نام صنعتی : اسید سولفوریک | Sulfuric Acid

فرمول شیمیایی : H۲SO۴

درجه خلوص : %98

نام های دیگر : سولفوریک اسید ، جوهر گوگرد ، سولفات هیدروژن

بسته بندی : تانکر 25 تن ، مخزن ، بشکه 220 لیتری

علائم کمبود گوگرد در گیاه

نام صنعتی : آهک | Lime

فرمول شیمیایی : Ca(OH)2

درجه خلوص : %92-90

نام های دیگر : Calcium hydroxide | کلسیم هیدروکسید

بسته بندی آهک : کیسه 25 کیلو گرمی، فله ای (کمپرس)

نام تجاری : جوهر نمک

فرمول شیمیایی : HCl

درجه خلوص : %33-30

نام های دیگر : هیدروژن کلراید , اسید کلروهیدریک , جوهر نمک ,کلریدریک اسید

بسته بندی : فله ای با تانکر 25 تن ، بشکه 220 لیتری

نام صنعتی : زئولیت | Zeolite

بسته بندی : کیسه 30 کیلو گرمی و فله ای

آب ژاول | Sodium Hypochlorite

فرمول شیمیایی آب ژاول : NaOCl

اکتیو : %15

نام های دیگر : هیپوکلریت سدیم | هیپوکلریت | آنتی فرمین | اکسید کلرید سدیم | اکسی کلرید سدیم

بسته بندی : بشکه 250 لیتری و فله با تانکر (مخصوص حمل آب ژاول)

نام صنعتی : خاک پرلیت | Perlite Soil

دانه بندی : 0-1 ، 0-5 ، 0-10 mm

بسته بندی : فله و یا در کیسه 25 کیلوگرمی

فرمول: (S)

آنالیز: %99.5

بسته بندی : کیسه های 50 کیلویی

کیمیا پارس شایانکار

تولید کننده، صادر کننده، فروشنده

نام صنعتی : کاستیک سودا، سود سوز آور

فرمول: (NaOH)

آنالیز: %1±98

نام های دیگر: هیدروکسید سدیم، سود جامد پرک، سود کاستیک، سود پرک

بسته بندی : کیسه های 25 کیلویی، پالت یک تنی، بیگ بگ یک تنی

نام علمی : سولفات آمونیوم گرانوله

نام تجاری : سولفامون فاتح

فرمول شیمیایی : NH4)2SO4)

خلوص : %21 ازت، 24%گوگرد

علائم کمبود گوگرد در گیاه

نام های دیگر : دی آمونیوم سولفایت | سولفات هیدروژن آمونیوم | AS

بسته بندی : کیسه 50 کیلو گرمی

فرمول : Na2CO3

درجه خلوص : %99

نام های دیگر : سودا اش ، اسیدکربونیک

گرید : کربنات سدیم سبک (Sodium Carbonate (light ، کربنات سدیم سنگین (Sodium Carbonate (dense

بسته بندی : کیسه 45 و 50 کیلو گرمی، بیگ بگ یک تنی

فرمول شیمیایی : Al2 (SO4)3

درجه خلوص : %17

نام های دیگر : کیک آلوم | زاج سفید سنتی

بسته بندی : کیسه 50 کیلوگرمی ، پالت 1.5 تنی

فرمول شیمیایی : NaOH

درجه خلوص : %1±50 | %1±31

گرید: ممبران | مرکوری

نام های دیگر : مایع سوز آور- قلیا- سودای قلیایی- هیدرات سدیم- هیدروکسید سدیم

بسته بندی : فله ای با تانکر، بشکه 330 کیلو گرمی

کاربر گرامی! برای ثبت سریع درخواست کالای مورد نظر خود از قسمت ذیل اقدام فرمایید و یا برای درخواست نمونه کالای مورد نظر به قسمت درخواست نمونه کالا مراجعه فرمایید.

کیمیا پارس شایانکار با سابقه 20 ساله در امر تولید، تأمین و فروش مواد اولیه شیمیایی، کشاورزی و معدنی بر این باور است که توانسته با ارائه قیمت مناسب و تحویل به موقع کالا از یکسو و ارائه کالای با کیفیت (با اصالت مواد اولیه) و مطابق آنالیز از سوی دیگر، اعتماد خریداران را جلب نموده و علاوه بر کالاهای خود، کالاهای تولیدی سایر تولیدکنندگان…

فروش و توزیع

مدیریت صادرات

معرفی کالای جدید به بازار

محصولات سفارشی

بازرسی کالا

خدمات حمل و نقل

برای آشنایی با کودهای مورد نیاز گندم آبی ابتدا باید بدانیم کشت آبی به این صورت است که کشاورزان بایستی خودشان کشت خود را آبیاری کنند. این نوع کشاورزی به کوددهی منظم در مراحل مختلف نیاز دارد. کودهایی از قبیل کود ازته، فسفاته، ریزمغذی‌ها، کود زیستی، آلی، هیومیک و…

سود سوز آور یک ماده شیمیایی قلیایی با نام شیمیایی سدیم هیدروکساید است. این ماده در حالت مایع با نام های، سود مایع، سود کاستیک و سود سوزآور مایع و در حالت جامد با نام های سود پرک، سود کاستیک پرک، سود سوزآور پرک، سود کاستیک شکری شناخته می‌شود….

نمک صنعتی چیست؟
نمک صنعتی نمکی است که درجه خلوص آن کمتر از نمک خوراکی می باشد. عمده تفاوت این نوع نمک با نمک خوراکی در درجه خلوص پایین تر، تصفیه نشدن و یددار نبودن نوع صنعتی است. میزان خلوص نمک خوراکی 99 درصد است. به علت تصفیه و پالایش…

سفیدک درختان انگور

بیماری سفیدک انگور یکی از مهمترین بیماری‌های باغات انگور و تاکستان‌ها است. سفیدک انگور یک بیماری قارچی بوده که در اثر حمله نوعی قارچ به وجود می‌آید و در صورتی که کنترل نگردد می‌تواند بسیار خسارت بار باشد. درخت انگوری که به این بیماری آلوده شده، ضعیف…

کاربردهای اسید هیومیک در کشاورزی
هیومیک اسید یکی از اجزای اصلی مواد هیومیک است و دارای رنگ قهوه‌ای تیره می‌باشد. این ترکیب دارای گوگرد، ازت، فسفر با درصدهای مختلف و برخی از فلزات مانند کلسیم، منیزیم، مس و روی می‌باشد. کود اسید هیومیک؛ مخلوطی از چند ترکیب است که به…

کاربرد آهن در رشد گیاهان

ماده مغذی آهن برای تولید کلروفیل یا همان سبزدانه برگ گیاهان و فعالسازی چندین آنزیم مؤثر در فتوسنتز و تنفس گیاه، مورد نیاز گیاهان است. کمبود آهن اغلب در خاک‌های آهکی و قلیایی مشاهده می‌شود. آهن قابل جذب توسط گیاهان، در اسیدیته بالای ۷ (خاکهای…

نقش مس :
عنصر مس در ساختار سه نوع پروتئین وجود داشته و چندین آنزیم را فعال می‌کند. یون های مس تنها به شکل کمپلکس با سایر ترکیبات و قابل مبادله با ماده آلی، متصل و قابل جذب هستند. در صورت بروز کمبود مس در گیاهان و درختان، برگ گیاهان…

مواد معدنی یک عامل مهم برای افزایش کمیت و کیفیت محصول نهایی انگور است.
در جدول 1 می‌توانید عناصر غذایی مورد نیاز انگور را با توجه به میزان آن‌ها مشاهده نمائید.
جدول 1- عناصر غذایی مورد نیاز انگور

منابع کودی برای انگور
ایجاد تعادل بین عناصر غذایی در دسترس گیاه تضمین کننده افزایش…

فرایند تولید صابون با استفاده از سود سوز آور

صابون و مواد شوینده به طور گسترده در زندگی روزمره و در بسیاری از کاربردهای صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. به طور کلی مواد صابونی از طریق واکنش سود سوزآور و یک چربی تولید می‌شوند.

Fat+3NaOH → glycerine + 3 soap

فرایند تولید…

بنتونیت ماده ای معدنی است از دسته رس ها یا شبه رس که عموماً حاوی مونتموریلونیت و به میزان اندک بیدلیت می‌باشد. بنابراین منظور از بنتونیت، رسی است که ۸۵-۹۰ درصد کانی مونتموریلونیت داشته باشد و خواصی که برای بنتونیت مرغوب عنوان می‌کنند، بستگی به میزان مونتمریلونیت آن دارد.
بنتونیت عمدتاً…

کاربرد زئولیت در کشاورزی در زمینه افزایش عملکرد محصولات کشاورزی و بهبود بهره‌وری خاک و همچنین صرفه‌جویی در میزان مصرف کودهای شیمیائی، آب و استفاده بهینه از کودهای حیوانی می‌باشد. در حال حاضر کشورهایی همچون ژاپن، ایتالیا، اسپانیا، ترکیه بطور گسترده‌ای از زئولیت در بخش کشاورزی استفاده می کنند..
زئولیت…

در حال حاضر حدود 20000 هکتار از باغ های شمال کشور زیر کشت چای قرار دارد. در باغات چای به دلیل عملیات برگ چینی، هرس، فرسایش و آبشویی مقدار زیادی از مواد مغذی موجود در خاک کاسته شده که با استفاده از کودهای کشاورزی، این کاهش مواد مغذی مورد…

علائم استفاده بیش از حد از کود و ریز مغذی های کشاورزی در تغذیه خیار
کوددهی زیاد (شوری زیاد):
گیاه خیار به کوددهی زیاد حساس می باشد، زیرا کوددهی زیاد باعث افزایش شوری خاک و سمیت خصوصاً سمیت ناشی از ازت می شود. رشد گیاهان در خاک یا محیط کشت شور…

گوگرد (Sulfur) بیش از چند هزار سال است که شناخته شده و مورد استفاده قرار می گیرد. مصرف گوگرد در صنایع، بسیار متنوع می باشد، بطوری که در گذشته میزان مصرف گوگرد اغلب بعنوان یک شاخص برای تعیین فعالیت های صنعتی در کشور سنجیده می شده است. یکی از…

کمبود عناصر میکرو در خیار
کمبود عنصر منگنز در خیار گلخانه‌ای:
عملکرد منگنز در گیاه به مقدار زیادی به عملکرد آهن، مس، روی و آنزیم‌های کاتالیزوری مربوط می‌شود. منگنز برای فتوسنتز، تنفس و جذب نیترات مورد نیاز می‌باشد. کمبود منگنز بیشتر در خاک‌های قلیایی و آهکی وجود دارد و در خاک‌های اسیدی قابلیت استفاده آن…

شما میتوانید با عضویت در خبرنامه با سرعت بیشتری از آخرین کالاها، قیمت ها، دانستنی های علمی مرتبط و اخبار مهم اقتصادی با خبر شوید!

با تشکر، ایمیل شما با موفقیت ثبت شد.

۱- دخالت اين عنصر در بسياري از فعاليت هاي آنزيمي

۲- شرکت گوگرد در ساختمان شيميايي بسياري از اسيدهاي آمينه نظير متيونين و سيستين و نيز ترکيبات فرار مولد رايحه گياهاني نظير سير و پياز و خردل

۳- ساخت روغن و بهبود کيفيت میوه

علائم کمبود گوگرد در گیاه

۴-گوگرد خاصيت قارچ کشي دارد و بيماري سفيدک را رفع نموده پيرامون طوقه درختان را ضد عفوني مي کند.

