داود خلیلی، روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار سلامت ایرنا افزود: ویتامین دی یکی از ویتامین های ضروری بدن انسان است ولی متاسفانه هنوز بررسی جامعی در کشور نشده است تا مشخص شود این میزان کمبود ویتامین دی در کشور چه عوارض و پیامدهایی را برای سلامت ایرانیان داشته است.وی ادامه داد: اختلاف نظرهایی در دنیا درباره پیامدهای کمبود ویتامین دی وجود دارد اما آنچه مسلم است، این است که در کشور ما با کمبود شدید ویتامین دی، میان مردم به ویژه در بین زنان یائسه مواجه ایم و باید اقداماتی برای جبران آن انجام دهیم.مسئول دپارتمان آمار اپیدمیولوژی پژوهشکده غدد و متابولیسم گفت: وزارت بهداشت اقداماتی را برای جبران این کمبود شروع کرده و به عنوان مثال توزیع مکمل قرص ویتامین دی در کنار مکمل قرص آهن برای دختران دبیرستانی شروع شده است.وی در عین حال اظهار کرد:این اقدام کافی نیست و باید برای جبران کمبود شدید ویتامین دی در حوزه عمومی و به ویژه برای زنان یائسه فکر اساسی شود و حتما باید مکمل خوراکی ویتامین دی در اختیار زنان قرار گیرد.خلیلی خاطرنشان کرد: تمام زنان ایران باید حداقل به صورت ماهیانه یک قرص ویتامین D3 با دوز 50 هزار را مصرف کنند و اگر افرادی کمبود شدیدتر دارند می توانند با دستور پزشک برای مدتی از دوزهای مصرف بالاتر استفاده کنند.وی درباره کمبود ویتامین دی در بین مردان ایرانی افزود: در این مورد آمار دقیق را در اختیار نداریم. حتما در آقایان نیز به میزان زیادی کمبود ویتامین دی وجود دارد اما در زنان به علل مختلف از جمله شیردهی، بارداری و عوامل دیگر این کمبود بیشتر است.این متخصص اپیدمیولوژیک ادامه داد: آفتاب یکی از منابع اصلی تامین ویتامین دی است و آلودگی هوا و پوشش افراد در میزان جذب ویتامین دی موثر است؛ ضمن اینکه خانه های بسیاری از ایرانیان آفتابگیر نیست و اگر هم آفتابگیر باشد، آفتاب پشت شیشه هیچ تاثیری در رفع کمبود ویتامین دی ندارد.ویتامین D یکی از ریزمغذی های مهم است که کمبود آن نه تنها عوارض جدی جسمی زیادی مانند پوکی استخوان و مشکلات اسکلتی دارد که حتی موجب بروز و تشدید بیماری های روانی و از جمله گسترش افسردگی می شود.منبع اصلی دریافت ویتامین D، نور آفتاب است که پس از تابش آن به پوست و فرآیندهای پس از جذب آن در زیرپوست به ویتامین D فعال، تبدیل می شود و نیاز بدن را به این ویتامین ضروری بر طرف می کند.واقعیت این است که با وجود آفتابگیر بودن سرزمین مان، کمبود این ویتامین در بین شهروندان این سرزمین طی سال های اخیر به شدت افزایش یافته است و عوارض و بیماری های ناشی از این کمبود هر روز گسترده تر می شود و از جمله عامل مهم این کمبود، آلودگی هوا و افزایش ریزگردهاست.اجتمام(4)**3063**1776
اجتماعی
سلامت
ویتامین دی
کمبود
کمبود ویتامین دی در زنان ایرانی
ارتباط با سردبیر newsroom@irna.ir
تماس بی واسطه با مسئولین
بالای صفحه
خبر گزاری جمهوری اسلامی پست الکترونیک : irna@irna.ir
© کلیه حقوق این سایت متعلق به خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران بوده و استفاده از مطالب با ذکر منبع آزاد است.
همرسانی در
ایمیل
فیسبوک
Messenger
Messenger
کمبود ویتامین دی در زنان ایرانی
توییتر
بالاترین
واتس‌اپ
لینک را کپی کنید
این لینک‌ها خارج از بی‌بی‌سی است و در یک پنجره جدید باز می‌شود
در روزهای گذشته در بریتانیا به عموم مردم توصیه شد که مصرف ویتامین دی مکمل را در پاییز و زمستان مد نظر قرار دهند.
