نشانههای سجاوندی
عجب سازنده ی این علامت عرب دولاب است
نبض ما مرجع پزشکی و سلامت – دانستنیهای سلامت و مشاوره پزشکی
نبض ما– معمولا سلول های قرمز خون دایره ای شکل هستند و از طریق رگ های خونی کوچک، اکسیژن را به تمام نقاط بدن می رسانند. در افرادی که به بیماری سلول داسی شکل مبتلا هستند سلول های قرمز خون سخت و چسبنده شده و به شکل C انگلیسی شده و یا به اصطلاح داسی شکل می شوند.
سلول های داسی شکل به سرعت از بین می روند و باعث کمبود سلول های قرمز خون می شوند. علاوه بر این وقتی می خواهند از رگ های کوچک عبور کنند گیر می افتند و باعث گرفتگی رگ ها می شوند. این بیماری می تواند درد و مشکلات جدی دیگری از قبیل عفونت، سندرم حاد قفسه سینه و سکته مغزی به وجود آورد که در ادامه آمده است.راه درمان بیماری کم خونی داسی شکل
به گزارش نبض ما، در ادامه انواع بیماری سلول داسی شکل آمده است:
افرادی که به این نوع از بیماری سلول داسی شکل مبتلا هستند، دو ژن سلول داسی شکل ( “S)، از هر والد را به ارث می برند. این نوع معمولا با کم خونی داسی شکل شناخته می شود و معمولا، شدیدترین شکل این بیماری است.
افرادی که به این نوع از بیماری سلول داسی شکل مبتلا هستند، یک ژن سلول داسی شکل ( “S) از یک والد و یک نوع هموگلوبین غیر طبیعی به “C از والد دیگر به ارث می برند . هموگلوبین پروتئینی است که اجازه ی حمل اکسیژن به تمام نقاط بدن توسط سلول های قرمز خون را صادر می کند. این نوع معمولا نوع خفیف بیماری سلول داسی شکل است.
افرادی که به این نوع از بیماری سلول داسی شکل مبتلا هستند، یک ژن داسی شکل ( “S) از یک والد و یک ژن دیگر از بتا تالاسمی (نوع دیگری از کم خونی) از والد دیگر به ارث می برند. دو نوع بتا تالاسمی “۰ و “+وجود دارد. افرادی که HBS بتا تالاسمی “۰ دارند به نوع شدید بیماری سلول داسی شکل مبتلا هستند اما بیماری داسی شکل در بیماران مبتلا به HBS بتا تالاسمی “+ خفیف تر است.
در ادامه دو نوع نادر بیماری سلول داسی شکل آمده است:
این نوع از بیماری سلول داسی شکل بسیار نادر است. افرادی که به این نوع از بیماری مبتلا هستند، یک ژن سلول داسی شکل ( “S) از یک والد و انواع هموگلوبین های غیر طبیعی به های(“D، “E یا “O) از والد دیگر به ارث می برد.
به گزارش نبض ما، افرادی که به SCT مبتلا هستند، یک ژن سلول داسی شکل ( “S) از یک والد و یک ژن طبیعی ( “A) از والد دیگر به ارث می برند. افرادی که به این نوع بیماری مبتلا هستند معمولا علائمی ندارند و به زندگی عادی خود ادامه می دهند اما آن ها این صفت را به فرزند خود انتقال می دهند.
بیماری سلول داسی شکل نوعی بیماری ارثی است که کودک از زمان تولد به آن مبتلا می شود. علت این بیماری به ارث رسیدن ژن داسی شکل از هر یک از والدین است.
تورم در دست و پا از اولین نشانه های بیماری سلول داسی شکل است که اغلب با تب همراه است. این تورم به علت گیر کردن سلول های داسی شکل در رگ ها رخ می دهد. روش درمان آن استفاده از داروهای ضد درد و نوشیدن مایعات مانند آب است.
یکی از دلایلی که این بیماران به اورژانس و بیمارستان مراجعه می کنند درد است. علت این درد ها نیز گیر کردن سلول های داسی شکل است که با توجه به بیماری درد ها شدید و خفیف است.
به گزارش نبض ما، برای درمان درد ناشی از این بیماری می توان از داروهای ایبوپروفن و آسپرین استفاده کرد. در مواردی که فرد درد شدیدی دارد با دستور پزشک مصرف مورفین روزانه تجویز می شود.
