عوارض قرص ديابت

جدید ترین داروهای ضد دیابت

یکی از شایع ‌ترین پرسش ‌های دیابتی‌ ها، پرسش درباره انواع داروهای ضددیابت است. دیابتی ‌ها دوست دارند بدانند کدام دارو جدیدتر است و کدام دارو کم‌ عارضه‌ تر.

منظور از قرص ‌های جدید ضددیابت، داروهای نسل جدیدند که در حال حاضر در بازار (در ایران و خارج از ایران) وجود دارند. در این مطلب، از ذکر تجاری (برند) دارو خودداری و به ذکر ژنریک داروها اکتفا می ‌کنم. البته بدیهی است که انتخاب نوع دارو به عهده پزشک معالج شما است و این اطلاعات صرفا جهت بالا بردن سطح آگاهی عمومی شما در این زمینه است.

قرص ‌های ضددیابت صرفا به منظور کنترل قند خون در دیابت نوع 2 مصرف می ‌شوند. درمان دیابت نوع 2 در درجه اول، اصلاح شیوه زندگی است؛ چون دیابت نوع 2، اساسا یک بیماری وابسته به شیوه زندگی است.

اگر اصلاح شیوه زندگی، مقدور یا موثر نباشد؛ آن‌ گاه باید از داروهای خوراکی ضد دیابت استفاده نمود و اگر این داروها هم نتوانند قندخون را کنترل کنند و یا دیابت نوع 2، با عوارض همراه شود آن‌ گاه ناچار هستیم به جای قرص از انسولین استفاده کنیم.

عوارض قرص ديابت

بیمارانی موفق هستند که از همان ابتدا با اصلاح شیوه زندگی خود از حداقل دارو استفاده کنند و خود را وابسته به داروها نکنند. کنترل وزن، الگوی تغذیه صحیح، تحرک جسمانی، ورزش، ترک سیگار، کنترل فشار خون و ترک عادات و رفتارهای پُرخطر، می ‌تواند ما را از داروهای ضد دیابت نوع 2، بی ‌نیاز کند.

قرص‌های ضد دیابت، بدون استثنا دارای عوارض جانبی هستند. داروهای ضد دیابت پُرمصرف به گروه‌های زیر تقسیم می ‌شوند:

سولفونیل اوره‌ ها

این گروه، قدیمی‌ ترین داروهای ضد دیابت محسوب می ‌شوند. تولازاماید، اولین دارویی است که برای دیابت نوع 2 به جامعه پزشکی عرضه شد (سال 195). تولبوتاماید، کلرپروپاماید و استوهگزاماید به تدریج وارد بازار شدند. کلروپروپاماید در سه تا چهار دهه پیش، روی قلم پزشکان و جزو پُرمصرف ‌ترین داروهای ضددیابت بود. خود من، خاطرات زیادی از عوارض این دارو دارم (مثل افت قند خون که ساعت‌ ها یا روزها طول می ‌کشید و حتی به بستری شدن، منجر می ‌شد.) داروهای سولفونیل اوره نسل جدید شامل گلی ‌پی ‌زاید، گلی می ‌پی ‌راید، گلی بوراید، گلی ‌بن ‌کلاماید و هستند که با اسامی تجارتی (براند) مختلفی در بازار ایران موجود هستند؛ یا ساخت داخل و یا به صورت وارداتی. پُرمصرف ‌ترین این گروه از داروها، همان گلی‌ بن‌ کلاماید است.

مکانیسم اثر این داروها از طریق تحریک سلول‌ های بتا و ترشح انسولین است. دارو باید قبل از غذا مصرف شود. دو عارضه مهم دارو، یکی افت قند خون(هیپوگلیسمی) و دیگری اضافه وزن است. بعد از چند سال، دارو بی‌ اثر خواهد شد و سلول‌ های بتا دیگر به دارو جواب نمی‌ دهند. برای چاق ‌ها، داروی مناسبی نیست. به صورت قرص ‌های پنج میلی‌ گرم در ایران ساخته شده است. سولفونیل اوره‌های نسل اول امروزه مصرف نمی ‌شوند مگر در موارد خاص و با عادت بیمار به آن ها.

