خواص دارویی و گیاهی
نشان‌گذاری
عجب سازنده ی این علامت عرب دولاب است
کبد چرب که دیگر آن استئاتوز کبدی است، طیف گسترده ای از بیماری ها را در بر می گیرد که ویژگی مشترک در بین تمام آنها، تجمع چربی در سلول های کبدی است.
بیماری کبد چرب چهار نوع مختلف دارد:
1- کبد چرب غیر الکلی
کبد چرب غیر الکلی زمانی ایجاد می شود که کبد در متابولیزه کردن چربی ها دچار اختلال شود. در این صورت چربی ها در سلول های کبدی تجمع پیدا می کنند و زمانی که بیش از 1 درصد کبد را چربی فرا بگیرد، کبد چرب غیر الکلی برای فرد تشخیص داده می شود.
2- کبد چرب الکلی
کبد چرب الکلی اولین مرجله بیماری الکلی کبد است. در این بیماری الکل، عامل اصلی اختلال کبد در متابولیسم چربی هاست. کبد چرب الکلی در صورت ترک الکل به سرعت رو به بهبودی می گذارد، طوری که طی شش هفته بعد از ترک کامل الکل، چربی های تجمع یافته در کبد از بین می روند.
اما مساله آن است که آیا فرد معتاد به الکل می تواند شش هفته مطلقا الکل مصرف نکند؟ منظورمان از گفتن این حرف آن است که درباره کبد چرب الکلی، پیشگیری واقعا بهتر از درمان خواهد بود.
اما در صورتی که فرد مبتلا به کبد چرب الکلی به مصرف الکل همچنان ادامه دهد، سیروز کبدی تهدید کننده زندگی او خواهد بود.
3- استئاتوپاتیت غیر الکلی
زمانی که تجمع چربی در کبد زیاد شد، سلول های کبدی متورم و ملتهب می شوند. اگر علت اصلی این تجمع الکل باشد، این بیماری را استئاتوپاتیت غیر الکلی می گویند که می تواند فعالیت کبد را به کلی مختل کند. از جمله علائمی که با این بیماری دیده می شود شامل: بی اشتهایی، تهوع، استفراغ، درد شکم و زرد شدن پوست خواهد بود. گسترش بیماری استئاتوپاتیت غیر الکلی، در نهایت به از کار افتادن کامل کبد منجر خواهد شد.
4- کبد چرب حاد بارداری
این وضعیت شرایط بالینی نادری در دوران بارداری است که البته می تواند تهدیدکننده زندگی باشد. علائم کبد چرب بارداری در سه ماهه سوم بارداری شروع می شود و استفراغ و تهوع بارداری مقاوم به درمان، درد در ناحیه بالا و راست شکم، یرقان و بیقراری عمومی از جمله مهم ترین علائم آن هستند. (دقت داشته باشید تهوع و استفراغ طبیعی در دوران بارداری در سه ماه اول بارداری تظاهر می کند، اما استفراغ و تهوع ناشی از کبد چرب در سه ماهه سوم بارداری).
چه کسانی مستعد ابتلا به کبد چرب اند؟
شایع ترین نوع کبد چرب در جامعه ما به عنوان یک جامعه اسلامی، کبد چرب غیر الکلی است. همانطور که گفتیم تجمع چربی در کبد علت اصلی این بیماری است. پس افراد مبتلا به چاقی مستعدترین افراد برای ابتلا به کبد چرب هستند.
اما انواع گسترده ای از بیماری ها و شرایط بالینی وجود دارند که خطر ابتلا به کبد چرب را بالا می برند:
– ابتلا به دیابت نوع دو (تجمع چربی در بدن در ارتباط مستقیم با مقاومت به انسولین است، یعنی همان شایع ترین علت ابتلا به دیابت نوع دو)
– کلسترول خون بالا
– تری گلیسیرید خون بالا
– تغذیه ناسب
– چاقی
– سندرم متابولیک
– سندرم تخمدان پلی کیستیک
– جراحی بای پس معده
– آپنه خواب
– کم کاری غده تیروئید
– کم کاری غده هیپوفیز
– استفاده بیش از حد از داروهای مسکن (مصرف بیش از حد و دوزهای بالای داروهایی مانند استامینوفن می تواند خطر ابتلا به کبد چرب را بالا ببرد).
علائم کبد چرب غیر الکلی کدام اند؟
متاسفانه این بیماری هیچ علامت واضح و مشهودی ندارد که بتوان با مشاهده آن به پزشک مراجعه کرد، مگر در مراحل نهایی و شدید بیماری.
اما علائم شایعی که در تمام بیماران کبد چرب غیر الکلی دیده می شوند، از قرار زیر اند:
– خستگی
– احساس درد در قسمت راست و بالای شکم
– کاهش وزن
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
از آنجایی که این بیماری علائم منحصر به فرد و واضحی ندارد، لازم است بروز هر گونه تغییر را با پزشک در میان بگذارید، مخصوصا اگر شما فردی دارای عوامل خطر برده در بالا باشید.
