قرص براي پرولاكتين بالا

خواص دارویی و گیاهی

برخی از افراد تقریبا در کل سال حالت گرفتگی بینی دارند و خیلی از این مشکل رنج می برند که باید به دنبال علت آن بود

سیر به دلیل خواص ضد انعقادی که دارد برای بهبود گردش خون عالی است. با توجه به محتوای آلیسین آن به کاهش فشار خون کمک کرده و عملکرد عروق خونی را بهبود می دهد.

بیماری های کبدی در بین مردم خیلی رایج شده است و درصد زیادی از مردم از مشکلات کبدی رنج می برند

شمندان معتقدند که توانایی های این گیاه باعث بهبود توانایی شناختی و افزایش حافظه کودکان می شود.

درد قاعدگی و اغلب زنان درجات مختلفی از درد قاعدگی را دارند در این قسمت پزشکی نیک صالحی می خواهیم نظر کارشناسان در مورد علل ایجاد درهای قاعدگی و روش های مختلف کاهش و تسکین این دردها را بدانیم.

روغن ماهی به طور کلی سودمند است ولی استثناهایی هم درباره مصرف آن وجود دارد. درست مثل هر چیز دیگری که می خورید روغن ماهی هم عوارض جانبی دارد.

به یاد داشته باشید که مفهومی به عنوان زیباترین بینی وجودندارد. هر چند جراحی می تواند ویژگی های صورت شما را تغییر داده و زیبایی اش را بهبود دهد.

درد دندان ملاکی بسیار معنا دار برای سلامتی افراد می باشد زیرا این درد می تواند از و جود یک بیماری در ما خبر دهد و حتی دندان درد نیز از از لحاظ شخصیتی درباره فرد به ما اطلاعات می دهد

هیچ کس از ریزش مویش خوشحال نمی شود ولی باید بدانید ریزش ۱۰۰ – ۲۰۰ عدد تار مو در روز کاملا طبیعی است. ولی اگر دچار ریزش مو بیش از حد هستید برای درمان باید علت آن را بیابید.

© کلیه حقوق متعلق به سایت نیک صالحی می باشد. باز نشر مطالب تنها با ذکر منبع مجاز می باشد .

نقش هورمون پرولاکتین در سرطان پستان چیست؟

افزایش پرولاکتین خون یک بیماری نسبتا شایع است که میتواند منجربه اختلالات قاعدگی وناباروری در خانمها و اختلالات جنسی درمردان شود. هورمون پرولاکتین مسوول تولید شیرتوسط سینه هاست ویکی ازعلائم مهم ان درخانمها ترشح نابجای شیرمیباشد.

پرولاکتین یک پروتئینی است که از 198 اسیدامینه تشکیل شده است و وزن ان 23 کیلو دالتون میباشد وظیفه اصلی این هورمون تکامل سینه ها در دوران حاملگی و تحریک تولیدشیرتوسط سینه ها میباشد. 

علاوه برسینه غددجنسی و سلولهای لنفاوی و کبدنیز دارای گیرنده برای پرولاکتین مباشند. ترشح این هورمون متناوب است وخواب استرس وهرنوع تحریک قفسه سینه سبب ترشح این هورمون میشود. میزان طبیعی ان 2-3 نانوگرم در هر میلی لیترخون است که درخانمها قدری بیشتراست. پرولاکتین خون بعداز زایمان افزایش میابد علت حدود 4 درصد موارد افزایش پرولاکتین خون یک تومور خوش خیم هیپوفیز به ادنوم هیپوفیز میباشد.

یکی از عللی که خانمها در دوران شیردهی معمولا حامله نمیشوند این است که مقادیر زیاد پرولاکتین تولید هورمون هایی که سبب تخمک گذاری میشوندرا مهار میکند ولی این حتمی نیست.

تولید پرولاکتین توسط هیپوفیز تحت کنترل یک واسطه عصبی ب دویامین میباشد که سبب مهار ترشح پرولاکتین میگردد میزان دویامین توسط مصرف بعضی از داروها به اسانی کم وزیاد میشود ومیزان پولاکتین راتحت تاثیر قرار میدهد

از هرصدنفر یک نفرمبتلا به افزایش پرولاکتین میباشد. 1-4 درصد خانمهایی که پس از شروع عادت ماهانه دچار قطع عادت میشن دارای افزایش پرولاکتین خون هستند. حدود 75 درصد خانمهایی که مبتلا به قطع عادت ماهانه به همراه ترشح شیراز سینه ها میشوند دارای افزایش پرولاکتین خون هستند

عواض افزایش پرولاکتین خون: اگر علت تومور هیپوفیز باشد این توده بزرگ شده و بافتهای اطراف خود را در داخل مغز تحت تاثیر قرار داده  و سبب ایجاد عوارض مهم میشود. افزایش پرولاکتین خون سب پوکی استخوان میشود و از میزان تراکم استخوان 25 درصد کاسته میشود

علائم افزایش پرولاکتین در خانمها شدیدتر است و زودتر ظاهر میشود. علائم اصلی در خانمها: کاهش عادت های ماهانه. قطع عادت ماهانه. ترشح شیر از سینه ها و ناباروری

علائم در مردان: اگر توده هیپوفیزسبب افزایش پرولاکتین شود سبب اختلال بینایی و سردرد خواهد بود.

علائم اصلی در مردان:  اختلالات جنسی. سردرد. اختلالات بینایی. کاهش هورمون مردانه یا همان تستسترون 

علل افزایش پرولاکتین خون: عدم ناشتا بودن هنگام خون گیری. نارسائی کلیه. نارسائی کبد. کم کاری تیروئید ولی شایع ترین علت ان مصرف داروها بخصوص داروهای اعصاب میباشد 

بعضی از این داروها: فنوتیازینها. ریسپریدون. متوکلوپروماید. سولپرید. پیموزید. متیل دوپا. رزرپین. ایزونیازید. دانازول. ضدافسردگی های سه حلقه ای. وراپامیل. استروزنها. سیپروهپتادین. مواد مخدر. کوکائین و سایمتیدین.

برای تشخیص افزایش پرولاکتین خون بااندازه گیری میزان پرولاکتین خون به راحتی میتوان ان را تشخیص داد. اگر مشکوک به توده هیپوفیز هستیم بهترین تست تشخیصی MRI است. 