کم خونی یکی از عوارض شایع بیماری سلول داسی شکل است. در بیماران مبتلا به SCD به دلیل اینکه سلول های قرمز خون زود از بین می روند دیگر نمی توانند اکسیژن را به درستی در بدن منتقل کنند. نشانه های کم خونی به شرح زیر است:
تزریق خون برای درمان کم خونی سلول داسی شکل شدید توصیه می شود. شدید شدن ناگهانی کم خونی به علت عفونت یا بزرگی طحال یکی از دلایل انتقال خون است. تزریق خون متداول نیز می نواند مشکلاتی به همراه داشته باشد.
زیاد شدن خون، که به هموسیدروز شناخته می شود، می تواند کبد، قلب، لوزالمعده و اندام های دیگر را دچار مشکل کند و به بیماری هایی مانند دیابت منجر شود. درمان کیلیت آهن باید همزمان در بیماران مبتلا به SCD که به طور منظم خون دریافت می کنند به منظور کاهش سطح آهن اضافی انجام شود.
به گزارش نبض ما، مبتلایان به بیماری سلول داسی شکل (مخصوصا نوزادان و کودکان) در معرض عفونت هستند. افرادی که دارو مصرف می کنند در معرض عفونت هستند زیرا از عوارض داروهای بیماری سلول داسی می توان به از کار افتادن طحال اشاره کرد که باعث عفونت در بدن می شود. پنومی یا عفونت ریه ها از علل اصلی مرگ و میر در نوزدان مبتلا به این بیماری است.
عفونت ها با داروهای آنتی بیوتیک و گاهی تزریق خون درمان می شود. با بروز تب حتما باید به پزشک مراجعه شود تا درمان های لازم صورت گیرد.
این سندرم می تواند تهدید کننده زندگی باشد و باید در بیمارستان تحت درمان قرار گیرد. علائم و نشانه های آن مشابه سینه پهلو است. علائم این بیماری شامل درد قفسه سینه، سرفه، تنگی نفس و تب می باشد.
بزرگسالانی که به SCD شدید مبتلا هستند، می توانند از دارویی به هیدروکسی اوره برای پیشگیری استفاده کنند. البته این افراد باید به صورت دائم آزمایش خون بدهند و دوز مناسب دارو را برای پیشگیری از عوارض جانبی استفاده کنند.
درمان می تواند شامل داروهای برطرف کننده عفونت، داروهایی برای باز کردن راه تنفس و انتقال خون باشد.
این بحران می تواند تهدید کننده زندگی باشد و باید در بیمارستان تحت درمان قرار گیرد. زمانی این اتفاق می افتد که تعداد زیادی از سلول های داسی شکل در طحال به دام می افتند و طحال به طور ناگهانی بزرگ می شود. علائم این بیماری شامل ضعف ناگهانی، رنگ پریدگی لب، تنفس سریع، تشنگی شدید، درد شکم در سمت چپ بدن و ضربان قلب سریع می باشد.
پدر و مادر یک کودک مبتلا به بیماری سلول داسی شکل باید یاد بگیرند که چگونه طحال فرزند خود را اندازه گیری کنند تا در صورت بزرگ شدن به پزشک مراجعه کنند.
افرادی که این بحران را در گذشته گذرانده اند باید انتقال منظم خون داشته باشند و یا عمل برداشتن طحال برای آن ها انجام شود.
از دست دادن بینایی زمانی که عروق خونی در چشم و شبکیه توسط سلول های داسی شکل مسدود می شود رخ می دهد. در برخی بیماران هم وسیع شدن عروق خونی در چشم به دلیل کمبود اکسیژن منجر به نابینایی می شود.
برای پیشگیری مبتلایان بیماری سلول داسی شکل باید هر ساله تحت نظر یک متخصص شبکیه باشند. برای درمان نیز اگر شبکیه با رشد بیش از حد عروق خونی آسیب دیده باشد، لیزر درمانی اغلب می توانید از کاهش بینایی جلوگیری کند.
زخم ها معمولا در قسمت های پایین پا رخ می دهد. این اتفاق در مردان شایع تر است. ترکیبی از عوامل مختلف باعث تشکیل زخم می شود که می توان به تروما، عفونت، التهاب، و وقفه در گردش خون در کوچکترین رگ های خونی پا اشاره کرد.