اما برای کمک به تشخیص پزشک لازم است کارهای زیر را انجام دهید:
– هر گونه تغییر حالت و علامتی که فکر می کنید ناشی از بیماری باشد را یادداشت کنید.
– اطلاعات شخصی خود از قرار شیوه زندگی و رفتارهای غذایی خود را یادداشت کنید.
– لیست کامل داروهای مصرفی خود را برای ارائه به پزشک یادداشت کنید.
– سوابق بیماری های خود و خانواده تان را به پزشک اطلاع دهید.
تست های تشخیصی کبد چرب کدامند؟
آزمایش ها و مراحل تشخیص بیماری از قرار زیر اند:
– معاینات بدنی: بررسی وضعیت شکم، بررسی سابقه علائمی مانند خستگی، کاهش اشتها و کاهش وزن، و سایر علائم و زمینه های ابتلا به کبد چرب.
– تست های خونی: تست آنزیم های کبدی که همیشه اولین راه تشخیصی بیماری کبد چرب است.
– روش های عکسبرداری: عکس برداری به روش سی تی اسکن و یا ام آر آی (MRI) از دیگر روش های تشخیص بیماری کبد چرب است.
– نمونه گیری از کبد: این روش روشی تهاجمی است و معمولا در پی مثبت بودن مراحل قبل و به عنوان روش تشخیص نهایی به کار گرفته می شود. نمونه گیری (بیوپسی) از کبد علاوه بر تشخیص قطعی بیماری، علت اصلی ابتلا و نوع کبد چرب را مشخص خواهد کرد.
الهه گودرزی
بخش سلامت تبیان
مطالب مرتبط:
کبد؛ اعمال و بیماریهای آن
1 راهکار برای دوری از کبد چرب
کبد چرب در کمین شهرنشین‌ها
بیماری کبد چرب و علائم آن
درمان بیماری کبد چرب
بیماری کبد چرب
تشخیص و درمان کبد چرب
تجمع چربی در کبد
وقتی کبد سریعا از کار بیفتد
چاق‌ها و دردسر کبد چرب و چیلی!
کبد چرب غیر الکلی چیست ؟اصطلاحا به این بیماری NAFLD نیزگویند یعنی شرایطی که در ان به تدریج چربی در سلولهای کبدی افزایش می یابد .کبد عضوی بزرگ در قسمت فوقانی و سمت راست شکم است .دو نوع کبد چرب وجود دارد کبد چرب ساده و بدون التهاب در سلولهای کبدی و نوع دوم که کبد چرب همراه با التهاب کبدی است که اصطلاحا به ان NASH گویند و بحث ما در خصوص این نوع دوم می باشد که می تواند منجر به مشکلات عدیده ای گردد. افرادی که معتاد به الکل هستند هم می توانند مبتلا به بیماری شبیه NASH شوند اما این اختلال می تواند در افرادی که الکل هم مصرف نمی کنند یا مقادیر کم مصرف می کند رخ دهد لذا به ان کبد چرب غیر الکلی هم گویند
علت کبد چرب همراه با التهاب (NASH) چیست ؟هنوز مکانیسم و علت اصلی مشخص نیست ولی ما می دانیم که این بیماری در برخی افراد رخ می دهد مانند افرادی که اضافه وزن دارند(یعنی نسبت وزن به کیلوگرم به قد به متر بیش از 25 است) و یا کسانی که بیماری قند خون یا دیابت دارند و یا افراد مبتلا به افزایش چربی خون و در مصرف برخی داروها هم این پدیده رخ می دهد
علایم و نشانه ها چیست ؟اکثربیماران بدون نشا نه اند و از طریق برخی ازمایشات خون و تصویربرداریها مشخص می شود
چگونه NASH را درمان کنیم ؟متاسفانه درمان مستقیمی برای ان فعلا وجود ندارد اما اگر علل زمینه ساز ان را کنترل کنیم می توانیم این بیماری را نیز کنترل کنیم پس پزشکان می تواند با کنترل وزن شما ،قند خون وکنترل چربی خونتان این بیماری را کنترل نمایند البته یادتان باشد کاهش وزن می بایست به ارامی و حداکثر یک و نیم کیلو در هفته باشد توجه داشته باشید سه اقدام مذکورعلاوه بربهبودی کبد شما ،شانس بیماریهای قلبی و سکته مغزی را نیز کاهش می دهد در موارد شدید بیماری در حالی که شما بیماری دیابت و قلبی ندارید ممکن است پزشک شما برخی داروها مانند ویتامین ای تجویز نماید که با توجه به خطرات این دارو با دوزهای بالا می بایست با تصمیم پزشک صورت گیرد
آیا NASH در درازمدت بدتر می شود ؟معمولا خیر اما گاها می تواند منجر به سفت شدن بافت کبدی و به اصطلاح سیروز کبدی شود .سیروز کبدی می تواند نشانه های مختلفی داشته باشد مانند ورم در پاها،اشکال در تنفس،یا احساس خستگی و لذا با توجه به ریسک این عارضه پیشنهاد می شود بیماران مبتلا به NASH تحت نظر پزشک متخصص و چک آپ دوره ای قرار گیرند
عنوان: کبد چرب غیر الکلی (علت،پیشگیری، درمان)
چوکم خوردن طبیعت شد کسی را چو سختی پیشش آید سهل گیرد
وگر تن پرور است تن در فراخی چو تنگی بیند از سختی بمیرد
گلستان سعدی در فضیلت قناعت
زاد روز تولد سعدی شیرین سخن بر همه ایرانیان مبارک باد
کبد چرب:
تعریف : در حالت نرمال تجمع ورسوب چربی در داخل سلولهای کبد وجود ندارد ورنگ کبد طبیعی بصورت قرمز روشن است. رنگ کبدی که چربی درآن رسوب کرده باشد به سمت زرد شدن تمایل پیدا میکند.تفاوت کبد نرمال (کبد گوسفند یا مرغ جوان که خیلی چاق نباشند) با کبد چربی گرفته(زرد رنگ وسفت در گوسفند یامرغ چاق) را میتوان به چشم دید. بنابراین رسوب چربی در داخل کبد سبب بزرگ شدن، سفتی، وزرد شدن آن میشود وهرچه رسوب چربی بیشترباشد ،شدت این تغییرات بیشتراست.
