خواص دارویی و گیاهی

بیماری‌های غیر واگیر به گونه‌ای از بیماری‌ها گفته می‌شود که به صورت مستقیم از یک فرد به فرد دیگر قابل انتقال نیست. برخی از بیماری‌های غیر واگیر شامل پارکینگسون، بیماری‌های خودایمنی، سکته، اکثر بیماری‌های قلبی، اکثر سرطان‌ها، دیابت، بیماری‌های مزمن کلیوی، آب مروارید و پوکی استخوان می‌شود. این بیماری‌ها اکثراً غیر عفونی هستند، با این حال برخی از بیماری‌های انگلی که در آن چرخه عمر انگل شامل انتقال میزبان به میزبان نیست نیز در گروه بیماری‌های غیر واگیر جا می‌گیرند.

بیماری‌های غیر واگیر عامل اصلی مرگ و میر در سراسر جهان است. در سال 2012، شصت و هشت درصد آمار فوت به دلیل ابتلا به این بیماری‌ها بوده است ( 38 میلیون). از سال 2000 تا زمان ارائه این آمار بیماری‌های غیر واگیر رشدی معادل 60% داشته است. نیمی از این جمعیت سنی زیر 70 سال دارند. زنان نیز درصد قابل ملاحظه‌ای از مبتلایان را به خود اختصاص داده است. عوامل خطری چون ویژگی‌های فردی، سبک زندگی و عوامل محیطی احتمال ابتلا به بسیاری از بیماری‌های غیر واگیر را افزایش می‌دهند. هر سال حداقل 5 میلیون نفر بر اثر استعمال دخانیات جان خود را از دست می‌دهند. تلفات ناشی از اضافه وزن و کلسترول بالا نیز چیزی 8/2 میلیون نفر در سراسر جهان است.

عوامل خطری چون ویژگی‌های فردی، سبک زندگی و عوامل محیطی ریسک ابتلا به بیماری‌های غیر واگیر را افزایش می‌دهند. برخی از این عوامل خطر عبارتند از جنسیت، عوامل ژنتیکی، تماس با هوای آلوده و رفتارهایی چون استعمال دخانیات، رژیم غذایی نامناسب و عدم تحرک جسمانی که به فشار خون بالا و چاقی منجر می‌شود که در نتیجه فرد را بیش از دیگران در معرض ابتلا به بیماری‌های غیرواگیر قرار می‌دهد. بسیاری از بیماری‌های غیرواگیر قابل پیشگیری است چون می‌توان با اجتناب از عوامل خطر به آن‌ها مبتلا نشد.

سازمان جهانی بهداشت در سال 2002 ، پنج عامل خطر اصلی ابتلا به بیماری‌های غیر واگیر را از بین ده عامل خطر معرفی کرد. این پنج عامل خطر عبارت است از افزایش فشار خون، افزایش کلسترول، مصرف دخانیات و مشروبات الکلی و اضافه وزن. علاوه بر این شرایط اقتصادی و اجتماعی نیز در ردیف این عوامل خطر می‌توان برشمرد.

پیشبینی می‌شود چنانچه از عوامل خطر اجتناب شود، 80 % موارد بیماری‌های قلبی، انواع سکته‌ها و دیابت نوع دوم همچنین 40% انواع سرطان قابل پیشگیری خواهد بود. انجام اقداماتی که پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر را دنبال می‌کند می‌تواند به طور قابل توجهی آمار ابتلا به بیماری‌های غیر واگیر را کاهش دهد. تمرکز بر روی رژیم غذایی مناسب و افزایش فعالیت فیزیکی تاثیر ملموسی بر پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر داشته است.

چند نوع بیماری غیر واگیر و علت آنها

بیماری‌های غیر واگیر با عنوان بیماری‌های سبک زندگی شناخته می‌شوند چرا که بسیاری از آن‌ها بیماری‌هایی قابل پیشگیری هستند. علت عمده ابتلا به بیماری‌های غیر واگیر شامل استعمال دخانیات، مصرف مشروبات الکلی، تغذیه نامناسب ( استفاده بیش از اندازه شکر، نمک، چربی اشباع شده و اسیدهای چرب ترانس) و عدم تحرک جسمانی می‌شود. در حال حاضر بیماری‌های غیر واگیر جان 36 میلیون نفر در سال را می‌گیرد. پیشبینی‌ها حاکی از آن است که این آمار تا دهه آینده 17 تا 24 درصد افزایش خواهد داشت.

به شکل تاریخی، بسیاری از بیماری‌های غیر واگیر با رشد اقتصادی در ذهن تداعی می‌شد. طوری که این بیماری را بیماری ثروتمندان می‌نامیدند. با این حال در سال‌های اخیر آمار مربوط به بیماری‌های غیر واگیر در کشورهای در حال توسعه رو به افزایش رفته است. طوری که پیش‌بینی می‌شود 80% از چهار گروه اصلی بیماری‌های غیر واگیر – بیماری‌های مزمن تنفسی، بیماری‌های قلب و عروق، دیابت و سرطان- در کشورهای با سطح درآمد متوسط و یا پایین رخ خواهد داد. آمارهای مربوط به برنامه عمل به راهکارهای جهانی در راستای پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیر واگیر همچنین دو سوم مبتلایان به دیابت که در کشورهای در حال توسعه زندگی می‌کنند، به وضوح نشان می‌دهند که بیماری‌های غیر واگیر دیگر بیماری ثروتمندان نیست که تنها افرادی خاص در کشورهای محدود را به خود مبتلا می‌کند. گزارشی که اخیراً سازمان جهانی بهداشت منتشر کرده است حکایت از آن دارد که ابتلا به بیماری‌های غیر واگیر در بالاترین میزان خود قرار دارد. کشورهای در حال توسعه بیشتر از این موج آسیب دیده‌اند.

چنانچه رشد جمعیت با همین سرعت ادامه پیدا کند، تا سال 2020 بیماری‌های غیر واگیر از هر 10 مرگ عامل 7 مرگ خواهند بود و در سال 2030 هر سال 52 میلیون نفر بر اثر ابتلا به این بیماری‌ها جان خود را از دست می‌دهند. این آمار نگران کننده، سازمان‌های بین‌المللی از جمله سازمان جهانی بهداشت، شبکه توسعه انسانی بانک جهانی را وا داشته است تا موضوع پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیر واگیر را به عنوان بحثی با اهمیت فزاینده در دستور کار خود قرار دهند.

از این رو، سیاستگذاران و جوامع گوناگون باید با هم متحد شده و پیشگیری و درمان هدفمند این بیماری‌ها را در اولویت قرار دهند. اقدامات پایدار می‌تواند جهت کند کردن (در نهایت معکوس کردن) روند رشد این تهدید جهانی به کار گرفته شود. اقدامات احتمالی که اخیراً از سوی سازمان بهداشت جهانی و سازمان غذا و کشاورزی به بحث گذاشته شده است مواردی چون کاهش میزان نمک در غذای مصرفی، محدود نمودن خرید مواد غذایی و نوشیدنی‌های ناسالم به ویژه برای کودکان، اعمال نظارت بر استفاده زیان‌بار مشروبات الکلی، افزایش مالیات بر دخانیات و اتخاذ تدابیر قانونی لازم به منظور منع استعمال دخانیات در اماکن عمومی را در بر می‌گیرد.

سازمان جهانی بهداشت نماینده تخصصی سازمان ملل متحد است که ماموریت دارد تا مسائل مربوط به سلامت عمومی را در سطح مقامات کشورهای مختلف پیگیری و هماهنگ کند. یکی از مسائلی که از سوی این نهاد مسئول پیگیری می‌شود موضوع بیماری‌های غیر واگیر است. در ماه مه 2008 ، 193 کشور عضو WHO برنامه شش ساله جهت پرداختن به بیماری‌های غیرواگیر را به تصویب رساندند. آن‌ها به ویژه بر موضوع افزایش بار بیماری‌ها در کشورهای با سطح درآمد متوسط و پایین را مد نظر قرار دادند. این برنامه خواهان افزایش اولویت بیماری‌های غیرواگیر در اقدامات مربوط به توسعه جهانی است.

در جریان شصت و چهارمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال 2010 ، یک قطعنامه به فراخوان یک جلسه عالی با موضوع پیشگیری و درمان بیماری‌های غیر واگیر در مجمع عمومی به تصویب رسید. این قطع‌نامه اعضای سازمان ملل متحد را به مطرح نمودن موضوع بیماری‌های غیر واگیر در نشست اهداف توسعه هزاره دعوت می‌نمود.

به منظور انجام بهتر هماهنگی‌های لازم در سطح جهانی، در سال 2009 سازمان جهانی بهداشت خبر از اعلام موجودیت شبکه جهانی بیماری‌های غیر واگیر (NCDnet) داد. شبکه جهانی بیماری‌های غیر واگیر شامل سازمان‌های سلامت و متخصصین پیشرو و از سراسر جهان است. این افراد و سازمان‌ها به منظور مقابله با بیماری‌هایی از جمله سرطان، بیماری‌های قلب و عروق و دیابت با یکدیگر هم پیمان شده‌اند. علی الوان معاون مدیر کل بخش بیماری‌های غیر واگیر و سلامت روان سازمان بهداشت جهانی می‌گوید: یکپارچه سازی پیشگیری از بیماری‌های غیر واگیر و صوانح در برنامه‌های جهانی و ملی نه تنها قابل دست‌یابی است بلکه باید به عنوان یک اولویت برای کشورهای در حال توسعه قرار گیرد.

ائتلاف بیماری‌های غیر واگیر یک مشارکت جهانی است که در سال 2009 از نمایندگی چهار فدراسیون بیماری‌های قلب و عروق، دیابت، سرطان و بیماری‌های تنفسی تشکیل شد. ائتلاف جهانی بیماری‌های غیر واگیر به طور تقریبی بیش از 900 نفر از ملیت‌های مختلف را جهت مبارزه با بیماری‌های غیر واگیر گرد هم جمع کرده است. اهداف بلندمدت ائتلاف بیماری‌های غیر واگیر عبارت است از:

کارگروه بین‌المللی سازمان ملل متحد در زمینه پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیر واگیر از سوی دبیر کل سازمان ملل متحد در سال 2013 جهت افزایش فعالیت در کل نهادهای وابسته به سازمان ملل به منظور حمایت از دولت‌ها، به ویژه کشورهای با سطح درآمد متوسط و پایین به منظور برخورد با بیماری‌های غیر واگیر تشکیل شد.

شبکه متخصصین جوان بیماری‌های مزمن (YP-CDN) مجموعه ای 5000 نفره از متخصصین جوان از 157 کشور جهان است. این مجموعه با هدف اقدام در جهت مقابله با بی عدالتی‌هایی که به گسترش بیماری‌های غیر واگیر می‌انجامد به وجود آمده است.[۱]

چند نوع بیماری غیر واگیر و علت آنها

بیماری‌های غیرواگیر که به بیماری‌های مزمن نیز معروف هستند همانگونه که از عنوانشان پیداست مسری نبوده و از فردی به فرد دیگر منتقل نمی‌شوند اما در عوض مدت طولانی در بدن باقی می‌مانند و به کندی نیز پیشرفت می‌کنند.

به گزارش سرویس «سلامت» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، چهار نوع اصلی از بیماری‌های‌ غیرواگیر شامل امراض قلبی – عروقی، سرطان‌ها، بیماری‌های مزمن تنفسی و دیابت هستند.

آمار نشان می‌دهد که امروزه بیماری‌های غیرواگیر با روندی نگران‌کننده بر کشورهای با‌درآمد پایین و متوسط تاثیر گذاشته به طوری که تقریبا 80 درصد تمامی مرگ و میرهای ناشی از این بیماری‌ها یعنی حدود 29 میلیون مورد در این کشورها اتفاق می‌افتد.

چند نوع بیماری غیر واگیر و علت آنها

این بیماری‌ها در واقع عوامل اصلی مرگ و میرها در اکثر نقاط دنیا به غیر از آفریقا هستند اما برآوردهای اخیر نشان می‌دهد که تا سال 2020 میلادی به میزان قابل‌توجهی نرخ مرگ‌ و میرهای ناشی از بیماری‌های غیرواگیر در آفریقا نیز افزایش خواهد یافت. همچنین پیش‌بینی می‌شود که تا سال 2030 میلادی در کشورهای آفریقایی آمار مرگ و میر ناشی از بیماری‌های غیرواگیر از مجموع تلفات ناشی از بیماری‌های مسری، تغذیه‌ای و مادرزادی فراتر خواهد رفت.