زخم ها می تواند با پماد و کرم های مخصوص درمان شود. در صورت شدید بودن زخم ها فرد به داروهای مسکن نیاز دارد. استراحت نیز می تواند به کاهش زخم و تورم پا کمک کند اما همیشه ممکن نیست.
سکته مغزی زمانی که سلول های داسی شکل مانع رسیدن خون به مغز شوند اتفاق می افتد. ۱۰ درصد کودکان مبتلا به بیماری سلول داسی شکل دچار سکته مغزی می شوند که می تواند منجر به عدم توانایی در یادگیری و معلولیت شود.
پیشگیری با استفاده از سونوگرافی از عروق مغزی رخ می دهد. اگر کودک به بیماری داسی شکل شدید مبتلا باشد پزشک انتقال خون مکرر را برای جلوگیری از سکته مغزی توصیه می کند.
داسی شدن سلول های قرمز انعقاد خون را افزایش می دهد و خطر ابتلا به ترومبوز ورید عمقی را افزایش می دهد. اگر انعقاد در ریه رخ دهد احتمال آمبولی ریه بالا می رود. این بیماری ها می تواند به ناتوانی های شدید و یا حتی مرگ منجر شود.
این نوع از بیماری با یک آزمایش خون ساده قابل تشخیص است. بیماری سلول داسی شکل معمولا با آزمایش غربالگری نوزادان در بیمارستان تشخیص داده می شود. حتی این بیماری در دوران بارداری نیز قابل تشخیص است.
از آنجا که بیماران مبتلا به SCD در معرض ابتلا به عفونت و سایر مشکلات بهداشتی هستند، تشخیص و درمان زود هنگام این بیماری بسیار موثر است.راه درمان بیماری کم خونی داسی شکل
نشانه های بیماری سلول داسی شکل در سال اول زندگی مخصوصا از ۵ ماهگی بروز می کند. نشانه ها در هر فرد و با توجه به خفیف و شدید بودن بیماری متفاوت است. نشانه ها معمولا از همان ابتدای تولد خود را نشان نمی دهند زیرا هموگلوبین بدن جنین نوزاد نمی گذارد سلول های قرمز خون داسی شکل شوند. اما از ۴ و ۵ ماهگی هموگلوبین ها جایگزین سلول های داسی شکل می شوند و نشانه ها بروز می کنند. این بیماری با گذشت زمان شدیدتر می شود. درمان ها برای هر فرد با توجه به نوع بیماری متفاوت است و فقط عوارض را کاهش داده و طول عمر بیماری را افزایش می دهد.
داروی هیدروکسی اوره می تواند عوارض این بیماری را کاهش دهد. پیوند سلول های بنیادی (پیوند سلول A که با پیوند مغز استخوان نیز شناخته می شود یک روش برای جایگزینی سلول های سالم با سلول های آسیب دیده است. سلول های سالم در مغز استخوان ساخته می شوند.) می تواند در درمان بیماری موثر باشد.
نبض ما– مترجم: حانیه ایران خواه
روش های تشخیص و درمان سرطان غدد لنفاوی
برای درمان کم خونی چه باید کرد؟
۱۰ علت بالا بودن پلاکت خون در کودکان
علائم هموفیلی ،بیماری از جنس مردان
۱۰علامت افت فشار خون و راههای پیشگیری +ویدئو
علل، درمان و روش تشخیصی جدید عفونت خون
درصورتیکه نیاز به مشاوره و یا طرح پرسش از پزشک را دارید، فقط در بخش «از دکتر بپرسید» مطرح کنید.
Save my name, email, and website in this browser for the next time I comment.