۵-گوگرد با افزايش حلاليت فسفر ، مصرف کودهاي فسفاتي را کاهش مي دهد.

۶-گوگرد در تشکيل کلروفيل ويتامينهاي تيامين و بيوتين ، فرودوکسين (که سبب احياي سولفات و نيترات مي گردد) و در تشکيل گلوتاتيون و کوآنزيم آ دخالت دارد.

7-گوگرد باعث افزايش مقاومت گياهان به امراض ، خشکي و سرما مي شود و از تجمع نيترات در بافتهاي گياه جلوگيري مي نمايد.

8- نقش گوگرد در افزايش عملکرد پياز ، ذرت علوفه اي ، پنبه و دانه هاي روغني در سطح وسيع گزارش شده است.

علائم کمبود گوگرد:

۱-مهم ترین علامت کمبود گوگرد در گیاهان رنگ پریدگی و کوتاهی و کوچکی بوته است.

۲-ساقه های گیاهان مبتلا کوتاهتر و نازکتر از معمول است و بیشتر چوبی

می شود سطح برگ کوچک و تعداد برگ ها کم

۳-کلروز یا زردی برگ ابتدا در برگ های جوان نمایان می شود.رنگ برگها یکنواخت و متمایل به زرد است و در شدت کمبود کاملاً زرد هستند.

علائم اختصاصی کمبود گوگرد در غلات:

۱-کمبود گوگرد در غلات به صورت زردی نمایان میشود.

۲- رگبرگ میانی زردتر است در برگ های جوان خطوط طولی زرد یا سبز مایل در تداوم و شدت کمبود علاوه بر زردی ، علائم دیگری نظیر سوختگی انتهای برگ ها نیز بروز می کند.

۳-کمبود شدید گوگرد حتی سبب عدم تشکیل خوشه گندم میشود.

در مزرعه علائم کمبود گوگرد مشابه با کمبود ازت است ، لیکن زردی برگ ها با شدت کمتر و غالباً در برگ های جوان تر دیده می شود.

شرکت سپیدار کشت بادرام با بهره گیری از دانش روز دنیا و استفاده از بهترین مواد همواره در تلاش است محصولی با کیفت بالا و در عین حال از نظر قیمت آنچه مد نظر مصرف کنندگان عزیز می باشد را فراهم آورد و در ساخت کلیه محصولات این شرکت اولویت اول سازگاری با محیط زیست ایران و ارگانیک بودن کلیه تولیدات شرط اصلی و از اهداف شرکت میباشد.

Back to Top

با توجه به آنچه که ذکر شد.استفاده از کودهای کشاورزی بعنوان اصلاح کننده خاکهای زراعی و عنصر مورد نیاز گیاهان ضروری است . در تحقیقی( ملکوتی و همکاران1385)که صورت گرفته،اثر گوگرد در اصلاح PHخاکهای آهکی بسیار مفیده بوده است. و با مصرف هر سه سال یکبار به میزان 1تا 2 کیلوگرم گوگرد در پای درختان به همراه کود حیوانی بصورت چالکود به مدت 5 سال PHخاک پای درختان از 8.2 به 7.8 کاهش یافته است.( به ازاء هر 0.1 کاهش PH جذب عناصر توسط گیاه 20برابر افزایش می یابد) آزمایشات متعددی که صورت گرفته حکایت از آن دارد. که افزایش گوگرد میزان قابلیت جذب فسفر را در خاک افزایش می دهد.بطور کلی مزایای مصرف گوگرد در اراضی زراعی و باغی به شرح ذیل می باشد.- افزایش حلالیت عناصر غذایی خصوصا” فسفر، آهن،روی،منگنز و از طرفی کاهش در مصرف کودهای فسفاته و ریزمغذیهابهبود کیفی آب آبیاری – رفع کمبود گوگرد مورد نیاز گیاه و افزایش عملکرد در واحد سطح- اصلاح PHخاکهای شور و قلیا و آهکی- کاهش تجمع نیترات در محصولات کشاورزی – جلوگیری از گسترش قارچهای خاکزی به لحاظ خصوصیت قارچکشی گوگرد- ضدعفونی کردن تدریجی خاک و کمک به سلامت محیط زیست و کاهش مصرفسهوم کشاورزیشرایط لازم جهت جذب گوگرد توسط گیاه :برای آنکه کود گوگردی مورد استفاده گیاه قرار گیرد. می بایست در ابتدا گوگرد به سولفات تبدیل شود. این امر به کمک باکتریهای تیوباسیلوس که در شرایط هوازی در خاک زندگی می کنند. امکان پذیر است. همانگونه که ذکر شد متاسفانه با توجه به کاهش شدید درصد مواد آلی در خاکهای زراعی کشور، تعداد این باکتریها کاهش یافته است. جمعیت این باکتریها در شرایط مطلوب یعنی مواد آلی کافی و رطوبت مناسب قادر به رشد و تکثیر می باشد. از این رو رعایت نکات فنی ذیل در جهت مصرف بهینه گوگرد ضروری می باشد.- با توجه به کمبود مواد آلی دراکثر خاکها این کود را بهتر است به همراه کود حیوانی مصرف نمود.- مصرف گوگرد در خاکهائیکه از نظر ماده آلی بسیار فقیرند، واز طرفی افزایش مواد آلی توسط کشاورز مقدور نیست توصیه نمی شود. – رطوبت کافی در خاک موجود باشد. اثر رطوبت به حدی است که اگر حتی 2تن گوگرد درخاک استفاده شود .بصورت ذرات ریز زردرنگ در سطح و یا در عمق خاک تا حدود یک سال بدون تغییر باقی می ماند.- مقدار مصرف کود گوگردی براساس آزمون خاک و طبق توصیه کارشناسی صورت گیرد. انواع کودهای گوگردی رایج در کشور به شرح ذیل می باشد.- گوگرد گرانوله آلی حاوی 40درصد گوگرد و 40درصد مواد آلی و 20درصد بنتونیت – گوگرد گرانوله بنتونیت دار محتوی 85 درصد گوگرد و 15 درصد بنتونیت، این کود بصورت دانه ای(اندازه ذرات 2تا4 میلی متر)بوده و پس از تماس با رطوبت به کمک بنتونیت به حالت پودری شکل در می اید.- گوگرد پودری(ساری کود)یا گوگرد کشاورزی محتوی حداقل 95درصد گوگرد – گوگرد گرانوله بنتونیت دار تیوباسیلوس،محتوی 85درصد گوگرد و 15درصد بنتونیت همراه باکتری تیوباسیلوس- ضمنا گوگرد ناخالص که بصورت کلوخه ای از معدن استخراج می شود. چندان مناسب برای مصارف کشاورزی نمی باشد.میزان و نحوه استفاده از گوگرد : – مصرف این کود براساس آزمایش خاک و توصیه کارشناسی صورت گیرد. و بعنوان یک توصیه عمومی مقدار 300تا 500کیلو گرم در هر هکتار با در نظر گرفتن PHخاک و بی کربنات آب آبیاری و در صد اهک خاک مصرف شود. کلیه کودهای گوگردی رایج در ایران بایستی قبل از کشت و هر 2 تا3 سال یکبار مصرف شود. بهتر است این کود با دستگاه کودکار زیر بذر و یا حداقل قبل از شخم در سطح مزرعه پخش و با شخم یا دیسک زیر خاک برده شود. مصرف آن در باغات با توجه به نوع و شرایط باغ و سن درخت از 500تا1000گرم برای هر درخت و الزاما” بصورت چالکود توصیه می گردد.نکات مورد توجه :با توجه به اینکه متاسفانه انواع کودهای گوگردی با کیفیت متفاوت و بعضا نامناسب در بازار کشاورزی رایج است . با هدف اطلاع رسانی صحیح و دقیق به مصرف کنندگان محترم این کالا، در مطالب بعدی مقاله کاربردی تحت عنوان راهنمای کامل درخصوص شناسایی کود مناسب گوگردی برای کارشناسان و کشاورزان (که برای اولین بار تهیه شده) ارائه خواهد شد.

علائم کمبود گوگرد در خاک

گوگرد : به مقدار فراوانی در گیاه بویژه در برگها یافت میشود. گوگرد جزء تشکیل دهنده پروتئین در گیاه است، مهمترین عمل گوگرد شرکت در تولید اسیدهای آمینه و بدنبال آن سنتز پروتئین است. این عنصر جزء مهمی در تشکیل ویتامینهای ضروری برایمتابولیسم گیاه است . گوگرد بصورت آنیون سولفات SO4-2 در محلول خاک وجود دارد. برخی کودهای شیمیایی دارای مقادیر مناسبی گوگرد هستند. سوپر فسفات معمولی 12% گوگرد، سولفات آمونیوم 24% گوگرد، سولفات پتاسیم دارای 17% گوگرد میباشد. گوگرد در کنترل اسیدیته خاک و پائین آوردن phخاک و اصلاح خاک قلیایی و آهکی موثر است و چون با آب حل نمی شود و فرآیند اکسیداسیون گوگرد در خاک طولانیتر می باشد و لذا توصیه شده که از باکتری تیو باسیلوس برای تسریع در فرآیند اکسیداسیون استفاده شود .خاک به عنوان بستر اصلی کشت گیاه و نیز محیطی منحصر به فرد برای انواع حیات محسوب می شود. کمبود مواد آلی از یک سو و آهکی و قلیائی بودن اراضی کشاورزی از سوی دیگر موجب پدیدار شدن انواع ناهنجاری ها، افت پتانسیل در تولید محصولات کشاورزی، کاهش سطح حاصل خیزی خاک های زراعی و بحران های زیست محیطی می شود. با توجه به اثرات مفیـد کاربـرد گوگرد در طبیعت، استفاده از این محصـول به عنوان کود و سموم برای از بین بردن ناهنجاری های خاک،‌ نقش به سزایی دارد .گوگردبه علت دارا بودن خاصیت قارچ کشی ، خاک را ضد عفونی می کندگوگرد بعد از ازت، فسفر، پتاس، چهارمین عنصر پر مصرف برای گیاهان به شمار می رود با توجه به اثرات مفید گوگرد در از بین بردن سفیدک مو (انگور) به توصیه ی کارشناسان استفاده از آن برای حفظ نباتات و از بین بردن کرم سفید ریشه و حشرات موذی ضروری می باشد. مصرف گوگرد باعث پائین آمدن (PH) خاک شده و این امر دسترسی گیاه را به عناصر ذخیره شده در خاک آسان می کند .گوگرد : به مقدار فراوانی در گیاه بویژه در برگها یافت میشود. گوگرد جزء تشکیل دهنده پروتئین در گیاه است، مهمترین عمل گوگرد شرکت در تولید اسیدهای آمینه و بدنبال آن سنتز پروتئین است. این عنصر جزء مهمی در تشکیل ویتامینهای ضروری برای متابولیسم گیاه است .گوگرد بصورت آنیون سولفات SO4-2 در محلول خاک وجود داردعلائم کمبود گوگرد در گیاهان :در گیاهان کمبود گوگرد به صورت رنگ پریدگی و زردی در برگهای جوان و قسمتهای انتهایی گیاه ظاهر می گردد. کمبود گوگرد آثار مهمی در کاهش رشد گیاه داشته ، ساقه ها نازک و برگها پیچیده می گردد. در گیاهان کمبود گوگرد موجب تجمع ازت غیرپروتئینی می شود و مصرف این گیاهان برای حیوانات نشخوار کننده مضر و زیان آور است. همچنین کمبود گوگرد موجب تجمع نیترات در گیاهان شده که برای حیوانات مصرف کننده سمی می باشد .گوگرد، عنصری حیاتی برای تغذیه گیاهان است و نقش آن برتر از فسفر می‌باشد. نقش گوگرد در گیاهان، به طور عمده ساخت پروتئین، روغن و بهبود کیفیت محصولات کشاورزی است. مقدار گوگرد مورد نیاز برای برداشت هر تن دانه‌های روغنی 12 کیلوگرم، برای بقولات 8 کیلوگرم و برای غلات 4 کیلوگرم است. در ذکر اهمیت گوگرد از دید تغذیه گیاه، همین کافی است که در اکثر محصولات کشاورزی نسبت ازت به گوگرد (N/S) لازم است در محدوده 15-10، و در دانه‌های روغنی این نسبت برای دستیابی به افزایش عملکرد و بهبود کیفیت، باید کمتر از 10 باشد( توصیه ) استفاده از هر نوع کود در راستای اصلاح و تقویت خاک زمین زارعی و باغات بر اساس نتیجه آزمون خاک ، صرفاٌ با نظر کارشناسان مجرب و مهندسین سازمان جهاد و کشاورزی منطقه خود انجام داده و به آنان اعتماد نمائید. گوگرد پالایشگاهی با خلوص 99/5 % گوگرد معدنی با خلوص 25 الی 40 % گوگرد پالایشگاهی نوع گازی به رنگ زرد طلایی گوگرد پالایشگاهی نوع نفتی به رنگ زرد قناریگوگرد کلوخه ، پودری و میکرونیزهمصارف گوگرد :تولید اسید سولفوریک تولید کــود کشـاورزی و لاستیک سازی ، باروت ، کبریت سازی ، قند و شکر و نشاسته، حشره کشها و شوینده ها ، صابون ، فرآوری خشکبار ، ضد عفونی سرد خانه ها و سایر مواد دیگر………

