درمان مسمومیت بارداری بعد از زایمان

%PDF-1.4
%
129 0 obj
>
endobj

xref
129 51
0000000016 00000 n
0000001855 00000 n
0000002014 00000 n
0000002501 00000 n
0000002633 00000 n
0000002770 00000 n
0000003041 00000 n
0000003283 00000 n
0000003960 00000 n
0000004136 00000 n
0000004248 00000 n
0000004362 00000 n
0000004389 00000 n
0000004884 00000 n
0000004911 00000 n
0000005502 00000 n
0000005708 00000 n
0000006221 00000 n
0000006726 00000 n
0000007517 00000 n
0000008182 00000 n
0000008887 00000 n
0000009589 00000 n
0000010175 00000 n
0000010910 00000 n
0000011546 00000 n
0000014367 00000 n
0000015133 00000 n
0000015203 00000 n
0000015313 00000 n
0000036455 00000 n
0000036724 00000 n
0000037206 00000 n
0000037276 00000 n
0000037391 00000 n
0000061507 00000 n
0000061770 00000 n
0000062434 00000 n
0000068345 00000 n
0000068384 00000 n
0000108147 00000 n
0000109262 00000 n
0000109570 00000 n
0000109908 00000 n
0000111115 00000 n
0000111431 00000 n
0000111777 00000 n
0000129427 00000 n
0000129676 00000 n
0000001677 00000 n
0000001342 00000 n
trailer
]/Prev 225217/XRefStm 1677>>
startxref
0
%%EOF

179 0 obj
>stream
hb“`a“g`c`XAX,k5VPűQioX,3I瀯GewJ?h8

1391/7/1 0:0مسموميت حاملگي يک مشکل شايع در حاملگي است که يک زن را در هر 7 حاملگي مبتلا مي کند. اين وضعيت با فشار خون بالا و پروتئين اضافي در ادرار بعد از هفته 20 حاملگي. به آن مسموميت يا فشار خون ناشي از بارداري گفته مي شود.