بی‌ گوانیدها

پُرمصرف ‌ترین داروی این گروه، همان متفورمین است. این دارو، اولین داروی انتخابی در دیابت نوع 2، به ویژه در چاق ‌ها است. به خاطر دارم که این دارو در چند دهه قبل وارد بازار شد ولی بعد از مدتی توسط FDA جمع‌ آوری شد و در سال ‌های اخیر مجددا مورد تایید قرار گرفت. متفورمین، افت قند خون(هیپوگلیسمی) نمی ‌دهد و چاق نمی ‌کند و حتی برعکس، لاغر هم می ‌کند. مصرف متفورمین ممکن است چربی بد (LDL) و تری گلیسرید را هم پایین بیاورد. تهوع، اسهال، سوءهاضمه از عوارض نسبتا متداول و اسیدوز لاکتیک از عوارض نادر ولی مهلک این دارو محسوب می‌ شود. علت جمع‌ آوری متفورمین و فن‌ فورمین در چند دهه قبل، همین عارضه اسیدوز لاکتیک بود. این عارضه امروزه خیلی به ندرت ممکن است دیده شود. مصرف دارو بعد از مصرف غذا است. انواع آهسته و معمولی آن، به اسامی تجارتی مختلف و با قدرت مختلف وجود دارد. در ایران هم به صورت قرص ‌های 5 و 1 میلی‌ گرمی و با ‌های تجاری گوناگون، ساخت کارخانجات داخلی و وارداتی هم اکنون موجود است. متفورمین فعلا داروی خط اول درمان در دیابت نوع 2 محسوب می ‌شود.

مکانیسم اثر دارو، از طریق کاهش تولید گلوگز در کبد، کاهش مقاومت به انسولین و افزایش سوخت گلوکز در بافت ‌های محیطی است. یکی از نکات جالب در ارتباط با متفورمین، کاربرد آن در سایر بیماری‌ ها است؛ مانند تخمدان پلی‌ کیستیک، القای تخمک ‌گذاری، چاقی و حتی بعضی سرطان‌ ها که هیچ ‌کدام به طور قطع و یقین به اثبات نرسیده و تنها در دیابت نوع 2، این دارو همچنان یکه ‌تاز است.

مهارکنندگان آنزیم گوارشی

آلفاگلوکوزیداز، آنزیم مخصوصی است که موجب جذب گلوکز از روده می ‌شود. داروهای مهارکننده این آنزیم می ‌توانند قند خون را کاهش دهند و از جذب گلوکز، جلوگیری کنند. معروف‌ ترین و قدیمی ‌ترین آن ها آکاربوز است که با ‌ های تجارتی مختلف در ایران موجود است. دارو باید با اولین لقمه غذا مصرف شود تا بتواند جذب گلوکز در روده‌ ها را کُند نماید. غالبا همراه با سایر داروها تجویز می‌ شود. دو عارضه شایعه این داروها،اسهال و سوءهاضمه (نفخ) می ‌باشد. میگ لیتول، ترکیب جدیدتری از این گروه است. از 25 میلی‌ گرم شروع و تدریجا هر چهار تا شش هفته، 25 میلی‌ گرم در روز اضافه می ‌شود.