کمبود گوگرد در گیاهان ( نقش گوگرد در خاک و کشاورزی پایدار)

مقدمه چهارمین عنصر ضروری برای گیاهان پس از ازت،فسفر و پتاس گوگرد محسوب می شود. با این تفاوت که نیاز گیاهان به این عنصر حتی بیشتر از فسفر می باشد. گوگرد عمد تا” در تولید اسیدهای آمینه و پروتئین نقش دارد. و کمبود آن باعث کاهش عملکرد کمی و کیفی محصول می شود.با توجه به اینکه اکثر خاکهای کشور و خصوصا خاکهای فلات ایران،قلیایی و آهکی می باشد. و از طرفی کمبود مواد آلی و بی کربناتی بودن اکثر آبهای آبیاری باعث محدود شدن حلالیت عناصر غذایی پرمصرف و ریزمغذیها می شود. و عملا” جذب این عناصر به کندی صورت می گیرد.بنابراین به دلایلی که ذکر خواهد شد. تغذیه گوگرد در گیاهان و مصرف آن اهمیت خاصی دارد. PHاکثر خاکها ی کشور بیشتر از 7.8و درصد آهک(TNV%) عموما” بیشتر از 20 می باشد (میانگین ,TNV,PHخاکهای استان خراسان رضوی به ترتیب 7.91 و 22)، بنابراین خاکهای ایران ،عموما” دارایPH بالا، ماده آلی کم و میزان آهک نسبتا زیاد می باشد. و در این شرایط حلالیت برخی از عناصر غذایی از جمله فسفر،آهن،روی،مس و منگنز در محیط رشد رویشی، گیاهان بسیار کم است. چرا باید از گوگرد استفاده نماییم ؟

با توجه به آنچه که ذکر شد.استفاده از کودهای کشاورزی بعنوان اصلاح کننده خاکهای زراعی و عنصر مورد نیاز گیاهان ضروری است . در تحقیقی( ملکوتی و همکاران1385)که صورت گرفته،اثر گوگرد در اصلاح PHخاکهای آهکی بسیار مفیده بوده است. و با مصرف هر سه سال یکبار به میزان 1تا 2 کیلوگرم گوگرد در پای درختان به همراه کود حیوانی بصورت چالکود به مدت 5 سال PHخاک پای درختان از 8.2 به 7.8 کاهش یافته است.( به ازاء هر 0.1 کاهش PH جذب عناصر توسط گیاه 20برابر افزایش می یابد) آزمایشات متعددی که صورت گرفته حکایت از آن دارد. که افزایش گوگرد میزان قابلیت جذب فسفر را در خاک افزایش می دهد.بطور کلی مزایای مصرف گوگرد در اراضی زراعی و باغی به شرح ذیل می باشد. – افزایش حلالیت عناصر غذایی خصوصا” فسفر، آهن،روی،منگنز و از طرفی کاهش در مصرف کودهای فسفاته و ریزمغذیها بهبود کیفی آب آبیاری – رفع کمبود گوگرد مورد نیاز گیاه و افزایش عملکرد در واحد سطح – اصلاح PHخاکهای شور و قلیا و آهکی – کاهش تجمع نیترات در محصولات کشاورزی – جلوگیری از گسترش قارچهای خاکزی به لحاظ خصوصیت قارچکشی گوگرد – ضدعفونی کردن تدریجی خاک و کمک به سلامت محیط زیست و کاهش مصرفسهوم کشاورزی شرایط لازم جهت جذب گوگرد توسط گیاه : برای آنکه کود گوگردی مورد استفاده گیاه قرار گیرد. می بایست در ابتدا گوگرد به سولفات تبدیل شود. این امر به کمک باکتریهای تیوباسیلوس که در شرایط هوازی در خاک زندگی می کنند. امکان پذیر است. همانگونه که ذکر شد متاسفانه با توجه به کاهش شدید درصد مواد آلی در خاکهای زراعی کشور، تعداد این باکتریها کاهش یافته است. جمعیت این باکتریها در شرایط مطلوب یعنی مواد آلی کافی و رطوبت مناسب قادر به رشد و تکثیر می باشد. از این رو رعایت نکات فنی ذیل در جهت مصرف بهینه گوگرد ضروری می باشد. – با توجه به کمبود مواد آلی دراکثر خاکها این کود را بهتر است به همراه کود حیوانی مصرف نمود. – مصرف گوگرد در خاکهائیکه از نظر ماده آلی بسیار فقیرند، واز طرفی افزایش مواد آلی توسط کشاورز مقدور نیست توصیه نمی شود. – رطوبت کافی در خاک موجود باشد. اثر رطوبت به حدی است که اگر حتی 2تن گوگرد درخاک استفاده شود .بصورت ذرات ریز زردرنگ در سطح و یا در عمق خاک تا حدود یک سال بدون تغییر باقی می ماند. – مقدار مصرف کود گوگردی براساس آزمون خاک و طبق توصیه کارشناسی صورت گیرد. انواع کودهای گوگردی رایج در کشور به شرح ذیل می باشد. – گوگرد گرانوله آلی حاوی 40درصد گوگرد و 40درصد مواد آلی و 20درصد بنتونیت – گوگرد گرانوله بنتونیت دار محتوی 85 درصد گوگرد و 15 درصد بنتونیت، این کود بصورت دانه ای(اندازه ذرات 2تا4 میلی متر)بوده و پس از تماس با رطوبت به کمک بنتونیت به حالت پودری شکل در می اید. – گوگرد پودری(ساری کود)یا گوگرد کشاورزی محتوی حداقل 95درصد گوگرد – گوگرد گرانوله بنتونیت دار تیوباسیلوس،محتوی 85درصد گوگرد و 15درصد بنتونیت همراه باکتری تیوباسیلوس – ضمنا گوگرد ناخالص که بصورت کلوخه ای از معدن استخراج می شود. چندان مناسب برای مصارف کشاورزی نمی باشد. میزان و نحوه استفاده از گوگرد : – مصرف این کود براساس آزمایش خاک و توصیه کارشناسی صورت گیرد. و بعنوان یک توصیه عمومی مقدار 300تا 500کیلو گرم در هر هکتار با در نظر گرفتن PHخاک و بی کربنات آب آبیاری و در صد اهک خاک مصرف شود. کلیه کودهای گوگردی رایج در ایران بایستی قبل از کشت و هر 2 تا3 سال یکبار مصرف شود. بهتر است این کود با دستگاه کودکار زیر بذر و یا حداقل قبل از شخم در سطح مزرعه پخش و با شخم یا دیسک زیر خاک برده شود. مصرف آن در باغات با توجه به نوع و شرایط باغ و سن درخت از 500تا1000گرم برای هر درخت و الزاما” بصورت چالکود توصیه می گردد. نکات مورد توجه : با توجه به اینکه متاسفانه انواع کودهای گوگردی با کیفیت متفاوت و بعضا نامناسب در بازار کشاورزی رایج است . با هدف اطلاع رسانی صحیح و دقیق به مصرف کنندگان محترم این کالا، در مطالب بعدی مقاله کاربردی تحت عنوان راهنمای کامل درخصوص شناسایی کود مناسب گوگردی برای کارشناسان و کشاورزان (که برای اولین بار تهیه شده) ارائه خواهد شد.