انواع کبد چرب:
1- کبد چرب غیر الکلی: فرد مبتلا سابقه مصرف الکل ندارد ویامصرف الکل وی ناچیز بوده است و ویژه گی آن وجود اضافه وزن ،معولا همراهی آن باسندروم متابولیک(چاقی، دیابت نوع 2، فشارخون) در فرد مبتلااست.
2-کبد چرب الکلی :
مصرف الکل فرد مبتلا معمولا روزانه
برای خانم ها بیش از دوقوطی آبجو یا دو گیلاس شراب 12% ویا دو سوم گیلاس ویسکی 4%
و برای آقایان بیش از سه قوطی آبجو یا سه گیلاس شراب 12% ویا یک گیلاس ویسکی 4%
3-کبد چرب ناشی از عوارض داروئی وسموم
4- کبد چرب در حاملگی
5-کبد چرب ثانوی به بیماری ها
کبد چرب غیر الکلی وراه پیشگیری ازآن موضوع بحث این مقاله است.
Nonalcoholic Fatty Liver Diseaseبیماری کبد چرب غیر الکلی شامل:
Nonalcoholic Fatty Liver -رسوب چربی بدون التهاب در کبد:
Nonalcoholic Fatty Liver Hepatitis -هپاتیت کبد چرب غیرالکلی:
کبد چرب غیر الکلی :
به تجمع چربی در کبد اطلاق میشود وقتیکه علت ثانویه وزمینه ای دیگری برای آن وجود نداشته باشد. کبد چرب غیرالکلی دردرجات شدید ومزمن اگر پیگیری ودرمان نشود میتواند به سمت سیروز (نارسائی کبد) پیش برود وبعنوان 7%علت مخفی سیروز شناخته شود.
کبد چرب غیر الکلی دارای رسوب چربی در سلول هاست که میتواند.
-رسوب چربی بدون فرآیند التهاب باشد.
-یا با فرآیند التهاب،افزیش آنزیم های کبدی تا سیروز(اختلال کار کبد تا نارسائی آن)متفاوت باشد.
شیوع: گسترش جهانی دارد ولی شیوع آن در کشورهای غربی وصنعتی است.اوقات علائم بالینی ندارد. ولی رسوب چربی شدید ومزمن منجر به التهاب کبد میشود که میتواند به سمت تخریب کبد(نکروز) ونهایتا سیروز (فیبروز) ونارسائی کبد پیش برود .افردی که چاقی ومصرف الکل را همزمان دارند این دو اثرات تشدید شونده برهم دارندو بیماری تشدید میشود.
مهمترین عوامل زمینه سازکبد چرب غیرالکلی:
چاقی مرکزی بدن (شکم) : مهمترین عامل زمینه سازکبد چرب غیر الکلی است، که با افزایش مصرف کالری ، غذاهای چرب ، ادویه های اشتها آور، نوشابه ها وفست فود ها وکم تحرکی عاید بشرشده است. در ایران هم شیوع چاقی وکبد چرب دست کمی از کشورهای غربی ندارد وبه گزارش مرکز گوارش وکبد ایران3% مردم ایران اضافه وزن و کبد چرب دارند که برابرشیوع آن درغرب است. این در حالی است که درصد قابل توجهی از مردم ما در فقرغذائی قرار دارند.بنابراین فقر کیفیت غذائی مانع کبد چرب نمیشود بلکه در کنارمصرف بد کالری(نشاسته ، شیرینی وچربی زیاد) وکم تحرکی در فقرا هم کبد چرب ایجاد میشود.علت شاید این است که الگوی غذائی ایرانیان به غرب نزدیک شده ولی فعالیتهای فیزیکی ،ورزش ،فرهنگ عمومی ورزش،سرانه محیط های ورزشی در ایران درمقایسه با کشورهای توسعه یافته بسیار ناچیزاست.
