جرم آدم‌ربایی، با توجه به تأثیری که در برهم زدن نظم جامعه می‌گذارد و حساسیتی که در شهروندان ایجاد می‌کند، یکی از سنگین‌ترین جرایم تعزیری در نظام حقوقی ایران است. ارتکاب این جرم منتهی به حبس‌های طولانی‌مدت می‌شود و مرتکب را از استفاده از بسیاری از امتیازهای قانونی در جریان محاکمه و پس از صدور حکم محروم می‌کند. شرایط این جرم و مجازات آدم ربایان آن در کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده) مصوب ۱۳۷۵ و قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ بیان شده است.
تفاوت نمی‌کند مجازات آدم ربایان با چه قصد و غرضی انجام شده باشد، به هر حال انجام عمل آدم‌ربایی جرم خواهد بود و مجازات خواهد داشت. ماده ۶۲۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده) مصوب ۱۳۷۵ نیز تأکید می‌کند: «… به قصد مطالبه وجه یا مال یا به قصد انتقام یا به هر منظور دیگری …» بنابراین تفاوتی نمی‌کند آدم‌ربایی مانند آنچه در فیلم‌ها و سریال‌ها می‌بینیم برای گرفتن پول باشد یا آدم‌ربا دلیل دیگری برای این کار خود داشته باشد؛ با هر انگیزه‌ای جرم آدم‌ربایی واقع می‌شود.
هرگاه شخصی با حیله یا تهدید یا هر طریق دیگری، کسی را برباید و آن شخص مفقود شود، رباینده ضامن دیه اوست مگر اینکه ثابت کند که ربوده شده، زنده است یا اگر فوت کرده به مرگ عادی یا علل قهری بوده که ارتباطی به او نداشته است یا اگر کشته شده دیگری او را به قتل رسانده است. این حکم در ماده ۵۱۳ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ پیش‌بینی شده است.
مجازات شروع به آدم ربایی
در جرایم موجب حد در ماده ۲۱۸ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲، قانونگذار امتیازی را به نفع متهمان پیش‌بینی کرده و مقرر کرده است: «هرگاه متهم ادعای فقدان علم یا قصد یا وجود یکی از موانع مسئولیت کیفری را در زمان ارتکاب جرم نماید در صورتی که احتمال صدق گفتار وی داده شود و اگر ادعاء کند که اقرار او با تهدید و ارعاب یا شکنجه گرفته شده است ادعای مذکور بدون نیاز به بینه و سوگند پذیرفته می‌شود. اما متهم در صورتی که مرتکب جرایم منافی عفت با عنف، ربایش یا اغفال شده باشد، صرف ادعاء، مسقط حد نیست و دادگاه موظف به بررسی و تحقیق است.»
بنابراین در صورتی که شخصی متهم به ارتکاب جرم منافی عفت از طریق ربایش شده باشد، نخواهد توانست از امتیاز ماده ۲۱۸ قانون مجازات اسلامی استفاده کند. امتیاز مشابهی در ماده ۲۴۱ قانون مجازات اسلامی نیز پیش‌بینی شده است که بر اساس آن در صورت نبود ادله اثبات قانونی بر وقوع جرایم منافی عفت و انکار متهم هرگونه تحقیق و بازجویی برای کشف امور پنهان و مستور از انظار ممنوع است. این امتیاز نیز در مواردی که احتمال ارتکاب با عنف، اکراه، آزار، ربایش یا اغفال وجود دارد یا مواردی که در حکم ارتکاب به عنف است، قابل استفاده نیست.
ماده ۶۲۱ کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده) مصوب ۱۳۷۵/۰۳/۰۲ مقرر می‌کند: «هر کس به قصد مطالبه وجه یا مال یا به قصد انتقام یا به هر منظور دیگری به عنف یا تهدید یا حیله یا به هر نحو دیگر شخصاً یا توسط دیگری شخصی را برباید یا مخفی کند به حبس از پنج تا پانزده سال محکوم خواهد شد.» اقدامات آدم‌ربا می‌توان جرم را سنگین‌تر کند و مجازات شدیدتری به همراه داشته باشد. از جمله اینکه، اگر سن قربانی جرم کمتر از پانزده سال باشد یا ربودن به‌وسیله وسایل نقلیه انجام شود یا به قربانی جرم، آسیب جسمی یا حیثیتی برسد، مرتکب جرم آدم‌ربایی به حداکثر مجازات تعیین شده ۱۵ سال حبس محکوم خواهد شد. علاوه بر این در صورتی که آدم‌ربا مرتکب جرایم دیگری مثل جرایم منافی عفت شود، به مجازات آن جرایم نیز محکوم خواهد شد.