چه افرادی در معرض ابتلا به بیماری‌های غیرواگیرهستند؟

افراد در تمام گروه‌های سنی و ساکنان تمامی مناطق جهان تحت تاثیر این بیماری‌ها قرار دارند. همچنین گاهی اوقات این بیماری‌ها با گروه‌های سنی مسن مرتبط هستند اما شواهد نشان می‌دهد که بیش از 9 میلیون مورد از کل مرگ و میرهای مرتبط با بیماری‌های غیرواگیر پیش از سن 60 سالگی اتفاق می‌افتد. علاوه بر اینها 90 درصد از موارد مرگ و میرهای زودرس در کشورهای بادرآمد پایین و متوسط رخ می‌دهد.

پزشکان همچنین تاکید دارند که کودکان، بزرگسالان و افراد مسن در برابر فاکتورهای خطرزایی چون رژیم‌ غذایی ناسالم، بی‌تحرکی، تماس با دود تنباکو یا تاثیرات مخرب مصرف مواد الکلی که به بروز بیماری‌های غیرواگیر کمک می‌کنند، آسیب پذیرترهستند.

این بیماری‌ها از طریق محرک‌هایی همچون سن،‌ رشد سریع و کنترل‌نشده پدیده شهرنشینی، جهانی‌سازی الگوهای زندگی ناسالم گسترش می‌یابد. به طور مثال، پدیده جهانی شدن الگوهای زندگی ناسالم همچون رژیم‌های غذایی ناسالم خود را در افراد مختلف از طریق افزایش فشار خون، گلوکز، لیپیدهای خون، اضافه وزن و چاقی نشان دهد.

فاکتورهای خطرزا در بروز بیماری‌های غیرواگیر

– فاکتورهای خطرزای رفتاری شامل استعمال دخانیات، کم‌تحرکی و رژیم غذایی ناسالم عامل بیشترین موارد ابتلا به بیماری‌های غیرواگیر هستند. آمار نشان می‌دهد که استعمال دخانیات سالانه تقریبا به مرگ شش میلیون نفر می‌انجامد و پیش‌بینی‌ها حاکی از افزایش این آمار تا سال 2030 میلادی و رسیدن به عدد هشت میلیون قربانی است. در عین حال حدود 3.2 میلیون مورد مرگ‌ و میرها در سال به عدم فعالیت بدنی کافی مرتبط است و تقریبا 1.7 میلیون از مورد از تلفات ناشی از این بیماری‌ها به عدم مصرف مقادیر کافی میوه‌ها و سبزیجات مربوط می‌شود.

– فاکتورهای خطرزای فیزیولوژی/متابولیک که خطر ابتلا به بیماری‌های غیرواگیر را افزایش می‌دهند شامل افزایش فشارخون، اضافه وزن و چاقی، افزایش قندخون و افزایش سطح چربی خون هستند.

در مورد نقش این فاکتورها در مرگ و میر افراد آمارها نشان می‌دهد که فشارخون بالا با 16.5 درصد از مجموع مرگ و میرهای جهان در صدر قرار دارد و همچنین استعمال دخانیات با 9 درصد، افزایش قندخون با شش درصد، کم‌تحرکی با شش درصد و اضافه وزن و چاقی با پنج درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

تاثیرات اقتصادی – اجتماعی بیماری‌های غیرواگیر

بیماری‌های غیرواگیر روند پیشرفت در اهداف توسعه هزاره سازمان ملل را تهدید می‌کنند و فاکتور فقر ارتباط نزدیکی با شیوع بیشتر بیماری‌های غیرواگیر دارد. همچنین پیش‌بینی می‌شود که رشد سریع آمار مبتلایان به بیماری‌های غیرواگیر، اقدامات برای کاهش فقر در کشورهای کم‌درآمد را متوقف می‌سازد.

افرادی که از نظر اجتماعی آسیب‌پذیر هستند نسبت به افرادی که از موقعیت بالای اجتماعی برخوردارند بیشتر بیمار شده و سریع‌تر هم فوت می‌کنند زیرا آنان در معرض خطر فزاینده استعمال دخانیات و در عین حال مصرف مواد خوراکی ناسالم هستند و علاوه بر اینها کمتر به خدمات درمانی دسترسی دارند.

افزایش هزینه‌های درمانی بیماری‌هایی چون امراض قلبی – عروقی، سرطان‌ها، دیابت یا بیماری مزمن ریوی می‌تواند به سرعت منابع مالی خانواده را کاهش دهد و خانواده را به سمت فقر سوق دهد.

پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیرواگیر

برای کاهش تاثیرات بیماری‌های غیرواگیر بر افراد و جامعه، رویکرد جامعی نیاز است که تمامی بخش‌ها را مستلزم می‌کند تا برای کاهش خطرات مرتبط با این بیماری‌ها روش‌های کنترلی و پیشگیرانه را اتخاذ کنند.

یکی از شیوه‌های مهم برای کاهش بیماری‌های غیرواگیر تمرکز بر کاهش فاکتورهای خطرزای مرتبط با این بیماری‌هاست. راه‌حل‌های کم‌هزینه‌ای برای کاهش فاکتورهای خطرزای این بیماری‌های شایع وجود دارند. دیگر شیوه‌های کاهش این بیماری‌ها رویکردهای درمانی اولیه شامل تشخیص زودهنگام و درمان به موقع هستند. شواهد نشان می‌دهد که چنین سرمایه‌گذاری‌هایی تاثیر چشمگیر در کاهش هزینه درمان‌ها دارد.

شایع‌ترین بیماری‌های غیرواگیر

چند نوع بیماری غیر واگیر و علت آنها

– بیماری‌های قلبی – عروقی

بیماری‌های قلبی – عروقی به مجموعه‌ای از اختلالات قلبی و عروق خونی اطلاق می‌شود. سکته‌های قلبی و مغزی عمدتا از طریق انسداد رگ‌های خونی اتفاق می‌افتند که موجب می‌شود جریان خون به مغز یا قلب متوقف شود. اصلی‌ترین دلیل این بیماری تولید چربی در جداره داخلی رگ‌های خونی است که تامین کننده نیازهای مغز یا قلب هستند. سکته مغزی همچنین می‌تواند از خونریزی ناشی از رگ‌های خونی مغز یا لخته‌های خونی ناشی شود.

از مهم‌ترین فاکتورهای خطرزای مهم در بیماری قلبی و سکته مغزی می‌توان به رژیم غذایی ناسالم، بی‌تحرکی، استعمال دخانیات اشاره کرد که عامل 80 درصد بیماری‌های عروق کرونری قلب و بیماری عروق مغزی است.

تاثیرات رژیم غذایی ناسالم و فعالیت بدن ناکافی با علائمی چون فشارخون بالا، افزایش گلوکز خون، بالا رفتن لیپید خون، اضافه وزن و چاقی بروز می‌کنند.

عدم استعمال دخانیات، کاهش مصرف نمک در رژیم غذایی، مصرف میوه و سبزی و ورزش کردن می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی – عروقی را کاهش دهد همچنین از احتمال ابتلای فرد به فشارخون، دیابت و افزایش لیپید خون بکاهد.

اغلب موارد ابتلا به بیماری‌های قلبی – عروقی بدون علائم ظاهری هستند. سکته قلبی یا مغزی ممکن است اولین هشدار این بیماری نهفته باشد که می‌تواند خود را با احساس درد یا ناآرامی در قفسه سینه، آرنج، شانه سمت چپ، فک یا کمر نشان دهد. همچنین از شایع‌ترین علائم سکته مغزی ضعف ناگهانی در صورت، دست‌ یا پاهاست که بیشتر اوقات در یک طرف بدن ظاهر می‌شوند.

– دیابت

دیابت بیماری مزمنی به حساب می‌آید و زمانی اتفاق می‌افتد که پانکراس انسولین کافی تولید نمی‌کند یا نمی‌تواند انسولین تولیدی را به درستی مصرف کند. افزایش سطح قند خون تاثیر شایع دیابت‌های غیرکنترل به حساب می‌آید و با گذشت زمان به آسیب‌های جدی به بسیاری از بخش‌های بدن به خصوص رگ‌های خونی و عصب منجر می‌شود. در سراسر جهان 347 میلیون نفر مبتلا به دیابت وجود دارند. در سال 2004 میلادی، حدود 3.4 میلیون نفر بر اثر پیامدهای ناشی از افزایش قندخون جان خود را از دست دادند. در سال 2010 نیز عدد مشابهی با این آمار گزارش شد. همچنین بیش از 80 درصد مرگ و میرهای ناشی از دیابت در کشورهای با درآمد پایین یا متوسط بروز می‌یابد.

– سرطان

سرطان واژه عامی است که گروه وسیعی از بیماری‌ها را که می‌تواند بر هر بخش بدن تاثیر بگذارد، شامل شود. یکی از ویژگی‌های تعیین کننده سرطان تولید سریع سلول‌های نابهنجار است که فراتر از مرزهای خود رشد می‌کنند و به دیگر اعضای بدن گسترش می‌یابند.

سرطان اصلی‌ترین عامل مرگ و میر در سراسر جهان است که در سال 2008 میلادی به مرگ 7.6 میلیون تن انجامید. همچنین حدود 70 درصد تمامی موارد فوتی ناشی از سرطان در کشورهایی با درآمد پایین یا متوسط اتفاق می‌افتد و پیش‌بینی می‌شود تا سال 2030 میلادی نرخ مرگ و میر ناشی از انواع سرطان‌ها به 13.1 میلیون تن افزایش یابد.

– بیماری مزمن انسداد ریوی

بیماری مزمن انسداد ریوی با انسداد طولانی مدت جریان هوا در ریه‌ها شناخته می‌شود. شایع‌ترین علائم بیماری مزمن انسداد ریوی تنگی نفس، خلط غیرمعمول و سرفه‌های مزمن است که با وخیم‌تر شدن وضعیت بیمار انجام فعالیت‌های روزانه برای فرد سخت‌تر می‌شود. ساده‌ترین روش تشخیص این بیماری تست «اسپیرومتری» است که میزان هوای دم و بازدم فرد و سرعت ورود و خروج هوا به ریه‌ها را اندازه‌گیری می‌کند. این بیماری اغلب درمان‌پذیر نیست اما شیوه‌های متنوع درمانی می‌تواند به کنترل علائم آن و افزایش کیفیت زندگی فرد مبتلا کمک کند.

– آسم

آسم بیماری مزمنی است که با حملات مکرر تنگی نفس و خس خس سینه خود را نشان می‌دهد. علائم این بیماری می‌تواند چندین بار در طول روز یا هفته در افراد مبتلا اتفاق افتد که در برخی افراد هنگام شب یا انجام فعالیت‌های بدنی افزایش می‌یابد. در زمان حمله آسمی، جداره مجاری تنفسی متورم می‌شود و موجب شده مجرای هوا باریک شود و جریان هوا به داخل و خارج ریه‌ها را کاهش دهد.

سازمان جهانی بهداشت در آمارهای جهانی خود آورده‌ است که 235 میلیون نفر به آسم مبتلا هستند. آسم شایع‌ترین بیماری مزمن در میان کودکان است و در تمامی کشورها به رغم سطح توسعه‌شان مشاهده می‌شود.

– اضافه وزن و چاقی

اضافه وزن و چاقی به انباشت افراطی و غیرمعمول چربی عنوان می‌شود که ممکن است سلامت فرد را به خطر اندازد. شاخص توده بدنی شاخص ساده‌ای از وزن و قد است که برای طبقه‌بندی کردن اضافه وزن و چاقی در افراد بزرگسال به کار می‌رود.

اضافه وزن و چاقی پنجمین علت مرگ و میر در جهان شناخته و اخیرا از سوی سازمان جهانی بهداشت در فهرست بیماری‌های مزمن گنجانده شده است. حداقل 2.8 میلیون فرد بزرگسال در سال در نتیجه چاقی و داشتن اضافه وزن جان خود را از دست می‌دهند. علاوه بر این، 44 درصد موارد ابتلا به دیابت، 23 درصد ابتلا به بیماری ایسکمیک قلب و بین 7 تا 14 درصد ابتلا به سرطان‌های خاص به چاقی و اضافه وزن نسبت داده می‌شوند.