علائم کمبود گوگرد در خاک گوگرد : به مقدار فراوانی در گیاه بویژه در برگها یافت میشود. گوگرد جزء تشکیل دهنده پروتئین در گیاه است، مهمترین عمل گوگرد شرکت در تولید اسیدهای آمینه و بدنبال آن سنتز پروتئین است. این عنصر جزء مهمی در تشکیل ویتامینهای ضروری برایمتابولیسم گیاه است . گوگرد بصورت آنیون سولفات SO4-2 در محلول خاک وجود دارد. برخی کودهای شیمیایی دارای مقادیر مناسبی گوگرد هستند. سوپر فسفات معمولی 12% گوگرد، سولفات آمونیوم 24% گوگرد، سولفات پتاسیم دارای 17% گوگرد میباشد. گوگرد در کنترل اسیدیته خاک و پائین آوردن phخاک و اصلاح خاک قلیایی و آهکی موثر است و چون با آب حل نمی شود و فرآیند اکسیداسیون گوگرد در خاک طولانیتر می باشد و لذا توصیه شده که از باکتری تیو باسیلوس برای تسریع در فرآیند اکسیداسیون استفاده شود . خاک به عنوان بستر اصلی کشت گیاه و نیز محیطی منحصر به فرد برای انواع حیات محسوب می شود. کمبود مواد آلی از یک سو و آهکی و قلیائی بودن اراضی کشاورزی از سوی دیگر موجب پدیدار شدن انواع ناهنجاری ها، افت پتانسیل در تولید محصولات کشاورزی، کاهش سطح حاصل خیزی خاک های زراعی و بحران های زیست محیطی می شود. با توجه به اثرات مفیـد کاربـرد گوگرد در طبیعت، استفاده از این محصـول به عنوان کود و سموم برای از بین بردن ناهنجاری های خاک،‌ نقش به سزایی دارد . گوگردبه علت دارا بودن خاصیت قارچ کشی ، خاک را ضد عفونی می کند گوگرد بعد از ازت، فسفر، پتاس، چهارمین عنصر پر مصرف برای گیاهان به شمار می رود با توجه به اثرات مفید گوگرد در از بین بردن سفیدک مو (انگور) به توصیه ی کارشناسان استفاده از آن برای حفظ نباتات و از بین بردن کرم سفید ریشه و حشرات موذی ضروری می باشد. مصرف گوگرد باعث پائین آمدن (PH) خاک شده و این امر دسترسی گیاه را به عناصر ذخیره شده در خاک آسان می کند . گوگرد : به مقدار فراوانی در گیاه بویژه در برگها یافت میشود. گوگرد جزء تشکیل دهنده پروتئین در گیاه است، مهمترین عمل گوگرد شرکت در تولید اسیدهای آمینه و بدنبال آن سنتز پروتئین است. این عنصر جزء مهمی در تشکیل ویتامینهای ضروری برای متابولیسم گیاه است . گوگرد بصورت آنیون سولفات SO4-2 در محلول خاک وجود دارد علائم کمبود گوگرد در گیاهان : در گیاهان کمبود گوگرد به صورت رنگ پریدگی و زردی در برگهای جوان و قسمتهای انتهایی گیاه ظاهر می گردد. کمبود گوگرد آثار مهمی در کاهش رشد گیاه داشته ، ساقه ها نازک و برگها پیچیده می گردد. در گیاهان کمبود گوگرد موجب تجمع ازت غیرپروتئینی می شود و مصرف این گیاهان برای حیوانات نشخوار کننده مضر و زیان آور است. همچنین کمبود گوگرد موجب تجمع نیترات در گیاهان شده که برای حیوانات مصرف کننده سمی می باشد . گوگرد، عنصری حیاتی برای تغذیه گیاهان است و نقش آن برتر از فسفر می‌باشد. نقش گوگرد در گیاهان، به طور عمده ساخت پروتئین، روغن و بهبود کیفیت محصولات کشاورزی است. مقدار گوگرد مورد نیاز برای برداشت هر تن دانه‌های روغنی 12 کیلوگرم، برای بقولات 8 کیلوگرم و برای غلات 4 کیلوگرم است. در ذکر اهمیت گوگرد از دید تغذیه گیاه، همین کافی است که در اکثر محصولات کشاورزی نسبت ازت به گوگرد (N/S) لازم است در محدوده 15-10، و در دانه‌های روغنی این نسبت برای دستیابی به افزایش عملکرد و بهبود کیفیت، باید کمتر از 10 باشد ( توصیه ) استفاده از هر نوع کود در راستای اصلاح و تقویت خاک زمین زارعی و باغات بر اساس نتیجه آزمون خاک ، صرفاٌ با نظر کارشناسان مجرب و مهندسین سازمان جهاد و کشاورزی منطقه خود انجام داده و به آنان اعتماد نمائید. گوگرد پالایشگاهی با خلوص 99/5 % گوگرد معدنی با خلوص 25 الی 40 % گوگرد پالایشگاهی نوع گازی به رنگ زرد طلایی گوگرد پالایشگاهی نوع نفتی به رنگ زرد قناری گوگرد کلوخه ، پودری و میکرونیزه مصارف گوگرد : تولید اسید سولفوریک تولید کــود کشـاورزی و لاستیک سازی ، باروت ، کبریت سازی ، قند و شکر و نشاسته، حشره کشها و شوینده ها ، صابون ، فرآوری خشکبار ، ضد عفونی سرد خانه ها

اهمیت گوگرد در تغذیه گیاهی و اصلاح خاکهای شور

علائم کمبود گوگرد در گیاه

مقدمه

ما در قرن حاضر شاهد پیشرفتهای فزاینده ای در ابعاد تکنولوژی هستیم در زمینه تکنولوژی کشاورزی در ارتباط با بهبود عملکرد محصولات زراعی تغییرات زیادی در پنجاه سال گذشته صورت گرفته نیروی انسانی در بیشتر موارد بخصوص در ممالک مترقی بوسیله ماشین آلات و منابع انرژی قابل تجدید مختلف جایگزین گشته و این امر موجب افزایش قابل توجه ای در مقیاس مزارع و واحدهای کشاورزی برای هر فرد گشته از طرفی با توجه به محدودیت اراضی کشاورزی در جهان و افزایش روز افزون جمعیت در سالهای آینده این نیاز بیش از هر چیز احساس می شود تا در زمینه بهبود عمکرد در واحد سطح و چگونگی استفاده از اراضی کشاورزی اطلاعات و منابع مختلفی را مدنظر و شناخته ، استفاده از سیستمهای آبیاری پیشرفته (بارانی، قطره ای و …) انواع مختلف کودهای شیمیائی ، آفت کشها و برنامه های اصلاحی ژنتیکی از جمله عوامل تاثیر گذار جهت افزایش عملکرد در واحد سطح محصولات کشاورزی شناخته شده که ظرفیت تولید و بکارگیری تکنولوژی های موجود به حد اپتیمم اقتصادی خود رسیده و سرعت افزایش تولید با استفاده از تکنیکهای جدید به نظر کمتر از سرعت افزایش آن در اوایل قرن حاضر می باشد. لذا جهت نیل به اهداف افزایش ظرفیت تولید زمینه تکنولوژی و راه کار جدیدی مد نظر قرار گرفته تا دارای راههای سودمند اقتصادی باشد. استفاده بهینه از کودها، اراضی مستعد کشاورزی، تنظیم کننده های رشد مطابق با شرایط موجود یکی از نقاط روشن و امیدوار کننده برای ِآینده کشاورزی و علوم گیاهست که در این میان گوگرد. به لحاظ داشتن نقش تغذیه یی و اصلاحی نقش مهمی در افزایش تولید درواحد سطح خواهد داشت.

اهمیت گوگرد در کشاورزی

بیشتر از ۴۰% مصرف سالانه گوگرد در کشاورزی است . موارد مصرف گوگرد در کشاورزی بیشتر برای تهیه کودهای فسفاته و تا حدود کمتری برای تهیه سولفات آمونیم و سموم دفع آفات می باشد. اگر بجای اسید سولفوریک جوهر گوگرد را در نظر بگیریم خواهیم دید که حدود ۵۰% تولید سالانه این اسید در تهیه کودهای شیمیائی به مصرف می رسد. مقادیر کمی گوگرد که شاید حدود ۱% کل مصرف سالانه این عنصر باشد برای کنترل انواع آفات نباتی بکار می رود.

علاوه بر تهیه کودهای شیمیائی و دفع آفات نباتی گوگرد در کشاورزی حائز اهمیت دیگری است که مستقیماً با مصرف گوگرد و اسیدسولفوریک ارتباطی ندارد. گوگرد یکی از عناصر حیاتی در تغذیه گیاهی و حیوانی است وقتی به مقدار کافی در منطقه نمو ریشه موجود نباشد رشد گیاهان متوقف می گردد . و مقدار محصول و در بعضی مواقع مرغوبیت آن کاهش می یابد. هر گاه بعضی از مواد آلی گوگرددار به مقدار کافی در غذای پستانداران(بجز حیوانات نشخوار کننده) نباشد عوارض سو تغذیه بروز خواهد نمود . حیوانات نشخوارکننده از مصرف گوگردبی نیاز نیستند ولی قادرند علاوه برانواع آلی از انواع معدنی گوگرد نیز استفاده کنند. لذا اهمیت گوگرد در کشاورزی را می توان در مورد زیر بررسی نمود.

۱ـ تولید کودهای شیمیائی وتغذیه گیاهی و حاصلخیزی زمین

۲ـ تغذیه حیوانات و انسان

۳ـ تهیه سموم دفع آفات

مصرف گوگرد در صنایع کودهای شیمیائی:

برای اولین بار در سال ۱۸۴۰ سوپرفسفات توسط johnlawes با اضافه کردن اسیدسولفوریک بر روی سنگ فسفات بدست آمد. از آن تاریخ تاکنون اسید سولفوریک بمراتب بیشتر از سایر اسیدها در تهیه کودهای فسفاته بکاررفته است. در مقایسه با اسیدهای قوی دیگر که برای تهیه کودهای فسفاته بکار می رود، اسیدسولفوریک ارزان و فراوان بوده ومحصول نهائی یعنی سوپر فسفات و یا اسید فسفریک نسبتاً آسانتر بدست می آید. تا چندی قبل کود سوپر فسفات ساده که تقریباً به همان روش اولیه تولید می شد، بمراتب بیش از کودهای فسفاته دیگر تهیه میگردید، ولی در سالهای اخیر سوپر فسفات تریپل و فسفاتهای آمونیم در صنایع فسفات بیشتر طرف توجه قرار گرفته اند و بالنتیجه از اهمیت نسبی سوپر فسفات ساده کاسته شده است.

خصوصیات کشاورزی و بهائیکه مصرف کننده نهائی یعنی زارع می پردازد نوع کودی را که بایددر محل تولید گوگرد مشخص می کند. در مناطقی که هزینه حمل کود زیاد است، تولید محصولات متراکم از قبیل فسفات دی آمونیم و سوپر فسفات تریپل و امثال آنها بیشتر مقرون به صرفه می باشند در نقاطی که مسافت کوتاه و هزینه حمل کم باشد کودهای سولفات آمونیم و سوپرفسفات ساده به آسانی با محصولات متراکم تر رقابت می کنند و در صورتیکه تاثیر گوگرد نیز منظور گردد(مثلاً در مورد زمینهائیکه دچار کمبود گوگرد هستند) کودهای مانند سولفات آمونیم و سوپرفسفات ساده تا مسافات دورتری از محل تولید قابلیت با کودهای متراکم تر را خواهد داشت.

انتخاب اسید سولفوریک با اسیدنیتریک باید براساس خصوصیات اگرونومی و قیمت تحویلی ود به زارع باشد ولی در حال حاضر بالا بودن قیمت اسید نیتریک در مقایسه با اسید سولفوریک(بجز در مواردی معدود) مانع مصرف این اسید برای تهیه کودهای فسفاته می گردد. این توضیح نیز اضافه می شود که برای خاکهای قلیائی کودهای فسفری که با اسیدنیتریک تهیه شده باشند زیاد مناسب نیست در بسیاری از مناطق کشاورزی مصرف کودهای فسفاته که حاوی مقدار بیشتری p205 قابل حل در آب باشند، برای کسب نتایج بهتر و محصول بیشتر لازم به نظر می رسد در شرایط فعلی مقرون بصرفه نخواهد بود لذا تولید این نوع کودها نیتروفسفاته فقط در مراکز بزرگ تولید آمونیاک امکان پذیر خواهد بود.

اسیدنیتریک را می توان برای تهیه کودهائیکه p205 آنها ۱۰۰% در آب قابل حل باشند بکاربرد، ولی این امر نیاز به استفاده مقادیر بیش از حد اسیدنیتریک دارد که بدلائل ذکر شده اقتصادی نخواهد بود.

اگر بخواهیم هزینه تولید اسیدنیتریک را تا آن حد پائین بیاوریم که با اسیدسولفوریک قابل مقایسه گردد بدون شک مصرف اسیدنیتریک بالا خواهد رفت. ولی با وجودیکه بعلت ازدیاد مصرف گوگرد بعضی اوقات این عنصر بطور موقت کمیاب می شود درحال حاضر فراوانی گوگرد و ترکیبات معدنی آن باعث می شود که دراکثر مناطق همیشه بمقدار لازم گوگرد در دسترس باشد.

(گوگرد در تغذیه گیاه)

از زمانیکه عناصر مورد نیاز گیاه معلوم گردید. گوگرد بعنوان یکی ازعناصر اصلی و سازنده گیاه مورد قبول واقع شد. ولی اهمیت آن تا چندی قبل زیاد طرف توجه قرار نگرفته بود. در سالهای اخیر علائم کمبود گوگرد در گیاهان بیشتر مشاهده شده است. علل این وضع را می توان در موارد زیر جستجو نمود.

۱ـ ازدیاد مصرف کودهای فاقد گوگرد

۲ـ کاهش مصرف گوگرد برای کنترل انواع قارچها و حشرات گیاهی

۳ـ افزایش تولید محصولات کشاورزی که خود باعث ازدیاد مصرف عناصر مورد نیاز شده است.