پرولاکتین؛ هورمونی هم مفید و هم مضر برای زنانپرولاکتین بر روی عادت ماهیانه و بارداری تأثیر می‌گذارد. اگر میزان پرولاکتین بسیار بالا باشد؛ به دلیل احتمال ابتلا به تومور مغزی، خطرناک است و فرد باید به پزشک مغز و اعصاب مراجعه کرده و MRI انجام دهد. پرولاکتین بالا همچنین باعث ترشح پستان و اختلالات قاعدگی می‌شود.پرولاکتین هورمونی است که از مغز و از غده هیپوفیز ترشح می‌شود. این هورمون در بدن همه افراد وجود دارد، اما در زمان بارداری به طور طبیعی میزان آن بالا می‌رود و چند صد برابر می‌شود و در کل سیستم بدن اثر می‌گذارد.دکتر فرح قاسمی؛ جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی در گفت‌و‌گو با خبرنگار مهرخانه، در خصوص هورمون پرولاکتین گفت: کار هورمون پرولاکتین که از مغز ترشح می‌شود، این است که در زمان بارداری باعث رشد غدد شیری پستان شده و پستان را آماده شیردهی می‌کنند، اما تا زمانی که جنین از رحم خارج نشده است هیچ شیری ترشح نمی‌شود یا در صورت ترشح بسیار کم است.وی افزود: زمانی که نوزاد به دنیا آمد، هورمون پرولاکتین جهش ترشح پیدا می‌کند و باعث می‌شود ترشح پستان اتفاق بیفتد و با مک‌زدن پستان توسط نوزاد، میزان پرولاکتین بالا می‌رود؛ بعد از دو یا سه ساعت، میزان آن مجدد در بدن پایین می‌آید و به‌تدریج بدن عادت می‌کند حتی اگر مقدار پرولاکتین بالا نبود، ترشح پستان داشته باشد.(در همین زمینه: افزایش پرولاکتین در بدن زنان سبب تغییر در الگوی قاعدگی، ترشح شیری و یا نازایی می‌شود)صرف ِبالا بودن پرولاکتین بیماری نیستقاسمی بیان کرد: میزان هورمون پرولاکتین بر اثر عواملی بالا می‌رود که یکی از شایع‌ترین علل آن غده خوش‌خیم هیپوفیز است. از دیگر عوامل آن کم‌کاری تیروئید است. داروی افسردگی و زُنا نیز می‌توانند باعث بالا رفتن پرولاکتین شوند.این متخصص زنان افزود: راه درمان پرولاکتین به دلیل ایجاد آن برمی‌گردد و صرف ِبالا بودن پرولاکتین، مشکلی را برای بدن ایجاد نمی‌کند. همچنین باید دید پرولاکتین بدن به چه میزان بالاست؛ بنابراین رِنج بالا بودن پرولاکتین مهم است. به‌طور کلی بالا بودن پرولاکتین بیماری نیست. اگر میزان پرولاکتین زیر 1 آنوگرم در میلی‌لیتر باشد، چندان بالا محسوب نمی‌شود. ممکن است فردی پرولاکتین بالایی داشته باشد و پزشک نیز به او دارویی نداده باشد؛ زیرا درمانی لازم ندارد.احتمال ایجاد تومور مغزی در اثر پرولاکتین بالاقاسمی؛ متخصص زنان و زایمان، در ادامه به تأثیرات پرولاکتین بالا در بدن اشاره کرد و گفت: پرولاکتین بر روی عادت ماهیانه و بارداری تأثیر می‌گذارد. اگر میزان پرولاکتین بسیار بالا باشد؛ به دلیل احتمال ابتلا به تومور مغزی، خطرناک است و فرد باید به پزشک مغز و اعصاب مراجعه کرده و MRI انجام دهد. پرولاکتین بالا همچنین باعث ترشح پستان و اختلالات قاعدگی می‌شود.وی تشریح کرد: اختلالات قاعدگی طیف طولانی دارد؛ ممکن است اصلاً تخمک‌گذاری اتفاق نیفتد یا اینکه تخمدان تنبل شود و یک‌بار تخمک‌گذاری انجام دهد و یک‌بار نه. ممکن است تخمک‌گذاری نیز صورت گیرد، اما اگر فرد حامله شد، سقط کند. بالا بودن پرولاکتین باعث کم‌کاری تخمدان و به هم ریختن تخمک‌گذاری می‌شود که در نهایت به قاعدگی نظم یا عدم پریودی منجر می‌شود.مشکل بینایی در افراد دارای پرولاکتین بالانکته دیگری که قاسمی به آن اشاره کرد داشتن مشکل چشم در افرادی است که پرولاکتین بالا دارند. وی گفت: این افراد باید MRI مغز داشته باشند و به متخصص غدد یا مغز و اعصاب مراجعه کند. افراد دارای پرولاکتین بالا، معمولاً دچار نوع خاصی از بینایی می‌شوند که به آن بینایی تونلی گفته می‌شود. این افراد اطراف چشم و قسمت خارجی چپ و راست چشم را نمی‌بینند و فقط وسط را می‌بینند. اگر این افراد به چشم‌پزشک هم مراجعه کنند، نهایت به متخصص مغز و اعصاب ارجاع داده می‌شوند؛ زیرا اگر کسی مشکل بینایی دارد و همزمان پرولاکتین بالایی دارد، ممکن است تومور داشته باشد که البته همیشه بدخیم نیست و نوعی از آن با دارو برطرف می‌شود.این متخصص زنان افزود: تومور زیر یک سانت در 8 تا 9 درصد موارد با دارو رفع می‌شود و اگر بالای یک سانت باشد، درمان‌های خاص خود را نیاز دارد.رابطه کم‌کاری تیروئید و پرولاکتین بالاوی ادامه داد: نکته مهم دیگر در خصوص پرولاکتین، ارتباط کم‌کاری تیروئید و پرولاکتین بالا است؛ زیرا ممکن است پرولاکتین بالا باعث کم‌کاری تیروئید شده باشد یا برعکس؛ کم‌کاری تیروئید باعث شود پرولاکتین بالا رود. وقتی هورمون تیروئید بدن کم باشد، یک فیدبک به مغز فرستاده می‌شود که باعث می‌شود هورمون زیاد ترشح شود تا کمبود تیروئید را جبران کند و ترشح این هورمون روی پرولاکتین اثر می‌گذارد و باعث کم و زیاد شدن پرولاکتین می‌شود. در نتیجه اگر زنی کم‌کاری تیروئید دارد و پرولاکتین او بالاست، ممکن است با درمان پرولاکتین، تیروئید به حالت نرمال برگردد؛ حتی نیازی به درمان تیروئید نیز نباشد.چک‌کردن پرولاکتین قبل از اقدام به بارداریقاسمی جراح و متخصص زنان و زایمان و نازائی در خصوص رابطه پرولاکتین بالا و بارداری گفت: اگر زنی می‌خواهد IVF انجام دهد، حتماً باید قبل از اقدام به این کار مشکل تیروئید و پرولاکتین را حل کند؛ زیرا کم‌کاری تیروئید روی جنین اثر می‌گذارد و باعث سقط می‌شود. پرولاکتین بالا باعث می‌شود IVF فرد نگیرد یا سبب سقط می‌شود، پس باید حتماً این موارد درمان شود، اما معمولاً مصرف داروهای مربوط به پرولاکتین روی جنین اثر ندارد.قرص‌های ضدافسردگی باعث بالا رفتن پرولاکتین می‌شوداین متخصص زنان در ادامه صحبت خود به تأثیرات دیگر پرولاکتین اشاره کرد و گفت: به طور مستقیم پرولاکتین بالا باعث بزرگ شدن شکم نمی‌شود، اما ممکن است زنی به علت بالا بودن پرولاکتین تخمک‌گذاری نداشته باشد و به مقاومت تخمدان و بیماری تخمدان پلی‌کیستیک دچار شود. تخمدان پلی‌کیستیک ممکن است باعث چاقی و در نتیجه چاقی ممکن است باعث بزرگ‌شدن شکم فرد شود.وی گفت: قرص‌های ضدافسردگی باعث افزایش پرولاکتین و ترشح پستان می‌شود که البته نیاز به درمان ندارد. اگر زنی قرص ضد افسردگی می‌خورد و پرولاکتین بالا دارد، اصلاً نیازی به درمان ندارد؛ بعد از قطع یا کم‌کردن داروی اعصاب، سطح پرولاکتین پایین می‌آید. استرس هم می‌تواند باعث بالا رفتن پرولاکتین شود، اما نه در حد خیلی زیاد. استرس باعث دو یا سه برابر شدن پرولاکتین می‌شود؛ اما نه صد برابر شدن آن. فقط تومورهای مغزی باعث می‌شود مقدار پرولاکتین خیلی بالا برود.میزان پرولاکتین مجدد بعد از مصرف دارو چک شودقاسمی با بیان اینکه اگر پرولاکتین در آزمایش اولیه بالا بود، حتماً باید دوباره چک شود، افزود: پرولاکتین هورمونی است که در بدن بالا و پایین می‌رود و نوسان دارد. ممکن است هنگام خواب یا داشتن استرس یا در هنگام تحریک پستان یا مصرف دارویی خاص یا داشتن بیماری زُنا که اعصاب بین‌دنده‌ای پرولاکتین را تهدید می‌کنند، بالا برود.این متخصص زنان ادامه داد: اگر زنی پرولاکتین خود را چک کرده و نرمال بود، نیازی به چک کردن مجدد ندارد؛ اما اگر زنی هورمون پرولاکتین بالایی دارد نیاز است مجدد چک شود و اگر در چک کردن مجدد، پرولاکتین نرمال بود، نیاز به درمان ندارد؛ اما اگر میزان پرولاکتین دوباره بالا بود، نیاز به درمان وجود دارد.قاسمی افزود: اگر پزشک برای بالا بودن پرولاکتین قرصی تجویز کرد، به مدت سه تا شش ماه باید قرص مصرف شود که گاهی اوقات نیاز به درمان یک تا دوساله دارد.وی در پایان تأکید کرد: بالا بودن پرولاکتین بیش از همه به متخصص غدد داخلی و سپس متخصص مغز و اعصاب مربوط می‌شود و یک حیطه کاری آن وقتی که فرد مشکل زنانگی پیدا کند، مربوط به متخصص زنان و زایمان است.

