خواص دارویی و گیاهی
داروهای جدید درمان دیابت نوع 2
در یک دهه ی گذشته ، لیست داروهایی که مبتلایان دیابت نوع 2 را در کنترل بهتر قند خونشان یاری می دهد افزایش یافته است. اما داروها دارای عوارض جانبی می باشند و همچنین خوردن قرص های دیابت بطور روزانه در چندین وعده بسیار خسته کننده است به همین علت دانشمندان درصدد تولید داروهایی با عوارض کمتر و تک دوز هستند.
دو مشکل در دیابت وجود دارد یا بدن به اندازه ی کافی انسولین نمی سازد یا اینکه ارگانهای بدن نسبت به انسولین تولید شده مقاومت نشان می دهند.
داروهای پایین آورنده ی قند خون که با تحریک تولید انسولین به کنترل دیابت کمک می کنند تا حدی (با محدودیت ) موثر هستند اما به گفته ی دکتر Goldbery وقتی داروی خاصی برای یک بیمار مناسب است بتدریج بدن بیمار به مقدار بیشتری دارو نیازمند می گردد زیرا پانکراس بیمار بتدریج فعالیت خود را از دست می دهد.
روش های درمان جدید
خوشبختانه بدلیل پیشرفت هایی که درمان بوجود آمده است تعداد داروهای کنترل کننده ی دیابت نوع 2 افزایش یافته است:
· داروهای جدید کمپلکس نظیر Byetta که بروش تزریق به بیمار داده می شود( اما انسولین نیست). این دارو از چندین طریق با افزایش قند خون مقابله می کند و از سوی دیگر اشتها را نیز کاهش می دهد . به گفته ی دکتر Davis رئیس بخش دیابت غدد درون ریز و متابولیسم مرکز پزشکی Vanderbilt در Nashville : داروی Byetta یک پیشرفت واقعی محسوب می شود.
· Victoza داروی جدید دیگری که بروش تزریقی استفاده می شود اما انسولین نیست. این دارو سبب بهبود مقدار قند خون افراد بالغ مبتلا به دیابت نوع 2 می شود. این دارو به پانکراس کمک می کند تا مقدار مورد نیاز انسولین را ترشح کند.
· Januvia و Onglyza داروهای جدیدی هستند که همراه با هورمونهای دستگاه گوارش و آنزیم های طبیعی بدن و همچنین انسولین بدن در کنترل قند خون موثرند. داروی Tradjenta داروی دیگری از همین کلاس داوریی است.
· قرص های ترکیبی از دو داروی مختلف ساخته شده اند و در دو سال گذشته مورد تأیید FDA قرار گرفته اند ، مصرف این نوع قرص ها بیماران را از خوردن تعداد زیادی قرص بی نیاز کرده است. داروی مشهور متفورمین که به صورت قرص های طولانی رهش (extended- release) برای مصرف یک یا دو بار در روزطراحی شده است و هیچ تأثیرمضر جانبی بر روده ها ندارد.
· Symlin یک شکل سینتتیک از هورمونی است که در پانکراس تولید و ترشح می شود و به پایین آوردن قند خون بعد از صرف غذا کمک می کند.
متفورمین :
متفورمین یک داروی خوراکی کنترل کننده ی دیابت است که برای مدتهای طولانی مورد استفاده قرار گرفته است. متفورمین عمل خود را از طریق جلوگیری ازآزاد شدن منابع قندی از کبد انجام می دهد.
متفورمین درکنترل قند خون بسیار موثر است وسبب اضافه وزن نمی شود. همچنین قیمت آن نیز ارزان است به همه ی این دلایل، متفورمین معمولاً اولین دارویی است که به بیماران داده می شود . اما به دلیل تأثیرات جانبی آن بر دستگاه گوارش (نفخ، اسهال) اکثر بیماران قادر به تحمل آن نیستند. اما نوع جدید متفورمین که طولانی رهش (extended- release) است این مشکل را حل کرده است و اثرات جانبی کمتری دارد. تولید فرم جدید متفورمین یک پیشرفت است زیرا تحمل مصرف آن برای بیماران راحت تر شده است.
داروهای جدید ترکیبی
داروهای ترکیبی جدید از ترکیب متفورمین با سایر داروهای دیابت ساخته شده اند. داروهای گروه سولفونیل اوره (نظیرگلی بوراید ،Glucophage,Amaryl) پانکراس را برای تولید انسولین تحریک می کنند . تیازولیدین دیونها TZDS) نظیر:رزیگلیتازون، (Actos , Avandia به سلولهای ماهیچه ای و سلولهای چربی کمک میکنند تا نسبت به انسولین حساس تر شوند. البته اداره ی غذا و داروی آمریکا(FDA) مصرف Avandia را برای بیماران جدید ممنوع کرده است، مگر اینکه قند خون آنها بوسیله ی داروهای دیگر کنترل نشود و یا قادر به مصرف Actos نباشند. اما بیمارانی که در حال حاضر Avandia مصرف می کنند باید از بیماری های قلبی عروقی که ممکن است بر اثر مصرف این دارو ایجاد شود، آگاه باشند.
داروهای گروه Meglitinide مانند ریپاگلیناید یا نیوبت وPrandin به بدن شما کمک می کنند که مقدار بیشتری انسولین در مدت زمان کوتاهی بلافاصله بعد از غذا تولید کند. ممانعت کننده های Dpp-4 قند خون شما را با کمک به تولید انسولین زمانی که به آن نیاز است به خصوص بلافاصله بعد از غذا تنظیم می کند. همچنین این داروها قند خون ذخیره شده در کبد را به خون آزاد می کنند.
درزیر لیست داروهای ترکیبی تایید شده توسط FDA آمده است:
· Glucovance (متفورمین همراه با گلی بورید که یک سولفونیل اوره است)
· Metaglip(متفورمین همراه با Glipizide که یک سولفونیل اوره است)
· Avandamet(متفورمین همراه با رزیگلیتازون که یک تیازولیدین دیون است )
· Actoplus Met(متفورمین همراه با Actos که یک تیازولیدین دیون است)
· Avandaryl (Glimepiride که یک سولفونیل اوره است همراه با رزیگلیتازون که یک تیازولیدین دیون است)
· Prandimet (متفورمین همراه با Repaglinide که یک Meglitinide است).
· Kombiglyze (متفورمین همراه با Saxagliptin که یک DPP-4 اینهیبیتور است).
· Duetact( Glimepiride که یک سولفونیل اوره است همراه با Pioglitazone که یک تیازولیدین دیون است).
به گفته ی دکتر Davis ترکیبات داوریی فوق نتیجه بخش می باشند. هر کدام از داروهای موجود در این داروهای ترکیبی به تنهایی داروهای موثری هستند و قرار دادن آنها در کنار هم اثر مضاعفی را ایجاد می کند. برای افرادی که به تازگی به دیابت مبتلا شده اند یا چند سال از ابتلا آنها به دیابت می گذرد این داروهای ترکیبی می تواند موثرتر باشد. از سوی دیگر مصرف یک قرص در روز برای بیماران بسیار آسانتر است بعلاوه اینکه این داروها بسیار از نظر اقتصادی به صرفه هستند زیرا بیمار دو دارو را تنها با خرید یک قرص مصرف می کند.
اما مشکلی که وجود دارد این است که چنانچه اثرات مضر جانبی یکی از دو دارو برای بیمار قابل تحمل نباشد، پزشک قادر به تغییر دوز آن یا کاهش دوز آن نیست و بیمارمجبور به انصراف از ادامه ی مصرف هر دو دارو می شود.
داروهای ترکیبی برای بیمارانی که دیابت پیشرفته دارند مناسب نیست.
او می افزاید : قندخون این افراد بسیار سخت کنترل می شود و آنها قادر به تحمل تاثیرات مضر جانبی داروها نیستند و من ترجیح می دهم داروهای ترکیبی را برای بیمارانی که شدت بیماری دیابت در آنها افزایش یافته است، تجویز نکنم.
داروهای جدید و پیشرفته
Byetta دارویی که از بزاق مارمولک مشتق شده است مورد توجه بسیاری از پزشکان قرار گرفت. این دارو سبب تحریک تولید انسولین بعد از غذا تنها هنگامی که مقدار قند در خون بالا است، می شود. این دارو همچنین ترشح گلوکاگن را سرکوب میکند (هورمونی که سبب افزایش قند خون می شود). داروی Byetta تزریقی می باشد اما با انسولین فرق دارد. این دارو در حقیقت عمل هورمون طبیعی Incretin را در بدن تقلید می کند.
Victoza نیز یک داروی تزریقی است که با انسولین فرق دارد و عمل هورمون طبیعی پائین آورنده ی قندخون یعنی GLP1را که توسط روده ترشح می شود تقلید می کند.