تیازولیدیندایون‌ها (TZD)

این داروها حساسیت عضلات و بافت چربی را نسبت به اثر انسولین بالا می ‌برند. همچنین ممکن است چربی خوب (HDL) را اندکی افزایش دهند ولی به همان نسبت ممکن است چربی بد (LDL) را نیز بالا ببرند. اضافه وزن و ادم یا خیز (تجمع آب زیر پوست) از عوارض شناخته شده این داروها است. نارسایی قلب و حتی حمله قلبی با این داروها گزارش شده و به همین علت، در سال 27، اداره نظارت بر غذا و داروی آمریکا، رسما هشدار داد که ” روزی گلیتازون ” ممکن است موجب حمله قلبی و حتی مرگ شود. ضایعات کبدی شدید نیز گزارش شده است. دو ترکیب دارویی با ژنریک روزی گلیتازون و پیوگلیتازون در این گروه معروف ‌تر هستند. در ایران دو تجارتی از این داروها به صورت قرص‌های 15، 3 و 45 میلی ‌گرمی موجود است. اثر عمده این داروها، کاهش مقاومت به انسولین، افزایش جذب گلوکز در بافت‌ها و کاهش جزیی در تولید گلوکز توسط کبد است.

مگلی تینایدها

این دسته دارویی موجب تحریک لوزالمعده و ترشح انسولین می ‌شوند ولی زمانی موثر هستند که قبل از غذا خورده شوند. اگر قرار نیست یک وعده غذا صرف شود، دارو نیز نباید مصرف شود. رپاگلی ناید و ناتگلی ‌ناید دو فرآورده ژنریک از این گروه‌ هستند که با دو تجارتی معروف به صورت وارداتی در بازار ایران موجودند، با ژنریک رپاگلی ‌ناید. اگر همراه با سولفونیل اوره مصرف شوند، خطر افت قند خون مضاعف خواهد شد زیرا هر دو دارو، ترشح انسولین را تحریک و اثر یکدیگر را تقویت می ‌کنند. مصرف الکل همراه با این قبیل داروها، خطر افت قند را خیلی بالا می ‌برد. این قرص ‌ها با قدرت 5/، 1 و 2 میلی‌ گرمی تهیه شده است.

مهارکنندگان آنزیم DPP-4

آنزیمی به دی پپتیدیل پپتیداز – 4 یا DPP-4 در بافت‌ها وجود دارد که قادر است GLP-1 را تخریب و بلااثر کند.

GLP-1 یا پپتید شبه گلوکاگن شماره 1 ماده‌ای است پروتئینی که برخلاف گلوکاگن، قادر است قند خون را کاهش دهد.آنزیم یاد شده مزاحم و مانعGLP-1 می‌ باشد و لذا به محض ظاهر شدن GLP-1 در جریان خون، توسط آنزیم DPP-4، تخریب و ناپدید می‌ شود. داروهای مهارکننده این آنزیم با آن مقابله کرده و GLP-1 را همچنان فعال نگه می ‌دارند و از این طریق قند خون کنترل می ‌شود. این دارو بسیار جدید است و یک ژنریک و معروف آن، سیتاگلی ‌پتین (فسفات) است که در بازار اروپا و آمریکا هم اکنون با یک براند تجارتی معروف موجود است. این دارو همراه با سایر داروهای خوراکی و یا به تنهایی تجویز می ‌شود. مختص دیابت نوع 2 است. قرص‌ های این دارو در کشور انگلیس مثلثی شکل و صورتی رنگ است تا با سایر قرص‌ ها اشتباه نشود. سیتاگلی پتین‌ ها، در واقع تقویت ‌کننده این کرتین‌ ها هستند.

این کرتین ‌ها به هر ماده‌ای در بدن گفته می ‌شود که بتواند ترشح انسولین را تحریک و اثر آن را تقویت کند مانند GLP-1 که یک این کرتین است. اثر دارو فقط زمانی است که قند بالا می‌ رود و لذا هیپوگلیسمی نمی ‌دهد. هر ساعت از روز بدون توجه به زمان مصرف غذا، تجویز می ‌شود و سه بار در روز. دوز دقیق دارو را باید از پزشک معالج خود بپرسید زیرا به عوامل مختلفی بستگی دارد. قرص ‌های یک صد میلی‌ گرمی دارد. گران است و مصرف آن تا 25 دلار در ماه هزینه دارد (در مقایسه با متفورمین که بین 4 تا 78 دلار است).