هورمون پرولاکتین های دیگر این هورمون لاکتوژن ، ماموتروپ یا لاکتوتروپ می با شد. نقش اصلی آن تولید و ترشح شیر در غدد شیر ساز پستانها است، ولی در سلول های کبد ، کلیه ، غدد تناسلی و برخی نواحی دیگر بدن نیز گیرنده های پرولاکتینی شناسایی شده اند.به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ،  نقش پرولاکتین در مردان شناخته شده نیست ولی میزان این هورمون در خون زنان از مردان است. در دوره حاملگی مقدار هورمون در خون زنان بشدت افزایش می یابد و دو تا سه هفته پس از زایمان به حد طبیعی باز می گردد. مکیدن پستان باعث تحریک ترشح پرولاکتین و ادمه ترشح آن می گردد. به نظر می رسد پرولاکتین در بروز میل جنسی نیز نقش داشته باشد و به همین دلیل گاهی آن را هورمون عشق (Love hormon ) می ند.ترشح هورمون تحت تاثیر دو فاکتور آزاد کننده و مهار کننده هیپوتالاموسی کنترل می شود که تاثیر فاکتور مهار کننده از فاکتور آزادکننده است.مقدار ترشح هورمون در شبانه روز حالت نوسانی دارد و در طول شب از روز است.همچنین مکیدن پستان ها ، تحریک نوک پستان توسط جنس مخالف ، مقاربت ، استرس ، هیپوگلیسمی ( کاهش قند خون ) و فعالیت شدید بدنی در زنان ترشح هورمون را افزایش می دهد. ترشح هورمون های استروژنی قبل از بلوغ و در دوران آبستنی و همچنین هورمون رشد و انسولین و بعضی از هورمون های غدد آدرنال در رشد پستان ها و افزایش غدد شیر ساز پستان دخالت دارند.آدنوم هیپوفیز بعنوان یکی از علل بالا بودن پرولاکتین معمولا خیلی خوب به برموکریپتین و یا caberglide پاسخ میدهد. این آکونیست های قوی گیرنده های دوپامینرزیک مستقیما ترشح پرولاکتین را مهار میکنند و ترشح آن را از هیپوفیز قدامی کم میکنند ، خواه آدنوم و یا میکرو آدنو م وجود داشته باشد.خیلی از بیماران با بالا بودن پرولاکتین متوسط دوره های بدون پریود متوسط واقعی دارند..ولی بعضی دیگر فقط تولید پروژسترون فاز لوتئال آنها کمتر از حد طبیعی است. وقتی پر کاری پرولاکتین علت عدم تحمک گذاری است و یا اختلال تخمک کذاری است.. با طبیعی شدن پرولاکتین بهد از درمان داروئی عملکرد تخمدان در بیماران بحالت طبیعی بر میگردد.یکی از اختلالات وابسته به پرکاری پرولاکتین کم کاری تیروئید اولیه است. وقتی کم کاری تیروئید بطور کلینیکی ظاهر میشود..مشکل تشخیصی وجود ندارد  اگر چه در بعضی بیماران تیروئید در سطح طبیعی است.. ولی سطح TSH بالاست.. که در جهت جبران اولیه کم کاری تیروئید sublinical رخ میدهد. در مان مناسب بیماران با افزایش خفیف TSH و پرولاکتین جایگزینی هورمون تیروئید است که پاسخ به آن طبیعی شدن TSH و پرولاکتین و برگشتن سیکل تخمدان به حالت طبیعی را بدنبال دارد.پرولاکتین بالااز میان انوع پرولاکتینوماها ،  میکرو پرولاکتینو ما در زنان شایعتر ترند. در حالی که ماکرو آدنوم ها در مردان دیده میشود.پرولاکتین در زنان میتواند در زنان سبب پرکاری غدد جنسی ناشی از کمبود گنادوتروپین ها شده و منجر به کمبود استروزن گردد. سطح گنادو تروپینها طبیعی است و استروئید های جنسی کاهش دارند. پرولاکتین ترشح پالسی گنادو تروپین ها را مهار میکند و افزایش ناگهانی LH در وسط سیکل متوقف میسازد که این امر منجر به عدم تخمک گذاری میگردد. در مردان مبتلا پرولاکتین بالا سطح تستوسترون معمولا کاهش یافته است.خصوصیات بالینیصرف نظر از علت پرولاکتینمی..خصوصیات بالینی در این اختلال مشابه است. پرولاکتینوما اغلب در زنانی که اختلال قائدگی و نازائی دارند رودتر تشخیص داده میشود.. و این موضوع بر خلاف مردان است که با کاهش میل جنسی و ناتوانی جنسی مراجعه میکنند. 9% زنان مبتلا به پرکاری تولید پرولاکتین..با قطع قائدگی ترشح شیر از پستان یا نازائی شکایت دارند. چنانچه پرولاکتینوما پیش از شروع دوران قائدگی شروع شود بالغین ممکن است با عدم شروع قائدگی اولیه مراجعه کنند.پرولاکتینوما علت 15-2 درصد موارد آمنوره ثانویه است. عدم تخمک گذاری بیمار با نازائی همراه است. ترشح شیر یا همان گالاکتوره.. ممکن است همزمان.. قبل.. یا بعد از اختلال قائدگی ایجاد شود و گاه ممکن است از نظر بالینی آشکار نباشد..یا تنها در معاینه پستان تشخیص داده شود. کمبود استروزن ممکن است موجب بروز استوپنی.. خشکی وازن احساس گر گرفتگی و تحریک پذیری گردد.پرولاکتین تولید آندروزن آدرنال را تحریک میکند و افزایش آندروزن میتواند سبب افزایش وزن و پر موئی گردد.پرولاکتین ممکن است با اضطراب و افسردگی همراه باشد. مردان معمولا در اثر کم کار شدن غدد جنسی دچار کاهش میل جنسی و ناتوانی جنسی می شوند.این نشانه ها اغلب موارد توجه را به تشخیص پرولاکتینومای بالا جلب نمیکند..لذا در بسیاری از موارد تشخیص تا زمانی که اختلال دید.. سردرد و کم کاری هیپوفیز ایجاد شود به تاخیر می افتد.تشخیصعوامل متعددی از جمله شرایط فیزیولوزیک مختلف( حاملگی –  استرس- تحریک نوک پستان) بعضی داروها( فنوتیازین ها- متیل دوپا- سایمتیدین- متوکلوپراماید ) و ضعیت های پاتولوزیک( کم کاری تیروئید  نارسائی مزمن کلیه ضایعات قفسه سینه) ترشح پرولاکتین را تحت تاصیر قرار میدهند  با اینحال سطوح پایه پرولاکتین  بالای 2 ng/dl معمولا بر وجود پرولاکتین بالا دلالت میکند  برای اثبات تشخیص باید MRI انجام داد.درماندرمان داروئی توسط آگونیست دو پامین.. برومو کریپتین یا کابر گولین  در اغلب بیماران عملکرد غدد جنسی و باروری را باز میگرداند. آگونیست های دوپامین در تعدا قابل توجهی از بیماران مبتلا به ماکرو آدنوم باعث کوچک شدن تومور می شود. در بیمارانی که دچار اختلالات میدان دید یا علائم عصبی شده اند  و در بیمارانی که نمیتوانند داروی طبی را تحمل کنند جراحی ترانس اسفنوئئیدال لازم میشود.مقادیر طبیعی پرولاکتینمن به بعضی از واحد های استفاده شده برای سنجش پرولاکتین اشاره میکنم اما باید توجه داشته باشید که بهتره برای تعیین بالا یا پائین بودن مقادیر هر تستی  علی الخصوص پرولاکتین, به مقادیر نرمال همان آزمایشگاهی که نمونه خونتونو تحویلش دادید توجه کنیداگر واحد ng/ml باشد: برای مردان 2- طبیعی است و برای زنان 23- طبیعی استاگر واحد ng/dl باشد: مقادیر بالای 2 بر وجود پرولاکتین بالا دلالت دارداگر واحد mIU/l باشد : مقادیر بین 6-3 طبیعی است.چرا پرولاکتین زیاد می‌شود؟پرولاکتین هورمونی است که در طول دوران بارداری از قسمت جلویی غده هیپوفیز مادر ترشح شده و موجب می‌شود تا بافت‌ پستان تکامل یافته و شیر در آن تولید شود. طی بارداری، غده هیپوفیز مادر پرولاکتین زیادی می‌سازد (1 برابر حالت عادی) و پس از تولد کودک با مکیدن ممتد پستان‌ها، غده هیپوفیز را همچنان تحریک می‌کند که به ساخت پرولاکتین ادامه دهد.