بررسی‌های سازمان جهانی بهداشت در سال 2008 میلادی حاکی از آن است که بیش از 1.4 میلیارد فرد 20 سال و بزرگتر اضافه وزن دارند. از میان این افراد بیش از 200 میلیون نفر مرد و حدود 200 میلیون زن چاق هستند. در مجموع بیش از 10 درصد جمعیت بزرگسالان جهان چاق هستند.

همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد در سال 2011 میلادی، بیش از 40 میلیون کودک زیر پنج سال از اضافه وزن رنج می‌برند در حالی که اضافه وزن و چاقی چالش کشورهای بادرآمد بالا در نظر گرفته می‌شود اکنون نرخ شیوع اضافه وزن و چاقی در کشورهای بادرآمد متوسط و پایین نیز رو به افزایش است. بیش از 30 میلیون کودک مبتلا به اضافه وزن در کشورهای در حال توسعه و 10 میلیون در کشورهای توسعه یافته زندگی می‌کنند.

به گزارش ایسنا، از جمله دلایل ریشه‌ای چاقی و اضافه وزن عدم تعادل انرژی بین کالری مصرفی و کالری سوزانده شده‌ است. همچنین افزایش دریافت غذاهای مملو از کالری که حاوی مقدار قابل توجهی چربی هستند و افزایش بی‌تحرکی از جمله دیگر دلایل شیوع این بیماری است. علاوه بر این، افزایش شاخص توده بدنی اصلی‌ترین فاکتور خطرزا برای بیماری‌های غیرواگیر همچون بیماری‌های قلبی – عروقی، اختلالات اسکلتی – عضلانی و برخی سرطان‌هاست.

انتهای پیام

%PDF-1.4
%
15 0 obj
>
endobj
14 0 obj
>
endobj
13 0 obj
>
endobj
12 0 obj
[ 13 0 R]
endobj
11 0 obj
>
endobj
10 0 obj
>
endobj
9 0 obj
>
endobj
8 0 obj
>stream
HyTSwoɞc
[5laQIBHADED2mtFOE.c}08׎8GNg9w߽

اخبار علمی پزشکی, بهداشت عمومي, بيماريهاي غير واگير شايع

بيماريهاي غير واگير
با توسعه شهر نشيني و پيشرفت صنعت و زندگي ماشيني ، شيوع بيماريهاي غير واگير رو به افزايشمي باشد . 59% كل مرگهاي دنيا و 46% بار جهاني بيماريها ناشي از بيماريهاي غير واگير ميباشد كه مسئول 70% هزينه هاي پزشكي مي باشد .

– سه علت اول عمده مرگ و مير بيماريهاي غير واگيرميباشد( بيماريهاي قلب و عروق- سوانح و حوادث – سرطانها )
براساس مطالعات سازمان جهاني بهداشت 10عامل خطر مسئول بيش از يك سوم مرگ هاي جهانموارد زير ميباشد :

– پرفشاري خون

– مصرف دخانيات

چند نوع بیماری غیر واگیر و علت آنها

– مصرف الكل

– روابط جنسي غير ايمني

– كم وزني

– فقر آهن

– كلسترول بالا

– دود ناشي از سوختهاي جامد در محيطهاي بسته

– آب و فاضلاب و بهداشت فردي نامناسب

– چاقي
راه حل كنترل اپيدمي جهاني بيماري هاي غيرواگير پيشگيري اوليه مي باشد .

پايه پيشگيري از بيماريهاي غيرواگير شناسايي عوامل خطر اوليه و عمده آنها و پيشگيري و كنترل اين عوامل مي باشد .
برنامه مراقبت عوامل خطر موثر در بيماريهاي غير واگير
مراقبتبه معني جمع آوري داده ها براي كمك به تصميم گيري است كه موجب تقويت اقدامات مربوط به سلامت عمومي و فعاليتهاي انجام شده براي ارتقاي سلامت ميگردد .

نظام مراقبتيك رويكرد منسجم نظام مند و هماهنگ براي مراقبت عوامل خطر است و گردآوري دائمي داده ها را تضمين نمايد . اجزاي اساسي آن شامل جمع آوري ،

تحليل و استفاده مداوم از داده هاست .
• اين رويكرد متعهد است اطلاعاتي در مورد شناسايي و تعيين ابعاد اپيدميولوژي كنوني بيماريهاي غيرواگير و تحليل عوامل اجتماعي ،اقتصادي ،رفتاري و سياسي براي ايجاد رهنمودهايي در زمينه هاي سياسي ،قانوني و مالي در بهداشت عمومي براي صاحب نظران بهداشتي فراهم نمايد .

• نظام مراقبت عوامل خطر موثر در بيماريهاي غير واگيردر راستاي پاسخ به نياز روز افزون بين المللي براي دسترسي به اطلاعات معتبر و قابل مقايسه از عوامل خطر مهم و شايع بيماريهاي غير واگيرطراحي شده است .

• سبب شناسي بيماري هاي غيرواگير موجب ميگردد كه بيش از يك عامل خطر براي اين قبيل بيماري ها شناخته شود .

• عوامل خطر اين بيماريها بر حسب گروه مخاطب قابل طبقه بندي هستند .
عوامل خطر فردي :
• عوامل خطر زمينه اي : مثل سن -جنس -سطح آموزش و تركيب ژنتيكي

• عوامل خطر رفتاري : مثل مصرف دخانيات -رژيم غذايي نامناسب و كم تحركي

• عوامل خطر بينابيني : مثل مقادير كلسترول سرم -ديابت -فشار خون بالا -چاقي
عوامل خطر در جامعه :
· شرايط اجتماعي و اقتصادي : مثل فقر -شغل -تركيب خانوادگي
• محيط : مثل آب و هوا -آلودگي هوا
• شهرنشيني : كه روي مسكن -دسترسي به محصولات و توليدات و خدمات تاثير مي گذارد
• فرهنگ : مثل رفتارها -هنجارها و ارزشها
اهداف كلياين ابتكار ايجاد دستورالعملها وزيرساخت لازم براي مراقبت جهاني عوامل خطر بيماريهاي غيرواگير ( با تاكيد خاص بر كشورهاي در حال توسعه ) و تدارك منابع اطلاعات جهاني در خصوص بار . روند . و توزيع عوامل خطر ميباشد . اين ابتكار بر رويكرد گام به گام استوار است كه درآن

گام اول پرسشگري

گام دوم پرسشگري و سنجشهاي جسمي

گام سوم پرسشگري و سنجشهاي جسمي ونيز آزمايشگاهي ميپردازد.
چهار معيار راهنما جهت انتخاب عوامل خطر هدف براي فعاليتهاي مراقبت در اين ابتكار ازاين قرارند :
1-اهميت عوامل خطر براي بهداشت عمومي از نظر انواع وشدت ناتواني . معلوليت و مرگ بيماريهاي غيرواگير يكه مربوط به اين عوامل خطر ميباشد

2- هزينه جمع آوري قابل تكرار دادههاي معتبر

3-در دست بودن و قوت شواهدي كه نشان دهد مداخلات بر روي اين عوامل تاثير ميگذارند و موجب تقليل بيماريهاي غيرواگير در جامعه ميشوند

4- تواناياندازه گيري بار عوامل خطر متفاوت با الگويي ثابت به منظور تضمين امكان اندازه گيري تغيييرات در طول زمان
بر اساس بررسي انجام شده در مرحله اول برنامه مراقبت عوامل خطر موثر در بيماريهاي غير واگير :
• افزوني فشار خون و كلسترول ،ارتباط نزديكي با مصرف بيش از حد غذاهاي چرب ،شيرين و پرنمك دارند .

• اگر اين غذاها باتاثيرات كشنده دخانيات و مصرف الكل عجين شوند باز هم مرگبارتر مي شوند .

• دخانيات و الكل علاوه بر بيماري هاي قلبي ،سكته و ساير امراض جدي ،عامل بسياري از سرطانها نيز ميباشند.
مصرف سبزيجات و ميوه ها ميتواند:

• به پيشگيري از بيماريهاي قلبي و عروقي و برخي از سرطانها كمك كند
• همچنين نداشتن فعاليت بدني كه بدليل تغيير در الگوهاي زندگي و كار حادث ميگردد ،خود عامل حدود 15 % از موارد برخي سرطانها ،بيماري ديابت و بيماري هاي قلبي است .
برآورد ميشود كه مصرف كم اين مواد ( میوه و سبزیجات ) در رژيم غذايي روزانه مسئول قريب به 3 ميليون مرگ در سال بدليل اين بيماري هاست .
الگوی مصرف میوه
53/8%جمعیت استاندر طول یک هفته عادی به هیچ عنوان میوه مصرف نمی کنند.
52/32%مردم در کل هفت روز هفته میوه مصرف می کنند .

الگوی مصرف سبزیجات
61/6%جمعیت استان در طول یک هفته عادی به هیچ عنوان سبزیجات مصرف نمی کنند.

28/39% مردم بین 1 تا 6 روز هفته سبزیجات مصرفمی کنند.

الگوی مصرف ماهی در هفته
86/67% جمعیت استاندر طول یک هفته عادی به هیچ عنوان ماهی مصرف نمی کنند.

71/0% مردم در طول هفته 4بار یا بیشتر ماهی مصرف می کنند .

الگوی مصرف شیر و لبنیات
/3% جمعیت کشوردر طول یک هفته عادی به هیچ عنوان شیر و لبنیات مصرف نمی کنند.

الگوی مصرف نمک
62/0 % مردم در طول روز3 وعده نمکمصرف می کنند.

85/44% مردم بین یک وعده تا دو وعده نمک در روزمصرف می کنند.

الگوی مصرف غذای سرخ کرده
79/5% جمعیت استاندر طول یک روزعادی به هیچ عنوان غذای سرخ کرده مصرف نمی کنند .

11/0 % مردم در طول روز3 وعده غذای سرخ کردهمصرف می کنند.

الگوی مصرف روزانه دخانیات

چند نوع بیماری غیر واگیر و علت آنها

4/17% مردان,19/4% زنان و در کل 83/10%از جمعیت هدف بصورت روزانه دخانیات مصرفمی کنند.

میانگین تعداد نخ سیگار مصرفی روزانه
در جمعیت استانمیانگین تعداد نخ سیگار مصرفی روزانه

8/12نخ برایگروه مردان 6/10 نخ برای زنان9/15 نخدر دو جنس می باشد.
بيماريهاي قلب و عروق
بيماريهاي قلبي و عروقي يكي از شايعترين علل مرگ و مير در كشور ايران است .
◄سن بروز بيماريهاي قلبي عروقي رو به كاهش میباشد.
◄يك چهارم بيماران مبتلا به سكته قلبي را افراد كمتر از 50 سال تشكيل مي دهند .
17میلیون نفردرسا ل به علت بیماریهای قلب عروقی وسکته مغزی می میرند.

◄بیش از50%مرگهاوناتوانیها ناشی ازاین بیماری است .

◄تا سال2020تعداد مرگها به 8/24نفردرسا ل افزایش خواهد یافت.

◄درایران46%ازکل مرگها ناشی ازبیماریهای قلبی است.

• مهمترین گروه بیماریهای قلبی وعروقی بیماریهاعروق کرونرقلب وعوارض ناشی

ازآن است ، به طوریکه :

• 24 % مربوط به سکته قلبی

• 10% مربوط به سکته مغزی

• 12% مربوط به سایربیماریهای قلبی میباشد.
فراوانی مرگهای ناشی ازبیماریهای قلبی عروقی خراسان رضوی سال 1383

فراوانی مرگ ناشی از بیماریهای قلبی عروقی31%

سکته قلبی 45%

سکته مغزی 27%

سایربیماریهای قلبی 38%

ازدياد وزن و چاقياز عوامل مهم تعيين كننده سلامت هستند و به تغييرات منفي متابوليك ،مانند فشارخون بالا،سطوح نامطلوب كلسترول و افزايش مقاومت در برابر انسولينمي انجامد .

اين دو عاملخطربيماريهاي عروق قلب ،سكته مغزي ،ديابت شيرين و بسياري از انواع سرطان را افزايش مي دهند .