Symlin همراه با انسولین به بیماران مبتلا به دیابت نوع یک و دو تزریق می شود این دارو شکل سینتتیک هورمونی است که در پانکراس تولید می شود و همراه با انسولین ترشح می گردد. این دارو به پائین آوردن قندخون بعد از خوردن غذا کمک میکند. از سوی دیگر با کاهش سرعت تخلیه ی دستگاه گوارش و جلوگیری از ترشح گلوکاگن و کاهش اشتها در کنترل قندخون به بیمار کمک می کند.
آینده ی داروهای دیابتی : فراتر از کنترل قندخون
تاثیرات جانبی داروها همیشه منفی نیستند، دانشمندان متوجه ی اثرات جانبی برخی از داروهای کنترل دیابت شدند:
· متفورمین و پرکوز(Precose ) این دو دارو خطر ابتلا به دیابت نوع دو را در افراد در معرض خطر کاهش می دهند، بخصوص اگر مصرف این دو دارو با ورزش و رژیم غذایی همراه باشد.
· Actos این دارو خطر حمله قلبی و سکته مغزی و مرگ زود هنگام را در بین افراد مبتلا به دیابت نوع دو را کاهش می دهد.
به گفته دکتر Davis : در حال حاضر دانشمندان کنترل دیابت را چیزی فراتر از کنترل قندخون می دانند. به منظور کنترل موثربیمار دیابتی باید به کنترل فشارخون، چربی های خون، قندخون و حتی التهاب توجه کرد.
دیابت: داروهای جدیدتر
داروهای Januvia ( Sitagliptin) و Onglyza ( (Saxagliptin و Tradjenta Linagliptin )) متعلق به گروه جدیدی از داروها به DPP-4 اینهیبیتورها هستند. این داروها با ممانعت از آنزیم طبیعی DPP-4 سبب افزایش مقدار هورمون Incretin (که در کنترل قند خون نقش دارد)، می شوند. آنها همچنین سنتز و ترشح انسولین را افزایش می دهند.
فراموش نکنید : درمان همراه با ورزش و تغذیه ی سالم
برای بدست آوردن بهترین تاثیرات از مصرف داروهای دیابت شما باید به رعایت شیوه ی زندگی سالم اهمیت دهید.
به گفته ی دکتر دیویس، بیماران باید به دقت رژیم غذایی خود را رعایت کنند ، برای مثال از رژیم های کم کربوهیدرات یا رژیم های گیاهخواری پیروی کنند، زیرا بر اساس تحقیقات انجام شده توسط محققین انجمن دیابت آمریکا رژیم vegan حتی سبب کاهش نیاز به مصرف دارو می شود.
البته به بیماران دیابتی توصیه نمی شود که تنها رژیم vegan را تجربه کنند زیرا ممکن است دچار کمبود برخی ریز مغذی ها گردند. بهتر است یک رژیم کاملاً متعادل که شامل پروتئین، چربی و کربوهیدرات می باشد را رعایت کنند.
ورزش چنانچه اندازه ی وعده های غذایی رعایت شود، سبب تحریک بدن به استفاده ی موثر از انسولین می شود، اما چنانچه بیمار در خوردن غذا زیاده روی کند داروها نمی توانند از عهده ی قند اضافه ای که وارد بدن شده است، برآیند. بنابراین رعایت رژیم غذایی و ورزش در کنترل بیماری و تاثیر داروها بسیار مهم می باشند. ورزش به تنظیم مقدار انسولین، فشار خون، وزن و کمک شایان توجهی می کند.
منبع: diabetes.webmd.com
دیابت چیست؟
بیماری دیابت یک نوع اختلال متابولیک و سوخت و سازی است که در آن بدن توانایی تولید انسولین را از دست می دهد یا مقاومت در برابر انسولین بوجود آمده و سرعت و توانایی در استفاده و سوخت و ساز کامل گلوکز کاهش می یابد. بنابر این میزان قند خون افزایش یافته با افزایش قند در دراز مدت عوارض میکروواسکولار دیابت یا تخریب رگ های بسیار ریز در بدن ایجاد می شوند که می توانند اعضای مختلف بدن همچون کلیه، چشم و اعصاب و قلب را درگیر کنند. همین موضوع باعث می شود که درمان دیابت از اهم موضوعات پزشکی قرار بگیرد.
سالها قبل دیابت به معنی مرگ زود هنگام بود. کمترین عارضه آن می توانست از دست دادن، دست و پا و بینایی و کلیه ها باشد. امروزه با پیشرفت های زیاد و جدید پزشکی و تکنولوژی گامهای بلندی در درمان دیابت برداشته شده است.
انواع دیابت:
۱- ديابت نوع ۱۲- ديابت نوع ۲۳- ديابت حاملگي۴- ديابت همراه با بيماري‌هاي ديگر
دیابت نوع یک که به دیابت نوجوانان و دیابت وابسته به انسولین نیز شناخته شده است، یک اختلال سوخت و سازی (متابولیک) در بدن است در این نوع دیابت، تخریب سلولهای بتا در پانکراس منجر به نقص تولید انسولین می‌شود؛ پانکراس (لوزالمعده) میزان کمی انسولین ترشح میکند و یا اصلا انسولین ترشح نمی کند. علل متعددی از جمله عوامل ژنتیکی، سابقه خانوادگی و آلوده شدن به ویروس هایی خاص باعث بروز این بیماری می گردد با اینکه دیابت نوع یک معمولا در کودکی و نوجوانی رخ می دهد، اما امکان ابتلا بزرگسالان نیز به این بیماری وجود دارد وسبب ایجاد علایم و مشکلات بسیاری از جمله خستگی می شود. و در ادامه روش های درمان دیابت را خواهیم گفت
دیابت نوع یک قابل پیشگیری نیست، درمان قطعی و خاصی هم برای آن وجود ندارد و اقدامات انسولین درمانی بدین جهت صورت می گیرد که گلوگز خون به دقت کنترل شود و کمک کند تا میزان قند خون تا حد ممکن به حد طبیعی برسد؛ که معمولا یا از طریق تزریق زیر پوستی یا از طریق پمپ انسولین به فرد تجویز می گردد. با کنترل قند خون و رساندن آن به حد طبیعی از بسیاری از مشکلاتی که سایر افراد دیابتی با آن مواجهند، پیشگیری به عمل خواهد آمد.
دیابت نوع دو که ۹۰–۹۵ درصد از بیماران دیابتی را شامل می‌شود، به دیابت شیرین، دیابت بزرگسالی یا غیروابسته به انسولین، معروف می باشد. وخطر ابتلا به این نوع دیابت با افزایش سن افزایش می یابد؛ البته شیوع این نوع دیابت در افراد جوان و حتی کودکان نیز در حال افزایش است.و باید روش مطمئنی برای درمان دیابت نوع ۲ کشف کرد. در دیابت نوع ۲ بدن به علت اضافه وزن، بی تحرکی یا کمبود فعالیت بدنی، همچنین عدم توانایی در تولید انسولین کافی و یا ناتوانی از استفاده ی بهینه از انسولین تولیدی، قادر به استفاده و ذخیره گلوگز نمی باشد و گلوکز به جای تبدیل به انرژی به جریان خون باز گشته و سبب ایجاد علایم مختلف می گردد.افزایش تجزیه لیپیدها در سلولهای چربی، مقاوت در برابر اینسرتین و فقدان آن، سطح بالای گلوکاگون در خون، احتباس بالای آب و نمک توسط کلیه‌ها، و تنظیم ناسب سوخت و ساز بدن توسط سیستم عصبی مرکزی، از دیگر عوامل مهم و بالقوه ای است که می‌توانند باعث ابتلای فرد به دیابت نوع ۲ و مقاومت انسولینی شوند.
دیابت نوع دومی تواند تا مدتها بطور خاموش در بدن بیمار وجود داشته باشد و افراد مبتلا تا سالها از این بیماری بی اطلاع باشند. از نشانه های آن می توان به: تشنگی فراوان؛عفونتهای بی شمار؛ مشکل بینایی؛عدم و دیرکرد بهبودی زخمها؛بی حسی و خواب رفتن دست و پا؛تکرر ادرار؛وغیره برد.درصد شیوع این بیماری در زنان بیش از مردان است؛ بخصوص زنانی که سابقه قبلی دیابت بارداری دارند، مستعد ابتلا به این بیماری هستند.