دیابت نوع 2،کلسترول وتریگلیسیرید بالای خون مستقلا ویا همراه با سندروم متابولیک (چاقی ، فشار خون ،دیابت وچربی خون بالا)جزء شایعترین عوامل کبد چرب هستند. کم کاری تیروئید، کم کاری هیپوفیز،سندروم تخمدان پلی کیستیک ،سندروم آپنه در خواب عوامل غیر شایع زمینه ساز کبد چرب غیر الکلی هستند.
شیوع کبد چرب با توجه به روش ومنش زندگی مردم در سرا سر دنیا روز به روز در حال افزایش است.
پاتوژنز کبد چرب:
– تجمع تریگلیسرید در کبد: در حالت نرمال اسیدهای چربی که از هضم غذا در روده حاصل میشوند ویا از بافت چربی آزاد و وارد کبد میشوند ، در کبد تبدیل به تریگلیسرید شده با نوعی آپوپروتئین که ساخت خود کبد است ترکیب شده وبه
(Very Low Density Lipoprotein VLDL(
صورت چربی با چگالی خیلی سبک از کبد به داخل خون ترشح میشود.این عمل تحت اثر انسولین در کبد صورت میگیرد. در چاقی وبخصوص سندروم متابولیک مقاومت به اثر انسولین ایجاد شده وساخت وترشح چربی با چگالی خیلی سبک در کبد کم میشود.در نتیجه اگر ورود اسید چرب به کبد بیش از توان تر شح آن ازکبد باشد تریگلسرید در کبد رسوب میکند وکبد چرب حاصل میشود.
به خاطر داشته باشید که مصرف کالری اضافه بر نیاز سوخت وساز بدن درشبانه روز(در غالب موارد نشاسته ای وقندی ، پروتئین وچربی ) در کبد تبدیل به تریگلیسرید شده ودر بدن از جمله خود کبد ذخیره میشود.هرچه اضافه وزن شود مقاومت به انسولین هم میشود.
سوء تغذیه شدید ، کمبود بتا لیپوپروتئین ارثی،سوء تغذیه پروتئین ها، کمبود کولین هم میتوانند زمینه ساز کبد چرب غیر الکلی شوند.
مقاومت به انسولین:
مقاومت به انسولین نقش کلیدی درایجاد کبد چرب وهپاتیت ناشی از آن دارد وچاقی ودیابت نوع2 هم اغلب با آن دیده میشود.مقاومت به انسولین در کسانیکه کبد چرب دارند ولی چاق هم نیستند دیده میشود، ولی مقاومت به انسولین الزاما در همه مبتلایان به کبد چرب دیده نمیشود.تحقیقات زمینه پاره ای از عوامل ژنتیکی را در ایجاد کبد چرب مطرح میکند.
چاقی شکمی معمولا با کبدچرب ، التهاب کبد ومقاومت به انسولین همراه است وافزایش واسطه های التهابی مثل اینترلوکین 6 وتومور نکروتیک فاکتور که مقاومت به انسولین ایجاد میکنند،در کبد افراد مبتلا دیده میشود.
مصرف دارو هائی که مقاومت به انسولین را کم میکنند مثل پیوگلو تازون سبب کاهش التهاب در کبد میشود.
مقاومت به انسولین واختلال در عملکرد میتوکندریهای سلولهای کبدی منجر به تولید رادیکال های آزاد در سلولهای کبدی والتهاب آنها میشود.
تجمع چربی ومقاومت به انسولین منجر به کاهش ظرفیت تولید آنتی اکسیدانها مثل گلوتاتیون در کبد میشود. در حالت نرمال گلوتاتیون کبد نقش اساسی در خنثی کردن رادیکالهای آزاد دارد. با کاهش تولید گلوتاتیون میزان زانتین اکسیدازکه مولد رادیکالهای ازاد است در کبد افزایش مییابد.
داروها:
کمبود پانتوتنیک اسید (ویتامینب 5) ،مصرف الکل، مصرف مزمن والپوروئیک اسید وآسپرین میتواند سیر سوخت چربی (بتا اکسیداسیونچربی ها )را کند کند وتولید آدنوزین تری فسفات راکه منبع انرژی برای فعالیت های حیاتی کبد است کم نمایدوزمینه را برای بروز کبد چرب مساعد کند.