مقدمه
مسموميت حاملگي يک مشکل شايع در حاملگي است که يک زن را در هر 7 حاملگي مبتلا مي کند. اين وضعيت با فشار خون بالا و پروتئين اضافي در ادرار بعد از هفته 20 حاملگي. به آن مسموميت يا فشار خون ناشي از بارداري گفته مي شود.
مسموميت حاملگي در صورتي که درمان نشده باقي بماند، مي تواند منجر به عوارض جدي و کشنده براي شما و جنين متولد نشده تان باشد. مسموميت حاملگي و ديگر اختلالات فشار خون در طي حاملگي علت اوليه ناخوشي ها و مرگ مادر و شيرخوار هستند.
تنها درمان مسموميت حاملگي زايمان نوزاد است. بعد از تولد نوزاد، معمولاً فشار خون در عرض چند روز به حالت طبيعي باز مي گردد. بنابراين راه حل بديهي در زماني که مسموميت حاملگي نزديک به انتهاي بارداري است زايمان مي باشد. به هر حال اگر براي شما زود تر تشخيص مسموميت حاملگي داده شود، درمان، محتاطانه تر است. شما و پزشکتان بايد با کارهاي ظرافتمندانه بدون آنکه شما و جنينتان در معرض عوارض جدي قرار گيريد، حاملگي را طولاني کنيد تا جنين شما زمان بيشتري براي نمو يافتن داشته باشد.
علائم و نشانه ها
علائم مسموميت حاملگي فشار خون بالا و حضور پروتئين در ادراربعد از هفته 20 حاملگي است. ممکن است مراقب بهداشتي شما در يکي از ويزيتهاي مراقبت پيش از بارداري شما اين مشکل را در شما مشخص نمايد.
ساير نشانه ها که قابل توجه نيستند ولي ممکن است آنها را تجربه کنيد موارد زير هستند:
– سردرد شديد
– تغيير در بينايي، شامل از دست دادن زود گذر بينايي، تاري ديد يا حساسيت به نور
– درد قسمت بالايي شکم، معمولاً زير دنده ها و در سمت راست
– اضطراب غير قابل انتظار
– تهوع يا استفراغ
– سرگيجه
– کاهش دفع ادرار
ورم به ويژه در دستها و پاها قبلاً به عنوان اولين نشانه مسموميت حاملگي در نظر گرفته مي شد. اما از آنجا که ورم در موارد بسياري از حاملگي هاي طبيعي نيز ديده مي شود، ديگر به عنوان يک نشانه قابل اعتماد در نظر گرفته نمي شود. به هر حال وزن گيري ناگهاني مشخصاً بيش از 900 گرم در هفته يا بيش از 2700 گرم در ماه مي تواند اولين علامت مسموميت حاملگي باشد.
مسموميت حاملگي مي تواند به تدريج يا ناگهاني بروز کند. ممکن است در اولين نيمه حاملگي يا حتي در اولين ورزهاي پس از تولد نوزاد اتفاق افتد اما بيشترين موقع بروز آن در آخرين هفته هاي بارداري است و معمولاً مدت کوتاهي پس از زايمان از بين مي رود. در بعضي موارد چند روز يا چند هفته طول مي کشد تا فشار خون کاملاً طبيعي شود.
ديگر اختلالات فشار خون در طي حاملگي
پزشکان مسموميت حاملگي را يک مورد از هر 4 اختلال فشار خوني که طي بارداري اتفاق مي افتد در نظر مي گيرند. سه مورد ديگر در اينجا آورده مي شود:
فشار خون حاملگي
زناني که فشار خون حاملگي دارند، دچار فشار خون بالا هستند اما در ادرار پروتئين ندارند. در بسياري موارد فشار خون بالا خفيف است و در مراحل انتهايي بارداري رخ مي دهد. اگر براي شما تشخيص فشار خون بارداري داده شده است پزشک ممکن است پروتئن ادرار شما را مرتب اندازه گيري نمايد که اگر وجود داشته باشد نشانه اين است که فشار خون حاملگي به شمت مسموميت حاملگي پيشرفت کرده است. از هر چهار زن مبتلا به فشار خون بارداري يک زن دچار مسموميت حاملگي مي شود.
فشار خون مزمن
فشار خون مزمن فشار خون بالايي است که پيش از هفته بيستم بارداري اتفاق مي افتد و تا پس از هفته 12 از زايمان ادامه مي يابد. در بعضي موارد زنان قبل از حاملگي مي دانند که مبتلا به فشار خون مزمن هستند. اما در اکثر موارد زنان دچار فشار خون پر دوام پيش از بارداري براي اين مشکل ارزيابي نمي شوند.
