روش ثبت اختراع دارو

خواص دارویی و گیاهی

URL: http://ijmedicallaw.ir/article-1-76-fa.html

موضوع حمایت از محصولات دارویی در قالب حق ثبت اختراع، بویژه با پیشرفت های چشمگیر بیوتکنولوژی در طی سالهای اخیر اهمیت مضاعفی یافته است. بطور کلی ضرورت اعطای حق ثبت اختراعات دارویی معطوف به اهمیت و ترغیب تداوم تحقیقات و توسعه در زمینه تولید داروهای نوین با کارایی مؤثرتر می‌باشد. موافقته تریپس سازمان تجارت جهانی، منعقد شده در سال 1994، کلیه کشورهای عضو را متعهد به پیش بینی حداقل ضوابط حمایتی در قالب حقوق مالکیت فکری می نماید. در همین راستا، ماده (1)27 این موافقته نیز تصریح می نماید که حق ثبت برای هر نوع اختراع، محصول یا فرایند، در تمامی عرصه های تکنولوژیکی قابل تحصیل است. معهذا بکارگیری حق ثبت اختراع در عرصه اختراعات دارویی بویژه اختراعات دارویی با منشأ بیولوژیکی، با چالش های متفاوتی روبرو است. عمده این چالش ها مرتبط با نحوه انطباق و نگرش حقوقی مورد نیاز در قالب حق ثبت اختراع و نحوه برقراری توازن میان منافع مخترع با منافع عموم می باشد. با توجه به ابعاد متفاوت مطروحه از موضوع در مقاله حاضر، چنین می توان اذعان داشت که چالش های بالقوه در ثبت برخی اختراعات دارویی لزوماً نمی بایست توجیه گر محدودیت و یا موانعی قطعی نسبت به اساس قابلیت ثبت آن اختراعات در قالب حق ثبت اختراع باشد، بلکه ضرورت و یا حتی نحوه کاربرد این قبیل محدودیت ها نیز نیازمند توجیهی موردی، ماهوی و اساسی تر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به فصله علمی پژوهشی حقوق پزشکی می باشد.روش ثبت اختراع دارو

طراحی و بره نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 219 All Rights Reserved | Iranian Journal of Medical Law

مراحل انجام کار ثبت اختراع

توجه: تسلیم اظهاره اختراع تنها از طریق الکترونیکی امکان پذیر بوده و متقاضیان ثبت اختراع می توانند از طریق این آدرس http://ipm.ssaa.ir  اظهار ه خود را تسلیم اداره اختراع نمایند.

ثبت اظهاره اختراع

توجه : دقت شود که اظهاره ثبت اختراع تکمیل شود و چه بسا اختراعاتی به اشتباه در قسمت اظهاره طرح صنعتی تکمیل و ارسال شده است ومتقاضی را با مشکل مواجه نموده است .

1-      منتظر دریافت پیام کوتاه  پس از ثبت اظهاره باشید . روش ثبت اختراع دارو

توجه  در صورتیکه بعد از تسلیم اظهاره و ضمائم آن پیامک ی ارسال نشود به ظن قوی شماره تلفن همراه اعلامی به غلط تایپ شده است

3-بررسی مقدماتی

الف)عدم تکمیل بودن مدارک و ضمائم اظهاره و ضرروت اصلاح و تکمیل

ب ) تکمیل بودن 

3-الف: پس از بررسی ابتدایی اظهاره و ضمائم آن از نظر شکلی و ماهوی در صورتیکه اظهاره و ضمائم آن اعم از توصیف و ادعا و خلاصه و نقشه مطابق مقررات قانون و آئین ه اجرایی آن تنظیم نشده باشد کارشناس مطابق مقررات مبادرت به صدور اخطار رفع نقص می نماید و اخطار رفع نقص در فضای مجازی از طریق گزینه پیگیری اظهاره و خلاصه پرونده قابل رویت است. متقاضی ظرف 3 روز مهلت دارد تا نسبت به اصلاح یا تکمیل مدارک و ضمائم اقدام نماید در غیر اینصورت اظهاره باطل و کان لم یکن تلقی می گردد .

پس از تکمیل و اصلاح اظهاره و ضمائم آن متقاضی باید با درخواست پاسخ به اخطار رفع نقص در قسمت خدمات الکترونیک – ثبت انواع درخواست (رفع نقص،پرداخت حق الثبت،اقساط،انتقال و)درخواست مورد نظر(درخواست رفع نقص) را تکمیل و با ضمیمه کردن ضمائم آن را از طریق سامانه ارسال نماید .

نکته  : در صورتیکه متقاضی در ظرف موعد  3  روزه قادر به تکمیل مدارک و ضمائم نباشد می تواند با ذکر دلایل درخواست یکبار تمدید مهلت را از مرجع ثبت بنماید و مرجع ثبت می تواند فقط برای یکبار با درخواست وی موافقت نماید و متقاضی میتواند با ورود به سامانه مالکیت معنوی و ثبت انواع درخواست(رفع نقص ،پرداخت حق الثبت ،اقساط ،انتقال و )  گزینه درخواست استمهال رفع نقص را انتخاب و تکمیل نماید.

3-ب )تکمیل بودن مدارک و ضمائم اظهاره (توصیف ادعا خلاصه نقشه )

در صورتیکه اظهاره و ضمائم آن تکمیل باشد مطابق قانون و آئین ه تنظیم شده باشد در صورت اختراع پذیری (قابلیت ثبت اختراع) کارشناس بر پایه کلیه واژهای استنباطی از ادعا و توصیف و خلاصه  اختراع مورد نظر  را در سیستم جستجو نموده و در صورتیکه اختراعاتی مشابه اختراع مورد ادعا در سیستم (بانک اطلاعات داده ) اداره اختراع مشاهده نماید طی ابلاغیه وجود اختراعات مشابه به متقاضی اعلام و از متقاضی دعوت می کند تا برای رویت پرونده های مشابه و سابقه اختراعات پیشین به اداره مراجعه نماید و متقاضی پس ازمراجعه به اداره اختراع و رویت سوابق اختراع در صورتیکه اختراع خود را مشابه اختراعات سابق بداند اختراع وی مطابق بند  ه   ماده 4 قانون  ثبت اختراعات وعلائمتجاری ومصوب1386 اخطار رد اختراع صادر می شود و در صورتیکه متقاضی دانش فنی موردادعا و سوابق قبلی را تحلیل نماید و بصورت مستدل جدید بودن و گامهای ابتکاری و مزایای اختراع خود را نسبت به اختراعات پیشین بیان نماید واین مقایسه مورد قبول کارشناس قرار گیرد ،کارشناس رسیدگی کننده مطابق ماده  28 آئین ه برای احراز شرایط ماهوی ثبت اختراع (جدید بودن ،گام ابتکاری و کاربرد صنعتی  )پس از تکمیل درخواست تقاضاه بررسی ماهوی ثبت اختراع مبادرت به استعلام از مراجع ذیصلاح بررسی می نماید و متقاضی در پاسخ می تواند با مراجعه به پورتال مالکیت معنوی (اختراع) بخش ثبت انواع درخواست(رفع نقص ،پرداخت حق الثبت ،اقساط ،انتقال و )  در قسمت لیست درخواست ها ، تقاضا ه بررسی ماهوی ثبت اختراع را تکمیل و مرجع یا مراجعی که می توانند اختراع وی را مورد ارزیابی قرار دهند را معرفی و درج می نماید و اداره اختراع در صورتیکه مرجع اعلامی را صالح برای رسیدگی تشخیص دهد یک نسخه از استعلام و ضمائم اظهاره اختراع  را به مرجع ذیصلاح برای (در صورتیکه در سامانه اختراع تعریف شده باشد و سامانه دریافت این ه ها را به اداره اختراع اعلام نموده باشد )اظهارنظر وبررسی ماهوی ارسال می نماید و پاسخ استعلام نیز غالبا از طریق این سامانه دریافت می شود و در صورتیکه مرجع بررسی برای اختراع در سامانه تعریف نشده باشد یک نسخه از استعلام اختراع در فضای مجازی قرار گرفته که از طریق گزینه پیگیری اظهاره و خلاصه پرونده قابل رویت میباشد. متقاضی آنرا بصورت فیزیکی و به همراه یک نسخه از ضمائم اظهاره به مرجع بررسی تحویل خواهد داد، و پس از وصول پاسخ ه استعلام آنرا طی ثبت درخواست / رفع نقص اختراع (اعلام وصول پاسخ بررسی ماهوی)ازطریق سامانه الکترونیکی ثبت اختراع ارسال می نماید  . 

