن، تعداد

زیادی کیست وجود دارد. این خانمها چاق، پرمو و دچار عادات ماهانه (پریودهای) نظم و کمی بودند. آنها این

عدم ایجاد عادات ماهانه (عدم تخمک گذاری) را به ضخیم بودن کپسول تخمدان های آنها مربوط می دانستند. از

آنجایی که تا دهه 196 میلادی هیچگونه دارویی برای القاء تخمک گذاری در خانمها ساخته نشده بود،

خانمهایی که دچار این مشکل بودند را معمولاً با ایجاد یک برش در تخمدانهایشان و برداشتن مقداری از تخمدان،

موجب تسهیل در تخمک گذاری می شدند. امروزه ما می دانیم که مکانیزمی که این عمل جراحی باعث تخمک

گذاری می شد به عوامل مکانیکی (ضخیم بودن کپسول) ارتباط زیادی نداشت بلکه برداشتن مقداری از تخمدان

ها باعث تغییر در میزان هورمونها و در نتیجه بهبودی می شد.

بعلاوه، ظاهر خاص تخمدان ها در این بیماری، علت ایجاد این مشکل نمی باشد بلکه عدم تخمک گذاری به مدت

طولانی باعث بروز چنین ظاهری در تخمدان می شود. بنابراین این بیماری از “سندروم تخمدان پلی

کیستیک” و یا “سندروم اشتاین-لونتال” به “عدم تخمک گذاری مزمن” (chronic anovulation) تغییر یافت.

برای اینکه این بره را بهتر بفهمیم، بهتر است مرور کوتاهی بر فیزیولوژی یک چرخه قاعدگی داشته باشیم.

غده هیپوفیز که در مغز قرار دارد چندین هورمون تولید می کند که دو تای آنها عبارتند از:

هورمون تحریک کننده فولیکول یا FSH و هورمون لوتئینیزه کننده یا LH.

هر دوی این هورمونها باعث می شوند که تخمدان ها تولید تخمک نموده و نیز هورمون ترشح کنند. هورمونهایی

که تخمدان ها ترشح می کنند شامل هورمون استروژن و پروژسترون می باشد. هورمون استروژن در تمام مدت

یک چرخه قاعدگی ترشح می شود اما هورمون پروژسترون بعد از اینکه تخمک گذاری ایجاد شد (در نیمه چرخه

قاعدگی) ترشح می گردد. تخمدان ها با به دام انداختن کلسترول هایی که در خون وجود دارد و تبدیل آنها به

آندروژن ها، باعث ساختن این هورمون ها می گردند. این آندروژن ها سپس در تخمدان ها به استروژن ها تبدیل

می شوند. هورمون LH باعث تحریک تخمدان ها در تولید آندروژن ها می شود. آندروژن ها نیز تحت تأثیر هورمون

FSH در تخمدان ها به استروژن تبدیل می گردند.

افزایش استروژن ها باعث کاهش ترشح FSH و نیز افزایش ترشح LH از هیپوفیز می شود. در حالتی که تخمک

گذاری ایجاد نشود و چرخه قاعدگی وجود نداشته باشد، تولید دائمی استروژن ها باعث بالا باقی ماندن میزان

LH شده و در نتیجه تولید آندروژن ها افزایش می یابد. از آنجایی که FSH کاهش یافته است، این آندروژنهایی که

ایجاد می شود به سرعت به استروژن ها تبدیل نخواهند شد. بعلاوه، آندروژن ها باعث مهار تولید پروتئینی در

کبد می شوند به “گلوبولین متصل شونده به هورمون جنسی” یا SHBG که باعث انتقال هورمونهای جنسی

(آندروژن ها و استروژن ها) و حمل و نقل آنها می شود. هورمونهای جنسی با اتصال به این پروتئین، غیر فعال

می گردند. کاهش پروتئین SHBG باعث می شود که میزان زیادی از هورمون های جنسی که در خون وجود دارند

به حالت فعال و آزاد درآیند. افزایش استروژن های آزاد که در گردش خون وجود دارند باعث کاهش FSH

شده و افزایش آندروژنهای آزاد نیز باعث تحریک رشد مو (هیرسوتیسم) و افزایش وزن بدن (چاقی) می گردد.

بافت چربی بدن باعث تبدیل مقداری از آندروژن ها به استروژن ها می شود که آن نیز به نوبه خود موجب افزایش

LH و کاهش FSH می گردد.

کاهش وزن در این افراد، گاهی باعث بهبودی و رفع مشکل می شود، زیرا هر چه چربی بدن کمتر باشد، آندروژن

ها کمتر به استروژن ها تبدیل می شوند. کاهش استروژن ها ممکن است باعث افزایش FSH و در نتیجه تحریک

رشد تخمک شود و نیز در تخمدانها آندروژنها به استروژن ها تبدیل شوند. مقادیر کافی استروژن ها موجب

افزایش LH و در نتیجه تخمک گذاری می شود.

 —————————————————————————————————

**********مشکلات غدد فوق کلیوی**********

انواع مشکلات غدد فوق کلیه عبارتند از:

الف:سندروم کوشینگ (cushings syndrome): این وضعیت به علت افزایش کورتیکواستروئیدها در غدد فوق

کلیوی ایجاد می شود. کورتیکواستروئیدها، گروهی از هورمون ها هستند که به وسیله غدد فوق کلیه ترشح

می شوند. این هورمونها نقش مهمی در تنظیم متابولیسم و نیز در تنظیم نمک بدن دارند. بعضی از تومورهای

هیپوفیز باعث افزایش تولید هورمون ACTH می شوند. هورمون ACTH موجب تحریک غده فوق کلیه در ترشح

هورمون های کورتیکواستروئیدی می شود. تومورهای غدد فوق کلیوی نیز تولید هورمونهای کورتیکواستروئیدی

به میزان زیادی می کنند. بعضی از هورمونهای کورتیکواستروئید که از غدد فوق کلیوی ترشح می شوند از

آندروژن ها هستند و بنابراین باعث تحریک رشد موها (هیرسوتیسم) می گردند.

ب:نقایص آنزیمی (هیپرپلازی غدد فوق کلیوی): تولید هورمونهای کورتیکواستروئیدی در چندین مرحله رخ می

دهد. در هر مرحله از تولید این هورمون ها، نیاز به یک آنزیم ویژه وجود دارد. عمل آنزیمها، تسهیل در واکنش های

شیمیایی می باشد. بدون وجود آنزیمها، واکنش های شیمیایی با سرعت خیلی آهسته ای انجام می گردند.

فقدان یک آنزیم خاص در غده فوق کلیه باعث افزایش و تجمع یک هورمون (معمولاً یک هورمون استروئیدی) می

شود که باید در اثر آن آنزیم خاص، تغییر پیدا می کرد. در اثر فقدان این آنزیم، زنجیره ای از وقایع رخ می دهد که

منجر به تولید استروئید دیگری از استروئید تجمع پیدا کرده می شود. بعضی از این استروئیدها را آندروژن ها

تشکیل می دهند. آنزیمی که فقدان آن دیده می شود، آنزیم “21-هیدروکسیلاز” می باشد.

جنین هایی که فاقد این آنزیم ها می باشند، تولید آندروژن های زیادی خواهند نمود. افزایش آندروژن ها باعث

می گردد که دستگاه تناسلی جنین دختر در هنگام تولد به دستگاه تناسلی مذکر شبیه باشد و موجب

شود که در پسر یا دختر بودن این نوزادن در هنگام تولد، ابهام ایجاد شود.

انواع خفیف نقائص آنزیمی معمولاً در سنین پایین خود را نشان نمی دهند بلکه در سنین بلوغ باعث تغییراتی

می گردند. بنابراین این افراد تا سن بلوغ هیچ مشکلی نداشته و از سن بلوغ یا حتی پس از آن دچار پرمویی

(هیرسوتیسم) می گردند. کمبود این آنزیم ها بصورت ارثی در افراد ایجاد می شود و در صورتی که به درستی

تشخیص داده شده، درمان آن آسان خواهد بود.

————————————————————————-

**********هیرسوتیسم فامیلی**********

بعضی از بیماران دچار پرمویی (هیرسوتیسم) هیچ مشکلی در تخمک گذاری و قاعدگی های خود ندارند. میزان

هورمون های این خانم ها نیز طبیعی بوده و هیچگونه علتی برای پرمویی آنها پیدا نمی شود. این گروه از بیماران

را تحت عنوان “هیرسوتیسم فامیلی” یا “ایدیوپاتیک” (Idiopathic) طبقه بندی می کنند. این نوع پرمویی در

بعضی از جاهای دنیا و در بعضی از نژادها شایع تر می باشد. در خانمهایی که در منطقه مدیترانه و یا خاورمیانه

زندگی می کنند این نوع پرمویی دیده می شود. تنها توضیح قانع کننده ای که برای این نوع پرمویی وجود

دارد، حساسیت بیش از حد فولیکول های مو به مقادیر طبیعی آندروژن ها می باشد. خوشبختانه، حتی این نوع

پرمویی نیز به کاهش سطح آندروژن ها (بوسیله داروها) جواب خوبی می دهد. درمان این بیماران فقط به منظور

آرایشی و زیبایی انجام می گردد وگرنه این بیماران از هر نظر سالم می باشند.

بررسی های آزمایشگاهی پرمویی در زنان

انواع آزمایشها برای بررسی بیماران مبتلا به پرمویی (هیرسوتیسم) انجام می گردد که بعضی از آنها عبارتند از:

1-اندازه گیری تستوسترون سروم: این هورمون ممکن است در بیماری تخمدان پلی کیستیک افزایش پیدا کند.

2-اندازه گیری سایر آندروژن ها: آندروستن دیون و DHEA-S اغلب در بیماری تخمدان پلی کیستیک افزایش می یابد.

3-اندازه گیری 17-X-هیدروکسی پروژسترون: در هیپرپلازی غده فوق کلیوی افزایش می یابد.

4-اندازه گیری LH و FSH: نسبت LH به FSH در بیماران دچار تخمدان پلی کیستیک افزایش می یابد.

5-اندازه گیری پرولاکتین سروم: معمولاً در بیماری تخمدان پلی کیستیک، این هورمون کمی افزایش می یابد.

سونوگرافی تخمدان ها :

برای بررسی وجود بیماری تخمدان پلی کیستیک، معمولاً اقدام به سونوگرافی از تخمدان ها می شود. در سونوگرافی، تخمدان ها با کپسول ضخیم همراه با کیستهای متعددی به اندازه 3 تا 5 میلیمتر دیده می شود.

درمان پرمویی در خانمها

برای درمان پرمویی در خانمها باید علت ایجاد این پرمویی شناسایی شده و در صورت امکان، این علت برطرف

گردد. درمان پرمویی در خانمها به دو صورت انجام می گردد که عبارتند از: درمان دارویی و درمان مکانیکی.

درمان دارویی شامل استفاده از: قرصهای ضد بارداری- اسپیرونولاکتون- کورتیکواستروئیدها- سیپروترون کامپاند

– سیپروترون استات- فیناسترید- فلوتاماید- کتوکونازول- آنالوگ های GnRH- القاء تخمک گذاری و سایر داروها

می باشد درمان مکانیکی پرمویی شامل استفاده از: لیزر، الکترولیز، موم، بند انداختن و غیره می باشد.

————————————————————————————–

درمان دارویی پرمویی در زنان:

داروهایی که در درمان دارویی مورد استفاده قرار می گیرند عبارتند از:

قرصهای ضد بارداری : 

قرصهای ضد بارداری شایعترین داروهایی هستند که برای درمان هورمونی استفاده می شوند. قرصهای ضد

بارداری با کاهش هورمونهای LH و FSH که از هیپوفیز ترشح می شوند از تولید آندروژن ها در تخمدان ها

جلوگیری نموده و در نتیجه باعث توقف رشد موهای اضافی می گردند. بعلاوه، قرصهای ضد بارداری موجب

افزایش تولید پروتئین های SHBG در کبد می شوند و این پروتئین ها با به دام انداختن آندروژن ها باعث می

شوند که اثر آنها کم شود. قرصهای ضد بارداری همچنین باعث تنظیم چرخه قاعدگی شده و از بروز حاملگی

های ناخواسته جلوگیری می کنند. این داروها را می تواند همراه با داروی اسپیرونولاکتون و کورتیکواستروئیدها

(پردنیزولون و دگزامتازون) مصرف نمود.

اسپیرونولاکتون (spironolactone) :

اسپیرونولاکتون با تجاری آلداکتون (Aldacton) دارویی است که در ابتدا به عنوان یک داروی مُدِر (ادرار آور)

مورد استفاده قرار می گرفت. این دارو بطور مستقیم با اثرات آندروژن ها در پوست مبارزه می کند. مقدار مصرف

روزانه این دارو، از 5 تا 2 میلی گرم متفاوت می باشد. همانند قرصهای ضد بارداری، اثرات داروی

اسپیرونولاکتون نیز بر روی رشد موها، زودتر از 6 ماه دیده نمی شود. این دارو باعث از بین رفتن و یا نازک شدن

موهایی که تاکنون ظاهر نشده اند نمی گردد. از آنجایی که داروی اسپیرونولاکتون یک داروی مُدِر (ادرار آور) می

باشد، شایعترین عارضه جانبی این دارو در طی دو یا سه هفته اول مصرف آن، افزایش تکرار ادرار می باشد.

همچنین میزان پتاسیم خانمهایی که از این دارو مصرف می کنند نیز ممکن است افزایش یابد. سایر عوارض

جانبی داروی اسپیرونولاکتون عبارتند از: انقباضات خفیف رحمی، اسهال و خواب آلودگی.

همچنین واکنشهای آلرژیک نیز ممکن است با مصرف این دارو دیده شود. با اینحال، بطور کلی عوارض جانبی

داروی اسپیرونولاکتون خفیف و کم می باشد.

داروهای کورتون دار (کورتیکواستروئیدها) :

از داروهای کورتون دار مثل پردنیزولون و دگزامتازون وقتی استفاده می شود که مشکوک به فعالیت بیش از حد

غده فوق کلیوی شویم و یا اینکه بخواهیم یک بیماری خود ایمنی (مثل لوپوس) را درمان نمائیم.

در درمان پرمویی خانمها، داروهای کورتون دار برای مواردی که نقایص آنزیمی وجود دارد بسیار مناسب می

باشند. این داروها باعث کاهش ترشح هورمونی به ACTH از هیپوفیز می شوند که بطور طبیعی موجب

تحریک غده فوق کلیوی برای ساخت و ترشح هورمونهای کورتیکواستروئیدی و آندروژن ها می شود.

از داروهای کورتون دار مثل پردنیزولون و دگزامتازون معمولاً به مقادیر کمی استفاده می شود. این داروها ممکن

است باعث احساس سبکی در سر شود و بنابراین بهتر است که شب ها مصرف شوند. با اینحال بعضی از

بیماران با مصرف این داروها در شب دچار بی خوابی می شوند که در این بیماران بهتر است دارو صبح ها خورده

شود.

عوارض جانبی این داروها معمولاً خفیف بوده و بعد از دو هفته که از مصرف آنها گذشت، عوارض آن بهبود می

یابند. عوارض جانبی نادرتر با مصرف مقادیر این داروها اتفاق می افتد و شامل: پوکی استخوان (نازک

شدن استخوان ها)، عدم توانائی غده فوق کلیوی در پاسخ با استرسها، اشکال در حفظ سطح طبیعی قند

خون (دیابت)، کشیدگی و درد عضلات و نارسائی غده فوق کلیوی می باشد.

سیپروترون کامپاند (دایان) :

داروی سیپروترون کامپاند که تجارتی آن “دایان” (Diane) می باشد، اثر هورمون های آندروژن (تستوسترون)

در بدن را کم می کند. از این دارو در درمان آکنه (جوش) نیز استفاده می شود. داروی سیپروترون کامپاند یک

داروی ضد بارداری نیز می باشد. عوارض جانبی این دارو عبارتند از:

درد پستان ها، افزایش وزن، خستگی، کاهش میل جنسی، تهوع، سردرد و افسردگی. مصرف روزانه این دارو،

5 تا 1 میلی گرم می باشد.

سیپروترون استات :

داروی سیپروترون استات در سال 1965 بطور تجربی در درمان پرمویی در خانمها مورد استفاده قرار گرفت و از آن

موقع تاکنون بعنوان یک داروی خوراکی ضد آندروژن مورد استفاده قرار می گیرد. از این دارو به صورت های

مختلفی استفاده می شود. معروف ترین روش درمانی با این دارو، استفاده از آن در روزهای اول تا دهم چرخه

قاعدگی همراه با یک داروی ضد بارداری تری فازیک می باشد. مقدار مصرف روزانه این دارو، 1 میلی گرم می

باشد.

فیناسترید (Finasteride) :  

این دارو نوع دوم مهار کننده 5 آلفاردوکتاز می باشد که برای درمان بزرگ شدن خوش خیم پروستات و معالجه

طاسی مردان نیز بکار می رود. این دارو باعث جلوگیری از تبدیل هورمون مردانه تستوسترون به دی

هیدروتستوسترون (DHT) می شود که این ماده باعث تحریک ریزش موهای سر می گردد اما موجب رشد

موهای بدن که دارای گیرنده های آندروژنی می باشند می شود. در بررسی های صورت گرفته، دیده شده که

مصرف این دارو در خانمهایی که دچار پرمویی هستند، بهبودی قابل توجهی ایجاد نموده است. گرچه مصرف این

دارو در همه افراد، تأثیر یکسانی ندارد اما می توان آن را در بسیاری از افراد امتحان نمود زیرا دارای خطرات نسبتاً

کمی می باشد. مهمترین عارضه جانبی مصرف این داروها در خانمهای حامله می باشد که باعث می گردد

دستگاه تناسلی جنین پسر آنها شبیه دستگاه تناسلی افراد مؤنث شود. بنابراین خانمهایی که از این دارو

استفاده می کنند برای اینکه در طی مصرف این دارو حامله نشوند باید از داروهای ضد حاملگی نیز همراه آن

مصرف نمایند. سایر عوارض جانبی مصرف داروی فیناسترید در خانمها عبارتست از: بزرگ شدن پستانها و افزایش

بیش از حد میل جنسی در آنها (برعکس در آقایان، این دارو باعث کاهش میل جنسی می گردد).

این دارو به صورت قرصهای پنج میلی گرمی وجود دارد.

فلوتاماید (Flutamide) :

فلوتاماید یک داروی ضد آندروژن قوی می باشد که به گیرنده های آندروژنی موجود در سلولهای پیاز موها

(فولیکول ها) می چسبد و در نتیجه باعث جلوگیری عمل آندروژن ها از تحریک رشد موها می گردد. قبلاً از مقادیر

زیاد این دارو برای درمان پرمویی در خانمها استفاده می شد و روزی سه بار و هر بار 25 میلی گرم از این دارو

تجویز می شد اما امروزه مشخص شده است که مصرف مقادیر کم این دارو به میزان روزی 62 میلی گرم نیز می

تواند همان اثرات درمانی مفید را داشته باشد. با کم شدن میزان تجویز این دارو، احتمال خطر بروز عوارض جانبی

آن نیز کمتر می گردد. این دارو ممکن است در بعضی از خانمها ایجاد عوارض سَمیّت کبدی نماید که علائم آن

عبارتند از: تهوع، استفراغ، خستگی و ایجاد زردی.

متخصصین پوست توصیه می کنند که در طی چند ماه اول مصرف این دارو، بطور مرتب آزمایش خون انجام شود تا مشخص گردد که آنزیمهای کبدی در سطوح طبیعی می باشند. تغییر در آنزیمهای کبدی ممکن است نشان دهنده بروز سَمیّت کبدی در این افراد باشد. بخاطر این عوارض جانبیِ داروی فلوتاماید، بسیاری از متخصصین پوست ترجیح می دهند که از این دارو برای بیماران خود استفاده نکنند، هر چند عوارض جانبی این دارو نسبت به سایر داروهای ضد آندروژن یا کمتر نمی باشد.

کتوکونازول (Ketoconazole) :

کتوکونازول داروی نسبتاً جدیدی است و دارای خاصیت ضد آندروژنی قوی می باشد. از سال 1985 میلادی

تحقیقات زیادی بر روی این دارو شده است که نشان می دهد می توان از این دارو در درمان پرمویی خانمها

استفاده نمود. کتوکونازول عمل خود را با جلوگیری از ترشح هورمونها از تخمدان ها و غدد فوق کلیوی انجام می

دهد.

مقدار مصرف کتوکونازول برای درمان پرمویی خانمها از روزی 2 میلی گرم تا 4 میلی گرم متفاوت می باشد.

گرچه تحقیقات زیادی نشان داده است که داروی کتوکونازول در درمان پرمویی خانمها بسیار مؤثر می باشد اما

بسیاری از متخصصین پوست از تجویز منظم آن برای خانمها نگران هستند، زیرا از عوارض جانبی آن می ترسند.

عوارض جانبی داروی کتوکونازول شامل سمیّت کبدی می باشد. اکثر متخصصین پوست هنگامی از داروی

کتوکونازول استفاده می کنند که پرمویی شدیدی وجود داشته باشد و تازه در این مواقع نیز از دوره های کوتاه

مدت مصرف این دارو استفاده می کنند.

آگونیست های هورمون آزاد کننده گونادوتروپین (GnRH) :

آگونیست های هورمون آزاد کننده گونادوتروپین یا GnRH بعنوان یک درمان مؤثر و قوی در پرمویی خانمها مورد

استفاده قرار می گیرد. شایعترین داروهای این گروه عبارتند از: استات لوپرولاید (Leuprolide acetate)، بوسرلین

(Buserelin)، و دکاپپتیل (Decapeptyl).

این داروها باعث کاهش ترشح استروئیدها از تخمدان ها می شوند و در نتیجه در مواردی که علت پرمویی،

افزایش بیش از حد آندروژن ها از تخمدان ها باشد بسیار مؤثر می باشند. با اینحال در صورتی که علت پرمویی،

فعالیت بیش از حد غدد فوق کلیوی باشد، این داروها اثر چندان خوبی نخواهند داشت.

این داروها نسبت به سایر داروهایی که در درمان پرمویی بکار می روند گران قیمت تر می باشند و هنوز بطور

تجربی از آنها در درمان پرمویی استفاده می شود.

