مشكلاتي كه بعنوان عوارض پرتو درماني در حين درمان ممكن است پيش آيند گرچه ناخوشايند مي باشند ولي غالبا عوارض حاد يا خطرناك نبوده و با گذشت زمان از بين مي روند ( چند هفته پس از اتمام درمان ).بروز عوارض به نحوه درمان و منطقه درماني و ميزان تحمل بدن بيمار و مقادير پرتو ( دوز راديوتراپي ) بستگي دارد. بسياري از بيماران در حين درمان هيچگونه عوارض جانبي ندارند و براحتي به فعاليت هاي روزمره زندگي خود مي پردازند.درمان در نواحي مختلف بدن عوارض متفاوتي خواهد داشت. شدت اين عوارض به نحوه درمان و منطقه درماني بستگي دارد ولي ممكن است علايم عمومي نيز در جريان پرتو درماني پيش آيند مثل احساس خستگي، رخوت و افسردگي. عوارض از فردي به فرد ديگر متفاوت است. برخي هيچگونه عارضه اي در حين درمان ندارند و برخي مشكلات ناشي از عوارض درمان را نشان مي دهند.
خستگي دوران درمان:تعدادي از بيماران چند هفته پس از شروع درمان احساس خستگي و ضعف مي كنند و ميزان فعاليت روزمره خود را كاهش مي دهند. علل خستگي در دوران درمان عبارتند از:مصرف انرژي زياد در بدن، اضطراب ناشي از بيماري، رفت و آمدهاي روزانه براي درمان و اثرات پرتودرماني به سلولهاي سالم و بافت هاي طبيعي بدن.اگر از عارضه خستگي ناراحت هستيد مي توانيد طي مدت درمان فعاليت خود را محدودتر كرده و بيشتر استراحت نموده، مدت خواب شبانه را افزايش داده و در صورت نياز چند استراحت كوتاه روزانه داشته باشيد و در ضمن سعي كنيد براي انجام كارهاي روزمره از افراد خانواده كمك بگيريد.
عوارض پوستي منطقه درمان:در حين درمان پوست منطقه درمان حالت خشكي و خارش پيدا مي كند نكته مهم آنست كه با خاراندن يا ساييدن يا هر تحريك محيطي منطقه درمان را آزرده نكنيد. از هيچ پودر، پماد و يا كرم در اين منتطقه استفاده نكنيد. در صورتيكه شدت علايم پوستي زياد باشد مي توان با احتياط از روغن سبك مخصوص بچه استفاده كرد. تغييرات پوست بصورتهاي شبيه آفتاب سوختگي، قرمز يا تيره تر شدن پوست ظاهر مي شوند. حتي الا مكان از تابش مستقيم اشعه آفتاب به منطقه درمان پرهيز كنيد.اكثر اين علايم در چند هفته پس از درمان از بين مي روند. ممكن است تيرگي پوست مدت زيادتري باقي بماند. اگر علايم پوستي شدت يابند و سطح پوست ترشح پيدا كرده يا تاول و زخم ايجاد شود فورا به پزشك معالج خود اطلاع دهيد.لباسهاي نخي و خنك و حتي الامكان گشاد بپوشيد.از منطقه درماني علامت گذاري شده حفاظت نماييد و مراقب باشيد با تعريق علايم پاك نشود.از خاراندن، مصرف دارو و پودر يا مواد آرايشي و نيز شستشوي منطقه درمان حتي الامكان بپرهيزيد.شستشوي منطقه درمان دو اشكال ايجاد مي كند:الف – غالبا واكنش پوستي ناشي از درمان تشديد مي شود.ب – علايمي كه براي تعيين منطقه درمان روي پوست كشيده شده اند پاك مي شوند.بطور كلي توصيه مي شود براي نظافت، منطقه درمان را با آب ولرم خيس كرده و با حوله نرمي آرام خشك كنيد.از مصرف مواد آرايشي، عطر و لوسيون در منطقه درمان خود داري كنيد.