دکتر سلام
زیبایی و جوانسازی به کمک فیلرها یا ژل ها+ فیلم (دکتر صمیمی)
راه های مقابله با ابتلا به زگیل تناسلی +ویدئو
تاثیر چاقی در فشار خون بالا
زگیل تناسلی از تشخیص تا درمان +ویدئو
برای چه بیماری هایی به متخصص اورولوژی مراجعه کنیم؟
عوارض و علل گذاشتن باطری قلب +ویدئو
جشنواره فجر
اعلام اسامی زدهای سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر
جشنواره 37/ معرفی و گزارش نشست خبری فیلم سرخپوست
جشنواره 37/ معرفی فیلم متری شش و نیم به کارگردانی سعید
جشنواره 37/ معرفی فیلم شبی که ماه کامل شد اثر نرگس آبیار
جشنواره 37/ معرفی فیلم طلا به کارگردانی پرویز شهبازی
جشنواره 37/ معرفی فیلم ناگهان درخت به کارگردانی صفی یزدانیان
ویدیو های سلامت
بهترین روش کاشت مو sut است یا fut + ویدئو
عوامل موثر در افزایش قد بعد از بلوغ
شایع ترین سرطان در بین زنان
آیا اعتیاد به پورنوگرافی قابل درمان است؟
روش های خانگی رفع چین و چروک صورت +ویدیو
مطالب پیشنهادی
بهترین بره رژیم لاغری برای کاهش وزن
عمل لابیاپلاستی برای این زنان ممنوع است!
مزایا و عوارض لیزر موهای زائد چیست؟
هزینه اصلاح طرح لبخند چقدر است ؟
گردشگری سلامت یا توریسم درمانی چیست؟
آنچه را که باید درباره کاربرد اسکن استخوان بدانید
هزینه آزمایش ایدز چقدر است؟
چه زمانی تست پاپ اسمیر انجام شود؟
زگیل تناسلی از تشخیص تا درمان +ویدئو
بهترین روش کاشت مو sut است یا fut + ویدئو
روش های خانگی رفع چین و چروک صورت +ویدیو
عارضه کم خونی زمانی بروز میکند که خون فاقد هموگلوبین کافی است. هموگلوبین به گلبولهای قرمز خون در حمل اکسیژن از ریهها به تمام اندامهای بدن کمک میکند.
کم خونی انواع مختلفی دارد که هر کدام به دلایل مختلف بروز میکنند و به اختصار در ذیل معرفی شدهاند:
1 – کم خونی ناشی از فقر آهن (IDA): این نوع کم خونی از شایعترین انواع این بیماری است. فقر آهن زمانی بروز میکند که بدن فاقد آهن کافی است.
بدن برای ساختن هموگلوبین به آهن نیاز دارد. این حالت معمولا در اثر از دست دادن خون به دلیل مشکلاتی همچون عادت ماهانه طولانی و سنگین، زخمهای داخلی، پولیپهای روده یا سرطان روده بروز میکند.
همچنین، رژیم غذایی فاقد آهن کافی میتواند منجر به بروز این حالت شود. در دوره بارداری نیز عدم وجود آهن کافی برای مادر و جنین موجب کم خونی از نوع فقر آهن میشود.راه درمان بیماری کم خونی داسی شکل
بدن میتواند با مصرف مود غذایی مانند گوشت گاو، صدفهای خوراکی، اسفناج، عدس، سیب زمینی کباب شده با پوست و تخمه گل آفتابگردان، آهن مورد نیاز خود را به دست آورد.
2- کم خونی مگالوبلاستیک یا فقر ویتامین: این نوع کم خونی معمولا در اثر کمبود فولیک اسید یا ویتامین B-12 بروز میکند. این ویتامینها به بدن در سالم نگهداشتن خون یا سیستم عصبی کمک میکنند. در این نوع کم خونی، بدن گلبولهای قرمز خونی تولید میکند که نمیتوانند اکسیژن را به خوبی تحویل دهند.
قرصهای مکمل حاوی فولیک اسید میتوانند این نوع کم خونی را درمان کنند. فولیک اسید را همچنین میتوان از مصرف دانهها و بنشنها، مرکبات و آب میوهها، سبوس گندم و سایر غلات، سبزیجات برگ پهن و سبز تیره، گوشت طیور، صدف و کبد به دست آورد.
گاهی اوقات ممکن است یک متخصص نتواند تشخیص دهد که علت این بیماری کمبود ویتامین B-12 است. این حالت معمولا در افراد مبتلا به کم خونی وخیم بروز میکند که در حقیقت نوعی بیماری خود ایمنی است. عدم دریافت ویتامین B-12 کافی میتواند موجب کرخی و بیحسی دستها و پاها، مشکلات در راه رفتن، از دست دادن حافظه و مشکلات بینایی شود. نوع درمان بستگی به عامل مولد بیماری دارد، اما به هر حال مصرف ویتامین B-12 ضروری است.