به قاعدگی شدید ( خونریزی زیاد در هنگام عادت ماهانه ) اصطلاحاً ” منوراژی ” (menorrhagia) گفته می­شود .

بعضی از خانمها نسبت به سایرین دارای قاعدگی­های شدیدی هستند ، با اینحال ، اگر خونریزی قاعدگی

از هفت روز طول بکشد و با تامپون و یا پوشک نیز نتوان آن را کنترل نمود و یا اینکه حاوی لخته­های بزرگ خون

باشد ، آن را به عنوان منوراژی محسوب می­کنند . در بعضی موارد ، این وضعیت ممکن است همراه با دردی در

قسمت تحتانی شکم باشد ، همچنین ممکن است قاعدگی ها نیز نظم باشند . خونریزی قاعدگی شدید

ممکن است منجر به بروز کم خونی شود که این کم خونی سبب احساس  سبکی در سر و خستگی خانمها

می­شود . از هر 2 خانم ، یک نفر دچار منوراژی می­باشند . این وضعیت در خانمهایی که به سن یائسگی

نزدیک می­شوند شایعتر می­باشد .

——————————————————————————————-

علل ایجاد منوراژی :

خونریزی شدید یا طول کشیده قاعدگی می­تواند علامت یک بیماری در رحم مثل فیبروئیدها ، پولیپ رحم و یا

سرطان رحم باشد . همچنین یکی از عوارض جانبی معروف استفاده از آی­یودی ، منوراژی می باشد . یک

خونریزی شدید ممکن است بر اثر سقط جنین نیز ایجاد شود . منوراژی همچنین ممکن است بر اثر یک بیماری

هورمونی مثل کم کاری غده تیروئید نیز ایجاد شود . این وضعیت در خانمهایی که دچار اضافه وزن هستند بیشتر

دیده می­شود .

گاهی اوقات ، علت ایجاد منوراژی مشخص نمی­باشد . اگر قاعدگی­های شما همیشه شدید می­باشند ، نیازی

به نگران شدن وجود ندارد . با اینحال ، اگر این مشکل بر روی زندگی شما تأثیر می­گذارد ، باید با پزشک خود در

این مورد مشورت نمایید .

———————————————————————————–

نحوه تشخیص منوراژی

پزشک ابتدا شما را معاینه کرده و ممکن است برای اندازه گیری سطح هورمونهای شما و برای کشف کم­خونی ،

تقاضای انجام آزمایش خون نماید . بررسی­های ، مثل انجام سونوگرافی برای مشاهده وجود فیبروئیدها و

یا پولیپهای رحم ممکن است ضروری باشد . همچنین ممکن است یک هیستروسکوپی انجام شود و با استفاده

از دوربین مخصوصی که از دهانه رحم عبور داده می­شود ، داخل رحم مشاهده گردد . یک نمونه از دیواره رحم

( آندومتر ) ممکن است برداشته شده و به آزمایشگاه پاتولوژی فرستاده شود تا بر روی آن بررسی­های لازم

بعمل آید .

————————————————————————————————————–

درمان منوراژی :

درمان منوراژی بر اساس علت ایجاد آن ، سن شما و شدت خونریزی تفاوت می­کند . هرگونه بیماری زمینه­ای

باید درمان شود . اگر هیچ علتی برای بروز منوراژی پیدا نشد ، می­توان با تجویز بعضی از داروها از شدت خونریزی

کاست . اگر شما از آی­یودی استفاده می­کنید ، بهتر است که از روش دیگری برای جلوگیری از بارداری استفاده

نمایید . اگر شما دچار اضافه وزن و چاقی هستید ، با کم کردن وزنتان ممکن است به درمان منوراژی کمک

نمایید .

—————————————————————————————–

اگر درمانهای اولیه کمکی نکرد و یا اگر منوراژی شدید بود ، ممکن است نیاز به جراحی لیزری برای برداشتن

آندومتر ( لایه ی پوشاننده رحم ) داشته باشید و یا اینکه با استفاده از عمل جراحی هیسترکتومی ، تمام رحم

شما برداشته شود . از آنجاییکه این روش غیر قابل برگشت می­باشد ، فقط به خانمهایی توصیه می­شود که از

آن استفاده نمایند که در آینده نمی­خواهند بچه­دار شوند . برداشتن آندومتر با استفاده از لیزر ، روش ساده ای

می­باشد اما این احتمال نیز وجود دارد که در صورتیکه مقدارکمی از بافت آندومتر باقی بماند ، در آینده دوباره این

مشکل عود نماید . عمل جراحی هیسترکتومی یک عمل جراحی نسبتاً سنگین می­باشد اما باعث می­گردد که

دیگر منوراژی عود نکند .

تخمدانها نقش اصلی را در دستگاه تناسلی زنان دارا می­باشند و تولید سلول­های جنسی به تخمک به عهده آنها می­باشد . وقتی یک تخمک با یک سلول جنسی مذکر که به آن اصطلاحاً اسپرم گفته می­شود ترکیب می­شود این توانایی بالقوه را خواهد داشت که به جنین تبدیل گردد . تخمدان­ها همچنین هورمونهای جنسی ترشح می­کنند که کنترل نمو جنسی  و چرخه قاعدگی به عهده آنها می­باشد .

تنها قسمت­های قابل مشاهده دستگاه تناسلی زنان ، بافت­هایی است که فرج را تشکیل می­دهند . لب فرج ، چین­هایی از پوست هستند که از محل ورودی  مهبل محافظت می­کنند واز سلولهایی پوشیده شده­اند که تولید مایع کمی اسیدی می­کنند تا از بروز عفونت پیشگیری شود.

مهبل تا رحم امتداد دارد . رحم دارای دیواره­های کلفتی است که جنین در داخل آن رشد و نمو می­کند . دو لوله رحم از رحم تا تخمدانها کشیده شده­اند  و تخمدانها محل نگهداری تخمکها می­باشند .

باروری زنان

نوزادان دختری که به دنیا می­آیند دارای حدود 15هزار تخمک نابالغ در تخمدانهایشان می­باشند . تخمک­ها در

تخمدان­ها نگهداری می­شوند  و تا هنگام بلوغ که میزان هورمونهای جنسی زنانه افزایش می­یابند ، این تخمک­ها

نیز بالغ نمی­شوند . هر ماه یکبار یک تخمک در مدت 14 روز در داخل فولیکولش به بلوغ می­رسد و از تخمدان­ها

رها می­گردد و از تخمدان وارد لوله­های رحم می­شود که به این فرآیند تخمک ­گذاری گفته می­شود . این تخمک

بعد از تخمک گذاری به مدت 24 ساعت در داخل لوله­های رحم زنده می­ماند وفقط در صورتیکه در این مدت توسط

یک اسپرم بارور شود می­تواند به بقای خود ادامه دهد . حدود 5 تا 6 روز طول می­کشد که تخمک ( چه بارور

شده باشد وچه بارور نشده باشد ) از لوله­های رحم عبور کرده و خود را به رحم برساند . اگر تخمک بارور شده

باشد در نهایت ، جایی برای خود در پوشش دیواره رحم پیدا می­کند . بعد از هر بار تخمک گذاری ، دیواره رحم

ضخیم­تر می­شود و خود را آماده پذیرایی از تخمک می­کند . تخمک سپس رشد کرده وبه جنین تبدیل می­شود .

اگر تخمک بارور نشود به همراه مقداری از پوشش مخاطی و خون به خارج از مهبل ریخته می­شود . این وضعیت

را خونریزی قاعدگی ( عادت ماهانه )می­ند.

چرخه بلوغ تخمک ، تخمک گذاری و خونریزی قاعدگی در فواصل حدوداً 28 روزه اتفاق می­افتد . در هنگام

یائسگی که معمولاً در سنین بین 45 تا 55 سالگی رخ می­دهد ، تخمک­ها دیگر بالغ نمی­شوند و از تخمدانها نیز

رها نمی­گردند . در این زمان ، قاعدگی­ها متوقف شده و مرحله تولید مثلی زندگی خانمها به پایان خود می­

رسد .

هورمونهای جنسی زنانه

تخمدان­ها هورمونهای استروژن و پروژسترون را تولید می­کنند . اما ترشح این هورمونها تحت کنترل هورمون

تحریک کننده فولیکول (FSH) و هورمون لوتئینیزه کننده ( LH) که از غده هیپوفیز در زیر مغز ترشح می­شوند قرار

دارند . هورمونهای جنسی مسئولیت کنترل رشد و نمو جنسی در هنگام بلوغ ، چرخه قاعدگی و باروری زنان را

بر عهده دارند . هورمون استروژن همچنین توزیع چربی در بدن را تحریک می­کند که شکل بدن خانمها را موجب

می­شود . تغییراتی که در میزان هورمونهای جنسی در طی چرخه قاعدگی و در هنگام یائسگی ایجاد می­شود

بر روی خلق و رفتار خانمها تأثیر می­گذارد .

عادات ماهانه از هنگام بلوغ شروع می­شود و تا زمان یائسگی ادامه دارد . میانگین دوره قاعدگی 28 روز میباشد

اما اغلب 24 روز و گاهی 35 روز می­باشد . بعد از بلوغ ، اکثر خانم­ها دارای دوره­های قاعدگی منظمی می­شوند

وفاصله بین قاعدگی ­ها تقریباً روزهای مشخصی هستند . با اینحال در بعضی از خانم­ها ، این دوره­های قاعدگی

، نا­منظم باقی می­ماند . خونریزی­های قاعدگی بطور طبیعی 2 تا 7 روز طول می­کشد که میانگین آن در خانم­ها

پنج روز می­باشد .

علل ایجاد عادات ماهانه نا­منظم

تغییراتی که در طول مدت دوره­های قاعدگی ایجاد می­شود معمولاً به علت تعادل موقت هورمونی می­باشد . بالا

و پایین رفتن سطح هورمون­ها در طی بلوغ باعث می­شود که عادات ماهانه از هنگام شروعشان اغلب نظم

باشند . در چند ماه اول پس از زایمان و نیز در هنگام نزدیک شدن به سن یائسگی ، تفاوت­های زیادی بین

الگوهای طبیعی خانم­ها درخونریزی قاعدگی وجود دارد .

—————————————————————————

عدم تعادل هورمونی در سایر مواقع ( به غیر از هنگام بلوغ ، پس از زایمان و نزدیک شدن به یائسگی ) بوسیله

عواملی مثل استرس ، افسردگی و بیمای­های شدید و طولانی مدت ایجاد می­شوند . همچنین تمرینات

ورزشی  شدید وکاهش زیاد وزن از علل شایع اختلالات هورمونی هستند که می­توانند باعث نظم شدن

عادات ماهانه شوند .

————————————————————————-

گاهی اوقات نظم شدن عادات ماهانه ممکن است علامت اختلال در تخمدان­ها یا رحم باشد . برای مثال ، در

سندروم تخمدان پُلی کیستیک که عدم تعادلی در هورمون­های جنسی وجود دارد و یا در آندومتریوز که قطعاتی

از بافت لایه پوشاننده رحم در جای دیگری قرار گرفته و به سایر اعضاء موجود در لگن میچسبند ، ممکن است

اختلالاتی در عادات ماهانه رخ دهد .

—————————————————————–

در بعضی موارد ، یک حاملگی غیر منتظره باعث ایجاد خونریزیهای نظمی می­شود که ممکن است به آسانی

با خونریزی عادت ماهانه اشتباه گرفته شود . یک خونریزی منفرد ، به تأخیر افتاده شده  وشدید ممکن است به

علت سقط جنین ایجاد شده باشد . اگر شما دچار یک خونریزی به تأخیر افتاده به همراه درد شدید شکمی

هستید باید سریعاً به پزشک مراجعه نمایید زیرا ممکن است این وضعیت به خاطر یک حاملگی خارج رحمی

باشد . در بعضی موارد ، علت عادات ماهانه نظم مشخص نمی­شود .

درمان عادات ماهانه نا­منظم :

عادات ماهانه نظم که به علت تغییراتی که به هنگام بلوغ ویا بعد از زایمان ایجاد می­شود معمولاً با گذشت

زمان ، منظم خواهد شد . نظم بودن عادات ماهانه در خانمهایی که به یائسگی نزدیک می­شوند در نهایت با

متوقف شدن قاعدگی­ها ، پایان می­یابد . در تمام این موارد، معمولاً نیازی به درمان وجود ندارد . با اینحال اگر این

مشکل طول بکشد و باعث اختلال در زندگی فرد شود ، با مصرف داروها می­توان عادات ماهانه را منظم نمود .

این داروها شامل قرص­های ضد بارداری برای خانهای جوان و استفاده از هورمون های درمانی برای خانمهایی که

به سن یائسگی نزدیک می­شوند ، می­باشد . عادات ماهانه نظم که به علت از دست دادن شدید وزن ،

انجام تمرینات ورزشی شدید، استرس ویا افسردگی ایجاد می­شود را می­توان با غلبه کردن بر این مشکلات ،

منظم نمود .

اگر هیچ علت واضحی برای عادات ماهانه نظم وجود نداشت ، پزشک ممکن است درخواست انجام آزمایشهایی را بنماید تا شاید علت زمینه­ای آن پیدا شود . این آزمایشها شامل آزمایش حاملگی ، آزمایش خون برای اندازه­گیری سطح هورمونها و سونوگرافی از لگن برای بررسی تخمدان­ها و رحم می­باشد . اگر یک علت زمینه­ای پیدا شد ، با درمان آن ، باعث خواهیم شد که در اثر موارد ، عادات ماهانه منظم شوند .

به فقدان قاعدگی اصطلاحاً “آمنوره ” (Amenorrhoea) گفته می­شود .

دو نوع آمنوره وجود دارد : اولیه و ثانیه .

اگر یک دختر تا سن 16 سالگی قاعدگی­هایش شروع نشود ، دچار آمنوره اولیه می­باشد . از هنگامی که

قاعدگی­ها از زمان بلوغ شروع می­شوند ، فقط در مواقع خاصی مثل زمان حاملگی ، چند ماه بعد از زایمان ، در

هنگام شیر دادان ، بطور موقت بعد از مصرف داروهای ضدبارداری وبطور دایم بعد از یائسگی ، قاعدگیها ایجاد

نمی­شوند . اگر به غیر از این موارد که گفته شد ، قاعدگی­ها حداقل به مدت سه ماه متوقف شوند ، به آن

آمنوره ثانویه گفته می­شود .

علل ایجاد آمنوره

آمنوره اغلب به علت اختلال در هورمونهای جنسی زنانه بروز می­کند که این اختلال ممکن است بر اثر عوامل

مختلفی مثل افسردگی و یا استرس ایجاد شوند . انجام تمرینات ورزشی شدید و کاهش ناگهانی وزن نیز ممکن

است به چنین اختلالات هورمونی منجر شوند که این امر در خانمهای ورزشکار به میزان زیادی دیده می­شود .

تغییرات هورمونی بر اساس اینکه در چه زمانی ایجاد می­شوند می­توانند منجر به بروز آمنوره اولیه یا ثانویه

شوند .

—————————————————————————————–

آمنوره اولیه از مشخصات ویژه بلوغ به تأخیر افتاده می­باشد و ممکن است بر اثر اختلالات کروموزونی (ژنتیکی )

ایجاد شود . عدم ایجاد قاعدگی در هنگام بلوغ ممکن است به این علت باشد که پرده بکارت دارای هیچگونه

سوراخی نبوده و خون قاعدگی نمی­تواند از بدن خارج شود . در موارد نادری ، رحم از بدو تولد وجود ندارد و در

نتیجه هیچگونه قاعدگی نیز رخ نخواهد داد . آمنوره ثانویه ممکن است بعلت اختلالی در غده هیپوفیز ( مثل وجود

تومور هیپوفیز ) ایجاد شود . بعضی از خانمها دچار یائسگی زودرس هستند یعنی قاعدگی­های آنها قبل از سن

35 سالگی متوقف می­گردد . سایر علل احتمالی آمنوره ثانویه عبارتند از : اختلالات تخمدانها ( مثل تخمدان­ها

پُلی کیستیک ) واستفاده از رادیوتراپی و شیمی درمانی که می­توانند باعث صدمه به تخمدانها شوند .

 ———————————————————————————–

درمان آمنوره :  

اگر آمنوره فقط به مدت چند ماه بعد از توقف مصرف داروهای ضدبارداری ایجاد شود و یا اینکه در هنگام حاملگی و

یا شیر دادن ایجاد می­گردد ، نیازی به درمان وجود ندارد . قاعدگی ها معمولاً بعد از چند ماه که از زایمان می­گذرد

و یا بعد از یک ماه که شیر دادن به نوزاد متوقف می­شود ، دوباره ایجاد می­گردند . بعد از یائسگی ، آمنوره بطور

دائم ایجاد خواهد شد .

آمنوره­ای که در زمانهایی غیر از مواقعی که گفته شد بروز می­کند را باید بررسی نمود . در چنین مواقعی پزشک

شما را معاینه خواهد کرد و احتمالاً برایتان یک آزمایش حاملگی درخواست خواهد نمود . همچنین ممکن است

برایتان درخواست سونوگرافی از تخمدانها و رحم ، سی­تی­اسکن از غده هیپوفیز و آزمایش خون برای بررسی

هورمونها شود .

درمان علت زمینه­ای ایجاد آمنوره ، باعث خواهد شد که در اثر موارد دوباره قاعدگی­ها ایجاد شوند . اگر علت

ایجاد آمنوره را نتوان درمان نمود ، تجویز هورمونها ممکن است برای ایجاد قاعدگی­ها مؤثر باشند . اگر فقدان

قاعدگی­ها  بعلت استرس ، کاهش وزن شدید و یا تمرینات ورزشی شدید ایجاد شده باشند ، درصورت رفع

این مشکلات ، قاعدگی­ها نیز دوباره ایجاد خواهند شد .

فن آوری کمک باروری

 امروزه با پیشرفت علم ناباروری ، مخصوصا ابداع روش های کمک باروری ART انقلابی بزرگ در درمان ناباروری رخ داده است و بسیاری از نابارورها که تا چند دهه پیش تصور می شد برای همیشه از داشتن فرزند محروم خواهند ماند ، امروزه می توانند صاحب فرزند شوند.

روش های کمک باروری شامل:

IUI- انتقال اسپرم یالم داخل رحم

IVF  – تزریق رویان داخل رحم

ICSI –  تزریق اسپرم داخل سیتوپلام تخمک

 ZIFT-  انتقال سلول تخم داخل لوله های رحم

GIFT – انتقال گامت داخل لوله رحم

TEL – انتقال رویان داخل لوله رحم

 ——————————————————————————–

انتقال اسپرم سالم داخل رحم IUI

در مواردی که اسپرم های سالم و طبیعی به هر دلیلی نتوانند وارد رحم شوند این عمل به صورت مصنوعی انجام می شود تا بارداری حاصل شود. در طی IUI اسپرم های سالم ، زنده و متحرک از مرد تهیه می شوند و بدون ناراحتی به صورت یک معاینه داخلی به رحم همسر منتقل می گردند. معمولا این انتقال بلافاصله و یا حدود ۶ ساعت بعد از کشف تخمک گذاری انجام می شود و بهتر است برای افزایش شانس باروری این عمل را دوبار با فاصله ۱۲ ساعت انجام داد . می توان قبل از IUI تخمک گذاری را با دارو تحریک نمود تا تخمک بیشتری آزاد گردد، اما در هر صورت انجام سونوگرافی قبل از آن جهت اطمینان از تخمک گذاری ضروری است. انجام بیش از ۳ بار IUI توصیه نمی شود ، چرا که بعد از آن شانس موفقیت کاهش می یابد و بهتر است از سایر روش های ART استفاده نمود.

———————————————————-

IUI در کمبود اسپرم، آنتی بادی علیه اسپرم ، و یا نا باروری به دلیل اشکال در دهانه رحم که مانع ورود اسپرم به دستگاه تولید مثل زن می شود و هم چنین انزال برگشتی درمان نشده ، تست بعد از نزدیکی غیرطبیعی و ناتوانی جنسی عصبی که برای مرد قابل حل نیست و همین طور ناباروری با علت شخص و یازن دچار آندومتریوز قابل اجرا است ، در این روش ها گاهی از اسپرم خود مرد و گاهی در سایر کشورها از اسپرم شخص دیگر ( اسپرم اهدایی ) استفاده خواهد شد. مثلا در مواردی که ناباروری شدید و غیرقابل اصلاح بوده و یا اختلالات ژنتیکی ارثی وجود دارد که فرزند متولد شده را حتما گرفتار خواهد کرد اسپرم اهدایی پیشنهاد می شود.

———————————————————————–

موفقیت IUI با اسپرم مرد نابارور به شدت اختلال در مایع منی بستگی دارد . در مواردی که اسپرم اختلالات کمتری دارد میزان موفقیت خواهد بود . مثلا اگر فقط تعداد اسپرم ها یا فقط تحرک و یا تنها شکل آن ها غیر طبیعی باشد موفقیت با IUI از مواردی است که هرسه مورد باهم غیرطبیعی هستند.

درجه اختلال نیز در موقیت تعیین کننده است به طوری که اگر تعداد کلی اسپرم های متحرک ۲۰ میلیون باشد و این میزان در یک مرد به آستانه تقریبا ۱۰ میلیون برسد ، می گوییم با IUI به بهترین نتایج می توان رسید و در مردی که این تعداد کمتر از ۱۰ میلیون اسپرم متحرک باشد موفقیت کاهش می یابد.

سایر آیتم های مایع نیز چنین است ، اگر در یک آنالیز طبیعی ۳۰ درصد اسپرم ها شکل طبیعی داشته باشند ، در مواردی که مرد نابارور حداقل ۱۵ درصد اسپرم باشکل طبیعی را دارد می تواند امید بسیار زیادی به پدر شدن با این روش داشته باشد و در صورتی که این میزان ۵ تا ۱۵ درصد باشد باز هم این شانس به میزان ۵۰-۵۰ وجود دارد اما اگر این میزان کمتر از ۵ درصد باشد میزان موفقیت بسیار اندک خواهد بود. وقتی تحرک اسپرم ضعیف است IUI بدترین پیش آگهی را دارد.

