دلایل پرکاری غده تیروئید

نشانه‌های سجاوندی

عجب سازنده ی این علامت عرب دولاب است

هنگامی که فعالیت غده تیروئید زیاد شود، باعث افزایش تولید هورمون تیروئید می شود که از طریق آزمایش خون، این افزایش هورمون مشخص می گردد.

دلایل پرکاری غده تیروئید

تیروتوکسیکوزیس یا تیروئید سمی، یک بیماری خطرناک است که ناشی از افزایش هورمون تیروئید می باشد. این بیماری سمی می تواند در اثر افزایش مصرف هورمون تیروئید و یا افزایش تولید هورمون تیروئید توسط غده تیروئید بوجود آید.

هورمون های تیروئید چه هستند؟

هورمون های تیروئید، باعث سوخت و ساز سلول ها می شوند.

این هورمون ها توسط غده تیروئید به وجود می آیند.

غده تیروئید در قسمت جلوی گردن (نای) واقع شده است.

غده تیروئید از عنصر ید موجود در خون برای تولید هورمون های تیروئید استفاده می کند.

تنظیم هورمون تیروئید

غده تیروئید توسط غده دیگری که در مغز قرار دارد، تنظیم می شود. این غده تنظیم کننده تیروئید، غده هیپوفیز می باشد.

هیپوفیز تنظیم کننده قسمتی از هورمون های تیروئید است و تنظیم کننده دیگر این هورمون ها، غده هیپوتالاموس می باشد.

اگر هر کدام از این سه غده بیش از حد فعالیت داشته باشند، باعث افزایش تولید هورمون های تیروئید می شوند و در نتیجه پرکاری تیروئید عارض می شود.

اگر مقدار هورمون تیروئید در خون کافی نباشد، بوسیله غده هیپوفیز هورمون TSH (هورمون تحریک کننده تیروئید) زیادی آزاد شده و غده تیروئید را برای ساخت هورمون تحریک می کند.

برعکس، اگر مقدار هورن تیروئید در خون زیاد باشد، بوسیله غده هیپوفیز، TSH کمی آزاد می شود و باعث کاهش تولید هورمون تیروئید می گردد.

علل پرکاری تیروئید

– بیماری گریوز

– عملکرد آدنوم (ندول گرم) و گواتر سمی

– مصرف بیش از حد هورمون های تیروئید

– ترشح غیرطبیعی هورمون TSH (هورمون تحریک کننده تیروئید)

– تیروئیدیت (التهاب غده تیروئید)

– مصرف بیش از اندازه ید

بیماری گریوز

گریوز یکی از شایع ترین علل پرکاری تیروئید می باشد (تصویر کناری). این بیماری ارثی است.

در این بیماری، کنترل طبیعی غده تیروئید توسط هورمون TSH غده هیپوفیز وجود ندارد.

عوامل تشدیدکننده این بیماری عبارتند از: استرس، سیگار، پرتودرمانی گردن، داروها و عفونت ها مثل ویروس ها.

تشخیص این بیماری توسط پزشکی هسته ای، اسکن تیروئید و آزمایش خون صورت می گیرد.

بیماری گریوز ممکن است همراه با بیماری چشمی (افتالموپاتی گریوز) و ضایعت پوستی (درموپاتی) باشد.

عملکرد آدنوم (ندول گرم) و گواتر سمی

غده تیروئید همانند دیگر قسمت های بدن در اثر گذشت زمان، دارای برآمدگی هایی می شود.

در موارد این برآمدگی ها، هورمون های تیروئید را تولید نمی کنند و در نتیجه نیازی به درمان آنها نیست.

برخی مواقع، یک ندول یا گره ممکن است به طور مستقل عمل کند، به این معنا که آن گره نیازی به تحریک غده هیپوفیز ندارد و به طور مستقل هورمون های تیروئید را تولید می کند.

اگر گره ها بزرگ تر از سه سانتیمتر باشند، این اتفاق رخ می دهد و به عملکرد ندول ها خوانده می شود.

دلایل پرکاری غده تیروئید

اگر از یک عملکرد ندول وجود داشته باشد، گواتر سمی بوجود می آید.