۴ـ چهارمین عاملی که در بروز کمبود گوگرد درگیاهان موثر بوده کم شدن غلظت۲۰۲ دراتمسفر است زیرا در سالهای اخیر تغییراتی درنوع سوخت مورد نیاز صنایع انجام شده که براساس آن بجای چوب و ذغال سنگ که درگذشته مصرف می شد اکنون بیشتر از سوختهای نفتی وگاز استفاده می شود و بدین ترتیب مقادیر کمتری۵۰۲وارد محیط می گردد در مناطقی که بری تولید بخار مورد نیاز کارخانجات برقی از ذغال سنگ استفاده می شود بدون شک غلظت ۵۰۲ در هوای مجاور این کارخانجات بیشتر خواهد بود ولی صورتیکه از دستگاههای موثری برای جلوگیری ازآلودگی هوا استفاده شود مقدار ۵۰۲ در هوای مجاور تغییر محسوسی نخواهد داشت.

گوگرد برای تنظیم پاره ای از اعمال حیاتی گیاه مورد نیازمی باشد این اعمال عبارتنداز :

الف) ساختن اسیدهای آمینه که عوامل سازنده پروتئین می باشد.

ب) فعال کردن دیاستازهائیکه در تجربه پروتئین موثرند.

ج) ساختن بعضی از ویتامینها

د) تشکیل گلوسیدهای چرب که در گیاهانی مانند پیاز و سیریافت می شوند.

تشکیل زنجیره های (SH)در داخل ساختمان پروتوپلاسم که تراکم آنها در بعضی از گیاهان باعث ازدیاد مقاومت بافتهای گیاهی در مقابل سرما خواهد شد.

تحت شرایط معمولی مصرف گوگرد در انواع گیاهان ازدیاد محصولی همراه بوده است. تعدادی از این محصولات عبارتنداز: یونجه ـ شبدر ـ گیاهان مرتعی ـ پنبه ـ ذرت ـ بادام زمینی ـ برنج ـ کنف ـ موزـ غلات ـ به ـ میوه های هسته دار ـ مرکبات ـ گیاهان خانواده چتری ـ چای و قهوه.

علائم کمبود گوگرد در ازت در گیاه یکسان می باشد (زردی و رنگ پریدگی) با این تفاوت که کمبود ازت در برگهای پایینی و کمبود گوگرد در برگهای جوان دیده می شود.

یکی دیگر از محصولاتیکه در ممالکت در حال توسعه زیاد مورد توجه بوده پنبه است که در صورت اضافه کردن گوگرد به اراضی زیرکشت تولید محصول آن به مراتب بیشتر خواهد شد.

بعنوان مثال ارقامی که از تحقیقات انجام شده در کشور سنگال توسط انستیتوی تحقیقات آن کشور بر روی گیاهان روغنی مناطق حاره بدست آمده بشرح ذیل می باشد.

در جدول ذیل عکس العمل بادام زمینی نسبت به مصرف گوگردنشان داده شده است البته صدها مثال دیگر نیز می توان در این مورد ارائه نمود.

جدول (۱) زیرمصرف گوگرد ازدیاد محصول بادام زمینی در کشور سنگال را نشان می دهد.

عنصر تولید(کیلوگرم درهکتار)

بدون کود گوگردی 750/1

سوپرفسفات تریپل 175/2

علائم کمبود گوگرد در گیاه

سوپرفسفات تریپل+ گوگرد 015/3

جدول ۲-همانطوریکه در جدول زیر مشاهده می شود گیاهان متعددی به گوگرد وفسفر به مقدار مساوی نیاز دارند.

(جدول۲ مقدار گوگرد و فسفر در بعضی از گیاهان)

گیاه مقدارتولید درهکتار گوگرد(به کیلوگرم) فسفر

گندم 1015کیلوگرم 5/5-1/4 9/5

ذرت 2540 کیلوگرم 5/4-6/3 8/11

پنبه 340کیلوگرم 8/6-4/5 1/9

یونجه 4500کیلوگرم 9/10-1/9 5/9

شبدر 3600کیلوگرم 1/9-8/6 2/8

گیاه مقدار تولید در هکتار گوگرد (به کیلوگرم) فسفر

علف 3600 کیلوگرم 5/4 – 6/3 2/8

کلم 600/13 کیلوگرم 2/17 – 6/8 5

تربچه 18100 کیلوگرم 9/15 – 4/11 2/8

پیاز 600/13 کیلوگرم 1/9 – 2/8 2/8

با توجه به جدول قبل، مشاهده می کنیم در بعضی از گیاهان مقدار گوگرد زیادتر و در برخی دیگر مقدار فسفر بیشتر است، بطوری که می توان گفت که گوگرد و فسفر به مقادیر مساوی مورد نیاز گیاهان می باشد.

همان طوری که قبلاً اشاره شد کمبود گوگرد در خاکهای زراعی سراسر جهان رو به تزاید است، مناطقی که علائم کمبود گوگرد در محصولات دیده شده شامل کشورهای آفریقایی مرکزی جنوبی – هندوستان – آرژانتین – برزیل – کشورهای آمریکای مرکزی – کشورهای متعددی در اروپا – استرالیا- زلاندنو و اراضی بسیاری در کانادا و ایالات متحده می باشند. کمبود گوگرد معمولاً در خاکهای شنی و رسی تحت شرایط بارندگی زیاد بیشتر مشاهده می شود ولی کمبود گوگرد منحصر به این اراضی نیست مثلاً کمبود گوگرد در خاکهای شمال کالیفرنیا که میزان بارندگی سالانه فقط ۱۵ الی ۲۰ اینچ می باشد نیز دیده می شود.

در این مواقع گیاهان وقتی کوچک بوده و ریشه عمیقی ندارند آثار و علائم کمبود گوگرد از خود نشان می دهند ولی پس از نمو کافی ریشه و نفوذ آن به طبقات تحتانی خاک این عوارض کمبود کم کم ناپدید می شوند ولی بر هر حال فقدان گوگرد در موقع رشد اولیه غالباً منجر به کاهش تولید محصول خواهد شد.

مصرف گوگرد در نباتات:

کمبود گوگرد در گیاهان به اضافه نمودن گوگرد و با ترکیبات این عنصر به زمین زیرکشت جبران می شود گوگرد را می توان به تنهایی و یا همراه با سایر کودهای شیمیایی بکار برد. ولی مصرف گوگرد همراه با کودهای شیمیائی با صرفه تر است زیرا انجام کار اضافه جلوگیری خواهد شد.

سوپر فسفات ساده حدود ۱۱ تا ۱۳ درصد گوگرد دارد و سولفات آمونیم حاوی ۲۴% گوگرد است لذا در صورتیکه از اینها برای تامین فسفر و ازت مورد نیاز استفاده دیگر احتیاجی به اضافه کردن گوگرد نخواهد بود. کودهای متراکمی که اخیراً در بازارهای جهانی بفروش می رسند، غالباً گوگرد در برندارد لذا در صورتیکه در اضافه کردن گوگرد اعمال شود استفاده از این کود به مرور زمان باعث بروز کمبود گوگرد در محصولات و کم شدن تولید خواهد شد و گوگرد را می توان با اطمینان خاطر همراه با سوپر فسفات تریپل، فسفات آمونیم اوره و با آمونیاک بکار برد در واقع ترکیب گوگرد، اوره و گوگرد – آمونیاک در ایالات متحده تولید شده و برای فروش عرضه می شوند.

ترکیب گوگرد – اوره حاوی ۴۰% ازت و ۱۰% گوگرد است. ترکیبات گوگرد با سوپر فسفات تریپل، فسفات آمونیم و کودهای کامل NPK در ایستگاههای تحقیقاتی بر روی محصولات با موفقیت مورد آزمایش قرار گرفته اند کودهای متراکم جامد را می توان همراه با ترکیبات گوگرددار مانند سوپرفسفات ساده – سوپرسولفات آمونیم و سولفات پتاسیم و یا سولفات کلسیم بکار برد ولی در مقایسه با ترکیبات گوگرددار با استفاده از گوگرد خالص مقدار بیشتری از این عنصر در دسترس محصولات قرار خواهد گرفت. گوگرد هرگز نباید با نیترات آمونیم و یا ترکیبات نیتراته دیگر مخلوط شود زیرا به علت تمایل شدید در ترکیب با اکسیژن هوا مخلوط را قابل انفجار خواهد نمود.

ولی ترکیبات سولفاته را می توان به اسانی و بدون هیچ خطری با کودهای نیتراته مخلوط نمود و در واقع محصولی نیز به نام آمونیم سولفات نیترات یا آمونیم سولفات که حاوی ۲۶% ازت و ۱۲% گوگرداست در بعضی مناطق جهان تولید و مصرف می شود. (در ایران نیز این کود سابقه مصرف دارد و مصرف کنندگان از آن راضی بوده اند)

مقدار گوگرد مورد نیاز حدود سالانه ۱۵ الی ۵۰ گرم در هکتار می باشد که بر حسب احتیاجات نوع گیاه به این عنصر و شرایط خاک و آب و هوا تغییر می کند.

مثلاً گیاهان حبوبات در مقایسه با غلات احتیاج بیشتری به گوگرد دارند.

(( گوگرد در تغذیه به انسان وحبوبات))

همانطوریکه قبلاٌ اشاره شد گوگرد نه تنها در ازدیاد تولید محصول موثر است بلکه در بالابردن مرغوبیت آن نیز تاثیر دارد.

گوگرد در ساختن اسیدهای آمینه مانند Cysteine , Methinince توسط گیاه به مصرف می رسد لذا در ساختمان پروتئین هایی که با اتصال این اسیدهای آمینه بوجود می آیند موجود است.

دو مثال برای تشریح این مطلب ارائه خواهد شد جدول زیر تاثیر مقادیر متفاوت گوگرد(بصورت سولفات )* را در بالا بردن مقدار Cysteine , Methinince در دو نوع یونجه نشان می دهد.

تاثیر سولفات در ازدیاد اسیدهای آمینه Cysteine , Methinince در دونوع یونجه (ارقام براساس ۳ برداشت محصول محاسبه شده است.)

غلظت سولفات

Methinince

Cysteine

C-3

C-10

C-3

C-10

میلی گرم در هر گرم ازت

۰ ۲۷/۹

۲۱/۶

۸/۲

۲۴/۸

۱ ۳۵/۶

۳۰/۳

۳۶/۲

۳۰/۷

۲ ۴۳/۲

۴۱/۱

۴۳/۹

۴۱/۰

۳ ۴۸/۹

۳۶/۶

۴۸/۳

۴۴/۰

۲۷ ۲۵/۵

۴۸/۸

۵۱/۷

۴۹/۵

۸۱ ۵۵/۲

۵۰/۰

۵۵/۵

۵۰/۵

با مطالعه ارقام جدول فوق نتایج زیر بدست می آید:

الف) دو نوع یونجه C-10 , c-3 در قابلیت تولید Cysteine , Methinince با یکدیگر تفاوت کلی دارند.

ب) با اضافه شدن مقدار سولفات(گوگرد) تولید این اسیدهای آمونیم در هر دو مورد زیادتر می شوند.

اسیدهای آمینه

Cystine , Methionine شاخص پروتئین بشمار می روند لذا واضح است که با ازدیاد مقدار گوگرد بر مرغوبیت یونجه افزوده می شود. مثال دوم تأثیر گوگرد در کیفیت پخت آرادیکه از گندم مورد آزمایش بدست آمده.

