خواص دارویی و گیاهی
نشان‌گذاری
عجب سازنده ی این علامت عرب دولاب است
متوکلوپرامید:متوکلوپرامید داروی آشنا و پر مصرف برای درمان و پیشگیری تهوع و استفراغ می باشد .
احساس تهوع اگرچه مشکلی شایع می باشد اما می تواند ناشی از علل مختلفی باشد .
متوکلوپرامید عموماً جهت تهوع ناشی از میگرن، پس از عمل جراحی یا تهوع ناشی از رادیوتراپی تجویز می شود .
علاوه بر اینها برای برطرف کردن تهوع در داروخانه ها بدون نسخه ی پزشک می توان آن را تهیه کرد.
این دارو با کمک به تسریع حرکت غذا در دستگاه گوارش، تهوع را برطرف می نماید.پیش از مصرف متوکلوپرامید :- در افراد زیر ۲۰ سال و بالای ۶۵ سال متوکلوپرامید باید با احتیاط بیشتری مصرف شود . چون در این سنین احتمال بروز عوارض ناخواسته می باشد .
-در صورت بارداری ،اقدام به بارداری یا شیردهی به پزشک خود اطلاع دهید.
– در صورت سابقه حساسیت دارویی ( خصوصا به آنتی بیوتیک هایی مانند سيپرو فلوكساسين لووفلوكساسين افلوكساسين ،داروهاي آرام بخش و داروهاي تضعيف كننده ي اعصاب) به پزشک خود اطلاع دهید .
– در صورتی که مبتلا به آسم یا آلرژی (حساسیت به دارو ، غذا و) می باشید، پزشک خود را مطلع نمایید .
– در صورت سابقه ی ضربان نظم قلب، مشکل گوارشی ( مانند سابقه ی زخم و خونریزی گوارشی )، مشکلات کبدی یا کلیوی، صرع، پارکینسون، تومور در غدد فوق کلیوی، مشکلات خونی به پزشک خود اطلاع دهید .
-از آنجا که این دارو می تواند در عملکرد داروهای دیگر در بدن اختلال ایجاد کند لازم است پیش از شروع مصرف لیستی از کلیه ی داروهای مصرفی خود در اختیار پزشک یا داروسازتان قرار دهید.نحوه ی مصرف متوکلوپرامید:- این دارو به صورت قرص ۱۰ میلی گرمی ، قطره ی 6mg/15ml و آمپول تزریقی موجود می باشد .
– متوکلوپرامید را دقیقا به صورتی که پزشک تجویز کرده است، مصرف نمایید. معمولا به صورت یک قرص ۱۰ میلی گرمی یا ۱۰ میلی لیتر شربت، سه مرتبه در روز تجویز می شود اما ممکن است مقدار مصرف تجویز شده برای شما متفاوت باشد خصوصاً در صورتی که از قطره خوراکی استفاده می نمایید، دارو را دقیقا به مقداری که تجویز شده، با قطره چکان مخصوص اندازه گیری نمایید .
– نوبت های مصرف روزانه را به فاصله های منظم ( هر۸ ساعت) مصرف نمایید .قرص را بطور کامل همراه با یک لیوان آب ببلعید. بهتر است دارو را نیم ساعت قبل از غذا و یا هنگام خواب مصرف نمایید .
_در صورت فراموشی یک نوبت دارو بلافاصله آن را مصرف نمایید اما از دوبرابر کردن مقدار دارو در یک نوبت جداً خودداری نمایید.توصیه ها:- در صورتی که این دارو را بدون نسخه از داروخانه تهیه می نمایید، در مورد مناسب بودن مصرف این دارو در شرایط خود، با داروساز مشورت نمایید .
– معمولا مصرف این دارو به صورت کوتاه مدت ( حداکثر تا ۵روز) تجویز می شود لذا در صورت مصرف طولانی مدت حتماً تحت نظر پزشک باشید .
– در صورتی که قصد عمل جراحی یا درمان دندانپزشکی دارید، درمانگر خود را از مصرف متوکلوپرامید مطلع نمایید .
-مصرف الکل در مدت درمان با این دارو می تواند احتمال بروز عوارض ناشی از این دارو را افزایش دهد.
– در صورتی که مبتلا به دیابت می باشید ممکن است این دارو منجر به تغییر در سطح قند خون شما شود لذا قند خون خود را کنترل نمایید .عوارض شایع متوکلوپرامید:- احساس سرگیجه یا خواب آلودگی از عوارض شایع متوکلوپرامید می باشد لذا تا برطرف شدن اثر دارو، از رانندگی و کارهایی که نیاز به تمرکز و احتیاط دارند خودداری نمایید .
– در صورت بروز اسهال خفیف مصرف مایعات به مقدار کافی جهت بهبود وضیعت لازم است. اما در صورت طولانی شدن اسهال و یا همراه شدن با علائم دیگر به پزشک مراجعه نمایید .