افزایش ذخیره آهن کبد : افزایشذخیرهآهن در کبد چرب غیرالکلی با شدت التها ب وفیبروز ارتباط دارد. افزایش غیر طبیعی آهن منجر به تولید رادیکالهای آزاد میشود ونیز به نظر میرسد درایجاد مقاومت به انسولین و التهاب کبد چرب نقش داشته باشد. اصلاح ذخیره آهن کبد منجر به بهبود روند التهاب میشود. همین جا باید متذکر شد که آقایان نیاز خیلی کمی به مصرف ترکیبات آهن دار مثل گوشت قرمز، جگر وداروهای آهن داردارند. یکی از راه های کاهش ذخیره آهن در کبد اهداء خون است که یکی از ارزشمند ترین کارهاست نه حجامت وفصد خون. بنابراین بویژه آقایان با اهداء خون علاوه بر کمک بسیار ارزشمند برای اهداء زندگی به دیگران میتوانند به سلامت کبد خود نیز کمک کنند.کاستن از ذخیره آهن در کسانیکه کبد چرب غیر الکلی داشته اند منجر به افزایش اثر انسولین وکاهش پدیده التهاب در کبد شده است.
لپتین: پپتیدی است که در بافت چربی تولید میشود.حذف لپتین در موش ها منجر به چاقی شدید آنها شده است.لپتین نقش نورواندوکرینی و ایمنی و تنظیم اشتها دارد. کاهش لپتین یا کمبود گیرنده های آن در بافت ها منجربه افزایش اشتها و چاقی میشود. تجویز لپتین منجر به کاهش اشتها،کاهش وزن،وافزایش رشد در موش های جوان شده است. بررسی ها نشان داده که افراد چاق اختلال در گیرنده های لپتین دارند.گیرنده های لپتین در هیپوتالاموس در کنترل اشتها نقش دارند.
کمبود لپتین بصورت مادرزادی سبب پر خوری ،چاقی شدید افزایش سطح انسولین ، هیپوگونادیسم( کاهش هورمون های جنسی)،کاهش فعالیت هیپوفیزوکاهش رشد قد (هیپوگونادیسم ثانویه )میشود. وقتی این بیماران با لپتین درمان میشوند میل به خوردن به شدت درآنها کاهش مییابد وفعالیت های هورمونی آنها به نرمال نزدیک میشود.
استفاده درمانی از لپتین برای کسانیکه کمبود مادرزادی آنرا دارند موثراست ودر افراد چاقی که سطح لپتین خون نرمال یا بالا دارند بی اثراست.
آدیپونکتین: هورمونی که از بافت چربی ترشح میشود اثرات مفیدی در سوخت وساز چربی ،کاهش چربی خون ،اکسیداسیون بتا چربی ها در عضلات،خاصیت ضد التهابی وکاهش فاکتورهای تومورنکروتیک در کبد دارد. تجویز آدیپونکتین سبب بهبود قابل توجه در هپاتیت ناشی از کبد چرب غیر الکلی شده است وکمبود آن سبب تشدید التهاب در زمینه کبد چرب غیر الکلی میشود.آدیپونکتین سبب افزایش حساسیت کبد به انسولین وبهبود سوخت وساز چربی ها میشود.
:Resistin
یک پروتئین مشتق از بافت چربی است که نقش مهمی در ایجاد مقاومت به انسولین در کبد وعدم تحمل گلوکز،افزایش سطح انسولین خون دارد.
میکروب های روده: رشد بیش از حد میکروب های روده زمانی که لوپ کور درروده ایجاد شود بیماری نسبتا نادر ودر شرایط خاص ثانویه به پاره ای از بیماریها ایجاد میشود ،بعنوان عامل بلقوه ایجاد عوامل استرس اکسیداتیودر بیماران مبتلا به کبد چرب غیر الکلی بشمار میآید.یکی از مکانیسم های مطرح توسط رشد میکروب ها تولید الکل از قند در روده واستالدئید است که ازاکسیده شدن الکل حاصل میشود.استالدئید به سادگی توسط مخاط روده جذب میشود وعامل تغییرات پاتولژیک درکبد شبیه کبد چرب الکلی میگردد. رشد بیش ازحد قارچ کاندیدا درروده ها نیزتولید الکل واستالدئید را افزایش میدهد بطوریکه تست تنفسی الکل در کسانیکه رشد قارچ در روده دارند مثبت میشود. میکروب های روده در صورت رشد غیرمتعارف با تولید اندوتوکسین که باید توسط کبد زدوده شودسبب آسیب به سلولهای کبدی میشوند. رشد بیش از حد باکتری در روده سبب تجزیه اسیدهای صفراوی شده که سبب اختلال متابولیسم چربی ها و کولین در کبد میشوند.
قطع متناوب تنفس درخواب شبانه:Sleep Apnea
درکسانیکه اضافه وزن شدید(نمایه توده بدنی بیش از 3) ، بیماری انسدادی مزمن ریوی، خر و پوف شدید هنگام خواب که منجر به قطع متناوب تنفس درخواب میشود دارند. عامل پائین افتادن ضریب اشباع اکسیژن خون هنگام خواب میشود. دراین هنگام کبد با هیپوکسی روبرومیگردد که منجر به کاهش سطح تولید انرژی درکبد وافزایش بتا اکسیداسیون چربی ها در کبد وتولید رادیکال آزاد واسترس اکسیداتیو میشود، که نهایتا میتواند سیر بیماری التهاب کبد چرب غیر الکلی را تشدید نماید.