فشار خون بالاي آنها طي مراقبتهاي پيش از تولد شناسايي مي شود، اما از آنجا که فشار خون بالا معمولاً در اووايل بارداري کم است ممکن است در ابتدا شناسايي نشود. فشار خون بالاي مزمن به علت حاملگي رخ نمي دهد. اگر بعد از زايمان از بين نرود احتمالاً در تمام مدت به آن مبتلا بود ايد اما تشخيص داده نشده است.
مسموميت حاملگي ايجاد شده بر روي فشار خون بالاي مزمن
اين اصطلاحي است براي زناني که دچار فشار خون بالاي مزمن پيش از بارداري هستند و طي بارداري در ادرار خود پروتئين پيدا مي کنند. اين نام در مورد زنان دچار فشار خون بالا و پروتئين در ادرار از پيش از بارداري باشند نيز در صورتيکه افزايش قابل توجهي در هر کدام از اين مشکلات طي نيمه دوم بارداري وجود داشته باشد، به کار مي رود.
اگر براي شما هر يک از اين 3 مورد اختلال فشار خون تشخيص داده شود پزشکتان به دقت از شما و جنينتان مراقبت خواهد کرد. او در مورد انتخابهاي درماني ممکن و خطرات نيز توضيح مي دهد.
اين اختلالات تشابهاتي با مسموميت حاملگي دارند اما دقيقاً مانند هم نيستند.
علتها
نام مسموميت حاملگي که جديداً به آن پيش تشنج بارداري گفته مي شود، به اين دليل گذاشته شد که تصور مي شد اين مشکل توسط يک سم در خون زن باردار ايجاد مي شود. اما امروزه پزشکان و محققين مي دانند که پيش تشنج بارداري به دليل سم ايجاد نمي شود.
آنها اين فرضيه بي ارزش را به وسيله تعداد زيادي از فرضيات ديگر در مورد اينکه چه چيزي باعث ايجاد پيش تشنج بارداري مي شود جايگزين کرده اند. اما هنوز عليرغم مطالعات گسترده علت واضحي وجود ندارد.
علل ممکن عبارتند از:
جريان خون ناکافي به رحم شما
آسيب به رگهاي خوني
آسيب به مخاط رگهاي خوني
قطع هورمونهايي که رگهاي خوني را نگهداري مي کنند.
اشتباهي توسط دستگاه ايمني شما
تغذيه نامناسب
کمبود کلسيم يا منيزيوم
عوامل خطر
بزرگترين عامل خطر براي پيش تشنج بارداري حامله شدن است. عوامل خطر ديگر شامل:
سابقه پيش تشنج بارداري
سابقه خانوادگي يا فردي پيش تشنج بارداري خطر بروز مشکل را در شما بيشتر مي کند.
اولين حاملگي
شانس بروز پيش تشنج بارداري در صورتيکه اين حاملگي اول شما باشد، يا حاملگي اولتان با همسر جديدي باشد يا اولين حاملگي شما بعد از 10 سال يا بيشتر باشد.
سن
خطر پيش تشنج بارداري در شما در صورتيکه جوانتر از 20 سال يا بيش از 35 سال داريد بيشتر مي شود.
چاقي
داشتن شاخص توده بدني بيش از 30 عامل خطري براي پيش تشنج بارداري است.
حاملگي هاي متعدد
پيش تشنج بارداري در زناني که دو قلو، سه قلو يا يبشتر دراند بيشتر اتفاق مي افتد.
سابقه وضعيتهاي خاص
داشتن وضعيتهاي خاص پيش از حامله شدن مي تواند عامل خطري براي پيش تشنج بارداري باشد. اين موارد شامل افزايش فشار خون مزمن، ديابت، بيماري کليه يا بيماري بافت همبند مانند لوپوس يا آرتريت روماتوئيد.
چه وقت بايد به دنبال توصيه پزشکي بود
زماني که باردار هستيد، احتمالاً بعضي ناراحتي ها را تجربه مي کنيد. سردرد، تهوع و درد هاي مختلف شايعند. بنابراين مشکل است که بدانيم چه زماني نشانه هاي جديد فقط بخشي از يک حاملگي هستند و چه وقت نشانه اي از يک مشکل جدي هستند. خصوصاً در حاملگي اول شما. بهترين سياست اين است که به غريزه خود اعتماد کنيد و اگر احساس خوبي نداريد آن را با مراقب بهداشتي خود در ميان بگذاريد.
به محض اينکه دچار سردرد شديد، تاري ديد يا درد شديد در ناحيه شکم خود شديد به مراقب بهداشتي خود مراجعه کنيد. عوارض جدي پيش تشنج بارداري مي تواند پيش از نشانه هاي پيش تشنج بارداري اتفاق افتد و تا زماني که وضعيت کاملاً جدي نشده متوجه چيزي نمي شويد.
