خواص دارویی و گیاهی
خانهموبایل
درمان يبوست شيرخواران
داروی ضد یبوست نوزادان
دليل و درمان يبوست شيرخواران
شايد اين موضوع به نظر خنده‌دار بيايد اما سفت يا شل‌شدن مدفوع شيرخوار يکي از دغدغه‌هاي والدين است. ايجاد مشکل در دفع باعث بي‌قراري و از‌بين‌رفتن آرامش شيرخوار مي‌شود و حتي ممکن است نشانه يک بيماري جدي باشد. يکي از مشکلاتي که ناراحتي شيرخوار و نگراني والدين را در پي دارد، يبوست است
هنگام يبوست، مدفوع سفت و خشک مي‌شود، به‌طور عادي تخليه نمي‌شود و کودک در زمان دفع، احساس درد مي‌کند.
شيرخواراني که شيرمادر مي‌خورند کمتر دچار يبوست مي‌شوند، چون شير مادر به‌راحتي هضم مي‌شود و ترکيب چربي و پروتئين آن‌طوري است که باعث ابتلا به يبوست نمي‌شود. در روده کودکاني که شيرمادر مي‌خورند، انواع مختلف باکتري‌هاي مفيد وجود دارد که توانايي شکستن و هضم پروتئين‌هاي پيچيده شير را دارند درنتيجه در اين کودکان مدفوع نرم‌تر و حرکات روده راحت‌تر است. ميزان هورمون موتيلين که حرکات روده را افزايش مي‌دهد نيز در اين کودکان بيشتر است.
هضم شيرخشک براي کودک سخت‌تر است و بچه‌هايي که شيرخشک مي‌خورند، معمولا مکرر از يبوست رنج مي‌برند. حرکات روده بچه‌هايي که فقط شيرخشک مي‌خورند، از بچه‌هايي که شيرمادر مي‌خورند، کمتر و مدفوعشان سفت و سبزرنگ است.
چه‌وقت مي‌گوييم کودک دچار يبوست شده است؟
وقتي کودک اين 3 علامت را با هم داشته باشد دچار یبوست شده است:
-مدفوع سفت، خشک يا تکه‌تکه.
-گريه و زورزدن هنگام دفع. (زورزدن تنها نشانه يبوست نيست.)
-مدفوع‌نکردن براي 2 تا 3 روز در کودکاني که شيرخشک مي‌خورند و يک هفته براي کودکاني که شير مادر مي‌خورند. (وقتي مدفوع نرم است، دفع يک‌بار در هفته به معني يبوست نيست.)
-اشتهاي کم، وزن نگرفتن و خونريزي از مقعد.
حرکات روده در شيرخواران
در ماه‌هاي اول تولد، روزي چند بار دفع يا حتي يک‌بار در هفته طبيعي است. در موارد نادر مي‌تواند بين هر بار دفع 3 هفته هم فاصله بيفتد. بچه‌هايي که شير مادر مي‌خورند، معمولا تا 2 تا 3 ماهگي حرکات روده زيادي دارند و مدفوعشان زردرنگ است. با شروع غذاي جامد، حرکات روده تغيير مي‌کند و ممکن است شکم کودک روزي چند بار يا هر 2 يا 3 روز يک‌بار کار کند. برخي بچه‌ها به‌علت دريافت ترکيب‌هاي جديد موادغذايي، دچار يبوست خفيف مي‌شوند. اگر کودک غذاي جامد زياد مصرف کند، ممکن‌است به‌علت کم‌آبي دچار يبوست شود.
علت يبوست در شيرخواران
يک بچه سالم که شير مادر مي‌خورد به‌ندرت دچار يبوست مي‌شود. بيشتر شيرخواران هنگام تغيير شير مادر به شيرخشک يا آغاز تغذيه تکميلي و شروع غذاي جامد، دچار يبوست مي‌شوند. اين 7 مورد از علل يبوست شيرخواران است.
1. معمولا علت يبوست در کودکان غذاست اما در برخي موارد مي‌تواند علامت يک بيماري جدي باشد. علت يبوست در نوزاداني که شير مادر مي‌خورند، اغلب مادرزادي است مانند سيستيک فيبروزيس، ديابت بي‌مزه، کم‌کاري تيروييد و نقص‌هاي مادرزادي در روده و مقعد.