گزارشی که به سفارش دولت بریتانیا تهیه شد به این نتیجه رسیده که تمام افراد بالای یک سال به روزانه ده میکروگرم ویتامین دی نیاز دارند، اما تغذیه معمولی همیشه نمی‌تواند این ویتامین را به اندازه کافی به بدن برساند.
این ویتامین در برخی مواد غذایی بخصوص ماهی‌های روغنی مثل ماهی آزاد و ساردین، گوشت قرمز و زرده تخم‌مرغ یافت می‌شود، اما مهمترین منبع تولید ویتامین دی نور آفتاب است، چیزی که در نیمه دوم سال در بریتانیا زیاد یافت نمی‌شود.
از این رو پس از یک بررسی وسیع پنج ساله، توصیه بهداشتی در باره ویتامین دی در بریتانیا تغییر کرده است.
دکتر لوییس لوی، مدیر تغذیه اداره سلامت عمومی انگلستان به بی‌بی‌سی گفت: “ما قبلا توصیه می‌کردیم بچه‌های شش ماهه تا پنج ساله و افرادی که در خطر کمبود ویتامین دی هستند، مکمل ویتامین دی مصرف کنند.”
اما اکنون تمام کسانی که در خطر کمبود ویتامین دی قرار دارند باید به مصرف ویتامین خوراکی (یا تزریقی) توجه داشته باشند. این افراد چه کسانی هستند؟ کودکان، سالمندان و زنان باردار، کسانی که زیاد زیر نور مستقیم آفتاب قرار نمی‌گیرند یا اگر هم قرار می‌گیرند بسیاری از قسمت‌های پوست آنها پوشیده است.
کسانی هم که از کرم های ضد آفتاب استفاده می‌کنند و همینطور در صورت آلودگی هوا باید در نظر داشته باشند که در این حالت‌ها تولید ویتامین دی در پوست کم می‌شود.
اما ایران کشوری است که ار نعمت آفتاب به وفور بهره‌مند است، آیا مردم ایران هم برای جلوگیری از کمبود ویتامین دی نیاز به مصرف خوراکی یا تزریقی این ویتامین دارند؟
اردیبهشت ماه امسال وزارت بهداشت ایران اعلام کرد که: “در ۱۰ سال گذشته کمبود ویتامین دی در مردم شش برابر افزایش یافته بنابراین به همه افراد بالای دو سال در کشور به رایگان قرص ویتامین دی می‌دهیم.”
“در مراکز بهداشتی درمانی و خانه‌های بهداشت به افراد بالاتر از ۱۲ سال هر ماه یک قرص و به دو تا ۱۲ ساله‌ها هر دو ماه یک قرص داده می‌شود.”
به گفته دکتر هدایت حسینی، رئیس انستیتو تغذیه ایران، “کمبود ویتامین دی در مادران باردار ۸۵/۳ درصد، در کودکان زیر ۶ سال ۶۱/۸ درصد، در نوجوانان ۷۶ درصد و در میان میانسالان ۵۹/۱ درصد است.”
مهمترین راه تولید ویتامین دی نور خورشید است. برای فردی که پوست روشن دارد قرار گرفتن صورت و بازوها در معرض تابش مستقیم (نه از پشت شیشه) آفتاب نیم‌روزی به مدت تقریبا ۲۰ تا ۳۰ دقیقه، هفته‌ای دو تا سه بار برای تولید ویتامین دی کافی است. توصیه شده در این آفتاب گرفتن چهل درصد پوست در معرض تابش آفتاب باشد که تقریبا معادل دست‌ها و پاها می‌شود.
کمبود ویتامین دی مختص ایران نیست و از آن بعنوان معضلی جهانی یاد می‌شود.
خاورمیانه یکی از مناطق دنیا است که بیشترین میزان آفتاب را در طول سال دارد، اما کمبود ویتامین دی در آن بسیار شایع است. بالا بودن بیش از حد دمای هوا باشد که سبب پرهیز از تابش مستقیم آفتاب می‌شود، از نظر فرهنگی بیشتر بدن با لباس پوشیده می‌شود بویژه در خانمها، تیره بودن پوست، کمبود فعالیت در محیط‌های سرباز بخصوص برای خانمها، متوسط دو سال شیردهی بدون استفاده از ویتامین مکمل و مصرف کم لبنیات و در نتیجه دریافت کم کلسیم می‌تواند از دلایل این کمبود ویتامین باشد.