3- بیماریهای نهفته: بیماریهای خاصی وجود دارند که میتوانند به توانایی بدن در تولید گلبولهای قرمز خونی آسیب برسانند. برای مثال، افراد مبتلا به بیماریهای کلیوی به ویژه بیمارانی که دیالیز میشوند در معرض ابتلا به کم خونی قرار دارند. کلیههای این بیماران قادر به ترشح هورمونهای کافی برای تولید گلبولهای خونی نبوده و در هنگام دیالیز نیز آهن از دست میدهند.
4- بیماریهای خونی ارثی: اگر در خانواده سابقه بیماری خونی وجود داشته باشد، احتمال ابتلا به آن در افراد دیگر نیز افزایش مییابد. یکی از امراض خونی ارثی کم خونی گلبولهای داسی شکل است. به جای تولید گلبولهای قرمز خونی طبیعی که به راحتی درون رگهای خونی حرکت میکنند، گلبولهای داسی شکل حرکت سختی داشته و دارای لبههای خمیده هستند. این گلبولها نمیتوانند در رگهای خونی ظریف به آسانی حرکت کنند و در نتیجه مسیر رسیدن خون به اعضای بدن را مسدود میکنند. بدن گلبولهای قرمز داسی شکل را نابود میکند، اما نمیتواند با سرعت کافی انواع طبیعی و سالم جدیدی را تولید کند. این امر موجب بروز کم خونی میشود نوع دیگری از کم خونی ارثی تالاسمی است. تالاسمی زمانی بروز میکند که بدن ژنهای ویژهای را از دست میدهد و یا ژنهای غیر طبیعی مختلف از والدین به کودک ارث میرسد که به نحوه تولید هموگلوبین تاثیر منفی میگذارند.
5- کم خونی آپلاستیک: نوع نادری از کم خونی است و زمانی بروز میکند که بدن به اندازه کافی گلبول قرمز تولید نمیکند. از آنجا که این امر بر گلبولهای سفید نیز تاثیر میگذارد، از این خطر بالای بروز عفونتها و خونریزیهای غیر قابل توقف میشود. این حالت دلایل مختلفی دارد که عبارتند از: الف – روشهای درمانی سرطانها (پرتودرمانی و شیمی درمانی)
ب- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی (مانند مواد مورد استفاده در برخی حشرهکشها، رنگ و پاک کنندهها و شویندههای خانگی)
پ ـ برخی داروها (مانند داروهای مخصوص درمان روماتیسم مفصلی)
ت- بیماریهای خود ایمنی (مانند لوپوس)
ث – عفونتهای ویروسی که بر تراکم استخوانی تاثیر میگذارد.
نوع درمان بستگی به میزان حاد بودن کم خونی دارد. این بیماری را میتوان با تعویض خون، مصرف دارو و یا پیوند مغز استخوان درمان کرد. کم خونی برای پیشرفت در بدن به گذر زمان احتیاج دارد. در آغاز ممکن است هیچ علایمی بروز نکند و یا علایم بیماری بسیار خفیف باشد، اما با پیشرفت بیماری میتوان شاهد علایمی چون خستگی، ضعف، عدم توانایی در کار و تحصیل، کاهش دمای بدن، پریدگی رنگ پوست، ضربان قلب سریع، کوتاهی تنفسها، درد سینه، سرگیجه، تحریک پذیری، کرخی و سردی دستها و پاها و سردرد بود. تشخیص این بیماری با انجام یک آزمایش خون امکانپذیر است. در صورت مثبت بودن جواب آزمایش و ابتلا به کم خونی انجام آزمایشات دیگری نیز برای تشخیص نوع آن ضروری است. انتخاب نوع درمان کم خونی بستگی به علت بروز آن دارد. برای مثال، نحوه درمان کم خونی گلبولهای داسی شکل با نحوه درمان کم خونی ناشی از رژیم غذایی فاقد آهن یا فولیک اسید متفاوت است. از این رو برای کشف بهترین روش معالجه باید به متخصص مربوطه مراجعه کرد.
به روشهای گوناگون میتوان مانع از بروز برخی انواع کم خونی شد که مجموعهای از آنها در زیر آمده است؛
1- مصرف غذاهای حاوی آهن زیاد از جمله گوشت قرمز، ماهی، مرغ، تخممرغ، میوههای خشک شده، عدس و لوبیا، سبزیجات سبز برگ پهن مانند اسفناج، کلم و یا غلههای حاوی آهن غنی شده.