ريزش مو:ريزش موهاي منطقه درمان با شدت هاي متفاوتي رخ مي دهد. پرتو درماني موضعي بر روي موهاي ساير نقاط بدن اثري نخواهد داشت. در اكثر موارد رويش مو پس از درمان رشد طبيعي خواهد داشت ولي ميزان رويش مجدد مو به منطقه درماني و مقدار اشعه داده شده بستگي دارد. در اكثر موارد ريزش مو ترميم نمي شود.شما مي توانيد منطقه درمان ( مثلا سر ) را با كلاه يا هر پوشش دلخواه بپوشانيد برخي بيماران تا رويش مجدد مو از كلاه گيس استفاده مي كنند.بي اشتهايي:ممكن است در دوره پرتو درماني دچار بي اشتهايي شويد. تغييرات ايجاد شده در سلولهاي سالم مي تواند سبب بروز تهوع، درد معده، تغييرات چشايي و تغيير در طعم غذاها و اختلال در بلع و يا ساير مسائل گردد كه در نتيجه بيمار دچار بي اشتهايي مي شود.بيماراني كه پرتو درماني خارجي مي شوند نبايد براي چند هفته دچار اختلال تغذيه باشند. حتي اگر ميل به غذا نداريد سعي كنيد حتي الامكان مواد پروتئيني و كالري را به ميزان لازم به بدن خود برسانيد.اختلال تغذيه و بي اشتهايي مي تواند با كاهش قدرت بدني شما، ترميم بافتهاي سالم تخريب شده را به تاخير اندازد. يكي از نكات مهم براي ادامه درمان مصرف غذاي كامل و كافي مي باشد تا بتوان درمان و عوارض آن را تحمل نمود.بيماراني كه ميزان تغذيه و وضع جسمي بهتري دارند درمان را به مراتب بهتر تحمل مي كنند.با توجه به نكات زير مي توانيد در بهبود تغذيه بكوشيد:• قبل از هر وعده غذايي كمي قدم بزنيد تا اشتهاي شما بيشتر شود.• هر موقع احساس گرسنگي كرديد غذا ميل كنيد حتي اگر وقت شام يا ناهار نباشد. حتي مي توانيد در طول روز به جاي سه وعده غذاي حجيم به دفعات غذاي سبك بخوريد.• محيط مناسبي براي غذا خوردن بوجود آوريد. مي توان از نور كم، موسيقي مناسب و رنگ هاي شاد براي سفره و وسايل تغذيه يا هر وسيله و محيطي كه سبب افزايش اشتها شود استفاده كرد.• از غذاهاي متنوع و مطلوب خودتان استفاده كنيد.• اگر از مصاحبت افراد يا دوستان لذت مي بريد سعي كنيد با آنها غذا بخوريد.• از نوشيدنيهايي كه دوست داريد همراه غذا استفاده كنيد.• در صورتيكه واقعا بي اشتها باشيد و حجم غذاي مصرفي شما كم باشد بهتر است از مواد غذايي پر كالري مانند كره يا مارگارين، سوپهاي مخلوط با مواد مغذي و كرم هاي غليظ شده لبني استفاده كنيد.• اگر ميل به غذاهاي جامد نداريداز مايعاتي كه حاوي مواد پر انرژي مثل پودر شير، ماست، تخم مرغ، عسل يا مواد مغذي آماده مي باشند استفاده كنيد.• اگر درحين جويدن يا بلع غذا دچار درد مي شويد بهتر است از غذاهاي نرم و مايعات استفاده كنيد.• يكي از مهمترين عوامل بي اشتهايي بيماران، اضطراب و ترس ناشي از بيماري است. با حفظ آرامش روحي خود مي توانيد سلامت جسمي، نشاط و اشتهاي بيشتري داشته باشيداثرات پرتو درماني در خون:گاهي پرتو درماني مي تواند سبب كاهش برخي عناصر خوني مانند گلبولهاي سفيد يا پلاكتها شود. گلبولهاي سفيد در برابر عفونت هاي مختلف بدن نقش دفاعي دارند و پلاكتها نيز در انعقاد خون موثرند.غالبا در جريان پرتو درماني از شما آزمايش ساده خون ( اندازه گيري گلبولهاي خون و پلاكت ) درخواست خواهد شد. انجام اين آزمايش براي كنترل وضع خوني شما ضروري است و جهت نمونه گيري در آزمايشگاه نياز به ناشتا بودن نيست.گاهي بعلت كاهش عناصر خوني پزشكمعالج درمان شما را تغيير داده يا مدتي قطع مي كند تا عناصر خوني به ميزان طبيعي برسند.مسائل مربوط به معده و روده ها:اگر پرتو درماني معده يا روده ها انجام شود ممكن است ناراحتي معده يا اسهال پيش آيد. پزشك معالج شما در اين موارد داروهاي مناسب تجويز خواهد نمود.