درمان يبوست شيرخواران
2. بيشتر شيرخواران هنگام شروع غذاي جامد يبوست را تجربه مي‌کنند. بعضي غذاها اگر زود يا به مقدار زياد استفاده شوند، يبوست ايجاد مي‌کنند.موز، برنج، نان سفيد، سيب‌زميني، ماست، پنير و پاستا غذاهايي هستند که باعث کندي حرکت روده شده وباعث یبوست میشوند.
در بچه‌هايي که شيرخشک مي‌خورند، مايعات کم، فيبر کم، تغيير نوع شيرخشک (غلظت بيشتر، بدون لاکتوز، حاوي کازيين) مي‌تواند باعث ابتلا به يبوست شود.
3.یکی دیگر از دلایل یبوست کودکان کم شدن آب بدنشان است. وقتي بدن کودک کم‌آب مي‌شود، از آنچه کودک مي‌خورد آب جذب مي‌کند و درنتيجه مدفوع سفت و خشک و دفع آن سخت مي‌شود.
4. مصرف داروهايي مانند ايبوپروفن، آنتي‌بيوتيک، استامينوفن يا ابتلا به بيماري‌هايي مانند سرماخوردگي مي‌تواند باعث ابتلا به يبوست شود.
5. مکمل‌هاي آهن (البته آهن موجود در شيرخشک يبوست ايجاد نمي‌کند).
6. آلرژي غذايي نیز از دیگر علل ابتلا کودکان به یبوست است.
7. اختلالات متابوليکي
داروی ضد یبوست نوزادان
براي درمان يبوست چه کنيم؟
اگر نوزاد دچار يبوست شد، به پزشک مراجعه کنيد و اگر سن کودک بيشتر است، اقدام‌هاي زير را انجام دهيد:
-دستانتان را چرب کنيد و شکم کودک را از قسمت پايين به سمت بيرون و در جهت عقربه‌هاي ساعت ماساژ دهيد. اگر کودک احساس راحتي و آرامش کرد و از اين کار لذت برد، ماساژ را ادامه دهيد.
-کودک را به پشت بخوابانيد، پاهايش را بگيريد و به‌آرامي به شکل دايره‌اي حرکت دهيد. اين کار باعث حرکت عضلات شکم، فشار ملايم به روده و تسهيل حرکت آن مي‌شود.
-حمام گرم مي‌تواند کودک را آرام و به دفع راحت‌تر کمک کند. مي‌توانيد در حمام شکم کودک را ماساژ بدهيد. براي اينکه مدفوع سفت راحت‌تر دفع شود، با مقداري وازلين اطراف مقعد را چرب کنيد.
-اگر به کودک شيرخشک مي‌دهيد، طبق دستورالعمل شير را تهيه کنيد. اضافه‌کردن مقدار بيشتري شير مي‌تواند باعث ابتلا به يبوست يا مشکلات ديگر شود.
-اگر کودک 4 تا 6 ماه دارد، مصرف حريره‌بادام و پوره ميوه يا سبزي را به رژيم غذايي او اضافه کنيد. اين غذاها فيبر زيادي دارند و از يبوست پيشگيري مي‌کنند. خوردن آب‌آلو ناشتا نيز از يبوست پيشگيري مي‌کند.
-اگر کودک غذاي جامد مي‌خورد، به او پوره هلو و آلو و به جاي برنج، جو بدهيد.
-علاوه بر شيردهي روزي چند بار، آب جوشيده سرد به کودک بدهيد. از 6 تا 12 ميلي‌ليتر آغاز و طبق ميل کودک مقدار آن را کم يا زياد کنيد. به ياد داشته باشيد آب نبايد جايگزين شيردهي شود.
-اگر آب کمک نکرد، در کنار رژيم غذايي معمول، براساس نياز کودک روزي يک يا چند وعده آب سيب، هلو يا آلو به فرزندتان بدهيد.
-اگر يبوست طولاني شد، با تغييرات غذايي برطرف نشد و علايم ديگري مانند خون در مدفوع، وزن نگرفتن، استفراغ و تحريک‌پذيري به آن اضافه شد، به پزشک مراجعه کنيد. اما ممکن است پزشک براي درمان يبوست مزمن، ملين‌هاي خاصي تجويز يا در مواردي که يبوست شديد است، شياف گليسيرين تجويز کند.
منبع:هفته ه سلامت
بخوانید تا سالم بمانید
باز نشر مطالب بیتوته تنها با ذکر و آدرس سایت مجاز می باشد .