شروع به جرم وضعیت ارتکاب جرمی است که عملیات اجرایی آن آغاز شده اما هنوز به پایان نرسیده و نتیجه حاصل نشده است. برای اینکه شروع به جرم جنبه کیفری داشته باشد، فرد باید عملیات مجرمانه را شروع کرده باشد. همچنین برای اینکه اقدام فرد مرتکب را شروع به جرمی بدانیم که قابل تعقیب و محاکمه قضایی است، خود او نباید از این کار دست کشیده باشد. بنابراین اگر کسی به اراده خود از عملیات اجرایی جرم دست کشیده باشد و آن را نیمه‌کاره رها کند و اعمالی که انجام داده است نیز جرم نباشد، دیگر نمی‌توان به عنوان شروع به جرم او را محاکمه کرد.
پس می‌توان گفت که اگر کسی شروع به آدم‌ربایی و عملیات اجرایی آن را آغاز کند اما در نتیجه عاملی خارجی نتواند عملیات آدم‌ربایی را به نتیجه برساند، همین مقدار از اقدامات وی هم تحت عنوان شروع به جرم آدم‌ربایی قابل تعقیب خواهد بود. مجازات آدم ربایان شروع به ربودن سه تا پنج سال حبس است. در شرایطی که قانون، حداقل و حداکثر میزان مجازات آدم ربایان را تعیین می‌کند، قاضی با توجه به شرایط هر پرونده و با رعایت قانون، میزان دقیق مجازات را تعیین می‌کند.
در جرایم تعزیری درجه شش تا هشت دادگاه می‌تواند پس از احراز مجرمیت متهم، با ملاحظه وضعیت فردی، خانوادگی و اجتماعی و سوابق و اوضاع و احوالی که موجب ارتکاب جرم شده است در صورت وجود شرایطی، صدور حکم را به مدت شش ماه تا دو سال به تعویق اندازد. پس از گذشت مدت تعویق با توجه به میزان پایبندی مرتکب به اجرای دستورهای دادگاه، گزارش‌های مددکار اجتماعی و نیز ملاحظه وضعیت مرتکب، دادگاه حسب مورد به تعیین کیفر یا صدور حکم معافیت از کیفر اقدام می‌کند. همچنین در جرایم تعزیری درجه سه تا هشت دادگاه می‌تواند در صورت وجود شرایط مقرر برای تعویق صدور حکم، اجرای تمام یا قسمتی از مجازات را از یک تا پنج سال معلق کند. اما قانونگذار مرتکب جرم آدم‌ربایی را مستحق استفاده از هیچ یک از این امتیازات نمی‌داند و در ماده ۴۷ قانون آیین مجازات اسلامی ۱۳۹۲ تأکید می‌کند:
«در جرم آدم‌ربایی صدور حکم و اجرای مجازات آدم ربایان و شروع به آنها قابل تعویق و تعلیق نیست.»
زنا از طریق اغفال و فریب دادن دختر نابالغ یا از طریق ربایش، تهدید و یا ترساندن زن اگر چه موجب تسلیم شدن او شود، در حکم زنای به عنف است. مستند به بند (ت) ماده ۲۲۴ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ حد زنا در زنای به عنف از سوی زانی، اعدام زانی است.
امید عبدالهیان
همکاری با گروه وکلای یاسا، تجربه ای زیبا در زمینه تحقق عدالت در هر ابعادی برای من بوده است.
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *
دیدگاه
وبسایت
۸۷۱۳۲ (۰۲۱)
لطفا وارد شده یا ثبت نام کنید تا بتوانید دیدگاهی ارسال نمایید
لطفا وارد شده یا ثبت نام کنید تا بتوانید سوال بپرسید
1 پاسخ
لطفا وارد شده یا ثبت نام کنید تا بتوانید دیدگاهی ارسال نمایید
Enter the email address you signed up with and we’ll email you a reset link.
نوشته پیش رو توسط وکیل کیفری در خصوص جرم آدم ربایی و مجازات جرم آدم ربایی برای آشنایی شما عزیزان تنظیم گردیده است. در تعریف جرم آدم ربایی می‌توان چنین گفت” آدم‌ربایی عبارت است از استیلا یافتن بر انسان و نقل مکان دادن او از محلی به محل دیگر به صورت غیرقانونی و بر خلاف میل و رضایت وی. این تعریف متمایز از تـعریف سرقت است؛ زیرا سرقت عبارت از ربودن مال متعلق به غیر است، در حالی که موضوع آدم‌ربایی، انسان است.