نحوه برخورد با حالت تهوع :برخي بيماران پس از انجام پرتو درماني احساس تهوع دارند. اگر شما نيز چنين حالتي داريد سعي كنيد چند ساعت قبل از درمان غذاي سنگين نخوريد، احتمالا وقتي معده شما خالي باشد حال تهوع كمتر خواهد بود.اگر درد معده ناراحتتان مي كند، قبل از درمان مي توانيد خوراكي سبك همراه با اب سيب بخوريد. معمولا درد معده در افرادي ظاهر مي شود كه اضطراب و نگرانيهايي در مورد بيماري يا درمان خود دارند.از غذاهاي محرك ( حاوي ادويه هاي مختلف ) و حاوي چربي زياد پرهيز نموده و در فواصل وعده هاي غذايي از نوشابه هاي خنك استفاده كنيد. حتي الامكان حجم غذاي مصرفي تان كم باشد ولي مي توانيد دفعات غذا خوردن را زياد كنيد.نحوه برخورد با اسهال:اسهال غالبا در هفته سوم يا چهارم پرتو درماني ناحيه شكم و لگن پيش مي آيد. علاوه بر توصيه ها و داروهاي لازم كه پزشك معاج تان تجويز خواهد كرد به نكات زير توجه كنيد:• بيشتر از رژيم مايعات استفاده كنيد. در مورد انواع مايعاتي كه مي توانيد مصرف كنيد از پزشك يا پرستار خود سئوال كنيد. معمولا آب سيب ، چاي كمرنگ و آب گوشت مفيد هستند.• از مصرف مايعات و غذاهايي كه سبب تحريك گوارشي مي شوند( مانند قهوه، لوبيا، كلم و مواد ادويه دار ) خودداري كنيد.• اگر شير يا فرآورده هاي آن سبب تحريكات گوارشي شما مي شوند مصرف آنها ار محدود يا موقتا قطع كنيد.• رژيم غذايي روزانه حاوي پتاسيم زياد باشد مي توان با مصرف موز، سيب زميني و هويج يا داروهاي حاوي مواد معدني پتاسيم دفع شده را جبران كرد.مسلما علايم گوارشي شما پس از ختم پرتو درماني بهبود خواهند يافت سعي كنيد در حين درمان با رعايت نكات گفته شده حتي الامكان مواد غذايي و كالري لازم روزانه را به بدن خود برسانيد.عوارض پرتودرمانی برای اطرافیان بیمار
اثرات پرتو درماني بر اندامهاي جنسي:در صورتيكه پرتو درماني لگن انجام شود ممكن است تاثير بر اندام هاي جنسي پيش آيد بشدت و نحوه اين تاثير بر منطقه درماني و ميزان اشعه اي كه به اندام جنسي مي تابد بستگي دارد.برخي از عوارض ناشي از درمان پس از پرتو درماني از بين خواهند رفت ولي برخي بمدت طولاني يا هميشه باقي مي مانند. پزشك معالج شما در مورد هر كدام توضيح كافي به شما خواهد داد.اثرات پرتو درماني به قدرت باروري:پرتو درماني مي تواند در صورت برخورد به ناحيه بيضه ها ميزان توليد اسپرم و نيز قدرت باروري را كاهش دهد. ولي اين نكته بدان معني نيست كه امكان باروري ازبين مي رود. در اين مورد با پزشك خود به صراحت و دقت صحبت كنيد. در صورتيكه حفظ اسپرم ( از طريق بانك اسپرم ) وجود داشته باشدمي توانيد با حفظ اسپرم براي باروري در آينده شانس بيشتري داشته باشيد.