در صورتیکه مرجع ذیصلاح پس از بررسی، اختراع را از نظر (جدید بودن – گام ابتکاری و کاربرد صنعتی) تایید نماید مرجع ثبت طی اعلامیه (تصمیم مرجع ثبت مبنی بر اعطای گواهی ه اختراع موضوع ماده 3  آئین هو همچنین مبلغ مورد نیاز ثبت را) این موضوع را در فضای مجازی قرار داده که از طریق گزینه پیگیری اظهاره و خلاصه پرونده قابل رویت میباشد . متقاضی باید ظرف  3  روز از تاریخ اعلامیه نسبت به پرداخت هزینه اقدام و با ورود به سامانه ثبت اختراع ، گزینه ثبت درخواست/رفع نقص تصویر رسید هزینه پرداخت شده را ارسال و بصورت حضوری برای مابقی اقدامات که صدور آگهی میباشد تشریف بیاورند.
ضمنا لازم به ذکر است در صورتیکه متقاضی در ظرف موعد مقرر فوق بنا به دلایلی قادر به پرداخت هزینه فوق نباشد با بیان و ذکر دلایل و درخواست استمهال می تواند یکبار درخواست تمدید مهلت نماید  .

فرآیند ثبت اختراع

در حقوق مرتبط با مالکیت معنوی شرط استفاده از این دسته حقوق منوط به ثبت آن در مرجع متولی ثبت است و درصورتیکه اظهاره اختراع به مرجع ثبت تسلیم نشود حقوقی ایجاد نمی شود و ثبت اختراع مستلزم تسلیم اظهاره به مرجع ثبت است و درصورتیکه مخترع یا مالک اختراع قبل از تسلیم اظهاره و ثبت آن به نحوی از انحاء آنرا افشاء نماید اعم از اینکه اختراع مورد نظر را بصورت کتبی درقالب کتاب و مقاله و منتشر نماید یا ازطریق شفاهی، مصاحبه و شرکت درنمایشگاههای داخلی و بین المللی آنرا در معرض دید عمومی قرار دهد به منزله این است که با علم و اطلاع اقدام به افشاء آن در نزد عموم نموده و به نوعی درجهت عمومی سازی و وارد کردن این اختراع به حوزه قلمرو عمومی مالکیت اقدام کرده است و درصورتیکه متقاضی در مهلت ارفاقی (مهلت 6 ماهه پس ازافشا،موضوع بنده ماده4قانون) نیز مبادرت به تسلیم اظهاره اختراع ننماید حق اختراع برای وی از دست رفته محسوب می شود بدین ترتیب کسانی که خواهان استفاده از نظام انحصارات ثبت اختراعات هستند ابتدا به ساکن باید این حق را به ثبت برسانند و معمولاً پس از ثبت اختراع است که مخترع (مالکان اختراع) می توانند علیه نقص کننده حق اختراع یا علیه هر شخصی که بدون اجازه او بهره برداریهای مندرج در بند الف ماده 15 قانون ثبت اختراعات مصوب 1386 اعم از ساخت، صادرات و عرضه برای فروش، فروش و استفاده از فرآورده را انجام می دهند به دادگاه شکایت کنند.

نحوه و شرایط و زمان مناسب تسلیم اظهاره اختراع

برطبق ماده 2 آئین ه اجرایی قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی و علائم تجاری مصوب 1386 :ثبت اختراع مستلزم تسلیم اظهاره به مرجع ثبت است و بنابر قاعده (سیستم اولین ثبت یا اختراع FIRS TO FILE )هرکسی زودتر اظهاره خود را تسلیم اداره اختراع نماید حق ثبت اختراع را خواهد داشت و تاریخ و زمان تسلیم اظهاره معیار اولویت و تقدم او نسبت به سایرین محسوب می شود و بنابر اصل “اولین تسلیم کننده اظهاره” شما اولین متقاضی و ثبت کننده اختراع محسوب می شوید و کسی که مدعی خلاف این اصل باشد باید دلیل و مدرک و بینه ارائه نمایدتاخلاف آنرااثبات نماید.

ومهمتر اینکه تسلیم اظهاره مقدم درصورت احراز شرایط و جمع بودن شرایط خاص حائز اهمیت بوده و عجله در تسلیم اظهاره بدون ارائه توصیف و نقشه و ادعاهای گویا و کامل نمی تواند منشاء اثر لازم وموثر باشد و چه بسا اختراعاتی که با سرعت تسلیم می شود فاقد شرایط یا پختگی لازم برای استفاده از قاعده تسلیم اظهاره مقدم باشد و یا اینکه شما در آینده خواستار تغییرات کلی در اختراعات خود باشید و این امرشمارا با محدودیتهایی مواجه خواهدکردو ممکن است توفیق تجاری شمار را در آینده دچار خدشه کند فلذا مشورت با افراد مطلع و با تجربه در این زمینه، راجع به زمان مناسب برای تسلیم اظهاره بسیار راهگشا واثرگذارخواهد بود.

 زبان و تعداد نسخ اظهاره

محتویات ومندرجات اظهاره اختراع

بنابر ماده 5 آئین ه اجرایی قانون ثبت اختراعات اظهاره ثبت اختراع باید حاوی نکات زیر باشد:

1- اسم، شماره ملی، نشانی، کدپستی، تابعیت و سمت متقاضی و درصورتیکه متقاضی شخص حقوقی است ذکر ، نوع فعالیت، اقامتگاه، محل و شماره ثبت، تابعیت، مرکز اصلی و عنداللزوم هرگونه شناسه دیگر آن الزامی است.