در حالت طبیعی، تنها وقتی که افزایش پرولاکتین را داریم، دوران شیردهی است و اگر در مواقع دیگر مشاهده شود، باید به دنبال بیماری خاصی بگردیم. از جمله مشکلاتی که می‌تواند به افزایش پرولاکتین منجر شوند: وقتی تشکیل توموری در همان ناحیه از هیپوفیز در مغز بوده و سلول‌های طبیعی که پرولاکتین می‌ساختند، تغییر شکل یافته و به تومور تبدیل شدند (پرولاکتینوما) و بی‌دلیل هورمون می‌سازند.به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، گاهی سلول‌های تومور خودشان پرولاکتین نمی‌سازند اما به دلیل اثر فشاری ناحیه دیگر ترشح هورمون پرولاکتین صورت می‌گیرد. بیماری‌های مزمن مانند نارسایی کلیه و یا بیماری مزمن کبدی، مصرف برخی داروهای اعصاب و یا مصرف قرص استروژن نیز گاهی سبب افزایش پرولاکتین می‌شود. بیماری‌هایی مانند کم‌کاری اولیه تیروئید یا برخی مواقع ضربه یا ترومایی که به قفسه سینه وارد شود، در افزایش پرولاکتین موثر است. به هر حال وجود هر کدام از این مسایل می‌تواند علایمی دال بر افزایش پرولاکتین در خون بدهد.این علایم عبارتند از:اختلال عادت‌های ماهیانه به صورت پریود نظم و یا قطع عادت ماهیانه، با اینکه فرد حامله نیست و گاهی حتی مجرد است، ترشح شیر از پستانش دارد، وجود موهای زاید در صورت به همراه جوش صورت. اگر هورمون پرولاکتین در مردها افزایش یابد، موجب کاهش میل جنسی در اثر کاهش سطح هورمون‌های جنسی (تستوسترون) شود. دسته دیگری از علایم به دلیل آن اثر فشاری که تومور موجود در هیپوفیز ایجاد کرده، حاصل می‌شوند مانند سردرد، اختلال دید طوری که دید جانبی یا طرفین تار است. حالت تهوع و درنهایت به علت اثر فشاری روی ناحیه‌ای که هورمون‌های بیضه را می‌سازد، مشکلات کاهش میل جنسی و حتی شاید فرد با علایم مشکل غده فوق کلیوی مراجعه کند.به هر حال اگر به دلایل بروز علایم چشمی یا زنان یا غدد به هر متخصصی مراجعه کنند، جزو تست‌هایی که از او می‌گیرند، میزان پرولاکتین هست و نگرانی تشخیص نداریم. درمان بستگی به این دارد که آیا سلول‌های تومور موجود، خودشان پرولاکتین می‌سازند (پرولاکتینوما) و یا به دلیل اثر فشاری تومور، از منطقه دیگری هورمون ساخته می‌شود. درباره اول یعنی پرولاکتینوما ابتدا سعی می‌کنیم دارودرمانی شروع کنیم تا تومور کوچک شود. اما اگر دیدیم توده دیگری است که در اثر فشار آن این ترشح پرولاکتین حاصل می‌شود حتما اقدام به برداشتن تومور می‌کنیتکامل پستان:       تكامل پستان از هفته پنجم جنيني و به صورت ضخيم شدن اكتودرم در سطح جلویی بدن جنين در مسير خطوط شيري كه از زير بغل تا كشاله ران امتداد دارد شروع مي شود . اين خطوط در همه نقاط به جز ناحيه جلوی قفسه سینه (محل اصلی پستان) پس رفت مي كنند. در صورت عدم پس رفت كامل ، پستان هاي فرعي (پلی ماستیا) يا نوک های سینه  فرعي (پلي تليا) به وجود مي‌آيد كه شيوع آن در حدود 1% است .    بلافاصله پس از تولد در نيمي از نوزادان، ترشحاتي از پستان ( شير جادويي ) خارج مي شود كه علت آن عبور هورمون هاي مادر از طريق جفت به جنين و تحريك پستان نوزاد است . اين ترشحات در  مدت 4-3 هفته كاهش مي يابند. پس از آن پستان تا زمان بلوغ در مرحله سكون باقي مي ماند. در زمان بلوغ، مجاری شیری (تحت تاثير هورمون استروژن) و سلول های شیرساز (تحت تاثير هورمون پروژسترون) تكامل مي يابند. جهت تكامل كافي پستان هورمون های دیگری مثل انسولين، پرولاكتين، كورتيزول و هورمون رشد نيز  لازم هستند .       پستان بالغ از 25-15 لوب تشكيل شده كه به صورت شعاعي قرار دارند. هر لوب شامل 4-2 لوبول و هر لوبول شامل 1-1 آلوئول است. هاله پستان (نيپل وآرئول) حساس ترين ناحیه پستان است که داراي عضلات صاف و اعصاب حسي فراوان مي باشد. برجستگی های مونتگومري كه مجاري غدد چربي و مجاري شيري به آن باز مي شود دور آرئول قرار دارند و با ترشحاتشان وظيفه لغزنده سازي و حفاظت ازنوک سینه و هاله پستان را به عهده دارند .در طي بارداري و شيردهي پستان دچار تغييراتي مي شود که عبارت از: افزايش اندازه ورنگ هاله،  برجسته تر شدن دانه های مونتگو مري، افزايش رشد سلول های شیری و عروقی، تكامل سيستم شیرساز و افزايش تمایز و فعاليت ترشحي سلول ها تحت تاثير پرولاكتين می باشند. از ماه سوم بارداري كلستروم (آغوز) به داخل آلوئول ها ترشح مي شود كه اين مسئله تحت تاثير هورمونهای مختلف ازجمله پرولاكتين، هورمون رشد ، انسولين و كورتيزول است. در صورت ختم بارداري پس از هفته 16 بارداري، پستان توانايي ترشح شير را داراست. پرولاكتين هورمون اساسي در تولید شير است واستروژن هورمون تنظيم كننده اصلي ترشح آن است.      سطح پرولاكتين پلاسما از هفته 8 بارداري به تدريج افزايش مي يابد و در پایان بارداری  به 4-2 برابر مي رسد. علي رغم سطح بالاي پرولاكتين، قبل از زايمان شير ترشح نمي شود.          در خانم هايي كه شيردهي ندارند، پرولاكتين يك هفته پس از زايمان به ميزان غير بارداري مي رسد، در حالي كه در خانم هاي شيرده پرولاكتين يك هفته پس از زايمان به ميزان 5% كاهش مي يابد و تا 3-2 ماه پس از زايمان نيز ميزان آن بالا است و با هر بار مكيدن حدود 2-1 برابر افزايش مي يابد. از آن به بعد، با هر بار مكيدن حدود 2 برابر افزايش مي يابد كه همين افزايش جهت تداوم شيردهي كافي است.         مكيدن نوزاد موجب تحريك پايانه هاي عصبي حسي در هاله  و سپس فعال شدن و تحريك هيپوتالاموس و هيپوفيز مغز در جهت ترشح و آزاد سازي هورمون پرولاكتين و اكسي توسين مي شود. پرولاكتين موجب تولید شير و اكسي توسين موجب خروج شير مي گردد. ترشح اكسي توسين به صورت ضرباني بوده و عامل اصلي خروج شير است یعنی فشار منفي  ناشي از مكيدن اثر ضعيفي بر خروج شير دارد. پرولاكتين صرفا” در اثر مكيدن نوزاد آزاد مي شود در حالي كه اكسي توسين از دو طريق ديگر نيز آزادمي شود که عبارتند از : الف – اتساع مكانيكي مجاري شيري ب- تحريكات بويايي، بينايي، شنوايي (صداي نوزاد) و فكر كردن به نوزاد. همچنین درد، خجالت، ترس، نگراني ، مواد بي هوش كننده، سرما و الكل موجب مهار آزاد شدن اكسي توسين مي شوند. مهم ترين عامل در ادامه شیردهی، مكيدن نوزاد و تخليه مكرر پستان است. ميزان شير توليد شده با ميزان شير دريافت شده با مكيدن مرتبط است. تغذيه، سن، تعداد بارداری و فرم بدن مادر اثر ضعيفي بر حجم شير دارند . ورزش هاي آئروبيك شديد اثري بر حجم شير ندارند. در صورت عدم برداشت شير از پستان ها حداكثر به مدت 48 ساعت، ترشح شير كاهش يافته و تركيبات آن مشابه كلستروم (آغوز) مي شود. باید دانست که بي حس كننده هاي موضعي پاسخ به تحريك پستان را مهار مي كنند.    جهت ايجاد يا تشديد شيردهي از متوكلوپراميد، Domperidone و كلرپرومازين طبق نظر پزشک معالج استفاده می شود در حالیکه برای قطع يا مهار شيردهي در مرحله اول از کم کردن دفعات و میزان شیردهی، سوتين هاي مناسب و در صورت لزوم استفاده از کمپرس سرد و مسكن (در صورت وجود درد) استفاده می شود. چنانچه با این اقدامات شیردهی قطع نشود، می توان از داروهای بروموكريپتين يا cabergolin  توصيه مي شود.      