سیاستهای کلی پیشگیری ازبیماریهای قلبی
Ø برنامه ريزي وطراحي مداخله براي شناسايي

افراد در معرض خطر

Ø برنامه ریزی برای جلوگیری ازکم تحرکی

Ø برنامه ریزی جهت اصلاح عادات غذایی

Ø برنامه ریزی جهت کاهش وزن و تناسب اندام

Ø برنامه ریزی پیشگیری ازمصرف دخانیات

Ø برنامه ریزی جهت کاهش استرس وآرامش روانی
پيشگيري و كنترل بيماري پرفشاري خون
اجراي آزمايشي در سال 71 در 6 منطقه روستايي آغاز گرديد و تا سال 79 ، 22 دانشگاه درگير اجراي برنامه شدند. در سال 80 برنامه بازنگري شد و از سال 81 ادغام برنامه در نظام سلامت روستايي انجام شدو مجددا از سال 83 توام با ديابت به اجرا در آمد.
طرح كشوري پيشگيري و كنترل بيماري ديابت
اجراي ازمايشي طرح ادغام ديابت در نظام سلامت از سال 1378 در 17 دانشگاه آغاز گرديد و در سال 1381 ارزشيابي و مورد بازنگري قرارگرفت و از سال 1383 به صورت كشوري در نظام سلامت روستايي اجرا ميگردد.

برنامه

راهکارها

محورهای عملیاتی

اجرا

ديابت

غربالگری و بیماریابی افراد بالای 30 سال دارای علائم مشکوک

– -آموزش

– ازمایشات غربالگری

– مراقبت و ارجاع

پایلوت ( فردوس ) به اتمام رسید

برنامه در سایر شهرستانها در حال اجرا است

طرح پيشگيري از حوادث خانگي و طرح كشوري جامعه ايمن
طرح پيشگيري از حوادث خانگي در سال1382كل كشور را تحت پوشش قرار داد. طرح كشوري جامعه ايمن در 5 دانشگاه به اجرا درآمد كه در استان خراسان رضويشهرستانهاي قوچان – بردسكن – خليل اباد- كاشمر – تربت جام – فريمان برنامه در حال اجرا مي باشد
طرح كشوري ثبت سرطان
طرح از سال 1376 آغاز گرديد و پيوسته در حال اجرا مي باشد كه به صورت جمع آوري آمار از مراكز پاتولوژي ( 11 شهرستان در استان ) و ورود اطلاعات به رايانه ( با برنامه نرم افزاري پارس ) انجام مي پذيرد.

وضعيت برنامه هاي كنترل و پيشگيري از بيماريهاي غير واگير

برنامه

راهکارها

محورهای عملیاتی

اجرا

ديابت

غربالگری و بیماریابی افراد بالای 30 سال دارای علائم مشکوک

-آموزش

ازمایشات غربالگری

– مراقبت و ارجاع

پایلوت ( فردوس ) به اتمام رسید

برنامه در سایر شهرستانها در حال اجرا است

تالاسمی

غربالگری زوجین ناقل

غربالگری والدین بیماران تالاسمی مازور

آموزش

ازمایشات غربالگری

مشاوره

مراقبت و پیگیری

کل شهرستانهای تابعه

سرطان

ثبت موارد سرطان

– آموزش

– فرم شماره یک

– ( برگه درخواست آزمایش نمونه بافتی )

– فرم شماره دو ( برگه جوابدهی آزمایش پاتولوژی)

در شهرستانهایی که مرکز پاتولوژی دارند

مشهد( 1و2و3 )-

تربت جام – تربت حیدریه –نیشابور –کاشمر قوچان

قلب و عروق فشارخون بالا

غربالگری و بیماریابی افراد بالای 30 سال

آموزش

غربالگری بالینی و آزمایشگاهی

مراقبت و پیگیری

مناطق روستایی) کل شهرستانهای تابعه

سوانح و حوادث خانگي

– ثبت اطلاعات مصدومين حوادث خانگي

– بازديد خانوارها و تكميل چك ليست ايمن منزل

– پيشگيري از رخداد و حوادث خانگي

– آموزش

– تعيين اولويتهاي اول حوادث خانگي در هرمنطقه و مداخله

كل شهرستانهاي تابعه

جامعه ايمن

ثبت اطلاعات كليه مصدومين حوادث

– بازديد خانوارها و تكميل چك ليست ايمني منزل

– پيشگيري از رخداد حوادث در سنين مختلف

– تعيين راهكارهاي مداخله اي براي ساير ارگانها

– آموزش

– ثبت و جمع آوري اطلاعات مصدومين

– تشكيل كميته هاي فعال پيشگيري از حوادث با ساير ارگانها

پايلوت( كاشمر –بردسكن- قوچان- فريمان- تربت جام )

كم كاري مادرزادی تيروئيد

غربالگري يا شناسايي نوزادان مشكوك

– غربالگري

– تشخيص

– درمان سريع

– مراقبت

كل شهرستانهاي تابعه

————–

———-

———

——–

———

———-

———

———-

———

———-

—–

——-

——–

——-

——

——–

———-

——–

——

——–

——-

———

——–

———

بيماريهاي غير واگير را به انواع مختلف تعريف كرده اند ، برابر تعريف سازمان بهداشت جهاني در سال 1957 ، بيماري غير واگير عبارتست از :

(( كاهش در ساختار يا اعمال بدن كه ضرورتاً سبب تغيير در زندگي عادي بيمار گردد و در طي يك دوره ي زماني طولاني ادامه يافته و پايدار باشد )) .

ويژگيهاي بيماريهاي مزمن عبارتند از :

الف ) دائمي باشند .

ب ) پس از آنها ناتواني بر جاي بماند .

ج ) به سبب تغييرات بيماري ، شناختي بازگشت ناپذير ايجاد شده باشند .

د ) باز تواني بيمار آموزشهاي ويژه لازم داشته باشند .

ه ) مدت زيادي سرپرستي ، مشاهده يا مراقبت لازم داشته باشند .

خلاصه آن كه تعريف بين المللي درباره ي مدت وجود ندارد كه معلوم نمايد چه مدت را بايد طولاني محسوب نمود ، با وجود اين به نظر بسياري از مولفان بيماري مزمن بيماريي است كه حداقل مدت آن سه ماه باشد . بايد تعريف هاي ويژه اي تعيين شود كه مناسب بيمارها در جامعه باشد . بيماريهاي غير واگير شامل بيماريهاي قلبي عروقي ، كليوي ، عصبي و رواني ، گواتر ، تالاسمي ، فشار خون بالا ، بيماريهاي مزمن و غير اختصاصي تنفسي ( مانند آسم ) ، پي آمدهاي دائمي سوانح ، پيري ، كوري ، سرطان ، ديابت و انواع گوناگوني ديگر بيماريهاي متابوليك ، بيماريهاي استحاله اي و پي آمدهاي مزمن بيماريهاي واگير دار مي باشند . بيشتر بيماريهاي با علت ناشناخته و پيشرونده را (( بيماري استحاله اي Degenerative )) نامند .

بيان مسأله
به نظر مي آيد كه بيماريهاي مزمن و غير واگير هم در كشورهاي پيشرفته و هم در كشورهاي روبه پيشرفت ، در بين بزرگسالان اهميت بيشتري مي يابند . هم اكنون بيماريهاي قلبي – عروقي و سرطانها در رأس علل مرگ در كشورهاي پيشرفته ( يعني اروپا و آمريكاي شمالي ) قرار دارند و 70 تا 75 درصد همه ي مرگها را شامل مي شوند .

در بسياري از كشورها بيماريهاي مزمن روند صعودي دارند و به دلايل چندي اين روند افزايش هم خواهند يافت ، يك دليل آن افزايش طول عمر در بسياري از كشورها است كه در نتيجه ي آن شمار كساني كه به سنين بالاتر مي رسند و در معرض خطر بيش تر از نظر ابتلا به انواع بيماريهاي مزمن هستند ، بيش تر مي شود .

دليل ديگر آن است كه الگوهاي زندگي و رفتاري مردم به سرعت دگرگون مي شود و اين دگرگوني شروع بيماريهاي مزمن را مساعد مي كند . دليل سوم آن كه با مراقبتهاي پزشكي نوين بسياري از مبتلايان به بيماريهاي مزمن مي توانند زنده بمانند .

تأثير بيماري مزمن بر زندگي مردم هنگامي كه از نظر كاستن عمر ، ناتواني ، دشواريهاي خانوادگي ، فقر و از دست رفتن اقتصاد كشور در نظر گرفته شوند ، جدي تر مي باشند . اكنون كشورهاي رو به پيشرفت متوجه شده اند كه بايد اقداماتي نمايند تا از (( همه گيري )) بيماريهاي غير واگير كه احتمال مي رود همراه با پبشرفت اقتصادي و بهداشتي به وجود آيد ، پرهيز شود .

عوامل خطر مربوط به بيماريهاي غير واگير
بيشتر اپيدميولوژيستها مي پذيرند كه شش مجموعه ي كليدي (( عوامل خطر )) در ابتلا و ميرايي زودرس از بيماريهاي غير واگير در بزرگسال ان سهيم هستند ، عبارتند از :

1 – كشيدن سيگار و ساير اشكال دخانيات

2 – اعتياد به مشروبات اكلي

3 – نارسايي يا ناتواني در دسترسي به خدمات بهداشتي براي پيشگيري ( مانند مراقبت از پرفشاري خون ، تشخيص به موقع سرطان و درمان بيماري قند )

4 – دگرگونيهاي سبك زندگي ( مانند الگوي غذايي و فعاليت بدني )

5 – عوامل خطر زيست محيطي مانند خطرات شغلي ، آلودگي آب و هوا و اثرات سلاح هاي نابود كننده

6 – عوامل مربوط به استرس

وجود خلاء دانش بشري در سير طبيعي بيماريهاي مزمن و غير واگير
در دانش ما دربارهي سبر طبيغي بيماريهاي مزمن خلاء بسيار وجود دارد كه موجب دشواريهاي سبب شناختي ، پژوهشي و كاووشي در مورد بيماريهاي مزمن مي شوند . اين كمبودها عبارتند از :

الف ) نبودن يك عامل بيماريزاي معلوم

علل مهمي بيماريهاي مزمن نكات بسياري بايد آموخته شوند . در حالي كه برخي از بيماريهاي مزمن منبع معلوم دارند ( مانند سيليسيوم در بيماري سيليكوز و پنبه ي نسوز در مزوتليوما ) عامل سببي بسيار ديگري از بيماريهاي مزمن شناخته است . ناشناخته بودن عامل سببي هم تشخيص و هم پيشگيري اختصاصي از اين بيماريها را دشوار مي نمايد .

ب ) چند عاملي بودن علت بيماريهاي مزمن
بسياري از بيماريهاي مزمن علل متعدد دارند و به ندرت رابطه ي يك به يك ساده در مورد علت اثر وجود دارد . با توجه به ناشناخته بودن عامل بيماريزا اصطلاح (( عامل ( هاي ) خطر )) براي بيان عوامل معيني كه در سابقه ي شخصي يا به علت سبك زندگي احتمال بروز بيماري مزمن را بيش تر مي كنند ، به كار مي رود . گذشته از اين به نظر مي رسد كه بيماريهاي مزمن در نتيجه اثرات تجمعي عوامل خطر باشند . عوامل خطر مي توانند زيست محيطي و با آن كه مربوط به رفتار يا سرشتي باشند . اپيدميولوژي در شناسايي عوامل خطر بيماريهاي مزمن سهم بسيار داشته و بسياري از عوامل خطر بيمارهاي مزمن ديگر هم هنوز بايد شناسايي و ارزشيابي شوند .