خانم هايي كه در ناحيه لگن پرتو درماني مي شوند دچار قطع پريود ماهانه و بروز برخي علائم يائسگي خواهند شد. پرتو درماني مي تواند سبب خارش، سوزش يا خشكي واژن شود در اين مورد با پزشك خود مشورت كنيد.ارتباط جنسي:در جريان پرتو درماني لگن به خانم ها توصيه مي شود نزديكي جنسي نداشته باشند. مشكلات مربوط به ارتباط جنسي بيماران معمولا طي چند هفته پس از درمان بر طرف خواهد شد. انجام پرتو درماني در مرد يا زن معمولا تاثيري بر جنبه روحي و نحوه آميزش جنسي نخواهد داشت.عوارض پرتو درماني در درمانهاي سر و گردن:بسياري از بيماران براي درمان ضايعاتي كه در سر و گردن دارند بخوبي توسط پرتو درماني درمان مي شوند.همه بيماراني كه مي بايست در مناطق سر و گردن يا قسمت فوقاني قفسه سينه پرتو درماني شوند ضروري است به بهداشت دهان خود توجه كافي نمايند. عوارض پرتو درماني در اين منطقه غالبا دندان ها، لثه و بافت هاي دهان را تحت تاثير قرار مي دهد.
براي جلوگيري از مشكلات ناحيه دهان به موارد زير توجه نماييد:• از مصرف ادويه جات و غذاهاي سفت خود داري كنيد.• از مصرف غذاهايي كه شيريني غليظ دارند خود داري كنيد تا از پوسيدگي دندانها پيشگيري شود.• بطور منظم دهان و دندانهاي خود را شسته و پاكيزه نگه داريد.• از دهان شويه هاي حاوي الكل استفاده نكنيد چون مخاط دهان را خشك مي كند.از مسائل ديگري كه در جريان درمان ناحيه سر و گردن رخ مي دهند درد گوش و نيز تورم ناحيه زير چانه است در اين مورد پزشكتان به شما توضيح خواهد داد.
معرفیرادیوتراپی
پزشکانوپرسنلبخش
عوارضرادیوتراپی
راهنمایمراجعینبخش
محتوایمرتبط
پیوندها
سایتدانشگاهعلومپزشکیزاهدان
سایتوزارتبهداشت
ارائهخدماتمراقبتیکیفی،ایمنومبتنیبرشواهدعلمیروز،ارائهبرترینخدماتتشخیصی،درمانی،آموزشیوپژوهشیاثربخشبابهرهگیریازنیروهایانسانیکارآمدومجرب،تامینوارتقاءاستانداردهایایمنیبیمار،افزایشرضایتمندیبیمارانوکارکنان،تامینوارتقاءسلامتبیماران،همراهانوکارکنان
آماربازدیدکنندگانبازدیدکنندگاروزبازدیدکنندگاناینصفحه
©مدیریتآماروفناوریاطلاعات©دانشگاهعلومپزشکیوخدماتبهداشتیدرمانیزاهدان
نشانه‌های سجاوندی
عجب سازنده ی این علامت عرب دولاب است
عوارض پرتودرمانی برای اطرافیان بیمار
پرتو درمانی
اطلاعاتی دربارۀ پرتو درمانی:
پرتو درمانی(رادیو تراپی- radio therapy):
پرتو درمانی استفاده دقیق از اشعه برای درمان کانسر است . پرتو درمانی اکثر بیماران توسط اشعه با انرژی زیاد و معمولاً به وسیله اشعه ایکس یا گاما یا پرتوهای ذره ای مثل الکترون انجام می شود .