غربالگري و تشخيص
پيش تشنج بارداري معمولاً طي يک اندازه گيري معمولي فشار خون و آزمايش ادرار به طور غير منتظره اي خودئ را نشان مي دهد. بنابراين اهميت دارد که مرتب مراقبت پيش از تولد را درخواست نماييد.
در صورتيکه بعد از هفته 20 حاملگي فشار خون بالا داشته باشيد و در ادرارتان پروتئين ديده شود براي شما تشخيص پيش تشنج بارداري گذارده مي شود. فشار خون طبيعي رد زنان حامله زير 85/130 ميلي متر جيوه است. فشار خوني که 90/140 ميلي متر جيوه يا بيشتر باشد بيش از حد طبيعي در نظر گرفته مي شود. به هر حال تنها يکبار اندازه گيري فشار خون در اين دامنه به معناي ابتلا به پيش تشنج بارداري نيست. اگر يکبار فشار خون شما بالاتر از حد طبيعي خوانده شد يا از دامنه معمول فشار خون شما بالاتر بود، مراقب بهداشاي شما به دقت ارقام فشار خون شما را کنترل خواهد نمود. ممکن است از شما خواسته شود که براي اندازه گيري هاي ديگر فشار خون و اندازه گيري پروتئين ادرار مراجعه نماييد.
اگر پيش تشنج بارداري داريد، مراقب بهداشتي شما ممکن است بخواهد چند آزمايش خوني براي آنکه ببيند کليه ها و کبد تان فعال هستند و خون شما تعداد طبيعي سلولهاي کمک کننده به انعقاد (پلاکت) را دارد درخواست نمايد. مراقب بهداشتي تان ممکن است مراقبت نزديک براي رشد جنين شما که معمولاً سونو گرافي است را درخواست نمايد. اين آزمايش امواج صوتي با فرکانس بالا را ترکيب مي کند و پردازش رايانه اي براي توليد تصاويري از داخل رحم بر روي آن انجام مي شود.
ممکن است نياز به تستي به نام تست بدون استرس يا پروفايل بيوفيزيکي براي تعيين اينکه جنين اکسيژن و مواد غذايي را به طور طبيعي دريافت مي کند انجام دهيد خصوصاً زماني که به موعد زيامان مزديک مي شويد. تست بدون استرس يک تست غير تهاجمي است که استرسي را به جنين تحميل نمي نمايد. در حقيقت براي شما نيز استرس زا نخواهد بود. اين آزمايش کمتر از 320 دقيقه طول مي کشد و نياز به بستري ندراد. يک رويه ساده است که اين نکته را که جنين شما هر چند وقت يکبار حرکت مي کند و ضربان قلبش چه ميزان با حرکت افزايش مي يابدا بررسي مي کند.
پروفايل بيوفيزيکي ترکيبي از سونو گرافي و تست بدون استرس است که اطلاعات بيشتري درباره تنفس، سفتي، حرکت جنيپنتان و ميزان مايع آمنيوتيک در رحم شما به دست مي دهد.
عوارض
بيشتر زنان دچار پيش تشنج بارداري نوزادان سالمي را به دنيا مي آورند. اما پيش تشنج بارداري يک وضعيت خطرناک است که مي تواند به دو وضعيت خطرناک و برخي مشکلات براي جنين شما منتهي گردد. هر چه پيش تشنج بارداري شما شديد تر باشد و در زمان زودتري در حاملگي اتفاق بيفتد خطرات بيشتري براي شما و نوزادتان وجود خواهد داشت.
سندرم HELLP
سندرم HELLP يکي از دو عارضه خطرناک پيش تشنج بارداري است. اين سندرم شامل موارد زير است:
هموليز
افزايش آنزيمهاي کبدي
شمارش پايين پلاکتي
نشانه هاي HELLP شامل تهوع و استفراغ، سردرد و درد قسمت بالايي شکم است. اين سندرم در حدود 12 درصد زنان دچار پيش تشنج بارداري ايجاد مي شود و ميتواند بلافاصله تهديد کننده زندگي شود. مي تواند نجر به نارسايي کبدي و مشکلات انعقادي گردد که مي تواند خطر بيشترمرگ را براي شما و جنينتان ايجاد کند. اين سندرم به خصوص از اين لحاظ خطرناک است که مي تواند پيش از نشان دادن علائم و نشانه هاي پيش تشنج بارداري رخ دهد.
تشنج بارداري