در قانون مجازات اسلامی جرم آدم ربایی در ماده ۶۲۱ جرم انگاری گردیده است. مطابق ماده ۶۲۱ «هر کس شخصا یا توسط دیگری شخصی را به قصد مطالبه وجه یا مال یا به قصد انتقام یا به هر منظور دیگر به عنف یا تهدید یا حیله یا به هر نحو دیگر را برباید یا مخفی کند، به حبس از ۵ تا ۱۵ سال محکوم خواهد شد. در صورتی که سن مجنی علیه کمتر از ۱۵ سال تمام باشد یا ربودن توسط وسایل نقلیه انجام پذیرد یا به مجنی‌علیه آسیب جسمی یا حیثیتی وارد شود، مرتکب به حداکثر مجازات تعیین شده محکوم خواهد شد و در صورت ارتکاب جرایم دیگر به مجازات آن جرم نیز محکوم می‌شود. تبصره – مجازات شروع به آدم ربایی ۳ تا ۵ سال حبس است.
مطالب مرتبط : جرم جعل و مجازات آن
جرم آدم‌ربایی از جرائم علیه اشخاص و به معنای سلب آزادی تن است و به انتقال یک شخص بدون رضایت و اراده او از محلی به محل دیگر با استفاده از زور، تهدید گفته می‌شود. در جرم آدم ربایی علاوه بر اینکه آزادی تن اشخاص را سلب می‌کنند، در اغلب اوقات صدمات جسمی و صدمات حیثیتی بر افراد وارد می‌کنند که غیر قابل جبران است و با توجه به تأثیری که در برهم زدن نظم جامعه اشخاص می‌گذارد، یکی از سنگین ترین جرایم تعزیری در نظام حقوقی ایران است.
ارتکاب این جرم منتهی به حبس های طولانی مدت می شود و مرتکب را از استفاده از بسیاری از امتیازهای قانونی در جریان محاکمه و پس از صدور حکم محروم می‌کند. رفتار فیزیکی لازم برای تحقق این جرم ربودن است، همانطور که ربودن مال مستلزم نقل مکان کردن مال دیگری بدون رضایت وی می باشد، برای تحقق جرم آدم ربایی نیز، برخلاف جرم حبس کردن غیرقانونی، باید شخص دیگری بدون رضایت خودش چه به طور پنهانی و چه به صورت علنی جابجا شود. بنابراین، بستن در اتاق بر روی دیگری و یا همراه کردن دیگری با خود با میل و رضایت وی آدم ربایی محسوب نمی شود.
مجازات شروع به آدم ربایی
مطالب مرتبط : جرم تخریب و مجازات آن
۱ – جرم آدم‌ربایی از جرایم آنی به شمار می‌رود. در تعریف جرم آنی باید گفت هنگامی که عنصر مادی جرم در یک لحظه واقع شود، جرم آنی به وقوع پیوسته است.
۲ – جرم آدم ربایی مقیّد به نتیجه است و صرف استیلا یـافتن بـر یک موجود انسانی و سلب آزادی وی، بدون ایـنکه مـنجر به نتیجه ی مجرمانه (انتقال او از محلی به محل دیگر) شود، آدم‌ربایی نبوده و ممکن است با اجتماع شرایط دیـگر، توقیف یـا حبس غیر قانونی و یا شـروع بـه جـرم آدم ربایی محسوب گردد. بدیهی اسـت در جـرایم مقید به نتیجه، وجود رابطه سـببیت بـین فعل مرتکب و نتیجه ی مجرمانه شرط لازم برای تحقق جرم است.
۳ – جرم آدم ربایی از جرایم غیر قابل گذشت محسوب می‌شود. بنابراین، گذشت شاکی خصوصی، تعقیب و یا اجرای مجازات را موقوف نخواهد کرد. در این موارد، گذشت شاکی یا مـدعی خصوصی فـقط مـی‌تواند به استناد ماده ۳۸ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲، مجازات مرتکب را تخفیف دهد.
۴ – مجازات جرم آدم ربایی غیر قابل تعلیق است. بنابراین به موجب بند ب ماده ۴۷ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲، مجازات کـسانی کـه به اتهام ارتکاب جرم آدم‌ربایی محکوم می‌شوند، غیر قابل تعلیق است.
قانون مجازات اسلامی آدم ربایی را جرم انگاری کرده است ومطابق ماده ۶۲۱ قانون مجازات اسلامی هرکس به قصد مطالبه وجه یا مال یا به قصد انتقام یا به هر منظور دیگر به عنف یا تهدید یا حیله یا به هر نحو دیگر شخصا” یا توسط دیگری شخصی را برباید یا مخفی کند به حبس از پنج تا ۱۵ سال محکوم خواهد شد. اما اگر سن مجنی علیه کمتر از ۱۵ سال باشد، عمل ربودن با وسیله نقلیه اعم از موتوری و غیر موتوری باشد، به مجنی علیه آسیب حیثیتی، روحی و روانی رسانده باشد مجازات تشدید می شود.
قانونگذار شروع به آدم ربایی را جرم دانسته است. بنابراین اگر شخصی شروع به آدم ربایی کند یعنی قصد ارتکاب جرم کند و شروع به اجرای آن نماید اما جرم بنا به دلایلی اتفاق نیفتد و نتیجه حاصل نشده باشد به استناد ماده ۴۱ و تبصره ماده ۶۲۱ قانون مجازات اسلامی به سه تا پنج سال حبس محکوم خواهد شد.
