درمان دارویی یائسگی زودرس

خواص دارویی و گیاهی

 اینها می‌تواند زنگ خطر شروع یائسگی زودرس برای این بیمار باشد؛ مشکلی که می‌تواند پیامدهای متعددی ازجمله ناباروری، کاهش میل جنسی، مشکلات خلقی ـ روانی، خستگی مفرط، کاهش تمرکز و حافظه و افزایش خطر عفونت‌های زنانه را به همراه داشته باشد.

یائسگی یک فرآیند طبیعی است که معمولا در سنین حدود 5 ـ 48 سالگی اتفاق می‌افتد، اما اگر توقف قاعدگی در سنین جوان‌تر مثلا حدود 4 سال یا کمتر از آن رخ دهد به آن یائسگی زودرس می‌گویند.

هر عاملی که باعث اختلال در ترشح هورمون‌های زنانه شود، مانند بیماری‌های استخوان، درآوردن تخمدان‌ها و مصرف برخی داروها یا پاسخ ندادن تخمدان‌ها به تحریکات هیپوفیز می‌تواند علت یائسگی زودرس باشد. در برخی موارد، سابقه فامیلی و ژنتیک نیز وجود دارد.

اما در صورت وجود چه علائمی باید به یائسگی زودرس شک کرد؟ قاعدگی نظم به همراه فواصل طولانی بین دوره‌های قاعدگی یا قطع ناگهانی قاعدگی به همراه کاهش میل جنسی، گرگرفتگی، اختلالات خواب و اختلالات خلقی در خانمی که هنوز به سن یائسگی نرسیده است.

در صورت وجود این علائم حتما باید به پزشک مراجعه کرد، زیرا این بیماری در صورت تشخیصی و درمان بموقع و مناسب قابل پیشگیری یا اصلاح است.

درمان دارویی یائسگی زودرس

غیر از درمان رایج هورمونی، روش‌های دیگری نیز وجود دارد که می‌تواند به درمان یائسگی زودرس کمک کند.

اصلاح الگوی تغذیه‌ای و مصرف مواد غذایی حاوی استروژن‌های گیاهی نظیر سویا، نخود فرنگی، عدس، لوبیا و به‌طور کلی حبوبات می‌تواند کمک‌کننده باشد.

گیاه پنج‌انگشت که حاوی استروژن گیاهی است، دارای مواد موثره‌ای است که می‌تواند روی محور هیپوفیز ـ تخمدان تاثیر گذاشته و به بهبود اختلالات قاعدگی از جمله یائسگی زودرس کمک کند البته به علت تداخل اثر بهتر است از مصرف همزمان آن با قرص‌های ضد بارداری و داروهای هورمونی پرهیز شود. مصرف ترکیب رازیانه، تخم کرفس، آنیسون، شیرین‌بیان و پونه نیز در درمان یائسگی زود‌رس کمک‌کننده است.

فوفل و جینسینگ نیز از گیاهان اثربخش در این زمینه است. دم‌کرده زنجبیل، زعفران و دارچین نیز می‌تواند موثر باشد. گل پامچال، شبدر قرمز، گل ساعتی، گزنه و شنبلیله هم از دیگر گیاهان موثر در کمک به درمان اختلالات قاعدگی است البته با توجه به تفاوت مزاج‌ها و علل بیماری در افراد مختلف، مصرف تمام گیاهان فوق باید با نظر پزشک متخصص گیاهان دارویی یا طب سنتی انجام شود.

طب سوزنی نیز با مکانیسم ایجاد آرامش در فرد، تحریک ترشح هورمون‌های زنانه و افزایش جریان خون و انرژی در تخمدان و رحم، روش موثری در کمک به درمان اختلالات قاعدگی و یائسگی زودرس است.

چی‌گنگ و انرژی درمانی البته نوع علمی آن‌که باید از سوی متخصص زبده انجام شود نیز می‌تواند یک روش مکمل در درمان باشد.