با گوگرد

بدون گوگرد

درصد پروتئین گندم

۱۲/۸

۱۰/۲

ضخامت نان (برحسب میلی متر)

۷/۶

۵/۲

نرمی نان

۶/۶

۵/۵

رنگ نان

۶/۶

۵/۵

با مطالعه جدول فوق ثابت می شود خصوصیات و مرغوبیت گندم که تغذیه گوگردی آن کافی بوده بهتر است. لزومی ندارد که اهمیت اسیدهای آمینه گوگرددار در تغذیه حیوانات و انسان بیش از این تأکید نمود. اسیدهای آمینه اسمی شاخص و تعیین کننده ارزش بیولوژیکی پروتئین می باشند و مطالعات متعدد نشان داده است که فقدان اسیدهای آمینه گوگرددار عامل مهمی در محدودیت ارزش بیولوژیکی پروتئین بشمار می روند مطالعاتی که اخیراً بر روی ارزش مواد غذایی در کشورهای مختلف انجام شده نشان می دهد که نه تنها اسیدهای آمینه گوگرد دار شاخص ارزش بیولوژیکی پروتئین می باشند بلکه اهمیت آنها به مراتب بیش از Lysine است. دانشمندانی که این مطالعات را انجام داده اند در خاتمه اعلام داشتند که پخش عمده ای از جمعیت جهان از مواد تغذیه می کنند که بشدت دچار کمبود Methionine می باشد.

حیوانات نشخوار کننده برخلاف انسان و سایر حیوانات پستاندار نیازی به گوگرد آلی ندارند. بلکه قادرند اسیدهای آمینه گوگرددار مورد لزوم را با استفاده از ترکیبات معدنی گوگرد تولید کنند. در صورتی که در تغذیه این حیوانات مقدار گوگرد به اندازه کافی نباشد نخواهند توانست از ازت موجود در جیره غذایی خود به نحو مطلوب استفاده کنند لذا تولید گوشت شیر و پشم آنها کاهش می یابد.

عامل دیگر که به تغذیه حیوانات نشخوار کننده مربوط می شود مقدار نیترات موجود در علوفه است. اخیراً بعلت استفاده زیاد از کودهای ازته و نیتراته مسمویت حیوانات بر اثر بالا بودن نیترات در علوفه بعضی مناطق گزارش شده است وقتی اوره بعنوان منبع ازت برای تولید پروتئین به غذای دامهای نشخوارکننده اضافه می کنیم اهمیت نسبت ازت به گوگرد به مراتب بیشتر خواهد بود.

در کشورهایی که ازیاد تولید مواد غذایی مسئله حیاتی می باشد گوگرد عاملی است که نباید آنرا نادیده گرفت زیرا نه تنها برای بالا بردن تولید محصولات ضروری است بلکه برای ازدیاد تولید و بالا بردن مرغوبیت آن نیز لازم است.

مصرف گوگرد در دفع آفات

گوگرد از قرنها قبل برای کنترل آفات گیاهی و حیوانی بکار رفته است برای این منظور گوگرد بصورت خالص و یا در ترکیبات شیمیایی مختلف به صورتهای جامد، گازی و غیرمصرف می شود.

با وجودی که ترکیبات آلی گوگردی که بعد از جنگ جهانی دوم به بازار آمد و تا حدود زیادی جایگزین مصرف این عنصر شده اند هنوز هم گوگرد بصورت خالص بهترین وسیله دفع بعضی از آفات گیاهی می باشد. بعلاوه گوگرد برخلاف بعضی از ترکیبات آلی دیگر اثرات مسموم کننده بر روی گیاه باقی نمی گذارد.

گوگرد با گل گوگرد برای کنترل امراض نباتی موثر است. گوگرد برای از بین بردن کنه های نباتی که اغلب به درختان میوه، درختان مرکبات، درختان خرما، پنبه و توت فرنگی و غیر حمله می کنند مناسب بوده و در مورد چندین حشره مضر دیگر نیز سمی و کشنده است.

برای اینکه گوگرد بهتر اثر کند بایستی آنرا آسیاب و نرم کنند و با گل گوگرد تهیه و مصرف نمایند بعضی از گیاهان در مقابل گوگرد حساسند لذا در مصرف آن باید دقت نمود تا به گیاه صدمه ای نرسد. بوته های خیار و کدو (بجز بعضی از انواع مقاوم) بقدری نسبت به گوگرد حساسیت دارند که مصرف آنرا در این مورد غیرممکن می کند. ذرات گوگرد در حرارت ۳۲ درجه به بالا به برگ درختان سیب آسیب می رساند.

مرکبات و سایر میوه های درختی نیز ممکن است بر اثر مصرف گوگرد در هوای گرم آسیب ببینند.

قبلاً از مخلوط گوگرد و آب آهک برای کنترل انواع حشرات و امراض درختان میوه استفاده می شده ولی در سالهای اخیر بعضی از ترکیبات شیمیایی جدید بجای آن مصرف می شود.

گاز اسیدسولفور(SO2) وسیله موثری برای از بین بردن حشرات مضر است. بعلاوه خوشه های انگور و سایر میوه ها نیز از مصرف آن صدمه نمی بینند در ایالات متحده آمریکا از گاز so2 برای ضدعفونی میوه های تازه استفاده می کنند تا از انتقال و پراکندگی حشرات مضر جلوگیری شود.

ضدعفونی با گاز so2 نه تنها از فساد میوه های تازه جلوگیری می کند بلکه باعث حفظ ویتامینها و مانع از تغییر رنگ و مزه میوه نیز خواهد شد. گاز so2 برای حفظ علوفه های انباری سبز نیز بکار می رود ولی برای این منظور بهتر است از ترکیبات گرد مهتابی سولفیت سدیم که بتدریج از خردگاز so2 متصاعد می کند استفاده نمود.

گوگرد برای دفع آفات از مزایای زیادی برخوردار است. البته به اندازه بعضی از ترکیبات جدیدی که اخیراً در بازار عرضه می شوند موثر نیست ولی همان طوری که بر عموم پوشیده نمی باشد این ترکیبات شیمیایی عاری از نقاط ضعف نیستند. قیمت گوگرد ارزان و استفاده از آن آسان است و بعلاوه در مورد کنه های گیاهی تعادل بیولوژیکی محیط را برهم نمی زند و از همه مهمتر اینکه اثرات سمی از خود بر جای نمی گذارد و به همین علت مصرف آن بطور محدودی ادامه خواهد یافت. ولی در مقایسه با سایر ترکیبات شیمیایی مصرف گوگرد برای دفع آفات نباتی در اینده کاهش خواهد یافت.

خلاصه مطالب مهم

سالانه حدود ۴۰% گوگرد در کشاورزی و صنایع مربوط به آن مصرف می شود.

بخشهای عمده مصرف گوگرد در کشاورزی عبارتند از:

الف) صنایع کودهای شیمیایی

ب) تغذیه گیاه و حاصلخیزی خاک

ج) تغذیه حیوانات و انسان

د) دفع آفات

بخش عمده ای از گوگرد برای تولید کودهای شیمیایی به مصرف می رسد (حاصلخیزی خاک)

اهمیت کودهای شیمیایی در افزایش تولید جهانی مواد غذایی و ازدیاد کمبود گوگرد در خاکهای زراعی باعث خواهد شد در اینده مصرف گوگرد برای این دو منظور افزایش یابد.

اهمیت اسید نیتریک در صنایع کودهای فسفاته در آینده بستگی به هزینه تولید و قیمت این اسید در مقایسه با اسیدسولفوریک خواهد شد.

ارزش گوگرد در تغذیه حیوانات مورد قبول بوده و در آینده نیز به اهمیت آن تأکید بیشتری خواهد شد اهمیت این عنصر در تغذیه حیوانات نشخوارکننده احتمالاً در آینده اثراتی بر روی مصرف گوگرد خواهد داشت زیرا ممکن است در آینده مواد گوگرددار همراه با خوراک دامی در تغذیه این حیوانات بکار رود مصرف مقادیر زیادی اوره در سیستم غذایی حیوانات نشخوارکننده تأثیر غیرقابل اجتنابی در مصرف ترکیبات گوگرددار در این را خواهد داشت. استفاده گوگرد در دفع آفات نباتی مزایای متعددی دارد که یکی از آنها بر جای نماندن باقیمانده سم بر روی گیاهان است. البته گوگرد در کنترل آفات به اندازه ترکیبات شیمیایی جدیدی که اخیراً در بازار عرضه می شوند موثر نیست و به همین علت با وجودی که از مزایای دیگری در این راه برخوردار است مصرف گوگرد برای دفع آفات در آینده کاهش خواهد یافت.

اهمیت گوگرد در کشاورزی ایران

در کشاورزی ایران گوگرد به جهاتی که ذیلاً شرح داده می شود دارای اهمیت است

۱- از نظر تغذیه گیاه و حاصلخیزی زمین

۲- از نظر تولید کودهای شیمیایی

۳- از نظر تغذیه حیوانات و انسان

۴- از نظر مبارزه با آفات و بیماریهای گیاهی

۵- از نظر اصلاح خواص فیزیکی و شیمیایی خاک

۶- از نظر تهیه خشکبار (قیسی، برگیع بعضی انواع کشمش و غیره)

راجع به بند ۱ و ۳ توضیح اضافی بر آنچه شرح داده شده است لزومی ندارد ولی راجع به موارد دیگر اقدامات و کارهایی که تاکنون در ایران انجام شده است شرح داده می شود.

مصرف گوگرد در تهیه کودهای شیمیایی

سال ۱۳۲۵ اولین سال تولید کودهای شیمیایی در ایران است. ارمناک کاراپتیان مهندس شیمی در کارخانجات شیمیایی کرج مربوط به بنگاه شیمیایی وابسته به وزارت کشاورزی سه نوع کود فسفری می ساخت که تماماً از مبنای استخوان بود. کودهای فسفری مذکور عبارتند از: پودر استخوان، ترموفسفات و سوپرفسفات ساده، در سالهای اول تولید این کودها که قسمت عمده آن سوپرفسفات ساده بوده است. مقدار تولیدی سالیانه کفاف مصرف را می داد زیرا بتدریج کشاورزان با این گونه کودها آشنا می شوند تولید سالیانه مجموع کودهای فسفری بین ۴۰ تا ۸۰ تن بود. همانطوری که شرح داده شده است برای تولید سوپرفسفات ساده بایستی اسیدسولفوریک یعنی جوهرگوگرد را بر روی فسفات تری کلسیک اثر بدهند تا تولید گچ و فسفات منوکلسیک نماید.

در کارخانجات شیمیایی کرج هم طبق همین روش سوپرفسفات ساخته می شد و آقای کاراپتیان جوهر گوگرد را بر خاکستر استخوان که دارای فسفات تری کلسیک است اثر می داد.

بتدریج که کشاورزان کشور به فواید کودهای شیمیایی پی بردند تقاضای آنها برای خرید این نوع کودها زیاد شد و تولید داخلی کفاف مصرف ننمود. لذا از سال ۱۳۲۴ به بعد اقدام به ورود کودهای شیمیایی نیز برای ورود کود شیمیایی منجمله سوپرفسفات تریپل و فسفات دی آمونیم از خارج گردید و علاوه بر بخش دولتی بخش خصوصی نیز برای ورود کود شیمیایی سرمایه گذاری و فعالیت نمود، روی همین اصل چون قیمت واحد فسفر در کودهای وارداتی بمراتب ارزانتر از قیمت واحد فسفر در کودهای فسفری تولید داخلی بود، لذا از سال ۱۳۳۶ به بعد تولید کودهای فسفری از جمله سوپرفسفات ساده در ایران متوقف گردید.