دومين عارضه خطرناکي که در پيش تشنج بارداري مي تواند ايجاد شود تشنج بارداري است که اساساً پيش تشنج بارداري به علاوه تشنج است. اين وضعيت تهديد کننده حيات مي تواند زماني که علائم و نشانه هاي پيش تشنج بارداري کنترل شده نيستند وري دهد. تشنج بارداري مي تواند به طور دائمي اندامهاي حياتي مانند مغز، کبد و کليه ها را آسيب بزند. اگر درمان نشده باقي بماند، اين وضعيت مي تواند باعث کوما، آسيب مغزي و مرگ براي شما يا جنينتان شود.
پيش تشنج بارداري نامش را به اين دليل که به عنوان عارضه اي که منجر به تشنج بارداري مي شود گرفته است. اما امروزه پزشکان مي دانند که اين پيشروي قابل اجتناب است. در واقع اکلامپسي در بسياري کشورها نادر است.
علائم ونشانه هاي هشدار دهنده اکلامپسي شامل موارد زير است:
درد در قسمت بالا و راست شکم
سردرد شديد
مشکلات بينايي شامل ديدن نورهاي برق زننده
تغيير وضعيت هوشياري شامل کاهش هوشياري
مشکلات جنين
پيش تشنج بارداري بر رگهاي خوني حمل کننده اکسيژن به جفت اثر مي گذارند. اگر جفت شما خون کافي دريافت نکرده است جنين شما ممکن است اکسيژن و مواد مغذي کمتري دريافت نمايد. اين مي تواند رشد جنين را کم کند و يا باعث وزن کم هنگام تولد شود. پيش تشنج بارداري سردسته علل تولد پيش از موعد نيز مي باشد.
بعلاوه پره اکلمپسي خطر جدايي بند ناف را افزايش مي دهد که در آن بند ناف از ديواره داخلي رحم پيش از زايمان جدا مي شود. جدايي شديد مي تواند خونريزي شديد ايجاد کند که مي تواند مادر و جنين را وارد شوک کند. اين وضعيت نادر ولي تهديد کننده حيات مادر و جنين است و نياز به توجه پزشکي فوري دارد.
به طور نادر پره اکلامپسي مي تواند بر جنين اثرات زود تر و شديدتري از مادر بگذارد. بنابراين براي پزشکتان بسيار مهم است که به دقت مراقب جنين شما حتي زماني که به نظر مي رسد پره اکلامپسي خفيف اشت باشد.
درمان
تنها درمان پره اکلامپسي زايمان است. بعد از زايمان معمولاً فشار خون در عرض چند روز به سطح طبيعي بر مي گردد. بنابراين زايمان براي مادر که در خطر افزايش يافته تشنج، قطع بند ناف و خونريزي شديد است تا زمان طبيعي شدن فشار خون او مفيد است.
البته زايمان زماني که اوايل بارداري است مي تواند بهترين فکر براي جنين تان نباشد. بنابراين پزشکتان تعيين مي کند که چه مدت ديگر پيش از القاي زايمان تا پايان نمو جنين شما باقي است. ايده آل اين است که پزشکتان وضعيت شما را کنترل کند تا به 36 هفته بارداري برسيد. در بيشتر موارد منتظر ماندن امکان ندارد و لازم است که شما زودتر تحت القاي زايمان يا سزارين قرار گيريد.
استراحت در بستر: به دست آوردن زمان براي رشد جنين
اگر شما به پايان بارداري خود نزديک نيستيد و مبتلا به پره اکلامپسي خفيف هستيد پزشکتان تلاش خواهد کرد که زايمان را تا زماني که جنين شما وقت بيشتر براي بالغ شدن داشته باشد به تعويق بيندازد. در اين حالت وضعيت شما مي تواند در خانه با استراحت در بستر و مراقبت منظم از فشار خون کنترل شود.
قوانين استراحت در بستر بستگي به وضعيت فردي خود شما دارد. ممکن است لازم باشد در بستر دراز بکشيد و فقط در موارد ضروري به حالت نشسته يا ايستاده در آييد. يا ممکن است توصيه به نشستن بر روي نيمکت شويد تا فعاليتتان محدود گردد. استراحت در بستر مي تواند جريان خون رسيده به جفت را افزايش داده و در کل فشار خون شما را کم کند بنابراين مي تواند راه موثري براي دادن وقت بيشتر به جنين جهت رسيده شدن است.
مراقب بهداشتي شما ممکن است بخواهد چند بار در هفته شما را ببيند تا فشار خون، پروتئين ادرار و وضعيت جنين شما را بررسي کند.
موارد شديدتر پره اکلامپسي غالباً نياز به استراحت در بيمارستان دارند. در بيمارستان تحت تستهاي بدون استرس يا پروفايل بيوفيزيکي براي مراقبت از خوشحالي جنينتان قرار گيريد.
ترجمه: دکتر رها پازکي شهريور 84
 