دکتر امیرهومن کاظمی – متخصص طب سوزنی و گیاهان دارویی

ارسال نظر

نظرات شما ( 4 نظر )



خانه

موبایل

با شروع یائسگی احتمال بچه دار شدن خانم ضعیف می شود

درمان دارویی یائسگی زودرس

 در این مقاله در ارتباط با مرحله حساس از زندگی خانم ها صحبت می شود. مرحله ای که برای اغلب خانم ها هراس انگیز است. یائسگی برخلاف اسمش به معنای یاس از زندگی نیست. این دوران که اغلب بین 48-52 سال رخ می دهد، یک روند بیولوژیک طبیعی بدن است که باعث می شود نگرانی های یک خانم در مورد بارداری و قاعدگی به پایان برسد. اما حس زنانگی را خاموش نخواهد کرد. تحقیقات نشان می دهد طول عمر بعد از یائسگی تقریبا برابر با سال های عادت ماهیانه (متوسط 3 سال) است.چه اتفاقاتی در بدن رخ می دهد که منتج به یائسگی می شود؟به موازات افزایش سن، به تدریج تخمدان ها هورمون های تنظیم کننده قاعدگی (یعنی استروژن و پروژسترون) کمتری تولید می کنند و با گذشت زمان، بلوغ تخمک در تخمدان ها هم مختل شده و از طرف دیگر افزایش هورمون پروژسترون پس از تخمک گذاری به میزان قابل توجهی کاهش می یابد (پروژسترون هورمونی است که بدن را برای بارداری آماده می سازد.) این تغییرات هورمونی منجر به کاهش توانایی باروری می گردد که با توقف عادت ماهیانه نمود پیدا می کند.این وقایع اگر قبل از سنین 4 سالگی شروع شوند زنگ خطری برای یائسگی زودرس محسوب می شود. در این حالت تخمدان ها قادر به ساختن هورمون نیستند و به تحریکات هیپوفیز که تنظیم کننده تخمدان هاست پاسخی نمی دهند.این مسئله به این خاطر حایز اهمیت است که با شروع یائسگی احتمال بچه دار شدن خانم ضعیف می شود و از طرفی با تغییرات هورمونی بروز بیماری های مزمن (پوکی استخوان، بیماری های قلبی- عروقی و) سرعت می گیرد. در این حالت فرد با قطع ناگهانی یا طولانی شدن فواصل قاعدگی رو به رو می شود که با علائمی مثل گرگرفتگی، بدخوابی های شبانه و تعریق همراه است. پیش از یائسگی زنان خطر کمتری نسبت به مردان برای ابتلا به حمله قلبی یا مغزی دارند. پس از یائسگی این خطر در زنان افزایش می یابد و پس از 65 سالگی با مردان برابر می شود.تشخیص بیماریاغلب بعد از بررسی سابقه خانوادگی و سایر بیماری ها، دو بار آزمون هورمون FSH با فاصله یک ماه از هم دستور داده می شود. اندازه گیری مقدار این هورمون در خون روشن می کند که آیا تخمدان ها درست کار می کنند یا نه. FSH موجب می شود تخمدان ها استروژن تولید نمایند. زمانی که تولید استروژن در تخمدان ها کاهش می یابد، FSH افزایش پیدا می کند. سطح خونی FSH بالاتر از mlU/4ml بعنوان معیاری برای سنجش بروز یائسگی بکار می رود. البته هورمون های دیگری نظیر استرادیول هم در سطوح پایین نشان دهنده یائسگی در نظر گرفته می شوند.

تنش ها و بحران های شدید عاطفی می توانند موجب یائسگی زودهنگام شوند

دلیل بروز یائسگی زودرس:

1- برخی جراحی ها (هیسترکتومی یا برداشت رحم)در عمل هیسترکتومی، برداشتن رحم به تنهایی موجب یائسگی نمی شود زیرا تخمدان ها وظیفه ترشح هورمون های استروژن و پروژسترون را به عهده دارند؛ اما در صورتی که هم تخمدان ها و هم رحم برداشته شوند یائسگی به سرعت بروز می کند.2- شیمی درمانی و پرتودرمانیاین درمان های بیماری سرطان می توانند محرکی برای یائسگی باشند و موجب ظهور علایمی نظیر گرگرفتگی در طی دوره های درمان و یا در طی مدت 3 تا 6 ماه گردند.3- عدم کفایت اولیه تخمداندر دوران جوانی اگر مقدار هورمون استروژن کاهش و مقدار هورمون تحریک کننده فولیکول ها (FSH) افزایش یابد می تواند بیانگر از کارافتادگی زودرس تخمدان ها باشد. 4-1 درصد از جمعیت زنان به این بیماری دچار می شوند و نازایی از پیامدهای آن است.4- شیوه زندگیتنش ها و بحران های شدید عاطفی می توانند موجب توقف چرخه فعالیت تخمدان ها شوند و یائسگی زودهنگام را در زنان پدید آورند.5- کم وزنی های طولانی (بی اشتهایی عصبی)زنانی که به مدت طولانی از رژیم های غذایی سخت پیروی می کنند، در معرض یائسگی های زودتر از موعد هستند.6- اضافه وزن های زیادبه همان میزان که کمبود مفرط وزن نگران کننده است، چاقی هم با اختلال در ترشح هورمون ها احتمال نارسایی تخمدان و در نهایت نازایی را افزایش می دهد. پس مثل همیشه حفظ تعادل وزن بهترین اقدام است.7- اختلالات هورمونی(ترشح غیرعادی یا کارکرد نادرست گنادوتروپین ها FSH و LH)8- بیماری های خودایمنی(اختلالات تیرویید، آرتریت روماتیسمی، نارسایی غده های فوق کلیه، لوبوس)9- سیگار کشیدنزنانی که سیگار می کشند به علت عدم توازن هورمون های تخمدانی زودتر دچار یائسگی می شوند.1- مواجه با آلاینده هایکی از مهم ترین عللی که برای یائسگی زودرس در نظر گرفته می شود، مواجهه با آلاینده های مختلف است. منظور از آلاینده انواع آفت کش ها، اجزای تشکیل دهنده پلاستیک، شوینده ها، انواع رنگ ها و عطرهاست. 

 زنانی که سیگار می کشند به علت عدم توازن هورمون های تخمدانی زودتر دچار یائسگی می شوند

 متهمان ردیف اولدی استرهای اسید فتالیک که به طور کلی فتالات یده می شوند گروهی از مواد شیمیایی آلی هستند که در صنعت پلاستیک سازی به منظور شکل پذیری و در وسایل آرایشی به عنوان نرم کننده مورد استفاده قرار می گیرند. این مواد به اجزای دیگری مثل پلی وینیل کلرید (PVC) و پلیمرهای استیرن افزوده می شوند. احتمال آلودگی محصولات غذایی با فتالاهای حاصل از منابع مختلف زیاد است؛ اما نگرانی اصلی در مورد انتقال از بسته بندی مواد غذایی است که تا حدی قابل پیشگیری است. میزان انتقال به غذا از بسته بندی، با افزایش دما بالا می ورد. فتالات ها قابل حل در چربی هستند و در بسیاری از محصولات پرچرب نظیر محصولات لبنی، گوشت، تخم مرغ، ماهی های چرب بزرگ و روغن ها یافت شده اند و درواقع با خوردن چربی های حیوانی راهی برای ورود این مواد به بدن باز می شود.لوازم آرایشی گرچه در نگاه اول چهره ای زیباتر خلق می کنند اما در درازمدت خود باعث و بانی پیری زودرس پوست می شوند؛ زیرا در مواد آرایشی و لاک ناخن هم فتالات وجود دارد. فراموش نکنید خوشبوکننده های شیمیایی هم حاوی ترکیبات سمی هستند. بنابراین به جای استفاده از آنها از گلبرگ های طبیعی یا بوی لیمو استفاده کنید. مطالعات حاکی از این است که زنانی که در معرض آلاینده هایی نظیر فتالات هستند 2-3 سال زودتر از سایرین یائسگی را تجربه می کنند.بیسفنول آ (BPA) ماده سرطان زای دیگری است که به وفور در ظروف پلاستیکی بکار گرفته می شود و مدت طولانی در بدن باقی می ماند؛ پس هرچه قوطی پلاستیکی دارید همین امروز دور بریزید و بطری های شیشه ای زیبا را جایگزین آنها کنید. در تولید پلاستیک پلی کربنات و رزین های اپوکسی، بیسفنول آ مونومری اصلی است. وقتی در این پلاستیک ها مایعات گرم ریخته می شود، بیسفنول آ 55 بار سریعتر از حالت عادی نشت می کند. در پلاستیک های نوع 3 که به پی وی سی معروفند از بیسفنول آ استفاده شده است.وسواس در تمیز کردن را کنار بگذاریدسراغ شوینده های بی خطر مثل ترکیب جوش شیرین، سرکه و آبلیمو بروید که هم قدرت پاک کنندگی بالایی دارند، هم نگرانی کمتری ایجاد می کنند. بسیاری از این مواد بطور ناخواسته هر روز در کنار ما هستند.  