درمان دیابت نوع ۲ شامل تنظیمات سبک زندگی، معیارهای مراقبت های فردی و داروها است که می تواند خطر دیابت و عوارض قلبی _عروقی را به حداقل برساند. رژیم غذایی مناسب ، انجام ورزش و عدم استعمال سیگار اساس درمان دیابت است. از آنجا که افزایش وزن دلیل اصلی این نوع دیابت است محققان معتقدند که می‌توان دیابت نوع دو را از طریق کاهش کالری مصرفی، ورزش و کنترل گلوکز، به طور کامل درمان کرد.متفورمین (گلوکوفاژ)، اولین داروی مصرفی در درمان دیابت نوع دو می باشد. زمانی که متفورمین کافی نباشد مصرف داروهای دیگر؛ همچنین انسولین تجویز می گردد.
دیابت حاملگی برای اولین بار در طول حاملگی تشخیص داده می شود. حدود ۳ تا ۵ درصد خانم‌های باردار، به خصوص در اواخر دوران حاملگی، به ديابت مبتلا مي‌شوند. این نوع دیابت معمولاً گذراست و بعد از اتمام حاملگی درمان دیابت خود به خود انجام می شود و معمولاً سابقه خانوادگی در ابتلا به آن نقش دارد. اگر چه بعد از زايمان و به دنيا آمدن نوزاد، ديابت از بين می رود اما ممكن است خانم‌های مبتلا به دیابت حاملگی بعداً در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ قرار بگیرند. کاهش مصرف کربوهیدرات‌ها و محدود کردن دریافت قندهای خالص و افزایش تعداد وعده‌های غذا و کاهش حجم وعده‌ها از جمله عوامل بهبود بخش می‌باشند.
دیابت با علل متفرقه:
از علل متفرقه ی دیابت می توان به بعضي از بيماري‌ها مانند: تالاسمي، بيماري‌هاي لوزالمعده، بيماري‌هاي غدد درون‌ريز و همچنین جراحی، داروها (مثل كورتیكواستروئیدها)، سوء تغذیه و عفونت اشاره كرد.به همین منظور است که باید دنبال بهترین و قوی ترین روش درمان دیابت بود
در کتاب قانون ابوعلی‌سینا مطرح شده است که تمام امراض قابل درمان هستند(درمان دیابت) و فقط مرگ است که چاره ندارد چرا که باب مذاکره با سلول همیشه باز است و سلول یا در حال حیات است یا ممات بنابراین در حال حیات قابل مذاکره و در حال ممات سلول پاسخگو نیست.دیابت نیز که یک اعتصاب سلولی است در صورت مذاکره با سلول قابل درمان است؛ در همین زمینه مطالعاتی انجام شده که نشان می‌دهد با تعادل مزاجی، این بیماری با طب سنتی قابل درمان است.دیابت در خانمها از نوع دیابت سرد است و در مردان هم از سردی است و در کمی از آنان ناشی از گرمی است.اخلاط بدن می توانند درمانگر خوبی برای بیماریها باشند. بلغم در تن رسوب کرده، یخ می بندد و سودا می شود، همچنین زمانی که صفرا می سوزد تبدیل به سودا می شود.پانکراس در اثر کمی صفرا سودایی می شود و انسولین ترشح نمی گردد، این سودای ناشی از بلغم در اندام انتهایی بدن رسوب می کند و بخاطر نبودن گرما (صفرا) در آن قسمت زخم بوجود می آید. اگربتوان با تدابیر مزاجی صفرا را به آن قسمت رساند، درمان دیابت صورت خواهد گرفت
دیابت سرد:
این نوع دیابت در زنان و افراد چاق و سفید دیده می شود و با استرس پدید می آیداین افراد مستعد افت قند هستند و علاقه زیادی به شیرینی دارند. با افت قند خونشان، عصبانی می شوند و تمایل به گرمی دارند. برای درمان دیابت این گروه ، باید صفرا را بالا برد؛ همچنین خوردن عسل ناشتا و شبانگاه، سرکنگبین، گزنه، زنجبیل و شنبلیله پیشنهاد می شود.
دیابت گرم:
دیابت گرم در افرادی دیده می شود که در دَمَشان گرمی باشد و نه گرمی صفرا، که معمولاً در افراد دموی و در مردها به وجود می آید. وقتی قند پایین بیاید بیمار دچار سستی، بی حالی، بی قراری و بی حوصلگی شدید می شود. برای درمان دیابت این گروه ، سرکه و حجامت (۱۴ روز سرکه یا سرکنگبین بخورد و بعد حجامت بکند) و میوه بِه سین (به را در سرکه بپزید و له کنید و شب و صبح یک قاشق بخورید) توصیه می شود.
چند نمونه از داروهای سنتی:
– سقمونیا ، هل و سنبل‌الطیب و شقاقل و شاخه درخت بلسان و دانه بلسان و نارمشک و سلیخه پوست کنده و مصطکی و عاقرقرحا و دارچین از هرکدام دو مثقال (نه گرم)، همه آسیاب شود و همه الک شود به‌جز سقمونیا (سقمونیا فقط آسیاب شود و الک نشود) سپس همه باهم مخلوط شود و هشتاد و پنج مثقال شکر سجستان را در ظرف قرار داده و با حرارت ملایم آن را آب کنند و این داروهای آماده‌شده را با آن مخلوط کنند و به آن عسل کف گرفته‌شده اضافه کنند و آن را در یک ظرف شیشه‌ای یا کوزه سبز قرار دهند.این می تواند باعث درمان دیابت شود
– ترکیب دو مثقال اسفرزه و آسیاب شده دو مثقال تخم شنبلیله و یک مثقال از تخم هویج (زردک)، تخم ترب و سنبل الطیب؛ با هر وعده غذایی یک قاشق مربا خوری میل شود.-جو بعنوان تنظیم کننده قند بسیار موثر است و باید در تمامی وعده های غذایی استفاده شود.– شنبلیله– کلاه بادمجان را بجوشانند و آبش را بخورند – با این روش قند ۶۰۰ به زیر ۱۰۰ می رسد.– مصرف آب کدو
این روش ها می تواند باعث کنترل یا درمان دیابت شود
استفاده از گیاهان دارویی برای درمان بیماریها(درمان دیابت) به دورانی بازمی‌گردد كه هنوز پزشكی مدرن و كاركرد‌های مولكولی و سلولی كشف نشده بودند؛ لذا هرچند استفاده از گیاهان دارویی قدمت طولانی در درمان بیماریها دارد اما هنوز تا پذیرفته شدن آن در طب مدرن و استفاده از خواص گیاهان دارویی در جریان اصلی پزشكی فاصله است با این وجود پزشكی سنتی و استفاده از گیاهان دارویی همچنان جذابیت زیادی برای مردم دارد
در گذشته برای برطرف كردن بسیاری از عوارض دیابت از گیاهان دارویی گوناگون استفاده می‌كردند. مثلا ابن‌سینا به وسیله سبزی‌ها و میوه‌های سردی بخش و سرد مزاج این بیماری را درمان می كرد. البته این خوراكی‌ها نباید ادرار‌آور می بودند. به اعتقاد ابن‌سینا، فرد مبتلا به این بیماری باید در مكان‌های سردسیر و مرطوب زندگی كند.
عمده‌ترین تركیبات گیاهی كه در طول تاریخ برای درمان دیابت استفاده شده است؛ همچون شنبلیله، هندوانه تلخ، جینسینگ آسیایی، سیر، دارچین و نیز گزنه از چه تیره‌ای بوده‌اند.
بوقنان: گیاه بوقناق یا زول گیاهان خارداری هستند که در فارسی به باباخازن از آن یاد شده است عرق بوقناق بر غدد فوق کلیه اثر مفید و موثر دارد و در همکاری با کبد مفید برای افزایش انسولین و فعال کردن لوزالمعده و کاهش قند خون و درمان دیابت اثر شگفت آوری دارد.
شنبلیله: تخم شنبلیله حاوی مواد مؤثری است که باعث کاهش قند و حتی چربی خون می‌شود. مصرف ۱۵ تا ۵۰ گرم پودر دانه شنبلیله خیسانده در آب باعث کاهش قند خون ناشتا و بعد از غذا و همینطور باعث کاهش چربی خون می شود. به علت طعم تلخ این پودر دربعضی از کشورها آن را به صورت قرص تولید کرده‌اند.نخم شنبلیله می تواند باعث کنترل یا درمان دیابت شود
هندوانه ابوجهل: هندوانه ابوجهل که در بعضی مناطق به آن خربزه روباه نیز گفته می‌شود در طب سنتی از جمله گیاهان درمانی کاهش قند خون محسوب می‌شود. میوه این گیاه دارای گلوکوزید قابل تبلوری با طعم بسیارتلخ به کولوسنتین است؛ اگر هیدرولیز شود، گلوکز و ماده ای به کولوسنتتین می دهد که می تواند باعث کنترل یا درمان دیابت شود.