افزایش پرولاکتین خون یک بیماری نسبتا شایع است که می تواند منجر به اختلالات عادات ماهیانه و ناباروری در خانمها و اختلالات جنسی در مردان شود. هورمون پرولاکتین مسئول تولید شیر توسط سینه ها است و یکی از علائم مهم آن در خانمها ترشح نابجای شیر می باشد.

افزایش پرولاکتین خون افزایش پرولاکتین خون یک بیماری نسبتاً شایع است که می تواند منجر به اختلالات عادات ماهیانه و ناباروری در خانمها و اختلالات جنسی در مردان شود.

هورمون پرولاکتین مسئول تولید شیر توسط سینه ها است و یکی از علائم مهم آن در خانمها ترشح نابجای شیر می باشد. هورمون پرولاکتین مسئول تولید شیر توسط سینه ها است و یکی از علائم مهم آن در خانمها ترشح نابجای شیر می باشد. افزایش پرولاکتین خون یک بیماری نسبتاً شایع است که می تواند منجر به اختلالات عادات ماهیانه و ناباروری در خانمها و اختلالات جنسی در مردان شود. پرولاکتین یک پروتئینی است که از 198 اسیدآمینه تشکیل شده است و وزن آن 23 کیلو دالتون می باشد. این هورمون توسط سلولهای مولد شیر در قسمت قدامی غده هیپوفیز ترشح می شود. وظیفه اصلی این هورمون تکامل سینه ها (پستان) در دوران حاملگی و تحریک تولید شیر توسط سینه ها می باشد. هر هورمونی در بدن برای اینکه اثرات خود را بگذارد باید به گیرنده مربوطه بر روی سلولهای بافت هدف بنشیند؛ بنابراین هر عضوی که دارای گیرنده یک هورمون بخصوصی باشد تحت تاثیر آن قرار خواهد گرفت. علاوه از سینه، غدد جنسی (تخمدان و بیضه)، سلولهای لنفاوی و کبد نیز دارای گیرنده برای هورمون پرولاکتین می باشند. ترشح این هورمون متناوب است و خواب، استرس و هر نوع تحریک قفسه سینه سبب ترشح این هورمون می شوند. این هورمون هم در مردان وجود دارد و هم در زنان. میزان طبیعی آن 3-2 نانوگرم در هر میلی لیتر خون است که در خانمها قدری است. پرولاکتین خون پس از زایمان افزایش می یابد و افزایش آن در سایر موارد هم در مرد و هم در زن مرضی است. علت حدود 4 درصد موارد افزایش پرولاکتین خون یک تومور خوش خیم هیپوفیز ب آدنوم هیپوفیز می باشد. ولی افزایش پرولاکتین خون می تواند علل بسیار دیگری داشته باشد که به تعدادی از آنها اشاره خواهد شد.

 

کار اصلی پرولاکتین تحریک سلولهای سینه برای تولید شیر می باشد. یکی از عللی که خانمها در طی دوران شیر دادن معمولاً حامله نمی شوند این است که مقادیر زیاد پرولاکتین تولید هورمونهائیکه سبب تخمک گذاری می شوند را مهار می کند. ولی این حتمی نیست و یک خانم در دوران شیردهی هم می تواند حامله شود. تولید پرولاکتین توسط هیپوفیز تحت کنترل یک واسطه عصبی ب دوپامین می باشد. دوپامین سبب مهار ترشح پرولاکتین می گردد. میزان دوپامین در بدن به راحتی توسط یک عده موارد و مصرف بعضی از داروها به آسانی کم و زیاد می شود و بنابراین میزان هورمون پرولاکتین را در خون تحت تاثیر قرار می دهد.

 میزان شیوع افزایش پرولاکتین خون چقدر است؟

 افزایش پرولاکتین خون یک بیماری نسبتا شایع است و از هر صد نفر یک نفر مبتلا به آن می باشد. ده تا 4 درصد خانمهائیکه پس از شروع پریود ماهانه، دچار قطع پریود ماهانه می شوند، دارای افزایش پرولاکتین خون هستند. در حدود 75 درصد خانمهائیکه مبتلا به قطع عادت ماهیانه به همراه ترشح شیر از سینه ها می شوند، دارای افزایش پرولاکتین خون هستند. از این بیماران 3 درصد دارای تومور مترشحه پرولاکتین در هیپوفیز می باشند.

 عوارض افزایش پرولاکتین خون کدامها هستند؟

اگر علت افزایش پرولاکتین خون تومور هیپوفیز باشد، این توده بزرگ شده و بافتهای اطراف خود در داخل مغز را تحت تاثیر قرار داده و سبب ایجاد عوارض مهم می شود. اگر با درمان میزان پرولاکتین طبیعی شود و توده هیپوفیز چروکیده گردد علائم برطرف می شوند. افزایش پرولاکتین خون سبب پوکی استخوان می شود و در افرادیکه دارای افزایش پرولاکتین خون هستند از میزان تراکم استخوان 25 درصد کاسته می شود. علائم افزایش پرولاکتین خون در خانمها هم شدیدتر بوده و هم زودتر ظاهر می شوند.

علائم اصلی افزایش پرولاکتین در خانمها عبارتند از:1- کاهش پریودهای ماهیانه،2- قطع پریود، 3-ترشح شیر از سینه ها و ناباروری. در خانمها پس ار یائسگی اگر مبتلا به افزایش پرولاکتین خون شوند، میزا شیوع ترشح شیر کمتر خواهد بود. اگر علت، تومور غده هیپوفیز باشد در 9 درصد موارد اندازه توده کمتر از 1 میلیمتر است که به آن میکروآدنوم می گویند. در مردان توده هیپوفیز به عنوان علت افزایش پرولاکتین خون کمتر دیده می شود و سایر علل افزایش دهنده میزان پرولاکتین است. در مردان اگر توده هیپوفیز سبب افزایش پرولاکتین خون شود علائم آن بصورت اختلال بینائی (چون توده در مجاورت اعصابی قرار دارد که مسئول بینائی هستند و بزرگ شدن توده این اعصاب را تحت فشار قرار می دهد) و سردرد خواهد بود. در مردان در 6 درصد موارد اندازه توده هیپوفیز از 1 میلی متر بوده که به آن ماکروآدنوم می گویند. کشف افزایش پرولاکتین خون در مردان اکثرا اتفاقی است. در مردانیکه بعلت اختلالات جنسی یا ناباروری مراجعه می کنند، زیاد افزایش پرولاکتین خون می بینم. علائم اصلی در مردان عبارتند از:1- اختلالات جنسی،2- سردرد و 3-اختلالات بینائی افزایش پرولاکتین خون سبب کاهش هورمون مردانه یا همان تستوسترون خون می شود. علل افزایش پرولاکتین خون کدامها هستند؟ در هر خانمی که با اختلالات عادات ماهیانه و ناباروری و در هر مردیکه با اختلالات جنسی مراجعه نماید، باید تشخیص افزایش پرولاکتین خون مد نظر باشد. افزایش پرولاکتین خون در دوران حاملگی و پس از زایمان طبیعی است. سایر علل عبارتند از:

1- عدم ناشتا بودن هنگام خون گیری،2- نارسائی کلیه،3- نارسائی کبد و-4کم کاری تیروئید.5- ولی شایعترین علت افزایش پرولاکتین خون مصرف بعضی از داروها بخصوص داروهای اعصاب می باشند. لیست این داروها بسیار بلند بالا است ولی مهمترین آنها عبارتند از: • مهار کننده های گیرنده دوپامین: مثل فنوتیازینها، ریسپریدون، متوکلوپروماید، سولپرید و پیموزید. • داروهائی که سبب تخلیه دوپامین بدن می شوند: مثل متیل دوپا و رزرپین. • و سایر داروها: ایزونیازید، دانازول، ضدافسردگیهای سه حلقه ای، وراپامیل، استروژنها، سیپروهپتادین، مواد مخدر، کوکائین، و سایمتیدین

 روش تشخیص افزایش پرولاکتین خون

با اندازه گیری میزان پرولاکتین خون به راحتی می توان آنرا تشخیص داد. اگر ما مشکوک به وجود توده هیپوفیز هستیم، بهترین تست تشخیصی MRI است. در مواردیکه میزان پرولاکتین سرم بیش از 25 نانوگرم در میلی لیتر است احتمال وجود توده هیپوفیز است و در مواردیکه میزان پرولاکتین سرم کمتر از 1 نانوگرم در میلی لیتر می باشد، احتمال وجود توده هیپوفیز اندک است. داروها می توانند میزان پرولاکتین خون را بشدت افزایش دهند. اگر میزان پرولاکتین خون بیش از 5 نانوگرم در میلی لیتر باشد، احتمال وجود ماکروآدنوم است. درمان افزایش پرولاکتین خون اگر علتی برای افزایش پرولاکتین خون وجود داشته باشد، باید علت اصلی برطرف شود. مثلا اگر علت دارو است باید پزشک معالج در مورد قطع و یا تغییر آن تصمیم بگیرد و یا اگر علت کم کاری تیروئید می باشد، باید کم کاری تیروئید درمان شود.