راه کار درمانی آپنه: اصلاح وزن وکاهش نمایه توده بدنی به کمتر از 25(مراجعه به دومقاله تغذیه وتعیین رژیم غذائی در همین سایت) با کاهش مصرف کالری بخصوص شبها،قطع دخانیات وهرنوع اعتیاد درصورت ابتلا،پیگیری درمانی دقیق بیماری انسداد مزمن ریوی و آپنه هنگام خواب توسط پزشک خانواده ومتخصص.
رادیکال های آزافزایش چربی کبد میتواند منجر به اکسیداسیون غیر طبیعی چربی ها (بتا اکسیداسیون) وتولید رادیکالهای آزاد وکاهش تولید وظرفیت آنتی اکسیدان ها شود. کاهش ذخیره آنتی اکسیدان های کبدی مثل گلوتاتیون، ویتامین ای، بتا کاروتن،ویتامین ث منجر به آسیب سلولهای کبدی میشود.
در کبد چرب سرعت تخریب سروتونین افزایش وعوامل التهابی نکروتیک ورادیکالهای آزاد افزایش می یابدکه موجب تشدید سیر کبد چرب میگردد.
علائم بالینی کبد چرب: بیماران مبتلا به کبد چرب غیرالکلی علائم بالینی ندارند.در درجات شدید ممکن است احساس خستگی ، بی حالی ،احساس نوعی ناراحتی خفیف در ربع فوقانی راست شکم بروز کند. بیماران بدلیل کشف اختلال در آنزیم های کبدی بخصوص افزایش سطح آمینو ترانسفرازها به پزشک مراجعه میکنند.ودر بررسی بالینی وتصویر برداری، کبد چرب وافزایش اندازه کبد کشف می شود.
یافته های آزمایشگاهی:
آلانین امینوترانسفراز برای بررسی التهاب کبد اختصاصی تر است.ALT
آسپارتت امینو ترانسفراز AST
در کبد چرب الکلی بالامیرود
این دو انزیمی هستند که درهمه بیماریهای التهابی کبد از جمله هپاتیت کبد چرب غیر الکلی افزایش مییابند.
در کبد چرب غیرالکلی سطح ذخیره آهن (فریتین) ممکن است افزایش یابد.
اندازه گیری وکنترل موارد زیربصور ت قدم به قدم حائز اهمیت است. در صورتیکه افزایش قابل توجه آنزیمهای کبدی وجود داشته باشد ونشانه های بالینی وتصویر برداری توجیه کننده برای هپاتیت غیر الکلی کبد برای بیمار نباشد،آزمایش های زیر قدم به قدم باید انجام شود.
یافته های تصویربرداری:
افزایش اکوژنیسیته در سونوگرافی ، کاهش تراکم تصویر کبد در سی تی اسکن وافزایش سیگنال در ام آر آی درکبد چرب دیده میشود.
سونو گرافی بادرجه حساسیت 85% وضریب اختصاصی بودن 94% تصویر هیپر اکوئیک در درجات مختلف است وقدرت تشخیص آن برای بررسی التهاب وسیروز از سی تی اسکن و ام آر آی است.
در تصویر برداری درجه چربی کبد، وضعیت گردش خون عروق پورت وعروق داخل کبدی،طحال، وجود یا عدم وجود سیروز(فیبروزکبد) وآسیت داخل شکم قابل بررسی است.
تشخیص کبد چرب غیر الکلی:
– وجود یافته کبد چرب در تصویر برداری یا بیوپسی( پاتولژی).
– رد سابقه مصرف مزمن الکل
– همراهی اختلالات متابولیک افزایش قند،چربی.
– رد سابقه بیماری های مزمن دیگر بخصوص بیماریهای سوء جذب گوارشی،سابقه مصرف دارو و..
-داشتن اضافه وزن طولانی مدت
افزایش ذخیره آهن (فریتین ) در کبد چرب غیر الکلی بخصوص نزد آقایان شایع است.
افزایش بیلیروبین(زردی) ، کاهش آلبومین، افزایش زمان پروترومبین در نارسائی کبد (سیروز) بروزمیکند.
اختلال آزمایشگاهی برای تشخیص کبد چرب نه شرط لازم ونه کافی است، ولی برای رد بیماری های دیگرکبدی وپیگیری عملکرد کبد ونتیجه درمان مفید است. وروشهای آزمایشگاهی برای تشخیص شدت بیماری خیلی دقیق نیستند.