2- مصرف مواد خوراکی که جذب آهن را در بدن افزایش میدهد مانند آب پرتغال، توت فرنگی، کلم و یا سایر میوهها و سبزیجات حاوی ویتامین C.
3- خودداری از نوشیدن قهوه و چای همراه با وعدههای غذایی چرا که این نوشیدنیها جذب آهن در بدن را دشوار میکند.
4- کلسیم جذب آهن را مشکل میکند لذا برای به کار گرفتن بهترین روش برای مصرف کلسیم به میزان مناسب و کافی با پزشک متخصص باید مشورت کرد.
5- اطمینان از مصرف کافی فولیک اسید و ویتامین B-12 در رژیم غذایی
6- مشاوره با پزشک برای خوردن قرصهای مکمل آهن چرا که مصرف این قرص بدون مشورت با فرد متخصص صحیح نیست. این قرصها در دو نوع فروس و فریک ارایه میشوند. جذب فروس در بدن بهتر صورت میگیرد اما اثرات جانبی مانند تهوع، استفراغ و اسهال در پی دارد با این حال این اثرات جانبی را میتوان با کمک برخی اقدامات کاهش داد، از آن جمله اینکه ابتدا با نیمی از دوز تجویز شده شروع کرد و به تدریج آن را به دوز کامل رساند. قرص را در دوزهای تقسیم شده مصرف کرد. قرص را همراه با غذا مصرف کرد و اگر نوعی از قرص آهن مشکلاتی ایجاد میکند با متخصص مربوطه برای مصرف نوع دیگر مشورت کرد.
7- زنانی که باردار نبوده اما در سن بارداری قرار دارند باید هر 5 تا 1 سال یکبار آزمایش کم خونی بدهند. این امر حتی در شرایط سلامت باید صورت گیرد. انجام این آزمایشها باید از زمان نوجوانی آغاز شود.
8- همچنین زنانی که باردار نیستند و در سن بارداری قرار دارند در صورت داشتن علایمی چون عادت ماهانه شدید و طولانی، مصرف آهن کم و یا تشخیص قبلی ابتلا به کم خونی باید هر سال آزمایش خون بدهند. اکثر افراد از طریق یک رژیم غذایی سالم و منظم میتوانند از غذاهای سرشار از آهن استفاده کنند اما برخی افراد نمیتواند آهن کافی بدست آورند که مهمترین این افراد دختران نوجوان و زنان در سن بارداری هستند که یا در هر عادت ماهانه خون زیادی را از دست میدهند یا بیش از یک بچه دارند و یا از IUD استفاده میکند.
کودکان نوپا و زنان باردار نیز در این گروه هستند. این افراد باید به طور دورهای آزمایش کم خونی بدهند و در صورت فقر آهن حتما باید با مشورت پزشک از مکملهای آهن استفاده کند که نحوه درمان مشکل آنها بر عهده پزشک است.
کلیه حقوق این وب سایت متعلق به بیمارستان امیر المومنین (ع) کردکوی می باشد.
طراحی و بره نویسی : بیمارستان امیرالمومنین(ع) کردکوی
خانهموبایل
یکی از اولین اقدامها در هر چکاپی آزمایش خون، است. این آزمایش به ویژه اگر خیال بچهدار شدن داشته باشید مهم و حیاتی است چون این احتمال وجود دارد بیماریهایی را در شما شناسایی کند که پیشتر از آن مطلع نبودید.
راه درمان بیماری کم خونی داسی شکل
یکی از این بیماریها کم خونی سلول داسی شکل است که علائمی مشابه کم خونی معمول در خانمها دارد. این بیماری ژنتیکی ممکن است شما را نگران کند که نکند نتوانید هیچ وقت صاحب فرزند شوید یا حاملگی وفقی داشته باشید. نوزدهم ژوئن به منظور افزایش آگاهی عمومی از کم خونی داسی شکل و روش های درمان و مقابله با آن، روز جهانی سلول داسی شکل گرفته است. به همین منظور دکتر محمدحسین مقدسی متخصص هماتولوژی و بانک خون درباره این بیماری توضیح میدهد.