– خشکی دهان ، لک های قرمز پوستی، حساسیت و درد سینه، ضربان قلب بالا و نظم شدن قاعدگی می تواند از عوارض این دارو باشد که در صورت بروز آن ها باید با پزشک خود مشورت نمایید .عارضه ی نادر اما مهم:- در صورت اختلال در حرکت یا بروز مشکلات در حرکات چشم ها و صورت فورا به پزشک مراجعه نمایید .
• احتمال بروز برخی عوارض خطرناک متوکلوپرامید در کودکان بالاتر است، بنابراین هرگز بدون اجازه پزشک به کودک یا شیرخوار خود متوکلوپرامید ندهید.
– • بطور کلی خطر وقوع عوارض متوکلوپرامید در کودکان و افراد پیر است.
• متوکلوپرامید می تواند حالت خواب آلودگی در شما ایجاد کند، بنابراین تا زمان مشخص شدن میزان تاثیر آن در شما از رانندگی یا انجام کارهای پردقت پرهیز کنید.
• الکل حالت خواب آلودگی و گیجی ناشی از متوکلوپرامید را تشدید می کند، تا زمان مشخص شدن میزان تاثیر متوکلوپرامید در شما از نوشیدن الکل بپرهیزید.
• یبوست همراه با تهوع و استفراغ علایم احتمالی انسداد روده می باشند.
مدفوع خونی یا سیاه و نیز استفراغ خونی یا حاوی دانه های شبیه قهوه، در صورت همراهی با درد شکم احتمال بروز خونریزی گوارشی را مطرح می کند.
همان گونه که پیشتر ذکر شد، متوکلوپرامید نباید در این موارد مصرف شود.
قرص Tab: 1mg
آمپول تزریقی Inj: 1mg/2ml
قطره دهانی Oral Drop: 4mg/ml – 6ml/15ml
کپسول ژلاتینی Gelatin Cap: 1mg
جذب سریع و کامل گوارشی، حداکثر میزان پلاسمایی یک تا دو ساعت پس از مصرف، %٧۵ فراهمی زیسـتی، حجم توزیع بسیار وسیع، عبور از BBB و جفت، ترشح در شیر، مهار مرکزی‌گیرنده دوپامین، اثر از طریق افزایش حرکت GI در پاسخ به استیل کولین، افزایش تون دریچه کـاردیا در هـنگام اسـتراحت و افـزایش شدت و ضد انقباضات دستگاه گوارش فوقانی، آثار ضداستفراغی از طریق افزایش آستانه تحریک CTZ و تخلیه سریع معده %٨۵ دفع‌کلیوی و %۵ صفراوی. دفع دوفازی. نیمه عمر نهایی ۴ تا شش ساعت.
دارویی:
آزمایشگاهی: افزایش سطح پرولاکتین و آلدوسترون سرم.
منع مصرف: شرایطی که ایجاد انقباض، خطر دارد مثل خونریزی گوارشی، پرفوراسیون و انسداد در دستگاه گوارش، فئوکروموسیتوم، صرع، حساسیت به دارو.
احتیاط: دو انتهای طیف سنی، نارسایی‌کلیه، نارسایی کبد، بیماران افسرده هـنگام کـار بـا مـاشین‌آلات و رانندگی
شایع‌ترین: عوارض خارج هرمی در دو دهم درصد از موارد، در افراد جوان، پیر، بچه‌ها و خانـم‌ها و در مصرف با دوز بالا شایع‌تر. غالبآ در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول با دوز معمول و به شکل حرکات غیرارادی اندام‌ها، تورتیکولی و grimacing و در موارد نادرتر استریدور و تنگی نفس، علایـم شبه پارکینسون در درمان دراز مدت (بیش از ۶ ماه) و بهبود تدریجی ٣-٢ ماه پس از قطع دارو. دیس‌کینز تاخیری و غیرقابل برگشت در افراد مسن (به ویژه خانم‌ها) بی‌قراری، منگی، خستگی، سردرد،کم خوابی، کانفیوژن، افسردگـی، تمایل به خودکشی.
مهم‌ترین: تشنج، توهم، گالاکتوره، آمنوره، ژنیکوماستی، ناتوانی جـنسی، احـتباس آب، افت یـا افـزایش فشارخون و نبض، اسهال، هپاتوتوکسیسیته، تکرر و عدم کنترل ادرار، نوتروپنی، لکوپنی، آگرانولوسیتوز، حساسیت و متهموگلوبینمی.
سایر عوارض: راش، تهوع، تب
ترشح در شیر، تجـویز براساس سنجیدن فواید دارو، تجـویز با احتیاط در بارداری.
علائـم: منگی، عدم قدرت جهت یابی، عوارض اکستراپیرامیدال، علایـم موقتی هستند و بهبودی خـود بـه خـودی در یک شـبانه‌روز. بـا هـمودیالیز بـرداشت مـقدار کـمی دارو از پـلاسما،ایجاد متهـموگلوبینمی در نوزادان (درمان با متیلن‌بلو).
درمان مسمومیت: اقدامات حمایتی و علامتی از بی‌پریدین می‌توان بـرای درمـان عـلایم خـارج هـرمی استفاده کرد.
عضویت در خبره مجله سلامت
1