در ایران آمارهای ملی دقیقی در این زمینه وجود ندارد، اما بر اساس تحقیقات انجام شده می‌دانیم که کمبود ویتامین در ایران شایع است، بویژه در دختربچه‌ها، دختران نوجوان و خانمها بخصوص در سنین باروری.
ویتامین دی برای سلامت استخوان‌ها و در جذب کلسیم از روده اهمیت حیاتی دارد. اگر ویتامین دی در بدن کم باشد، غده پاراتیروئید برای اینکه میزان کلسیم به اندازه طبیعی برسد مجبور به پرکاری می‌شود که نتیجه آن برداشتن کلسیم از استخوان‌ها است و این به کمبود کلسیم در استخوان‌ها و احتمالا نرمی استخوان و پوکی استخوان منجر می‌شود.
در ایران وزارت بهداشت غنی‌سازی شیر، نان و روغن با ویتامین را در نظر گرفته، اما هنوز آن را اجرا نکرده است.
کمبود ویتامین دی لزوما به معنای پوکی استخوان نیست، اما می‌تواند به کاهش تراکم استخوان، نرمی استخوان و در برخی موارد پوکی استخوان منجر شود.
برای اینکه بدانید آیا شما در معرض ابتلا به پوکی استخوان هستید یا نه، می‌توانید به تست یک‌دقیقه‌ای بنیاد جهانی پوکی استخوان پاسخ دهید:
اگر به یکی از سولات فوق پاسخ مثبت داده‌اید این به معنای آن نیست که شما مبتلا به پوکی استخوان هستید. پاسخ مثبت به این سوال‌ها به معنای آن است که عوامل زمینه‌ساز پوکی استخوان در شما وجود دارند؛ بنابراین برای پیشگیری از آن و احتمالا مصرف مکمل ویتامین دی و کلسیم یا بررسی‌های پزشکی با پزشک مشورت کنید.
این
پرسشنامه را
بنیاد جهانی پوکی استخوان تدوین کرده و مجوز انتشار ترجمه فارسی آن را به بی‌بی‌سی فارسی داده است.
این بنیاد با همکاری دانشگاه علوم پزشکی تهران
کنفرانس دو روزهای را آذر ماه در تهران برگزار می‌کند.
مایل هستید هر روز مطالب زمانه را با ایمیل دریافت کنید؟
نشانی ایمیل خود را در اینجا وارد کنید:
۳۰ فروردین ۱۳۹۴
فرهنگ ترس از آفتاب که نتیجه آگاهی‌رسانی نسبت به اثرات مخرب نور خورشید بر پوست انسان‌ها بوده موجب شده که بسیاری از انسان‌های امروزی از کمبود ویتامین دی رنج ببرند.
کمبود ویتامین دی در میان زنان ایرانی بیشتر مشاهده می‌شود؛ پوشش حجاب اسلامی مانع جذب نور خورشید به پوست می‌شود.کمبود ویتامین دی در زنان ایرانی
سالیان متمادی، نور خورشید به‌عنوان منبع حیات انسان و طبیعت شناخته می‌شد. انسان‌ها آن را ستایش کرده، منبع الهام خود قرار داده و بسیاری از خوبی‌ها و زیبایی‌ها را به آن نسبت می‌دادند. تمامی علوم پایه نیز از فیزیک و زیست‌شناسی گرفته تا زمین‌شناسی و ستاره‌شناسی، خورشید را به عنوان منبع انرژی و حیات دنیا نامیده‌اند.
بر اساس آمارهای ارائه شده حدود ۵۰ تا ۸۰ درصد مردم ایران نیز دچار کمبود ویتامین دی هستند. نکته‌ای که با توجه به قرار داشتن ایران در منطقه جغرافیایی پرآفتاب خاورمیانه بسیار هشداردهنده است.
اما این تحلیل و تفسیر کاملاً مثبت در مورد خورشید تا زمانی در فرهنگ عامه جای داشت که دانشمندان توانستند بخش‌های مختلف نور خورشید را تحلیل کرده و به اثرات مخرب بخشی از آن تحت عنوان اشعه فرابنفش یا اولتراویوله بر سلامت انسان پی ببرند.
طی چند دهه گذشته علم پزشکی به این نتیجه رسید که دو بخش مختلف اشعه فرابنفش که تحت عنوان انواع آ و ب شناخته می‌شوند نقش بسیار مهمی در ایجاد چین و چروک‌های پوستی و بیماری سرطان پوست ایفا می‌کنند.