دانلود نسخه PDF مقاله

دانلود نسخه Word مقاله

دانلود فایل فشرده (ZIP) حاوی نسخه PDF و Word مقاله

مقدمه

دانشنامه فرزند: تنها راه درمان پره اکلامپسی، زایمان می باشد. بعد از زایمان، در عرض چند هفته انتظار می رود که فشار خون شما پایین بیاید و به حالت عادی برگردد. در صورتی که در دوران بارداری علایم پره اکلامپسی مشاهده گردد، در ظرف مدت 48 ساعت تا یک هفته باید آزمایشات مختلف انجام گیرد تا شدت بیماری پره اکلامپسی تشخیص داده شود.

در صورتی که شما مبتلا به پره اکلامپسی خفیف باشید و در هفته سی و هفتم بارداری به بعد قرار دارید احتمالا پزشک روش القای درد را برای زایمان انتخاب نماید، به ویژه اگر دهانه رحم شروع به اتساع کرده باشد. در صورتی که علایمی دال بر عدم تحمل جنین برای زایمان طبیعی وجود داشته باشد احتمالا به صورت سزارین زایمان انجام گیرد.

در صورتی که در هفته بیست و چهار تا سی و دو بارداری باشید و وضعیت بیماری شما ثابت باشد، احتمالا از شما خواسته شود هر سه هفته یک بار برای بررسی و انجام برخی آزمایشات مورد معاینه قرار گیرید و پس از هفته سی و دو بارداری این معاینات هر دو هفته انجام می گیرد. در این معاینات فشار خون شما بررسی می شود و یک آزمایش ادرار جهت بررسی میزان پروتئین موجود در ادرار انجام می گیرد و در مورد سایر علایم بیماری تان از شما سوالاتی پرسیده می شود.

اگر پره اکلامپسی شدید باشد احتمالا جهت نظارت و درمان دقیق تر ناچار به بستری در بیمارستان گردید. از آنجایی که علایم پره اکلامپسی تمایل به بدتر شدن دارند، احتمالا بعید است که شما قادر باشید در خانه بمانید. در این صورت فشار خون شما جهت بررسی هر گونه افزایش غیر طبیعی هر چهار تا شش ساعت بررسی می شود. هر بیست و چهار ساعت یک بار نمونه ادرار شما جهت اندازه گیری سطح پروتئین گرفته می شود. علایم دیگرتان نیز مورد معاینه قرار می گیرند. خون شما جهت بررسی هر گونه علامتی در مورد آسیب کبدی مورد آزمایش قرار می گیرد. احتمالا یک آزمایش سونوگرافی جهت بررسی انتقال جریان خون از طریق جفت، رشد جنین، وضعیت تنفسی و حرکات جنین انجام گیرد.