 مثلا در آب و خاک و هوا. اما بخش عمده ای نیز با نحوه زندگی ما مرتبط است. به بیان دیگر نمی توان به طور کامل تماس با چنین موادی را به صفر رسانید، اما می توان با روش هایی آن را کم کرد. به طور مثال با بررسی برچسب و خریداری محصولات طبیعی که میزان کمتری پارابن، فتالات دارند.

 استفاده زیاد از شوینده های شیمیایی می توانند منجر به یائسگی زودتر در زنان شود

رژیم غذایی مناسبطی چند سال اول پس از یائسگی تراکم استخوان ها با سرعت بیشتری کاهش می یابد. این کاهش می تواند منجر به کاهش توده استخوانی و نهایتا پوکی استخوان شود. تغذیه سالم به خصوص مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم، ویتامین D می توانید کمک زیادی در پیشگیری از پوکی استخوان داشته باشد. ورزش منظم و حداقل روزانه 3 دقیقه و به صورت ملایم مانند پیاده روی، شنا و می تواند باعث کاهش استرس، مشکلات روحی، پوکی استخوان، بهبودی خلق و خو و وضعیت خواب شود.ایزوفلاون های موجود در لوبیای سویا منجر به تعادل در هورمون های استروژنیک می شود. مطالعاتی در زمینه اثربخشی و ایمنی مکمل های ایزوفلاون های تغلیظ شده سویا در حال انجام است. ولی توصیه به مصرف غذاهای طبیعی ارجحیت دارد. لگنین موجود در بذر کتان نقش تعدیل گر هورمون های جنسی را ایفا می کند.مصرف روزانه تخم کتان آسیاب شده همراه با قهوه به میزان 1- 2 قاشق سوپخوری می تواند سودمند باشد.دریافت روزانه 4IU ویتامین E مخلوط توکوفرول و توکوتریول به فرم طبیعی می تواند در تخفیف علایم یائسگی موثر باشد. ویتامین های گروه B هم می توانند در رفع استرس ناشی از آغاز زودهنگام یائسگی موثر باشند. روغن پامچال یا هسته مویز به عنوان منبعی از گامالینولنیک اسید (GLA) که نوعی اسید چرب ضروری در سنتز پروستاگلاتدین و تعدیل علایم یائسگی است. گیاه پنج انگشت ( علمی: Vitex angus- castus) که حاوی استروژن گیاهی است، دارای مواد موثره ای است که می تواند روی محور هیپوفیز- تخمدان تاثیر گذاشته و به بهبود اختلالات قاعدگی از جمله یائسگی زودرس کمک کند.

منبع: ماهه دنیای سلامت

آنچه بانوان باید بدانند

باز نشر مطالب بیتوته تنها با ذکر و آدرس سایت مجاز می باشد .

در، حدود 5 تا 1 درصد موارد یائسگی زودرس، ممکن است دوباره تخمدان‌ها فعال شده و حتی بارداری نیز اتفاق می‌افتد. اما علائم یائسگی زودرس چیست؟ آیا درمان دارد؟

اگر در خانمی ناکارآمدی اولیه تخمدان‌ها به دلیل کاهش یا قطع هورمون‌های جنسی قبل از 4 سالگی اتفاق بیفتد نشان از آن دارد که یائسگی زودرس اتفاق افتاده است‌. در واقع، نارسایی زودرس تخمدان (POI) وقتی اتفاق می‌افتد که فعالیت طبیعی تخمدان‌ها (قاعدگی) قبل از 4 سالگی متوقف شود. 