عفونت دستگاه تنفس فوقانی، گلو درد و اسهال از عوارض شناخته شده این دارو است. سایر آثار جانبی آن در آینده برملا خواهد شد. هر داروی جدیدی، هرچه قدر لوکس و معروف هم باشد، دال بر خوب بودن آن نیست. به شگردهای شرکت‌ های دارویی بین ‌المللی توجه داشته باشید. داروی دیگر از این گروه ویلدارگلی پتین است. تقریبا تمام داروهای خوراکی ضددیابت ممکن است عوارض کبدی بدهند لذا آزمون‌ های کبدی باید حتما پایش شود.

دو داروی بسیار جدید و تزریقی که اخیرا توسط FDA تایید شده‌اند:

* پرام لینتاید: با یک تجارتی معروف اکنون در بازار موجود است. پرام لینتاید، چیزی نیست جز همان هورمون آمیلین. آمیلین به همراه انسولین و گلوکاگن از سلول ‌های بتا ترشح می ‌شود و همراه با تزریق انسولین موثر است و تزریق آن، A1C را پایین می ‌آورد. در تیپ 1 و 2 همراه با انسولین تزریق می ‌شود لیکن با ویال انسولین نباید مخلوط شود. تهوع از عوارض این دارو است. این دارو جدید است و هنوز تجربه کافی در مورد آن وجود ندارد. حداکثر دوز آن 12 میکروگرم قبل از صبحانه است.

مقلدهای این ‌کرتین: در سواحل جنوبی آمریکای شمالی، نوعی سوسمار عظیم الجثه زندگی می ‌کند که نیش آن خطرناک و سمی است. بزاق این جانور، حاوی ماده‌ای است که قندخون را کاهش می ‌دهد. این ماده، اثرات این کرتین را تقلید می ‌کند. این کرتین‌ ها، همان هورمون‌ های تنظیم ‌کننده قندخون هستند مانند انسولین، گلوکاگن و GLP-1 و ماده‌ای که از بزاق این سوسمار غول پیکر استخراج گردیده است EXENATIDE گذاری شده است.

اگزناتاید، اولین دارویی است که از این گروه شناسایی و با همین ژنریک عرضه شده و توسط FDA در سال 27 مورد تایید قرار گرفته است. این دارو مختص دیابت نوع 2 است و در بیمارانی مصرف می‌ شود که با رژیم غذایی و داروهای خوراکی ضد دیابت، از کنترل قندخون ‌شان عاجز هستند. دو بار در روز، قبل از صبحانه و شام به صورت تزریقی تجویز می‌ شود؛ مثل انسولین.

اگزناتاید، ترشح انسولین را تحریک و ترشح گلوکاگن را مهار می ‌کند و به این ترتیب قندخون را کاهش می ‌دهد. همچنین زمان تخلیه معده را کند و احساس گرسنگی را کم و احساس سیری را زیاد می ‌کند. دارو را می ‌توانید به متفورمین یا سولفونیل اوره اضافه کنید ولی معمولا همراه با انسولین مصرف نمی ‌شود. تاثیر دارو در کنترل قند و کاهش هموگلوبین A1C چشم ‌گیر است. تهوع و اسهال خفیف، تنها عوارض دارو است. همراه با سولفونیل اوره ممکن است افت قندخون بدهد ولی همراه با متفورمین هیپوگلیسمی نمی‌ دهد. اگزناتاید چاق نمی‌ کند و در نارسایی کلیه، ممنوع است. پانکراتیت‌ حاد و مهلک با مصرف این دارو گزارش شده است.