علاوه بر مواردی که گفته شد عوامل زنانه مانند سن و عملکرد تخمک گذاری زن، هم چنین وضعیت طبیعی دستگاه تولیدمثلی او بر نتیجه کار تأثیر گذارند.

پس اگر شما به فکر انجام IUI هستید بهتر است تمام مواردی را که بر موفقیت این روش اثر می گذارند در نظر بگیرید و با پزشکان مشورت نمایید تا بتوانید شانس حاملگی خود و همسرتان را بسنجید و بین روش های کمک باروری بهترین گزینه را انتخاب کنید.

برای این منظور می توان همه عوامل مؤثر را قبل از شروع درمان با این روش به صورت جدا ارزیابی کرد. مثلا سن مادر حتی در صورت استفاده از اسپرم سالم مهم است و با افزایش سن زن میزان موفقیت کاهش می یابد ، گاهی در زنان مسن تر ( بالاتر از ۳۵ سال) شاید نیاز باشد ذخایر تخمدانی زن قبل از انجام بررسی شود. زیرا اسپرمی که تلقیح می گردد باید تخمک مناسبی را بیابد تا بتوان به باروری دست یافت.

مواردی که قبل از انجام IUI مورد توجه است :

–  سابقه یائسگی زود رس درخانواده زن

–  سن یائسگی مادرش

–  سابقه جراحی ، شیمی درمانی و یا پرتو درمانی به ناحیه لگن زن یا مرد

–  مصرف سیگار

———————————————————————

تزریق رویان داخل رحم (IVF)

یکی از رایج ترین روش های ، ART وIVF است. دراین روش ابتدا با هدایت سونوگرافی واژینال فولیکول های آزاد شده از تخمدان برداشته می شوند و با اسپرمی که از مرد تهیه شده در شرایط آزمایشگاهی لقاح مصنوعی داده می شوند. سپس رویان حاصل از این فرایند از طریق دهانه رحم به داخل حفره منتقل می گردد.

IVF تقریبا برای همه ی انواع ناباروری انجام می شود و کاربرد اصلی آن در مواردی است که با سایر روش های طبی و یا جراحی باروری حاصل نشده است.

حتی برای زنانی که ناباروری مرتبط با سن و یا کاهش باروری غیرقابل توجیه دارند و تمام مراحل درمان انجام اما با شکست روبرو شده است، بهترین راه و به نوعی آخرین خط درمانی محسوب می گردد اما در صورت درخواست انجام آن به هیچ عنوان استرس و اضطراب نداشته باشید زیرا تنش در روند تولید تخمک و اسپرم طبیعی اختلال ایجاد می کند . موفقیت در IVF تحت تأثیر عوامل مختلفی بوده و متأسفانه بعضی موارد قابل پیش بینی نبوده و فقط در زمان انجام آن شناخته می شوند.

شانس مادرشدن در زنان جوانی که ذخایر تخمدانی خوبی دارند نسبت به زنان مسن تر و یا زنانی که دچار پیری زودرس تخمدان شده اند، بسیار است.

—————————————————————————–

برای زنان ذخایر تخمدانی مناسب مهم ترین عامل در موفقیت IVF است. البته مصرف سیگار هم می تواند موفقیت را تا ۵۰ درصد کاهش دهد . بنابراین اگر به IVF نیاز دارید و سیگار می کشید و یا حدس می زنید شاید لازم باشد شما هم آن را انجام دهید همین لحظه آن را کنار بگذارید.

————————————————————————————————-

زنان ۲۰ تا ۲۵ ساله بهترین منتخبین IVF هستند و بعد از شانس موفقیت به تدریج کاهش می یابد.

به طوری که بعد از ۴۰ سالگی بسیار ضعیف تر خواهد شد. و از طرف دیگر با افزایش سن مادر میزان سقط خود به خود نیز افزایش می یابد .

برای سنجش ذخایر تخمدانی قبل از انجام IVF می توان از روش های برده در فصل ۲ استفاده نمود اما این تست ها خالی از خطا نیستند و بهترین روش سنجش در این مورد سونوگرافی است.

در مردان نیز تست آنالیز مایع منی مدت کوتاهی قبل از انجام IVF ضروری است، حتی اگر

قبلا چندبار این آزمایش را انجام داده باشند.

———————————————————————–

اگر در دستگاه تولید مثل زن میوم یا پولیپی ( غدد خوش خیم ) وجود داشته باشد احتمال

زیادی وجود دارد که رویان حاصل بر روی آن لانه گزینی نموده سقط شود. بنابراین جهت تضمین

لانه گزینی بررسی داخل رحمی قبل از IVF  عاقلانه است.

 ———————————————————————————————————-

تکنیک انجام  :  IVF

همان طور که قبلا گفته شد برای انجام لقاح آزمایشگاهی باید چندین فولیکول از زن تهیه شود، جهت این کار معمولا ۲۵ ساعت بعد از تحریک دارویی تخمک گذاری و ۶ ساعت بعداز تخمک گذاری در اتاق عمل تحت بیهوشی خفیف با کمک سونوگرافی داخل واژنی، یک سوزن مخصوص از طریق واژن وارد شده و تعدادی فولیکول برداشته می شوند، این کار عارضه ی خاصی ندارد. فقط ممکن است بعداز انجام آن مقدار بسیار کمی خونریزی از واژن وجود داشته باشد که سریعا حل می گردد.

************************************

از فولیکول های برداشته شده ۲۰ تا۳۰ درصد نابالغ بوده و پس از گذشت حدودا

۳۶ ساعت در محیط آزمایشگاه بلوغ یافته و آماده انجام لقاح خواهند بود.

*****************

نمونه ی اسپرم  بلافاصله قبل یا بعد از تهیه فولیکول ، از همسر گرفته می شود . اگر شرایط برای شخص اضطراب ایجاد کرده و امکان تهیه آن نباشد می تواند چند روز قبل آن را تهیه و منجمد نمود، البته باید سعی نمود اضطراب های بیخود را کنار گذاشت و نمونه تازه تهیه نمود ، زیرا نمونه تازه از نمونه منجمد شانس بهتری خواهد داشت.

مایع منی گرفته شده در آزمایشگاه تصفیه و شسته می شود . پلاسمای منی از اسپرم ها تفکیک شدن و اسپرم مناسب فرایند اصلی ( لقاح ) تهیه می شود.

به طور کلی هرفولیکول با ۱۰۰-۵۰ هزار اسپرم متحرک به مدت ۱۸-۱۲ ساعت در یک

شرایط کنترل شده وادار به لقاح می شود ، البته از این تعداد اسپرم در نهایت هرفولیکول

فقط یک عدد را در خود جای داده و با آن ترکیب می شود و جهت افزایش احتمال باروری

چندین رویان تهیه می شود.

محیط های کشت در آزمایشگاه شبیه مایع موجود در لوله های رحم انسان طراحی شده اند. جهت این امر به این محیط ها پروتئین ها و سرم تچانسانی اضافه می گردد و نطفه جنین شما نه در روی میز آزمایشگاه بلکه در شرایطی مانند بدن شما تشکیل می گردد.

سپس رویان های حاصل ۴۸ تا ۷۲ ساعت در محیط نگه داشته می شوند تا چندین تقسیم سلولی

انجام دهند و باتوجه به شرایط بیمار ، سوابق ART قبلی و سن مادر تعداد مناسب جنین مشخص

شده و انتقال جنین به وسیله یک سوند مخصوص به رحم مادر صورت می گیرد.

در هنگام انتقال رویان ها ممکن است رحم تحریک و دچار انقباض شود . جهت عدم دفع رویان آرامش و استراحت مادر و حتی تجویز داروی هورمونی توسط پزشک لازم است.

هورمون پروژسترون بعداز لانه گزینی موفق رویان برای ادامه باروری  حیاتی است به همین جهت در صورت نیاز تا زمانی که جفت تشکیل و این هورمون را ترشح کند تجویز پروژسترون به صورت دارو نیاز است. در روش های ART احتمال حاملگی چندقلویی افزایش می یابد و این احتمال در زنان جوان تر خواهد بود.

 ——————————————————————————————————-

 هچینگ آزمایشگاهی :

معمولا چند روز پس از انتقال رویان ها به رحم، لانه گزینی آن ها در رحم صورت می پذیرد. برای این که جنین بتواند لانه گزینی کند ، باید از داخل لایه ای به زوناپلوسیدا خارج شود و اگر در هر صورت جنین نتواند از لایه خود جدا گردد لانه گزینی نکرده و سقط می شود. در این گونه موارد به وسیله ی ایجاد یک سوراخ کوچک روی لایه اطراف جنین لانه گزینی میسر می شود. هچینگ آزمایشگاهی جنین با روش های مختلف مکانیکی ، شیمیایی و یا لیزر صورت می گیرد.

—————————————————————————–

تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم : (ICSI)

 ابداع این روش بسیار شگفت انگیز بود و در مواردی که نفوذ اسپرم به درون فولیکول ممکن نیست، حاملگی را

امکان پذیر نمود. در این عمل اسپرم مستقیم به داخل سیتوپلاسم تخمک تزریق می شود، این روش در

ناباروری های مردانه و به خصوص مواردی که آنالیز مایع منی به شدت غیرطبیعی است صورت می گیرد.

به طور کلی برای لقاح فولیکول هایی که از طریق IVF قادر به بارداری نبوده اند ICSI انجام می شود. در روش

انجام ICSI فولیکول ها مانند تکنیک IVF  تهیه می شوند و اسپرم پس از شستشو از مایع منی و در صورت عدم

وجود اسپرم در مایع منی، از طریق جداسازی آن از محتویات اپیدیدیم (PESA) و یا بافت بیضه ها (TESE) تهیه و

شسته می شود و برای تزریق آماده می گردد. تزریق اسپرم به داخل تخمک با استفاده از میکروسکوپ مخصوص

(دستگاه میکرواینکشن) انجام می شود. و تعداد جنین مناسب با توجه به شرایط زوج مانند IVF به رحم زن

منتقل می شود.

 ———————————————————————————-

GIFT,ZIFT

این روش ها به نوعی مانند IVF هستند ، با این تفاوت که در GIFT فولیکول و اسپرم و در ZIFT تخم حاصل در

آزمایشگاه به جای انتقال به رحم به داخل لوله های رحم منتقل می شوند. تکنیک عمل این روش ها مانند IVF

است.

——————————————————————————–

اووسیت و اسپرم اهدایی

در بعضی از زنانی که دچار نارسایی زودرس تخمدان شده ان و یا به هر دلیلی مانند دوران بعد از یائسگی ،

اشعه و شیمی درمانی جهت درمان سرطان و یا به دلیل آندومتریوز و عفونت لگن توانایی تخمک گذاری حتی با

دارو را از دست داده اند اما هنوز دارای رحم سالم با قابلیت نگهداری جنین می باشد ,می توان از فولیکول های

فرد دیگر با اسپرم شوهر او استفاده و رویان حاصل را در رحم زن نابارور قرار داد . لازم به ذکر است که یک دوره

هورمون درمانی قبل از انتقال رویان در زن نابارور انجام می شود تا شرایط مساعدی برای حفظ جنین در رحم او

فراهم شود.

در مادرانی که درگیر بیماری های ژنتیکی خطرناک بوده و احتمال انتقال بیماری به کودک وجود دارد ، جهت

پیشگیری از تولد کودک بیمار استفاده از تخمک اهدایی روشی مناسب است.

در مواردی که ناباروری در مرد لاینحل بوده و یا دچار بیماری های ژنتیکی است اسپرم اهدایی مرد دیگر را می

توان با روش های ART در دستگاه تولیدمثل زن قرار داد تا باروری حاصل شود .

انجام این روش با توجه به اخلاقیات و اعتقادات اشخاص متفاوت است

در اکثر کشورهای اسلامی نیز اهداء اسپرم ، تخمک و جنین صورت نمی پذیرد اما درایران براساس قانون و با

نظر بخی از مراجع عظام با شرایط خاص اهداء تخمک مجاز شده است.

 ————————————————————————

حاملگی نیابتی

روش دیگر حاملگی نیابتی یا رحم جایگزین است. رحم جایگزین عبارت است از :

توافق با بانوی صاحب رحم‌که آمادگی خود را به منظور بارداری برای زوج نابارور اعلام می نماید و پس از زایمان،

نوزاد حاصل را به زوج نابارور تحویل می دهد و بانوی صاحب رحم که حامل بارداری است، مادر جانشین و زوج

نابارور والدین حقیقی فرزند تلقی می گردند. این امر در زنانی که ممکن است تخمک گذاری داشته باشند اما

امکان حاملگی به علت فقدان رحم منتفی است صورت می گیرد ، عدم رحم ممکن است به طور مادر زادی و یا

به علت جراحی و برداشتن آن باشد هم چنین نارسایی در نگهداری جنین و یا بیماری های خاصی که بارداری با

آن برای جان مادر مخاطره انگیز است و همین طور در زوجینی که دچار سقط های مکرر می شوند و توانایی

حمل جنین وجود ندارد این روش کاربرد دارد.

—————————————————————————-

جهت این امر مانند تکنیک IVF فولیکول ها و اسپرم ها از زوج نابارور تهیه شده  و لقاح در آزمایشگاه صورت می

گیرد و جنین های حاصل به رحم مادر جانشین منتقل می گردند ، شخصی که حاملگی را می پذیرد حتما

بررسی خواهد شد ، تا سلامت حاملگی آینده در او ثابت شود ، سن این شخص باید کمتر از ۳۵ سال باشد و

قبلا حاملگی بی خطر و زایمان طبیعی یا سزارین بدون مشکل را تجربه کرده باشد . قبل از انتقال جنین ها آماده

سازی رحم او با داروهای هورمونی جهت پذیرش جنین لازم است. این شخص در واقع حامل جنین است و پس از

طی دوران بارداری ، زایمان طبیعی یا سزارین نوزاد متولد شده را به والدین تحویل می دهد . حفظ روابط دوستانه

و نیرومند بین زوج نابارور و بانوی حامل جنین ضروری است و از آن جایی که مادر جانشین نیز در دوران بارداری

دارای نگرانی هایی است زوج باید او را درک کنند و به او اطمینان دهند که چنان چه مسئله ی ناگواری برای

جنین به وجو آید ، او را بازخواست نخواهند کرد و ارتباط خوب و مثبت با او خواهند داشت.

مادری که حمل بارداری را می پذیرد باید تمام عوارض و پیامدهایی که در هر حاملگی ممکن است وقوع یابد، در

نظر داشته و مورد مشاوره کامل پزشکی و روانی قرار گیرد ، او باید بداند که حاملگی او به شکل خارج رحمی

است و در این روش احتمال چند قلوئی و پیشامدهای آن وجود دارد . ممکن است در طی هر بارداری مادر به

هردلیلی دچا بروز عوارض مانند فشار خون بالا ، مسمومیت حاملگی ، دیابت و شود و به بستری شدن در

بیمارستان نیاز داشته باشد و حتی ممکن است بارداری به سقط منجر گردد و نیاز به عمل کورتاژ با عوارض

همراه آن گردد.

این روش در مرکز ناباروری در ایران انجام می شود و مسائل روان شناختی پیچیده دارد به همین جهت کنترل همه این موارد جلسات مشاوره و آگاهی بانوی حامل جنین و زوج نابارور از همه احتمالات ضروری است. صرف نظر از این مسائل انعقاد قرارداد بین زوج نابارور و فردی که حاملگی آن ها را می پذیرد و تعیین حق الزحمه مادر جانشین ضروری است.

 —————————————————————————————-

نگه داری و حفظ اسپرم ، تخمک و جنین به صورت منجمد (  سرماداری Cryopreservation)

در بعضی زنان یا مردان که خواهان باروری در آینده اند و در سنین جوانی نیاز به شیمی درمانی یا پرتو درمانی به

لگن و در نتیجه احتمال آسیب به تخمدان ، بیضه و اعضا تولید مثل و منتفی شدن باروری را دارند و یا به هر

دلیلی ( مانند گرفتاری با سرطان ) مجبور به جراحی و برداشتن این اعضا شده اند انجام می شود. در این فرایند

بافتی از تخمدان و یا مقداری اسپرم را جدا می کنند و سپس اسپرم ، تخمک و یا جنین را در ۱۹۰ سانتی گراد

جهت اهداف باروری ذخیره و حفاظت می نمایند. در چنین دمایی تمام فعالیت های سلولی حتی اعمالی که

باعث مرگ سلول می شوند ، متوقف خواهند شد ، در نتیجه سلول به صورت زنده و طبیعی حفاظت می شود.

جمع آوری نمونه جهت سرماداری به صورت روش های ART انجام شده و در همان روز منجمد می شود.

ناباروری در مردان

عامل مردانه علت ۴۰ درصد ناباروری ها می باشد و همیشه صرف نظر از سایر علل  ناباروری بررسی مایع منی مرد اولین گزینه در ارزیابی ناباروری خواهد بود، زیرا با راه آسان و هزینه کم تر انجام شده و اطلاعات باارزشی را در پی خواهد داشت.

بسیاری از مشکلات مردان که باعث ناباروری آن ها شده است به سادگی، به طور طبی یا جراحی قابل درمان هستند . مواردی هم ممکن است با روش های کمک باروری مانند تلقیح داخل رحمی مایع منی IUI ، لقاح آزمایشگاهی IVF و یا تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم ICSI به باروری دست یابند.

—————————————————————————————

سن و قدرت باروری مرد

اث افزایش سن در مردان کمتر از زنان است . اما به نوبه خود آثار نا مطلوبی را خواهد داشت. میزان هورمون تستوسترون (هورمون جنسی مردانه) با افزایش سن یک مرد کاهش می یابد.

در مردان با افزایش سن تولید اسپرم هم چنان ادامه می یابد . ( در زنان کاهش تدریجی تعداد فولیکول ها) و این امر عامل حفظ قدرت باروری در سنین پیری است . اما این فرایند خالی از هرگونه اختلال نخواهند بود . زیرا با افزایش سن یک مرد با این که تعداد اسپرم ها کاهش نمی یابند اما حجم مایع منی ، تحرک اسپرم و میزان اسپرم های سالم به تدریج کاهش خواهند یافت . این نقایص از حدود ۴۰ سالگی به تدریج شروع خواهند شد و هم چنان افزایش می یابند.

یکی از علل این کاهش تغییرات فیزیولوژیک در مجرای تولید مثلی مردان است، با افزایش سن بیضه ها و پروستات دچار تغییر شکل می شوند و در سلامت اسپرم  تولیدی اثر گذاشته و منجر به آسیب به DNA و اختلال در شکل ظاهری آن ها می گردند. و علاوه بر این که باعث کاهش قدرت باروری می شوند ، می توانند در صورت باروری سبب سقط خودبه خودی رویان شوند. در کل با این که عوامل بالا وجود دارند اما تأثیر زیادی نخواهند داشت و می توان گفت افزایش سن در مردان نقش نسبتا کمی در کاهش قدرت باروری زوجین ایفا می کند. کاهش هورمون تستوسترون با افزایش سن  موجب کاهش میل جنسی مردان می شود، که می تواند با یا بدون اختلال در نعوظ آلت همراه باشد . بدین صورت بر روی مقاربت جنسی تأثیر می گذارد و باعث کاهش قدرت ، کاهش انرژی ، تحریک پذیری ، تغییرات شناختی و تغییرات خاصی مثل کوچک شدن بیضه ها ، پوکی استخوان ، چاقی و بزرگی سینه ها می شود.

برای مردانی که سنشان بالا است و علائم کاهش این هورمون را دارند. سطح خونی این هورمون اندازه گیری می شود و بهترین زمان جهت سنجش آن صبح می باشد. در هر صورت کمبود هورمون در مردان بالای ۵۰ سال ، هورمون به صورت دارو توسط پزشک تجویز می گردد.

در صورت دارو درمانی باید مراقب بود تا میزان هورمون از میزان مورد نیاز نشود.مردان دریافت کننده هورمون تستوسترون (آندروژن) باید در عرض سه ماه بعد از شروع درمان از نظر عوارض دارو مانند :

افزایش وزن ، حساسیت پستان ها ، اختلال خواب و گاهی سرطان پروستات و مواد ارزیابی قرار بگیرند.

—————————————————————————————-

عوامل مؤثر در ناباروری مردان

ناباروری مردان علل متفاوتی دارد این عوامل شامل :

– اختلالات جنسی ، انزال زود رس ، اختلال در نعوذ آلت

– جراحی قبلی بر روی دستگاه تناسلی

– سابقه جراحی و ترمیم فتق کشاله ران یا پیوند کلیه

– عفونت مانند عفونت های آمیزشی و یا ابتلا با بیماری عفونی اوریون در دوران کودکی

– لباس ناسب مانند شلوار و یا لباس زیر خیلی تنگ

– سابقه ضربه به دستگاه تناسلی

– مشکلات طبی خاص مانند دیابت ، اختلال در تیروئید ، بیماری سیستیک فیبروزیس ، کم خونی داسی شکل

– شغل مانند کار در نانوایی و یا مشاغلی که به نوعی نشستن بیش از حد می طلبد مانند رانندگی طولانی مدت

– تماس با آفت کش ها

– سابقه ی نهان بیضگی

– اختلال در روند بلوغ

– مصرف سیگار ، الکل ، ماری جوانا ، کوکائین

– مصرف همیشگی سیگار در مردان کیفیت و تحرک اسپرم را کاهش می دهد و همین طور باعث کاهش باروری می گردد ، خطر ناتوانی جنسی را افزایش می دهد.

در معرض گرمای زیاد بودن از سایر علل ناباروری مردان است . به طوری که مطالعات بر روی باروری مردان در مناطق معتدل و مناطق نزدیک به خط استوا این گفته را ثابت نموده است . طی تحقیقات میانگین دمای کیسه حاوی بیضه مردان نابارور بالاتر از افراد طبیعی است . این اختلال دما باعث تغییر یکپارچگی DNA اسپرم مردان می شود به همین علت مردان و پسران باید از همه عواملی که می توانند باعث افزایش دمای بیضه های آن ها شود مانند استفاده زیاد از آب گرم در حمام ، سونا و استفاده طولانی مدت از لپ تاپ بر روی پاها دوری کنند . چاقی نیز در مردان باعث کاهش تعداد و حرکات اسپرم ها می شود.