دکتر اشرف آل‌یاسین، متخصص زنان و زایمان و مدیر گروه زنان دانشگاه علوم پزشکی تهران با تاکید بر این که گاهی در برخی خانم‌ها یائسگی زودرس اتفاق می‌افتد، ولی فعالیت تخمدان‌ها و قاعدگی به‌طور کامل متوقف نمی‌شود، می‌گوید: توجه داشته باشید همیشه نارسایی زودرس تخمدان برابر با ناباروری نیست‌. ذخیره تخمدان‌ها در خانم‌هایی که به‌طور زودهنگام یائسه می‌شوند کاهش می‌یابد و تخمک‌گذاری یا متوقف می‌شود یا به طور گهگاه اتفاق می‌افتد‌. در عین حال، تولید هورمون‌های استروژن، پروژسترون و تستسترون نیز متوقف یا فقط به طور متناوب صورت می‌پذیرد.به دلیل این اتفاقات، باروری در این افراد غیر محتمل می‌شود، اما مواردی نیز از باروری گزارش شده است.

اولین علامت یائسگی زودرس، قطع قاعدگی به مدت چهار تا شش ماه و بالا بودن میزان هورمون FSH از مغز (‌هیپوفیز) در دو نوبت به فاصله یک ماه است‌.

درمان دارویی یائسگی زودرس

دکتر اعظم السادات موسوی، رئیس انجمن متخصصان زنان و زایمان ایران در این باره می‌گوید: هورمون FSH از هیپوفیز برای تحریک تخمدان ترشح می‌شود و چون تخمدان فعالیت ندارد، این هورمون به طور رفلکسی بالا می‌رود و یائسگی اتفاق می‌افتد‌. در، حدود 5 تا 1 درصد موارد یائسگی زودرس، ممکن است دوباره تخمدان‌ها فعال شده و حتی بارداری نیز اتفاق می‌افتد. قطع قاعدگی همراه گر گرفتگی، اختلالات خواب، تحریک‌پذیری، عدم تمرکز، خشکی واژن و کاهش میل جنسی از علائم اصلی یائسگی زودرس به شمار می‌رود.

البته در بیش از 9 درصد موارد، علت یائسگی زودرس مبهم است و علتی برای آن نمی‌توان یافت. گرچه دکتر موسوی در این باره می‌گوید: معمولا یائسگی زودرس یا ناشی از مشکلات کروموزومی، ژنتیک یا عوامل محیطی مثل ویروس‌ها و بعضی از داروها مثل شیمی‌درمانی و پرتودرمانی است‌. البته جراحی، استرس‌ها و کشیدن سیگار نیز در بروز آن موثر است‌. از علل دیگر یائسگی زودرس می‌توان به دیابت، بیماری‌های التهابی و عفونی مثل سل و آبسه‌های لگنی اشاره کرد.

دکتر آل‌یاسین نیز در این باره می‌افزاید: در موارد مشخص نمی‌شود چرا نارسایی زودرس تخمدان اتفاق می‌افتد، اما اختلالات ژنتیکی، مواجهه با مواد توکسین (سمی‌) و اختلالات خود ایمنی به عنوان علت این وضعیت مطرح شده‌اند و به همین دلیل ارزیابی چنین بیمارانی مهم است‌. علت‌های ژنتیک ممکن است ناشی از اختلالات ژنی فردی یا اختلالات کروموزومی باشد. شایع‌ترین دلایلی که ناشی از تاثیر داروها‌ست از اثرات داروهای شیمی‌درمانی و رادیوتراپی ناشی می‌شود که در درمان بیماری‌های بدخیم استفاده می‌شوند.

بعضی ویروس‌ها نیز می‌توانند در بروز یائسگی زودرس موثر باشند. درصورت وجود بیماری خودایمنی نیز سیستم ایمنی بدن علیه سلول‌های طبیعی بدن فعالیت می‌کند و بسته به نوع سلول‌های درگیر شده، علائم مختلفی تظاهر می‌کند.