ج ) دوره ي پنهاني طولاني
يك مانع ديگر در شناخت سير طبيعي بيماري مزمن ، وجود دوره ي پنهاني ( يا كمون ) طولاني بين نخستين مواجهه با (( عامل سببي مشكوك )) و بروز نهايي بيماري ( مثلاً سرطان گردن رحم ) است ، كه پيوند دادن عامل سببي مشكوك ( وقايع قبلي ) با پي آمد مانند رابطه ي احتمالي بين مصرف قرص هاي خوراكي جلوگيري از بارداري و بروز سرطان گردن رحم را دشوار مي نمايد . براي غلبه بر اين دشواري براي يافتن ضايعات پيش ساز به عنوان مثال در ايجاد سرطان گردن رحم ، سرطان دهان و سرطان معده ، پژوهش هايي به عمل آمده است ولي اين كار در همه ي بيماريهاي مزمن مقدور نيست . با وجود اين اكنون به طور روز افزوني آشكار مي شود كه عوامل مساعد كننده ي بروز بيماري مزمن بيش تر اوقات از اوايل زندگي و سالها قبل از آشكار شدن بيماري مزمن وجود دارند ، مانند پرفشاري خون ، ديابت ، سكته ي مغزي و …

د ) شروع نامنشخص
شروع و پيشرفت بسياري از بيماريهاي مزمن نا معلوم است . و مرز بين وضعيت بيماري و غير بيماري را به دشواري مي توان اثبات كرد ( مانند ديابت و پرفشاري خون ) . در بسياري از بيماريهاي مزمن ( مانند سرطان ) فرآيند بيماري شناختي مربوطه مدتها يپش از تظاهرات خود بيماري برقرار شده و هنگامي كه بيمار در جستجوي مشاورات پزشكي بر مي آيد ممكن است ضايعه ي حاصله بازگشت ناپذير و يا درمان آن دشوار باشد

پيشگيري از بيماريهاي مزمن
پيشگيري از بيماريهاي مزمن بر پايه ي آگاهي از چند عاملي بودن علت آنها و بنابراين مستلزم مجموعه اي از مداخلات است . پيش از اين به نظر مي رسيد كه پيشگيري نوع سوم تنها راه احتمالي جلوگيري از بروز نقص عضو بعدي يا بروز مرگ زودرس است ولي اكنون با شناخت عوامل خطر ، فعاليتهاي ارتقاي بهداشت با هدف پيشگيري اوليه ، بيش از پيش در مبارزه با بيماريهاي مزمن به كار مي روند ( مانند حذف يا كاهش عوامل خطر و تغيير در الگوي سبك زندگي )

دانش كنوني نشان مي دهد كه بيماران مزمن به طيف گسترده اي از خدمات نياز دارند . مانند بيماريابي از طريق غربالگري و معاينات بهداشتي ،كاربرد روشهاي دقيق تشخيصي ، درماني و بازتواني ، مبارزه با آلودگي آب ، هوا و مواد خوراكي ، كاستن از آسيب ها ، اثر گذاشتن بر الگوهاي رفتاري و سبك زندگي انسان از طريق آموزش فشرده و بالا بردن استاندارد موسسات مراقبت پزشكي و ايجاد و به كار گيري روشها هاي بهتر مراقبتهاي جامع پزشكي از جمله خدمات بهداشتي اوليه . در مواردي مانند مبارزه با مصرف دخانيات ، مبارزه با مصرف مشروبات الكلي و اعتياد دارويي به جنبه هاي سياسي هم نياز هست و براي اين كار بايد مجموعه ي نيازهاي پزشكي و اجتماعي بيماران مزمن به عنوان يك كليت و هموراه در رابطه با خانواده و جامعه در نظر گرفته شوند .

********

بازدید کننده محترم:

جهت مطالعه بیماریهای غیر واگیر بر روی لینک زیر کلیک کنید :

اخبار بیماریهای غیرواگیر شایع

نتایج مطالعه جدید نشان می دهد روغن نعناع می تواند به درمان بیمارانی که مشکل …

به گفته محققان، با یک بازی طراحی شده برای تلفن های هوشمند می توان افراد …

2 روز قبل

3 روز قبل

1 هفته قبل

چند نوع بیماری غیر واگیر و علت آنها

2 هفته قبل

3 هفته قبل

4 هفته قبل

نام کاربری و یا ایمیل:

رمز عبور:

من را به خاطر بسپار

کاربر جدید هستم!

0 موضوعات داغ

دسته: بیماری های غیر واگیر

تومور در مغز عارضه‌ای که در اصطلاح توده‌ای است که در مغز شما یا در نواحی نزدیک به مغز رشد می‌کند. تومور مغزی ممکن است جمجمه، غده هیپوفیز یا غشاهای مغز فرد مبتلا را درگیر کند. شروع تومور ممکن است در …

آرتریت پسوریاتیک یک بیماری شایع و نوعی از آرتریت است که افرادی که مبتلا به بیماری صدف (پسوریازیس) هستند را تحت تأثیر قرار می‌دهند. پسوریازیس نوعی بیماری است که در آن پوست فرد مبتلا دچار قرمزی، سفتی و التهاب و پوسته پوسته شدن می‌شود. روند تشخیص بیماری آرتریت پسوریاتیک به صورتی که افراد در ابتدا مبتلا به بیماری صدف تشخیص …

سندرم ژوبرت اختلال مغزی است که بر بسیاری از بخشهای بدن اثر می‌گذارد. این سندرم با فقدان یا رشد نیافتن بخش میانی مخچه (بخشی از مغز که مسئول کنترل تعادل و هماهنگی است) یا کرمینه مخچه و ناهنجاری ساقه مغز …

اصطلاح بیماریهای کیسه صفرا برای چندین نوع بیماری استفاده می‌شود که می‌توانند بر کیسه صفرای انسان اثر بگذارند. صفرا یا به قول عامیانه زهره، عضو کوچک گلابی شکل است که زیر کبد قرار دارد. کیسه صفرا وظیفه اصلیش ذخیره صفرای …

بیماریهای خون اختلالاتی هستند که نشانه وجود مشکلی در سلولهای گلبول قرمز و سفید یا سلولهای کوچکتر همانند پلاکت هستند که برای تشکیل لخته خون ضروری است. هر سه نوع سلول در مغز استخوان تشکیل می‌شود که بافت نرمی درون …

استروژن یک هورمون مهم و ضروری هم در زنان و هم مردان است. استروژن بالا علائم متنوعی را ایجاد می‌کند و ممکن است خطر ابتلا به بیماریهای خاصی را افزایش دهد. استروژن چیست؟ استروژن مهمترین هورمون جنسی زنانه است اما …

سرطان کولون یا سرطان روده بزرگ که بخش انتهایی دستگاه گوارش را دچار مشکل می‌کند یکی از موارد شایع در کشورهای غربی است که بخش زیادی از آن به نوع تغذیه آنها بر می‌گردد. تا چند وقت پیش به نظر …

سرطان مثانه معمولا بر مردان بیش از زنان تاثیر می‌گذارد و اغلب در افراد بالای 55 سال بروز می‌کند. صرفنظر از سنی که دارید باید علائم سرطان مثانه را بدانید. در زیر 7 علائم پنهان سرطان مثانه آورده شده است …

ادرار کف آلود معمولا ناشی از جریان سریع ادرار است اما گاهی اوقات هم نشانه مشکلاتی در سلامتی است. اگر کسی مرتبا متوجه ادرار کف آلود می‌شود یا اگر همراه با علائم دیگری است باید به پزشک مراجعه کند. ادرار …

کبد وظایف بسیاری در بدن انجام می‌دهد و اختلال در آن به منزله مشکل و بیماری در کل بدن است. حفظ سلامت کبد نیاز به انجام یک سری راهبردهای تغذیه‌ای و سبک زندگی دارد. انجام این راهبردها ساده و پیشگیرانه …

کم خونی ماکروسیتیک نوعی کم خونی ست که موجب بزرگ شدن گلبولهای قرمز بیش از حالت عادی می‌شود. همانند سایر کم خونی‌ها، کم خونی ماکروسیتیک هم به معنای پایین بودن هموگلوبین گلبولهای قرمز است. هموگلوبین یک پروتئین حاوی آهن است …

تمرین تنفسی شیوه‌ای برای بهره گیری بهتر از اندامهای دستگاه تنفسی و تنفس بهتر در مبتلایان به بیماریهای آسم و سایر ناراحتی‌های دستگاه تنفس است. این تمرینات تنفسی بر چندین نوع مختلف هستند اما همگی یک هدف را دنبال می‌کنند …

چند نوع بیماری غیر واگیر و علت آنها

مشکلات غلظت خون دارید و یا نه بهر حال بهتر است با علائم لخته خون آشنا شوید چون لخته خون یکی از عوارض بزرگی ست که باعث بسیاری از مشکلات در آینده از جمله حمله قلبی و سکته مغزی و …

پوکی استخوان یکی از بیماریهایی ست که بر کیفیت زندگی و تحرک تاثیر گذار است. اما شما چگونه می‌توانید پی به علائم پوکی استخوان ببرید. علائم پوکی استخوان ابتدا بصورت خاموش هستند اما در صورتی که مشکوک به داشتن این …

هیچ روش خاصی به تنهایی برای پیشگیری از سرطان پروستات وجود ندارد اما روشهای طبیعی وجود دارند که می‌توانند به شما کمک کنند. اینها شامل حفظ سلامت وزن، ورزش و خوردن مقدار کافی از میوه‌ها و سبزیجات است. با توجه …

سرطان گلو وجود تومورهای سرطانی در گلو، دستگاه صوتی (حنجره) یا تارهای صوتی است. گلو یک لوله عضلانی است که از پشت بینی شروع می‌شود و تا داخل گردن امتداد می‌یابد. سرطان اغلب در سلولهای مسطحی که داخل حنجره را …

اختلال خود ایمنی ام اس «نقابدار بزرگ» نام دارد چون علائم آن براحتی نادیده گرفته می‌شوند. اگر شما هر یک از این علائم ام اس را دارید حتما به پزشک مراجعه کنید تا مورد بررسی قرار بگیرید. جوراب لنگه به …

همه ما درد معده را تجربه کرده‌ایم اما گاهی اوقات یک درد معمولی نیست و نشانه یک چیز جدیتر است. اگر هر کدام از این شما این دردهای شکمی را تجربه می‌کنید باید به پزشک مراجعه کنید تا بتوانید مشکلات …

علائم سرطان پانکراس تا زمانی که بیماری به مراحل پیشرفته نرسد قابل توجه و مشخص نیستند اما اگر شما به هر یک از علائم زیر که در واقع علائم سرطان پانکراس هستندپی بردید با پزشک خود صبحبت کنید. پوست زرد …

غلظت خون یا قابلیت انعقادی شدید خون مشکلی است که طی آن خون غلیظتر و چسبناکتر از حد معمول است. هنگامی که فردی دارای غلظت خون است بیشتر در معرض لخته شدن خون است. این مشکل ناشی از اختلال در …

تازه‌های دنیای مد

داغ ترین بحث ها

تازه‌های سلامت

سلامت

۲۶ خرداد ۱۳۹۸

۲۰ خرداد ۱۳۹۸

۱۵ خرداد ۱۳۹۸

دنیای مد

۲۰ خرداد ۱۳۹۸

۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۸

۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۸

داغ ترین بحث ها

بیشتر دیده شده

384,477

280,018

258,933

کلیه حقوق مادی و معنوی متعلق به وب سایت مجله قرمز می‌باشد. بازنشر مطالب فقط با ذکر لینک مستقیم مجاز است.

درحالیکه سهم بیماری های غیرواگیر از علل کلی مرگ و میر در سال ۱۹۹۰ ، نزدیک به ۵۰ درصد، بیماریهای واگیر بیش از ۲۰ درصد و تصادفات جاده ای بیش از ۳۰ درصد بوده است، در حال حاضر، بیماری های غیرواگیر سهم ۸۰ درصدی، بیماری های واگیر سهم بیش از ۱۰ درصدی و تصادفات جاده ای سهم کمتر از ۱۰ درصدی دارند.

بر اساس آخرین مطالعه جهانی بار بیماریها، ۱۰ علت مهم مرگ و میر در ايران ، بيماري ايسکميک قلبي، سکته مغزي، تصادفات جاده‌اي، بیماری های قلبی ناشی از پرفشاري خون، آلزايمر، ديابت، بيماري مزمن انسدادي ريوي، بيماري مزمن کليوي، ساير بيماري هاي قلبي عروقي و سرطان معده هستند.

همچنین ایسکمیک قلبی، تصادفات جاده ای، تولدهای زودرس، نواقص مادرزادی، بیماری های مغز و اعصاب، بیماری قلبی ناشی از پرفشاری خون، دیابت، عفونت دستگاه تنفس تحتانی، آسیب به خود، سایر بیماری های قلبی عروقی مهمترین علل مرگهای زودرس در ایران به شمار می روند.