این‌گونه بود که محققان و کمپانی‌های ساخت لوازم دارویی و آرایشی بهداشتی دست به کار شده و شروع به تولید انواع محصولاتی کردند که هدف کلی آنها مقابله با قرار گرفتن بدن انسان در معرض این اشعه زیان‌بار بود.
در کنار تولید انواع محصولات ضد آفتاب و تشویق مردم به دوری از اشعه فرابنفش، تغییرات مهم و اساسی در شیوه زندگی بشر که او را از محیط بیرون از منزل به محیط‌های داخلی و دور از آفتاب سوق می‌داد سبب شد تا طی چند دهه اخیر عملاً رابطه بسیاری از انسان‌ها با آفتاب به طور کامل قطع شده و یا تنها به تماس غیرمستقیم از پشت شیشه پنجره محل کار یا منزل و یا وسایل نقلیه محدود شود. غافل از اینکه این گریز از نور آفتاب می‌تواند سلامت انسان را با مشکلات بسیار جدی مواجه کند.
آمارهای جدید به دست آمده نشان‌دهنده کمبود روزافزون ویتامین دی در ساکنان اغلب مناطق قابل مشاهده است؛ ویتامینی که تابش مستقیم نور آفتاب بر پوست انسان مهمترین روش تولید آن است.
بر اساس آمارهای ارائه شده حدود ۵۰ تا ۸۰ درصد مردم ایران نیز دچار کمبود ویتامین دی هستند. نکته‌ای که با توجه به قرار داشتن ایران در منطقه جغرافیایی پرآفتاب خاورمیانه بسیار هشداردهنده است.
اگر به صورت روزانه و از طریق شیشه اتومبیل، و یا شیشه پنجره اتاق منزل و محل کارتان در معرض نور خورشید قرار دارید این مواجهه هیچ کمکی به تولید ویتامین دی در بدنتان نخواهد کرد.
ویتامین دی در دو فرم مختلف تحت عنوان‌های دی ۲ و دی ۳ در بدن انسان یافت می‌شود.
ماهی‌های چرب مثل سالمون و ماهی تن و همچنین روغن کبد ماهی بهترین منابع غذایی ویتامین دی هستند. علاوه بر این، جگر گاو و گوسفند، پنیر و زرده تخم مرغ نیز حاوی مقادیر کمی از ویتامین دی هستند.
اما در حقیقت تمامی منابع ذکرشده نقش چندانی در دست‌یافتن به میزان کافی از ویتامن دی مورد نیاز ندارند. بلکه بخش اصلی ویتامین دی مورد نیاز بدن از طریق تابش مستقیم اشعه فرابنفش خورشید بر پوست انسان و توسط سلول‌های پوست تولید می‌شود.
ماهی‌های چرب مثل سالمون و ماهی تن و همچنین روغن کبد ماهی بهترین منابع غذایی ویتامین دی هستند.
ویتامین دی عمدتاً در کبد انسان ذخیره شده و قبل از تبدیل به نوع فعال و مؤثر شود، بایستی در دو مرحله توسط کبد و کلیه‌ها متابولیزه شود. وظیفه اصلی فرم فعال‌شده این ویتامین، کمک به جذب کلسیم و فسفر مواد غذایی در دستگاه گوارش است و به همین دلیل نقش بسیار مهمی در ساخته شدن، استحکام و حفظ سلامت استخوان‌ها دارد.
بنابراین در صورت کمبود ویتامین دی، بدن انسان به صورت ثانویه دچار کمبود کلسیم و فسفر و عوارض ناشی از آن خواهد شد.
امروزه بسیاری از متخصصان، رشد روزافزون ابتلا به بیماری ام-اس در کشور ایران را مستقیماً با افزایش شیوع کمبود ویتامین دی در کشور مرتبط می‌دانند.
علایم و نشانه‌های این کمبود بسته به شدت و سن شخص متفاوت خواهند بود. اما معمولاً گرفتگی‌های عضلانی ناشی از سطح پایین کلسیم خون از علایم اولیه کمبود ویتامین دی هستند.
کمبود ویتامین دی در کودکان سنین پایین منجر به ایجاد اختلال در نشستن و حرکت شده و پرشدن فضاهای بین استخوانی را با تأخیر مواجه می‌کند. در سنین بالاتر رشد استخوان غیرطبیعی شده و انحناهای غیرطبیعی در ستون فقرات ایجاد می‌شود که روند رشد کودک را با اشکال مواجه می‌کند.