عملکرد ندول ها توسط اسکن تیروئید قابل تشخیص می باشند.

مصرف بیش از اندازه هورمون های تیروئید

مصرف بیش از اندازه داروهای حاوی هورمون های تیروئید نیز از علل شایع پرکاری تیروئید است.

هنگامی که بیمارانی که از داروهای تیروئیدی استفاده می کنند، اگر به طور مرتب توسط پزشک معاینه نشوند، مقادیر بیش از حد هورمون های تیروئید را در بدن انباشته می کنند.

دیگر افراد ممکن است برای افزایش وزن، از این داروها استفاده کنند.

در اسکن تیروئید با برداشت کم ید رادیواکتیو، این بیماران شناسایی می شوند.

ترشح غیرطبیعی TSH

وجود تومور در غده هیپوفیز باعث ترشح غیرطبیعی TSH (هورمون محرکه تیروئید) و تولید بیش از حد هورمون های تیروئید می شود.

این وضعیت به ندرت رخ می دهد و می تواند با دیگر اختلالات غده هیپوفیز همراه باشد.

براش تشخیص این اختلال، پزشک متخصص غدد با انجام آزمایشاتی، آزادشدن TSH را بررسی می کند.

تیروئیدیت (التهاب غده تیروئید)

این عارضه ممکن است بعد از یک بیماری ویروسی رخ دهد. این عارضه با تب و گلودرد و درد در هنگام بلع غذا همراه است. در این بیماری، غده تیروئید به لمس حساس است.گردن درد نیز ممکن است وجود داشته باشد.

التهاب غده تیروئید با تجمع گلبول های سفید (لنفوسیت ها) نیز ممکن است رخ دهد که به تیروئیدیت لنفوسیتیک خوانده می شود.

در هر دوی این التهابات، میزان هورمون های تیروئید خون زیاد می شوند.

بعد از بارداری و زایمان، تیروئیدیت لنفوسیتیک شایع است.

در این موارد، مرجله پرکاری تیروئید برای 4 تا 12 هفته طول می کشد و به دنبال آن مرحله کم کاری تیروئید تا شش ماه طول می کشد.

در زنان مبتلا، عملکرد تیروئید مجددا طبیعی خواهد شد.

تیروئیدیت توسط اسکن تیروئید قابل شناسایی است.

مصرف بیش از اندازه ید

غده تیروئید برای ساخت هورمون های تیروئید به عنصر ید نیاز دارد. افزایش مقدار ید باعث پرکاری تیروئید خواهد شد.

معمولا در بیمارانی که دارای غده تیروئید غیرطبیعی می باشند، پرکاری تیروئید ناشی از ید دیده می شود.

دارویی از قبیل آمیودارون (Cordarone) که برای درمان مشکلات قلبی تجویز می شود، دارای مقدار زیادی ید است و می تواند عملکرد طبیعی غده تیروئید را مختل کند.

علائم پرکاری تیروئید

– زیاد عرق کردن

– عدم تحمل گرما

– افزایش حرکات روده

– لرزش

– عصبی بودن و آشفته بودن

– تپش قلب

– کاهش وزن

– خستگی

– کاهش تمرکز

– بی نظمی در عادت ماهیانه

– خونریزی کم در عادت ماهیانه

معمولا علائم وابسته به افزایش میزان سوخت و ساز بدن می باشند.

در افراد مسن، بی نظمی ضربان قلب و نابسامانی قلب رخ می دهد.

در موارد شدیدتر، پرکاری تیروئید درمان نشده ممکن است موجب طوفان تیروئیدی شود.

طوفان تیروئیدی دارای علائم: افزایش فشار خون، تب و نابسامانی قلب می باشد و تغییرات روحی از قبیل: گیجی و هذیان گویی نیز ممکن است رخ دهد.