درمان با بعضی داروها ( به صورت طولانی مدت ) مثل داروهای ضدجنون ، ضد افسردگی ، ضد فشار خون مانند متیل دوپا و داروهایی مانند اسپیرونولاکتون ، سولفاسالازین ، اریترومایسین، تتراسایکلین و. در باروری مردان تأثیر گذارند.

سایمیتیدین در طی تحقیقات توانسته موجب تغییراتی در تعداد و حرکت اسپرم شود که باقطع مصرف آن این پارامتر ها به حالت طبیعی بر می گردند.

رادیوتراپی و شیمی درمانی سبب تخریب سلول های جنسی  در لوله های منی ساز مردان شده و سبب ایجاد آزواسپرمی طولانی مدت می گردد.

اشکال در تولید اسپرم علت اصلی ناباروری مردان است که می تواند ژنتیکی و یا به علت سایر آسیب های بیضه مانند نهان بیضگی ، واریکوسل ( واریسی شدن عروق بیضه ها ) و یا اورکیت (عفونت بیضه ها ) باشد.

عفونت های تولید شده باید علاوه بر تعداد مناسب دارای شکل درستی نیز باشند . البته همه مردها اسپرم غیرطبیعی دارند که تا مقداری قابل قبول بوده و مشکلی ایجاد نمی کنند . اگر درصد اسپرم های غیرطبیعی در منی مرد خیلی بالا باشد می تواند اثر منفی روی باروری بگذارد . اسپرم های غیرطبیعی در عبور از لوله فالوپ و نیز سوراخ کردن دیواره ی تخمک دچار مشکل می شوند. تعداد زیاد اسپرم ها می تواند احتمال باروری را افزایش دهد و نرمال بودن آن ها نیز نقش حیاتی در باروری دارد.

نتایج یک تحقیق نشان داده است که مردان با تعداد کم اسپرم ها هم چنان می توانند بارور باشند، اما به شرط این که درصد اسپرم های طبیعی در آن ها بالا باشد.

گاهی ممکن است اسپرم های طبیعی تولید شوند اما عمل کرد مناسبی نداشته باشند، مثلا ممکن است یک سری عوامل در داخل بدن  زن ( آنتی بادی ضداسپرم ) علیه آن ها فعالیت کنند و آن ها را از بین ببرند و یا اسپرم سالم و طبیعی وجود داشته باشد اما مسیر عبور آن ها مسدود شده و امکان خروج نداشته باشند.

از آن جایی که هدف نهایی خروج اسپرم سالم است ، ناباروری در مردان همیشه با یک آزمایش بررسی مایع منی کشف خواهد شد ، برای این منظور این آزمایش باید حداقل دو بار با فاصله یک ماه انجام شود.

تهیه نمونه مایع منی جهت آزمایش و بررسی آن

برای جمع آوری نمونه جهت آزمایش نکات زیر بسیار مهم است :

– حتما ۳-۲ روز قبل از گرفتن نمونه ، نزدیکی جنسی انجام نشود.

– معمولا مایع منی برای آزمایش به روش استمناء ( خودارضایی) جمع آوری می شود.

– نمونه را مستقیم در یک ظرف تمیز ریخته و بایستی نزدیک دمای بدن و گرم نگهداری شود.

– نمونه باید در حداقل زمان و حداکثر در عرض ۲-۱ ساعت به آزمایشگاه تحویل داده شود.

– خودداری طولانی مدت باعث افزایش حجم مایع و کاهش تحرک اسپرم می شود که در این صورت ممکن است گرفتن نمونه ی دیگر نیاز باشد.

نتایج طبیعی آزمایش مایع منی

– حجم طبیعی بین ۶-۲ میلی لیتر باشد.

– تعداد یا تراکم اسپرم ها ، ۲۰ میلیون در سی سی یا باشد.

– ویز کوزیته ( توان کش آمدن مایع) کمتر از ۳ سانتی متر باشد.

– بیش از نیمی از اسپرم ها حرکت مناسب پیش رونده و رو به جلو داشته باشند.

– بیش از ۳۰ درصد اسپرم ها باید شکل و ظاهر (مورفولوژی) طبیعی داشته باشند.

– PH طبیعی مایع منی باید ۷«۲ تا ۷«۸ باشد. (PHبه معنی اسیدی یا بازی بودن است).

اگرچه این اعداد حدود طبیعی را نشان می دهند اما ممکن است استاندارد طبیعی در آزمایشگاه های مختلف بسته به کیت های آزمایشگاهی آن ها متفاوت باشد و اعداد دیگری نیز طبیعی در نظر گرفته شوند.

————————————————————————————————–

انواع اختلال در مایه منی و اسپرم شامل:

الیگو اسپرمی

به حالتی که تعداد اسپرم در مایت منی اندک باشد الیگواسپرمی اطلاق می شود. به عنوان مثال به فردی با تعداد اسپرم کمتر از ۲۰ میلیون در میلی لیتر مایع منی الیگواسپرم گفته می شود . تعداد کم اسپرم در منی می تواند به دلایل مختلفی باشد و حتی می تواند موقتی یا دائمی باشد.

آسپرمی

به فقدان کامل اسپرم در مایع منی اطلاق می شود ، به طور طبیعی این حالت منجر به ناباروری هایی می شود که عللی مانند انزال برگشتی و انسداد مجاری انزالی وجود دارد.

آزواسپرمی

آزواسپرمی حالتی است که مرد فاقد اسپرم قابل ملاحظه در مایع منی می باشد. این حالت اغلب با شانس بسیار کم باروری و یا حتی عقیمی همراه است . این حالت را نبتید با آسپرمی که عدم وجود اسپرم در منی می باشد اشتباه گرفت.

تشخیص همه ی این موارد با یک تست ساده آنالیز مایع منی امکان پذیر است.

 —————————————————————————————-

آزواسپرمی به سه نوع تقسیم می شود:

آزواسپرمی پیش بیضه ای :

این حالت به دلیل سطوح اندک هورمون FSH در مغز و تحریک ناکافی بیضه ها توسط مغز جهت تولید اسپرم ایجاد می شود ایجاد می شود ، در نتیجه اسپرمی ساخته نخواهد شد.

آزواسپرمی بیضه ای :

دراین شرایط بیضه ها غیر طبیعی ، کوچک و یا اصلا وجود ندارند و تولید اسپرم از جانب بیضه ها دچار اختلال شده است.

آزواسپرمی پس بیضه ای :

درآزواسپرمی پس بیضه ای اسپرم تولید می شود اما در مایع منی وجود ندارد و خروج نمی یابد، این مورد  علت نیمی از موارد آزواسپرمی را می شود .مهم ترین دلایل به وجودآمدن این حالت  شامل انسداد فیزیکی  در مسیر عبور اسپرم ها از بیضه تا خارج  از بدن می باشد . مانند حالتی که به علت وازکتومی جهت پیشگیری از بارداری رخ می دهد یا ممکن است به طور مادرزادی  این مسیرها مسدود باشند و یا در اثر عفونت درآن ها چسبندگی و در نتیجه انسداد ایجاد شده باشد.

تنها راه قطعی افتراق آزواسپرمی واقعی از نوع انسداد نمونه برداری  (بیوپسی) از بیضه است که به وسیله سوزن مخصوص (PESA ) و یا یک عمل جراحی ساده (TESE) و در هر دو صورت بابی حسی موضعی انجام می شود‌.

در صورتی که آنالیز مایع منی طبیعی باشد باید اختلال عملکرد جنسی مرد را به عنوان مانعی جهت ورود منی به واژن زن در ذهن داشته  و بررسی نمود. در صورت وجود اختلال ، باید علت را کشف نمود و با کمک روش ها، داروها ، و حتی وسایل خاص تحریک جنسی و مشاوره های روان پزشکی این مانع ها را از سرراه باروری برداشت.

در مردان مبتلا به مشکل عصبی و اختلال عملکرد جنسی باید سعی در یافتن علت زمینه باشد . ممکن است آسیب های طناب نخاعی ، دیابت و. عامل مشکل ساز باشند که با درمان بیماری مشکل قابل رفع است.

در هر صورت اسپرم وارد شده به دستگاه تولیدمثلی زن جهت باروری میبایست قدرت نفوذ به تخمک را داشته باشد. برای ارزیابی این توانایی گاهی از آزمایش بررسی نفوذ اسپرم به موکوس رحم در شرایط آزمایشگاهی استفاده می شود ، البته امروزه ارزش تشخیصی این آزمایش زیر سؤال است.

 ————————————————————————

سایر بررسی ها در مردان نابارور

گاهی لازم است برای مردانی که آنالیز غیرطبیعی داشته اند ، میزان هورمون هایی که محرک تولید اسپرم هستند اندازه گیری شوند . در این موارد پزشک سنجش هورمون FSH و تستوسترون را درخواست خواهد نمود و گاهی برای بررسی  هورمون ها ، هورمون LH و پرولاکتین نیز لازم است بررسی گردند . با اندازه گیری این هورمون ها می توانیم  بسیاری از علل احتمالی را  ارزیابی، کشف و یا رد نمود . به عنوان مثال می توان عملکرد بیضه ، عملکرد محور مغزی ، اختلال ژنتیکی و بعضی از تومورهای مغزی مؤثر بر باروری را چک نمود و در صورت نیاز ممکن است برای بررسی MRI و یا CT اسکن از ناحیه مغز لازم شود . در صورت تشخیص مشکلات هورمونی ، درمان دارویی در نظر گرفته می شود.

به هرحال غیر طبیعی بودن آزمایش مایع منی ، معاینه فیزیکی کامل دستگاه تناسلی و ادراری را توسط متخصص ضروری می سازد . در یک مرد سالم بیضه ها سفت و دارای اندازه طبیعی اند و بیضه ی نرم و کوچک ، اگر باسایر علائم همراه باشد می توانند نارسایی آن ها را نشان دهد. هم چنان که پزشک اورولوژی به دنبال علت ناباروری در مرد می گردد، دستگاه ادراری را نیز چک خواهد نمود ، زیرا تقریبا همیشه اختلال دستگاه تناسلی مردان همراه با ناهنجاری در دستگاه ادراری است . مثلا ممکن است سونوگرافی از کلیه  و سیستوسکوپی (بررسی مجاری ادراری خارجی) نیز درخواست گردد.

اختلالات ژنتیکی :

یک سری اختلالات ژنتیکی در مردان وجود دارند که با تغییرات هورمونی و اختلال در آنالیز مایع منی به شکل نقایص شدید اسپرم مانند آزواسپرمی غیرانسدادی یا الیگواسپرمی های شدید همراه هستند، این اختلالات گاهی به طور بارز در خصوصیات ظاهری یک مرد مشهود است که در صورت شک به اختلالات ژنتیکی انجام کاریوتایپ (گستره کروموزومی ) ضروری است.

کاریوتایپ در اشخاصی با سقط های مکرر ، سابقه تولد نوزاد با نقص مادرزادی ، شکست مکرر در روش های درمان ناباروری نیز درخواست می گردد.

واریکوسل :

یکی از شایع ترین علل ناباروری مردان ، واریکوسل است. این اختلال مادر زادی باعث گشاد شدن سیاهرگ های اطراف بیضه می شود. این بیماری اغلب یک طرفه بوده و در سمت چپ ایجاد می گردد. در سای. موارد دوطرفه خواهد بود و می تواند از طریق افزایش دمای بیضه در تولید ، تغییر شکل و به خصوص در کاهش تحرک اسپرم ها اختلال ایجاد کند . واریکوسل با معاینه توسط متخصص و با کمک سونوگرافی داپلر تشخیص داده می شود و راه درمان آن جراحی و بستن این سیاهرگ ها می باشد. متأسفانه پزشکان نمی توانند پیش بینی کنند که جراحی واریکوسل در چه کسانی مفید است و در چه کسانی تأثیری نخواهد داشت.

به هرحال در صورت شکست جراحی ، روش های. کمک باروری مانند (IUI  انتقال داخل رحمی اسپرم ) و یا (IVF لقاح آزمایشگاهی) انجام می گردد.

نهان بیضگی (کرپتورکیدسیم) :

این عارضه عبارت است از عدم نزول بیضه از داخل حفره ی شکم به داخل کیسه بیضه که در دوران جنینی باید صورت بگیرد . در اطفال مبتلا به این بیماری از روش جراحی ارکیدوپکسی برای وارد کردن بیضه به داخل کیسه ی بیضه استفاده می شود. ارکیدوپکسی روشی است که در طی آن جراح با نخ های قابل جذب ، بیضه نزول نکرده را به داخل کیسه بیضه وصل می کند . این عمل اغلب برای نوزادان پسر یا بچه های کم سن و سال که دچار نهفتگی بیضه یا بیضه نزول نکرده می باشند ، به کار می رود. در صورت تشخیص دیر هنگام و در نتیجه عدم جراحی ، این مشکل می تواند اثر منفی بر باروری در بزرگسالی داشته باشد.

انزال برگشتی :

گاهی علت ناباروری انزال رتروگرید (برگشت مایع منی به مثانه ) است ، که ممکن است باعث کدر شدن ادرار شخص شود. این مشکل را میتوان با یک آزمایش ادرار بعداز خروج مایع منی کشف نمود. علت این مشکل شل شدن اسفنگتر یا همان دریچه ورودی مجرای ادرار به مثانه ، مصرف زیاد بعضی داروها ، یا جراحی پروستات است . با درمان دارویی که پزشک متخصص تجویز می کند می توان این اسفنگتر را کنترل و مشکل را حل نمود.

عفونت دستگاه تناسلی :

عفونت در دستگاه تناسلی می بایست با تجویز آنتی بیوتیک مناسب توسط پزشک درمان گردد. هم چنین عفونت های آمیزشی چه در زن یا مرد باید در اسرع وقت درمان گردند. چون در صورت کهنه شدن می توانند باعث نازایی شوند. سایر عفونت ها مانند التهاب  پروستات ، التهاب لوله های اپیدیدم ، بیماری اوریون و در باروری مردان اثر بدی می گذارند و باید جدا درمان گردند.

انسدادها :

در مواردی که فرد دچار آزواسپرمی بوده اما همه ی هورمون ها طبیعی است و در معاینه فیزیکی نیز مورد خاصی کشف نشده ، توجه پزشک به مشکلات انسدادی در مسیر خروج اسپرم جلب خواهد شد. این انسدادها می توانند در اثر ضایعات ناشی از عفونت ها مثل مایکوپلاسما یا اورئاپلاسما و نیز جراحی های قبلی ایجاد شوند. یکی از عوامل مهم سابقه ضربه یا لگد زدن محکم به کشاله ی ران و آسیب به این مسیرهاست که می تواند تولید اسپرم را در بیضه ها متوقف کند. برای اطمینان و یا رد چنین شکی فقط لازم است یک سونوگرافی ترانس رکتال (سونوگرافی از طریق مجرای دفع مدفوع) درخواست گردد. تا بتوان انسداد مجرای انزالی را بررسی نمود . علاوه بر این می توان با وازوگرافی ( عکس از مجرای وازودفران در بیضه ها ) مسیر خروجی اسپرم ها را بررسی نمود.

اگر در مردان آزواسپرمی یا اولیگواسپرمی واقعی و بدون هیچ گونه انسدادی کشف گردد، احتمالا یک مشکل ژنتیکی وجود دارد و این افراد برای دست یابی به باروری کاندید انجام  IVF با ICSI می باشند. در صورت اختلال ژنتیکی والدین اگر رویان با روش های کمک باروری تشکیل گردد ، می توان با روش PDF  بررسی های ژنتیکی لازم را بر روی رویان انجام داد تا جنین متولد شده در آینده دچار مشکلات ژنتیکی والدین نباشد.

بعضی از ناباروری ها در مردان با درمان دارویی و بعضی دیگر با جراحی برطرف می گردند اما می توان گفت که آن ها با روش های کمک باروری (ART درمان خواهند شد ، به عنوان مثال برای مردانی که قبلا سالم بوده اند ، اما اخیرا به نارسایی بیضه دچار شده ( نارسایی ثانویه  بیضه) بهتر است اولین خط درمان، درمان دارویی باشد . اما در صورت شکست درمان ها در نهایت روش های کمک باروری (ART توصیه می شوند.

ناباروری مجهول در مرد :

ناباروری با علت ناشناخته نیز در مردان کم نیست و در صورتی که واقعا علتی یافت نشود و زن نیز سالم باشد می توان از روش های کمک باروری (ART)  استفاده نمود.

گزینه آخر درمان برای مردانی که با درمان های طبی و جراحی موفق به باروری نشده اند روش های کمک باروری ( ART) است که در فصل چهارم توضیح داده شده است.

امروزه (IVF لقاح آزمایشگاهی ) و(ICSI تلقیح اسپرم به سیتوپلاسم تخمک) ، انواع ناباروری مردانه مانند انسداد ترمیم ناپذیری مجرای تناسلی و کاهش شدید اسپرم بدون انسداد را تا حدودی قابل درمان کرده اند.

روش های کمکی در تشخیص و درمان ناباروری

سونوگرافی :

سونوگرافی تفسیر امواج منعکس شده از بافت های مختلف بدن است . این روش ساده اما دقیق جهت تشخیص های ناباروری به دو صورت سونوگرافی ساده شکمی و یا داخل واژنی صورت می گیرد. سونوگرافی ساده در مواردی مانند بررسی سلامت رحم و تخمدان ایجاد می شود و سونوگرافی داخل واژنی در مواردی مانند تهیه و کشیدن تخمک از تخمدان جهت روش های کمک باروری لازم می گردد. در طی این روش پزشک فراصوت را به جای قرار دادن بر روی شکم داخل واژن وارد می کند و با کمک اکوی صادر شده  از امواج فراصوت وضعیت داخلی را مشاهده و بررسی می کند . تصاویر ایجاد شونده با این روش قدرت تفکیک بالایی دارند که با استفاده از آن ها می توان حتی اختلالات کوچک اما بالقوه مهمی را که با روش های دیگر ممکن است به آسانی نادیده گرفته شوند ، شناسایی نمود . اما متأسفانه لوله های رحمی در هیچ نوعی از سونوگرافی قابل مشاهده نیستند و جهت بررسی آن ها باید از سایر روش های کمکی استفاده کرد.

بررسی ضخامت آندومتر با سونوگرافی از موارد مهمی است که در روش های کمک باروری ، قبل از انتقال جنینبه رحم بررسی می شود تا در صورتی که آندومتر ضخامت خوبی جهت لانه گزینی جنین نداشته باشد با هورمون درمانی آندومتر را مساعد و پذیرای جنین نمود.

——————————————————————————————

هیستروسونوگرافی

درطی این روش به کمک سونوگرافی واژینال و تزریق مایع حاجب داخل رحم ، حفره رحم باز شده و بررسی  می شود. هیستروسونوگرافی علاوه بر کشف عواملی مانند وجود چسبندگی ، پولیپ یا فیبروم های رحمی که می توانند عامل ایجاد انسداد باشند ، امکان تشخیص  بازبودن لوله های رحمی را نیز فراهم می کند.

——————————————————————————————

هیستروسکوپی

درطی این عمل ، تحت شرایط بیهوشی عمومی ، وسیله کوچکی با قطر ۳-۲ میلی متر به هیستروسکوپ از طریق دهانه رحم وارد حفره رحم شده و به بررسی مستقیم رحم از نظر وجود انواع چسبندگی های داخل رحمی ، اختلالات مادر زادی رحم ، پولیپ یا فیبروم در رحم ، می پردازد. هیستروسکوپی ، جنبه درمانی نیز دارد و جهت از بین بردن چسبندگی ها ، برداشتن پولیپ یا فیبروم دیواره رحمی و نیز انجام بیوپسی های متعدد به کار می رود.

————————————————————————————————-

هیستروسالپنگوگرافی  HSG

در این روش پزشک پس از وارد کردن ماده حاجب رنگی به داخل حفره رحمی با فشار آهسته ماده حاجب را از حفره رحم و لوله های رحمی عبور می دهد و به وسیله گرفتن عکس وضعیت داخلی شما ارزیابی می شود . این روش ارزش درمانی نیز دارد و در بسیاری از موارد بعد از انجام آن در زنانی که انسدادی در مسیر لوله های رحمشان وجود داشته ، تزریق مایع و عبور آن باعث شست و شو و باز نمودن مسیر گشته و در پی آن باروری رخ داده است.

——————————————————————————————————

لاپاراسکوپی

لاپاراسکوپی یک روش جراحی است که پزشک با کمک آن به مشاهده مستقیم رحم ، تخمدان ها و لوله های رحمی می پردازد . این روش علاوه بر جنبه تشخیصی ارزش درمانی نیز دارد به طوری که پزشک با انجام آن علاوه بر این که مشکلات را از داخل بررسی می کند تا عامل اصلی را بیابد می تواند با مشاهده مشکلی در صورت امکان آن را همان جا رفع نماید .

عفونت ها و ناباروری

یک سری میکروب ها و ویروس ها در صورت قرار گیری در دستگاه تناسلی می توانند باعث التهاب و اختلال در امر باروری شوند ، گاهی این عفونت ها ساختا طبیعی اعضا را بر هم زده و با چسبندگی هایی که ایجاد می کنند مسیر عبور اسپرم و تخمک را مسدود می نمایند . ‌‌

درصورت وجود عفونت و یا زخم در دهانه رحم می توان علاوه بر مصرف دارو با استفاده از کوتریزاسیون یا فریزینگ بافت غیر طبیعی دهانه رحم را درمان کرد.

 ——————————————————————————————————–

عفونت دستگاه تناسلی فوقانی (PID )

عفونت دستگاه تناسلی فوقانی عفونتی است که قسمت های بالایی دستگاه  تولیدمثل مانند رحم ، لوله ها و حتی تخمدان را ممکن است درگیر کند . این عفونت ها با اثراتی که می گذارند ممکن است باعث چسبندگی و انسداد در مسیر لوله ها و ناباروری گردند. تعداد دفعات ابتلا به PID در نازایی نقش بسزایی دارد . به طوری که بیش از سه بار درگیری با آن تهدید بسیار جدی برای حاملگی است و در صورت تشخیص آن در زنان و دختران باید برای جلوگیری از ناباروری سریعا درمان آنتی بیوتیکی تجویز گردد.