خوشبختانه پس از ۱۳ سال که از متوقف شدن تولید کودهای فسفری گذشت تولید کودهای دی آمونیم فسفات و سوپرفسفات تریپل در کارخانجات مجتمع پتروشیمی امام خمینی (ره) شروع که سالیانه حدود ۱۱۰ هزارتن از این دو رقم کود می سازد بعلاوه مقدار قابل توجهی اسید فسفریک تولید می نماید که در حال حاضر جنبه صادراتی دارد ولی در صورتیکه لازم باشد می توان با استفاده از آن کود، فسفری بیشتری برای مصرف داخلی تولید نماید.

کارخانجات مجتمع شیمیایی امام خمینی (ره) و همچنین کارخانه کود شیمیایی شیراز اوره و آمونیاک و نیترات دی آمونیم نیز تولید می نمایند که چون با گوگرد ارتباطی ندارد در اینها مورد بحث قرار نمی گیرد.

مصرف گوگرد در مبارزه با آفات و بیماریهای گیاهی

گوگرد برای آفات گیاهان که از گروه حشرات هستند اثر قطعی و مهمی ندارند فقط در بعضی مانند شته ها، شپشک ها تا حدودی مانع ازدیاد سریع نسل و تولیدمثل آنها می شود.

گوگرد کنه های نباتی را می کشد به همین جهت در مبارزه با کنه های نباتی اثر قابل توجهی دارد. گوگرد در از بین بردن اسپرهای بعضی قارچها بخصوص سفیدکها مثل سفیدک مو، سفیدک گل سرخ، سفیدکهای درختان میوه و غیره اثر بسیار مفیدی دارد. پودر گوگرد از اسیاب کردن گوگرد بدست می آید. برای تهیه گل گوگرد، گوگرد معدنی را در کوره های مخصوص ذوب نموده و بخار می کنند. اولین بخار را به اتاقهای مخصوص هدایت می کنند که در آنجا بصورت ذرات خیلی ریز جامد درمی آید. محلول پلی سولفید را با گوگرد و آهک تولید می کنند.

همانطوری که اشاره شد در ایران گوگرد برای مبارزه با سفیدک مو و کنه های درختان میوه و درختان مرکبات به مصرف رسیده و می رسد در سالهای اخیر مصرف آن در مبارزه با کنه های نباتی کاهش یافته و بجای آن از سمومی استفاده می کنند که این سموم هم برای مبارزه با کنه ها و هم برای مبارزه با شته ها و شپشک ها و غیره مفیدند ولی برای مبارزه با سفیدک مو و سایر سفیدک هنوز هم موثرترین و یا صرفه ترین سم گل گوگرد و گوگرد آسیایی است.

مصرف گوگرد در اصلاح خواص فیزیکی و شیمیایی خاک

قبل از شرح مصرف گوگرد در اصلاح خواص فیزیکی و شیمیایی خاک توضیح داده می شود که اگر در یک خاک رسی مقدار سدیم زیاد باشد ذرات رس بصورت انتشار درمی آید و چسبناک می شود. در سطح این گونه خاکها پس از آبیاری طبقه سخت و غیرقابل نفوذ آب و هوا ایجاد می شود که اصطلاحاً می گویند زمین سله بسته است. از صفات مشخصه اینگونه خاکها ترک ترک شده سطح آنان می باشد.

چنین خاکهای خیلی سفت و سخت بوده و برای گیاه محیط بسیار نامساعدی است و حال اگر جای سدیم را با کلسیم عوض کنیم ذرات رس بصورت منعقد و دانه ای درمی آید و خاک پوک و با نفوذ می گردد.

بنابراین برای اصلاح خاک سدیمی باید مقدم بر هر کاری سدیم قابل تعویض را بوسیله کلسیم جانشین نمود مطابق فرمول زیر:

رس > 2 Na SO4 +Ca CaSO4 + رس

اگر تأثیر سولفات کلسیم که همان گچ باشد بخوبی انجام شود، سولفات دو سدیم حاصله را باید بوسیله شستن خاک از طبقه خاک زراعی خارج نمود و این عمل دقیق و مشکل است چون گچ ارزانترین ترکیب کلسیم قابل حل می باشد مصرف آن راحتر و متداولتر است ولی سایر ترکیبات قابل حل کلسیم را نیز می توان مورد استفاده قرار داد. در خاکهای آهکی اسیدها با موادی که اسید تولید می کنند بخوبی می توانند کلسیم موجود را بصورت ترکیبات قابل حل تبدیل نمایند و این کلسیم قابل حل جانشین سدیم می شود. مثلاً گوگرد در خاک تحت تأثیر عوامل میکروبی اکسیده می شود و با آب تولید اسید سولفوریک می نمایند.

بعداً اسید سولفوریک حاصله با کربنات کلسیم ترکیب و سولفات دوکلسیم (گچ) تولید می شود طبق فرمولهای زیر:

۲so2 25+3o2

So2+H2o H2so4

H2so4 + caco3 caco4 + H2o + co2

در اکثر خاکهای سدیمی نمک خیلی مزاحم کربناتها و بی کربناتها می باشد زیرا کلرورها و سولفاتها خیلی آسانتر از کربناتها از خاک شسته می شوند بعلاوه چون اسید کربنیک اسید خیلی ضعیفی است لذا کربناتها قابل حل در آب خاصیت قلیایی در خاک ایجاد می کنند در این گونه موارد سولفات کلسیم (گچ) که از تحول گوگرد در خاک تولید می گردد با این کربناتها ترکیب می شود و در نتیجه کربنات کلسیم غیرقابل حل و سولفاتهای سدیم و امثال آن تولید می گردد که این سولفاتها را با شستشوی خاک از طبقه خاک زراعی خارج می کنند.

با این عمل هم خواص فیزیکی خاک اصلاح می شود و هم قلیائیت شدید آن کاهش می یابد و در نتیجه خاک برای گیاهان زراعی به مراتب مساعدتر می گردد.

کابردهای گوگرد در کشاورزی

اهمیت گوگرد در تغذیه گیاهی و اصلاح خاکهای شور

اهمیت گوگرد در کشاورزی

۱ـ تولید کودهای شیمیائی وتغذیه گیاهی و حاصلخیزی زمین

۲ـ تغذیه حیوانات و انسان

۳ـ تهیه سموم دفع آفات

مصرف گوگرد در صنایع کودهای شیمیائی:

(گوگرد در تغذیه گیاه)

۱ـ ازدیاد مصرف کودهای فاقد گوگرد

۲ـ کاهش مصرف گوگرد برای کنترل انواع قارچها و حشرات گیاهی

۳ـ افزایش تولید محصولات کشاورزی که خود باعث ازدیاد مصرف عناصر مورد نیاز شده است.

گوگرد برای تنظیم پاره ای از اعمال حیاتی گیاه مورد نیازمی باشد این اعمال عبارتنداز :

الف) ساختن اسیدهای آمینه که عوامل سازنده پروتئین می باشد.

ب) فعال کردن دیاستازهائیکه در تجربه پروتئین موثرند.

ج) ساختن بعضی از ویتامینها

د) تشکیل گلوسیدهای چرب که در گیاهانی مانند پیاز و سیریافت می شوند.

مصرف گوگرد در نباتات:

ولی ترکیبات سولفاته را می توان به اسانی و بدون هیچ خطری با کودهای نیتراته مخلوط نمود و در واقع محصولی نیز به نام آمونیم سولفات نیترات یا آمونیم سولفات که حاوی ۲۶% ازت و ۱۲%گوگرداست در بعضی مناطق جهان تولید و مصرف می شود. (در ایران نیز این کود سابقه مصرف دارد و مصرف کنندگان از آن راضی بوده اند)

مثلاً گیاهان حبوبات در مقایسه با غلات احتیاج بیشتری به گوگرد دارند.

اصلاح کننده خاک:

نیاز به اصلاح و شستشو اساسا مبتنی بر شوری خاک، درصد سدیم قابل تعویض (ESP)، کربنات و بی کربنات محلول در آب، بافت و رس های موجود در خاک می باشد. بافت و مینرالوژی خاک بر مقدار سدیمی قابل تعویض و مقدار آب مورد نیاز برای شستشوی خاک تأثیر می گذارد. اگرچه برای خاک EPS برابر 15 نقطه بحرانی می باشد ولی این عدد برای خاک های شنی و مناطقی که دارای آب شور هستند قابل قبول است. در صورتی که ESP خاک حدود 10-7 و یا کمتر از این مقدار باشد، نفوذپذیری خاک کاهش می یابد بویژه زمانی که نمک موجود در آب آبیاری کم باشد و نسبت رس های متورم شونده در خاک کمتر از 2:1 باشد.

کاربرد مقدار مناسبی از اصلاح کننده و شستشوی خاک به منظور انتقال نمک های محلول سدیمی تعویض شده به پایین منطقه ریشه، اساس احیای خاک را تشکیل می دهد. معمولا اصلاح کننده های تولید کننده اسید برای خاک های آهکی مناسب هستند ولی برای خاک های غیر آهکی بهتر است از نمک های خنثی استفاده شود. برای انتخاب اصلاح کننده مناسب باید اطلاعات کافی در مورد مقدار آهک موجود در خاک وجود داشته باشد. ملاحظات اقتصادی را هم باید برای انتخاب اصلاح کننده در نظر گرفت. علاوه بر این تفاوت های اساسی که مواد مختلف با یکدیگر دارند مثل تفاوت در زمان بکار بردن آن ها، ابزار مورد نیاز برای بکار بردن آن ها، و همچنین نوع کشت و کیفیت آب آبیاری بر انتخاب نوع اصلاح کننده در نظر گرفته شود.موادی که برای اصلاح خاک بکار می روند شامل موارد زیر می باشد.

ژیپسم :

حلالیت، اندازه ریز ذرات، و درجه خلوص ژیپسم، خواصی هستند که بر مؤثر بودن ژیپسم به عنوان اصلاح کننده خاک تأثیر می گذارند. حلالیت ژیپسم در آب کم است ولی در حضور نمک های دیگر حلالیت آن افزایش می یابد. ژیپسمی که به عنوان اصلاح کننده خاک به کار می رود باید دارای اندازه ذرات بسیار ریز باشد و همچنین برای محاسبه مقدار مورد نیاز برای خاک باید در جه خلوص آن مشخص باشد. ژیپسمی که به صورت محصول جانبی صنایع اسید فسفریک تولید می شود حاوی مقادیر زیادی فسفر می باشد.

ژیپسم زمانی به عنوان اصلاح کننده در خاک بکار برده می شود که خاک زمین کشاورزی در اثر کشت، سفت و مسطح شده باشد. برای اختلاط ژیپسم با خاک، از یک دیسک سبک استفاده می شود. اختلاط ژیپسم با خاک در زمان شخم زدن زمین مناسب نیست به دلیل اینکه نفوذپذیری خاک باید تنها در سطح خاک افزایش یابد. تدفین ژیپسم در عمق خاک نیز کمکی به اصلاح نفوذپذیری و شستشوی خاک نمی نماید. برای رسیدن به حداکثر سرعت نفوذپذیری سطح خاک باید در همان شرایط سخت و متراکم نگه داشته شود. خاک در دو مرحله شسته می شود. پس از شستشوی اول باید خاک کاملا خشک شود. بدین ترتیب با شستشوی دوم معمولا بیشتر نمک ها از خاک شسته می شوند. بعد از اینکه خاک به اندازه کافی خشک شد می توان کشت گیاه را آغاز نمود. ژیپسم مورد استفاده با سرعت معقولی وارد فاز محلول خاک می شود که به رشد گیاه صدمه نمی زند. ژیپسم مطابق واکنش زیر با خاک واکنش می دهد:

در این معادله اندیس (ad) نشان دهنده حالت قابل تعویض بودن و جذب شده می باشد. سدیم سولفات محلول تولید شده با شستشوی خاک با آب آبیاری خارج می شود.