بیماری سلول داسی شکل چیست؟بیماری سلول داسی شکل یک اختلال خون ارثی است که در آن هموگلوبین (پروتئین موجود در گلبولهای قرمز خون که اکسیژن را به بافتهای بدن حمل میکند) ناقص است و در نتیجه توانایی حمل اکسیژن را به طور کامل ندارد. هموگلوبین طبیعی مانند حرف O انگلیسی گرد، صاف و انعطاف پذیر است به طوری که به راحتی در رگهای بدن ما حرکت میکند.
اما هموگلوبین سلول داسی شکل سفت و چسبنده است و زمانی که اکسیژن از دست میدهد به شکل داس یا حرف C انگلیسی در میآید. این سلولها به صورت گروهی جمع شده و به راحتی نمیتوانند از رگها عبور کنند. همین تجمع باعث انسداد شده و حرکت خون سالم و اکسیژن را متوقف میکند. این انسداد باعث ایجاد عوارض دردناکی برای فرد مبتلا میشود.
سلولهای داسی شکل تنها حدود 15 روز زنده میمانند در حالی که هموگلوبین طبیعی حدود 12 روز زنده میماند. همچنین به علت شکل سلولهای داسی ممکن است توسط طحال نابود شوند. طحال عضوی است که خون را از عفونت و سلولهای بیمار فیلتر میکند.
به علت کاهش تعداد سلولهای هموگولبین موجود در بدن فرد مبتلا به بیماری سلول داسی شکل دچار کم خونی یا همان آنمی میشود. طحال نیز به خاطر سلولهای مضری که نمیتوانند اکسیژن را حمل کنند، آسیب میبیند. بدون یک طحال طبیعی این افراد در معرض خطر ابتلا به عفونت هستند اما نوزادان و کودکان در معرض خطر عفونتهای خطرناکتری قرار میگیرند. این بیماری باعث کاهش امید به زندگی میشود به همین دلیل تشخیص زودهنگام و درمان مشکلات، حیاتی است. علت کم خونی سلول داسی شکل چیست؟بیماری سلول داسی شکل ارثی است. این اتفاق در اثر یک جهش ژنتیکی میافتد که باعث میشود هموگلوبین معیوب شود. به نظر میرسد این جهش در مناطقی از جهان که مالاریا شایع است رخ دهد چرا که افراد مبتلا به این بیماری اغلب دچار مالاریا نمیشوند. زیرا این بیماری شرایط را برای انگل مالاریا طلوب میکند و حذف سریعتر سلولهای آلوده به انگل از جریان خون کمک میکند. مالاریا اغلب در آفریقا و در منطقه مدیترانهای اروپا دیده میشود.
بیماری سلول داسی شکل در درجه اول روی افرادی از تبار آفریقایی و اسپانیایی تاثیر میگذارد اما این ویژگی در افرادی که در کشورهای خاورمیانه، هند، آمریکای لاتین نیز زندگی میکنند دیده شده است. یک نفر از هر 12 نفر آمریکایی آفریقایی به این بیماری مبتلاست.
احتمال تولد نوزاد مبتلا به کم خونی سلول داسی شکلبیماری سلول داسی شکل از الگوی وراثت اتوزومی مغلوب پیروی میکند. نوزاد مبتلا به سلول داسی شکل زمانی متولد میشود که دو ژن سلول داسی شکل را یکی از مادر و یکی از پدر به ارث ببرد. فردی که تنها یک ژن سلول داسی شکل دارد، سالم اما حامل بیماری به حساب میآید. فرد حامل احتمال بیشتری برای داشتن فرزندی با بیماری سلول داسی شکل دارد.
اگر یکی از والدین حامل این ژن باشد در هر بارداری به احتمال 25 درصد ممکن است فرزند نیز دچار این بیماری شود. این به آن معناست که 75 درصد احتمال دارد فرزند به این بیماری مبتلا نشود و سالم به دنیا بیاید. البته 5 درصد هم احتمال دارد فرزند مانند والدش تنها حامل ژن سلول داسی شکل باشد.
تولد کودک مبتلا به کم خونی سلول داسی شکل در صورتی که سابقه خانوادگی این بیماری وجود نداشته باشد، تعجبآور است. از آنجا که هر دو والد سالم هستند هیچ اطلاعات قبلی وجود ندارد که نشان دهد حامل ژن بوده و میتوانند آن را به فرزندشان منتقل کنند.