2- اسم، شماره ملی، نشانی، کدپستی نماینده قانونی متقاضی درصورت وجود

3- اسم، اقامتگاه و کدپستی شخص یا اشخاصی که صلاحیت دریافت ابلاغ ها در ایران را دارند درصورتیکه متقاضی مقیم ایران نباشد.

در بند 3 درصورتیکه متقاضی مقیم ایران نباشد و بنابر حق تقدم مقرر در کنوانسیون پاریس درخواست ثبت اختراع خود را ایران بنماید باید اسم، اقامتگاه و کدپستی شخص یا اشخاصی که صلاحیت دریافت ابلاغ ها را درایران دارند اعلام نمایند تا تصمیمات اداره در زمان مقتضی به آنها ابلاغ گردد و پرونده معطل نماند.(این بندباید توسط اشخاص غیر ایرانی تکمیل شود وبرای متقاضیان ایرانی که ابتدا به ساکن درایران تقاضای ثبت اختراع می کنندپرکردن این بندالزامی نیست)

4- اسم، نشانی و شغل مخترع درصورتیکه متقاضی شخص مخترع نباشد.

مخترع شخصی است که اختراع حاصل تلاش فکری و ذهنی اوست و حقوق اختراع ثبت شده منحصراً به او تعلق دارد اما در بسیاری از مواقع مخترعین بر طبق قرارداد استخدام یا کار معین و یا قراردادهایی ازاین قبیل اختراع را به دستور و سفارش کارفرما انجام می دهند و برطبق قرارداد فیمابین تمام یا قسمتی از حقوق مادی آن متعلق به کارفرما یا بنگاه و شرکتی است که وی را استخدام کرده است ولیکن مخترع (حقوق معنوی) وی محفوظ است و وی باید در اختراع ذکر شود فلذا درصورتیکه مخترع غیر از مالک باشد باید این بند تکمیل شود و نکته دیگر اینکه درصورتیکه افرادی به صورت مشترک اختراعی کرده باشند حقوق ناشی از اختراع مشترکاً به آنان تعلق می گیرد و درصورت تعدد متقاضیان ثبت اختراع به درخواست آنها میزان سهم هریک در گواهی ه اختراع به تفکیک قید خواهد شد در غیراینصورت حقوق ناشی از اختراع بالسویه خواهد بود.

5- عنوان اختراع به نحوی که اختراع ادعایی را مشخص سازد و مشتمل بر کلماتی مثل «بهتر» و غیره نبوده و ترجیحاً بین 3 تا 1 کلمه باشد.

در کشورهای مختلف و خصوصاً کشور ما جستجوی بسیاری از اختراعات در بانکهای اطلاعاتی بنابر کلید واژه های عنوان اختراع انجام می پذیرد فلذا دارای اهمیت بسیاری برای ادارات اختراع و کارشناسان و استفاده کنندگان از اختراع می باشد و بدین ترتیب عنوان اعلامی باید در عین اختصار، گویا و مبین ویژگی های فنی اختراع باشد تا علاوه بر قابلیت جستجوی بهتر سوابق پییشین، موجب می شود سایر افراد از اختراع مذکور مطلع شده و بالتبع درصورت نیاز قراردادهای لازم را برای خرید و اجازه استفاده با مخترع (مالک اختراع) منعقد کنند و نکته دیگر اینکه این کلیدواژه ها نباید توصیفی و رنگ و صبغه تبلیغاتی داشته باشند و از درج عباراتی مثل بهتر، بهترین، عالیترین، زیباترین و فنی ترین خودداری شود.(ترجیحاعنوان اختراع صحیح به زبان انگلیسی نیز درج شود)

6- تاریخ، محل و شماره اظهاره یا گواهی ه اختراع در خارج، درصورت درخواست حق تقدم.

بنابه ماده 9 قانون ثبت اختراعات مصوب 1386 متقاضی می تواند همراه با اظهاره خود، طی اعلامیه ای حق تقدم مقرر در کنوانسیون پاریس برای حمایت از مالکیت معنوی مورخ 1261 هجری شمسی (2 مارس 1883) و اصلاحات بعدی آن را درخواست نماید حق تقدم می تواند براساس یک یا چند اظهاره ملی یا منطقه ای یا بین المللی باشد که در هر کشور یا برای هر کشور عضو کنوانسیون مذکور تسلیم شده است و با پذیرش درخواست حق تقدم حمایتهای مذکور در کنوانسیون پاریس شامل آن خواهد بود.

کنوانسیون پاریس بر 3 اصل

 1- رفتار ملی(NATIONAL TREATMENT)

2- اصل استقلال(INDIPENDENT)

 3-اصل حق تقدم(PRIORITY) ، استوار است.

روش ثبت اختراع دارو

بنابر قاعده حق تقدم PROIRITY متقاضی ثبت اختراع از تاریخ تسلیم اظهاره یک سال حق تقدم خواهد داشت که برای ثبت اختراع به کشورهای دیگر عضو کنوانسیون پاریس مراجعه و تقاضای ثبت اختراع بنماید واگر در این اثنا اظهاره دیگری توسط اتباع سایر کشورهایاهمان کشور، تسلیم اداره ملی ثبت اختراع آن کشور شود، شخصی که زودتراز سایرین اظهاره خود را در اداره ملی یکی از کشورهای عضو کنوانسیون پاریس تسلیم  وفایل نموده بردیگران مقدم است و اگر در این فاصله زمانی یک سال(حتی آخرین روز12ماهه حق تقدم) به آن اداره ملی برای ثبت اختراع مراجعه کند نسبت به سایرین که بعداز تاریخ تسلیم اظهار مقدم درکشورمبدااظهاره تسلیم نموده اند حق تقدم خواهد داشت (رعایت این بند مشمول اختراعاتی است که ازطرف اشخاص متقاضی غیر ایرانی برطبق کنوانسیون پاریس تقاضا می شوداست)

7- اطلاعات مربوط به اظهاره اصلی درصورت تکمیلی بودن اختراع

بنابرماده 25 آئین ه اجرایی قانون ثبت اختراعات مصوب 1386 توسعه با بهبود یک اختراع می تواند موضوع اظهاره تکمیلی قرار گیرد مشروط بر اینکه مکمل و مبین همان اختراعی باشد که در اظهاره اصلی ادعا شده است در این صورت:

شماره و تاریخ اظهاره اصلی در اظهاره تکمیلی ذکر می گردد.

در بند 4 ماده یک کنوانسیون پاریس عنوان اختراع تکمیلی یا بهبود یافته (IMPROVEMENT OF PATENT) نیز بکار گرفته شده است و در ماده 25 آئین ه نیز به این امر اشاره شده است و صدور گواهی ه اختراع تکمیلی تابع همان مقرراتی خواهد بود که برای گواهی ه اصلی تعیین شده است وهمچنین برابر ماده 9آیین ه اجرایی اظهاره تقسیمی باید دارای الزامات اظهاره اصلی بوده ودر تسلیم آن نکات زیررعایت گردد:

-1 شماره و تاریخ اظهاره اولیه؛

2-در صورت درخواست حق تقدم از سوی متقاضی، ذکر شماره و تاریخ اظهاره

نخستین، همراه با محل حق تقدم؛

3-اصلاح توصیف، ادعا، نقشه و خلاصه توصیف مذکور در اظهاره اصلی؛

4-مدارک مربوط به پرداخت هزینه اظهاره های تقسیمی

تبصره- در صورت ادعای حق تقدم های متعدد برای اظهاره اص لی، متقاضی اظهاره

تقسیمی می تواند از حق تقدم یا حق تقدم هایی که از نظر موضوعی مرتبط با آن

اظهاره تقسیمی باشد، استفاده کند.

8- تعداد صفحات توصیف، ادعا، خلاصه توصیف اختراع و نقشه ها،

 برطبق بند 4 ماده 17 آئین ه اجرایی قانون ثبت اختراع مصوب 1386:

 شماره گذاری صفحات باید به عدد فارسی و به نحوی باشد که شروع قسمت توصیف اختراع با شماره یک آغاز و به ترتیب تا پایان ادعاها و خلاصه اختراع شماره گذاری شود چنانچه اظهاره همراه با نقشه نمودار و جدول باشد ابتدای آنها باید با شماره های جدید از یک شماره گذاری شوند.

9- تعیین طبقه اختراع براساس طبقه بندی بین المللی اختراعات،

 یکی از راهکارهای بازیابی و جستجو در سیستم اختراعات، استفاده ازسیستم طبقه بندی و دسته بندی اختراعات باتوجه به حوزه های مختلف تکنولوژیکی است و برای جستجو و بازیابی اختراعات، علاوه بر سیستم جستجو برطبق کلیدواژه (KEYWORD) سیستم دیگری که مبتنی بر موضوع ثبت اختراع(PATENT SUBJECT MATTER) است موجود می باشد و فرآیند جستجوی اختراعات در سیستم طبقه بندی، شکل تکامل یافته سیستم های پیشین است و تضمین و امنیت آن از سیستم کلیدواژه است،درابتدا کشورهای اروپایی بین خود پایه و مبنای ایجاد یک سیستم واحد و متحدالشکل طبقه بندی بین المللی اختراعات را پایه ریزی کرده‌اند که مبتنی بر سیستم سلسه مراتبی (Hierarchical) است که براساس بخش،زیربخش، گروه و زیرگروه، حوزه های مختلف تکنولوژی بصورت سلسله مراتبی طبقه بندی می شود و این امر براساس موافقته استراسبورگ که در سال 1971 میلادی به تصویب رسیده و پایه و سنگ بنای سیستم طبقه بندی بین المللی IPC))است انجام می شود و علیرغم اینکه کشورهای زیادی عضو این موافقته نیستند ولیکن در عمل از این سیستم واحد بین المللی برای طبقه بندی اختراعات تبعیت می کنند و برای اطلاعات می توانید به آدرس اینترنتی WWW.WIPO.INT/WIPOGOLD/EN/بخش  IPCمراجعه کنید.

چگونگی ثبت اختراعات نرم افزاری

اگر فرد مدعی باشد که نرم افزار وی دارای شرایط یک اختراع است باید برای بررسی محصولات نرم‌افزاری خود، مراحل زیر را به ترتیب طی كند 

متقاضی كه مدعی است نرم افزار وی اختراع می باشد و كلیه شرایط مندرح در قانون ثبت اختراعات و  آئین ه‌های اجرایی مربوطه و همچنین شرایط مندرح در قانون حمایت از پدید آورندگان نرم افزارهای رایانه ای و آئین ه اجرایی آن را داراست می‌بایست ابتدا به پورتال اداره مالكیت صنعتی(iripo.ssaa.ir) مراجعه كرده و اقدامات لازم را انجام دهد..

               الف – متقاضی باید توجه داشته باشد كه اخذ تایید فنی برای ثبت نرم افزار با اخذ تایید فنی ثبت اختراع متفاوت می‌باشد. در مورد نخست نرم افزار پس از ثبت تحت حمایت قانون كپی رایت قرار میگیرد و مدت زمان انجام آن كوتاهتر از اخذ تاییدیه ثبت اختراع میباشد.

               ب –   متقاضی با مراجعه به سایت اداره مالكیت صنعتی و سپری کردن تشریفات اولیه  بررسی پرونده نرم افزار و صدور ه استعلام از مرجع شورای انفورماتیک  و رویت آن از طریق خلاصه پرونده  پورتال مالکیت و پی‌گیری ه استعلام از شورای عالی انفورماتیک و مراجعه به سایت شورا

                ج –  CD مداركی را متقاضی باید به دبیرخانه شورای عالی انفورماتیك ارائه كند عبارت است از:

1- تکمیل و چاپ فرم 4 صفحه ای مربوط به ثبت اختراع و امضای آن توسط متقاضی(فرم مربوطه در بخش ثبت اختراع، فرمهای مربوطه،سایت شورا موجود است)WWW.Shci.ir

2- اسکن کلیه مدارکی که بصورت فیزیکی(کاغذی) برای بررسی به دبیرخانه شورای عالی انفورماتیک ارسال

می شود+ اسکن اظهاره ای که از روی سایت چاپ گرفته شده است.     

3- اسکن تاییدیه مراکز یا سازمانهایی که نرم افزار به آنها ارائه شده و مورد تایید آنها بوده است(چنانچه وجود دارد)

4- تهیه رزومه یا CV مربوط به متقاضیان به انضمام معرفی اساتید صاحب نظر در حوزه مربوط به نرم افزار

5- چنانچه نرم افزار جزیی از سخت افزار است، تهیه فایل پاورپوینت برای شرح نرم افزار

6- تهیه6 نسخه واحد از Cd  حاوی نرم افزار مورد ادعا + فایلهای آیتمهای2 الی5 جدول + ادعاه ، اظهاره ،شرح یا توصیف اختراع  + نرم افزارهای لازم برای راه اندازی نرم افزار مورد ادعا

7- نوشتن مشخصات فرد( و خانوادگی ) و نرم افزار روی هرشش Cd

8- ارائه قفل سخت افزاری به تعداد

گروه وکلای یاسا، مشاوره با وکلای پایه یک دادگستری. تلفن تماس:

(۰۲۱) ۸۷۱۳۲

گروه وکلای یاسا به شما کمک میکند در کوتاه‌ترین زمان با کمترین هزینه مشکل حقوقی خود را حل کنید

مشاوره با وکلای پایه یک دادگستری
(۰۲۱) ۸۷۱۳۲

ماده ٢٦ قانون ثبت علایم و اختراعات مصوب تیرماه ١٣١٠ به جای تعریف اختراع به احصای موارد در مقام تعریف برآمده و مقرر می دارد: هر قسم اکتشاف یا اختراع جدید در شعب مختلفه صنعتی یا فلاحتی به کاشف یا مخترع آن حق انحصاری می دهد که بر طبق شرایط و در مدت مقرر در این قانون از اکتشاف یا اختراع خود استفاده نماید مشروط بر اینکه اکتشاف یا اختراع مطابق مقررات این قانون در اداره ثبت تهران به ثبت رسیده باشد نوشته ای که در این مورد اداره ثبت تهران می دهد ورقه اختراع یده می شود. اختراع حاصل خلاقیت ذهنی بشر است یا می توان گفت اختراع راه حل جدید برای مشکلات فنی جامع به شمار می آید . ماده٢٧ قانو مارالذکر مقرر می دارد: هر کس مدعی یکی ازا مور ذیل باشد می تواند تقاضای ثبت نماید:

در لغت به معنی اختراع و ایجاد چیز تازه است بنابراین وقتی کسی هر گونه محصولی با استفاده از فکر خود در امر صنعت
( استفاده از صنعت بلحاظ عام بودن و گسترده بودن کلمه می باشد و اطلاق آن به کلیه محصولات بوجود آمده بدون وجود سابقه جایز میباشد.) بوجود آورد یک پدیده جدید بوجود آورده که دارای صفت تازگی ونو بودن است فلذا استحقاق آن را دارد که تقاضای ثبت و حمایت نماید و هم چنین است کسی که یک وسیله جدید را کشف می نماید در ترمینولوژی حقوق کلمه کشف چنین تعریف شده: در لغت به معنی نمودار ساختن و پرده برداشتن از چیزی که در پنهانی و خفا بوده است یا وسایلی که قبلا موجود بوده به طریقه جدیدی مورد بهره برداری جهت دستیابی به نتیجه جدید قرار می گیرد.روش ثبت اختراع دارو

بنابراین قانونگذار قصد ایجاد محدودیت برای ایجاد نتیجه جدید از محصولات قدیم نداشته و به همین جهت مشوق آحاد مردم می باشد که با اتکا به فکر و اندیشه خدادادی خود به تفکر و تعقل در زمینه های گوناگون برای دستیابی و رسیدن به نتایج جدید بپردازند متفکران و اندیشمندان می توانند با مختصر تغییراتی در وسایل موجود و یا قدیمی نتیجه جدیدی بدست آورند در این صورت علاوه بر ان که حقوق مخترعین وسایل موجود حفظ می شود حمایت از نوآوری نیز خواهد شد.
ارائه تعریف جامع و مانع از اختراع کاری بس دشوار است لیکن می توان بطور اختصار بیان نمود که از قوه به فعل درآمدن یک فکر یا اعمال یک فکر جدید در روی وسایل موجود یا ایجاد تغییر و تبدیل در روی وسایل موجود برای دستیابی به نتیجه جدید اختراع محسوب مخترع اجازه آن را دارد که از قانونگذار با تقاضای ثبت اختراع خود درخواست حمایت نماید و وفق ماده ٢٩ قانون ثبت علائم و اختراعات کسی که بدوا تقاضای ثبت اختراع ب خود می نماید مخترع شناخته شده و پس از ثبت اختراعش مورد حمایت قانونگذار قرار می گیرد.
اختراعات قابل ثبت:
کلیه مواردی که در زمینه علوم و صنعت وکشاورزی در جهت بهبود وارتقای وضعیت زندگی آحاد جامعه بوده و جنبه تازگی دارد بعنوان اختراع قابل ثبت می باشد در مقابل آن بنا به دستور ماده ٢٨ قانون ثبت علائم و اختراعات برای نقشه های مالی تقاضای ثبت پذیرفته نمی باشد و همچنین قانونگذار جهت صیانت از حقوق مردم و خارج ساختن سلطه شخص یا اشخاص خاص بر امور دارویی و بهداشتی ممنوعیتی برای ثبت فورمولها و ترتیبات دوایی مقرر داشته وبرای دفاع از ارزشهای اجتماعی هر گونه اختراع یا هرگونه اختراع تکمیلی که مخل انتظامات عمومی یا منافی عفت و اخلاق حسنه اجتماع یا مخالف حفظ الصحه عمومی باشد و یا تضادی با مقررات شرع مقدس داشته باشد قابل ثبت ندانسته است. بعنوان مثال اگر شخصی وسیله ای اختراع نموده که با استفاده از آن در سرقت از منازل مردم تسریع وتسهیل شود قاعده چنین اختراعی که مخالف نظم عمومی جامعه می باشد قابلیت ثبت نخواهد داشت.
مدت اعتبار اختراع ثبت شده :
کسی که مطابق قانون ثبت علائم تجارتی و اختراعت مصوب تیرماه ١٣١٠ اختراع خود را در اداره مالکیت صنعتی به ثبت رسانده و ورقه اختراع دریافت نماید وفق ماده ٣٣ قانون مذکور بنا به تقاضای مخترع به مدت ١٠ یا ١٥ یا نهایتا ٢٠ سال مورد حمایت قانونی قرار خواهد گرفت در مدت فوق الذکر مخترع با رعایت مواد قانونی مجاز به هر گونه استفاده قانونی خواهد بود. بعداز انقضای مدت حمایت قانونی حتی به درخواست مخترع این مدت قابل تمدید نخواهد بود و منافع اختراع دیگر متعلق به شخص خاصی نیست بلکه متعلق به عموم مردم جامعه خواهد بود و هرکس می تواند بطور مجانی بدون پرداخت وجهی به مخترع از دانش فنی آن اختراع استفاده نماید.

روش اعلامی : ثبت اختراع بنحو روش اعلامی بر اساس ادعای مخترع صورت می گیرد در این روش ادعای مخترع مقرون به صحت تلقی شده و به شرط عدم سابقه ثبت ادعای مخترع به ثبت می رسد ماده ٣٦ قانون ثبت علایم تجارتی و اختراعات مقرر می دارد که : ورقه ( سند) اختراع به هیچ وجه برای قابل استفاده بودن و یا جدید بودن و یا حقیقی بودن اختراع سندیت ندارد و همچنین ورقه اختراع مزبور به هیچ وجه دلالت بر این نمیکند که تقاضا کننده یا موکل او مخترع واقعی می باشد و یا شرح اختراع یا نقشه های آن صحیح است و اشخاص ذینفع می توانند نسبت به موارد مزبور در محکمه ابتدایی تهران اقامه دعوی کرده و خلاف آنرا ثابت نمایند.
باعنایت به ماده فوق الذکر روش ثبت اختراع در ایران روش اعلامی می باشد مخترع موظف است که مدارک اختراع ادعایی خود را به اداره مالیکت صنعتی ارائه نماید و اداره مالیکت صنعتی با بررسی ادعای مخترع در سوابق ثبتی خود یشرط اینکه اختراع مذکور قبلا ب دیگری به ثبت نرسیده باشد اقدام به ثبت اختراع خواهد نمود و سند اختراع (ورقه) به مخترع را صادر خواهد کرد در این حالت اداره مالکیت صنعتی که مسئولیت صدور ورقه (سند) اختراع را بعهده دارد مسئول صحت وسقم اختراع مخترع نمی باشد بلکه مخترع شخصا پاسخگو خواهد بود و اگر شخص یا اشخاصی ادعایی نسبت به اختراع ثبت شده دارند باید درمحاکم ذیصلاح قضایی مستقر در تهران با خوانده قرار دادن مخترع اقامه دعوی نمایند و نتیجه رسیدگی و صدور حکم قطعی بیانگر واقعیت امر خواهد بود.

همچنین وفق ماده ٣٧ قانون ثبت علایم تجارتی و اختراعات در صورتی که :

روش تحقیقی: بعضی از کشورها با بهره جستن از وسایل و امکانات و آزمایشگاه های مختلف در زمینه های متفاوت نسبت به بررسی ماهوی اختراع مخترع اقدام می نمایند و آزمایشات مدت مدیدی بطول می انجامد تا ادعای مخترع در خصوص اختراعش مورد بررسی قرار گرفته و صحت یا سقم ادعایش مشخص شود.
در این نظام سعی می شود که اختراع قبل از ثبت بطور محرمانه نگهداری و حق تقدمی برای ثبت جهت متقاضی منظور شود و اگر ادعای مخترع مقرون به صحت نتشخیص داده شد نسبت به ثبت از تاریخ تقاضا و چنانچه ادعای مخترع صحت نداشته باشد نسبت به رد اختراع اقدام می گردد. در برخی از کشورها از هر دو روش استفاده می گردد مثلا در سوئیس در مورد اختراعاتی که در زمینه ساعت و دارو انجام می گیرد روش تحقیقی ودر سایر زمینه ها با استفاده از روش اعلامی نسبت به ثبت اقدام می شود. بهره جویی از روش اعلامی و تحقیقی هر کدام مزایا و معایبی دارد که ذکر آن در حوصله این مقال نمی گنجد قدر مسلم قانونگذار هر گشور استفاده از یکی از دو روش فوق را متناسب با مقتضیات ومصلحتهای خاص خود بر می گزیند ومقررات خاص آن را برای همگان لازم الاتباع می شمارد.

وقتی که اختراع مطابق قانون ثبت علایم تجارتی و اختراعات در اداره مالیکت صنعتی به ثبت برسد نوشته ای که اداره مزبور دال بر ثبت اختراع به متقاضی یا وکیل قانونی او می دهد ورقه اختراع یا سند ثبت اختراع یا گواهی ثبت اختراع یده می شود که وفق قانون ایجاد حقی برای دارنده آن می نماید. ورقه اختراع به هیچ وجه برای قابل استفاده بودن یا جدید بودن و یا حقیقی بودن اختراع سندیت ندارد و همچنین وجود ورقه اختراع دلالت براین نمی کند که تقاضا کننده یا موکل او مخترع واقعی می باشد و یا شرح اختراع یا نقشه های آن صحیح است . ماده ٤٠ قانون فوق الذکر مقرر می دارد : هر گونه معامله راجع به ورقه اختراع باید به موجب سند رسمی بعمل آمده و در دفتر ثبت اختراعات نیز ثبت شود. وفق ماده ٤٣ قانون مارالذکر مخترع باید هر گونه تغییر در اختراع خود را به ثبت برساند.
اقامه دعوی برای بطلان ورقه ( سند ) اختراع:
ورقه اختراع که در مقام اثبات ثبت اختراع می باشد در اداره مالیکت صنعتی صادر می گردد چنانکه قبلا نیز بیان گردید ورقه اختراع به هیچ وجه سندیت برای قابل استفاده بودن اختراع و یا نو بودن و یا واقع به حقیقت نمی باشد ورقه اختراع دلالت بر این امر دارد که اختراع ادعایی مخترع بدون داشتن سابقه ثبت به ثبت رسیده و چنانچه ادعایی علیه شخص مخترع یا اختراع او وجود دارد باید در محاکم اقامه و رسیدگی شود.
ماده ٤٦ قانون ثبت علایم و اختراعات مقرر می دارد:
رسیدگی به دعاوی حقوی یا جزایی مربوط به اختراع یا علامات تجارتی در محاکم تهران بعمل خواهد آمد اگر چه در مورد دعاوی جزایی جرم در خارج از تهران واقع یا کشف و یا متهم در خارج تهران دستگیر شده باشد که در این موارد تحقیقات مقدماتی در محل وقوع یا کشف جرم یا دستگیری متهم بعمل آمده و دوسیه ( پرونده) برای رسیدگی به محاکم تهران ارجاع می شود . بنابراین قانونگذار مصلحت دانسته که در دعاوی مربوط به اختراع یا علامات تجارتی محاکم تهران صالح به رسیدگی باشند و چنانچه جرم در خارج از حوزه استحفاظی تهران به وقوع پیوسته و یا متهم در خارج از تهران دستگیر شده باشد رسیدگی مقدماتی توسط مراجع قضایی محلی صورت گیرد و پرونده متشکله جهت رسیدگی نهایی و صدور حکم به تهران ارسال شود. اداره کل ثبت شرکتها و مالیکت صنعتی براساس تبصره ماده اول طرح اصلاحی آیین ه ثبت شرکتها مصوب شهریور ماه ١٣٤٠ عنوان شعبه مخصوص دفتر دادگاه شهرستان تهران را برای اجرای مفاد مواد ٦و ٧ قانون ثبت علایم تجارتی و اختراعات اختصاص داده است مدیر اداره مزبور نسبت به قبول یا رد تقاضاه های مربوط به ثبت شرکتهای تجارتی و موسسات غیر تجارتی و علائم تجارتی و اختراعات اتخاذ تصمیم نموده و گواهی ه های ثبت را امضا خواهد کرد ماده ٧ قانون ثبت علایم تجارتی و اختراعات مقرر داشته در صورتی که تقاضای ثبت رد شود علل رد باید صریحا ذکر گردد و متقاضی می تواند از تصمیم رد تا ده روز از تاریخ ابلاغ به رئیس محکمه اول ابتدایی تهران شکایت کند.
بنابراین چنانچه تقاضای ثبت اختراع مخترع توسط اداره مالیکت صنعتی رد شود یا مواردی که بعدا ذکر می گردد بعد از ثبت پیش آید اقامه دعوی در خصوص مورد اول ده روز پس از ابلاغ نظریه رد اداره مالکیت صنعتی و در خصوص مورد دوم بمحض اطلاع از موارد سوئ باید نسبت به طرح دعوی در محاکم ذیصلاح قضایی تهران اقدام لازم معمول گردد.
براساس حکم ماده ٣٧ قانون ثبت علایم و اختراعات مصوب ١٣١٠ در موارد ذیل هر ذینفعی می تواند به محاکم تهران مراجعه و تقاضای صدور حکم دایر بر بطلان ورقه اختراع را بنماید.

د: در مبحث اختراعات قابل ثبت دستور ماده ٢٨ قانون ثبت علایم و اختراعات قید شده پس اگر اختراعی مخالف با موارد ماده ٢٨ ثبت شود هر ذینفع می تواند به مراجع صالحه قضایی مراجعه و ضمن اقامه دعوی تقاضای صدور حکم دایر بر بطلان ورقه اختراع بنماید.

انتقال حقوق مکتسبه از اختراع به دوصورت انتقال اختیاری و انتقال قهری متصور میباشد .

ماده ٤٠ قانون ثبت علایم و اختراعات مقرر داشته هر گونه معامله راجع به ورقه اختراع باید به موجب سندرسمی بوده و در دفتر ثبت اختراع تحصیل نموده باید هر گونه نقل و انتقال یا اجازه استفاده از اختراع را بموجب سند رسمی در دفاتر اسناد رسمی انجام و با ارائه سند رسمی به اداره مالیکت صنعتی تقاضای ثبت مفاد نقل و انتقال یا هرگونه واگذاری دیگر را در دفتر ثبت بنماید.

حق رجوع به اسناد اختراعات ثبت شده : پس از ثبت اختراع ب متقاضی و صدور ورقه اختراع آگهی اختراع ثبت شده در روزه رسمی جمهوری اسلامی ایران درج خواهد شد و پس از آن هر کس می تواند به اداره مالیکت صنعتی مراجعه و کتبا درخواست ملاحظه اسناد و اوراق و نقشه های مربوط به اختراع را بنماید رئیس اداره مالکیت صنعتی ضمن دستور ثبت درخواست اجازه ملاحظه پرونده اختراع ثبت شده در حضور احدی از کارکنان اداره را صادر خواهد نمود و چنانچه متقاضی نیاز به کپی برابر اصل از اسناد و مدارک و نقشه اختراع داشته باشد باید کتبا تقاضا نموده و ضمن پردخت حقوق دولتی متعلقه کپی درخواست شده توسط اداره تهیه و ضمن اخذ رسید به متقاضی تحویل می گردد . ماده ٤٢ قانون ثبت علایم و اختراعات مقرر می دارد مراجعه به کلیه اسنادو اوراق مربوط به ثبت هر اختراع پس از صدرو ورقه اختراع آزاد است و هر کس می تواند از اسنادو اوراق مربوط بورقه اختراع یا معلامت راجعه به آن با تادیه حقی که بموجب نظامه معین خواهد شد سواد مصدق تحصیل کند.
الزام به ثبت تغییرات در اختراع ثبت شده :
تغییرات در اختراع باید وفق مقررات با پردخت حقوق دولتی در اداره مالیکت صنعتی به ثبت برسد و مراتب در روزه رسمی درج شود هر گونه تغییر یا اضافه یا تکمیلی در مدت اعتبار ورقه اختراعات باید با رعایت شرایط با تسلیم اظهاره همراه با توصیف مشروح و نقشه های اختراع بوده و ورقه اختراع تکمیلی صادر گردد ورقه اختراع تکمیلی تابع همان شرایط و مقررات و اعتبار ورقه اختراع اصلی خواهد بود .
تغییرات مربوط به و نشانی و تابعیت مخترع نیز باید به ثبت برسد.
چنانچه تغییرات مربوط به اصل اختراع یا مالک یا ونشانی و تابعیت مخترع به ثبت نرسد این گونه تغییرات قابلیت استناد و ادعا را در مراجع و محاکم ندارد.

وفق ماده ٢٢و ٢٣ آیین ه اجرایی قانون ثبت علایم تجارتی و اختراعات متقاضی ثبت باید مدارک ذیل راتهیه و به اداره مالیکت صنعتی تسلیم نماید.

هر کدام از ٣ مورد مدارک خواسته شده (اظهاره یک برگ شرح و توصیف اختراع و برگ های آن شماره شده باشد یک سری نقشه اختراع در هر چند صفحه که باشد یک سری ) را جداگانه منگنه نموده و به اداره مالکیت صنعتی ارائه شود مسئول مربوط نسبت به بررسی اولیه مدارک اقدام و سپس دستور پرداخت حق الثبت اظهاره ثبت اختراع را صادر خواهد نمود وجه مذکور در شعبه بانک ملی مستقر در سازمان ثبت اسناد و املاک کشور تودیع و رسید پرداخت بضمیمه مدارک تسلیم اداره مالکیت صنعتی شود اداره مذکور پس از دریافت اظهاره اختراع صحت تشریفات مقدماتی آن را مورد رسیدگی قرار می دهد و پس از وارد نمودن مشخصات مخترع و اختراع در دفتر اظهاره نسخه ثانی آن را که دارای همان مشخصات نسخه اصلی است پس از امضا ممهور به مهر ساعتی که دارای ساعت و تاریخ روز ماه سال وصول است نموده و یک نسخه را تسلیم متقاضی می کنند نسخه دیگر در سوابق اظهاره ها ضبط و نسخه سوم جهت بررسی به کارشناس ارجاع می گردد کارشناس مربوطه نسبت به بررسی اختراع از جهت سابقه ثبت اقدام و در صورت ملاحظه عدم سابقه ثبت دستور پرداخت حق الثبت اختراع را صادر و مخترع متقاضی یا وکیل او مبلغ معینه در بانک ملی مستقر در سازمان ثبت را تودیع و رسید مربوط را بهمراه یک برگ گواهی ه ثبت اختراع که از واحد فروش اوراق بهادار مستقر در اداره کل ثبت شرکتها خریداری نموده به همراه یک برگ فتوکپی از آن به اداره مالکیت صنعتی تحویل بدهد مراتب ثبت اختراع بصورت آگهی تهیه شده و جهت درج در روزه رسمی تحویل متقاضی یا وکیل او می گردد پس از درج در روزه رسمی یک نسخه از روزه به اداره ارائه و گواهی ه ثبت اختراع توسط اداره مزبور کامل شده و یک نسخه از توصیف و نقشه اختراع ضمیمه و قیطان کشی شده و پس از امضای مدیر اداره کل ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی ممهور به مهر اداره تسلیم متقاضی یا وکیل قانونی او می گردد.
در صورتی که اختراع مورد تایید اداره مالکیت صنعتی قرار نگیرد اداره مزبور نسبت به رد اظهاره اختراع اقدام و رد اظهاره کتبا به متقاضی یا وکیل قانونی او ابلاغ می شود متقاضی یا وکیل قانونی او می تواند ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ رد اظهاره نسبت به تقدیم دادخواست و شکایت از تصمیم اداره مالیکت صنعتی به مراجع ذیصلاح قضایی مستقر در تهران اقدام نماید چنانچه در مدت ده روز از تاریخ ابلاغ تصمیم اداره مالکیت صنعتی نسبت به تقدیم دادخواست اقدام ننماید دیگر ادعایش در مراجع ذیصلاح قضایی مسموع نخواهد بود.

ورقه اختراع سندی است که به منظور بهره برداری انحصاری از اختراع برای مدت محدودی به مخترع اعطا می شود تا رقبای وی قادر نباشند از اختراع او برای تهیه و فروش محصولات سو استفاده نمایند.
حق انحصاری استفاده از اختراع زماین به رسمیت شناخته شده و مورد حمایت قرار میگیرد که اختراع مطابق مقررات تودیع و به ثبت رسیده باشد درغیر اینصورت استفاده از اختراع ثبت نشده برای دیگران آزاد تلقی شده و هرکس می تواند از آن برای تولید محصولات خود بهره مند گردد.
ماده ٢٦ قانون ثبت علائم واختراعات مقرر میدارد: هر قسم اکتشافات یا اختراع جدید در ضعب مختلفه صنعتی یا فلاحتی به کاشف یا مخترع آن حق انحصاری می دهد که بر طبق شرایط و مدت مقرر دراین قانون از اکتشاف یا اختراع خود استفاده نماید. مشروط بر اینکه اکتشاف یا اختراع مزبور مطابق مقررات این قانون در اداره ثبت اسناد تهران به ثبت رسیده باشد. نوشته ای که دراین مورد اداره ثبت اسناد تهران می دهد ورقه اختراع یده می شود.
برابر ماده ٣٣ ق.ث.ع.و.ا: مدت اعتبار اختراع به تقاضای مخترع می تواند ١٠ . ١٥ یا حداکثر ٢٠ سال باشد. و مدت مزبور صراحتا در ورقه اختراع قید می گردد. در چنین صورتی مخترح یا قائم مقام قانونی او حق انحصاری ساخت یا فروش اعمال یا استفاده از اختراع خود را خواهد داشت.
در حقوق ایران برخلاف حقوق فرانسه به صرف ادعای مخترع اداره ثبت مبادرت به ثبت اختراع مورد ادعای او می نماید وملزم نیست که در این زمینه تحقیقاتی به عمل آورد.
م . ٢٧ (ق.ث.ع.و.ا.) می گوید: هرکس مدعی یکی از امور زیر باشد می تواند تقاضای ثبت بنماید:

ماده ٣٦ قانون مزبور در مورد جنبه اعلامی بودن ثبت و عدم نیاز به بررسی صحت ادعای مخترح چنین مقرر می دارد: ورقه اختراع به هیچ وجه برای قابل استفاده بودن و یا جدید بودن ویا حقیقی بودن اختراع سندیت ندارد و همچنین ورقه مزبور به هیچ وجه دلالت بر این نمی کند که تقاضا کننده یا موکل او مخترع واقعی می باشد و یا شرح اختراع یا نقشه های آن صحیح است و اشخاص ذینفع می توانند نسبت به موارد مزبور در محکمه ابتدایی تهران (دادگاه عمومی فعلی) اقامه دعوی کرده و خلاف آن را ثابت نمایند.)
ملاحظه می شود که مواد مذکور ورقه های اختراع ایرانی را از هر لحاظ بی اعتبار ساخته و فقط به زیان دیده حق میدهد که به ثبت اختراع یا اکتشاف اعتراض نموده و تقاضای بطلان و جبران زیان وارده را از فاعل زیان بنماید.

گیاهان دارویی، نقش مهمی را در ارتقای سلامت عمومی جامعه ایفا می نمایند و اکنون، متخصصان این رشته به صورت گسترده در آن فعالیت داشته و در راستای توسعه آن تلاش می نمایند و به این ترتیب درصدد ایجاد کارآفرینی نوین و علمی مبتنی بر اساس این گیاهان هستند، از این رو، توجه به دغدغه های حقوقی ناشی از حقوق مالکیت فکری در این عرصه بسیار جدی تلقی می شود تا دست اندرکاران این رشته با امنیت و فراغ بال در جهت رشد آن گام بردارند.

در این میان، صاحبان این حرفه می توانند از یک یا چند روش ذیل جهت حفاظت از حقوق مالکانه خود بهره برده و مانع بهره برداری سودجویانه دیگران از دست­رنج خود گردند:

1.  به موجب قانون ثبت ارقام گياهي و كنترل و گواهي بذر و نهال مصوب 1382، ارقام گیاهی جدید از این قانون، قابل ثبت در یک مرجع صالح دولتی هستند و ثبت کننده قادر است به صورت انحصاری به بهره‌برداري اقتصادي از آن رقم به مدت حداكثر هجده سال بپردازد و پس از ثبت، هرگونه استفاده تجاري از ارقام ثبت شده منوط به كسب‌مجوز كتبي از اصلاح كننده است.روش ثبت اختراع دارو

2.  به موجب قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری مصوب 1386، اگر گیاه دارویی در قالب یک اختراع جدید، ابتکاری و دارای کاربرد صنعتی باشد، قابل ثبت در اداره ثبت اختراع است و ثبت کننده (مخترع) قادر است به صورت انحصاری به مدت حداکثر بیست سال از تاریخ تسلیم اظهاره به اداره ثبت اختراع، به فروش ، ساخت ، صادرات و محصول خود بپردازد و پس از ثبت، هرگونه استفاده تجاري از اختراع ثبت شده منوط به كسب ‌مجوز كتبي از مخترع است.

3.  علاوه بر این ، به موجب قانون اخیر ، اشخاص حقیقی یا حقوقی تولید کننده گیاهان دارویی می­توانند برای حفظ تمییز محصول خود از سایر رقبا به ثبت علامت تجاری خود در اداره ثبت علامت تجاری بپردازند و به مدت 1 سال از حق انحصاری ناشی از علامت برخوردار شوند( البته این مدت قابل تمدید است). در این روش ، هیچ کس بدون اجازه صاحب علامت نمی توان ، آن علامت را بر روی گیاه دارویی یکسان یا مشابه با محصول تولیدی خود استعمال نماید.

4.  همچنین، اگر تولید کننده گیاه دارویی، فرایند تولیدی خود را به صورت یک سرمحرمانه نگه داری می نماید و تمایل به ثبت محصول یا فرایند خود نداشته باشد، می تواند به تنظیم قراردادهای حفظ محرمانگی با پرسنل و کارشناسان خود اقدام نماید و از این طریق در جهت حفاظت از سرتجاری خود بکوشد.

در خاتمه باید اشاره داشت که استفاده غیر مجاز دیگران از گیاه دارویی که به صورت رقم گیاهی یا اختراع ثبت شده یا دارای علامت تجاری ثبت شده ای هستند، به مجازات کیفری متجاوز منجر می شود و خسارات وارده نیز قابل مطالبه است. علاوه براین، نقض قرارداد محرمانگی نیز به مسئولیت مدنی ناقض خواهد انجامید.

البته در این میان، مشاوره با متخصصان حقوق مالکیت فکری ماهر و با تجربه به تولید کننده گیاهان دارویی کمک می نماید که بهترین شیوه حمایتی را با توجه به منافع و معایب  انتخاب نمایند، از سوی دیگر، این متخصصان قادر هستند تولیدکنندگان را در انعقاد قراردادهای مربوطه راهنمایی نموده و یاری رسان باشند.

حکیمه محمدی

دانشگاه تهران

مؤسسه حقوق تطبیقی دانشگاه تهران

سازمان ثبت اسناد

WIPO

Google Patents

USPTO

219 iranipservices.com. All Rights Reserved. Design By Parnian Website

1