اما در بزرگسالان، کمبود این ویتامین منجر به تضعیف بافت استخوانی به خصوص در نواحی ستون فقرات، لگن و پاها می‌شود. تا جاییکه نواحی تحت تأثیر در اثر لمس دچار درد شده و احتمال انواع شکستگی‌ها استخوانی نیز افزایش می‌یابد. به صورت کلی مهمترین بیماری‌های ناشی از کمبود ویتامین دی در کودکان، بزرگسالان و افراد مسن به ترتیب راشیتیسم، استئومالاسی یا نرمی استخوان و استئوپروز یا همان پوکی استخوان‌ها هستند.
علاوه بر اینها مطالعات انجام‌شده نشان از نقش کمبود ویتامین دی در بروز گروهی دیگر از بیماری‌ها از جمله فشار خون بالا، دیابت، بیماری‌های قلبی عروقی، انواع سرطان‌ها از جمله روده و پستان و بیماری مولتیپل اسکلروزیس یا ام-اس دارد.
نقش کمبود ویتامین دی در ایجاد بیماری ام-اس آنقدر مستند است که امروزه بسیاری از متخصصان، رشد روزافزون ابتلا به بیماری ام-اس در کشور ایران را مستقیماً با افزایش شیوع کمبود ویتامین دی در کشور مرتبط می‌دانند.
«من در منطقه جنوب ایران و در شهر اهواز زندگی می‌کنم. اما به تازگی و پس از مراجعه به پزشک متوجه شدم که دچار کمبود ویتامین دی هستم. با توجه به اینکه در منطقه آفتابی زندگی می‌کنم چرا به این بیماری مبتلا شده‌ام؟»
استفاده از محصولات ضد آفتاب نیز اگرچه نقش مهمی در جلوگیری از ابتلا به سرطان‌های پوست و چین و چروک‌های پوستی دارد اما با سد کردن راه اشعه فرابنفش مانع رسیدن آن به پوست و تولید ویتامین دی می‌شود.
این سوالی است که یکی از مخاطبان وبسایت زمانه مطرح نموده است. برای پاسخ به این سؤال لازم است مروری داشته باشیم بر عواملی که علی‌رغم زندگی یک شهروند در یک شهر آفتابی، می‌توانند مانع رسیدن ویتامین دی کافی به بدن وی شده باشند.
اول از همه باید بدانید که زندگی در یک منطقه آفتابی لزوماً به معنی مواجهه صحیح و کافی با نور آفتاب و در نتیجه تولید ویتامین کافی در پوست نیست.
تولید ویتامین دی در سلول‌های پوست، فقط و فقط بر اثر مواجهه مستقیم و بدون واسطه پوست با آفتاب و به کمک اشعه فرابنفش از نوع ب صورت می‌گیرد. عوامل متعددی می‌توانند مانع این مواجهه شوند. به عنوان مثال اشعه فرابنفش ب بر خلاف نوع آ، از شیشه عبور نمی‌کند.
بنابراین اگر به صورت روزانه و از طریق شیشه اتومبیل، و یا شیشه پنجره اتاق منزل و محل کارتان در معرض نور خورشید قرار دارید این مواجهه هیچ کمکی به تولید ویتامین دی در بدنتان نخواهد کرد.
استفاده از محصولات ضد آفتاب نیز اگرچه نقش مهمی در جلوگیری از ابتلا به سرطان‌های پوست و چین و چروک‌های پوستی دارد اما با سد کردن راه اشعه فرابنفش مانع رسیدن آن به پوست و تولید ویتامین دی می‌شود. این خود می‌تواند دلیل دیگری بر ایجاد کمبود ویتامین دی در افرادی باشد که احتمالاً بیشتر از محصولات ضد آفتاب استفاده می‌کنند.
مطالعه‌ای در دبیرستان‌های شهر اصفهان انجام شده، نشان می‌دهد ۷۰ درصد دختران دبیرستانی به دلیل پوشششان کمبود ویتامین دی دارد. رقمی که چهار برابر بیش از پسران در همان گروه سنی است.