کم خونی سلول داسی شکل و بارداریبرخی خانمها در دوران بارداری تغییری در بیماری خود ندارند در حالی که برخی دیگر علائم عود بیماری را نشان میدهند. بحران کم خونی سلول داسی شکل با داروهایی که مصرف آنها حین بارداری ایمن است تا حدودی کنترل میشود اما اگر خانم نارسایی احتقانی قلب یا بیماری کلیه داشته باشد در دوران بارداری این مشکلات بدتر شود. ناقل بودن معمولا خطر جدی برای سلامت فرد به همراه ندارد با این حال امکان افزایش کمی در خطر مرگ ناگهانی مرتبط با فعالیتهای شدید، خطر احتمالی ناشی از کاهش اکسیژن در پرواز هواپیما و بیهوشی در زنان بارداری که ناقل هستند وجود دارد.
بارداری با وجود کم خونی سلول داسی شکلخطر باردرای بستگی به این دارد که مادر مبتلا به این کم خونی یا حامل آن باشد. به طور کلی زنان مبتلا به این بیماری در معرض خطر قرار ندارند هرچند ممکن است عفونتهای مکرر را تجربه کنند. همچنین لازم به ذکر است خانم مبتلا به کم خونی داسی شکل میتواند در دوران بارداری علائم کمبود آهن را هم داشته باشد که در این صورت باید مکمل مصرف کند.
توانایی گلبولهای قرمز در حمل اکسیژن در دوران بارداری مهم است. در کم خونی سلول داسی شکل میزان اکسیژنی که به جنین میرسد کمتر بوده و در نتیجه رشد جنین نیز کاهش میبابد. از آنجا که سلول داسی بسیاری از ارگانها و سیستمهای بدن را تحت تاثیر قرار میدهد زنان مبتلا در دوران بارداری ممکن است مشکلاتی داشته باشند. برخی از این مشکلات عبارتند از:- عفونت، از جمله عفونت دستگاه ادراری و ریهها- مشکلات سنگ کیسه صفرا- بزرگ شدن قلب و نارسایی قلبی ناشی از کم خونی- مشکلاتی که ممکن است برای جنین پیش بیاید عبارتند از:- سقط جنین- محدودیت رشد داخل رحمی- زایمان زودرس- وزن کم هنگام تولد- مرده زایی- مدیریت بیماری سلول داسی شکل در دوران بارداریاگر چه مادران مبتلا در معرض خطر زیادی قرار ندارند اما اگر پدر نیز این ویژگی را داشته باشد نوزاد ممکن است تحت تاثیر قرار گیرد به همین دلیل پیش از بارداری پدر نیز باید آزمایش و بررسی لازم را انجام دهد.
مراقبتهای اولیه و منظم قبل از زایمان برای زنان باردار مبتلا به این بیماری مهم است. مراقبتهای بارداری شامل رژیم سالم، مصرف ویتامین و مکمل اسید فولیک و جلوگیری از کم آبی بدن است. در برخی خانمها ممکن است انتقال خون انجام شود تا جایگزین سلولهای داسی شکل شود. این کار ممکن است در دوران باردرای چند بار اتفاق بیفتد تا به حمل اکسیژن کمک کند. زنانی که خون دریافت میکنند باید مدام از نظر وجود آنتی بادی بررسی شوند چون ممکن است از طریق خون به جنین منتقل شده و جنین را تحت تاثیر قرار دهد.
در سه ماهه دوم معمولا بررسی جنین انجام میشود که اول از طریق سونوگرافی رشد جنین اندازهگیری میشود. ارزیابی دیگری که انجام میشود تست بدون استرس یا تست نوار قلب جنین (NTS) است که در آن ضربان قلب جنین در پاسخ به حرکت اندازه گیری میشود. سونوگرافی داپلر نیز در این دوران انجام میشود که در آن از طریق امواج صوتی جریان خون اندازه گیری میشود. در طول زایمان نیز معمولا خانم ماسک اکسیژن دریافت میکند و توسط مانیتور قلب جنین بررسی میشود. خانمهای مبتلا به بیماری کم خونی سلول داسی شکل میتوانند زایمان طبیعی هم انجام دهند و محدودیتی در نوع زایمان ندارند.
منبع: ninisite.com
باز نشر مطالب بیتوته تنها با ذکر و آدرس سایت مجاز می باشد .1