و این داستان ادامه دارد

باید خاطرنشان ساخت که هر روز داروی جدیدی توسط شرکت‌ های دارویی تولید و به بازار مصرف عرضه می ‌شود(هر دم از این باغ بری می ‌رسد/ تازه ‌تر از تازه ‌تری می ‌رسد)

شرکت‌ های بزرگ داروسازی می ‌دانند با صرف هزینه ‌های سرسام ‌آور، چگونه از یک فرآورده معمولی و جدید یک معجزه ‌گر بسازند. هر داروی جدید وقتی به جامعه پزشکی معرفی می ‌شود، در ابتدا با ابراز احساسات و اقبال پزشکان مواجه شده و تا چند سال دوران ماه عسل خود را می‌ گذراند. لیکن بعد از چند سال یا چند دهه، عوارض آن آشکار می‌ شود. بیش از یک قرن است که آسپیرین را می ‌شناسیم و به مزایای آن پی برده ‌ایم و با خواص متعدد آن از یک مُسکن و ضدالتهاب و ضدتب معمولی گرفته تا خاصیت ضد‌سرطانی آن آشنا هستیم ولی عارضه معروف آن را که خون‌ ریزی است، در سال‌ های اخیر شناخته ‌ایم و سال ‌های متمادی از این عارضه خطرناک غافل بوده ‌ایم و چه بسا صدها انسان جان خود را به علت همین عارضه از دست داده باشند.

داروها به منزله انسان‌ ها هستند. برای شناخت آن ها، سال‌ های متمادی وقت و فرصت و تجربه و آزمون و خطا لازم است. دارویی خوب است که ساده، شناخته شده، ارزان و در دسترس باشد و پزشک و بیمار با آن دارو اخت و مانوس شده باشند.

به هر تقدیر نباید فراموش کنیم که پزشکی، یک علم خشک و منجمد نیست. پزشکی یک فن است، یک هنر است و پزشک، یک هنرمند. به علاوه، علم پزشکی، علمی است دایما در حال تغییر و تحول و حرکت رو به جلو.

دکتر منوچهر جزایری فوق ‌تخصص بیماری ‌های غدد

 

اگر می خواهید با پزشکان سایت مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.

برای شرکت در بحث های انجمن سایت مرتبط با بهداشت و سلامت، اینجا را کلیک کنید. 

 

*مطالب مرتبط:

عوارض قرص ديابت

تولید داروی زخم پای دیابتی در ایران

قرص های کاهش دهنده قند خون

عوامل ابتلا به دیابت نوع 2

اصول اساسی برای تازه دیابتی ها (1) و (2)

دیابت و باورهای نادرست (1) و (2)

مرحله پیش از دیابت (1) و (2)

همه چیز درباره دیابت

دیابتی‌ها سه جورند : ناآگاه، نیمه‌آگاه و آگاه

انواع دیابت کدام است؟

افزایش دیابت با زندگی مُدرن

چه كسانی در معرض دیابت هستند؟

رژیم‌های دیابت‌ آفرین

دیابت بارداری و دیابتی باردار

توصیه هاى طلایى به مبتلایان دیابت

توصیه های غذایی در دیابت

با دیابت سفر کنید

بخش تغذیه و سلامت تبیان

افزایش آموزش‌ های مرتبط با سلامت و اطلاع ‌رسانی تقریبا مناسبی که درباره دیابت صورت می ‌گیرد، باعث تشخیص زودرس این بیماران می ‌شود و به همین دلیل این بیماران نیازمند دانستن مطالب بیشتری درباره داروهای شان هستند. شاید پزشکان کمتر فرصت کنند درباره داروهای این بیماران اطلاعات مناسبی به آن ها عرضه کنند. دیابت یا بیماری قند به علت ناتوانی بدن در تولید یا مصرف انسولین پدید می ‌آید.

انسولین ماده‌ای است که در بدن توسط لوزالمعده تولید می ‌گردد و باعث می ‌شود قند یا به عبارتی مهمترین منبع انرژی بدن مورد استفاده قرار گیرد. دیابت به دو شکل عمده دیابت وابسته به انسولین یا دیابت نوع 1 و دیابت نوع 2 بروز می ‌کند.