 ———————————————————————————-

 بیماری های مقاربتی ( SID)

عفونت های منتقل شونده از طریق مقاربت مانند سفلیس ، سوزاک  و هرپس ژنیتال از دلایل عمده ناباروری محسوب می شوند. این عفونت ها اغلب نشانه های اندکی از خود بروز می دهند که این امر منجر به از دست رفتن زمان مناسب جهت اقدامات پیش گیرانه و درمانی می گردد. و در صورت ایجاد انسداد و چسبندگی در لوله ها باروری را مختل می نمایند . در هر صورت در زمان تشخیص ، درمان با داروهای آنتی بیوتیک ضروری است.

—————————————————————————————-

آندومتریوز

آندومتریوز زمانی است که بخشی از بافت آندومتر رحم در جای ناسبی به غیر از رحم مانند لوله های رحمی یا حفره ی لگن قرار می گیرد ، در نتیجه این بافت غیر طبیعی مانند آندومتر طبیعی در طی خونریزی قاعدگی ، ریزش می یابد و منجر به علائمی مانند خونریزی های غیرطبیعی ، قاعدگی های بسیار دردناک ، درد عمومی در ناحیه لگن و یا درد در هنگام اجابت مزاج یا مقاربت می شود. این بیماری باعث برهم زدن نظم هورمون ها شده و با زخم ها و چسبندگی هایی که ایجاد می کند ، شکل طبیعی دستگاه تولیدمثل داخلی را برهم می زند و باعث ناباروری می شود. بهترین راه تشخیص آندومتریوز لاپاراسکوپی و مشاهده مستقیم بافت آندومتریوز توسط پزشک است. علت آندومتریوز کاملا مشخص نیست اما عوامل ارثی ، ایمنولوژیکی و احتمالا برگشت بافت  آندومتر از لوله های رحمی  به خارج رحم ممکن است درآن دخیل باشند . در تحقیقات انجام شده این اختلالات هورمونی را با عوامل مخرب محیطی نیز مرتبط دانسته اند و بعضی محققان نیز می گویند زنان آندومتریوز مصرف دارو و جراحی است. جهت فروکش شدن بافت های غیرطبیعی آندومتریوز و کاهش درد بیماران تجویز داروهایی علیه آندومتریوز مانند  قرص های جلوگیری از بارداری ، پروژستین، دانازول و آنالوگ های GnRH و. توسط پزشک صورت می گیرد. بعد از جراحی نیز اگر بارداری به طور طبیعی رخ ندهد روش های کمک بارداری مد نظر قرار خواهند گرفت.

 ———————————————————————————————

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOD)

دراین بیماری نظم طبیعی هورمون های جنسی غیر طبیعی خواهد شد ، به طوری که فولیکول های تخمدان مرتبا تحت تأثیر عورمون FSH قرار گرفته و رشد می کنند‌ . اما سطح هورمون LH کافی نبوده تا قادر باشد فولیکول بزرگ را آزاد کند ، در نتیجه تخمک گذاری رخ نخواهد داد و تعداد زیادی کیست در داخل هردو تخمدان ایجاد می شوند و از خود هورمون استروژن و هورمون تستوسترون ترشح می کنند که باعث تغییرات غیرطبیعی در بدن زن می شوند ، نظم قاعدگی ها را مختل نموده و فرد ممکن است هرچندماه یک بار قاعده شود و تخمک گذاری نیز در آن ها گهگاه و اتفاقی رخ دهد . این بیماری اکثرا در ابتدای بلوغ به دنبال چند سیکل قاعدگی طبیعی خود را نشان می دهد و درمان آن تنظیم هورمون های بدن با دارو است . جهت درمان ناباروری این بیماران سعی می شود با داروی کلومیفن به همراه متفورمین تخمک گذاری تحریک شود و در صورت عدم موفقیت با این داروها می توان باجراحی رزکسیون گوه ای تخمدان ، تخمک گذاری را ایجاد نمود ، در این عمل پزشک با کمک لاپاراسکوپی به تخمدان دست می یابد و مقداری از ضخامت ایجاد شده اطراف تخمدان را از بین می برد . این عمل را می تواند با سوزاندن ، لیزر و یا برداشتن آن ها با تیغ انجام دهد. معمولا بعداز این عمل ضخامت اطراف تخمدان طبیعی می شود و احتمال تخمک گذاری ایجاد می گردد. تجربه نشان داده شده است که زنان دچار سندرم پلی کیستیک افرادی پراسترس هستند و در صورت کاهش استرس در آن ها درمان های دارویی موثر خواهند بود.

 ———————————————————————————————————- 

عوامل لوله ای و ناباروری

لوله های رحم با حرکات خود برای رساندن تخمک به اسپرم ضروری بوده ، هم چنین آن ها محل انجام لقاح نیز هستند و برای این منظور مجرای موجود در آن ها که به باریکی یک سوزن است باید باز باشد و هرگونه انسداد در آن ها حاملگی را منتفی می نماید ، بسیاری از عفونت ها می توانند این مسیر باریک را بسته و دیوارهای آن را به هم بچسبانند . برای همین همه عفونت ها در زنان مهم بوده و برای جلوگیری از نازایی باید سریعا درمان گردند.

عواملی که می توانند لوله را درگیر نمایند:

-عفونت دستگاه تناسلی فوقانی (PID

-سابقه سقط عفونی

-سابقه سل در دستگاه تناسلی

-سابقه آپاندیس پاره شده

-جراحی قبلی روی لوله ها

-حاملگی نابجای قبلی و جراحی آن

در زنان مبتلا به باروری لوله ای را باید انسداد با جراحی برطرف شود  و یا با درنظر نگرفتن محل انسداد از روش های کمک باروری و لقاح خارجی رحمی استفاده نمود، معمولا میزان موفقیت در روش های کمک باروری نسبت به جراحی خواهد بود‌

از آن جایی که این روش ها نسبتا پر هزینه هستند و مواردی که امکان پذیر نیست جراحی مورد توجه خواهد بود.

—————————————————————————–

ناباروری باعلت شخص

زمانی به ناباروری مجهول و شخص می گوییم که تمام علل احتمالی مورد بررسی قرار گرفته اند اما هیچ علتی برای آن یافت نشده و غیرقابل توجیه مانده است . این گونه موارد در ۱۰ تا ۱۵ درصد زوجین نابارور دیده می شود و بهتر است فراتر از علل معمول رفته و به بیماری های زمینه ای زوجین توجه نمود.

روش درمانی انتخاب شده در این گونه ناباروری ها با سن زن و طول مدت ناباروری مرتبط می باشد. در زنانی که سن بالای ۳۵ سال دارند ارزیابی ذخایر تخمدانی ضروری است وپیش آگهی موفقیت. کاهش می یابد. جهت درمان ناباروری باعلت ناشناخته اولین درمان، تحریک تخمدان ها با دارو است ، حتی اگر تخمک گذاری نیز داشته باشند این امر جهت آزاد شدن بیش از یک تخمک و توصیه به انجام آمیزش جنسی مطابق با زمان آزاد شدن آن ها صورت می گیرد و در صورت شکست ، IUI پیشنهاد می شود و یا هردوی این روش ها با هم انجام می شود تا شانس حاملگی بالا رود.

احتمال باروری بعد از سه دوره تحریک تخمک گذاری همراه با IUI کاهش می یابد ،می توان گفت دراین صورت گزینه بهتر IVF است ، با این روش می توان مطمئن شد که تخمک و اسپرم به لقاح رسیده اند و رویان تشکیل شده و درون حفره رحم آماده لانه گزینی است . پس برای انتخاب روش مناسب می توانید تمام روش های کمک باروری را بررسی و میزان هزینه و آینده باروری به کمک این روش ها را با شرایطی که شما و همسرتان دارید سنجیده و روش درمانتان را خودتان انتخاب کنید . برای تشخیص و بررسی علل ناباروری علاوه بر گرفتن شرح حال و معاینه کامل توسط پزشک انجام روش های تشخیصی دیگر نیاز خواهد بود.

سونوگرافی و کیست تخمدان

اکثر کیستهایی که به طور روزمره به وسیله سونوگرافی مشخص میشود از نوع کیستهای ساده هستند .

و در اکثر موارد هیچگونه ناراحت مانند (درد – اختلال رگل – نازایی و) برای بیمارتولید نمی کنند . لذا در

برخورد با این کیستها نباید خاطر بیمار نگران شود . زیرا بعد از یک تا دو ماه بدون درمان ناپدید می شوند .

فقط توصیه میشود که پزشک معالج بیمار را تحت نظر بگیرد .

نکته ی مهم :

به خصوص بیمارانی که برای نازایی مراجعه میکنند بهتر است تا حد امکان از قرص های جلوگیری برای از بین بردن کیستهای ساده استفاده نکنند . زیرا قرص های ضد بارداری برای کسی که میخواهد حامله شود شانس حاملگی را تا مدتی سلب می نماید .         

بنابراین از بیماران تقاضا میشود که وقت و پول خود را صرف سونوگرافی های متعدد و بدون

دلیل در راه یافتن کیست های ساده تخمدان ننمایند . زیرا این کیستهای ساده معمولا هیچ

گونه نقشی در بیماری و سلامت آنها ندارند.

 دکتر محمد محتسبی – متخصص زنان ، زایمان و نازایی از امریکا –  استاد دانشگاه – کتاب : دانستنی های پزشکی بانوان صفحه ی 6

ناگفته هایی از بیماری های زنان

افرادی که دستگاه آ یو دی (IUD  ) دارند . در صورتی که به عللی مانند روزه گرفتن و سفرهای زیارتی بخواهند عادت ماهیانه را برای مدتی به عقب بیندازند ، هرگز نباید از قرص های ضد بارداری استفاده کنند . زیرا مصرف قرص باعث خونریزی شده و قاعدگی عقب نمی افتد . در این مورد بهتر است برای جلوگیری از خون ریزی دستگاه (IUD  ) خارج شود .

———————————–

هرگز نباید برای جلوگیری از حاملگی و یا از بین بردن کیست های تخمدان از قرص  دیان ( سیپروترون کامپوند ) استفاده نمود . این دارو فقط در درمان پر مویی ( هیرسوتیسم ) و آکنه های صورت قابل استفاده میباشد . و به علت عوارضی مانند خستگی ، افزایش وزن ، کاهش تمایلات جنسی ، درد سینه ها ، ورم بدن و عوارض ناشناخته شده ی دیگر در کشور امریکا مطلقا مصرف نمی شود .

دکتر محمد محتسبی – متخصص زنان ، زایمان و نازایی از امریکا – استاد دانشگاه – کتاب : دانستنی های پزشکی بانوان صفحه ی – 449

          —————————————————————————-             

واریکوسل و تاثیر آن  در ناباروری مردان !

 مطالب زیر دقیقا از روی کتاب دانستنی ها ی پزشکی اثر دکتر محمد محتسبی (جراح زنان و زایمان و نازایی از آمریکا – استاد دانشگاه) صفحه ی 454 استخراج شده است .

مردانی که در آزمایش ،  نطفه ی آنها ضعیف است . اگر واریکوسل داشته باشند ، به شرطی جراحی مفید است که واریس آنها مشخص و رگ های اطراف پوست بیضه نمایان باشد و باچشم دیده شود . و آنچنان دردی داشته باشد که غیر قابل تحمل باشد . اما اگر فقط سونوگرافی آن را تشخیص دهد ، عمل بی فایده است .

 —————————————————————

در کشور آمریکا از هر ۱۰ نفر فقط ۲ نفر سزارین میشوند . آن هم افرادی هستند که قطعا نباید زایمان طبیعی داشته باشند .

——————————————————————-

نکته ی بسیار جالبتر آنکه در کشور انگلیس اکثر زایمانها در منزل شخصی و به صورت طبیعی انجام میگیرد .و این کشور بیشترین تجربه ی زایمان طبیعی را در دنیا دارد .

————————-

مصرف ویتامین E در بیماری های زنان نقشی نداشته و توصیه نمیشود

دکتر محمد محتسبی (جراح زنان و زایمان از آمریکا – استاد دانشگاه)  کتاب (دانستنی های پزشکی بانوان ) (صفحه ی ۳۸۵)

در کسانی که ازدواج فامیلی دارند ، آزمایشات ژنتیکی هیچ گونه کمکی برای تضمین سلامت نوزاد نخواهد کرد . و انجام آن اتلاف وقت و پرداخت هزینه های بالا خواهد بود .  فقط تا حدی میتوان با سونوگرافی و آزمایشات تکمیلی دیگر ناهنجاری های بچه را در زمان حاملگی تشخیص داد .

———————

کسانی که تابحال حامله نشده اند و یا یک فرزند دارند و می خواهند به زودی صاحب فرزند دیگری شوند ، نباید از آمپول های جلوگیری از حاملگی استفاده کنند . زیرا این کار باعث نازایی های طولانی مدت میشود.

دکتر محمد محتسبی – متخصص زنان ، زایمان و نازایی از امریکا – استاد دانشگاه

کتاب : دانستنی های پزشکی بانوان صفحه ی – 45

زنانی که نباید قرص های ضد بارداری (پیشگیری) مصرف کنند !!!

1- زنانی که بالای 35 سال سن دارند .

2-زنانی که سابقه ی بیماری قلبی عروقی و یا مغزی دارند

3- زنانی که سابقه لخته شدن خون در پا (ترومبوفلبیت ) دارند .

4- خانم هایی که سرطان سینه دارند

5-  زنانی که سرطان رحم دارند

6-زنانی که خونریزی نظم رحمی دارند و علت آن نا مشخص است .

7- خانم هایی که مشکوک به حاملگی هستند

8-  خانم هایی که بیماری های کبدی دارند (کبد چرب – نارسایی کبد و..)

9-خانم هایی که قند خون ( دیابت ) دارند

1-         زنانی که فشار خون بالا دارند .

11-         زنانی که کلسترول بالا دارند .

12-         زنانی که صرع ( اپی لیس ) دارند .

13-       خانم هایی که زیاد سیگار میکشند .

14-       خانم هایی که سردرد از نوع میگرن دارند .

15-       بیماران کلیوی

16-        زنانی که افسردگی دارند

17-       خانم هایی که فیبروم رحمی دارند .

18-       زنانی که سنگ کیسه صفرا دارند .

       زنانی که نباید از دستگاه  آ یو دی استفاده  کنند .

1-    افرادی که عفونت و ترشحات زنانگی دارند .

2-   افرادی که خونریزی های نا منظم دارند .

3-  افرادی که در زمان قاعدگی خونریزی آنها زیاد است .

4-    زنانی که سرطان دهانه ی رحم و سرطان رحم دارند .( این افراد باید قبل از گذاشتن آ یو دی تست پاپ اسمیر انجام دهند)

5-   کسانی که در معرض بیماری های مقاربتی هستند .

6-   کسانی که تا کنون زایمان نکرده اند . زیرا ممکن است عفونت پیداکنند و لوله های رحم مسدود گردد .

7-  کسانی که شانس ابتلا به ایدز را دارند .

8-   کسانی که سابقه ی حاملگی خارج از رحم را داشته اند . زیرا ممکن است که دوباره حاملگی خارج از رحم پیدا کنند .

9-   کسانی که اعمال جراحی ترمیمی روی لوله های رحمی را داشته اند .

1- افرادی که مشکلات انعقاد خون دارند . چون در موقع عادت ماهانه باعث خونریزی میشود .

11- زنانی که فیبرم دارند . با گذاشتن دستگاه آ یو دی خونریزی آنها میشود .

———————————————————————————————–

عوارض مهمتر دستگاه آ یو دی :

1-     سوراخ شدن رحم : در مواردی ممکن است در لحظه ی گذاشتن دستگاه آ یو دی ، سوارخ شدن کامل یا ناقص رحم ایجاد شود .

2-    حاملگی : حتی اگر دستگاه در جای مناسب خود قرار گرفته باشد ممکن است احتمال حاملگی وجود داشته باشد .

3-  خارج شدن خود به خودی دستگاه آ یو دی و بالا رفتن آن

4-   خونریزی و درد : در بعضی از خانم ها خونریزی به حدی شدید است که باعث کم خونی آنها میشود .

—————————————————————————–

مهمترین نکته در مورد دستگاه آ یو دی این است که :

کسانی که آ یو دیIUD  دارند و خونریزی های نا مرتب پیدا می کنند . هرگز نباید برای درمان از قرص های ضد حاملگی و یا هورمون استفاده نمایند . زیرا این کار باعث افزایش خونریزی شده و وضع را از آنچه که هست بدتر می کند .

نمونه برداری از دیواره داخلی رحم (بیوپسی آندومتر)

نمونه گیری از آندومتر رحم روش دیگری برای بررسی تخمک گذاری می باشد , در اوایل سیکل قاعدگی هورمون استروژن و بعد از تخمک گذاری هورمون پروژسترون از تخمدان ترشح شده و باعث ضخیم تر شدن و استحکام دیواره داخلی رحم (آندومتر) می شوند ، بنابراین می توان با گرفتن نمونه ای از دیواره داخلی رحم و بررسی تغییرات بافت شناسی آن در زیر میکروسکوپ که در اثر این هورمون ها رخ داده اند به وجود این هورمون ها و وضعیت تخمدان ها و تخمک گذاری پی برد.

نمونه گیری از آندومتر رحم اقدام ساده ای است که به طور سرپایی در مطب صورت می گیرد و عوارض خاصی نیز ندارد و در صورت نیاز به انجام آن یک ساعت قبل یک داروی ضد درد مانند مفیک اسید برایتان تجویز می شود. این روش نسبت به سایر روش ها کمی سخت تر و پرهزینه تر است . به همین دلیل در مواردی که راه ساده تری وجود دارد کاربردی ندارد . به جز در مواردی که به بررسی رحم برای کشف مواردی جدا از دانستن تخمک گذاری نیاز باشد.

————————————————————————–

سونوگرافی

سونوگرافی یکی از روش های نسبتا پرهزینه اما دقیق جهت بررسی زمان تخمک گذاری است ، با این روش می توان فولیکول ها که رشد نموده و در حال به بلوغ رسیدن جهت تخمک گذاری هستند را مشاهده نمود.از بین روش هایی که عنوان شد نمی توان بهترین روش را انتخاب و برای همه انجام داد زیرا روش مناسب هر شخص ، با توجه به نیازها و شرایط او تعیین می شود . اگر زن تخمک گذاری داشته باشد احتمال ناباروری به تخمدان نسبت داده  نمی شود. زیرا تخمدان کار خود را که تهیه یک تخمک برای باروریست انجام داده است ، در نتیجه می بایست به بررسی سایر علل پرداخت اگر با بررسی های صورت گرفته متوجه شویم که تخمدان ها نمی توانند تخمک گذاری نمایند ، باید این مشکل را برای ایجاد باروری حل کرد . همیشه ساده ترین و اولین راه حل در چنین وضعیتی درمان دارویی است و معمولا اکثر زوج ها اگر مشکلشان فقط عدم تخمک گذاری باشد ، با پی گیری های دارویی درمان می شوند و می توانند به حاملگی دست یابند.

با درمان دارویی تخمدان برای رشد تخمک و آزاد کردن آن آماده می شود ، حتی در زنانی که دچار ناباروری باعلت شخص هستند بازهم اولین اقدام تحریک تخمک گذاری با دارو است. مزیت روش های دارویی سادگی و کم هزینه بودن آن ها است ، قبل از تحریک تخمک گذاری در کم کاری های تخمدان باید دنبال علت آن نیز گشت.

برای درک این علل بهتر است بدانید غده هیپوفیز که قرار است با ترشح LH و  FSH تخمدان را تحریک کند یکی از غدد اصلی بدن است و کارهای بسیار حساس و مهم آن باعث شده آن را آقای بدن بیم ، این هورمون اعمال مهمی مانند نظارت و دستور به تخمدان ، تیروئید ، غده فوق کلیه و انجام می دهد، در نتیجه مثلا اگر فرد دچار کم کاری در تیروئید شود، هیپوفیز برای حل این مشکل فعالیت خود را می کند تا این کم کاری جبران شود اما افزایش کار هیپوفیز بر روی سایر اعضا مثل تخمدان هم اثر می گذارد و باعث غیرطبیعی شدن آن ها می شود بنابراین بیماری های خاص بر روی هیپوفیز اثر گذاشته و از این طریق باعث اثر بر غدد جنسی و ناباروری می شوند این بیماری ها عبارتند از :

بیماری های تیروئید ( کم کاری و پرکاری آن )

افزایش هورمون پرولاکتین ( که با ترشح غیرطبیعی شیر از پستان است )

بیماری غدد فوق کلیه

در طی این فرایندها همه ی اعمال هیپوفیز ، زیر نظر غده ی هیپوتالاموس در مغز است و اختلال در هیپوتالاموس طبیعتا کارهای هیپوفیز را بر هم می زند . اختلال در تغذیه ، چاقی و یا کاهش بیش از حد وزن ، از علل اختلال هیپوتالاموس هستند و می توانند در کنار ناباروری دیده شوند. همیشه بای. مطمئن شد که به غیر از عدم تخمک گذاری مانع دیگری وجود نداشته باشد ، بدین منظور اگر تخمک گذاری کشف شود بازهم پزشک به دنبال سایر علل خواهد گشت و آزمایشات دیگری نیز ممکن است درخواست شود که باید انجام دهید.

 ——————————————————————-

اختلالات تیروئید

هورمون تیروئید از غده تیروئید در مغزترشح می شود و در صورت اختلال ممکن است به جای میزان طبیعی ، این هورمون کمتر و یا تولید گردد. کم کاری  و پرکاری تیروئید هر دو باعث ناباروری زنان می شوند . از طرف دیگر این اختلالات باعث افزایش سطح خونی هورمون پرولاکتین نیز می گردند. به همین دلیل همیشه در اولین ویزیت جهت ناباروری بررسی سطح خونی این دو هورمون ضروری است. و در صورت هرگونه اختلال درمان دارویی توسط پزشک صورت می گیرد.

 ——————————————————–

افزایش هورمون پرولاکتین

پرولاکتین هورمونی است که از هیپوفیز ترشح می شود. نقش اصلی پرولاکتین تحریک رشد و نمو پستان ها و ترشح شیر است.