مریم سجادپور

بخش سلامت تبیان

مطالب مرتبط:

گواتر، بیماری شایعی است

اثر بیماری تیرویید بر پوست و مو

چه موقع آزمایش تیروئید بدهید؟

تفسیر نتایج آزمایش تیروئید

علایم کم‌کاری و پرکاری تیروئید

تیروئید، پُرکاری و کم کاری آن

پرکاری تیروئید؛ علل و درمان

9 اشتباه رایج درباره تیروئید

تاثیر بیماری تیروئید بر پوست‌ومو

پرکاری تیروئید باعث سندرم گریوز می‌شود

درباره گواتر چه می دانید؟

کلیپ های مرتبط:

پركاری تیروئید

کم کاری تیروئید

غده تیروئید

پرکاری تیروئید زمانی ایجاد می‌شود که تیروئید مقدار زیادی هورمون تولید نماید و این موضوع باعث افزایش سرعت متابولیسم بدن می‌شود. شایع‌ترین نوع پرکاری تیروئید، بیماری گریوز (graves) یده می‌شود.

دلایل پرکاری غده تیروئید

تیروئید غده ای است در جلوی گردن که مقابل نای قرار گرفته و شبیه یک پروانه می‌باشد. اعمال غده تیروئید توسط غده هیپوفیز که در مغز قرار دارد کنترل می‌شود. در واقع غده هیپوفیز، هورمون تحریک کننده غده تیروئید (TSH) را تولید می‌کند. TSH به غده تیروئید دستور تولید هورمون‌های را می‌دهد.

عمل غده تیروئید عبارت است از تولید، ذخیره و آزادسازی هورمون‌های تیروئید (تیروکسین و تری‌یدوتیرونین).

هورمون‌های تیروئید، بر سوخت و ساز (متابولیسم) بدن تاثیر دارند. اگر هورمون تیروئید به اندازه کافی در خون وجود نداشته باشد، متابولیسم بدن کندتر می‌شود که به آن هیپوتیروئیدیسم (کم کاری تیروئید) می‌گویند و اگر هورمون تیروئید به مقدار در خون وجود داشته باشد متابولیسم بدن سریع‌تر می‌شود که به آن هیپرتیروئیدیسم (پرکاری تیروئید) گفته می‌شود.

پرکاری تیروئید

این اختلال زمانی ایجاد می‌شود که تیروئید مقدار زیادی هورمون تولید نماید و این موضوع باعث افزایش سرعت متابولیسم بدن می‌شود. شایع‌ترین نوع پرکاری تیروئید، بیماری گریوز (graves) یده می‌شود.

پرکاری تیروئید بیماری نسبتا شایعی است که اکثر مردم از آن غافلند، یا به تشخیص آن اهمیت چندانی نمی‌دهند. پرکاری تیروئید، بزرگسالان 2 تا 4 ساله و عمدتاً زنان را گرفتار می‌کند.

علل پرکاری تیروئید

– سابقه خانوادگی ابتلا به پرکاری تیروئید

– استرس- جنس مؤنت

– بیماری‌های خودایمنی. در این بیماری‌ها بدن پادتن‌هایی تولید می‌کند و این پادتن‌ها تیروئید را وادار به تولید تیروکسین بیشتری می‌کنند. این بیماری گریوز دارد.

– وجود یک تومور خوش‌خیم در تیروئید

– در موارد نادر، تیروئید می‌تواند بر اثر یک عفونت ویروسی پرکار شود.

– یک یا چند توده در تیروئید افزایش فعالیت پیدا می‌کنند. اگر توده یک عدد باشد، گره سمی خودکار یده می‌شود. چندین توده، گواتر سمی چند گره ای یده می‌شود.

– التهاب تیروئید (تیروئیدیت)

– مصرف بیش از حد هورمون‌های تیروئید

– بعضی داروها مانند آمبودارون و محلول لوگول حاوی مقدار زیادی ید هستند که تیروئید جهت تولید هورمون از آن استفاده می‌کند. مصرف این داروها در بعضی از افراد، با ایجاد پر کاری تیروئید همراه است.

علائم پرکاری تیروئید

خستگی و بی حوصلگی

تحریک پذیری شدید و تنش‌های عصبی

افزایش اشتها

افزایش فشار خون

کاهش وزن: مبتلایان، با وجود این که زیادتر از حد عادی غذا می‌خورند دچار کاهش وزن می‌شوند.