 افزایش پرولاکتین خون سبب

 

 کم کاری غدد جنسی و   کاهش تراکم استخوان می شود که باید به نحو مقتضی درمان شود.

درمان افزایش پرولاکتین خون

داروهای بسیار موثری وجود دارند ولی پس از خاتمه درمان بیمار باید از نزدیک تحت نظر باشد تا در صورت عود بیماری، مجددا درمان شود. بیمارانی که نمی توانند داروی خوراکی را تحمل کنند، بیمارانیکه علی رغم درمان از اندازه توده هیپوفیز آنها کاسته نمی شود و بیمارانی که علی رغم درمان هنوز دارای اختلالات بینائی هستند، نیازمند جراحی می باشند.

 

تحقيقات جديد در آمريکا نشان داد که بالارفتن سطح هورمون هاي زنانه ممکن است خطر ابتلاي زنان به سرطان سينه را افزايش دهد. به گزارش فارس به نقل از پايگاه اخبار سلامت آمريکا، پژوهشگران دانشگاه هاروارد دريافتند بالا رفتن سطح هورمون هاي جنسي زنانه خطر ابتلاي زنان به سرطان سينه را به ميزان 16 درصد افزايش مي دهد. پژوهشگران سطح 8 هورمون جنسي مربوط به رشد را در نمونه هاي خون گرفته شده از بيماران زن در طول 9 سال بررسي کرده و سپس وضعيت جسماني آنها را لحاظ کردند و دريافتند که بالاترين سطح هورمونهاي استروژن، پرولاکتين و اندروژن با افزايش خطر ابتلا به سرطان سينه به ميزان 5 تا 2 درصد ارتباط دارد. اين پژوهش نشان داد: خطر ابتلا به سرطان سينه زناني که از بالا بودن سطح يکي از اين 3 هورمون جنسي در بدن خود رنج مي برند، 1 درصد بيشتر است. بر اساس اين پژوهش، خطر ابتلا به سرطان سينه زناني که سطح 5 يا 6 هورمون جنسي آنها بالا مي رود 2 برابر و خطر ابتلاي زناني که سطح 7 يا 8 هورمون جنسي آنها بالاست 3 برابر افزايش مي يابد. خانم شلي توروگر،مسئول اين پژوهش گفت: سطح بالاي استروژن بيشترين تاثير را در بروز خطر دارد و در همين حال اندروژن و پرولاکتين نيز در افزايش خطر ابتلا به سرطان سينه سهيم است

تومورهای پرولاکتین‌ساز ازجمله شایع‌ترین تومورهای هیپوفیز است که باعث افزایش بسیار زیاد پرولاکتین می‌شود.

شاید باورش برای برخی سخت باشد، ولی واقعیت این است که پیشرفت علم و تکنولوژی در رشته پزشکی گاهی موجب دردسر و استرس‌های زیاد و حتی بیهوده هم می‌شود. زیادی هورمون پرولاکتین (هورمون شیر) ازجمله مثال‌های جالب در همین موضوع است.

 

غده هیپوفیز در کف جمجمه قرار داشته و چندین هورمون ازجمله هورمون رشد، پرولاکتین و هورمون‌های تنظیم‌کننده ترشح هورمون تیروئید را تولید می‌کند. این هورمون‌ها بسیاری از اعمال متابولیک بدن را کنترل می‌کنند. تومورهای غده هیپوفیز ممکن است هر یک از این هورمون‌ها را به میزان زیاد تولید کند؛ به عنوان مثال تومورهای سازنده هورمون رشد اگر در کودکی یا نوجوانی ایجاد شود باعث قد بلند و جمجمه بزرگ می‌شود، ولی در سنین جوانی به بعد باعث بزرگ شدن بینی، دهان، پیشانی، دست‌ها، پاها و البته اختلالات شدید متابولیک مثل زیادی قند و چربی خون و بالا رفتن فشار خون می‌شود.

 

وجود مقادیر بالای هورمون پرولاکتین سه علامت مهم را در خانم‌ها ایجاد می‌کند؛ این سه علامت شامل ترشح غیرطبیعی از پستان‌ها، قطع عادت ماهانه و نازایی است. علاوه بر اثراتی که زیادی پرولاکتین در بدن ایجاد می‌کند، در صورتی که علت زیادی پرولاکتین توده هیپوفیزی باشد، بزرگ شدن تومور باعث سردرد و اختلالات بینایی می‌شود. باید دقت کنیم در کنار علائم فوق به دلیل اثر مهاری پرولاکتین بر هورمون‌های زنانه پوکی استخوان، کم شدن میل جنسی و زیاد شدن موهای زائد نیز ازجمله اثرات مخرب پرولاکتین بالاست.

 

در مردان هم زیادی پرولاکتین عارضه ایجاد می‌کند؛ ازجمله این عوارض کم شدن میل جنسی، بزرگ شدن و خروج شیر از پستان‌ها و نازایی است. البته سردرد و افت بینایی نیز در مواردی که تومور هیپوفیز عامل ترشح پرولاکتین باشد از علائم واضح این بیماری است.

 

زیادی پرولاکتین دلایل متعددی دارد. این عوامل شامل ورزش شدید، جراحی، استرس‌های شدید، مصرف بسیاری از داروها ازجمله قرص‌های ضدبارداری، متیل دوپا، رانیتیدین، متوکلوپرامید و انواع داروهای اعصاب، بیماری‌های کلیه، بیماری‌های کبدی، کم‌کاری تیروئید و تومورهای هیپوفیز است. تومورهای پرولاکتین‌ساز ازجمله شایع‌ترین تومورهای هیپوفیز است که باعث افزایش بسیار زیاد پرولاکتین می‌شود.

 

طی دوران بارداری سطح این هورمون به میزان زیادی افزایش می‌یابد و پس از زایمان افت می‌کند، ولی اگر مادر به نوزاد شیر دهد مکیدن باعث بالا رفتن دوباره پرولاکتین و زیاد شدن ترشح شیر می‌شود.

 

ترشحات سینه در بسیاری از زنان که باردار یا شیرده نیستند نیز وجود دارد و حضور ترشحات پستان همیشه نشان دهنده یک مشکل جدی نیست ترشحات سینه نیز ممکن است در زنان در هر سنی رخ دهد زنان جوان ممکن است بدون هیچ گونه دلیلی برای نگرانی ترشحات نوک پستان داشته باشند اما ترشحات مداوم در زنان مسن تر ممکن است نشانه ای از یک بیماری زمینه ای باشد.

 

ترشحات پستان معمولا از نوک پستان رخ می دهد و باید از مایعات ترشح شده از طریق فیستول پستان افتراق داد. فیستول پستان یک مجرای عبور غیر طبیعی است که در پستان به سطح پوست باز می شود و معمولا در نزدیکی آرئول است یک فیستول پستان است شایع نیست ممکن است بعد از یک عفونت طولانی مدت رخ دهد و حضور یک فیستول نباید به عنوان ترشحات پستان در نظر گرفته شود فیستول پستان نیاز به تحقیقات و درمان مناسب دارد. ترشحات سینه نیز ممکن است توسط یک طیف گسترده ای از شرایط ایجاد می شود، که اکثر آنها بی ضرر و یا به راحتی درمان می شود. اگر شما از علت ترشحات پستان خود مطمئن نیستید و یا نگران هستید به خصوص اگر ترشحات خون آلود و یا تنها از یک پستان است با پزشک مشورت کنید.