اصطلاح یبوست زمانی بکار می‌رود که مدفوع بحدی سفت باشد که نتواند براحتی از روده خارج شود. برخی از والدین فکر می‌کنند که شکم کودکشان باید هر روز کار کند، در صورتی که این تفکر چندان صحیح نیست! تعداد دفعات دفع به اندازه سهولت تخلیه آن اهمیت ندارد.
بعبارت دیگر، در صورتی که فرزند شما براحتی، مدفوعی نسبتا نرم را تخلیه می‌کند، دچار یبوست نیست حتی اگر این دفع ، هر چند روز یکبار اتفاق افتد. امکان دارد یک نوزاد سالم از روزی 4 بار تا یکبار در روز مدفوع کند. نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند ممکن است یکبار به ازای هر نوبت شیر، دفع داشته باشند. با افزایش سن معمولا تعداد دفعات دفع، کاهش می‌یابد ولی به حجم آن اضافه می‌شود. در حالت طبیعی یک کودک سه چهار ساله بین سه تا چهار بار در روز تا سه بار در هفته اجابت مزاج خواهد داشت!
تبدیل شیر مادر به شیرهای خشک به هر دلیل، می‌تواند عادات روده‌ای نوزادان (خصوصا طی دو سه هفته ابتدای تولد) را تغییر دهد. در برخی از این موارد ( به صلاحدید پزشک ) افزودن آب به شیر خشک می‌تواند جلوی یبوست را بگیرد. نکته‌ای که ذکر آن خالی از لطف نیست اینکه باید به عادات اطفال توجه داشته باشیم، برای مثال برخی از نوزادان در زمان اجابت مزاج به خود فشار می‌آورند، تا حدی که صورتشان سرخ می‌شود، اما اگر مدفوع سفتی نداشته باشند، آنها را مبتلا به یبوست در نظر نمی‌گیریم. در این موارد اگر مشکلات دیگری وجود نداشته باشد، نیاز به اقدام خاصی نخواهد بود. اغلب اطفال در دوره‌ای دچار یبوست میشوند. ولی معمولا این دوره‌ها کوتاه مدت بوده و درمانهای ساده و معمولی کفایت می‌کنند.
علل یبوست
تغییر در عادات غذائی ، مثلا تبدیل رژیم به سمت غذاهای افراد بالغ، مصرف مقادیر قابل توجه از شیر گاو خصوصا در اطفال زیر 2 سال، همچنین عدم مصرف مقادیر کافی مایعات ، خصوصا آب در طول فعالیتهای فیزیکی یا در مناطقی که هوای گرم است، و نیز بی‌توجهی به نیاز بدن به اجابت مزاج مثلا در اثر بازیگوشی مفرط کودک و تنبلی ترریجی روده‌ها ، تغییر محل زندگی یا مسافرت ، ترس از محیط توالت به هر دلیل مثلا وجود سوسک یا ، بهم خوردن نظم طبیعی و روزمره زندگی ، شروع تحصیل ، مصرف بسیاری از داروها ، و . داروی ضد یبوست نوزادان
یبوست می‌تواند باعث دردهای قولنجی (کرامپی) ناشی از عبور سخت مدفوع، باد کردن شکم ، و حتی تهوع شود، همچنین وجود رگه‌هائی از خون روشن در اثر ایجاد شقاق مقعدی (فیسور آنال) نیز از دیگر علائم یبوست بشمار میروند، که اغلب با درمان مناسب، برطرف خواهند شد.
یبوست مزمن
در برخی موارد، به دلایلی که بسیاری از آنها هنوز ناشناخته‌اند ، یبوست کودک برطرف نشده و بگونه‌ای می‌شود که محتاج درمان خواهد بود، این حالت را یبوست مزمن می‌ند. مشخص ترین علامت این حالت دفع مشکل و دردناک مدفوع است. معمولا با عبور مدفوع این درد برطرف می‌شود، تا بار دیگر که مجددا نیاز به دفع باشد که این سیکل تکرار خواهد شد. شدت این دردها می‌تواند به حدی باشد که کودک را از انجام اجابت مزاج تا مدتها منصرف کند! (تشدید مشکل).