گیاه گالگا، گیاهی است که از آن به عنوان یک گیاه مدر، معرق، تب‌بر و ضدتشنج همچنین افزایش شیر مادران استفاده می‌شود. یکی از خواص مهم این گیاه، کاهش دادن قندخون افراد دیابتی است. این گیاه به صورت قرص در داروخانه‌ها عرضه می‌گردد.که می توانید برای درمان دیابت از گیاه گالکا استفاده کنید.
خار مریم: خار مریم اصالتا بومی منطقه مدیترانه است. در طب سنتی این گیاه دارویی موجب افزایش حساسیت سلول ها به انسولین و کاهش قندخون می شود و تا حدی در کاهش چربی خون نیز موثر است.
زنجبیل: زنجبیل گیاهی فوق‌العاده ای برای درمان دیابت است. مصرف روزانه ۳ گرم از این ادویه به تنظیم کلسترول، کنترل قند و وزن افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ کمک می کند. مصرف زنجبیل زیاد برای افرادی که از فشارخون بالا رنج می برند توصیه نمی شود
زردچوبه: زردچوبه ادویه ای است که به کاهش قند خون کمک می کند. همچنین ماده ی ضدالتهاب و حاوی ترکیبات آنتی اکسیدانی است که برای سلامت قلب و کاهش وزن مفید است. نتایج بررسی ها نشان می دهند که زردچوبه برای افرادی که از اختلالات مربوط به کلیه ها رنج می برند نیز مفید است و همین طور می تواند باعث درمان دیابت شود
دارچین: مصرف دارچین همراه با غذا، التهابات را التیام بخشیده و در نتیجه‌ی کاهش کلسترول و افزایش سوخت و ساز بدن،درمان دیابت و منجر به کاهش وزن می‌شود. البته پختن دارچین فواید آن را خنثی میکند. بنابراین برای سوختن قند بهتر است به صورت پودر و خام استفاده شود.
زیره‌ی سبز: زیره‌ی سبز نوعی ادویه از خانواده‌ی جعفریست زیره، قند خون و کلسترول را کاهش می‌دهد. همچنین تاثیری مثبتی بر بیماری‌های مزمن ناشی از دیابت دارد.
گل قاصدک: برگ‌های سبز و تیره‌ی گل قاصدک بدن را مملو از موادی میکند که فشار خون را کاهش، کبد را درمان و ادرار را افزایش می‌دهند و بدین ترتیب، قاصدک به کاهش وزن کمک میکند، که برای اکثر دیابتی‌ها سودمند است.
شوید: شوید درحال حاضر به عنوان گیاهی موثر در درمان دیابت شناخته شده است. محققان ۷۰ ماده شیمیایی مختلف را در شوید که به مبارزه با دیابت کمک میکند ذکر کرده اند.
بیل‌بری: بیل‌بری نوع اروپایی بلوبری است. آنتی‌سیانین درون بیل بری با دیابت مبارزه میکند، همچنین تقویت‌کننده‌ی قلب و کاهش دهنده‌ی چربی خون و التهابات نیز می باشد.
رازیانه: هم سبزی و هم دانه‌ی رازیانه شامل ترکیباتی شیمیایی است که برای درمان دیابت توصیه می شود. آنتول، یکی از مواد شیمیایی گیاهی موجود در رازیانه است که مانع از عوامل التهابی در بدن می‌شود و با سرطان مبارزه میکند. اسانس‌های آن به شکل کپسول نیز در دسترس است.
سیر: سیر برای عملکرد قلب مفید است و از ابتلا به سرطان پیشگیری میکند، خاصیت ضدالتهابی را دارد و سرکوب کننده‌‌ی دیابت یا درمان دیابت می باشد.
چای سبز: مصرف روزانه دو تا سه فنجان دم کرده چای سبز نیز تاثیر مفیدی در کاهش قند خون دارد.
گزنه: گزنه یکی از بهترین داروهای کاهش دهندۀ قند خون است و خونساز است.
ریحان: ریحان، به طور خاص قند خون را کاهش میکند.
خیار تلخ، برگ گیاه قره قاط، برگ درخت گردو، برگ درخت زیتون، سماق، عدس، انار، کدوتنبل، جو و عناب، حنظل، سیاه‌دانه، عدس کوهی، گل انار، آلوئه‌ورا، و گلپوره، ریشه بابا آدم، ریشه قاصدک، سیب زمینی ترشی، آب شلغم خام، ترب مغز بادام، فندق، گردو، کدوی خام، کدوی آب پز شده، عناب، آب غوره، آلو، پیاز، موسیر، آب نارنج، هویج، سیب زمینی ترشی، پیازچه، فلفل سبز، کنگر، کلم، سبزیجات خام، شاهی، جعفری، اسفناج، شنبلیله،کاهو، کرفس، آلوئه ورا، لوبیا سبز، نخود فرنگی از گیاهان دارویی بوده که در درمان دیابت مفید می باشند.
مواد موثر گیاهان یاد شده تاثیر تحریك ترشح انسولین یا اثر تقویتی در میزان تاثیر انسولین را دارند و هنوز ماده گیاهی‌ای به دست نیامده است كه نقش كامل انسولین را بازی كند و آنها برای دیابت نوع یك موثر هستند. اما گزلین ماده موثری كه از گیاه گزنه بدست آمده است كاركردی كاملا شبه انسولین دارد که می تواند برای درمان دیابت موثر باشد.
با میه گیاهیست دارای گل های بزرگی که در نهایت به گیاه سبزغلاف مانند پر از دانه ای تبدیل می شود. طعم آن ملایم است و غلاف و دانه های آن خوراکی می باشند. از طب سنتی بامیه سرد و تراست و مصرف آن برای افراد گرم‌مزاج مفید است؛ همچنین دربرطرف کردن بلغم، صفرا و سودا تاثیرگذار است. برگ ها و میوه ی بامیه، برای کاهش درد، به عنوان مرطوب کننده، درمان کننده ی اختلالات ادراری و کاهش دردها،درمان دیابت و خطرات زایمان استفاده می شده است.
در سال ۲۰۰۵ دانشمندان میریستین موجود در بامیه رابه موشهای صحرایی مبتلا به دیابت تزریق کردند، این درمان سبب افزایش جذب قند توسط ماهیچه های موش ها و کاهش قند خون آنها گردید. همچنین بر اساس مطالعات اخیر، بامیه علایم انواع دیابت که شامل دیابت نوع ۱، نوع ۲ و دیابت بارداری است، را کاهش می دهد. و می تواند در درمان دیابت موثر واقع شود.
فیبر موجود در بامیه به حفظ قندخون كمك می‌كند. همچنین سرعت جذب قند را كاهش می‌دهد، پس می تواند برای درمان دیابت بسیار مفید باشد. این سبزی سرشار از مواد مغذی با ارزشی مانند ویتامین‌های A، C و گروه B ازجمله اسیدفولیک، ۵B، ۲B، ۶B و عناصری ازقبیل منگنز، کبالت، کلسیم، فسفر، پتاسیم، فیبر غذایی و ماده لزج است و همینطور بامیه فاقد چربی های اشباع یا کلسترول است و غنی از آنتی اکسیدان می باشد؛ بنابراین اثرات مثبت فراوانی بر سلامت انسان می‌گذارد. بامیه را می توان به صورت مربا، ترشی، شور و کنسرو مصرف کرد. همچنین افرادی که دیابت دارند، می‌توانند هرشب یک بامیه الی دو بامیه را از وسط دو نیم کرده و داخل لیوان آب قرار دهند و صبح مايع ژله ای درون ليوان مانند را ناشتا، نیم ساعت قبل از صبحانه با شکم خالی ميل نمايند.
به نظر می رسد بامیه جذب متفورمین را متوقف کرده و تأثیر متفورمین را کاهش می دهد بنابراین نباید بامیه همزمان با خوردن متفورمین مصرف شود.در نظر داشته باشید، بامیه حاوی مقادیر زیادی اگزالات است و این ماده می تواند خطر سنگ کلیه را در افرادی که مستعد سنگ های کلیوی هستند، افزایش دهد.
متاسفانه شیوع روزافزون دیابت وعوارض جبران ناپذیر آن نیاز مبرم به درمان را بالا برده و بیماران دیابتی ها در پی آنند که جدیدترین و کم عارضه ترین دارو را مصرف نمایند؛ بنابر این شرکتهای دارویی هر روزه نسل جدیدی از داروها را وارد بازار می نمایند.