رعایت رژیم غذایی، کاهش وزن و همچنین انجام فعالیت بدنی اساسی ‌ترین اصول درمان در بیماران دیابتی نوع 2 هستند و در صورتی که قند خون پس از چند هفته کنترل نشود، نیاز به درمان با قرص ‌های خوراکی پدید می ‌آید. به خاطر داشته باشید که مصرف قرص به هیچ عنوان جای رژیم غذایی را نمی ‌گیرد و شما با وجود مصرف قرص قند هم چنان به یک رژیم غذایی خوب و فعالیت بدنی منظم نیاز دارید.

قرص‌ هایی که به‌ طور معمول برای درمان دیابت مورد استفاده قرار می ‌گیرند، عبارتند از:

1- گلی‌بن‌کلامید یا گلیبوراید که دیگر آن دائونیل است. در همین گروه دارویی، از کلروپروپامید نیز گاهی استفاده می‌ شود.

عوارض قرص ديابت

2- متفورمین

البته به تازگی قرص‌ های متعدد دیگری نیز برای درمان دیابت نوع 2 به بازار عرضه شده‌اند که هنوز استفاده از آن ها خیلی رایج نشده است. در هر حال شما باید قرص‌های مصرفی خود را بدانید و اگر به خاطر سپردن آن ها برای تان مشکل است، قرص و تعداد دفعات مصرفی را روی یک کارت یادداشت کنید و همراه خود داشته باشید.

توجه داشته باشید که قرص ‌های خوراکی همان انسولین نیستند و محتوی انسولین نیز نمی ‌باشند. این قرص‌ ها در افراد دیابتی که بدن شان هنوز انسولین می‌ سازد، مصرف می ‌شوند و از راه‌های زیر سبب کاهش غلظت قند خون می ‌گردند:

1- کمک به بدن برای آزاد شدن انسولین در خون

2- تسهیل ورود قند به داخل سلول

3- کاهش میزان تولید قند در کبد

قرص ‌های خوراکی فقط در دیابتی‌ های نوع 2 که قند خون شان با رژیم غذایی و فعالیت بدنی کنترل نشده است، مورد استفاده قرار می ‌گیرند.

بهترین نتیجه درمانی از مصرف قرص‌ های خوراکی پایین آورنده قند خون، تنها هنگام انجام هم‌ زمان فعالیت بدنی منظم، رعایت بره غذایی صحیح و در صورت لزوم کاهش وزن به دست می‌ آید. مصرف قرص های خوراکی به معنای ترک انجام فعالیت بدنی منظم و عدم رعایت بره غذایی صحیح نیست چرا که در این صورت، استفاده از این قرص ‌ها به تنهایی کمک‌ کننده نخواهد بود.

قرص ‌های خوراکی عوارض جانبی اندکی دارند اما مانند همه داروها باید با دقت مصرف شوند. پزشک مناسب‌ ترین قرص خوراکی را با توجه به شرایط جسمی شما تجویز می ‌کند اما گاهی اوقات ممکن است با مصرف این قرص‌ ها مشکلات زیر پدید آید:

* برخی افراد ممکن است با مصرف قرص گلی‌بن کلامید دچار بثورات پوستی شوند که البته با قطع مصرف قرص، این عارضه از بین خواهد رفت.

* قرص‌های خوراکی ممکن است با داروهای دیگر تداخل اثر داشته باشند. به طور مثال هنگامی که این قرص ‌ها را مصرف می ‌کنید، از مصرف آسپرین بپرهیزید و برای تسکین درد از استامینوفن استفاده نمایید. البته در افرادی که به دلیل مشکلات قلبی آسپرین مصرف می ‌کنند، میزان آسپرین مصرفی روزانه برای آن ها مشکلی ایجاد نخواهد کرد.

* گلی‌بن‌کلامید می‌تواند در برخی افراد باعث کاهش شدید غلظت قند خون شود بنابراین با مصرف این دارو باید بره غذایی را به درستی رعایت نمایید.