– بررسی و رد سابقه هپاتیت های ویروسی وخود ایمنی در بیمارانی که افزایش آنزیم کبدی دارند مثل
HAV, HBV, HCV, Autoimmune Hepatitis,Hemochromatosis –
بیوپسی(نمونه برداری)وپاتولژی کبدچرب:
روش اصلی واستاندارد طلائی برای بررسی وتعیین شدت بیماری کبد چرب پاتولژی است، ولی با توجه به تهاجمی بودن آن مورد استقبال نیست.معهذا بیمارانیکه باروش آزمایشگاهی وتصویربرداری علت وشدت بیماری کبدی آنها روشن نشودوشواهدی به نفع بیماری مزمن کبد یا سیروز داشته باشند یا یافته های عمومی به نفع بیماری مزمن کبدی،بزرگی طحال وکاهش گلبول های سفید وپلاکت (مطرح کننده سیروز)، افزایش فریتین سرم به میزان 5/1برابر نرمال، سن بالای 45سال همراه با ریسک سیروزونهایتااگر بیمارخودش بخواهد درجه وشدت التهاب کبد خویش را بداند، نیاز به بیوپسی دارند.
میزان رسوب چربی در کبد چرب (درجه بندی)
تشخیص نهایی
میزان رسوب چربی
درجه رسوب چربی
کبد نرمال
کبد چرب درجه 1
33-5%
1
کبد چرب درجه 2
%66-34
2
کبد چرب درجه 3
%95-67
3
نمره دهی به پاتولژی کبد چرب:
شدت رسوب چربی نمره 3- ، شدت التهاب نمره 2- ، وجوددژنراسیون بالونی نمره2- ، ودرجات فیبروز 4-
جمع این نمرات اگر مساوی یاکمتر از3باشد بیمار فقط کبد چرب دارد ،اگر3تا4باشد التهاب خفیف کبد واگر نمره مساوی یا از 5باشد بیمار هپاتیت غیرالکلی ناشی از کبد چرب دارد.
فیبروز(سیروز) کبد: اگر سیرفزاینده افزایش چربی در کبد متوقف نشود ومنجر به هپاتیت پایدار غیراکلی کبد شود کبد بتدریج به سمت فیبروزپایدار (سیروز) ونهایتا نارسائی کبد پیش میرود.
درمان کبد چرب غیرالکلی:
برای درمان هربیماری علامت درمانی، نباید اساس کارباشد بلکه باید ریشه ها وپاتولژی بیماری مد نظر قرار گیرد، عوامل زمینه ساز ومستعد کننده بیماری را شناخت وآنهارا مهار کرد.مثلا اگر شما سردردی دارید که عامل آن سینوزیت است تا سینوزیت را درمان نکنید خوردن مسکن مشکلی را حل نمیکند ، ممکن است عوارضی هم ایجاد کند امروزه مدیا ها پر از تبلیغاتی است که داروها وبخصوص داروهای سنتی(هربال مدیسین) وروشهایی را به عنوان معجزه گر برای بسیاری از بیمارها معرفی میکنند مثلا درمان سرطان های مقاوم به درمان با حشیش و
برای درمان کبدچرب هم توصیه داروهای گیاهی متعددی مثل چای سبز،لیورگل(عصاره خارمریم)،زنجبیل، عصاره لیمو، زردچوبه ومیشود گرچه مصرف اینها به نظر بی ضرر میرسد ولی نمیتوانند مشکل را بطور اساسی حل کنند.
کبد چرب هم از همان راهی که شکل گرفته است برمیگردد. ِیعنی ؟؟؟
1-عامل اساسی ایجاد کبد چرب اضافه وزن بعلت مصرف کالری بیش از حد است که باید متوقف شود واضافه وزن ذخیره شده با محدودیت کالری وفعالیت فیزیکی سوزانده شود. برای تعیین میزان کالری مورد نیاز بر اساس قد وزن جهت کاهش وزن ماهی 1تا 2کیلو به دو مقاله رژیم غذائی در همین سایت مراجعه شود.
2-مهمترین عامل چاقی قرون صنعتی تغییر روش ومنش زندگی است.کم تحرکی + مصرف غذاهای پرکالری که در افراد چاق عمومیت دارد.این روند باید معکوس شود.
3- افراد ازنظر متابولیسم پایه واستعداد ژنتیکی با هم تفاوت دارند پاره ای افراد با متابولیسم پایه پائین با مصرف کالری یکسان با دیگران چاق میشوند. اینگونه افراد باید این موضوع را در نظر بگیرند که نیاز به کالری پایه کمتردر مقایسه با گروه های همسان دارند.
4- افراد مبتلا به کبد چرب حتما باید از نظر سندروم متابولیک (چاقی +دیابت+ فشارخون + افزایش چربیهای خون ) مورد بررسی قرارگیرند چون معمولا این بیماریها باهم وجود دارند ویا پس وپیش بروزمیکنند وباید هرکدام درمان مناسب خود را دریافت کنند.
5- مصرف الکل خود مستقلا عامل شایع کبد چرب والتهاب کبد وسیروز است. مصرف الکل در افراد مبتلا به کبد چرب سبب تشدید التهاب ونارسائی کبد(سیروز) میشود. که باید فوراقطع شود.
6- بیماران مبتلا به کبد چرب اگر افزایش آنزیم دارند باید ازنظر عوامل دیگرایجاد هپاتیت ها بررسی ومتناسب با آن مورد درمان قرارگیرند.