قرص های ضد دیابت صرفا به منظور کنترل قند خون در دیابت نوع ۲ مصرف می شوند. درمان دیابت نوع ۲ در درجه اول، اصلاح شیوه زندگی است؛ چون دیابت نوع ۲، اساسا یک بیماری وابسته به شیوه زندگی است.اگر اصلاح شیوه زندگی برای درمان دیابت، مقدور یا موثر نباشد؛ آن گاه باید از داروهای خوراکی ضد دیابت استفاده نمود و اگر این داروها هم نتوانند قندخون را کنترل کنند و یا دیابت نوع ۲، با عوارض همراه شود آن گاه ناچار هستیم به جای قرص از انسولین استفاده کنیم.
بیمارانی موفق به کنترل و درمان دیابت هستند که از همان ابتدا با اصلاح شیوه زندگی خود از حداقل دارو استفاده کنند و خود را وابسته به داروها نکنند. کنترل وزن، الگوی تغذیه صحیح، تحرک جسمانی، ورزش، ترک سیگار، کنترل فشار خون و ترک عادات و رفتارهای پُرخطر، می تواند ما را از داروهای ضد دیابت نوع ۲، بی نیاز کند.قرص‌های ضد دیابت، بدون استثنا دارای عوارض جانبی هستند. داروهای ضد دیابت پُرمصرف به گروه‌های زیر تقسیم می شوند:
هیچ راهی برای پیشگیری از دیابت نوع ۱ وجود ندارد.تنها می توان با مراقبت های دیابتی و کنترل دقیق قند خون، مشکلات ناشی از دیابت را کاهش داد.شایعترین داروی موثر در درمان دیابت نوع یک، تزریق انسولین می باشد که در درمان دیابت نوع دو نیز مورد استفاده قرار می گیرد.نوع انسولین مورد مصرف بستگی به شدت نیاز بیمار دارد. ۵ نوع انسولین وجود داردانسولین کوتاه اثر:(Humulin و Novolin)انسولین سریع الاثر:( (NovoLog، FlexPen) (Humalog)) (glulisine)انسولین متوسط:( (Humulin N، Novolin N))انسولین طولانی اثر: (Tresiba) (Levemir) (Toujeo) انسولین ترکیبی:( NovoLog) مخلوط ۷۰/۳۰ (آسپارتات انسولین پروتامین – آسپارتات انسولین)همچنین داروی AMYLINOMIMETICکه یک داروی تزریقی است که قبل ازغذا استفاده می شود که ترشح گلوکاگون را بعد از غذا کاهش و قند خون را پایین می آورد.
اکثر داروها برای کنترل و درمان دیابت نوع ۲ داروهای خوراکی هستند با این حال، تعداد کمی تزریقی هستند برخی از افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ نیز ممکن است نیاز به انسولین داشته باشند.مهار کننده های آلفا گلوکوزیداز: مانند آکاربوز و میگلیتول، این داروها که قبل از غذا استفاده شود؛ با شکستن مولکولهای نشاسته باعث کاهش قند خون می شود.بیگوآنید: بیگوآنید مقدار قند کبد و قند روده را کاهش داده بدن به انسولین حساس کرده و به ماهیچه های درجذب گلوکز کمک می کند رایج ترین بیگوآنید، متفورمینها می باشند.بازدارنده DPP – ۴: مانند لیناگلیپتین، این داروها می توانند به پانکراس در ساخت انسولین کمک کنند پپتید گلوکاگون :مانند لیراگلوتاید، این داروها شبیه به هورمون طبیعی به اینکرتین عمل می کنند. آنها رشد سلول B و مقدار انسولین بدن نیاز بدن را افزایش داده، اشتها و مقدار گلوکاگون مورد استفاده بدن راکاهش می دهند مگلیتینیدها: این داروها مانند رپاگلیدین، سبب آزاد شدن انسولین در بدن می شوند، ممکن است قند خون را بیش از حد کاهش دهد.مهار کننده (SGLT) 2 ناقل گلوکز سدیم: مانند داپاگلیبلوزین، این داروها از نگه داشتن گلوکز توسط کلیه ها جلوگیری وباعث می شود قند از طریق ادرار دفع شود.سولفونیل اوره: مانند گلیمپراید، از قدیمی ترین داروهای دیابت است که امروزه همچنان مورد استفاده قرار می گیرند و با تحریک لوزالمعده توسط سلول های بتا باعث ساخت انسولین می شود.تیازولیدین دیونها: مانند رزیگلیتازون، این داروها باعث کاهش گلوکز در کبد شده همچنین به سلول های چربی برای استفاده از انسولین کمک می کنند. استفاده از این داروها خطر ابتلا به بیماری های قلبی را به همراه دارد. داروهای دیگر همراه داروی دیابت مانند: آسپرین برای سلامت قلب،داروهای برای کلسترول بالا،داروهای فشار خون بالا
تحولات جدید در درمان دیابت:
این روزها تبلیغاتی مبنی بر جراحی باریاتریک که منجر به از بین رفتن کامل دیابت و درمان دیابت می شود، شنیده می شود. این جراحی زمانی که بیماری با درمان دارویی قابل کنترل نباشد برای افراد بالغ با نمایه توده بدنی بیش از ۳۵ که دیابت نوع ۲ نیز دارند مناسب است. افرادی که عمل جراحی باریاتریک روی آنها انجام می‌شودممکن است دچار کم خونی، کمبود ویتامین و املاح شوند و یا سلولهای لوزالمعده‌شان به دلیل تحریک دائمی دچار افت قند شوند ؛ بنابراین باید در تمام طول عمر تحت پایش مداوم طبی و حمایت از شیوه زندگی قرار بگیرند. یعنی طوری نیست که با انجام با این عمل جراحی فرد از بهبودی کامل برخوردار می‌شوداعمال جراحی باریاتریک دو نوع هستند یا اعمالی‌ست که محدودکننده بوده و روی معده انجام می‌شود و معده را کوچک میکند، یا اعمالی است تحت عنوان بای پس و به برداشتن قسمتی از روده منجر می‌شود.
روش دیگر استفاده از سلولهای بنیادین است سلولهای بنیادی سلول‌هایی هستند که قابلیت تبدیل به انواع مختلف دیگر سلول‌ها را دارند. دانشمندان موفقیت‌هایی را در زمینه درمان دیابت نوع ۱ با این سلول‌ها داشته‌اند که در مراحل تحقیقاتی است. در روش جدید سلول های بنیادی مستقیماً در لوزالمعده کاشته می شوند. در مجموع تعداد افرادی که با استفاده از سلول‌ها بنیادین میزان مصرفشان به انسولین کاهش چشمگیری داشته، بسیار اندک است. شاید فقط ۲ یا ۳ درصد از بیماران کاملا در درمان دیابت موفق شوند
پیوند لوزالمعده می‌تواند برای عده‌ای از افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ مفید باشد.این پیوند می‌تواند به کنترل بهتر سطح قند خون یا در بعضی مواقع درمان دیابت کمک کند. مانند هر عمل پیوند دیگر، فردی که عضو را دریافت کرده است باید تا آخر عمر خود داروهایی را مصرف کند تا از پس زدن عضو دریافتی جلوگیری کند.
دانشمندان لوزالمعده مصنوعی ساختن که به هزاران شخص مبتلا به بیماری قند کمک خواهد کرد تا بدون تزریق مداوم انسولین یک زندگی نرمال داشته باشند. پژوهشگران همچنین امید دارند این ابزار بالاخره به مقابله با بیماری دیابت و درمان دیابت مرتبط با چاقی کمک کند. همچنین عمل جراحی پیوند لوزالمعده در افرادی صورت می‌گیرد که بیماریشان پیشرفته است. پیوند سلولهای بتا نیز از جمله درمان‌های آن هاست که به صورت تزریق صورت می‌گیرد و به علت تکنولوژی پیشرفته و محدودیت وپر هزینه بودن در همه جای دنیا قابل انجام نیست.
روش دیگر، پیوند سلولهای ISLET است که باعث بهبود کیفیت زندگی فرد دیابتی می شود. سلولهای ISLET سطوح قند خون را شناسایی میکنند و انسولین تولید میکنند. این سلول‌ها باید از یک اهدا کننده دریافت شوند و فردی که پیوند بر روی او انجام می‌شود باید به منظور جلوگیری از پس زدن سلولهای اهدایی تا آخر عمر دارو مصرف کند.
وقتی که پیوند با موفقیت انجام شد، سلولهای اهدایی در پاسخ به سطح قند خون شروع به ترشح انسولین میکنند. این روش، روش انعطاف پذیرتری از رعایت بره غذایی محسوب می‌شود و از بروز عوارض بلندمدت ابتلا به دیابت مانند بیماری‌های قبلی، سکته، بیماری‌های کلیوی، آسیب‌های عصبی و چشمی جلوگیری میکند. این فناوری جدیدی هنوز نیاز به تحقیقات بیشتری دارد.