سولفوریک اسید:

سولفوریک اسید (H2SO4) بطور مو فقیت آمیزی برای خاک های آهکی مورد استفاده قرار می گیرد. عملکرد سولفوریک اسید معمولا نسبت به سایر اصلاح کننده ها برای خارج کردن سدیم موجود در خاک های آهکی بسیار عالی است. واکنش سریع سولفوریک اسید با خاک و تشکیل ذرات کلوئیدی ژیپسم و افزایش حلالیت نمک های محلول که در خاک تجمع یافته اند دلایل عملکرد مناسب سولفوریک اسید در خاک های آهکی می باشند.

فرو و آلومینیم سولفات که در منطقه تماس و در pH پایین تولید می شوند نیز ممکن است به اصلاح خاک کمک نمایند. عملکرد مناسب سولفوریک اسید در اصلاح خاک به صورت توضیح داده شده است:

در خاک های شور که حاوی مقدار کافی سنگ آهک (CaCO3) هستند، گوگرد عنصری و اسید سولفوریک معمولا به عنوان اصلاح کننده خاک استفاده می شوند. از آنجاییکه گوگرد عنصری با عملکرد میکرو ارگانیسم های موجود در خاک به اسید سولفوریک تبدیل می شود، بجز زمان لازم برای اکسیداسیون بیولوژیکی، از نظر تئوری عملکرد این دو ترکیب معادل یکدیگر است. در بیشتر موارد در صورتی که اصلاح کننده به مقدار کافی در خاک وجود داشته باشد، عمل گوگرد عنصری و اسید سولفوریک برای خارج کردن سدیم جذب شده، با واکنش زیر نشان داده می شود:

نمک سدیم محلول، Na2SO4 و NaHCO3 با شستشو با آب آبیاری از خاک خارج می شود. در صورتی که اصلاح کننده به مقدار کافی در خاک بکار برده نشود عملکرد گوگرد و اسید سولفوریک در خاک به صورت زیر نشان داده می شود:

گاز دی اکسید کربن تشکیل شده وارد اتمسفر می شود. در حداکثر راندمان، هر اتم گوگرد می تواند چهار اتم سدیم جذب شده را تعویض نماید؛ در راندمان پایین هر اتم گوگرد، دو اتم سدیم را تعویض می نماید. راندمان بالای سولفوریک اسید معادل گوگرد عنصری(S0) است. احتمالا تحت شرایط میدانی هر اتم گوگرد سه اتم سدیم را تعویض می نماید.

سولفوریک اسید به راحتی با استفاده از تانک هایی که بر روی یک تریلر قرار داده شده ذر جاهای مختلف زمین کشاورزی می تواند بکار برده شود. از تجهیزات پاشنده نیز می توان استفاده نمود ولی شدت پاشش باید به حدی باشد که بخش های سخت خاک را بتواند بشکند و امکان نفوذ اسید به داخل خاک را فراهم نماید. بعد از بکار بردن سولفوریک اسید در خاک، آب شستشو بکار برده می شود و بعد از خشک شدن نسبی خاک زمین برای کشت آماده است. شستشو باید به حدی باشد که از خارج شدن سدیم از منطقه ریشه اطمینان حاصل شود. در صورتی که شستشو به اندازه کافی انجام نشود، کلسیم با CO2 آزاد شده واکنش داده و سدیم تمایل دارد که به محل های تعویض باز می گردند. سولفوریک اسید با خاک های آهکی خیلی سریع واکنش می دهد اما این اسید بسیار خورنده و خطرناک است. بنابراین برای بکار بردن سولفوریک اسید، باید از اپراتور های آموزش دیده استفاده نمود.

ضایعات اسیدی:

در بعضی صنایع اسید به صورت محصول جانبی تولید می شود که نسبتا ارزان بوده و می توانند بطور موفقیت آمیزی برای اصلاح خاک های آهکی مصرف شوند. اسید های صنعتی ممکن است حاوی مقدار زیادی فلزات سنگین باشند، هر چند با استفاده از این اسید ها در خاک های آهکی، این فلزات به شکل نامحلول و غیر قابل دسترس در می آیند. دیگر انواع ضایعات اسیدی ممکن است حاوی مواد آلی باشند که باعث مسمومیت فیتو می شوند. این مسئله در مواردی دیده می شود که از ضایعات اسیدی بدست آمده از واحد آلکیلاسیون در فرآیند تصفیه گازوئیل استفاده شود. اسید های واحد آلکیلاسیون باعث کاهش راندمان بعضی محصولات کشاورزی می شود در صورتی که اگر از سولفوریک اسید در گرید معرف در شرایط کنترل شده استفاده شود راندمان محصولات کشاورزی افزایش می یابد. استفاده از اسید های واحد آلکیلاسیون جوانه زدن را به تعویق انداخته و باعث سوخته شدن نوک برگ های می شود و همچنین رشد گیاه را به تعویق می اندازند.

گوگرد عنصری:

pH خاک تأثیر قبل توجهی بر عناصر غذایی موجود در خاک دارد. نیتروژن، فسفر، پتاسیم و عناصر ریز مغذی تحت تأثیر pH خاک قرار می گیرند.

گیاهان از نیتروژن و گوگرد برای سنتز اسیدهای آمینه که در ساخت پروتئین ها شرکت دارند، استفاده می نمایند. در pH بالا نیتروژن موجود در خاک به فرم نیترات در می آید که قابل جذب توسط گیاه نیست. نیترات تنها در حضور سولفات و در pH پایین می تواند توسط گیاه جذب شود. نیترات ها نه تنها باعث به هدر رفتن ازت می شوند که برای گیاه قابل استفاده نیست، بلکه آن ها از نظر زیست محیطی نیز مضر بوده و با شسته شدن با آب آبیاری باعث آلوندگی آب های زیر مینی شده سلامت مصرف کنندگان آب را به خطر می اندازد.

رشد زود رس گیاه و تشکیل ریشه توسط فسفر انجام می شود و گران ترین کود ماکرو محسوب می شود. اما در خاک هایی با pH برابر 5/7، فسفر با کلسیم موجود در خاک به فرم نامحلول در می آید که غیر قابل دسترس توسط گیاه می باشد و در نتیجه راندمان کود پایین می آید.

همچنین پتاسیم که برای رشد ریشه ها ضروری بوده، مقاومت گیاه را نسبت به افزایش داده و باعث بهبود کیفی و کمی محصولات کشاورزی می شود در pH بالا غیر قابل دسترس گیاه است. pH مناسب برای جذب عناصر غذایی حدود 5/6 است.

چگونگی تأثیر pH بر جذب عنصر غذایی توسط گیاه

با بکار بردن گوگرد بنتونیتی در خاک، بنتونیت موجود در آن رطوبت خاک را جذب نموده و گرانول ها در خاک متلاشی می شوند. اندازه ذرات کود متلاشی شده در محدوده چند میکرو تا چند دهم میلی متر است. با تأثیر باکتری های موجود بر ذرات ریز گوگردی، گوگرد عنصری به اسید سولفوریک تبدیل و باعث کاهش pH خاک می شود. این اکسیداسیون به عوامل مختلفی از جمله دما و رطوبت خاک، منافذ موجود در خاک و اندازه ذرات گوگرد بستگی دارد. در خاک های گرم که دارای رطوبت کافی هستند عمل اکسایش بهتر انجام می شود. بنابراین کاربرد گوگرد بنتونیت در خاک باعث کاهش pH شده و میزان جذب و کارآیی کودهای شیمیایی را افزایش می دهد.

باید به این نکته توجه نمود که تبدیل گوگرد عنصری به سولفات یک فرآیند بیولوژیکی (آهسته) بوده و یک واکنش شیمیایی (سریع) نیست. این فرآیند زمانی اتفاق می افتد که باکتری های موجود در خاک فعال باشندیعنی زمانی که خاک گرم و مرطوب است.لازم است که دمای خاک بالاتر از 55F باشد. باکتری ها در زمستان فعال نیستند بنابراین به کار بردن در فصل پاییز هیچ تأثیری بر pH خاک نخواهد داشت. افزون بر این، خاک نباید پر آب باشد(ناهوازی). در این محیط گوگرد باکتری های ناهوازی به هیدروژن سولفید تبدیل می شود. هیدروژن سولفید باعث از بین رفتن ریشه گیاه می شود.

مقدار گوگرد مورد نیاز به بافت خاک بستگی دارد. رس ها و مواد آلی موجود در خاک مانند یک بافر عمل می نمایند و +H تولید شده را جذب نموده و یون های معدنی را به محیط آزاد می نمایند. بطور کلی خاک های شنی به کمترین مقدار گوگرد و خاک هایی که حاوی مقادیر بیشتری مواد آلی و یا رس هستند، مقدار گوگرد مورد نیاز آن ها نیز بیشتر است. این مسئله از اهمیت خاصی بر خوردار است که زمین های کشاورزی یک سال قبل از شروع به کشت، با گوگرد بنتونیتی تیمار شوند تا pH خاک اصلاح گردد.

گوگرد عنصری مورد نیاز برای کاهش pH خاک به حدود 5/4

Current pH

Soil type

Powered By

BLOGFA.COM

به آموزشگاه زراعت یار خوش آمدید.

گیاهان برای رشد سالم و شاداب به ترکیبی شامل نیتروژن (N)، فسفر (P)، پتاسیم (K) و سایر مواد مغذی نیاز دارند. بسیاری از این مواد مغذی بطور طبیعی در خاک وجود دارند، اما در طی سال های متمادی بدلیل کاشت گیاهان مختلف، مواد مغذی خاک کاهش و یا از بین می روند و نیاز به مواد جایگزین دارند. با انتخاب یک کود مناسب و مصرف آن کود در زمان مناسب، می توانید براحتی به برداشت چشمگیری دست پیدا کنید. مشاورین ما در این راه در کنار شما هستند.

لیست تمام کودها

برای داشتن یک عملکرد مناسب در برداشت، مهمترین عامل بعد از خاک و آب، انتخاب یک بذر مناسب است.بنابراین سعی کنید هزینه های سنگین کاشت داشت و برداشت را روی یک بذر مطمئن انجام دهید. مشاورین ما در این راه در کنار شما هستند.

لیست تمام بذرها

علائم کمبود گوگرد در گیاه

در میان بیش از دو هزار مطلب آموزشی منتشر شده در زراعت یار جستجو کنید …

گوگرد در گیاه، به صورت آنیون جذب می گردد و نحوه ی جذب آن به صورت SO-24 است.

گوگرد در ساخت پروتئین و فعالیت آنزیم ها دخالت دارد.

مقدار کمی گوگرد به صورت گاز SO2 در هوا وجود دارد. در مناطق صنعتی که از سوخت های فسیلی استفاده می شود، میزان گاز در هوا افزایش یافته و در زمان بارندگی با آب باران ترکیب شیمیایی ایجاد می کند و تبدیل به اسید می گردد و به صورت باران های اسیدی بر روی گیاهان می بارد و باعث از بین رفتن پوشش گیاهی منطقه می گردد.

همچنین باران اسیدی مذکور، PH خاک منطقه را اسیدی می کند.