چند نوع بیماری غیر واگیر و علت آنها

تبدیل مطالعه کوهورت گلستان به بستر مهم مطالعات بیماری های مزمن غیرسرطانی

رشد صعودی برخی از بیماری های غیرواگیر در کشور همچون، سکته قلبی، سکته مغزی، دیابت، بیماری های مزمن ریوی، بیماری های مزمن کلیوی و …، و نیز لزوم به کارگیری تلاش بسیار گسترده با اتکا به تحقیقات وسیع و موثر، برای پیشگیری از رشد بیماری های مزمن غیرواگیر، درحالیست که بزرگترین مطالعه کوهورت خاورمیانه و شمال آفریقا در ایران که با هدف شناسایی علل شیوع بالای سرطان مری در شمال شرق ایران (گلستان به عنوان داغترین نقطه سرطان مری در جهان) اجرا شد و به دستاوردهای مهم بین المللی در حوزه سرطان انجامید، با تشکیل بیوبانک بزرگی از داده های مربوط به بیش از 50 هزار فرد شرکت کننده در مطالعه، از یک سو ، و نتایج مهم به دست آمده در خصوص برخی بیماری های غیرواگیر بویژه سکته های قلبی و مغزی، هپاتیت، بیماری های مزمن کلیوی و … ، به بستر بسیار مهمی برای انجام مطالعات مرتبط با سایر بیماری های مزمن غیرسرطانی تبدیل شد.

از میان بیش از ۵۰ هزار شرکت کننده در مطالعه کوهورت، مرگ بیش از ۶ هزار و 400 نفر با علل مشخص ، ثبت شده است که سهم هر بیماری در تصویر زیر مشخص است:

علل کلی مرگ و علل مرگ بر اثر سرطانها در مطالعه کوهورت گلستان

نکته مهمتر آن که، پیگیری های چند ساله در مطالعه کوهورت گلستان که با هدف بررسی علل بروز و پیشگیری از سرطان های مری و معده انجام یافته بود، نشان داد 50 درصد مردم منطقه از سکته های قلبی و مغزی فوت می کنند. بیش از 50 درصد مردم فشار خون بالا و حداقل 10 درصد قند خون و بیش از 60 درصد نیز، درحالی اضافه وزن و چاقی دارند که تحرک بدنی آنها بسیار کاهش یافته است. بر اساس شواهد دیگر این مطالعه، همچنین 70 درصد افراد، از یک ریسک فاکتور، 50 درصد ، 2 ریسک فاکتور و 20 درصد نیز از سه ریسک فاکتور برای حوادث قلبی عروقی برخوردارند.

دکتر غلامرضا روشندل، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی گلستان و از اعضای فعال مطالعه کوهورت

در کنار بیماری های قلبی و عروقی و عامل خطر سکته قلبی و مغزی، نتایج مطالعه کوهورت گلستان نشان داد که بالا رفتن سن، جنس زن، کاهش فعالیت فیزیکی، چاقی، دیابت و فشارخون بالا از عوامل موثر در بروز بیماری های کلیوی هستند. نتایج حاکی از آن بود که 4.6 درصد افراد بالای 50 سال منطقه بیماری مزمن کلیوی متوسط و پیشرفته دارند و این بیماری با یک غربالگری ساده بخوبی قابل پیشگیری بوده است. مطالعه کوهورت گلستان همچنین فرصتی را برای بررسی سایر بیماری ها مانند دیابت، هپاتیت B، میزان غلظت خون (هماتوکریت) ، فشار خون و …. فراهم کرد که همگی، نتایج بسیار مهم و تاثیرگذاری را برای مطالعات آینده پیش رو نهاده است.

تولید مقالات بسیار متعدد از مطالعه کوهورت گلستان در زمینه بیماری های مزمن غیرواگیر در معتبرترین مجلات علمی جهان

چشم انداز جهاني بيماري هاي غيرواگير

در چند دهه اخير، تغييرات اقتصادي- فرهنگي در كشور هاي با درآمد كم و متوسط با تغييرات سريع اجتماعي همراه بوده است. به موازات فوايد بهبود وضعيت اقتصادي بر ارتقاء سلامت جامعه، روند رو به رشد بيماري هاي مزمن غيرواگير و عوارض ناشي از آن چنين جوامعي را در معرض تهديد قرار داده است.

چند نوع بیماری غیر واگیر و علت آنها

بيماري هاي ناشي از شيوه زندگي

اين قبيل بيماري هاي مزمن،گروهي از بيماري هاي داراي عوامل خطرزاي مشترك هستند كه حاصل شيوه نامطلوب زندگي از جمله تغذيه ناسالم، مصرف سيگار،بي تحركي و تنش هاي عصبي است.

هر چند زمينه ژنتيكي براي بيماري هاي مزمن مطرح هستند ولي نشان داده شده عوامل مرتبط با شيوه زندگي و عوامل محيطي نقش بسيار مهم تري نسبت به عوامل وراثتي دارند.

عوامل خطر زاي عمده اين بيماري هاي مزمن شامل بالا بودن فشار خون، مصرف دخانيات،اختلالات چربي خون،ديابت و چاقي است.سكته هاي مغزي ، حملات قلبي، پوكي استخوان ، بيماري هاي بد خيم مرتبط هستند كه بيماري هاي غير واگير يا بيماري هاي تحليل برنده هم ناميده ميشوند.

چشم انداز جهاني بيماري هاي مزمن

پيش بيني مي شود كه از سال۱۹۹۰ تا ۲۰۲۰ ميلادي ، مرگ و مير ناشي از بيماري هاي غيرواگير به ميزان ۷۷ درصد افزايش خواهد يافت كه بيشترين موارد آن در كشور هاي در حال رشد خواهد بود.

بر اساس يافته سازمان بهداشت جهاني، مداخلات در جهت اصلاح شيوه زندگي و پيشگيري از بيماري هاي غيرواگير براي كشور هاي در حال توسعه از ضرورت ويژه اي برخوردار است، بديهي است كه چنين مداخلاتي بايد با منابع محدود مالي چنين جوامعي متناسب باشد.

تغيير الگوي بيماري ها در جهان

با پيشرفت در امر بهداشت و افزايش سطح پوشش ايمن سازي بر عليه بسياري بيماري هاي واگيردار در چند دهه اخير، كشور هاي توسعه يافته و صنعتي توانسته اند در نيمه اول قرن بيستم بيماري هاي عفوني و كمبود هاي مواد مغذي را تحت كنترل درآورند ولي در نيمه دوم اين قرن با روند رو به رشد بيماري هاي مزمن غيرواگير از قبيل بيماري هاي قلبي، سكته مغزي، ديابت، پوكي استخوان، پرفشاري خون، بيماري هاي بدخيم و چاقي مواجه شده اند.

بيماري هاي قلبي عروقي

براساس آمارهاي سازمان بهداشت جهاني، بيماري هاي قلبي عروقي ناشي از تصلب شرائين سرخرگ هاي كرونر قلب در رده اول علل مرگ و مير در سراسر جهان در آمده اند. در سال۱۹۶۰ ميلادي، بيش از ۶۰ درصد از علل مرگ در جهان، در كشور هاي در حال توسعه و ۱۵ درصد ديگر در كشور هاي اروپايي شرقي كه دستخوش تغييرات شديد وضعيت اقتصادي بوده اند، رخ داده كه به طور عمده به دليل بيماري هاي قلب و دستگاه گردش خون بوده است.

ديابت

آمار هاي سازمان بهداشت جهاني و فدراسيون بين المللي ديابت بيانگر افزايش سريع فراواني ديابت حتي در سنين پائين بوده اند اين مشكل بيشتر گريبانگير كشور هاي در حال توسعه است.

پيش بيني شده كه مقدار مبتلايان به ديابت در جهان از ۱۹۴ ميليون نفر در سال ۲۰۰۳ به۳۳۰ ميليون نفر در سال ۲۰۳۰ خواهد بود. مسئله حائز اهميت ديگر سن ابتلا به بيماري است كه در كشور هاي در حال توسعه معمولاً اين بيماري در سنين بالا و پس از سن بازنشستگي رخ مي دهد در حالي كه در كشور هاي در حال توسعه بيماري بيشتر گريبانگير افراد ۳۵تا۶۴ ساله مي شود كه علاوه بر عوارض بيماري، باعث از كار افتادگي ايشان و بار اقتصادي بر جامعه خواهد شد.

هرچند مرگ و مير زودرس ناشي از ديابت و بيماري ايدز برابر هستند اما جوامع مختلف هنوز اهمیت كافي براي اين امر قائل نشده و توجه لازم به امر پيشگيري از آن نداشته اند.

مطالعات انجام شده در كشور هاي مختلف نشان داده كه ديابت بار اقتصادي عمده اي بر جوامع تحمل مي كند و به طور متوسط ۵/۲تا۱۵ درصد كل هزينه هاي بهداشتي كشور ها را به خود اختصاص مي دهد. بر اساس بر آورد هاي فعلي، مخارج صرف شده براي افراد ۷۹-۲۰ ساله مبتلا به ديابت در جهان در حال حاضر متجاوز از ميلياردها دلار است كه پيش بيني مي شود تا سال ۲۰۲۵ تا دو برابر افزايش يابد اين بار اقتصادي بيشتر بر جوامع در حال توسعه تحميل ميشود.

بيماري هاي بدخيم

در سال ۲۰۰۰ميلاري بيش از ۱۰ميليون مورد جديد تيماري بدخيم و ۷ ميليون مورد مرگ ناشي از اين بيماري در سراسر جهان گزارش شده است كه ۵۳% موارد بروز و ۵۶% موارد مرگ و مير آن مربوط به كشور هاي در حال توسعه بوده است. از سال ۱۹۹۰تا۲۰۰۰ بروز و مرگ و مير ناشي از اين بيماري ها سالانه۴/۲ درصد افزايش داشته است.

بر اساس پيش بيني هاي موجود بين سال هاي ۲۰۰۰تا۲۰۲۰ ، بروز بيماري هاي بدخيم در كشور هاي توسعه يافته به ميزان ۲۹% و در كشور هاي در حال توسعه به ميزان ۷۳% افزايش خواهد يافت . معمولاً به موازات صنعتي شدن جوامع، بروز بيماي هاي بدخيم ريه، روده بزرگ ركتوم، پستان و پروستات رو به افزايش و بيماري هاي بدخيم معده رو به كاهش مي گذارد.

بيماري هاي مزمن دستگاه تنفس

اين دسته بيماري ها به ويژه بيماري هاي مزمن انسدادي ريه (COPD) و آسم در كشور هاي مختلف رو به افزايش گذاشته اند و ۱۵ درصد از بار بيماري هاي جهاني را تشكيل مي دهند. در سال ۲۰۰۰ ميلادي،۶۰۰ ميليون نفر در جهان از COPDرنج مي بردند كه ۵/۲ ميليون مورد مرگ و مير هم به دنبال داشته است. پيش بيني مي شود كه تا سال۲۰۲۰،COPD به صورت سومين عامل شايع مرگ و مير در جهان درآيد.

عوامل خطرزاي بيماري هاي غيرواگير

۱-تغييرات شيوه زندگي

تغيير سبك زندگي در كشورهاي در حال توسعه، رژيم غذايي معمول را به شدت تحت تأثير قرار داده و باعث گرايش مردم به غذا هاي چرب و با منشأحيواني به جاي غذاهاي سنتي اين جوامع شده است. رژيم غذايي جديد اين كشورها سرشار از انواع چربي اشباع (مانند انواع روغن جامد)،،كلسترول و مواد قندي است كه به شدت بر خطر ابتلا به بيماري هاي غير واگير مي افزايد. به عنوان مثل،امروزه فراواني ديابت در نواحي شهري هندوستان ده برابر نواحي روستايي است زيرا رژيم غذايي شهر نشينان به نحوي تغيير يافته كه انرژي دريافتي روزانه ايشان از انواع چربي ها و روغن ها تأمين مي شود و ميزان دريافت روزانه غلات ايشان به ميزان ۳۰ درصد كمتر از ساكنين نواحي روستايي شده است.

پژوهش هاي گوناگون نشان داده اند رژيم غذايي سرشار از چربي هاي اشباع و فاقد مقادير كافي غذا هاي گياهي يك عامل خطرزاي شناخته شده براي تصلب شرائين، بيماري هاي عروق كرونر، پرفشاري خون و تعداد زيادي از بيماري هاي بدخيم است به علاوه چنين رژيم غذايي با بروز چاقي هم ارتباط دارد. در جوامع شهري كه زندگي بدون تحرك برقرار است، چنين الگوي غذايي باعث بروز مشكلات بيشتري خواهد شد.مطالعات گوناگون نشان داده كه تا ۸۰ درصد موارد بيماري هاي عروق كرونر و تا ۹۰ درصد موارد ديابت نوع دوم از طريق اصلاح شيوه زندگي قابل پيشگيري هستند.