* با شروع مصرف قرص متفورمین ممکن است مشکلات گوارشی مانند تهوع و اسهال رخ دهد که معمولا ظرف چند روز از بین می ‌روند، برای جلوگیری از ایجاد حالت تهوع، بهتر است این قرص همراه با غذا یا پس از غذا استفاده شود.

* افراد دیابتی که قرص متفورمین مصرف می ‌کنند، باید به‌ طور سالانه از نظر وضعیت کبد و کلیه‌ها بررسی شوند.

به دلیل تفاوت اثر قرص گلی‌بن کلامید و متفورمین، بهتر است گلی‌بن کلامید نیم ساعت پیش از مصرف غذا و قرص متفورمین برای کاهش عوارض گوارشی مثل تهوع، همراه با غذا یا بلافاصله پس از آن خورده شود.

این قرص ‌ها باعث بهبود قطعی دیابت نمی‌ شوند بلکه با روش ‌های مختلف به کنترل غلظت قند خون کمک می ‌کنند.

* اگر با یک نوع قرص کنترل مطلوب قند خون حاصل نشد، ممکن است پزشک استفاده هم ‌زمان از دو نوع قرص را تجویز نماید.

* اگر فرد دیابتی به علت یک عفونت شدید یا مشکل قلبی یا عمل جراحی، در بیمارستان بستری شود، ممکن است در طول دوران بستری به تزریق انسولین نیاز پیدا کند. در این صورت پزشک معالج میزان انسولین لازم (که جایگزین قرص ‌ها می ‌شود) را برای وی تجویز خواهد کرد.

* اگر دیابت شما با مصرف قرص کنترل نشود، ممکن است پزشک به منظور ایجاد کنترل مطلوب، تزریق انسولین را برای شما شروع کند.

در صورتی که می ‌توانید غذا بخورید حتما مصرف قرص را ادامه دهید.

* سعی کنید در دوران بیماری غذای معمولی مصرف نمایید و مایعات(بدون شیرینی) زیاد بخورید.

* اگر به علت تهوع، استفراغ و قادر به خوردن غذا نیستید، به سرعت با پزشک خود تماس بگیرید.

* اگر نمی‌ توانید غذای معمولی بخورید، سعی کنید به جای آن سوپ، شیر یا آب‌میوه مصرف نمایید.

* کلا در دوران بیماری باید با پزشک خود در ارتباط باشید.

چاقی یک عامل تقریبا مشترک بین افراد دیابتی نوع 2 است. چاقی باعث مقاومت سلول ‌ها نسبت به انسولین می ‌شود و در نتیجه بدن در تحمل مواد قندی دچار اختلال می ‌گردد. پس با کاهش وزن و رساندن آن به حد طبیعی، باعث کنترل بهتر قند خون خود شوید.

به‌ یاد داشته باشید افرادی که دیابت نوع 2 دارند و با قرص و رژیم غذایی قند خون را کنترل می ‌کنند، می‌ توانند بدون مشکل به زندگی خود ادامه دهند.

اگر می خواهید با پزشکان سایت درباره این بیماری مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.

برای شرکت در بحث های انجمن سایت مرتبط با بهداشت و سلامت، اینجا را کلیک کنید. 

اصول اساسی برای تازه دیابتی ها (1) و (2)

دیابت و باورهای نادرست (1) و (2)

مرحله پیش از دیابت (1) و (2)

عوامل ابتلا به دیابت نوع 2

همه چیز درباره دیابت

انواع دیابت کدام است؟

رژیم‌های دیابت‌ آفرین

عوارض قرص ديابت

توصیه هاى طلایى به مبتلایان دیابت

توصیه های غذایی در دیابت

پرسش ‌های شایع افراد دیابتی

رژیم غذایى در بیماران دیابتى (1) و (2)

 

نشانه‌های سجاوندی

عجب سازنده ی این علامت عرب دولاب است

نشانه‌های سجاوندی

عجب سازنده ی این علامت عرب دولاب است

1

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *