ضمن پوزش فراوان؛ دسترسی به صفحه مورد نظر امکان پذیر نمیباشد. لطفا از طریق سایت اصلی خبرگزاری مطالب مورد نظرتان را مطالعه فرمائید. با تشکر و سپاس.
©
var mdate = new Date(); document.write(mdate.getFullYear()); – Arya News Agency
الیگوهیدرامنیوس Oligohydramnios یا کم بودن مایع آمنیوتیک یک مشکل غیرطبیعی در دوران بارداری و ناشی از کم شدن مایع آمنیوتیک (آب دور جنین در رحم) است. مایع آمنیوتیک نقش حیاتی در رشد مناسب جنین دارد و کم شدن مایع آمنیوتیک می تواند منجر به تولد نوزاد با ظاهری غیرمعمول و نامتناسب گردد. مایع آمنیوتیک معمولا در نیمه دوم سه ماهه سوم و اغلب زمانی که زایمان دیرتر از موعد مقرر اتفاق میافتد، کم می شود.
روی دیگر سکه، زیاد بودن مایع آمنیونیک است که اصطلاحاً پلی هیدورآمینوس نامیده می شود.
دلیل بروز الیگوهیدرامنیوس در بسیاری از موارد، ناشناخته بوده و متخصصان همچنان درصدد یافتن علت های آن هستند. در مراحل پایانی بارداری، ادرار جنین بخش اصلی مایع آمنیوتیک را تشکیل میدهد. بنابراین، کاهش تولید ادرار جنین ناشی از بی نظمیهای بارداری، مانند انسداد دستگاه ادراری جنین، می تواند منجر به الیگوهیدرامنیوس شود. علائم سطح پایین مایع آمنیوتیک در سه ماهه اول یا دوم بارداری ممکن است نشاندهندۀ وجود اختلالات جنینی باشد. عمدهترین دلیل کمی مایع آنیوتیک عبارتند از:
دلیل کمبود اب دور جنین
گاهاً مایع آمنیوتیک به دلیل پارگی جزئی یا بروز منفذ در پردۀ آمنیوتیک از بین رفته و منجر به الیگوهیدرامنیوس میشود. این رویداد در هر مرحله از بارداری امکان پذیر بوده اما در روزهای نزدیک به زایمان احتمال وقوع آن بیشتر است.
عدم وجود کلیه یا سایر اختلالات کلیوی نظیر آنژزی (عدم تشکیل یک طرفه یا دو طرفه کلیه) و یا کلیه پلی کیستیک میتواند تولید ادرار در جنین را مختل کند.
به ارث بردن ژن های غیرطبیعی در یک الگوی اتوزومی مغلوب یا اتوزومال غالب. اتوزوم به کروموزمهایی اطلاق میگردد که در تعیین جنسیت نسلهای بعدی نقش مستقیم ندارند.
دکولمان یا کندگی جفت:
مانند دکولمان جزئی، که باعث میشود جفت از دیوار داخلی رحم کنده و لذا کمبود مایع آمنیوتیک ایجاد گردد. هر گونه بی نظمی در خون جفت و مواد مغذی مانع از تولید ادرار و بروز عوارض جدی خواهد شد.
کمبود مایع آمنیوتیک، بارداری های دو یا چندقلویی را بیشتر تهدید میکند. سندرم انتقالی دوقلوها نیز میتواند دلیلی برای بروز الیگوهیدرامنیوس باشد. سندروم انتقالی دو قلوها بیماری است که در آن یک قل در وضعیت کمبود و دیگری فزونی مایع آمنیوتیک قرار دارد.
استفاده از داروهای ضدالتهابی استروئیدی (NSAID) مانند اندومتاسین که برای کنترل درد و التهاب متوسط تا شدید در بیماریهای روماتیسمی، استئوآرتریت حاد یا مزمن، آرتریت جوانان و درمان التهابهای غیر روماتیسمی تجویز میشود و برخی از مهار کننده های ACE (آنزیم مبدل آنژیوتانسین)
اگر مادر از نظر پزشکی مبتلا به موارد زیر باشد، خطر کمبود آب جنین، بیشتر است:
کم آبی جنین لزوماً با بروز نشانه های آشکار همراه نیست، اما اگر دلیل این کم آبی پارگی کیسه آمنیوتیک باشد، مادر به دلیل نشت مایع از واژن همواره احساس رطوبت و خیسی دارد. در این شرایط اندازه شکم نسبت به سن بارداری معمولا کوچکتر است.
احتمال بروز عوارض جدی ناشی از الیگوهیدرامنیوس در سه ماهۀ اول و دوم بارداری معمولاً بیشتر از زمانی است که کم آبی در سه ماهۀ سوم رخ میدهد.
پزشک برای تشخیص هر گونه مشکل یا اختلالات جنینی ضمن پرسش از مادر در خصوص وجود هرگونه بیماری مزمن، از تستها و آزمایشهای تشخیصی نیز بهره میگیرد.
سونوگرافی: سونوگرافی علاوه برای کمک به تائید تشخیص در تشخیصهای افتراقی نیز مؤثر است. مشاهده کلیه و مثانه جنین به منظور جلوگیری از دیسپلازی کیستی، انسداد کلیوی و انسداد مجاری ادراری با استفاده از سونوگرافی مقدور است.
بهتر است به منظور بررسی رشد جنین و حذف احتمال محدودیت رشد داخل رحمی (IUGR) که موجب الیگوری (کم ادراری) میشود، آزمایش انجام شود. نوع خاصی از سونوگرافی به نام سونوگرافی داپلر نیز برای ارزیابی نارساییهای جفتی در دسترس است. معیارهای تشخیصی عبارتند از:
شاخص مایع آمنیوتیک: برای اندازه گیری حجم مایع آمنیوتیک (AFV) آزمایشهای متعددی وجود دارد که AFI (شاخص مایع آمنیوتیک) یکی از رایج ترین آنها است. ممکن است سطح مایع آمنیوتیک در حدود 8 درصد مادران باردار کم باشد اما تنها در 4 درصد موارد کم بودن مایع آمنیوتیک (الیگوهیدرامنیوس) تشخیص داده میشود.
بزرگترین پاکۀ عمودی: این آزمایش این امکان را به پزشکان میدهد تا حجم مایع آمنیوتیک را در عمیق ترین قسمت رحم بررسی کنند. بر اساس این آزمایش میتوان هرگونه پارگی پردۀ آمنیوتیک (ROM) را که موجب کم بودن مایع آمنیوتیک (الیگوهیدرامنیوس) میشود، تشخیص داد.
آزمایش خون مادر: آزمایش خون، مانند آزمایش غربالگری سرم مادر برای تشخیص کم بودن مایع آمنیوتیک (الیگوهیدرامنیوس) در رحم و همچنین تعیین احتمال تولد نوزاد با اختلالات مادرزادی مانند سندرم داون و اسپینا بیفیدا (نقص مادرزادی لولۀ عصبی) استفاده میشود.
در بیماری های ناشناخته مانند الیگوهیدامینوس، معمولا امکان پیشگیری وجود ندارد. با این وجود، میتوان اقداماتی را برای کاهش خطر بروز (الیگوهیدرامنیوس) انجام داد:
در مورد بارداری های سالم، در صورت بروز الیگوهیدرامنیوس خفیف در مراحل پایانی بارداری، هیچ درمان خاصی لازم نیست. در این شرایط، پزشک میزان ضربان قلب جنین، رشد ریه و همچنین حرکات جنین را با استفاده از سونوگرافی و سایر روش های تشخیصی مشابه کنترل میکند. اگر الیگوهیدرامنیوس در آخرین مراحل بارداری رخ دهد، زایمان مناسبترین گزینه برای مدیریت مشکل کمآبی جنین است. در خصوص کم آبی شدیدتر پیش از موعد ممکن است اقدامات زیر لازم باشد:
تزریق محلول کلرید سدیم (درجه حرارت اتاق) به کیسۀ آمنیوتیک با استفاده از کاتتر داخل رحمی برای حفظ سطح مایعات آمنیوتیک در حالت طبیعی را آمنیواینفیوژن (تزریق آب دور جنین) میگویند.
در مواردی که اوروپاتی انسدادی (انسداد مجاری ادراری) جنین موجب کاهش مایع آمنیوتیک میشود، سعی برآن است که ادرار جنین به رحم منتقل شود. شانت وزیکو- آمنیوتیک در کنترل سطح مایع آمنیوتیک پایین بسیار موثر است؛ اما در خصوص اثربخشی آن در حفظ عملکرد سیستم کلیوی و ریوی هنوز تردید وجود دارد.
در این روش تزریق مایع از طریق آمنیوسنتز قبل از زایمان انجام میشود. اگرچه علیرغم تزریق، ظرف مدت چند هفته شرایط دوباره به حالت اول باز میگردد و افزایش آب دور جنین موقتی است اما به پزشک کمک میکند تا آناتومی جنین را بهتر بشناسد و در صورت کاهش احتمالی مقدار آب دور جنین در آینده بتواند عملکرد بهتری داشته باشد.
آبرسانی به مادر:
با استفاده از سرم و مصرف نوشیدنی خوراکی، بدن مادر باردار به افزایش سطوح مایع آمنیوتیک کمک خواهد کرد. بنابراین پزشک مصرف زیاد مایعات را به مادر باردار پیشنهاد خواهد کرد.
استراحت مطلقمادر در راستای آبرسانی و مصرف مناسب مایعات، با افزایش فضای داخل عروقی در رحم به تولید مایع آمنیوتیک کمک میکند.
اگر کمبود آب دور جنین شدید بوده و در سه ماهه اول بارداری رخ دهد، بهتر است بارداری با نظر پزشک خاتمه یابد.
دلیل کمبود اب دور جنین
طول درمان و وضعیت بهبودی بیماری به مرحله بارداری که طی آن برای نخستین بار مایع دور جنین کم میشود، بستگی دارد. متاسفانه اگر در اوایل دوران بارداری اتفاق بیفتد، شانس بهبود بسیار کم است. در 80 تا 90 درصد مواردی که اولیگوهیدرانیوس در سه ماهه دوم تشخیص داده شود، جنین از بین میرود. احتمال عود کم آبی دور جنین در بارداری های بعدی به دلایل زمینه ساز بستگی دارد.
مطالعه بیشتر :
1- کاهش مایع آمنیوتیک قابل درمان است؟
2- مایع آمنیوتیک چیست و چه وظایفی دارد؟
نویسنده :
تیم تالیف و ترجمه نی نی پلاس
منبع: نی نی پلاس
بارداری پرخطر
بارداری پرخطر
بارداری پرخطر
دانشنامه جنین
بارداری پرخطر
بارداری پرخطر
بارداری پرخطر
این بخش در حال طراحی می باشد
مایع آمنیوتیک جنین
مایع داخل رحمی یا مایع آمنیون در چند هفته اول حاملگی از سوی پردههای جنینی ساخته میشود، اما پس از چند هفته این کار بیشتر از سوی کلیههای جنین انجام میشود.
از آنجا که ریه و دستگاه گوارش جنین هم در ساخت و جذب مایع آمنیون نقش دارد، اختلالات هر یک از این دستگاهها میتواند به افزایش یا کاهش مایع داخل رحمی منجر شود.
ساخت مایع داخل رحمی در ابتدا کند بوده و سپس افزایش مییابد، به طوری که تا 36 هفتگی به حداکثر خود میرسد و از آن به بعد ساخت مایع کمتر از جذب آن شده و در نتیجه میزان آن کم میشود. بنابراین در صورتی که یک حاملگی به طول انجامد و از زمان عادی خود بگذرد (در مواردی حاملگی بیش از 40 هفته طول میکشد) مایع داخل رحمی کاهش مییابد، به طوری که در 42 هفتگی به 200 سیسی میرسد.
علل کم شدن مایع آمنیوتیک
– نشت مایع از کیسه آب : شایع ترین علت آن سوراخ شدن یا پارگی کیسه آب قبل از موعد زایمان است.
– حاملگی طولانیمدت: با پیشرفت حاملگی، آرام آرام مایع اطراف جنین کم شده و جای بیشتری برای رشد جنین می دهد. در صورتی که موعد زایمان برسد و زایمان اتفاق نیفتد (زایمان دیررس)، آب بیشتری جذب شده و اطراف جنین تقریبا خشک می شود.
– عفونت داخل رحمی : ابتلا به برخی عفونت ها می تواند سبب کم شدن میزان مایع گردد.
– ناهنجاری های جنینی : بعضی مشکلات ژنتیکی و برخی از ناهنجاری های جنینی مانند نقص در تشکیل کلیه، انسداد مجرای خروجی ادرار و … می توانند باعث کاهش مایع شوند.
– داروها : مصرف بعضی داروها در دوران بارداری از قبیل برخی مسکن ها نیز باعث کاهش حجم مایع درون کیسه آب می شود.
– ناشناخته : گاهی بدون وجود هیچ مشکلی، حجم مایع به طور خود به خود کاهش می یابد.
عوارض کم شدن مایع آمنیوتیک
مایع آمنیون (آمنیوتیک) اثرات زیادی بر رشد جنین دارد و کاهش آن عوارضی برای جنین ایجاد می کند.
مایع داخل رحمی به عنوان ضربهگیر عمل میکند. مایع آمنیوتیک به نگه داشتن دمای ثابت بدن جنین کمک می کند. علاوه بر این، مواد غذایی لازم را به بدن جنین می رساند و رشد و پرورش شش ها، سیستم روده ای، معدی، ماهیچه ها و استخوان های جنین را ارتقا می بخشد و از فشردگی بند ناف جلوگیری می کند.
بعضی از مطالعات نشان داده اند، آمنیوتیک قادر است بو و رایحه و طعم غذاهایی که مادر مصرف می کند را به جنین انتقال دهد.
وجود میزان کافی مایع آمنیون به جنین اجازه تحرک مناسب را میدهد که همین امر در رشد و نمو اندامهای جنین نقش دارد و در صورت کاهش طولانیمدت مایع دور جنین در برخی موارد، قطع یا رشد نیافتن دست و پای جنین دیده میشود.
بلع مایع آمنیون از سوی جنین هم در رشد ریه و دستگاه گوارش جنین نقش دارد و کاهش آن مانع رشد کامل و مناسب ریه میشود.
زمانی که مقدار مایع بیش از اندازه کم باشد، احتمال پاره شدن زودهنگام کیسه آب و بروز مشکلاتی مثل دیابت و فشار خون بالا برای مادر می شود.
چنانچه کم بودن بیش از اندازه این مایع در ابتدای بارداری اتفاق بیافتد در رشد جنین تاثیر می گذارد. در آینده، کمبود مایع و عدم شناور بودن آن در اطراف بند ناف همراه با انقباضات، تعداد ضربان قلب جنین را کاهش می دهد.
به دلیل کمبود جا برای جنین که ناشی از کمبود مایع آمنیون است، دست ها و پاهای او در معرض فشار قرار می گیرند و کج و بد شکل می شوند، مانند چماقی شدن پاها.
بدشکلی سر و صورت مانند دراز شدن سر، بینی پخ و … نیز ممکن است در این نوزادان دیده شود.
راه های تشخیص کم شدن مایع آمنیوتیک
برای تشخیص کمبود مایع داخل رحم، علاوه بر معاینه بدنی از سونوگرافی استفاده میشود و چنانچه اندکس (شاخص) مایع آمنیون با این روش زیر پنج سانتیمتر (کمتر از حد طبیعی) باشد، بیمار دچار اولیگوهیدرامنیوس است. البته این شاخص در مورد ماههای آخر بارداری کاربرد دارد و در سنین حاملگی پایینتر از معیارهای اندازهگیری دیگری استفاده میشود.دلیل کمبود اب دور جنین
تاثیر کم بودن مایع آمنیوتیک بر بارداری و زایمان
کاهش مایع آمنیون در اوایل حاملگی بسیار نادر است و معمولا به فوت جنین و سقط منجر میشود. علت این عارضه اغلب اختلالات جنین است، یعنی جنین به صورت مادرزادی دچار مشکلاتی مثل اختلالات کروموزومی یا رشد نیافتن کلیه است و در واقع جنین سالمی نیست.
کاهش مایع در اواخر بارداری بسیار شایعتر است و در صورت تشخیص و در صورتی که ریه جنین تکامل کافی یافته و جنین نارس نباشد باید به سرعت به ختم حاملگی اقدام کرد، اما در مواردی که جنین نارس است تصمیمگیری مشکل است، چون از طرفی کاهش مایع آمنیون میتواند به مرگ جنین منجر شود و از طرف دیگر تولد نوزاد نارس تبعات زیادی چون مرگ نوزاد دارد و در این موارد سعی میشود با روشهایی مقداری زمان به جنین و مادر داد، اما در نهایت در صورت ادامه مشکل با وجود نارس بودن جنین، پزشک برای نجات جان نوزاد به ختم حاملگی اقدام میکند.
تمامي حقوق مادي و معنوي سايت براي ني ني نما محفوظ مي باشد و استفاده از مطالب فقط بادرج نام و لينک سايت مجاز است.
9