متاسفانه ناباروری تنها عارضه ناشی از یائسگی نیست، بلکه عوارضی چون پوکی استخوان‌ها، افسردگی و اضطراب، نارسائی تیروئید، بیماری‌های قلبی و عروقی، خشکی چشم و پوست نیز از عوارض یائسگی هستند.

در حال حاضر هیچ درمانی برای برگشت عملکرد تخمدان وجود ندارد، ولی برای رفع علائم یائسگی درمان وجود دارد و این درمان علاوه بر بهبود علائم یائسگی از بروز عوارض آن مثل پوکی استخوان نیز می‌تواند جلوگیری کند. علاوه بر آن در 5 تا 1 درصد موارد، خود به خود فعالیت تخمدان بر‌می‌گردد و حتی بارداری اتفاق می‌افتد‌.

هورمون درمانی جایگزینی، مصرف مکمل کلسیم و ویتامینD3، ورزش منظم و تنظیم وزن و حمایت‌های روانی از روش‌های درمانی ضروری و موثر در صورت بروز یائسگی زودرس به شمار می‌رود.

بیمار مبتلا به یائسگی زودرس باید قبل از تصمیم‌گیری برای باردار شدن به فکر سلامت خود باشد. یکی از کارهای اصلی درمان این عارضه، جایگزینی هورمون استروژن است که توسط تخمدان باید به‌طور طبیعی ترشح می‌شد و اکنون متوقف شده است.

دکتر آل‌یاسین در پاسخ به این سوال که چه عوارض منفی هورمونی شخص را در چنین شرایطی تهدید می‌کند، می‌گوید: استروژن نقش مهمی در سلامت یک خانم دارد، مثلا سیستم اسکلتی یک خانم برای سالم ماندن و مقاومت در برابر شکستگی به تحریک استروژن نیاز دارد. بدون استروژن، خانم‌های مبتلا به یائسگی در معرض خطر پوکی استخوان هستند‌. شواهد متناقضی وجود دارد که کمبود استروژن قبل از یائسگی می‌تواند سبب خطر بیماری قلبی نیز شود‌. همچنین علائم یائسگی مثل گرگرفتگی، تعریق شبانه، اختلالات خواب و خشکی واژن نیز برای بیمار آزار‌دهنده هستند. با این تفاسیر، هدف از درمان با استروژن، پیشگیری یا کم کردن عوارض کمبود استروژن است .

البته در کنار استفاده از استروژن به منظور تکمیل درمان و جلوگیری از ایجاد سرطان رحم، داروی هورمونی پروژسترونی نیز برای بیمار تجویز می‌شود. متخصصان توصیه می‌کنند تا 5 سالگی که سن متوسط یائسگی است بیماران، تحت درمان دارویی با استروژن و پروژسترون قرار گیرند.

این متخصص با اشاره به این که خانم‌هایی که تحت درمان با استروژن و پروژسترون قرار می‌گیرند معمولا نگران بروز عوارض این داروها ازجمله خطر حمله قلبی و سرطان پستان هستند، اظهار می‌کند: باید گفت مطالعاتی که بروز این خطرات را مطرح کرده‌اند در مورد زنان سنین 7 ـ6 بوده که به طور طبیعی یائسه شده‌اند، بنابراین نمی‌توان از نتایج آن مطالعات برای این بیماران استفاده کرد و حتی در مقابل مطالعات فوق، مطالعاتی انجام شده که توصیه کرده‌اند مصرف استروژن برای جلوگیری از بیماری‌های قلبی و پوکی استخوان ضروری است.گردآوری:گروه سلامت سیمرغseemorgh.com/healthمنبع:jamejamonline.ir

(اجباری)

آدرس پست الکترونیکی (اجباری است اما نمایش داده نمی‌شود)

مرا برای دیدگاه‌های بعدی به یاد بسپار

تصویر امنیتی جدید

اگر در زمینه مشکلات خانواده و تربیت فرزندان نیاز به راهنمایی و مشاوره داریدمشکل خود را با یکی از مشاوران آنلاین ما در میان بگذارید

All Rights Reserved – © 218 | باز نشر مطالب پورتال سیمرغ تنها با ذکر و آدرس seemorgh.com مجاز می باشد.1