تاکید براین است بیماران دیابتی قبل از هر تصمیمی با پزشک معالج خود مشورت کنند و همیشه به هر روش درمان دیابت جدید که ارائه می‌شود با دیده تردید بنگرند. یک درمان مناسب همیشه باید از آزمایشات بالینی متعددی با موفقیت خارج شود تا بتوان به آن اعتماد کرد. با این حال توسعه روش جدید با توجه به عدم موفقیت راهکارهای قبلی، خبر خوبی برای بیمارانی است که مجبورند با استفاده از مکمل ها و تزریق انسولین، قند خون خود را در حد نرمال کنترل کنند.
{lang: ‘fa’}
بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *
جلوگیری از پیشرفت دیابت
۱۰ اشتباه رايج در مورد ديابت
توصیه هایی به افراد مبتلا به دیابت
توصیه های روزه داری به دیابتی ها
پیش دیابت
28426923-21
موبایل: 9125346922
:darmanediabet@gmail.com
آدرس: تهران-خیابان جمهوری – ساختمان آلومینیوم طبقه 8 واحد 321
اولین قدم درمانی برای دیابت نوع 2، رعایت رژیم غذایی، کاهش وزن و فعالیت‌های ورزشی است. گاهی وقت‌ها این اقدام‌ها نمی‌تواند بیماری را کنترل کند و نیاز به مصرف دارو پیدا می‌شود.
فقط مبتلایان به دیابت نوع 2 می‌توانند از داروهای خوراکی استفاده کنند. بهترین عملکرد این قرص‌ها زمانی است که همراه با رژیم غذایی و فعالیت‌های ورزشی مورد استفاده قرار گیرد. در این حالت هر سه نوع درمان همزمان در کاهش قند خون تأثیر دارد و در نتیجه قند شما بهتر کاهش می‌یابد.اگر دیابت شما بیش از 1 سال ادامه داشته است و یا در گذشته برای کنترل آن به بیش از 2 واحد انسولین نیاز داشته‌اید؛ احتمال موفقیت درمان با قرص‌ها اندک است. از سوی دیگر اگر به تازگی به دیابت مبتلا شده و یا به مقدار کمی انسولین برای کنترل آن نیاز داشته‌اید؛ احتمال موفقیت درمان با قرص بسیار زیاد است.
گاهی وقت‌ها پس از گذشت چند ماه یا سال از آغاز درمان با قرص، پاسخ به قرص از بین می‌رود و قند خون برای بار دیگر افزایش می‌یابد. این به معنای بدتر شدن بیماری شما نیست، علت این پدیده مشخص نیست. در این حالت ترکیبی از قرص و تزریق انسولین موفقیت‌آمیز خواهد بود.حتی اگر بیماری شما به قرص جواب بدهد و قندتان کنترل شود، ممکن است در بعضی وقت‌ها مانند زمان عفونت‌ها یا عمل جراحی به انسولین نیازمند شوید.همچنین هر زمان تصمیم به حاملگی گرفتید باید قرص‌ها را قطع کنید و دیابت خود را با رژیم غذایی و ورزش کنترل کنید، در غیر این‌صورت باید از انسولین استفاده کنید. بی‌خطر بودن استفاده از قرص‌ها در حاملگی اثبات نشده است.
سیر از سبزی هایی است که تاریخی بسیار کهن دارد. انسان خواص درمانی این گیاه را ۵ قرن قبل از میلاد مسیح(ع) شناخته بود. سیر هزاران سال برای اهداف پزشکی استفاده می شد. این گیاه حداقل ۳ هزار سال در طب چین کاربرد داشته است. پیاز نیز یکی از قدیمی ترین گیاهان زراعی است که از هزاران سال قبل به عنوان طعم دهنده غذاها و همچنین دارو از آن استفاده می شود.
ترکیبات فعال گوگردی مانند آلیل پروپیل دی سولفید موجود در پیاز و اکسیدآلیل دی سولفید موجود در سیر نقش اصلی را در کاهش قندخون دارند. پیاز و سیر باعث افزایش میزان انسولین در خون می شوند. هر چقدر مصرف این مواد باشد، قند خون کاهش می یابد. مصرف قرص های سیر به میزان ۲۴۰۰ میلی گرم در روز به مدت ۳ ماه، قند خون را مختصرا کاهش می دهد.
این میوه شبیه کدوی زگیل دار است و در نواحی گرمسیر مانند آمازون، آفریقای شرقی و آسیا رشد می کند و در آمریکای جنوبی به عنوان غذا و دارو کشت می شود. میوه تازه آن به رنگ سبز است که با رسیدن به رنگ نارنجی زرد تبدیل می شود. تمام قسمت های این میوه بسیار تلخ است. میوه خیار تلخ حاوی ماده ای شبیه انسولین است و مصرف روزانه حدود ۶۰ گرم شیره این گیاه به کاهش مختصر قندخون منجر می شود.
گیاهی از تیره پروانه داران است و به همین دلیل توانایی همزیستی با باکتری های تثبیت کننده ازت را دارد و می تواند بخش زیادی از نیتروژن مورد استفاده خود را تولید کند. این گیاه بومی ایران است و در نواحی ایران از جمله آذربایجان، اصفهان، فارس، خراسان، سمنان و دامغان می روید و به عنوان سبزی خوراکی کاشته شده و مصرف می شود. تجویز ۱۵ تا ۵۰ گرم پودر دانه شنبلیله خیسانده در آب موجب کاهش قندخون ناشتا و بعد از غذا می شود. پودر دانه شنبلیله علاوه بر کاهش مختصر قندخون باعث کاهش چربی های خون نیز می شود.
در ایران تنها یک گونه از قره قات وجود دارد که آن هم در جنگل های تالش و نواحی مرطوب رشد می کند که در زبان محلی به آن سیاه گیله می گویند. این گیاه در جنگل های شمال ایران می روید. قره گیله یا سیاه گیله دارای برگ های بیضوی و نوک تیز با گل های صورتی و سفید ریز است و در اواخر تابستان، دانه های سیاه ارغوانی آن برای چیده شدن آماده می شوند.
میوه آن را می توان هم به صورت تازه و هم خشک شده مصرف کرد یا در تهیه انواع مرباها و دسرها به کار برد. برگ های این گیاه در طب سنتی در درمان بیماری دیابت استفاده می شود. اثر ضد دیابت یک بار مصرف عصاره این گیاه که اثری مشابه انسولین دارد، تا چند هفته در بدن باقی می ماند. به علاوه این گیاه دارویی در پیشگیری از عوارض بلندمدت دیابت مانند عوارض قلبی عروقی، عصبی، کلیوی و چشمی تا حدی موثر است. عصاره آن به مقدار۸۰ تا ۱۶۰ میلی گرم ۳ بار در روز برای بیماران مبتلا به دیابت توصیه می شود.
خار مریم اصالتا بومی منطقه مدیترانه است. این گیاه امروزه در سراسر نقاط دنیا از اروپا تا آسیا و از آفریقا تا آمریکای شمالی گسترده شده است. این گیاه تنومند معمولا در مناطق خشک و آفتابی رشد می کند. این گیاه دارویی موجب افزایش حساسیت سلول ها به انسولین و کاهش قندخون می شود. ماده موثر آن سیلی مارین دارد که تجویز آن به مقدار ۲۰۰ میلی گرم ۳ بار در روز موجب کاهش مختصر قندخون ناشتا و هموگلوبین ای.وان.سی و چربی های خون می شود. فرآورده های این گیاه از تخم های داخل میوه تهیه می شوند.
هندوانه ابوجهل یا خربزه روباه یکی از گیاهان دارویی متعلق به خانواده خیارها و کدوها است. این گیاه بومی ایران بوده و در نواحی جنوبی کشور و مناطقی مانند جنوب استان خراسان یافت می شود. میوه این گیاه دارای گلوکوزید قابل تبلوری با طعم بسیارتلخ به کولوسنتین است. این گلوکوزید که به حالت متبلور و خالص به رنگ زرد است، در آب به نسبت ۲۰ درصد حل می شود و اگر هیدرولیز شود، گلوکز و ماده ای به کولوسنتتین می دهد.
در طب سنتی بسیاری از کشورها از جمله ایران تجویز میوه این گیاه جهت کاهش قند خون متداول است. میوه این گیاه بسیار سمی است و مصرف مقدار زیاد آن باعث اسهال خونی و درنهایت مرگ می شود. تجویز مقدار ۱۰۰ میلی گرم ۳ بار در روز ماده موثر هندوانه ابوجهل به مدت ۲ ماه در بیماران دیابتی نوع دوم، موجب کاهش مختصر میزان هموگلوبین ای.وان.سی و قندخون ناشتا می شود. تجویز این مقدار به مدت ۲ ماه در این بیماران بدون هیچ گونه عوارض جانبی گوارشی، کبدی و کلیوی است.