ممکن است پزشک شما جهت پایین آوردن فشار خون شما داروهای ضد فشار خون تجویز نماید. اگر پره اکلامپسی شما شدید باشد و یا دچار سندرم HELLP شده باشید، داروهای کورتیکواستروئید می توانند به طور موقت عملکرد کبد و پلاکت ها را برای طولانی تر شدن زمان بارداری بهبود دهند. استروئیدها همچنین می توانند به تکامل ریه های جنین کمک کنند. در پره اکلامپسی شدید پزشک ممکن است جهت جلوگیری از تشنج یک داروی ضد تشنج مانند سولفات منیزیم تجویز نماید.درمان مسمومیت بارداری بعد از زایمان

اگر شما در نزدیکی زمان زایمان خود قرار دارید باید فعالیت های خود را به شدت محدود نمایید و جهت پایین آمدن فشار خون تان و همچنین افزایش جریان خون به جفت، بهتر است در تخت بمانید و استراحت مطلق نمایید. شما باید در تختخواب دراز بکشید و تنها در صورت لزوم بنشینید یا بایستید.

مطلبی که مطالعه نمودید، پیرامون موضوع
«مشکلات بهداشتی»
واقع در بخش
«بارداری»
می‌باشد.

در ادامه مطالعه
تعدادی از مطالب
مشابه از لحاظ محتوا و موضوع را به شما پیشنهاد می‌کنیم.

همچنین شما می توانید با عضویت در

کانال تلگرام دانشنامه فرزند

هر روز مطالب مفید و معتبر ما را دنبال نمایید.

در ادامه، مطالعه این مطالب را به شما پیشنهاد می‌کنیم:

کپی‌رایت © دانشنامه فرزند. ۱۳۸۸-۱۳۹۷ کلیه حقوق مادی و معنوی
این دانشنامه طبق قوانین حق تکثیر محفوظ بوده و متعلق به
پدید آورندگان می‌باشد. دانشنامه فرزند کاملاً مستقل است و وابسته
به هیچ سازمان، نهاد و یا ارگان دولتی نمی‌باشد و توسط
گروه فرزند مدیریت می‌شود. این دانشنامه شامل کلیه اطلاعات مورد
نیاز برای بچه دار شدن بوده و تنها در راستای اهداف آموزشی
طراحی گردیده‌است. اگر شما هر گونه نگرانی در مورد سلامتی
خود و یا فرزندتان دارید، بهتر این است مستقیما با یک پزشک
حرفه‌ای و یا یک متخصص بهداشت و درمان مشورت کنید. لطفاً قبل
از استفاده از مطالب این سایت کلیه قوانین، مقررات و شرایط استفاده
از آن را مطالعه نمایید، استفاده شما از مطالب این
سایت نشان دهنده توافق شما با کلیه
قوانین و مقررات
می باشد.

استفاده از مطالب و محتوای دانشنامه فرزند در دیگر سایت‌ها و
رسانه‌های الکترونیکی تنها با ذکر منبع و درج لینک مستقیم مجاز بوده و
استفاده از مطالب دانشنامه فرزند در رسانه‌های چاپی تنها با کسب
موافقت‌نامه کتبی مجاز می‌باشد.
کلیه مطالب و محتوای تولید شده در دانشنامه فرزند تحت مجوز
Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 در دسترس است.

All contents copyright ©
Farzand Encyclopedia.
2010-2019 All rights reserved.

This Internet site provides information of a general nature and is designed
for educational purposes only. If you have any concerns about your own health
or the health of your child, you should always consult with a physician or other
healthcare professional. Please review the Terms of Use before using this site.
Your use of the site indicates your agreement to be bound by the
Terms of Use.
This work is licensed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0
International License.

Click here

to view a copy of this license.

For contact us, send email to info[a]farzand.net