وجود شقاقی در اطراف مقعد (فیسور) که باعث دردناکی حرکات روده‌ای می‌شود و طفل را از انجام اجابت مزاج بر حذر می‌دارد، این مسئله نسبتا شایع بوده و بمرور زمان با تشدید یبوست شدیدتر هم می‌شود. ناخوشیهای خفیف و گذرا با اختلال تغذیه‌ای، تب، و کاهش یا ازبین رفتن فعالیتهای فیزیکی که عادات طبیعی روده را بر هم می‌زنند، مشکلات روحی و خلقی یا یادگیری که توالت کردن را با اشکال مواجه می‌کنند، دعوا کردن کودک بخاطر اجابت مزاج و نیز از جمله علل یبوست مزمن هستند.
تغییر محیط، برای مثال رفتن به مدرسه و ترس از توالت آنجا، یا ناتوانی در تمیز کردن خود، نداشتن فرصت کافی برای اجابت مزاج، نیز از جمله علل این مشکل بشمار میروند. مقعد در حقیقت ساختمانی عضلانی دارد و بمرور زمان و در اثر تجمع مواد دفعی، کشیدگی پیدا کرده و حالت تنبلی بخود می‌گیرد به همین دلیل درمان یبوست مزمن معمولا به چند ماه وقت زمان نیاز دارد و در این مدت باید علل ایجاد کننده آن را شناسائی و برطرف کرد به همین دلیل از نگرفتن پاسخ مناسب در این مدت ناامید نشوید و درمان مناسب را به همراه اصلاح مشکلات زمینه‌ای و علل تشدید کننده یبوست را ادامه دهید. بندرت یبوست مزمن در اثر مشکلات مهمی از قبیل : فیبروز کیستیک، بیماری هیرشپرونگ، مسمومیت با سرب، پرکاری غدد پاراتیروئید، کم کاری غده تیروئید و آسیبهای نخاعی پدید می‌آید. تشخیص و درمان این موارد نیاز به متخصصین مربوطه دارد.
درمانهای یبوست در منزل
از نوشیدن مقدار کافی مایعات خصوصا آب، در کودکتان مطمئن شوید، در صورتی که تغذیه کودکتان را از شیر مادر به شیرهای مصنوعی تغییر داده‌اید، با نظر پزشکتان مقدار آب آن را افزایش دهید. در کودکان بالای 6 ماه آب میوه‌هایی مثل آب سیب و گلابی برای برطرف کردن یبوست استفاده کرد، می‌توانید با مقادیر کم شروع کنید و بمرور میزان آن را افزایش دهید. در صورتی که آب میوه‌ها برای برطرف کرن یبوست مؤثر نبودند، از رژیمهای غذائی پر فیبر، دو بار در روز استفاده کنید. از غذاهای پر فیبر اطفال می‌توان به انواع لوبیاها، نخود سبز، زردآلو، آلو و اسفناج اشاره کرد.
ماساژ ملایم شکم کودک، می‌تواند از تا حدی مشکل او را برطرف کند، همچنین خواباندن او به پشت و خمیده نمودن پاهایش بسمت شکم، به همراه چرخش ملایم در جهت عقربه‌های ساعت نیز روش نسبتا مؤثری در برطرف کردن این مشکل می‌باشد. در کودکان بالای 6 ماه که از این روش نتیجه نگرفته باشند می‌توان (زیر نظر پزشک) از شیافهای گلیسرین برای نرم کردن مدفوع استفاده کرد. استفاده از این شیافها تنها برای یک تا دو بار مجاز است. در صورتی که پاسخ مناسبی از این کار حاصل نشد، حتما با پزشک خود مشورت نمائید.
استفاده از روشهای تنقیه یا مصرف شل کننده‌های مدفوع بدون تجویز پزشک، توصیه نمی‌شود.
نکات بسیار مهم
در کودکان زیر 3 ماه اگر یبوست از 24 ساعت بطول انجامید و در کودکان 3 ماهه تا 11 ساله اگر یک هفته درمان در منزل مفید واقع نشد، همچنین در موارد مزمن اگر بمرور بر شدت بیماری افزوده شود، یا مشکلات جدیدی در حال پیدایش است، درد مقعدی یا دردهای شکمی بوجود آیند، یا نسبت به قبل افزایش یابند، تب به تابلوی بیماری افزوده شود، خون در مدفوع دیده شود، مقدار آن نسبت به قبل شود، یا از یک هفته ادامه یابد، حتما با پزشک خود مشورت کنید.
لطفا نظرات خود را درباره این مطلب با “نی نی نما” در میان بگذارید
تمامي حقوق مادي و معنوي سايت براي ني ني نما محفوظ مي باشد و استفاده از مطالب فقط بادرج و لينک سايت مجاز است.
1