شاید بتوان گفت تغییرات شیوه زندگی و انتقال فعالیت‌های روزانه از محیط خارج به فضاهای داخلی، بیش از آنکه ساکنان مناطق خوش آب و هوا را درگیر کند، مردمان مناطق گرمسیر مثل جنوب کشور را تحت تأثیر قرار داده است که این موضوع خود تأثیر مستقیمی بر میزان مواجهه این افراد با نور آفتاب دارد.
عامل بعدی که نقش مهمی در ایجاد کمبود ویتامین دی در میان ایرانیان داشته نوع پوشش زنان ایرانی است که سبب شده به صورت معمول تنها در ناحیه صورت و کف دست امکان دریافت مستقیم آفتاب را داشته باشند.
به عنوان مثال مطالعه‌ای که چند سال قبل در دبیرستان‌های شهر اصفهان انجام شده نشان‌دهنده این بود که میزان ابتلا به کمبود ویتامین دی در دختران دبیرستانی چهار برابر بیش از پسران است. موضوعی که می‌تواند ناشی از علل فرهنگی و وجود قوانین اجباری برای پوشش دختران باشد. بر اساس نتایج این مطالعه حدود ۷۰ درصد دختران دبیرستانی اصفهانی دچار کمبود ویتامین دی بودند.
علاوه بر عوامل ذکر شده گروهی دیگر از دلایل نیز می‌توانند منجر به ایجاد کمبود ویتامین دی شوند. به عنوان مثال آلودگی هوا یکی از عواملی است که سبب ایجاد اختلال در تولید ویتامین دی در پوست انسان می‌شود.
کمبود ویتامین دی در افراد مسن می‌تواند به علت تولید کمتر این ویتامین در پوست در اثر مواجهه با نور خورشید باشد. چون تولید ویتامین دی در پوست نسبت معکوس با افزایش سن دارد.
علاوه بر این هرچه پوست انسان تیره‌تر و دارای رنگدانه‌های بیشتری باشد میزان تولید ویتامین دی در آن کاهش خواهد یافت و به همین دلیل افراد با پوست‌های تیره نیاز به دریافت نور خورشید بیشتری برای تولید ویتامین دی لازم در مقایسه با افراد با پوست‌های روشن دارند.کمبود ویتامین دی در زنان ایرانی
افزایش دریافت ویتامین دی و جلوگیری از ابتلا به عوارض کمبود آن از چند روش امکان‌پذیر است.
روش اصلی و مهم، قرار گرفتن در معرض تابش مستقیم و بی‌واسطه نور خورشید است. برای اینکه در حین قرارگرفتن در معرض خورشید از آسیب‌های ناشی از آن نیز در امان بمانید باید مدت زمان مواجهه با نور آفتاب را به سه تا چهار مرتبه در هفته و هر بار به مدت ۱۵ تا ۳۰ دقیقه محدود کنید. البته همان‌طور که گفتیم این میزان بستگی به عوامل مختلفی از جمله سن، رنگ پوست و شدت آفتاب دارد.
روش دوم مصرف خوراکی ویتامین دی است. در بسیاری از کشورها این ویتامین به برخی از محصولات خوراکی از جمله لبنیات و آب پرتقال اضافه می‌شود و این کار در ایران نیز توسط بعضی از شرکت‌های تولیدکننده مواد غذایی صورت گرفته است.
انواع مکمل‌های دارویی ویتامین دی نیز در بازار دارویی تمام دنیا و از جمله ایران به وفور یافت می‌شوند که در بعضی موارد می‌توانند جایگزینی برای رفع کمبود این ویتامین باشد. اما با توجه به اینکه مصرف بیش از اندازه ویتامین دی برای بدن مضر است بهتر است این مکمل‌ها را با نظر پزشک و یا متخصص مربوطه مصرف کنید.
دسته بندی‌ها: دانش و فناوری, زمینه و زمانه
کلید‌واژه ها: اشعه فرابنفش, سلامت, مازیار مهدوی فر, ویتامین دی, پزشکی, پوست انسان
ممنون از مطلب خوب شما
لطفآ مطالبی رو هم در مقالات بعدی به علائم
کمبود این ویتامینها
اختصاص بدید
یا شهروندانی عادی مثل من
آگاهی پیدا کنیم
و مواد غذائی رو مصرف کنیم یا دکتر بریم
ممنونم
کاوه
kaveh / ۳۱ فروردین ۱۳۹۴
نام (الزامی)
پست الکترونیکی (الزامی)
تمامی حقوق برای رادیو زمانه محفوظ است. ۲۰۰۶-۲۰۱۸