در حالت طبیعی ، تنها زمانی که این هورمون در بدن افزایش می یابد در بارداری و شیردهی است پ اگر در مواقع دیگر افزایش یابد ، باید علت آن کشف و بررسی شود. عوامل مختلفی مانند اختلالات تیروئید ، نارسایی کلیه ، بیماری مزمن کبدی ، مصرف برخی داروهای اعصاب یا مصرف قرص استروژن ، استرس بیش از حد و تومورهای کوچک هیپوفیزی که پرولاکتین ترشح می کنند (پرولاکتینوما) می توانند باعث افزایش پرولاکتین گردند. افزایش پرولاکتین تعداد گیرنده های  LH را در تخمدان ها و سلول های لایدیک بیضه ها افزایش می دهد. این امر، منجر به افزایش ساخت و ترشح پروژسترون در زنان و تستوسترون در مردان می شود. و گاهی با علائمی مانند اختلال در قاعدگی ها و حتی قطع آن ها ، ترشح شیر از پستان ها و افزایش موهای زاید و جوش های صورت همراه بوده و باعث ناباروری می شوند. افزایش پرولاکتین با یک تست ساده خون همیشه قابل تشخیص است و با داروهای ضد پرولاکتین مانند بروموکریپتین که توسط پزشک تجویز می گردند کاهش می یابد و توانایی باروری بر می گردد. در صورت مصرف قرص و عدم کاهش سطح هورمون در خون احتمال وجود پرولاکتینوما در مغز مطرح است و با انجام یک  MRI از مغز تشخیص داده می شود و ممکن است جراحی و خروج این تومور لازم گردد.

—————————————————————————-

دهانه رحم و ناباروری

دهانه رحم و موکوس و ترشحات آن در روند ورود اسپرم به رحم بسیار حائز اهمیت هستند. موکوس دهانه رحم به ورود اسپرم ها به رحم کمک کرده و در حفظ حیات آن ها موثر خواهند بود . گاهی برای سنجش کفایت ترشحانه دهانه رحم جهت انتقال اسپرم ها آزمایشی به تست بعداز نزدیکی جنسی  ،، PCT ،، انجام می شود.

در این تست با فاصله کوتاهی از زمان مورد انتظار تخمک گذاری و چندساعت بعد از نزدیکی جنسی ، با معاینه داخلی نمونه ای از ترشحات دهانه رحم تهیه شده و بررسی میکروسکوپی بر روی آن انجام می شود.

قبل از انجام این آزمایش موارد زیر را باید رعایت نمود:

۱-صبح روز آزمایش و یا حدود ۸-۴ ساعت قبل از آن مبادرت به نزدیکی نمایید.

۲-بهتر است مرد حداقل به مدت ۴۸ ساعت قبل از تست انزال نداشته باشد.

۳-درحین نزدیکی جنسی نباید از ژل های اسپرم کش و یا هیچ ماده دیگری استفاده کرد.

۴-دو روز قبل از آمیزشی که برای تست انجام می شود ، نزدیکی نداشته باشید .

تست در صورتی مثبت تلقی می شود که اسپرهای طبیعی در موکوس دهانه رحم مشاهده شوند ، اسپرم ها باید علاوه بر تعداد کافی دارای شکل طبیعی و حرکات سریع و رو به جلو باشند . نتیجه این تست در تعیین روش درمان شما موثر بوده و می تواند نشان دهد:

۱-مرد به اندازه کافی اسپرم با قدرت نفوذ به دهانه رحم تولید می کند.

۲-موکوس و ترشحات دهانه رحم طبیعی می باشند.

۳-استروژن به میزان کافی قبل از تخمک گذاری تولید می شود و این روند طبیعی است.

۴-آنتی بادی و یا حساسیت برعلیه اسپرم ها در موکوس زن وجود ندارد.

زمان ناسب انجام تست ، عدم وقوع تخمک گذاری در سیکل مورد نظر، سابقه جراحی دهانه رحم ، کاهش تعداد و حرکات اسپرم ها ، وجود آنتی بادی علیه اسپرم همسر در موکوس زن ، عفونت یا زخم مزمن دهانه رحم و مصرف بعضی داروها مانند پروژسترون ، کلومیفن ، دانازول که برای درمان ناباروری استفاده می شوند همگی از علل منفی شدن تست می باشند.

تست منفی شده دوباره تکرار می شود و در صورتی که در شرایط مناسب دیگر بازهم منفی گردد باید علت آن را کشف و درمان نمود ، اگر موکوس دهانه رحم طبیعی باشد و  PCT به طور مکرر منفی شود تست نفوذ اسپرم به موکوس انجام می شود. به این صورت  که یک قطره اسپرم و یک قطره موکوس تازه از زوج بر روی یک اسلاید در آزمایشگاه قرار داده می شوند و تبادل بین آن ها و نفوذ اسپرم به موکوس مشاهده می گردد.

در صورت عدم ورود اسپرم به موکوس ممکن است تست های بعدی درخواست شود. اگر موکوس دهانه رحم غلیظ و چسبنده باشند و مانع ورود اسپرم ها شوند می توان با استفاده از داروهای ضد سرفه مانند اسپکتورانت به میزان یک تا دو قاشق در روز تا سه یا چها روز قبل از تخمک گذاری موکوس را رقیق تر و مناسب تر نمود.

ودر صورتی که موکوس به علت کاهش هورمون استروژن کم است می توان با استفاده از استروژن درمانی آن را برطرف نمود.

در بعضی از زنان ممکن است مشکلی در بارداری  وجود نداشته باشدو حاملگی به طور طبیعی صورت بگیرد . اما به علت نارسایی و عدم کفایت دهانه  رحم توانایی حفظ و ادامه آن میسر نباشد . در چنین مواردی باکمک عمل سرکلاژ در بین هفته ۱۰ تا ۱۴ بارداری دهانه رحم به وسیله نخ بخیه مخصوص ، توسط پزشک بسته می گردد تا امکان نگهداری جنین فراهم شود.

 —————————————————————————————

رحم

اختلال در رحم از علل ناشایع در ناباروری است اما همیشه باید به عنوان یکی از مسائلی که می تواند باعث ناباروری شوند مورد توجه قرار گیرند . اختلالات رحم شامل :

– فیبروم و پولیپ در رحم یا دهانه آن (غدد خوش خیم)

– چسبندگی دیواره های داخلی رحم به هم (سندرم آشرمن)

– عفونت دیواره آندومتر رحم (آندومتریت)

– اختلالات ژنتیکی مادر زادی که رحم یا وجود ن دارند و یا ناقص است . مانند رحم دو شاخ یا رحم دیواره دار.

 ———————————————————————————–

فیبروم

فیبروم ها یا همان میوم ها توده هایی توپر و خوش خیم از جنس عضلات رحم هستند . در صورتی که این غدد در جاهایی مانند دهانه رحم و محل اتصال لوله های رحمی به رحم  قرار گیرند ، می توانند باعث انسداد در مسیر و ناباروری گردند ، حتی در مواردی که فیبروم انسداد ایجاد نکرده و باروری ایجاد شده است ، باز هم ممکن است لانه گزینی جنین به جای بافت آندومتر رحم بر روی فیبروم صورت گرفته و سقط گردد ، خوشبختانه اکثر فیبروم ها به خوبی به درمان های طبی و جراحی جواب می دهند.

——————————————————————-

پولیپ ها

پولیپ ها در اثر رشد بیش از حد غدد بافت آندومتر رحم ایجاد می شوند و مانند فیبروم ها ممکن است باعث انسداد شده و باروری را مختل نمایند . پولیپ ها به راحتی توسط پزشک برداشته می شوند.

 —————————————————————————-

سندرم آشرمن

سندرم آشرمن به شکل انسداد کامل و یا نسبی حفره رحم به دنبال ایجاد زخم در رحم رخ می دهد و زنان را دچار ناباروری می کند . زخم های ایجاد شده در رحم ممکن است به دنبال یک سقط ، کورتاژ ، زایمان به روش طبیعی و یا سزارین ایجاد شده و باعث چسبندگی در حفره رحم گردند. زنان دچار سندرم آشرمن یا حامله نخواهند شد و یا درگیر سقط های مکرر خواهند بود، این انسدادها به کمک هیستروسکوپی تشخیص و به وسیله هیستروسکوپ رفع می گردند.

بهترین زمان نزدیکی جنسی

برای رسیدن به علت ناباروری نباید فقط به دنبال کشف مشکلات و بیماری های طبی بزرگ بود و از علل ساده ای که به راحتی قابل حل می باشند غافل شد ، بدین منظور همیشه در اولین ویزیت پیگیری ناباروری شرح حال صحیح و کاملی درباره ی سبک زندگی ، رژیم غذایی و افزایش و کاهش ناگهانی وزن و زمان و نحوه آمیزش جنسی و . لازم است.

اسپرم طبیعی می تواند در دستگاه تناسلی زن زنده بماند و این قابلیت (جهت بارور سازی تخمک ) را حداقل به مدت سه روز و حداکثر تا پنج روز حفظ کند ، اما فولیکول آزاد شده از تخمدان تقریبا ۲۴-۱۴ ساعت بعد از رها شدن قابلیت باروری را خواهد داشت ، در نتیجه تقریبا در هر سیکل طبیعی این امر فقط در یک مقطع زمانی خاص در مدت یک هفته وجود دارد .

بعضی از زوجین به علت نداشتن آگاهی از زمان مناسب جهت لقاح دفعات نزدیکی خود را د زمان هایی که تخمکی وجود ندارد انجام می دهند و باروری شان در زمانی که به طور تصادفی در زمان مناسبی آمیزش داشته باشند به تعویق می افتد .

بنابراین باید با هدف باروری ، آمیزش های جنسی را در زمان مناسب قرار داد تا اسدرم به تخمک دسترسی داشته باشد . می توان از روش های کمکی ذکر شده برای کشف این زمان مهم  استفاده کنید .

این تست در حقیقت یک تست غربالگری است و بدین معنی است که با استفاده از آن می توان به وجود بیماری و ناهنجاریهای مهم در جنین خانم حامله پی برد. آن یک تست خون است. این تست احتمال وجود بعضی از بیماریها را مطرح می کند. توجه داشته باشید آن وجود یک بیماری را تشخیص نمی دهد بلکه احتمال وجود آنرا بیان می کند. به عنوان مثال اگر میزان کلسترول خون یک فرد بالا باشد دلیل بر این نیست که عروق کرونر قلب وی مشکل دارد، بلکه آن گوشزد می کند که افراد دارای کلسترول خون بالا مستعد بیماری عروق کرونر قلب هستند که باید توسط سایر روشهای تشخیصی تائید شود. تست کواد مشخص می کند که خطر داشتن جنین دارای نقص هنگام تولد در وی کم یا زیاد است. ولی باید در نظر داشته باشید که در تعدادی از خانمهای حامله که این تست مثبت است، فرزندان سالم خواهند داشت و در تعداد دیگر که این تست منفی است، فرزندان دارای عیب و نقص بدنیا خواهند آورد. اگر چه توصیه می شود که خانمهای حامله این تست را انجام دهند، ولی چون نتایج آن قطعی نیست شما می توانید این تست را انجام ندهید. قبل از اینکه این تست را انجام دهید با پزشک خود در مورد معایب و فواید آن صحبت کنید.هنگام تست غربالگری کواد چه اتفاقی می افتد؟برای انجام این تست یک نمونه خون از شما گرفته می شود و با انجام آزمایشات لازم موارد زیر را بررسی می کنند:•    وجود مشکل در تکامل مغز و نخاع شوکی جنین که در اصطلاح پزشکی به آنها نقص در لوله عصبی گفته می شود. تست غربالگری کواد 8-75 درصد موارد نقائص در لوله عصبی را تشخیص می دهد.•    این تست می تواند بعضی از بیماریهای ژنتیک مثل سندرم داون (مونگولیسم) که یک اختلال کروموزومی است را تشخیص دهد. این تست 75 درصد موارد سندرم داون در خانمهای حامله زیر 35 سال و 85 درصد موارد سندرم داون در خانمهای حامله بالای 35 سال را تشخیص می دهد. کی خانم حامله باید این تست را انجام دهد؟ما بین هفته های 2-15 حاملگی ممکن است پزشک از شما درخواست کند که این تست را انجام دهید. این تست را فقط باید مابین هفته های حاملگی 2-15 انجام داد. در حین انجام تست غربالگری کواد چه چیزهائی اندازه گیری می شوند؟کواد (Quad) یک لغت لاتینی به معنای چهار می باشد. این بدین معنی است که در این تست میزان چهار ماده به شرح زیر در خون اندازه گیری می شوند، این چهار ماده معمولا در جریان خون جنین، مغز، مایع نخاعی و مایع آمنیوتیک (همان مایعی که جنین در آن غوطه ور است) وجود دارند:•    پروتئین آلفای جنینی که توسط کبد جنین تولید می شود.•    استریول که توسط جفت و کبد جنین تولید می شود.•    گونادوتروپین جفتی که توسط جفت تولید می شود.•    اینهیبین آ (Inhibin A) که توسط جفت تولید می شود.مواد فوق به میزان مشخصی در خون مادر نیز یافت می شوند که میزان آنها با تغییر هقته های حاملگی تغییر می کنند، بنابراین دانستن هفته حاملگی مهم است. اگر میزان پروتئین آلفای جنینی بالا باشد، نشاندهنده احتمال وجود نقص در لوله عصبی است. بالا بودن پروتئین آلفای جنینی همچنین نشاندهند احتمالی این است که سن جنین زیادتر از میزان تخمین است و یا اینکه خانم دو قلو حامله است. اگر میزان پروتئین آلفای جنینی کمتر از طبیعی باشد، نشاندهنده احتمالی وجود سندرم داون (مونگولیسم) در کودک است.اگر در یک خانمی خطر داشتن بچه مبتلا به  سندرم داون (مونگولیسم) زیاد باشد، میزان اینهیبین آ و گونادوتروپین جفتی افزایش می یابند. اگر میزان استریول کمتر از میزان طبیعی باشد، نشاندهنده این است که خطر داشتن کودک مبتلا به سندرم داون (مونگولیسم) زیاد است.اگر نتیجه تست غربالگری کواد طبیعی باشد به چه معنی است؟اگر میزان هر چهار هورمون طبیعی باشند به احتمال 98 درصد جنین فاقد اختلالات و بیماریهای مهم خواهد بود. ولی هیچ تست قبل از زایمان وجود ندارد که داشتن حاملگی طبیعی و فرزند طبیعی را تضمین کند.اگر نتیجه تست غربالگری کواد غیر طبیعی باشد به چه معنی است؟اگر نتیجه تست غربالگری کواد غیر طبیعی باشد آن دلیل بر این نیست که جنین حتما مشکل دارد. آن یک تست غربالگری است، بدین معنی که خطر داشتن اختلالات در جنین را تخمین می زند. اگر نتیجه تست غربالگری کواد غیر طبیعی باشد از سایر اقدامات تشخیصی مثل سونوگرافی و آمنیو سنتز (کشیدن مایع آمنیوتیک با سوزن جهت انجام آزمایشات لازم) برای تائید تشخیص استفاده می شود. اگر 1 خانم حامله این تست را انجام دهند در 5 نفر آنها نتیجه تست مثبت خواهد بود، یعنی احتمالا جنین دارای اختلالات تکاملی می باشد. از این 5 نفر فقط یک یا دو خانم بصورت واقعی دارای جنین با نقص در لوله عصبی هستند. از 4 نفر خانمی که تست غربالگری کواد نشاندهنده وجود احتمالی سندرم داون (مونگولیسم) در جنین است، فقط در یک یا دو نفر آنها جنین بطور واقعی دارای سندرم داون (مونگولیسم) خواهد بود. آیا من باید تست غربالگری کواد را انجام دهم؟توصیه می شود که تمام خانمهای حامله تست غربالگری کواد را انجام دهند، ولی آن به تصمیم خود شما مربوط است که این تست را انجام دهید یا نه؟ ولی اگر شما دارای هریک از عوامل خطرآفرین زیر هستید، بشدت توصیه می شود که تست غربالگری کواد را انجام دهید:•    سن شما بالاتر از 35 باشد.•    در فامیل سابقه اختلالات مادرزادی وجود داشته باشد.•    شما قبلا دارای یک فرزند با اختلالات مادرزادی باشید.•    قبل از حاملگی دارای دیابت نوع یک باشید.

عفونت دستگاه ادراری عبارت از عفونت در سیستم ادراری است. سیستم ادراری از موارد زیر تشکیل شده است: کلیه ها، حالب، مثانه و مجرای ادرار. عفونتها در مجرای ادرار و مثانه اتفاق می افتند. عفونت ادراری می تواند از مثانه بطرف بالا رفته و سبب گرفتاری کلیه ها گردد. 

چه عواملی سبب عفونت ادراری می شوند؟علت عفونت ادراری اکثرا باکتریها هستند. در حالیکه بطور طبیعی باکتریها در پوست، روده ها و مدفوع وجود دارند، ولی آنها در شرایط عادی در داخل ادرار دیده نمی شوند. وقتی باکتری از یکی از منابع فوق وارد سیستم ادراری می شود، در آنجا تکثیر پیدا کرده و سبب عفونت ادراری می گردد. بعضی از مواردیکه سبب ورود و تکثیر باکتریها به سیستم ادراری می شوند، عبارتند از:·    فشرده شدن حالبها توسط رحم بزرگ شده و ایجاد انسداد نسبی در آنها·    رابطه زناشوئی·    سوندها یا کاتترهای ادراری·    آلوده شدن واژن به مدفوعآیا خانمهای حامله مبتلا به عفونت ادراری می شوند؟هر فردی می تواند مبتلا به عفونت ادراری شود، ولی آن در خانمها بویژه خانمهای حامله بسیار شایعتر است. در خانمهای حامله هورمونها سبب تغییراتی در سیستم ادراری می شوند که آنرا مستعد ابتلا به عفونت ادراری می کند. هورمون پروژسترون سبب اتساع حالبها شده و عضلات حالب را شل می کند و این سبب کندی تخلیه ادرار توسط حالبها می شود و علاوه از آن رحم بزرگ شده به حالبها فشار آورده و تخلیه ادرار را با مشکل مواجه می کند. دیگر اینکه ادرار خانمهای حامله کمتر اسیدی بوده و حاوی قند زیادتری است و هر دو عوامل مذبور سبب افزایش استعداد به عفونت ادراری می شوند. در ضمن رحم بزرگ شده به مثانه نیز فشار وارد کرده و از خالی شدن کامل آن جلوگیری می کند و هر موقع ادرار در مثانه باقی بماند، باکتریها در آن تکثیر پیدا کرده و سبب عفونت ادراری می شوند. عفونت ادراری در سیستم ادراری را به دو دسته تقسیم می کنند: عفونت دستگاه ادراری تحتانی (شامل مجرای ادرار و مثانه) و عفونت دستگاه ادراری فوقانی (شامل حالبها و کلیه ها). عفونت دستگاه ادراری تحتانی خطرناک نیست ولی اگر درمان نشود عفونت به طرف بالا سرابت کرده و سبب عفونت دستگاه ادراری فوقانی می گردد که خطرناک است. عفونت کلیه ها نیازمند بستری در بیمارستان است. در خانمهای حامله که دارای عفونت عفونت دستگاه ادراری تحتانی هستند، بعلت ادرار باقیمانده اگر درمان نشوند، عفونت بطرف بالا و کلیه ها رفته و آنها را در گیر می سازد. هر نوع عفونت ادراری در خانمها باید درمان شود تا از گسترش آن بطرف کلیه ها جلوگیری گردد. 

یک خانم حامله چگونه می تواند دارای عفونت ادراری هست یا نه؟علائم عفونت ادراری عبارتند از:·    تکرر ادرار و احساس نیاز فوری به ادرار کردن·    مشکل در ادرار کردن·    احساس سوزش هنگام ادرار کردن·    احساس درد در قسمت تحتانی شکم و کمر·    ادرار کدر و بد بووقتی عفونت کلیه ها را گرفتار سازد، خانم حامله باید در بیمارستان بستری شود، علائم عفونت کلیه عبارتند از:·    تب و لرز و تعریق·    درد و حساسیت پهلو·    تهوع و استفراغ

اگر خانم حامله ای در کشت ادرار دارای عفونت باشد ولی هیچونه علامتی نداشته باشد، چه باید بکند؟به آن عفونت ادراری بدون علامت می گویند که باید حتما درمان شود. عفونت ادراری بدون علامت سبب زایمان زودرس و نوزاد با وزن کم می شود. اگر این نوع عفونت ادراری درمان نشود شانس ابتلا به عفونت کلیه خیلی زیاد و حدود 4 درصد است. آیا عفونت ادراری در خانم حامله می تواند سبب مشکلات جدی گردد؟اگر ماقبت و درمان صحییح انجام شوند، بندرت مشکلات جدی پیش می ایند. اکثر عفونتها محدود به مجرای ادرار و مثانه هستند، ولی بعضا این عفونت کلیه ها را گرفتار کرده و سبب مشکلات جدی می گردد. اگر یک خانم حامله فکر می کند که دارای عفونت ادراری است، چه باید بکند؟اگر خانم حامله ای فکر می کند که دارای عفونت ادراری می باشد، باید آنرا با پزشک معالج درمیان بگذارد. با انجام آزمایشات ساده می توان وجود عفونت ادراری را ثابت کرد. علاوه ز عفونت ادرای باید دید که عامل آن چه نوع باکتری است. گاها در صورتیکه لازم باشد نباید منتظر جواب آزمایشات شد، بلکه درمان را باید هرچه زودتر شروع کرد. عفونت دستگاه ادرای چگونه درمان می شود؟درمان با انتی بیوتیکها است. خانمهای حامله باید حداقل 7 و یا طبق نظر پزشک دارو دریافت کنند. علائم معمولا ظرف 3 روز از بین می روند ولی درمان را نباید قطع کرد. مسئله مهم نوع آنتی بیوتیک تجویزی است، چون خانمهای حامله نیازمند داروهائی هستند که سبب آسیب به جنین نشوند. چگونه می توان از ابتلا به عفونت ادراری پیشگیری کرد؟·    حداقل 8 لیوان آب در روز مصرف کنید.·    هنگام استفاده از دستشوئی خود را از جلو به عقب تمیز کنید نه از عقب به جلو·    قبل و بعد از رابطه زناشوئی مثانه خود را خالی کنید·    اگر هنگام نزدیکی از ژلهای مرطوب کننده استفاده می کنید از نوعی استفاده کنید که محلول در آب باشد·    هیچ وقت از دوش واژینال استفاده نکنید·    از مواد خوشبو کننده، اسپری ها، مواد شوینده تبلیغاتی و صابونهای قوی استفاده نکنید·    اگر از پد استفده می کنید آنرا مرتب عوض کنید·    قبل از رابطه زناشوئی دستگاه تناسلی را با آب گرم بشوئید·    لباش زیر از جنس نخی استفاده کنید·    در حمام بجای استفاده از وان از دوش استفاده کنید·    از پوشیدن لباس زیر و شلوار تنگ اجتناب کنید.اگر خانمی فبل از حاملگی دارای مشکلی است که سبب عفونت ادراری مکرر در وی می شود، مثل برگشت ادراری، باید قبل از حامله شدن مشکل مذبور بر طرف شده و حداقل شش ماه از آخرین عفونت ادراری وی گذشته باشد.