 

انواع ترشحات پستان

علائم و نشانه های ترشح از نوک پستان

اختلالات خوش خیم پستان

علل ترشحات سینه

تشخیص ترشحات پستان

درمان ترشحات پستان

انواع ترشحات پستان

 

انواع مختلفی از ترشحات وجود دارد و نوع ترشح پستان ممکن است نشانه ای از علت ترشحات باشد.

ترشحات شیری ممکن است تولید شیر مادر باشد حتی در زنانی که باردار نیستند و یا شیردهی ندارند و اغلب به علت سطح هورمونی بالا، به طور خاص پرولاکتین باشد.

ترشحات شفاف و چسبنده ممکن است نشانه ای از التهاب یا عفونت باشد.

ترشح خونی ممکن است نشانه ای از ترومای شدید، عفونت و یا سرطان باشد.

ترشحات مخاطی زرد یا قهوه ای که ممکن است با خون مخلوط باشد و می تواند به علت عفونت شدید باشد به خصوص اگر با درد پستان همراه باشد.

بررسی نوع ترشح از نوک پستان معمولا برای تشخیص قطعی کافی نیست. حضور علائم و نشانه های دیگر و همچنین بررسی های تشخیصی کامل توسط یک پزشک علت زمینه ای ترشحات پستان را تعیین می کند.

علائم و نشانه های ترشح از نوک پستان

ترشحات سینه ممکن است به خودی خود با هیچ نشانه یا نشانه های دیگر رخ ندهد و یا ممکن است با سایر علایم نشان دهنده شرایط خاصی همراه باشد.

ترشحات سینه ممکن است از هر دو سینه ( دو طرفه ) و یا یک سینه ( یک طرفه ) رخ دهد

حساسیت به لمس پستان و یا درد پستان

سینه یا توده های پستانی متورم

تب

چرخه قاعدگی نظم

علل ترشحات

در اغلب موارد، ترشحات پستان دلیلی برای نگرانی نیست اما هر گونه ترشح مداوم همراه با تغییرات دیگر نیاز به بررسی دارد. هر گونه ترشح از نوک پستان در مردان باید بررسی شود زیرا معمولاً نشانه ای از آسیب شناسی جدی تر است.

گالاکتوره تولید شیر در پستان زنان که باردار نیستند و اغلب به دلیل سطح پرولاکتین بالا ( هیپرپرولاکتینمی ) است. علل هیپرپرولاکتینمی عبارتند از:

تحریک سینه ها.

بارداری.

استرس.

صدمه به پستان.

مقاربت جنسی.

اختلالات هیپوفیز.

اختلالات تیروئید به ویژه کم کاری تیروئید.

کلیه یا نارسایی کبد.

برخی داروها مانند قرص های ضد بارداری، داروهای ضد افسردگی و یا داروهای ضد فشار خون.

آبسه پستان یا عفونت پستان به علل باکتریایی، ویروسی یا قارچی است که معمولا با درد پستان، حساسیت به لمس، قرمزی پوست با ترشحات سفید مایل به زرد همراه است. توده دردناک پستان ممکن است در مورد آبسه احساس می شود. عفونت پستان معمولا یک طرفه است و نیز ممکن است سبب تورم پستان شود.

اختلالات خوش خیم پستان

 

پاپیلومای داخل مجرا، یک تومور کوچک خوش خیم از مجاری شیری در پستان است این شایع ترین علت ترشحات نوک پستان است و معمولا تنها روی یک پستان تاثیر می گذارد. ترشحات در این حالت خونی و یا ترشحات روشن است.

بیماری فیبروکیستیک پستان (FBD) – شایع ترین علت توده های پستانی در زنان، به خصوص زنان مسن تر است این ممکن است در یک یا هر دو سینه باشد و ممکن است توده های کوچک همراه با تندرنس پستان باشد.

گشاد شدن مجرای پستان – انسداد مجرای شیر است و ممکن است روی یک سینه یا هر دو طرف تاثیر بگذارد انسداد مجرا اغلب به عنوان یک نتیجه از التهاب در اثر تغییرات هورمونی رخ دهد و ممکن است در معرض ابتلا به عفونت های باکتریایی باشد سیگار کشیدن یکی از علل مستعد کننده گشاد شدن مجرای پستان است ترشحات گشاد شدن پستان ممکن است در رنگ و قوام متفاوت باشد.

سرطان پستان – معمولا سرطان داخل مجرا، ممکن است باعث ترشحات خونین از پستان شود توده ای در پستان که معمولا ممکن است با تورم غدد لنفاوی ( لنفادنوپاتی ) خود را نشان دهد.

اختلالات هورمونی مؤثر بر هورمونهای جنسی زنانه که ممکن است در یائسگی، نارسایی زودرس تخمدان و سندرم تخمدان پلی کیستیک رخ دهد تغییرات در چرخه قاعدگی مانند قاعدگی نظم، قطع ناگهانی دوره و یا تغییر در جریان قاعدگی معمولا آشکار است ناباروری نیز ممکن است با این اختلالات هورمونی همراه باشد.

بزرگ شدن پستان مرد در دوران بلوغ ممکن است طبیعی باشد در بزرگ شدن مداوم با تندرنس پستان یا ترشحات نوک پستان باید این ترشحات پستان درژنیکوماستیا بررسی شود.

علل ترشحات سینه

 

ترشحات سینه بخش طبیعی از عملکرد سینه در دوران بارداری و یا شیردهی است. این نیز ممکن است با تغییرات هورمونی قاعدگی همراه باشد ترشح شیری رنگ پس از شیردهی به طور معمول می تواند تا دو سال پس از قطع پرستاری ادامه یابد. گاهی اوقات در دوران بارداری، رنگ ترشحات ممکن است خونین باشد. ترشحات خود به خود برطرف می شوند.

ترشحات ممکن است مربوط به سرطان پستان باشد به خصوص اگر:

یک توده در پستان باشد.

فقط یک پستان تحت تاثیر قرار گیرد.

ترشحات حاوی خون باشد.

ترشحات خود به خود باشد.

ترشحات تنها روی مجرای تک تاثیر بگذارد.

علل احتمالی از ترشحات سینه عبارتند از:

ورم چرکی

سرطان پستان

عفونت پستان

کارسینوم داکتال درجا (DCIS)

تحریک بیش از حد پستان

فیبروآدنوم

سینه فیبروکیستی( توده طبیعی در پستان )

گالاکتوره

عدم تعادل هورمون

آسیب یا ضربه به سینه

برآمدگی

گشاد شدن مجرای پستان

استفاده از دارو

تغییرات هورمون چرخه قاعدگی

بیماری پاژه پستان( شکل نادر سرطان پستان )

بارداری و شیردهی

پرولاکتینوما

توقف تغذیه با شیر مادر

تومورهای غیر سرطانی مغز

کم کاری تیروئید شدید ( غده تیروئید )

استفاده از برخی از داروها، مانند قرصهای جلوگیری از بارداری، سایمتیدین، متیل دوپا، متوکلوپرامید، فنوتیازینها، رزرپین، ضد افسردگی سه حلقه ای یا وراپامیل

استفاده از گیاهان خاصی مانند رازیانه

گسترش مجاری شیر

تشخیص ترشحات پستان

 

در حالی که ترشحات ممکن است اغلب در زنان که باردار یا شیردهی نیستند رخ دهد ترشحات مداوم پستان باید مورد بررسی قرار گیرد. ترشحات مداوم پستان از نگرانی خاص در زنان بیش از 4 سال سن است که در آن تخلیه تنها از یک پستان است ترشحات خونی با حضور توده های پستانی همراه است.

پس از معاینه بالینی و شرح حال بیمار، پزشک شما ممکن است ماموگرافی، آسپیراسیون با سوزن ظریف و سیتولوژی را در نظر بگیرند. اگر سطح پرولاکتین ها بالا باشد ممکن است آزمایش خون برای ارزیابی عملکرد غده تیروئید، به خصوص با اندازه گیری هورمون محرک تیروئید (TSH) انجام شود.

اگر شما از هر گونه درمان جایگزینی هورمون و یا داروهای مربوط به یائسگی، به عنوان پیشگیری از بارداری و یا ناباروری استفاده می کنید دکتر پزشکی شما ممکن است قطع و یا داروها را تغییر دهد اگر ترشحات پستان شدید و همراه با علائم دیگری مانند تورم پستان، حساسیت به لمس و درد باشد.