پسیلیوم یا اسفرزه، گیاهی از خانواده پلانتاجیناسه آو یک داروی ملین گیاهی است که از طریق جذب آب باعث حجیم شدن محتویات روده شده و با افزایش حرکات دودی شکل باعث تخلیه مدفوع می شود. مصرف پودر پسیلیوم به مقدار ۱۰ گرم در روز و به مدت ۸ هفته هموگلوبین ای.وان.سی را مختصرا کاهش می دهد.
این گیاه بومی ایران است و در طب سنتی جهت کاهش قندخون بیماران دیابتی تجویز می شود. با این حال مصرف روزانه پودر بذر گیاه به مقدار ۱۵۰۰ میلی گرم در روز به مدت ۲ ماه اثر مفیدی بر قندخون نشان نداده است و فعلا اطلاعات علمی کافی در مورد اثرات این گیاه در دسترس نیست.
چای سبز و سیاه در اصل یکی هستند اما فرآیند تولید چای سیاه به گونه ای دیگر است. برگ های چای سیاه طی روش خاصی تخمیر و سپس خشک می شوند اما برگ های چای سبز پس از چیدن خشک می شوند. عدم تخمیر موجب می شود که تقریبا مواد طبیعی به همان مقدار در برگ های چای باقی بمانند. مردم چین از دیرباز چای سبز را به عنوان یک نوشیدنی دارویی مصرف می کردند و به دلیل اهمیت ویژه این گیاه، اصول خاصی نیز برای تهیه آن دارند.
در سال های اخیر چای سبز در بسیاری از کشورهای جهان طرفداران فراوانی یافته است. دلیل اصلی این استقبال، آشنایی مردم دیگر کشورها با خواص درمانی این نوع نوشیدنی است. بسیاری از خواص چای سبز مربوط به ماده ای به کاتچین است که فعالیت آنتی اکسیدانی آن بسیار بالا است. مصرف روزانه ۵/۱ گرم پودر چای سبز خشک موجب کاهش مختصر قندخون در بیماران دیابتی می شود. مقدار توصیه شده برای بیماران دیابتی مصرف ۲ فنجان چای دم کرده در روز است.
ساقه این گیاه را پرزها و تارهای مخروطی شکل پوشانده است که در صورت لمس کردن ساقه به دست می چسبد و پوست را می گزد و تولید خارش و سوزش می کند و شاید به همین دلیل آن را گزنه یده اند. تخم آن نرم، ریز و تیره رنگ و مانند تخم کتان است. قسمت مورد استفاده این گیاه برگ های تازه، ریشه، شیره و دانه آن است. گزنه در طب سنتی ایران به عنوان یک داروی کاهنده گلوکز خون معرفی شده است. عصاره برگ گزنه می تواند یک نقش حفاظتی در برابر افزایش میزان قندخون و تخریب سلول های پانکراس داشته باشد.
استفاده از این گیاه به طوری که در کتب دارویی قدیمی آمده است به زمان های دور نسبت داده می شود. بقراط، دیوسکورید، پلین و جالینوس از این گیاه در آثار خود برده اند. عصاره این گیاه محتوی مواد موثره زیره است. مصرف عصاره این گیاه به مقدار ۱۲۵ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به مدت ۶ هفته قندخون را مختصرا کاهش می دهد.
قرص‌های ضد دیابت، بدون استثنا دارای عوارض جانبی هستند. داروهای ضد دیابت پُرمصرف به گروه‌های زیر تقسیم می شوند:
سولفونیل اوره ها
این گروه، قدیمی ترین داروهای ضد دیابت محسوب می شوند. تولازاماید، اولین دارویی است که برای دیابت نوع 2 به جامعه پزشکی عرضه شد (سال 195). تولبوتاماید، کلرپروپاماید و استوهگزاماید به تدریج وارد بازار شدند. کلروپروپاماید در سه تا چهار دهه پیش، روی قلم پزشکان و جزو پُرمصرف ترین داروهای ضددیابت بود. خود من، خاطرات زیادی از عوارض این دارو دارم (مثل افت قند خون که ساعت ها یا روزها طول می کشید و حتی به بستری شدن، منجر می شد.)
داروهای سولفونیل اوره نسل جدید شامل گلی پی زاید، گلی می پی راید، گلی بوراید، گلی بن کلاماید و هستند که با اسامی تجارتی (براند) مختلفی در بازار ایران موجود هستند؛ یا ساخت داخل و یا به صورت وارداتی. پُرمصرف ترین این گروه از داروها، همان گلی بن کلاماید است.
مکانیسم اثر این داروها از طریق تحریک سلول های بتا و ترشح انسولین است. دارو باید قبل از غذا مصرف شود. دو عارضه مهم دارو، یکی افت قند خون(هیپوگلیسمی) و دیگری اضافه وزن است. بعد از چند سال، دارو بی اثر خواهد شد و سلول های بتا دیگر به دارو جواب نمی دهند. برای چاق ها، داروی مناسبی نیست. به صورت قرص های پنج میلی گرم در ایران ساخته شده است. سولفونیل اوره‌های نسل اول امروزه مصرف نمی شوند مگر در موارد خاص و با عادت بیمار به آن ها.
بی گوانیدها
پُرمصرف ترین داروی این گروه، همان متفورمین است. این دارو، اولین داروی انتخابی در دیابت نوع 2، به ویژه در چاق ها است. به خاطر دارم که این دارو در چند دهه قبل وارد بازار شد ولی بعد از مدتی توسط FDA جمع آوری شد و در سال های اخیر مجددا مورد تایید قرار گرفت. متفورمین، افت قند خون(هیپوگلیسمی) نمی دهد و چاق نمی کند و حتی برعکس، لاغر هم می کند.
مصرف متفورمین ممکن است چربی بد (LDL) و تری گلیسرید را هم پایین بیاورد. تهوع، اسهال، سوءهاضمه از عوارض نسبتا متداول و اسیدوز لاکتیک از عوارض نادر ولی مهلک این دارو محسوب می شود. علت جمع آوری متفورمین و فن فورمین در چند دهه قبل، همین عارضه اسیدوز لاکتیک بود. این عارضه امروزه خیلی به ندرت ممکن است دیده شود. مصرف دارو بعد از مصرف غذا است. انواع آهسته و معمولی آن، به اسامی تجارتی مختلف و با قدرت مختلف وجود دارد.
در ایران هم به صورت قرص های 5 و 1 میلی گرمی و با های تجاری گوناگون، ساخت کارخانجات داخلی و وارداتی هم اکنون موجود است. متفورمین فعلا داروی خط اول درمان در دیابت نوع 2 محسوب می شود.
مکانیسم اثر دارو، از طریق کاهش تولید گلوگز در کبد، کاهش مقاومت به انسولین و افزایش سوخت گلوکز در بافت های محیطی است. یکی از نکات جالب در ارتباط با متفورمین، کاربرد آن در سایر بیماری ها است؛ مانند تخمدان پلی کیستیک، القای تخمک گذاری، چاقی و حتی بعضی سرطان ها که هیچ کدام به طور قطع و یقین به اثبات نرسیده و تنها در دیابت نوع 2، این دارو همچنان یکه تاز است.
مهارکنندگان آنزیم گوارشی
آلفاگلوکوزیداز، آنزیم مخصوصی است که موجب جذب گلوکز از روده می شود. داروهای مهارکننده این آنزیم می توانند قند خون را کاهش دهند و از جذب گلوکز، جلوگیری کنند. معروف ترین و قدیمی ترین آن ها آکاربوز است که با های تجارتی مختلف در ایران موجود است. دارو باید با اولین لقمه غذا مصرف شود تا بتواند جذب گلوکز در روده ها را کُند نماید. غالبا همراه با سایر داروها تجویز می شود. دو عارضه شایعه این داروها،اسهال و سوءهاضمه (نفخ) می باشد. میگ لیتول، ترکیب جدیدتری از این گروه است. از 25 میلی گرم شروع و تدریجا هر چهار تا شش هفته، 25 میلی گرم در روز اضافه می شود.
تیازولیدیندایون‌ها (TZD)
این داروها حساسیت عضلات و بافت چربی را نسبت به اثر انسولین بالا می برند. همچنین ممکن است چربی خوب (HDL) را اندکی افزایش دهند ولی به همان نسبت ممکن است چربی بد (LDL) را نیز بالا ببرند. اضافه وزن و ادم یا خیز (تجمع آب زیر پوست) از عوارض شناخته شده این داروها است. نارسایی قلب و حتی حمله قلبی با این داروها گزارش شده و به همین علت، در سال 27، اداره نظارت بر غذا و داروی آمریکا، رسما هشدار داد که ” روزی گلیتازون ” ممکن است موجب حمله قلبی و حتی مرگ شود.