اضطراب و بی‌قراری قابل توجه

تند،‌ نظم و کوبنده بودن ضربان قلب

تعریق زیاد

احساس گرما یا داغی

عدم تحمل به گرما

تغییرات عادت ماهیانه

تغییر حرکات روده بزرگ (اسهال و گاهی یبوست)

بیرون زدگی غیر طبیعی کره چشم (اگزوفتامی)

دلایل پرکاری غده تیروئید

لرزش دست‌ها و پاها

گاهی ریزش مو

خارش پوست

کاهش تمرکز

مشکلات بینایی (2 تا دیدن)

گاهی بزرگ شدن غده تیروئید

تشخیص پرکاری تیروئید

پزشک ممکن است برای شناسایی این بیماری از آزمایش خون، اسکن تیروئید و سونوگرافی استفاده نماید.

برای اسکن تیروئید، مقداری‌ ید رادیواکتیو توسط بیمار نوشیده می‌شود. سپس یک دوربین مخصوص نقاطی از تیروئید که‌ ید رادیواکتیو را جذب نموده است، شناسایی می‌کند که این نقاط محل‌های مشکل‌دار تیروئید هستند.

درمان پرکاری تیروئید

اختلالات تیروئید اگر به موقع تشخیص داده شوند، به راحتی با کمک روش‌های دارویی و یا جراحی قابل درمان می‌باشد. البته پرکاری تیروئید در اکثر بیماران با دارو کنترل می‌شود.

برای درمان پرکاری تیروئید، میزان هورمون‌های تیروئید را کاهش می دهند .درمان مناسب به اندازه بزرگی تیروئید، علل و سن بستگی دارد.

داروهای زیر برای کنترل پرکاری تیروئید مورد استفاده قرار می گیرند:

– داروهای ضد تیروئید برای مهار فعالیت غده تیروئید

– داروهایی برای کاهش ضربان قلب افزایش یافته

– ید رادیواکتیو که سلول‌های تیروئید را به طور انتخابی نابود می‌سازد

در صورتی‌که با کمک داروهای فوق و طی زمان مشخص، علائم بیماری بهبود نیافت، ممکن است نیاز به عمل جراحی باشد.

توصیه‌هایی برای مبتلایان به پرکاری تیروئید

* رژیم غذایی باید حاوی پروتئین زیاد باشد تا بافت‌های از دست رفته بدن در اثر فعالیت بیش از حد تیروئید بازسازی شوند .

* اگر شما یا یکی از اعضای خانواده‌تان علائم پرکاری تیروئید دارید، به پزشک مراجعه نمایید .

* اگر علائم شما به خصوص پس از عمل جراحی به طور ناگهانی بدتر شد و یا این‌که دچار علائم جدید و غیرقابل توجیه شدید، به پزشک مراجعه نمایید.

* تمام بیمارانی که پرکاری تیروئید و به دنبال آن مشکلات چشمی ناشی از آن را دارند، باید در فواصل معین جهت معاینات چشمی و به ویژه کنترل فشار داخلی چشم، به چشم‌پزشک مراجعه کنند.

* تشخیص قطعی بیماری پرکاری تیروئید، انجام آزمایش خون است.

* پرکاری تیروئید در زنان شایع‌تر است.

* در این بیماری باید از مصرف زیادید پرهیز شود.

* علائم و نشانه‌های این بیماری در کودکان نیز همانند بزرگسالان است.

* مصرف تمامی غذاها و نوشیدنی‌های تحریک‌کننده تیروئید مانند شکلات، قهوه و نوشابه باید در این بیماران کم شود.

* در این بیماری استفاده از سبزیجات خانواده کلم، اسفناج، شلغم، گلابی و هلو که کار تیروئید را کاهش می‌دهند توصیه می‌شود.

* به این بیماران توصیه می‌شود، روزانه 3 تا 4 لیترآب مصرف کنند، البته به شرطی که مشکل کلیوی یا قلبی نداشته باشند.