برای اینکه شروع به جرم جنبه کیفری داشته باشد، فرد باید عملیات مجرمانه را شروع کرده باشد. همچنین برای اینکه اقدام فرد مرتکب را شروع به جرمی بدانیم که قابل تعقیب و محاکمه قضایی است، خود او نباید از این کار دست کشیده باشد. بنابراین اگر کسی به اراده خود از عملیات اجرایی جرم دست کشیده باشد و آن را نیمه کاره رها کند و اعمالی که انجام داده است نیز جرم نباشد، دیگر نمی‌توان به عنوان شروع به جرم او را محاکمه کرد.
اگر کسی شروع به آدم‌ربایی و عملیات اجرایی آن را آغاز کند اما در نتیجه عاملی خارجی نتواند عملیات آدم‌ربایی را به نتیجه برساند، همین مقدار از اقدامات وی هم تحت عنوان شروع به جرم آدم‌ربایی قابل تعقیب خواهد بود. مجازات آدم ربایان شروع به ربودن سه تا پنج سال حبس است. در شرایطی که قانون، حداقل و حداکثر میزان مجازات آدم ربایان را تعیین می‌کند، قاضی با توجه به شرایط هر پرونده و با رعایت قانون، میزان دقیق مجازات را تعیین می‌کند.
هرگاه کسی با علم و عمده وسایل ارتکاب جرم آدم‌ربایی را تهیه کند و یا افراد را به ارتکاب جرم فوق تحریک یا ترغیب یا تهدید یا تطمیع نماید و یا به هر طریق دیگر وقوع جرم را تسهیل کند به استناد ماده ۴۳ قانون مجازات اسلامی معاون در جرم شناخته شده و مجازات معاون طبق ماده ۷۲۶ قانون مجازات اسلامی حداقل مجازات مقرر در قانون برای همان جرم می‌باشد که در مورد جرم آدم ربایی پنج سال پیش‌بینی شده است.
۱ – مطابق ماده ۶۲۱ قانون مجازات اسلامی در صورتی که سن ربوده شده کمتر از ۱۵ سال باشد.
۲ – ربودن با وسیله نقلیه (شامل وسیله نقلیه غیر موتوری نیز می شود ) انجام گیرد.
۳ – به ربوده شده آسیب جسمی یا حیثیتی وارد شود مرتکب به حداکثر مجازات تعیین شده ۱۵ سال حبس محکوم خواهد شد. اگر به قربانی جرم، آسیب جسمی یا حیثیتی وارد شود، نیز مجازات تشدید خواهد شد.
شرط تشدید مجازات در این حالت آن است که بین آسیب واردشده و عمل رباینده رابطه سببیت موجود باشد؛ اما مباشرت رباینده شرط نیست. به عبارت دیگر، اگر بعد از ربایش و در حین انتقال یا نگهداری به دلیلی غیر از عمل رباینده، مانند تصادف و انفجار، به فرد ربوده شده آسیبی وارد آید، باز هم مورد مشمول تشدید مجازات خواهد شد.
علاوه بر این در صورتی که آدم‌ربا مرتکب جرایم دیگری مثل جرایم منافی عفت شود، به مجازات آن جرایم نیز محکوم خواهد شد.
رسیدگی به جرم آدم ربایی, در صلاحیت دادگاه عمومی جزایی می باشد. چنان چه فردی متهم به ارتکاب چند جرم از درجات مختلف باشد، دادگاهی به اتهام او رسیدگی می کند که صلاحیت رسیدگی به مهم ترین جرم را دارد. در صورتی که یکی از اتهامات از جمله جرایمی باشد که رسیدگی به آن در صلاحیت دادگاه کیفری استان باشد، این دادگاه باید به اتهامات دیگر او که در صلاحیت دادگاه عمومی است نیز رسیدگی نماید.
جهت مشاوره حقوقی با وکیل کیفری به صفحه تماس با ما مراجعه فرمائید.
مقاله پیش رو توسط وکیل کیفری در خصوص جرم انتقال مال غیر و مجازات انتقال مال غیر
نوشته پیش رو توسط وکیل کیفری در خصوص جرم اختلاس و مجازات جرم اختلاس و عناصر تشکی
نوشته پیش رو که توسط وکیل کیفری تنظیم شده است به بررسی مسئله جرم ترک انفاق، نحوه
فاطمه یعقوبی وکیل پایه یک دادگستری ، عضو کانون وکلای دادگستری با تجربه و سابقه ای درخشان
تمامی حقوق مادی و معنوی این وبسایت متعلق به فاطمه یعقوبی می باشد .