ضایعات کبدی شدید نیز گزارش شده است. دو ترکیب دارویی با ژنریک روزی گلیتازون و پیوگلیتازون در این گروه معروف تر هستند. در ایران دو تجارتی از این داروها به صورت قرص‌های 15، 3 و 45 میلی گرمی موجود است. اثر عمده این داروها، کاهش مقاومت به انسولین، افزایش جذب گلوکز در بافت‌ها و کاهش جزیی در تولید گلوکز توسط کبد است.
مگلی تینایدها
این دسته دارویی موجب تحریک لوزالمعده و ترشح انسولین می شوند ولی زمانی موثر هستند که قبل از غذا خورده شوند. اگر قرار نیست یک وعده غذا صرف شود، دارو نیز نباید مصرف شود. رپاگلی ناید و ناتگلی ناید دو فرآورده ژنریک از این گروه هستند که با دو تجارتی معروف به صورت وارداتی در بازار ایران موجودند، با ژنریک رپاگلی ناید. اگر همراه با سولفونیل اوره مصرف شوند، خطر افت قند خون مضاعف خواهد شد زیرا هر دو دارو، ترشح انسولین را تحریک و اثر یکدیگر را تقویت می کنند. مصرف الکل همراه با این قبیل داروها، خطر افت قند را خیلی بالا می برد. این قرص ها با قدرت 5/، 1 و 2 میلی گرمی تهیه شده است.
مهارکنندگان آنزیم DPP-4
آنزیمی به دی پپتیدیل پپتیداز – 4 یا DPP-4 در بافت‌ها وجود دارد که قادر است GLP-1 را تخریب و بلااثر کند.
GLP-1 یا پپتید شبه گلوکاگن شماره 1 ماده‌ای است پروتئینی که برخلاف گلوکاگن، قادر است قند خون را کاهش دهد.آنزیم یاد شده مزاحم و مانعGLP-1 می باشد و لذا به محض ظاهر شدن GLP-1 در جریان خون، توسط آنزیم DPP-4، تخریب و ناپدید می شود. داروهای مهارکننده این آنزیم با آن مقابله کرده و GLP-1 را همچنان فعال نگه می دارند و از این طریق قند خون کنترل می شود.
این دارو بسیار جدید است و یک ژنریک و معروف آن، سیتاگلی پتین (فسفات) است که در بازار اروپا و آمریکا هم اکنون با یک براند تجارتی معروف موجود است. این دارو همراه با سایر داروهای خوراکی و یا به تنهایی تجویز می شود. مختص دیابت نوع 2 است. قرص های این دارو در کشور انگلیس مثلثی شکل و صورتی رنگ است تا با سایر قرص ها اشتباه نشود. سیتاگلی پتین ها، در واقع تقویت کننده این کرتین ها هستند.
این کرتین ها به هر ماده‌ای در بدن گفته می شود که بتواند ترشح انسولین را تحریک و اثر آن را تقویت کند مانند GLP-1 که یک این کرتین است. اثر دارو فقط زمانی است که قند بالا می رود و لذا هیپوگلیسمی نمی دهد. هر ساعت از روز بدون توجه به زمان مصرف غذا، تجویز می شود و سه بار در روز. دوز دقیق دارو را باید از پزشک معالج خود بپرسید زیرا به عوامل مختلفی بستگی دارد. قرص های یک صد میلی گرمی دارد. گران است و مصرف آن تا 25 دلار در ماه هزینه دارد (در مقایسه با متفورمین که بین 4 تا 78 دلار است).
عفونت دستگاه تنفس فوقانی، گلو درد و اسهال از عوارض شناخته شده این دارو است. سایر آثار جانبی آن در آینده برملا خواهد شد. هر داروی جدیدی، هرچه قدر لوکس و معروف هم باشد، دال بر خوب بودن آن نیست. به شگردهای شرکت های دارویی بین المللی توجه داشته باشید. داروی دیگر از این گروه ویلدارگلی پتین است. تقریبا تمام داروهای خوراکی ضددیابت ممکن است عوارض کبدی بدهند لذا آزمون های کبدی باید حتما پایش شود.
دو داروی بسیار جدید و تزریقی که اخیرا توسط FDA تایید شده‌اند:
* پرام لینتاید: با یک تجارتی معروف اکنون در بازار موجود است. پرام لینتاید، چیزی نیست جز همان هورمون آمیلین. آمیلین به همراه انسولین و گلوکاگن از سلول های بتا ترشح می شود و همراه با تزریق انسولین موثر است و تزریق آن، A1C را پایین می آورد. در تیپ 1 و 2 همراه با انسولین تزریق می شود لیکن با ویال انسولین نباید مخلوط شود. تهوع از عوارض این دارو است. این دارو جدید است و هنوز تجربه کافی در مورد آن وجود ندارد. حداکثر دوز آن 12 میکروگرم قبل از صبحانه است.
مقلدهای این کرتین: در سواحل جنوبی آمریکای شمالی، نوعی سوسمار عظیم الجثه زندگی می کند که نیش آن خطرناک و سمی است. بزاق این جانور، حاوی ماده‌ای است که قندخون را کاهش می دهد. این ماده، اثرات این کرتین را تقلید می کند. این کرتین ها، همان هورمون های تنظیم کننده قندخون هستند مانند انسولین، گلوکاگن و GLP-1 و ماده‌ای که از بزاق این سوسمار غول پیکر استخراج گردیده است EXENATIDE گذاری شده است.
اگزناتاید، اولین دارویی است که از این گروه شناسایی و با همین ژنریک عرضه شده و توسط FDA در سال 27 مورد تایید قرار گرفته است. این دارو مختص دیابت نوع 2 است و در بیمارانی مصرف می شود که با رژیم غذایی و داروهای خوراکی ضد دیابت، از کنترل قندخون شان عاجز هستند. دو بار در روز، قبل از صبحانه و شام به صورت تزریقی تجویز می شود؛ مثل انسولین.
اگزناتاید، ترشح انسولین را تحریک و ترشح گلوکاگن را مهار می کند و به این ترتیب قندخون را کاهش می دهد. همچنین زمان تخلیه معده را کند و احساس گرسنگی را کم و احساس سیری را زیاد می کند. دارو را می توانید به متفورمین یا سولفونیل اوره اضافه کنید ولی معمولا همراه با انسولین مصرف نمی شود. تاثیر دارو در کنترل قند و کاهش هموگلوبین A1C چشم گیر است. تهوع و اسهال خفیف، تنها عوارض دارو است. همراه با سولفونیل اوره ممکن است افت قندخون بدهد ولی همراه با متفورمین هیپوگلیسمی نمی دهد. اگزناتاید چاق نمی کند و در نارسایی کلیه، ممنوع است.
پانکراتیت حاد و مهلک با مصرف این دارو گزارش شده است.شرکت های بزرگ داروسازی می دانند با صرف هزینه های سرسام آور، چگونه از یک فرآورده معمولی و جدید یک معجزه گر بسازند. هر داروی جدید وقتی به جامعه پزشکی معرفی می شود، در ابتدا با ابراز احساسات و اقبال پزشکان مواجه شده و تا چند سال دوران ماه عسل خود را می گذراند. لیکن بعد از چند سال یا چند دهه، عوارض آن آشکار می شود.
بیش از یک قرن است که آسپیرین را می شناسیم و به مزایای آن پی برده ایم و با خواص متعدد آن از یک مُسکن و ضدالتهاب و ضدتب معمولی گرفته تا خاصیت ضد‌سرطانی آن آشنا هستیم ولی عارضه معروف آن را که خون ریزی است، در سال های اخیر شناخته ایم و سال های متمادی از این عارضه خطرناک غافل بوده ایم و چه بسا صدها انسان جان خود را به علت همین عارضه از دست داده باشند.
داروها به منزله انسان ها هستند. برای شناخت آن ها، سال های متمادی وقت و فرصت و تجربه و آزمون و خطا لازم است. دارویی خوب است که ساده، شناخته شده، ارزان و در دسترس باشد و پزشک و بیمار با آن دارو اخت و مانوس شده باشند.
به هر تقدیر نباید فراموش کنیم که پزشکی، یک علم خشک و منجمد نیست. پزشکی یک فن است، یک هنر است و پزشک، یک هنرمند. به علاوه، علم پزشکی، علمی است دایما در حال تغییر و تحول و حرکت رو به جلو.
گردآوری شده ی مجله اینترنتی دلگرم
مرجان امینی
برای مطرح کردن سوالات پزشکی خود ، اینجا کلیک کنید
نشان‌گذاری
عجب سازنده ی این علامت عرب دولاب است
[[رده:نمادهای
نوشتار]]
1