تحریک تخمک گذاری

داروهای متعددی جهت تحریک تخمک گذاری د زنان استفاده می شوند که پزشک با توجه به علت ناباروری و سابقه باروری شخص آن ها را تجویز می نمایند.

————————————————————————————

کلومیفن سیترات

شایع ترین دارد جهت تحریک تخمک گذاری کلومیفن سیترات است که در صورت اختلال در تخمک گذاری و زمانی که سطح استروژن ، LH و FSH طبیعی است ، پزشک آن را تجویز خواهد نمود ، این دارو معمولا از روز سوم تا هفتم ( به مدت ۵ روز ) با دوز ۵۰ میلی گرم در روز تجویز می شود ، بعد از مصرف دارو با یک سونوگرافی در روز دهم سیکل نتیجه دارو بر روی فولیکول ها بررسی می شود . اگر فولیکول ها رشد نموده و اندازه آن ها مناسب شده باشد ، پزشک می تواند با تجویز آمپول  HCG تخمک گذاری را القا کند .

می توان تخمدان ها را نهایتا تا ۵ دوره تحریک نمود و تحریک بیش از ۵ دوره توصیه نمی شود . زیرا در صورت عدم موفقیت بعد از ۵ دوره احتمال حاملگی با این عمل نادر است ، مهم ترین خطر در درمان با کلومیفن تکامل چند فولیکول و بارداری چندقلوئی است.

 —————————————————————————-

لتروزول

داروی لتروزول نیز جهت تحریک تخمدان در زنان مبتلا به عدم تخمک گذاری و مقاوم به کلومیفن توسط پزشک تجویز می شود ، این دارو از روز سوم به مدت ۵ روز ، یک عدد معادل ۲ونیم mg روزانه مصرف می شود. مزیت لتروزول نسبت به سایر داروها کاهش احتمال بارداری چندقلویی است.

 ——————————————————————————–

گنادوتروپین های برون زا

روش دیگر تحریک تخمدان استفاده از گنادوتروپین های برون زا  مانند آمپول HMG,HCG و آگونیست های هورمون آزادکننده گنادوتروپین ها ( GnRH ) ،هستند که در زنان مبتلا به کمبود هورمون های گنادوتروپین و یا زنانی که به سایر روش های ساده تر پاسخ نداده اند استفاده می شود. در صورت نیاز دوز دارو را به پزشک با توجه به نیاز شخص و بررسی تخمدان او تنظیم می کند. این داروها پرقدرت بوده و در اکثر موارد اثرات خوبی نشان می دهند.

 ———————————————————————————

متفورمین

داروی متفورمین ، یک داروی ضد دیابت است و مقدار قند و کلسترول خون را کاهش می دهد و باعث کاهش وزن در افراد چاق می شود . این دارو جهت تحریک تخمک گذاری و آزادشدن تخمک مؤثر خواهد بود. اکثر مطالعات نشان داده است که درمان با متفورمین به تنهایی ممکن است در زنان مبتلا به عدم تخمک گذاری و سندرم پلی کیستیک سبب القای تخمک گذاری شود. درمان ترکیبی با متفورمین و کلومیفن تقریبا ۴-۹ برابر از درمان با کلومیفن به تنهایی سبب تخمک گذاری می شود.

آمنوره بر دو نوع است:

·    اولیه که در آن یک دختری تا پایان سن 16 سالگی هنوز پریود نشده است.

·    ثانویه که در آن خانم یا دختری پس از یک دوره پریودهای طبیعی (مثلا 1 سال) دچار آمنوره می شود.

بسیاری از علل آمنوره قابل درمان و بسیاری دیگر غیر قابل درمان هستند. در مورد آمنوره اولیه و ثانویه در مقالات جداگانه ای به تفصیل صحبت شده است. در این مقاله فقط فهرست وار علل آمنوره آورده می شوند تا خوانندگان محترم بدانند که این بیماری می تواند دلایل بسیار زیادی داشته باشد. منتهی برای رسیدن به تشخیص، این پزشک است که با توجه به علائم بالینی محتمل ترین علل را مشخص و جهت تائید تشخیص اقدام می کند. به این ترتیب هم در اسرع وقت به تشخیص می رسیم و هم اینکه بیمار متحمل هزینه زیاد نمی شود.علل آمنوره (Amenorrhea) بصورت فهرست وار به قرار زیر هستند:

1. یکی از علل آمنوره بالا رفتن میزان پرولاکتین خون است. در موارد زیر پرولاکتین خون افزایش می یابد:·    آدنوم غده هیپوفیز·    حاملگی·    شیر دادن·    تحریک بیش از حد سینه ها (در بعضی موارد بعلت ناسب بودن لباس زیر نوک سینه ها همیشه در معرض تحریک هیتند)·    کم کاری تیروئید

·    مصرف بعضی از داروها،

مثل :

o    قرصهای ضد حاملگیo    داروهای روان پریشیo    داروهای ضد افسردگیo    داروهای ضد فشارخونo    مهار کننده های گیرنده های نوع 2 هیستامین مثل سایمتیدینo    مواد مخدر·    تولید بیش از حد پرولاکتین در بدن: در موارد زیر ممکن است تولید بیش از حد پرولاکتین در بدن اتفاق بیفتد:o    سرطان کلیهo    کیست درموئید تخمدانo    ترانومo    سرطان برنشo    گونادوبلاستوم (یک نوع سرطان تخمدان است)

·    تغییر در متابولیسم پرولاکتین، یعنی پرولاکتین ترشح شده از غده هیپوفیز بطور طبیعی از بدن شسته نمی شود و در بدن تجمع می یابد، دو تا از مهمترین دلایل آن عبارتند از:

o    نارسائی کلیهo    نارسائی کبد2. علل در مواردیکه میزان گونادوتروپینهای خون طبیعی هستند. گونادوتروپینها دو هورمون به اسامی LH و FSH می باشند که از غده هیپوفیز ترشح شده و سبب عملکرد طبیعی تخمدان از جمله ایجاد پریود طبیعی می شوند.

در بعضی موارد علی رغم طبیعی بودن گونادوتروپینهای خون، بیمار دچار آمنوره (Amenorrhea) می باشد. مهمترین علل به قرار زیر هستند:

·    افزایش هورمونهای مردانه در بدن. اگر هورمونهای مردانه در بدن خانمی افزایش یابند، علاوه از ایجاد صفات مردانه مثل رویش موی صورت و بدن، کلفت شدن صدا، ریزش موی سر، ایجاد جوشهای جلدی و بزرگ شدن کلیتوریس، ممکن است سبب آمنوره نیز شوند. مهمترین عللی که در یک خانم سبب افزایش هورمونهای مردانه می شوند عبارتند از:o    سندرم تخمدان پلی کیستیک یا PCOS o    آکرومگالی که در آن بعلت ترشح بیش از حد هورمون رشد توسط غده هیپوفیز یک عده عوارض مهم از جمله آمنوره ایجاد می شود.o    تومورهای مترشحه هورمونهای مردانه در تخمدان و غده فوق کلیهo    ترشح بیش از حد هورمون کورتیزول توسط غده فوق کلیه که به آن سندرم کوشینگ می گویندo    مصرف هورمونهای مردانه، امروزه داروهای لاغری و چربی سوز که بطور وسیع توسط خانمها مورد استفاده قرار می گیرند، حاوی مقادیر زیادی هورمون مردانه هستند.

3. انسداد در مسیر خروجی خون دوران پریود·    چسبندگی داخل رحمی·    تنگی گردن رحم·    فقدان سوراخ در پرده بکارت·    وجود یک دیواره عرضی در واژن

4. علل مادرزادی·    سندرم عدم حساسیت به آندروژن. این خانمها در اصل از نظر ژنتیکی مرد هستند ولی چون هورمون تستوسترون فاقد گیرنده مربوطه در روی سلولهای بدن می باشد، بنابراین ظاهر مردانه ایجاد نشده و در ضمن دستگاه تناسلی نیز به شکل زنانه تکامل می یابد.·    عدم تشکیل رحم و واژن·    کمبود آنزیم 5 آلفا ردوکتاز

5. کم کاری تخمدان همراه با بالا بودن گونادوتروپینهای خون، اگر در خانم مبتلا به آمنوره میزان گونادوتروپینهای را اندازه گیری کردیم و دیدیم که بیش از حد طبیعی هستند،

باید به عنوان علل آمنوره به موارد زیر فکر کنیم:·    نقص در تکامل تخمدانها: در موارد زیر ممکن است در تکامل جنینی تخمدانها نقص وجود داشته باشد:o    سندرم ترنر که یک اختلا کروموزومی است و در آن خانم یک کروموزم X کم دارد.o    نقص خالص در تکامل تخمدانهاo    نقص تکاملی مخلوط تخمدانهاo    سندرم ساویر (Sawyer syndrome) ·    نارسائی زود رس تخمدانها: تخمدانها با شروع یائسگی کم کم کار خود را از دست می دهند، یک عده مواردی هستند که سبب می شوند در یک خانم در سن باروری تخمدانها دچار کم کاری زودرس شوند، مهمترین آنها عبارتند از:o    مواردیکه توسط پزشک ایجاد می شوند، مثل برداشتن قسمت زیادی از تخمدان هنگام برداشتن کیست تخمدانo    بیماری خود ایمنی که در آن سیستم ایمنی بدن تخمدانها را مورد تهاجم قرار می دهد.o    شیمی درمانیo    پرتودرمانیo    افزایش گالاکتوز خون، آن یک بیماری است که فرد نمی تواند گالاکتوز (یک نوع قند مثل گلوکوز) موجود در خون را مصرف نماید.o    ارثی، مثل شکننده بودن کروموزوم X o    کمبود آنزیم 17 هیدروکسیلازo    ابتلا به اریون که می تواند سبب از بین رفتن تخمدان مبتلا به عفونت اریونی شودo    نا معلوم، در یک تعداد از موارد علی رغم بررسیهای وسیع علتی برای آمنوره همراه با افزایش گونادوتروپینهای خون پیدا نمی شود.

6. کم کاری تخمدان همراه با کاهش گونادوتروپینهای خون، اگر در خانم مبتلا به آمنوره میزان گونادوتروپینهای را اندازه گیری کردیم و دیدیم که کمتر از حد طبیعی هستند،

باید به عنوان علل آمنوره به موارد زیر فکر کنیم:·    بیماری هیپوتالاموس: در مقالات قبلی توضیح داده شده است که در بدن خانمها یک محوری وجود دارد که از بالا به پائین شامل موارد زیر است: غده هیپوتالاموس، غده هیپوفیز و تخمدان. این سه عضو باید با هم هماهنگ کار کرده و به موقع هورمونهای مرد نیاز را ترشح کنند. آن نه تنها برای داشتن یک سیکل ماهانه طبیعی، بلکه برای داشتن قدرت باروری و نیز شروع بلوغ لازم است. غده هیپوتالاموس هورمونی به اسم GnRH ترشح می کند و این هورمون از طریق جریان خون به غده هیپوفیز رسیده و سبب ترشح دو هورمون LH و FSH توسط آن می شود، سپس این هورمونها به تخمدان منتقل شده و هر کدام یک وظیفه خاصی را انجام می دهند. اگر غده هیپوتالاموس بعلت بیماری نتواند هورمون GnRH را ترشح کند، خانم مبتلا به کم کاری تمدانها خواهد شد. مهمترین عللی که سبب کم کاری غده هیپوتالاموس می شوند عبارتند از:

 بعضی از بیماریهای مزمن مثل:§    دیابت§    بیماری تیروئید§    بیماریهای التهابی روده§    نارسائی مزمن کلیه§    بیماری مزمن کبدی§    افسردگی§    کم کاری سیستم ایمنی بدن§    رژیم لاغری بسیار شدید§    پر خوری بسیار شدیدo    ورزش حرفه ایo    سوء تغذیهo    پرتو دروانی مغزo    تومورهای سیستم عصبی مرکزیo    تخریب هیپوتالاموس یا هیپوفیز به هر دلیلی مثل پرتودرمانی، انفارکتوس غده ها و غیرهo    سندرم شیهان: این یک سندرمی است که در آن بعلت خونریزی شدید در حین زایمان، خون به هیپوتالاموس و هیپوفیز نرسیده و اعضاء مذبور دچار انفارکتوس می شوند.·    بلوغ دیر رس سرشتی·    سندرم کالمن که در آن بعلت فقدان ترشح هورمون GnRH از غده هیپوتالاموس فرد دچار عدم بلوغ می شود. از خصوصیات این بیماران این است که بو را حس نمی کنند.بطور خلاصه در یک خانم مبتلا به آمنوره اندازه گیری میزان گونادوتروپینهای خون (LH, FSH) در تشخیص خیلی کمک کننده است. در یک خانم مبتلا به آمنوره می تواند سه حالت زیر اتفاق افتد:·    آمنوره با میزان طبیعی گونادوتروپینهای خون طبیعی·    آمنوره با میزان طبیعی گونادوتروپینهای خون افزایش یافته·    آمنوره با میزان طبیعی گونادوتروپینهای خون کاهش یافتهبا تقسیم بندی آمنوره به هر یک از موارد فوق بسرعت می توان به تشخیص رسید.

قدرت باروری

به معنی احتمال وقوع حاملگی در یک سیکل قاعدگی است . این قدرت در زوج های طبیعی ۲۰-۲۵ درصد است.

ناباروری ها به دو دسته تقسیم می شوند :

–     ناباروری اولیه  

به حالتی گفته می شود که زن تابه حال سابقه یحاملگی را نداشته باشد.

–     ناباروری ثانویه

این حالت در زوج هایی دیده می شود که عدم باروری را پس از حاملگی های به ثمر رسیده قبلی تجربه می کنند.

——————————————————————–

افزایش سن  و کاهش باروری زنان

بدون تردید قدرت باروری با افزایش سن  زن کاهش می یابد ، به غیر از تغییرات آناتومیک و بیولوژیک در دستگاه تولیدمثل عوامل دیگری نیز در این امر دخیل می باشند مانند :

۱-دفعات آمیزش اغلب با افزایش سن کاهش می یابند که می تواند نشان دهنده ی کاهش میل جنسی باشد.

۲-تاثیر بعضی از بیماری ها که ممکن است اثر طلوبی بر باروری بگذارند (غدد خوش خیم رحمی ، عفونت های لگن و)

اوج قدرت باروری یک زن در سن ۲۴-۲۰ سالگی دیده می شود و این قدرت تا حدود ۳۲-۳۰سال به نسبت خیلی کمی کاهش می یابد و پس از ۳۵ سال با سرعت بیشتری تقلیل خواهد یافت . به طوری که در سن ۴۵ سالگی تا حدود ۹۰ درصد کاهش می یابد و با شروع یائسگی از بین می رود.

———————————————————————

تخمدان و نقش آن در ناباروری

اختلال در تخمک گذاری مسئول ۱۵ درصد مشکلات مشخص شده در زوج نابارور محسوب می شود ، در نتیجه بررسی تخمک گذاری ، یکی از بخش های مهم در ارزیابی ناباروری است. استرس ، ضربه، تغییرات چشمگیر وزن بدن ، بی اشتهایی عصبی یا اختلال در غذا خوردن و فعالیت ورزشی زیاد از حد ، فاکتورهای مؤثری در عدم تخمک گذاری هستند.

——————————————————-

ذخایر تخمدانی و کاهش قدرت باروری در زنان

کاهش قدرت باروری زنان به علت یک سری تغییرات بیولوژیکی درون تخمدان ها است . که منشاء آن به دوران جنینی زنان برمی گردد. به طور کلی یک نوزاد دختر در بدو تولد ۲-۱ میلیون فولیکول نارس(سلول های جنسی اولیه ) دارد و با بزرگ شدن این نوزاد میزان آن ها در سن بلوغ به ۰۰۰/۳۰۰ تا ۰۰۰/۵۰۰ کاهش می یابد و در سنین باروری او ۵۰۰-۴۰۰ عدد از این فولیکول ها تخمک گذاری می کنند. و بقیه آن ها در روند یائسگی از بین خواهند رفت و تنها ۱۰۰۰ عدد باقی  می مانند.

درهر سیکل قاعدگی چندعدد از این فولیکول ها شروع به رشد می نمایند و فقط یکی از آن ها بالغ شده و به تخمک آماده باروری تبدیل می شوند ( گاهی در چند قلویی ها چند عدد تخمک آزاد می شوند ).

کاهش فولیکول ها به طور مستقیم قدرت باروری را در زنان کاهش می دهد . پس یکی از لزومات یائسگی برای یک زن کاهش ذخایر فولیکولی می باشد ، این کاهش تدریجی است و باعث کاهش قدرت باروری می شود.

قدرت باروری زنان با نزدیک شدن به سن یائسگیشان به تدریج کاهش می یابد. متوسط سن یائسگی ۵۱ سال است . اما این زمان در همه زنان یکسان نیست . به طور کلی به علت عوامل ژنتیکی سن یائسگی در زنان به سن یائسگی مادران و خواهرانشان شبیه است . این امر می تواند به پیش بینی سن باروریتان کمک کند و به طور کلی زنانی که زودتر یائسه می شوند ، کاهش تدریجی ذخایر تخمدانی آن ها نیز زودتر شروع خواهد شد و به همان نسبت قدرت باروریشان زودتر کاهش می یابد.

 ——————————————————————–

سنجش ذخایر تخمدانی

برای تشخیص ذخایر تخمدانی تست هایی وجود دارند که با هدف پیش بینی قدرت بارری انجام می شوند ، این تست ها قابل اعتماد بوده اما خالی از خطا نیستند . نتیجه غیر طبیعی این تست ها نیز با اطمینان احتمال حاملگی را منتفی نمی کنند . افزایش مقادیر خونی هورمون FSH در خون به مقدار ۴۰ میلی گرم در دسی لیتر و یا یکی از نشانه های کاهش ذخایر تخمدانی است ، سنجش غلظت خونی این هورمون در اوایل قاعدگی (روز سوم سیکل ) ساده ترین و مناسب ترین معیار برای بررسی فعالیت تخمدان ها می باشد.

همین طور تست رویارویی با کلومیفن سیترات (داروی محرک تخمک گذاری ) که از تست FSH حساس تر است ، انجام می شود با تجویز این دارو به طور طبیعی میزان هورمون های  FSH و LH افزایش یافته اما LH از FSH افزایش می یابد . اگر ذخایر تخمدانی کاهش یافته باشند سطح هورمون FSH از هورمون LH خواهد بود .

تست دیگری  که در این امر برای تشخیص ذخایر تخمدانی می تواند کمک کننده باشد ، انجام سونوگرافی ساده تخمدان است که با آن حجم تخمدان ها را می سنجند .

اگر این تست ها  کاملا غیر طبیعی باشند ، حتی اگر سن زن کم باشد نشانه ای از نارسایی زودرس تخمدان است و شانس باروری کاهش می یابد.

تست های تعیین کننده ذخیره تخمدان برای زنان خواهان انجام IVF  لقاح خارجی رحمی ،، جهت تعیین میزان موفقیت آن ارزش پیشگویی دارند و در زنانی که ویژگی های زیر را دارند با ارزش خواهد بود :

۱- سن بالاتر از ۳۵ سال

۲- ناباروری با علت شخص

۳- سابقه خانوادگی یائسگی زودرس

۴- جراحی قبلی بر روی تخمدان یا اعضای مجاور آن ها

۵- زنان سیگاری

در تست های کاملا غیرطبیعی در زنان مسن تر بهتر است از انجام بره های درمانی مهاجم و پرهزینه و احتمالا بی فایده پرهیز نمود و در صورت نتایج مابین و تا حدود غیرطبیعی در یک زن جوان می توان کاملا برعکس عمل کرد و در اسرع وقت از همه بره ها استفاده نمود تا از فرصت های مهمی که در حال از دست رفتن هستند نهایت بهره را برد.

 ————————————————————————-

علائم تخمک گذاری قابل تشخیص توسط زن

گاهی یک زن از روی خصوصیات و تغییرات خود در سیکل های قاعدگی می تواند این فرایند را در خود حس کند ، یک تخمک گذاری طبیعی عموما با قاعدگی های منظم و قابل پیش بینی همراه است و از نظر حجم  خون ریزی و طول مدت آن با مشخصات قاعدگی طبیعی هم خوانی دارد. هم چنین وجود علائم طبیعی قبل از قاعدگی می تواند نشانه ای از انجام تخمک گذاری در سیکل باشد . این علائم به صورت ظهور یک سری نشانه های ناخوشایند مانند تغییرات خلقی و رفتاری ، تحریک پذیر شدن ، حساسیت و بزرگی پستان ها، سردرد، ناخوشی عمومی، گاهی کریه نمودن ، احساس ضعف و بی حالی و.. است که از چند روز قبل قاعدگی  آغاز می شوند و طی ۳-۲ روز پس از آن بهبود می یابند . در مقابل ، قاعدگی هایی که در زنان فاقد تخمک گذاری رخ می دهند ، معمولا نظم ، غیرقابل پیش بینی یا مکرر و از نظر مشخصات خونریزی متغیر هستند.

