پیشگیری از معلولیت ها

اين دفتر به منظور پيشگيري از معلوليت هاي جسمي و ذهني برنامه هاي زير را اجرا مي نمايد :

1- برنامه پيشگيري از تنبلي چشم :

از آنجايي كه بهترين سن تشخيص و درمان آمبليوپي زير 5 سالگي است ، لذا براي پيشگيري از تنبلي چشم مي بايست چشم همه كودكان در سنين طلايي ( زير 5 سالگي ) مورد سنجش بينايي قرار گيرند ، لذا همه ساله معاونت پيشگيري سازمان بهزيستي از طريق آموزش مربيان مهدكودك ها و قرار داد با بينايي سنج و چشم پزشك همكار طرح و خريد خدمت از مراكز غير دولتي و پايگاههاي سنجش بينايي دائم و غیر دائمی با استفاده از E چارت و دستگاه اپتيك پلاس كليه كودكان 3 تا 6 ساله تحت پوشش مهدها و آمادگي ها و كودكان 3 تا 6 ساله مراجعه كننده به پايگاه هاي سنجش بينايي را تحت معاينات غربالگري سنجش بينايي قرار مي دهد. در حال حاضر شهرستانهای شیراز(2 دستگاه ) ، لارستان ، داراب ، خرم بید ، جهرم(2 دستگاه) و زرین دشت،نی ریز ،اقلید،مرودشت،سپیدان،آباده، خنج مجهز به دستگاه غربالگری بینایی می باشند و کلیه شهرستاهای استان دارای پایگاههای سنجش بینایی دایمی می باشند. آدرس پایگاههای دائمی به پیوست(شماره 1) ذکر شده است.

2-طرح آگاهسازي پيشگيري از معلوليت ها و آسيب هاي اجتماعي

در اين طرح كليه افراد شركت كننده در كلاسهاي مجتمع هاي بهزيستي روستايي و شهري و فراگيران و كم سوادان گروه هاي پيگير و سوادآموزان نهضت سوادآموزي و مربيان روستا مهدهاي خصوصي توسط كتابچه هاي 8گانه چاپ شده با عنوان هاي زير به زبان ساده از طريق آموزشياران نهضت و مربيان آموزش ديده توسط سازمان بهزيستي تحت آموزشهای لازم قرار مي گيرند .همچنين طرح مذكور در اجتماعات محلي CBO ها اجرا مي گردد.و در این رابطه تشکلهای غیر دولتی وجمعیت همیاران سلامت روان همکاری نزدیکی دارند.ضمنا از افراد تحت آموزش پیش آزمون و پس آزمون بعمل می آید.
عناوین کتابچه های 8 گانه آموزشی:
1- چگونه مي توان فرزند سالم داشت ( توصيه هاي دوران بارداري )
2- چگونه مي توان فرزند سالم داشت ( مراقبت از كودك )
3- چگونه مي توان فرزند سالم داشت ( پرهيزهاي دوران بارداري )
4- چگونه مي توان فرزند سالم داشت ( توصيه هاي پيش از ازدواج )
5- بيماري هاي استخوان
6- پيشگيري از نابينايي
7- پيشگيري از ناشنوايي
8- تغذيه دوران بارداري و شيردهي

3-طرح غربالگري شنوايي نوزادان :

پیشگیری در جهت ارتقاء سطح سلامت عمومی جامعه و کاهش هزینه های درمانی و توانبخشی نقش عمده ای در جامعه بشری ایفاء می نماید ، که در طی سالهای اخیر روز به روز توجه بیشتری به آن معطوف گردیده و غربالگری شنوایی یکی از این موارد مهم می باشد .
هر روزه در کشور ما حدود 20 تا 30 کودک کم شنوا به دنیا می آیند و از هر 1000 تولد نوزاد 2 تا 3 نوزاد دچار کم شنوایی خفیف تا عمیق می باشند لذا به منظور پیشگیری از اختلالات شنوایی لازم است کیله نوزادان تا روز هفتم زندگی و حداکثر تا 3 ماهگی مورد غربالگری شنوایی قرار گیرند
لازم به ذکر است کمیته استانی غربالگری شنوایی نوزادان در سال 1388 تشکیل و شبکه غربال شنوایی با همکاری معاونت توانبخشی و هماهنگی با مراکز غیر دولتی مجهز به ABR تشخیصي و پزشک متخصص ENT و اطفال راه اندازی گردید و موارد نیازمند از طریق شبکه مذکور ارجاع می گردند و در حال حاضر با استفاده از دستگاه OAE و OAE مجهز به AABR غربالگري طرح مذکور توسط سازمان بهزیستی در حال انجام می باشد.
آدرس و مشخصات مراکز غیر دولتی غربالگری شنوایی در شهرستانهای استان به شرح پیوست(شماره 2) است.

5- مشاوره پزشكي ژنتيك :

علم ژنتیک علم روز جهان است و امروزه اهمیت پیشگیری از معلولیت ها به کسی پوشیده نیست . والدین کودکان مبتلا به اختلالات ژنتیک می خواهند بدانندکه چرا این معلولیت اتفاق افتاده است و شانس بروز این معلولیت در کودکان بعدی چقدر است .و پاسخ به سوالات را با مشاوره ژنتیک می توان یافت .

مشاوره ژنتیک یک فرآیند ارتباطی و تحقیقاتی است که هدف آن تعیین نوع اختلال ژنتیکی و توضیح ریسک تکرار آن درخانواده هاست .

مراحل مشاوره ژنتیک به صورت زیر است :
1- مشاوره اطلاعاتی
2- تعیین ضریب هم خونی
3- تشخیص
4-تعيين ريسك بروز بيماري
5- مشاوره حمایتی
6- پیگیری

از آنجايي كه مشاوره ژنتيك بهترين و آسان ترين راه پيشگيري از بيماري هاي ارثي و ژنتيكي است ، لذا مراكز مشاوره ژنتیک در موارد زير مشاوره ارائه مي دهند :

1- ازدواج های فاميلي
 2- بارداري در سنين بالاي 35 سالگي
3- وجود افراد معلول در فاميل
 4- نازايي ، سقط جنين
5-اختلالات شنوایی و بینایی

در حال حاضر مراكز مشاوره ژنتيك بصورت دولتي و غيردولتي جهت راهنمايي افراد مراجعه كننده فعاليت مي نمايند و تعداد 1 مركز دولتي و 11 مركز غيردولتي در استان فارس فعاليت مي نمايند . لیست مراکز دولتی و غیر دولتی مشاوره ژنتیک در استان به پیوست(شماره 3) می باشد.

پیوست شماره 1: مشخصات پایگاه های دائمی تنبلی چشم – استان فارس (کلیک کنید)

پیوست شماره 2 : واحد غربالگری و آدرس و شماره تلفن (کلیک کنید)

پیوست شماره 3 : جدول ثبت آمار و مشخصات مربوط به مرکز مشاوره ژنتیک دولتی (کلیک کنید)

PK