7-افراد اگر در کودکی ونوجوانی مبتلا به چاقی وکبد چرب میشوند باید از نظر سندروم های ژنتیکی عامل، مورد توجه قرار گیرند وبررسی ودرمان شوند.
8-همانطور که گفته شد کبد محل ذخیره آهن دربدن است . افزایش ذخیره بیش ازحد آهن بعنوان سازنده رادیکال آزاد به کبد آسیب میزند. بنابراین کاهش مصرف ترکیبات آهن دار مثل گوشت قرمز وجگر وداروهای آهن دار در آقایان ودرخانم ها (بعد از سن یائسگی)باید مورد توجه قرار گیرد. اهداء خون ونه حجامت در افراد سالم وفصد خون در افراد بیمارمیتواند منجر به کاهش ذخیره آهن وبهبود وضع کبد شود.
9-آنتی اکسیدانها : کبد مهمترین جایگاه ساخت آنتی اکسیدان های بدن( بخصوص گلوتا تیون) است که برای خنثی کردن رادیکالهای آزاد تولید شده توسط عوامل بیولژیک، شیمیائی، داروئی وتغذیه بکارمیرود.رادیکالهای آزاد نقش مهمی درایجاد بسیاری ازبیماری ها دارند بنابراین حفظ ظرفیت آنتی اکیسدانی کبد برای سلامت عمومی بدن مهم است.
رادیکالهای آزاد در ایجاد آترواسکلروز نیز نقش مهمی دارند. آنتی اکسیدانها با خنثی کردن رادیکالهای آزاد درپیشگیری از آترواسکلروز که خود زمینه ساز بیماریهای قلبی عروقی ومغزی است موثرهستند.
بسیاری از ویتامین ها بخصوص گروه ویتامین های A,C,E
دارا ی خاصیت آنتی اکسیدانی بالا هستند وبا انتخاب رژیم غذائی مناسب میتوان آنها رادریافت کرد.
جدول منابع ویتامین ها وآنتی اکسیدان ها در رژیم های غذائی
Group Vitamin
B1,B2,B3,B6,B12,Folate,Biotin
Coenzyme
غلات کامل وحبوبات،برنج قهوه ای، اوت، سبزیجات، گوشت ولبنیات، ماهی ،خشکبار،تخم مرغ و.
Vitamin C
Antioxidant
مرکبات ،فلفل دلمه،کلم بروکلی، سبزیجات تازه،میوه های تازه وتوت فرنگی
Vitamin A
Antioxidant
لبنیات ،تخم مرغ، هویج ، اسفناج وسبزیجات
Vitamin E
Antioxidant
غلات،دانه های آفتاب گردان وکدو، بادام ،روغن آفتاب گردان،اسفناج
Vitamin D
Hormone
مهمترین منبع پوست ونور آفتاب،ماهی وروغن ماهی،جگر ، غلات غنی شده
Vitamin E
Coenzyme Anti-Coagulant
سبزیجات تازه ،اسفناج،کاهو، کیوی ، کلم بروکلی، آسپاراگوس
Panothenate
Coenzyme
غلات ، قارچ ،تخمه آفتاب گردان،ماهی، مرغ وجوجه
داروهای فاماکولژیک:
1-داروهائی که گیرنده های انسولین را حساس وتحریک میکنند: مثل پیوگلوتازون،روزیگلو تازون، متفورمین اینها اگر همراه ویتامین ای تحت نظر پزشک وبا مراقبت مصرف شوند میتوانند منجر به کاهش التهاب وکاهش آنزیم های کبدی شوند.
2- اورلی استات: مهارکننده لیپاز روده ای در درصدی از بیماران باکاهش جذب چربی هم منجربه کاهش وزن وهم کاهش آنزیمهای روده ای میشود.
3- اورودیکسی کلیک اسید: خاصیت ضد رسوب چربی وهم ضد التهابی در کبد دارد.درمطالعات محدودی استفاده همزمان آن با ویتامین ای منجر به کاهش التهاب کبد شده است.
4- پروبوکول: با خاصیت کاهش دهنده چربی خون وآنتی اکسیدان در مطالعاتی نشان داده شده که منجر به کاهش التهاب کبد میشود.
5- بتائین :مشتق متیونین خاصیت حفاظتی آن در برابر رسوب چربی در کبد گزارش شده است.
6-لوزارتان : مهارکننده آنژیو تنسین 2وداروی ضد فشارخون درمطالعات محدودی کاهش التهاب کبد گزارش شده است.
7-آتور واستاتین: داروی کاهنده کلسترول در مطالعاتی مصرف آن منجر به کاهش آنزیم های التهابی کبد شده است:
8- اومگا3در مطالعاتی مصرف آن منجربه بهبود کبد چرب شده است.
به امید سلامتی شما
دستتون لرد نكنه اقاى دكتر خيلى عالى ومفيد بود توضيحاتتون. موفق باشيد1