در زنانی که قاعدگی مرتب و طبیعی دارند تقریبا در اکثر سیکل های قاعدگی تخمک گذاری رخ می دهدبا این حال درآن دسته از زنانی که قاعدگی های نظم دارند نیز احتمال تخمک گذاری وجود دارد اما ممکن است در همه سیکل ها نباشد و کارایی طبیعی باروری کاهش یابد.

 ———————————————————– 

روش های کشف تخمک گذاری در زنان

برای این منظور روش های متفاوتی وجود دارد که تعدادی بسیار آسان و کم هزینه و تعدادی دیگر سخت و پرهزینه تر هستند . انتخاب روش مناسب در زنی که قاعدگی طبیعی دارد با زنانی که دچار اختلال در آن و یا آمنوره ( زنی که به مدت سه دوره یابیش از آن اصلا قاعده نشده ) هستند متفاوت می باشد.

روش مناسب  باتوجه به نیازهای هر فرد نیز متفاوت است . مثلا روش کشف تخمک گذاری در مواردی که خودتان برای یافتن زمان مناسب فعالیت جنسی یا برعکس جهت پیشگیری از بارداری استفاده می کنید با موارد مهمی که جهت انجام تلقیح داخل رحمی اسپرم صورت می گیرد متفاوت است.

 ——————————————————————

تعیین دمای پایه بدن (BBT )

روش دیگر پیش بینی و تشخیص تخمک گذاری اندازه گیری میزان دمای پایه بدن است، هورمون پروژسترون در زمان تخمک گذاری افزایش می یابد . این هورمون حرارت زا است و می تواند مقداری دمای بدن را افزایش دهد. در این زمان با ترشح هورمون پروژسترون دمای پایه بدن شروع به افزایش می نماید و در نهایت تا حدود ۵نیم درجه سانتی گراد بالا می رود . شما می توانید هر روز صبح در هنگام بیدار شدن از خواب و قبل از برخاستن از بستر با یک دماسنج شیشه ای دهانی دمای بدن خود را ثبت نمایید.

تخمک گذاری در روز قبل از افزایش BBT در وسط سیکل انجام می شود ، لذا بهتر است دو روز قبل از تخمک گذاری اسپرم وارد دستگاه تناسلی زن شود و به لوله رحم رسیده و انتظار تخمک را بکشد . برای درک واضح افزایش درجه حرارت توصیه می کنیم ، در چند سیکل قاعدگی درجه حرارت بدن خود را روزهای نزدیک به تخمک گذاریتان اندازه گیری و ثبت نموده و خطوط را به هم وصل نمایید . نمودار حاصل از چند روز را در هر سیکل باهم بسنجید و با این کار زمان تخمک گذاری خود را حدس بزنید و جهت زمان مناسب آمیزش جنسی از آن استفاده کنید.

این روش آسان و بی هزینه ای است اما به علت هم پوشانی داشتن میزان درجه حرارت بدن با عوامل دیگر مانند بیماری و .  هم چنین ، خستگی به دلیل طولانی شدن مدت انجام آن برای همه سیکل ها روش معقول و کاربردی نخواهد بود.

——————————————————————————

 سطح هورمون پروژسترون خون

روش دیگر برای کشف تخمک گذاری سطح خونی هورمون پروژسترون است که به دنبال افزایش LH در زمان تخمک گذاری افزایش می یابد ، این هورمون در روزهای ۲۳-۲۱ قاعدگی ( در یک زن دارای سیکل ۲۸ روزه ) ، حدودا یک هفته قبل از شروع قاعدگی مورد انتظار به بیشترین میزان خود در خون می رسد و نشان می دهد که تخمک گذاری رخ داده است.

 ——————————————————-

هورمون LH در خون و یا ادرار

روش بعدی سنجش متوالی هورمون LH در خون و یا ادرار زن است، که در زمان تخمک گذاری به بیشترین میزان خود می رسد برای این امر می توان از تست های خانگی سنجش LH که در داروخانه ها موجود است و جهت تشخیص ترشح ناگهانی LH د میانه سیکل در نمونه ادرار ، طراحی شده استفاده نمود.

از آن جایی که هورمون LH فقط در مدت کوتاهی در ادرار وجود دارد زمان مثبت شدن تست کوتاه است و در اکثر سیکل ها این تست فقط در یک روز خاص و گهگاه در دو روز متوالی وجود هورمون LH را نشان دهد.

در نتیجه از 3-2 روز قبل از زمان مورد انتظار ترشح LH می توان این تست را روزانه یک بار انجام داد، اگر یک بار تست مثبت شد دیگر نیازی به ادامه آن نمی باشد.

بهتر است قبل از انجام تست از نوشیدن بیش از حد مایعات خودداری شود اما به طور کلی نیاز به محدود کردن حجم طبیعی مصرف نیست . هم چنین اولین ادرار صبحگاهی بهترین نمونه برای انجام تست است زیرا ادراری که از شب قبل در مثانه مانده بیشترین غلظت هورمون را دارد . تخمک گذاری عموما در عرض ۲۴-۱۴ ساعت بعد از کشف ادراری افزایش میزان هورمون LH و حداکثر تا ۴۸ ساعت رخ می دهد. در نتیجه توصیه می شود برای درمان ناباروری با کمک این روش ، روز کشف LH و دو روز بعد و مخصوصا روز بعد از اولین نتیجه مثبت تست ، نزدیکی جنسی انجام گیرد.

اگر احساس می کنید این بره آمیزشی جنسی با هدف باروری باعث اضطراب و فشار روانی شما و همسرتان می شود می توانید به صورت دوبار در هفته و با توجه به زمان تخمک گذاری نزدیکی داشته باشید.

چه چیزی پریود یا سیکل ماهانه را کنترل می کند؟در بدن خانمها یک محوری وجود دارد که از بالا به پائین شامل موارد زیر است: غده هیپوتالاموس، غده هیپوفیز و تخمدان. این سه عضو باید با هم هماهنگ کار کرده و به موقع هورمونهای مرد نیاز را ترشح کنند. آن نه تنها برای داشتن یک سیکل ماهانه طبیعی، بلکه برای داشتن قدرت باروری و نیز شروع بلوغ لازم است. غده هیپوتالاموس هورمونی به اسم GnRH ترشح می کند و این هورمون از طریق جریان خون به غده هیپوفیز رسیده و سبب ترشح دو هورمون LH و FSH توسط آن می شود، سپس این هورمونها به تخمدان منتقل شده و هر کدام یک وظیفه خاصی را انجام می دهند. فرایند سیکل ماهانه بشدت وابسته به غلظت هورمونها در خون است، مهمترین آنها استروژن و پروژسترون است. این دو هورمون هستند که مشخص می کنند که در یک سیکل ماهانه رحم چه تغییراتی را بخود بگیرد.·    استروژن سبب رشد مخاط رحم می شود.·    پروژسترون در وسط سیکل ماهانه (Normal Menstrual Cycle) پس از تخمک گذاری تولید می شود. آن به استروژن کمک می کند تا مخاط رحم را در یک حالت آماده جهت لانه گزینی تخمک بارور شده آماده کند.·    کاهش پروژسترون خون همراه با استروژن سبب ریزش مخاط رحم می شود که همان شروع پریود می باشد.هر گونه تغییر در میزان هورمونهای فوق سبب تغییر در عادات ماهیانه و سبب تغییر در میزان باروری خانمها می شود. به عنوان مثال در نوجوانان و در سن حول و حوش یائسگی، میزان هورمون پروژسترون کاهش می یابد. به این دلیل عادات ماهانه سنگین (خونریزی زیاد) در سنین فوق شایع است. یک عده مواردی سبب تغییر در عادات ماهیانه می شوند، از تعدادی از آنها فقط در این قسمت برده می شود و در مقالات جداگانه در مورد اختلالات پریود به تفصیل صحبت شده است. موارد زیر ممکن است سبب اختلال در پریود شوند:·    استفاده از قرصهای ضد حاملگی·    کاهش چربی بدن (مثل خانمهائیکه رژیم لاغری سخت دارند)·    کاهش شدید وزن بدن·    چاقی·    استرس·    ورزش حرفه ایفیزیولوژی پریود طبیعیبرای درک و فهم بهتر فرایند پریود، فیزیولوژی پریود در زیر شرح داده می شوند. فرایند پریود شامل یک تعداد تغییرات هورمونی است که بدنبال هم اتفاق می افتند. این فرایند کاملا هماهنگ شده است، طوریکه در ابتدا تخمدانها آماده تخمک گذاری شده و سپس مخاط رحم طوری تغییر می یابد که آماده لانه گزینی جنین در صورت اتفاق افتادن حاملگی گردد. اگر تخمکی که توسط تخمدان آزاد شده است، بارور نشود پریود اتفاق می افتد. یک سیکل یا دوره پریود از سه مرحله یا فاز تشکیل شده است. در هر فاز هورمونها بخصوصی ترشح می شوند. هر کدام از این هورمونها یک بافت یا عضو هدف دارند یعنی یک هورمون بخصوص بر روی عضو بخصوص تاثیر گذاشته و سبب ایجاد اثرات مربوطه می شود. سه مرحله یا فاز پریود عبارتند از:·    فاز فولیکولی: اولین روز پریود یا همان اولین روزی که خونریزی اتفاق می افتند روز اول سیکل ماهانه محسوب می شود. سیزده روز بعد از آن فاز فولیکولی را تشکیل می دهد. برای شروع فاز فولیکولی غده هیپوتالاموس هورمونی به اسم GnRH ترشح می کند که این هورمون توسط جریان خون به غده هیپوفیز رسیده و سبب می شود که غده هیپوفیز هورمونی به اسم FSH ترشح کند. این هورمون توسط جریان خون به تخمدانها رفته و سبب تحریک فولیکولهای تخمدان برای تولید تخمک می شود.  در روزهای اول فاز فولیکولی میزان هورمون FSH بتدریج زیاد می شود و آن بر روی سلولهای بخصوصی در تخمدان تاثیر گذاشته و سبب تولید استرادیول (یک نوع استروژن) می شود. میزان تولید استرادیول رفته رفته به آهستگی در طی فاز فولیکولی افزایش می یابد و سبب می شود که فقط یک فولیکول که از همه گیرنده استروژن دارد به تکامل برسد و به آن فولیکول غالب می گویند. سایر فولیکولها از بین می روند. در اطراف این فولیکول یک تعداد سلول ب سلولهای گرانولوزا وجود دارند. درست قبل از تخمک گذاری هورمون استرادیول به همراه هورمون FSH سبب می شوند که گیرنده هورمون LH در سلولهای گرانولوزا زیاد شود. توجه داشته باشید هر هورمونی در بدن برای اعمال اثرات خود نیاز به گیرنده مخصوص به خود دارد تا با نشستن بر روی آن گیرنده اثرات خود را ایجاد کند. وجود هورمون بدون گیرنده مربوطه، فاقد اثر خواهد بود. در اواخر فاز فولیکولی، استرادیول سبب تحریک ترشح هورمون LH توسط غده هیپوفیز می شود. برای اینکه این اثر تحریکی اتفاق بیفتد باید میزان استرادیول خون به مقدار کافی بالا رود. چند روز مانده به تخمک گذاری میزان هورمون LH بشدت بالا می رود و سبب تحریک بلوغ تخمک غالب می شود، بدنبال آن آزاد شدن تخمک یا تخمک گذاری اتفاق می افتد و پس از آن سلولهای گرانولوزا که اطراف فولیکول غالب را احاطه کرده بودند، تبدیل به جسم زرد می شوند که آن شروع به ترشح هورمون پروژسترون می کند. استرادیول رشد غدد مخاط رحم را تحریک می کند و مخاط رحم را آماده لانه گزینی جنین احتمالی می سازد. ·    فاز تخمک گذاری: تخمک گذاری تقریبا 36-34 ساعت پس از شروع ترشح شدید LH یا 12-1 ساعت پس از آنکه میزان LH خون به حداکثر رسید و یا 36-24 ساعت پس از به حداکثر رسیدن میزان استرادیول اتفاق می افتد. افزایش میزان پروژسترون خون سبب افزایش قابلیت اتساع جدار فولیکول و افزایش فعالیت آنزیمی می شود. این فعالیت آنزیمی سبب خورده شدن و پاره شدن جدار فولیکول شده و تخمک از داخل آن آزاد و  تخمک گذاری صورت می گیرد. پس از آنکه تخمک آزاد شد، اندازه سلولهای گرانولوزا افزایش پیدا کرده و یک رنگ متمایل به زرد به خود می گیرند که حاصل آن تشکیل جسم زرد است. بلافاصله پس از تخمک گذاری درجه حرارت بدن نیم درجه افزایش می یابد و این افزایش تا شروع پریود بعدی باقی می ماند.·    فاز جسم زرد: مدت زمانی که جسم زرد زنده باقی می ماند و ظرفیت آن برای تولید هورمون بستگی به تداوم ترشح هورمون LH از غده هیپوفیز دارد. کار جسم زرد ترشح هورمون پروژسترون است که با مخاط رحم وارد واکنش شده و آنرا آماده لانه گزینی جنین می کند. در یک سیکل ماهانه طبیعی که در آن تخمک گذاری اتفاق افتاده است، عملکرد جسم زرد 11-1 روز پس از تخمک گذاری شروع به کاهش کردن می کند، در نتیجه میزان ترشح هورمون پروژسترون هم کاهش می یابد. اگر جسم زرد نتواند خود را حفظ کند 14 روز پس از تخمک گذاری پریود یا خونریزی ماهیانه اتفاق می افتد. در مواردیکه حاملگی ایجاد می شود هورمونی به اسم hCG از جفت ترشح می شود که مسئولیت حفظ جسم زرد را به عهده می گیرد.

بلوغهنگام تولد، نوزاد دختر دارای یک تعداد فولیکول در تخمدانهای خود است که روند تکاملی آنها در مرحله ای متوقف شده است. تا فرارسیدن موعد بلوغ، غده هیپوتالاموس در یک حالت سکون قرار دارد. در سن حدود 8 سالگی غده هیپوتالاموس شروع به تولید و ترشح هورمون GnRH می کند. بعد از آن غدد فوق کلیه شروع به تولید و ترشح هورمون دی هیدرواپی آندروستندیون می کند که مسئول ایجاد مو در نواحی جنسی است که به آن آدرنارچ (Adrenarche) می گویند. فرایند بلوغ به ترتیب شامل موارد زیر است:·    جوانه زدن سینه ها یا تلارچ (Thelarche) ·    رشد مو در ناحیه زهار یا پوبارچ (Puparche) ·    رشد قد و شروع پریود یا منارچ (Menarche) پوپارچ وابسته به هورمون GnRH نمی باشد و معمولا مابین تلارچ و منارچ اتفاق می افتد، ولی می تواند در هز زمان دیگری نیز حادث شود و معمولا در دخترهای کشورهای مختلف متفاوت است. در آمریکا سن متوسط شروع منارچ (شروع پریود) دوازده و نیم سالگی است و معمولا ما بین 15-9 سالگی دختران پریود می شوند.همانطور که در بالا شرح داده شد، در بدن دخترها یک محور هورمونی وجود دارد که از بالا به پائین به شرح زیر است: غده هیپوتالاموس ، غده هیپوفیز، و تخمدانها. شروع کار تخمدانها وابسته به شروع کار غده هیپوتالاموس می باشد. هر گونه اختلال در این محور سبب اختلال در پریود از جمله عدم پریود یا آمنوره می باشد. با توجه به اطلاعاتی که در بالا فراهم شد، اکنون یک خانم می داند که:·    میزان هورمون پروژسترون در نیمه دوم پریود افزایش می یابد.·    در خانمهائیکه تخمک گذاری ندارند میزان هورمون پروژسترون خون افزایش نمی یابد.·    در وسط سیکل ماهانه با اندازه گیری میزان LH خون یک خانم مطلع می شود که حداکثر شانس باروری کی است؟ چون حدود 12 ساعت بعد از افزایش حداکثری هورمون LH، تخمک گذاری اتفاق می افتد و نزدیکی در این موعد حداکثر شانس بارور شدن را بهمراه دارد.·    علت اینکه بعد از لقاح مصنوعی برای خانمها هورمون پروژسترون تجویز می شود حفظ و نگهداری از مخاط رحم برای تداوم حاملگی است.·    با کاهش هورمون پروژسترون خون پریود اتفاق می افتد.با اندازه گیری درجه حرارت بدن می توان پی برد که آیا تخمک گذاری اتفاق افتاده است یا نه؟

این ویروس بیش از 4 نوع دارد که آنها را به دو دسته پرخطر و کم خطر تقسیم می کنند. این ویروس عامل اصلی سرطان دهانه رحم در خانمها است. خطرناکترین نوع این ویروس انواع 16 و 18 هستند. 

این ویروس می تواند سبب سرطان دستگاه تناسلی و حفره دهان (Oral Cancer) در مرد و زن گردد. در یک دهه گذشته بعلت شیوع زیاد این بیماری بر تعداد سرطانهای دهان ناشی از این ویروس بشدت افزوده شده است. سرطان حفره دهان می تواند سرطان لب، حلق، لوزه، زبان و سایر نقاط دهان باشد. در سال 21 تعداد 1266 مورد سرطان دهان در مردان و زنان در آمریکا ثبت شده است که علت 75 درصد آنها ویروس HPV بوده است. 

این در صورتی است که در آمریکا از دو دهه قبل واکسیناسیون بر علیه زگیل تناسلی در بره واکسیناسیون کشوری گنجانده شده است. بنابراین در نقاطی از دنیا که واکسیناسیون بر علیه این بیماری صورت نمی گیرد، میزان سرطان حفره دهان ناشی از این ویروس باید خیلی زیادتر از این باشد. وقتی میزان شیوع یک بیماری از حد عادی می شود در اصطلاح پزشکی گفته می شود که بیماری حالت اپیدمیک پیدا کرده است. طبق اظهار نظر بخش گوش و حلق و بینی دانشگاه مانهتن سرطان دهان ناشی از ویروس HPV بصورت اپیدمی درآمده است(http://www.nydailynews.com/life-style/health/oral-cancers-hpv-epidemic-men-preventable-article-1.1361894) . این ویروس از طریق انگشتان، بزاق دهان و دستگاه تناسلی قابل انتقال است. 

در افرادیکه رابطه جنسی دهانی دارند این ویروس به راحتی به ناحیه دهان منتقل شده و علاوه از آلوده ساختن حفره دهان توسط بزاق می تواند به دیگران منتقل شود. بسیاری از خانمها که هرگز دارای رابطه جنسی از هر نوعی قبل از ازدواج نبوده اند، بعد از ازدواج مبتلا به این ویروس می شوند. این ویروس وقتی وارد بدن شد تا آخر عمر در بدن باقی می ماند، ولی در تعداد اندکی از موارد سیستم ایمنی بدن با گذشت زمان ویروس را از بین می برد. حدود ده درصد افراد مبتلا در معرض خطر بسیار زیاد ابتلا به سرطان هستند و آنها ویروس خطرناک را به راحتی به دیگران منتقل می کنند. ویروسهای عامل ایجاد سرطان حنجره انواع 6 و 11 و سرطان دهان انواع 16 و 18 هستند. ویروس HPV می تواند سبب سرطان فرج، واژن و مقعد در خانمها و سرطان آلت تناسلی در مردان شود. 

این ویروس را فقط می توان توسط پاپ اسمیر از دهانه رحم و در صورت وجود زگیل در آنها تشخیص داد. بسیاری از افراد آلوده به این ویروس از آلودگی خود بدون اطلاع هستند. اگر زخمی در داخل دهان در هر نقطه آن ایجاد شود و با درمان خوب نشود، باید مشکوک به سرطان شد. آلودگی به ویروس HPV خطر سرطان دهان را بشدت زیاد می کند. در افرادیکه سیگار می کشند خطر سرطان دهان 17 درصد از جمعیت عادی است ولی افرادیکه دارای ویروس HPV در ناحیه دهان هستند، خطر سرطان دهان در آنها 234 برابر افراد عادی است. یعنی خطر سرطان با ویروس HPV حدود 15 برابر کشیدن سیگار است. ویروس HPV دارای یک واکسن بسیار موثر است که از ابتلا به تمام انواع سرطان ناشی از این ویروس جلوگیری می کند. این واکسن را باید قبل از شروع فعالیت جنسی تزریق کرد. مرکز کنترل بیماریها درآمریکا توصیه می کند که تمام پسران و دختران باید در سن 11 یا 12 سالگی این واکسن را تزریق کنند. زدن واکسن از اهمیت خیلی زیادی برخوردار است. 

خانمهائی که شوهر آنها دارای زگیل تناسلی است و یا شوهر آنها قبل از ازدواج دارای رابطه جنسی بوده است و یا خدای نکرده هم اکنون دارای رابطه جنسی خارج از خانواده است، باید خود را از نظر احتمال آلودگی به این ویروس بررسی کنند. اگر آنها دارای ضایعه زگیل مانند نیستند، باید یک نمونه از پاپ اسمیر توسط آزمایشگاه از نظر وجود این ویروس مورد آزمایش قرار گیرد. برای تشخیص این ویروس یک آزمایش مخصوص لازم است و با آزمایش پاپ اسمیر معمولی متفاوت می باشد.

نازایی و ناباروری

به طورکلی نازائی یک مشکل چند علتی است و همیشه در برخورد با آن باید علت اصلی را از بین سایر علل احتمالی کشف نموده و به بررسی و درمان آن پرداخت ، ۴۰ درصد نا باروری ها علت مردانه و ۴۰ درصد علت زنانه دارند ، هم چنین ۱۰-۱۵ درصد موارد همیشه بی علت و مجهول خواهند ماند .

نحوه بررسی و درمان ناباروری طی ۳۰ سال گذشته به طور چشم گیری تغییر و پیشرفت نموده و با ابداع روش های جدید ، درمان اختلالات تولیدمثل به طور شگفت انگیزی دگرگون شده است . به طوری که زوجین نابارور می توانند با امکانات بسیار قوی تری و تخصصی تری ارزیابی شده و صاحب فرزند شوند .

تأثیرات روحی ، روانی ، ناباروری در زوجین