Dose (دُز):
مقدار مشخصی از اشعه که بایستی به ناحیه ای از بدن که هدف درمان را تشکیل می دهد تابانده شود .
پرتو درمانی چگونه عمل می کند؟
دُز بالای اشعه موجب صدمه و تخریب سلولهای غیر طبیعی شده و به این ترتیب رشد معمولی و تقسیم سلولی را متوقف می کند . سلولهای غیر طبیعی از این طریق آسیب دیده و ترمیم نمی شوند در حالیکه سلولهای طبیعی بهبود یافته و به سرعت ترمیم می شوند .
تهیه و اجرای بره پرتو درمانی :
پزشک متخصص رادیو تراپی آنکلوژی:
پزشکی که مسؤل درمان شماست . این پزشکان، شیمی درمانی هم تجویز می کنند .
عوارض پرتودرمانی برای اطرافیان بیمار
متخصص فیزیک پرتو درمانی:
محاسبه دز روزانه با توجه به دستور العمل پزشک معالج شما و طراحی درمان با نظر پزشک در شرح وظیفه آنها است.
تکنولزژیست های پرتو درمانی:
اجرای درمان با توجه به دستورالعمل پزشک با آنها می باشد .
انواع روشهای پرتو درمانی:
الف) پرتو درمانی خارجی:
روش معمول درمان می باشد که در این روش در طی یک دوره چند روزه یا چند هفته ای انجام می گیرد که به صورت سر پایی انجام می شود در این روش دستگاه پرتو درمانی اشعه را از خارج بدن به محل مورد نظر تابانده و درمان چند دقیقه به طول می انجامد و بدون درد است . در این روش چون هیچ ماده رادیو اکتیو یا پرتو زا وارد بدن شما نشده است براحتی میتوانید با دیگران ارتباطات اجتماعی بر قرار کنید .
ب) پرتو درمانی داخلی(Branchy therapy):
به چند روش قابل انجام بوده و می تواند بصورت سر پایی یا بستری باشد . در شکل دیگری از پرتو درمانی داخلی، مایعی خوراکی به بیمار داده می شود یا از طریق تزریق وارد بدن می شود . در این روش نیاز است که بیمار برای مدتی در بیمارستان بستری شود تا اینکه مقدار ماده رادیو اکتیو موجود در بدن تا حد قابل قبولی کاهش یابد تا خطری متوجه اطرافیان نباشد .
فواید پرتو درمانی:
در بعضی از موارد پرتو درمانی به تنهایی برای مبارزه با سلول های بد خیم کافی بوده ودر بعضی موارد ممکن است با سایر روشهای درمانی همراه باشد مثلاً در مواردی می توان از پرتو درمانی قبل از جراحی برای کوچک کردن توده سلولی و یا بعد از جراحی به منظور جلوگیری از رشد سلولهای باقیمانده و نواحی لنفاوی مرتبط بهره جست . مثال دیگر اینکه در بسیاری از موارد پرتو درمانی میتواند قبل، بعد و یا همزمان با داروهای شیمی درمانی استفاده شود تا به روند درمان کمک بیشتری شود .
عوارض پرتو درمانی :
پرتو درمانی می تواند صدمه به سلولهای طبیعی در کنار سلولهای بدخیم را به همراه داشته باشد .این عوارض جانبی و موقتی هستند اما بعضی از عوارض برای مدت طولانی تر یا دائمی در بدن فرد باقی می مانند . پزشک شما در مورد درمانتان و عوارض اولیه و دیر رس احتمالی توضیح خواهد داد. در هر حال توصیه می شود از پرسیدن هر گونه سؤالی امتناع نورزید .