باپيروي از شيوه تغذيه سالم، حفظ وزن طبيعي و فعاليت جسمي مداوم مي توان خطر ابتلا به بيماري هاي بدخيم را به ميزان ۳۰ درصد كاهش داد.

چند نوع بیماری غیر واگیر و علت آنها

۲-مصرف دخانيات

امروزه حدود۱/۲بيليون نفر در جهان دخانيات مصرف مي كنند كه ۸۰ درصد ايشان در كشور هاي كم درآمد زندگي مي كنند. در سال ۲۰۰۰ميلادي ،۵ ميليون مورد مرگ و مير ناشي از مصرف دخانيات در كشور هاي در حال توسعه رخ داده است. مصرف دخانيات مهم ترين عامل قابل پيشگيري بيماري هاي غير واگير است كه باعث افزايش مرگ و مير در اثر سكته هاي قلبي و مغزي و افزايش احتمال ابتلا به بسياري بيماري هاي بدخيم مي شود. مصرف دخانيات احتمال ابتلا به سرطان ريه را ۲۰تا ۳۰ درصد افزايش مي دهد و نزديك به ۸۰ تا ۹۰ درصد بيماري هاي بدخيم مري، حنجره و حفر‌‌‌ه دهاني در اثر مصرف دخانيات و الكل است.

در سال ۱۹۹۵ميلادي، يك سوم وارد مرگ و مير ناشي از بيماري هاي بدخيم در كشورهاي در حال توسعه مربوط به مصرف دخانيات بوده است.

۳-اضافه وزن و چاقي

اضافه وزن و چاقي به نوبه خود بر ساير عوامل خطرزاي بيماري هاي غيرواگير تأثير مي گذارد و به عنوان مثال باعث اختلالات قند خون از طريق مقاومت به انسولين ، بالا رفتن فشار خون و كلسترول خون مي شوند؛ همچنين باعث افزايش احتمال ابتلا به ديابت و بسياري انواع بيماري هاي بدخيم مي شوند. در جهان۱/۲بيليون نفر دراي اضافه وزن هستند كه ۳۰۰يليون نفر آنها دچار چاقي مي باشند.

بر اساس بيانيه انجمن بين المللي چاقي و سازمان بهداشت جهاني در نزديك به ۶۰ درصد موارد، بروز ديابت با اضافه وزن و چاقي ارتباط دارد. با توجه به اينكه بر اساس آمارهاي موجود بيش از ۶۰ درصد مردم جهان فعاليت جسمي كافي ندارند، روند اين اختلالات وزن به طور روزافزون رو به افزايش خواهد گذاشت.

۴-الكل

در طي سال هاي گذشته مصرف الكل در بسياري كشور ها افزايش يافته است كه بيشترين مورد آن مربوط به كشور هاي در حال توسعه بوده است. در سال۲۰۰۰، الكل عامل نزديك به ۲ميليون مورد مرگ و مير در جهان بوده كه ۴درصد بار بيماري ها را به خود اختصاص مي داده است. به علاوه الكل عامل بروز به خود اختصاص مي داده است. به علاوه الكل عامل بروز۲۰تا۳۰ درصد موارد بيماري هاي بدخيم مري، بيماري هاي كبدي، صرع، سوانح و تصادفات است.

چه راهكاري بايد انديشيد؟

پس از سال ها تجربه در كشور هاي وسعه يافته، مشخص شد كه پيشگيري از بيماري هاي غير واگير به مراتب مؤثرتر و مقرون به صرفه تر از درمان اين بيماري هاست. همانگونه كه در شكل ۴-۱ نشان داده شده پيشگيري و درمان بيماري هاي مزمن، دو كفه ترازوي كنترل بيماري هاي مزمن هستند كه هر دو با بهداشت جامعه مرتبط هستند و بديهي است كه همانند ساير موارد پيشگيري مقدم بر درمان است. كشور هاي در حال توسعه از جمله نواحي چين، آمريكاي لاتين، جنوب آسيا، خاورميانه و آفريقا هنوز در حال كسب جربه در اين زمينه هستند چرا كه در اين قبيل جوامع ، از يك سو هنوز ميزان مرگ و مير شير خواران و كودكان، كمبود ريز مغذي ها و بيماري هاي عفوني از شيوع قابل توجهي برخوردار است و از سوي ديگر تغيير شيوه زندگي اين جوامع را در معرض خطر همه گيري بيماري هاي غير واگير قرار داده است.

از آنجا كه بيماري هاي مزمن سنين بزرگسالي به طور عمده از اوايل عمر منشا مي گيرند، با اصلاح بنيادي الگوي غذايي و شيوه زندگي در چنين كشور هايي مي توان با تأمين تغذيه مناسب براي مادر و شير خوار هم از بار بيماري هاي ناشي از فقر اقتصادي كاست، همه به پيشگيري از بيماري هاي مزمن سنين بعدي و برقراري عادات مادام العمر پيروي از الگوي غذايي سالم و تحرك كافي كمك كرد. بديهي است هر چه اين قبيل اقدامات در سن پايين تري شروع شده باشند، فوايد كوتاه مدت و دراز مدت بيشتري دربر خواهند داشت. در سال هاي اخير توجه زياري به پيشگيري ابتدايي و اوليه عوامل خطر رفتاري و بيولوژيك بيماري هاي مزمن بزرگسالي معطوف شده است زيرا:

۱-شواهد متقاعد كننده اي مبني بر شروع روند بيماري هاي غيرواگير در دوران كودكان شكل گرفته و تا سنين بزرگسالي پايدار مي ماند.

۲-عوامل خطر رفتاري و بيولوژيك مرتبط با بيماري هاي غير واگير در دوران كودكي شكل گرفته و تا سنين بزرگسالي پايدار مي ماند.

۳-عوامل خطرزاي متعددي از جمله چاقي اختلالات چربي خون و بالا بودن فشار خون از دوران كودكي و نو جواني تا بزرگسالي تداوم يافته و با بروز بيماري ها در سنين بعدي ارتباط دارد.

۴-يافته هاي مطالعات گوناگون در مورد روند به سرعت رو به افزايش اضافه وزن و بي تحركي و همچنين گرايش به مواد مغذي پركالري و كم ارزش از نظر غذايي هشدار داده اند.

۵-تراكم توده استخواني در دوران كودكي و نو جواني تكامل يافته و با پيشگيري از پوكي استخوان در سنين بعدي ارتباط دارد.

۶-بيشتر عوامل خطرزاي بيماري هاي غير واگير از سنين كودكي قابل پيشگيري و كنترل هستند.

نشان داده شده كه عادات غذايي الگوي فعاليت جسمي و رفتار هاي مرتبط با مصرف دخانيات از سنين پايين شكل گرفته تا حدود ۱۸ ساگي تثبيت شده و در طول سال هاي بعدي عمر پايدار مي ماند، لذا توصيه مي شود قبل از تثبيت اين عادات و در نتيجه تغيير عادات شكل گرفته اقدامات لازم براي پيروي از اصول شيوه سالم زندگي به مرحله اجرا در آيد چرا كه تلاش هاي بعدي در جهت تغيير ادت هاي تثبيت شده بسيار مشكل و چه بسا غير ممكن خواهد بود.

عادات نامطلوب جاري در شيوه زندگي كودكان و نوجوانان جامعه ما، علاوه بر اينكه تهديدي براي سلامتي اين گروه سني آسيب پذير تلقي ميشود ، كشور ما را در معرض خطر اپيدمي بيماري هاي غير واگير در طي دو دهه آينده قرار داده است. پيروي از شيوه زندگي سالم مي تواند به كاهش خطر بيماري هاي غير واگير از جمله بيماري هاي قلبي عروقي ،ديابت ، پوكي استخوان و برخي سرطان ها كمك كند. بنابر اين لزوم مداخلات بنيادي وسيع جهت آموزش دست اندركاران بهداشت و سلامت كودكان و نو جوانان و همچنين آموزش خانواده ها با اصول صحيح شيوه زندگي سالم و فراهم آوردن امكانات مناسب عملي در اين راستا مشخص مي شود. از سوي ديگر با توجه به اينكه فرزندان بهترين پيام رسان براي والدين هستند، آموزش كودكان و نو جوانان علاوه بر مفيد بودن براي اين گروه سني آسيب پذير خواهد توانست به اصلاح شيوة زندگي خانواده نيزكمك كند.

در سال هاي اخير اهميت پيشگيري بيماري هاي مزمن از اوايل عمر بيش از پيش روشن شده است به نحوي كه سخن ارسطو در ۳۸۴ سال قبل از ميلاد مسيح مبني بر اين كه چگونگي شكل گيري عادت ها از اوايل عمر زمينه ساز تمام تفاوت ها در سنين بعدي است.

(Good habits formed at youth make all the difference)

در سال ۲۰۰۴ ميلادي به عنوان شعار فدراسيون جهاني قلب درآمده كه چنين مطرح ميكند: مؤثرترين راهكار پيشگيري از بيماري هاي مزمن سنين بزرگسالي آموزش شيوه سالم زندگي به كودكان و نوجوانان است.

درپزشکی و سلامت

همه افراد در گروه‌های سنی مختلف و ساکنان مناطق جهان تحت تاثیر بیماری‌های غیرواگیر قرار دارند. همچنین گاهی اوقات این بیماری‌ها با گروه‌های سنی مسن مرتبط هستند اما شواهد نشان می‌دهد که بیش از ۹ میلیون مورد از کل مرگ و میرهای مرتبط با بیماری‌های غیرواگیر پیش از سن ۶۰ سالگی اتفاق می‌افتد. علاوه بر اینها ۹۰ درصد از موارد مرگ و میرهای زودرس در کشورهای بادرآمد پایین و متوسط رخ می‌دهد.

چند نوع بیماری غیر واگیر و علت آنها

– فاکتورهای خطرزای رفتاری شامل استعمال دخانیات، کم‌تحرکی و رژیم غذایی ناسالم عامل بیشترین موارد ابتلا به بیماری‌های غیرواگیر هستند. آمار نشان می‌دهد که استعمال دخانیات سالانه تقریبا به مرگ شش میلیون نفر می‌انجامد و پیش‌بینی‌ها حاکی از افزایش این آمار تا سال ۲۰۳۰ میلادی و رسیدن به عدد هشت میلیون قربانی است. در عین حال حدود ۳٫۲ میلیون مورد مرگ‌ و میرها در سال به عدم فعالیت بدنی کافی مرتبط است و تقریبا ۱٫۷ میلیون از مورد از تلفات ناشی از این بیماری‌ها به عدم مصرف مقادیر کافی میوه‌ها و سبزیجات مربوط می‌شود.

در مورد نقش این فاکتورها در مرگ و میر افراد آمارها نشان می‌دهد که فشارخون بالا با ۱۶٫۵ درصد از مجموع مرگ و میرهای جهان در صدر قرار دارد و همچنین استعمال دخانیات با ۹ درصد، افزایش قندخون با شش درصد، کم‌تحرکی با شش درصد و اضافه وزن و چاقی با پنج درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

– بیماری‌های قلبی – عروقی

از مهم‌ترین فاکتورهای خطرزای مهم در بیماری قلبی و سکته مغزی می‌توان به رژیم غذایی ناسالم، بی‌تحرکی، استعمال دخانیات اشاره کرد که عامل ۸۰ درصد بیماری‌های عروق کرونری قلب و بیماری عروق مغزی است.

– دیابت (بیماری قند)

دیابت بیماری مزمنی به حساب می‌آید و زمانی اتفاق می‌افتد که پانکراس انسولین کافی تولید نمی‌کند یا نمی‌تواند انسولین تولیدی را به درستی مصرف کند. افزایش سطح قند خون تاثیر شایع دیابت‌های غیرکنترل به حساب می‌آید و با گذشت زمان به آسیب‌های جدی به بسیاری از بخش‌های بدن به خصوص رگ‌های خونی و عصب منجر می‌شود. در سراسر جهان ۳۴۷ میلیون نفر مبتلا به دیابت وجود دارند. در سال ۲۰۰۴ میلادی، حدود ۳٫۴ میلیون نفر بر اثر پیامدهای ناشی از افزایش قندخون جان خود را از دست دادند. در سال ۲۰۱۰ نیز عدد مشابهی با این آمار گزارش شد. همچنین بیش از ۸۰ درصد مرگ و میرهای ناشی از دیابت در کشورهای با درآمد پایین یا متوسط بروز می‌یابد.