رایج ترین عوارض عمومی پرتو درمانی عبارتند از :
خستگی، بی اشتهایی، مشکلات پوستی از رایج ترین عوارض هستند در درمانهای نزدیک به نواحی گوارشی، مشکلاتی نظیر تهوع، استفراغ و اسهال ممکن است پیش بیاید . در درمانهای سر و گردن، از عوارض شایع خشکی و ایجاد زخم در مخاط دهان و گلو می باشد . ریزش موقتی موها فقط در ناحیه درمان بوجود می آید .
توصیه ها:
قبل از پرتو درمانی یا در حین آن بایستی از بارداری جلوگیری شود زیرا پرتو درمانی در سه ماهه اول برای جنین زیان آور بوده و باعث آسیب می شود . بنابراین در صورتیکه حامله هستید حتماً با پزشک خود مشورت کنید و او را مطلع سازید .
لینک های مرتبط با این مطلب : بخش پرتو درمانی بیمارستان نمازی
تهیه کننده مطلب : فاطمه مخترع – کارشناس رادیولوژی – مسئول بخش پرتو درمانی
بازگشت به فهرست اطلاعات پزشکی
آدرس : تهران-بزرگراه چمران جنوب نرسیده به باقرخان-نبش شمالی خیابان کاج-کلینیک امید تهران-پلاک ۳۶
تلفن : ۶۶۵۶۳۲۱۶
فکس : ۶۶۱۲۶۷۳۹
: این آدرس توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
//<!–
.getElementById('cloak43284').innerHTML ''
prefix 'ma' + 'il' + 'to'
path 'hr' + 'ef' + ''
addy43284 'info' + '@'
addy43284 addy43284 + 'tehrancancer' + '.' + 'com'
addy_text43284 'info' + '@' + 'tehrancancer' + '.' + 'com'
.getElementById('cloak43284').innerHTML + '‘+addy_text43284+’‘
//–>
عوارض پرتودرمانی برای اطرافیان بیمار
ارتباط مستقیم با دکتر فودازی : این آدرس توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
//<!–
.getElementById('cloak64551').innerHTML ''
prefix 'ma' + 'il' + 'to'
path 'hr' + 'ef' + ''
addy64551 'dr.foudazi' + '@'
addy64551 addy64551 + 'tehrancancer' + '.' + 'com'
addy_text64551 'dr.foudazi' + '@' + 'tehrancancer' + '.' + 'com'
.getElementById('cloak64551').innerHTML + '‘+addy_text64551+’‘
//–>
ارتباط مستقیم با دکتر مهدوی: این آدرس توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
//<!–
.getElementById('cloak7686').innerHTML ''
prefix 'ma' + 'il' + 'to'
path 'hr' + 'ef' + ''
addy7686 'dr.mahdavi' + '@'
addy7686 addy7686 + 'tehrancancer' + '.' + 'com'
addy_text7686 'dr.mahdavi' + '@' + 'tehrancancer' + '.' + 'com'
.getElementById('cloak7686').innerHTML + '‘+addy_text7686+’‘
//–>
کلینیک رادیوتراپی و آنکولوژی امید تهران
سرطان بعد از بيماريهاي قلبي عروقي دومين عامل شايع مرگ و مير در كشورهاي
توسعه يافته و سومين عامل مرگ در كشورهاي كمتر توسعه يافته است و به تنهايي
بيش از بيماريهاي سل، ايدز و مالاريا افراد را به كام مرگ مي‌كشاند، بطوري‌كه
برمبنای پیش بینی‌های به عمل آمده، ادامه
تهران، بزرگراه چمران جنوب نرسیده به باقرخان، نبش شمالی خیابان کاج،
کلینیک امید تهران، پلاک 36
تلفن تماس: 2166563216
پست الکترونیک: info@tehrancancer.com
کلیه حقوق این وب سایت متعلق است به کلینیک امید تهران میباشد.
طراحی سایت و بهینه سازی توسط شرکت پویا وب پرداز1