– سرطان

سرطان اصلی‌ترین عامل مرگ و میر در سراسر جهان است که در سال ۲۰۰۸ میلادی به مرگ ۷٫۶ میلیون تن انجامید. همچنین حدود ۷۰ درصد تمامی موارد فوتی ناشی از سرطان در کشورهایی با درآمد پایین یا متوسط اتفاق می‌افتد و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰ میلادی نرخ مرگ و میر ناشی از انواع سرطان‌ها به ۱۳٫۱ میلیون تن افزایش یابد.

– بیماری مزمن انسداد ریوی

– آسم

سازمان جهانی بهداشت در آمارهای جهانی خود آورده‌ است که ۲۳۵ میلیون نفر به آسم مبتلا هستند. آسم شایع‌ترین بیماری مزمن در میان کودکان است و در تمامی کشورها به رغم سطح توسعه‌شان مشاهده می‌شود.

– اضافه وزن و چاقی

اضافه وزن و چاقی پنجمین علت مرگ و میر در جهان شناخته و اخیرا از سوی سازمان جهانی بهداشت در فهرست بیماری‌های مزمن گنجانده شده است. حداقل ۲٫۸ میلیون فرد بزرگسال در سال در نتیجه چاقی و داشتن اضافه وزن جان خود را از دست می‌دهند. علاوه بر این، ۴۴ درصد موارد ابتلا به دیابت، ۲۳ درصد ابتلا به بیماری ایسکمیک قلب و بین ۷ تا ۱۴ درصد ابتلا به سرطان‌های خاص به چاقی و اضافه وزن نسبت داده می‌شوند.

بررسی‌های سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۰۸ میلادی حاکی از آن است که بیش از ۱٫۴ میلیارد فرد ۲۰ سال و بزرگتر اضافه وزن دارند. از میان این افراد بیش از ۲۰۰ میلیون نفر مرد و حدود ۲۰۰ میلیون زن چاق هستند. در مجموع بیش از ۱۰ درصد جمعیت بزرگسالان جهان چاق هستند.

همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد در سال ۲۰۱۱ میلادی، بیش از ۴۰ میلیون کودک زیر پنج سال از اضافه وزن رنج می‌برند در حالی که اضافه وزن و چاقی چالش کشورهای بادرآمد بالا در نظر گرفته می‌شود اکنون نرخ شیوع اضافه وزن و چاقی در کشورهای بادرآمد متوسط و پایین نیز رو به افزایش است. بیش از ۳۰ میلیون کودک مبتلا به اضافه وزن در کشورهای در حال توسعه و ۱۰ میلیون در کشورهای توسعه یافته زندگی می‌کنند.

دلایل ریشه‌ای چاقی و اضافه وزن عدم تعادل انرژی بین کالری مصرفی و کالری سوزانده شده‌ است. همچنین افزایش دریافت غذاهای مملو از کالری که حاوی مقدار قابل توجهی چربی هستند و افزایش بی‌تحرکی از جمله دیگر دلایل شیوع این بیماری است. علاوه بر این، افزایش شاخص توده بدنی اصلی‌ترین فاکتور خطرزا برای بیماری‌های غیرواگیر همچون بیماری‌های قلبی – عروقی، اختلالات اسکلتی – عضلانی و برخی سرطان‌هاست.

بیماری غیرواگیر

منبع ایسنا

هرگونه سوال و دریافت مشاوره تحصیلی (از ابتدایی تا دكتری) ثبت نام مدارس تیزهوشان، نمونه دولتی و ثبت نام دانشگاه سراسری، آزاد، علمی كاربردی و پیام نور با شماره های زیر تماس بگیرید.

تماس از تلفن ثابت 9099072952 (سراسر كشور) تماس از تلفن ثابت 9092305587 (فقط استان تهران)

چند نوع بیماری غیر واگیر و علت آنها

پاسخگویی به صورت 24 ساعته

برچسب زده شده با :آسم اضافه وزن و چاقی بیماری غیرواگیر و علّت آن بیماری‌های غیرواگیر بیماری‌های قلبی – عروقی پیشگیری بیماری‌های غیرواگیر دیابت عوامل خطرزا در بروز بیماری‌های غیرواگیر

ایمیل شما نشر نخواهد شدخانه های ضروری نشانه گذاری شده است. *

دیدگاه

نام *

ایمیل *

−
سه
=
سه

.hide-if-no-js {
display: none !important;
}

قائم مقام معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شیراز تاکید دارد که بیماری‌های غیرواگیر مهمترین علت مرگ و میر در ایران به‌شمار می‌رود و یکی از مهمترین راهکارها برای پیشگیری از این بیماری‌ها توجه به تغذیه سالم است.

به گزارش اقتصاد آنلان به نقل از ایسنا، عبدالرسول همتی امروز در همایش آموزش همگانی تغذیه تصریح کرد: مصرف زیاد نمک، شکر، شیرینی و چربی باعث ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی، فشار خون و انواع سرطان‌ها می‌شود که باید با تغییر در رفتار و عادات زندگی از ابتلا به این بیماری‌ها پیشگیری کرد .

وی آگاهی افراد در زمینه مصرف مواد مضر را بسیار با اهمیت دانست و اظهارکرد: تغییر در رفتار و عادات از جمله مسایلی است که هنوز در جامعه نهادینه نشده است و باید اقداماتی در این زمینه انجام شود.

همتی با اشاره به افزایش آمارهای مربوط به چاقی در دانش آموزان در دهه گذشته گفت: تغییر در سبک زندگی و عادات غذایی را باید از کودکی در نظر داشته باشیم تا موجب تغییر رفتار فرد شود .

قائم مقام معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شیراز با اشاره به نقش معلمان در تغییر رفتار دانش آموزان اظهارکرد:‌ پدران، مادران و معلمان می‌توانند نقش موثری در تغییر رفتار و عادت غذایی کودکان داشته باشند.

چند نوع بیماری غیر واگیر و علت آنها

وی فراهم کردن زیرساخت‌های شهری را نیز راهکاری برای پیشگیری از چاقی دانست و گفت: با بستر سازی ‌مناسب شهرداری شیراز در زمینه راه‌اندازی پیاده رو سلامت در سطح شهر، گام خوبی در مسیر سلامت شهروندان برداشته شده است اما مواردی مانند عرضه مواد غذایی غیر بهداشتی و نبود نظارت صحیح در این زمینه یا جایگزینی ساعات آموزشی در مدارس به جای زنگ ورزش، کماکان خطر چاقی در دانش آموزان را به همراه می‌آورد .

همتی همچنین تغییر در برگزاری همایش‌های مراکز بهداشتی درمانی، از تئوری به جامعه محور را حرکتی بسیار ارزشمند دانست و از صدا و سیما، آموزش و پرورش و شهرداری‌ها تقاضا کرد در زمینه فرهنگ‌سازی برای کاهش چاقی و اصلاح سبک زندگی نقش موثرتری ایفا کنند.

به گزارش ایسنا در ادامه این همایش رضیه شناور – مسئول گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشتی علوم پزشکی شیراز- با تاکید بر روند رو به رشد بیماری‌های غیرواگیر در جامعه گفت: وزارت بهداشت هر ساله کمپین‌های آموزش همگانی تغذیه را با هدف حساسیت زایی در مردم و مسئولان برگزار می‌کند. امسال نیز با توجه به شیوع بالای چاقی و اضافه وزن، شعار «چاقی یا سلامتی، انتخاب با شماست» برای این کمپین در نظر گرفته شده است .

وی با اشاره به اینکه اکثر بیماری‌های قلبی – عروقی و انواع سرطان‌ها ارتباط مستقیمی با چاقی و اضافه وزن دارند،اظهارکرد: تغییر الگوی مصرف از مهمترین دلایل شیوع چاقی است؛ به طوری که این الگوی نامناسب در کشور ما بر اساس مصرف زیاد برنج، کربوهیدرات، مواد نشاشته‌ای همچنین مصرف روغن‌های غیر مفید و از همه مهمتر نبود تحرک ایجاد شده و می‌توان با اطلاع‌رسانی مناسب و بالا بردن آگاهی‌های جامعه، به الگو و عملکردی صحیح دست یافت.

شناور با اشاره به برگزاری پویش ملی آموزش همگانی تغذیه، از 15 تا 30 دی همزمان در سراسر کشور، هدف از برگزاری آن را دستیابی به ساز و کار و همکاری‌های مشترک برای طراحی مداخلات کاهش چاقی و اضافه وزن عنوان کرد.

هوا
آب
غذا
امواج
محیط اجتماعی
و بلاخره درپیت تر از همه این ترامپ!

کلیه حقوق مادی و معنوی این سایت محفوظ و متعلق به

میباشد و استفاده از آن با ذکر منبع بلامانع است.

2 روز قبل

3 روز قبل

1 هفته قبل

چند نوع بیماری غیر واگیر و علت آنها

2 هفته قبل

3 هفته قبل

4 هفته قبل

نام کاربری و یا ایمیل:

رمز عبور:

من را به خاطر بسپار

کاربر جدید هستم!

0 موضوعات داغ

دسته: بیماری های غیر واگیر

چند نوع بیماری غیر واگیر و علت آنها

تازه‌های دنیای مد

داغ ترین بحث ها

تازه‌های سلامت

سلامت

۲۶ خرداد ۱۳۹۸

۲۰ خرداد ۱۳۹۸

۱۵ خرداد ۱۳۹۸

دنیای مد

۲۰ خرداد ۱۳۹۸

۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۸

۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۸

داغ ترین بحث ها

بیشتر دیده شده

384,477

280,018

258,933

کلیه حقوق مادی و معنوی متعلق به وب سایت مجله قرمز می‌باشد. بازنشر مطالب فقط با ذکر لینک مستقیم مجاز است.

خانه » علوم تجربی ششم دبستان » فهرستی از چند بیماری غیرواگیر و علت آن ها

فهرستی از چند بیماری غیرواگیر و علت آن ها

چهار نوع اصلی از بیماری‌های‌ غیرواگیر شامل امراض قلبی – عروقی، سرطان‌ها، بیماری‌های مزمن تنفسی و دیابت هستند.

چند نوع بیماری غیر واگیر و علت آنها

آمار نشان می‌دهد که امروزه بیماری‌های غیرواگیر با روندی نگران‌کننده بر کشورهای با‌درآمد پایین و متوسط تاثیر گذاشته به طوری که تقریبا ۸۰ درصد تمامی مرگ و میرهای ناشی از این بیماری‌ها یعنی حدود ۲۹ میلیون مورد در این کشورها اتفاق می‌افتد.

این بیماری‌ها در واقع عوامل اصلی مرگ و میرها در اکثر نقاط دنیا به غیر از آفریقا هستند اما برآوردهای اخیر نشان می‌دهد که تا سال ۲۰۲۰ میلادی به میزان قابل‌توجهی نرخ مرگ‌ و میرهای ناشی از بیماری‌های غیرواگیر در آفریقا نیز افزایش خواهد یافت. همچنین پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۳۰ میلادی در کشورهای آفریقایی آمار مرگ و میر ناشی از بیماری‌های غیرواگیر از مجموع تلفات ناشی از بیماری‌های مسری، تغذیه‌ای و مادرزادی فراتر خواهد رفت.

چه افرادی در معرض ابتلا به بیماری‌های غیرواگیرهستند؟

افراد در تمام گروه‌های سنی و ساکنان تمامی مناطق جهان تحت تاثیر این بیماری‌ها قرار دارند. همچنین گاهی اوقات این بیماری‌ها با گروه‌های سنی مسن مرتبط هستند اما شواهد نشان می‌دهد که بیش از ۹ میلیون مورد از کل مرگ و میرهای مرتبط با بیماری‌های غیرواگیر پیش از سن ۶۰ سالگی اتفاق می‌افتد. علاوه بر اینها ۹۰ درصد از موارد مرگ و میرهای زودرس در کشورهای بادرآمد پایین و متوسط رخ می‌دهد.