زنان با سابقه شخصی یا خانوادگی تجربه توده های پستانی عود کننده با ترشحات، حتی توده های خوش خیم باید بررسی گسترده برای رد سرطان پستان انجام شود.

تست های تشخیصی برای ترشحات پستان

آزمایش خون پرولاکتین

آزمایش خون تیروئید

CT اسکن و یا MRI برای تشخیص تومور هیپوفیز

ماموگرافی

سونوگرافی پستان

بیوپسی پستان

داکتوگرام یا داکتوگرافی اشعه ایکس با تزریق رنگ کنتراست به مجرای شیری آسیب دیده

اگر بیماری پاژه عامل نگرانی باشد بیوپسی پوست انجام می شود.

درمان ترشحات پستان

 

هنگامی که علت ترشح نوک پستان مشخص شود پزشک می تواند راهی برای درمان آن توصیه کند.

دارویی که باعث ترشحات می شود تغییر دهید.

ممکن است توده برداشته می شود.

ممکن است تمام یا قسمتی از مجاری پستان برداشته می شود.

برای درمان تغییرات پوست اطراف نوک پستان از کرم استفاده می شود.

برای درمان یک بیماری زمینه ای دارو مصرف شود.

اگر همه معاینات طبیعی است ممکن است به درمان نیاز نباشد. شما باید ماموگرافی و معاینه فیزیکی دیگری در مدت 1 سال داشته باشید.

پرولاکتین

 

پرولاکتین پروتئيني است با وزن ملكولي 23كه توسط  لب پيشين هيپوفيزساخته مي شود. اين هورمون از ۱۹۹ اسيدآمينه تشكيل شده و ساختمان آن مشابه ساختمان هورمون رشد است؛ درساختمان خود داراي يك رشته تريپتو فان ودو اتصال دي سولفور مي باشدو ‍ژنش روي كروموزوم شماره 6 است

نحوه تنظيم و ترشح ومكانيسم تنظيم كننده هورمون پرولاكتين

ترشح پايه‌ اي پرولاكتين در حالت عادي به صورت ضرباني و اوج ترشح آن هنگام خواب است

ايسكانيوز: دانشمندان مؤسسه تحقيقاتي كارولينسكا، مكانيسم تنظيم كننده هورمون پرولاكتين را كشف كردند كه در عملكردهايي چون تغذيه با شير مادر، تمايل جنسي و متابوليسم حائز اهميت است.

به گزارش گروه علمي پژوهشي باشگاه خبرنگاران دانشجويي ايران “ايسكانيوز، به نقل از Science Daily، هورمون پرولاكتين از غده هيپوفيز در مغز ترشح مي شود و علامت شروع توليد شير در سينه ها در زمان شيرخوارگي كودك است. و عدم توليد شير در برخي زنان به اين دليل است كه ماده اي به دوپامين، مانع از ترشح اين هورمون مي گردد. دوپامين از اعصاب TIDA در هيپوتالاموس مغز ترشح مي شود. محققان با پي بردن به فعاليت الكتريكي سلول هاي TIDA توليد كننده دوپامين، نحوه تنظيم پرولاكتين را دريافتند. اين سلول ها فعاليت الكتريكي موزوني دارند كه هر 2 ثانيه تخليه مي شود. دانشمندان بر اين باورند كه اين رفتار موزون به دليل توانايي اين سلول ها در ايفاي نقش مؤثر بازدارنده ترشح پرولاكتين است. اين علامت دهي حركات موزون باعث ترشح اين مواد از سلول هاي عصبي مي شود. هورمون TRH كه محرك ترشح پرولاكتين است، مي تواند اين الگوي علامت دهي موزون سلول هاي TIDA را مختل نمايد.

 

ترشح پرولاکتین توسط هیپو تالاموس کنترول می شود که فاکتور مهار کننده پرولاکتین (PIF)را ترشح می کند هیپو تالاموس فاکتورهای دیگری را نیز ترشح می کند مثل هورمون ازادکننده پرولاکتین که ترشح پرولاکتین را تحریک می کند کلیه عواملی که اثر محرک در ترشح هورمون اوسیتوسین دارند باعث افزایش ترشح پرولاکتین نیز می شوند  علاوه بر این هورمونهای استروژن نیز از طریق تقویت رونویسی و سنتز پرولاکتین در سطح ژن موجب تحریک و افزایش ترشح پرولاکتین می گردند   و احتمالا این عمل را از طریق کاهش دادن تعداد پذیرندها ی دو پامین در سلولهای لب پیشین ب انجام می رسانند مقدار این هورمون در ساعات خواب افزایش یافته و چند ساعت بعد از بیداری به پایین ترین حد خود می رسد.

اثرات فيزيولوژيك:

 پرولاکتین یک هورمون پروتئینی زنانه است که از قسمت جلویی غدد هیپوفیز ترشح می شود و وظیفه اصلی آن تولید شیر در پستان ها بوده و نقش بزرگی را در آماده سازی سینه ها جهت تولید شیر در دوران بارداری دارد.

علاوه بر آن با ترشح پریودیک این هورمون در دوران شیردهی تداوم تولید شیر توسط پستان ها باقی می ماند.

پرولاکتین نقش مهمی در باروری خانم ها بازی می کند.

. نقش اصلي پرولاكتين تحريك رشد و نمو پستان ‌ها و راه ‌اندازي و تداوم شيردهي است.

افزایش پرولاکتین در زنان

علل افزایش پرولاکتین:

۱-افزایش بیولوژیک یا طبیعی: در زمان بارداری و شیردهی پرولاکتین به طور طبیعی میزانش بسیار بالا است. در مواردی که استرس روحی وجود دارد و در زمان خواب میزان آن به طور طبیعی بالا می رود. افزایش کاذب پرولاکتین به علت وجود مولکول های غیر فعال این هورمون دیده شده است که علائمی ایجاد نکرده است.

۲-افزایش غیر طبیعی: از علل مهمی که به طور بیماریزا باعث بالا رفتن مقدار پرولاکتین خون می شوند، شامل: کم کاری تیروئید- استفاده از بعضی داروها، به خصوص داروهایی که جهت درمان بیماری های روانی داده می شود- بیماریهای کبد و کلیه ها و تخمدان ها- تومورهای هیپوفیز- تحریک نوک پستان ها- صدمات و ضایعات قفسه سینه به علت درگیری اعصاب پستان ها.

توجه: در بسیاری از موارد علت بالا بودن پرولاکتین شخص می باشد.

علائم : از فردی به فرد دیگر متفاوت است. مهمترین علائم آن شامل: اختلالات پریود- ترشح شیر از پستان ها- کاهش میل جنسی- پوکی استخوان- خشکی واژن- سردرد- مشکلات بینایی- کم خونی- اختلال در باروری- آکنه و پر موئی می باشد.

پرولاکتین میزان ترشح استروژن (هورمون زنانه) را از تخمدان ها کاهش می دهد. استروژن نقش مهمی در قوام استخوان ها دارد. بنابر این کاهش آن زمینه را برای پوکی استخوان فراهم می سازد.

تشخیص.

اندازه گیری میزان پرولاکتین خون و تست های تیروئید و غیره و انجام MRI از نظر وجود تومور هیپوفیز از کارهای اصلی است.

گزینه های درمانی مختلف وجود دارد. بسیاری از بیماران نیازی به درمان ندارند، فقط تحت نظر گرفتن آنها با تکرار تست های لازم کافی است.

عده ای از بیماران در موقع تشخیص، نیاز به جراحی دارند و مواردی هم با درمان داروئی قابل کنترل هستند.

لازم به ذکر است که در مردان پرولاکتین به مقدار اندکی در خون موجود است. علائم افزایش این هورمون در مردان شامل اختلال در میل جنسی- بزرگی سینه ها و اختلال در باروری آنها می باشد.

پرولاکتین این هورمون زنانه کمتر شناخته شده(از نظر عموم) در تعادل سیستم هورمونی و متابولیک زنان نقش بزرگی را ایفا می کند.

علت اغلب موارد کم شدن مقدار پرولاکتین خون به دلیل مشکلات غده هیپوفیز است. 

 بيماريهايي كه در اثر افزايش پرولاكتين بوجود ميايند

درحالت طبيعي، تنها وقتي که افزايش پرولاکتين را داريم، دوران شيردهي است و اگر در مواقع ديگر مشاهده شود، بايد به دنبال بيماري خاصي بگرديم. اين علايم عبارتند از: اختلال عادت‌هاي ماهيانه به صورت پريود نظم و يا قطع عادت ماهيانه، با اينکه فرد حامله نيست و گاهي حتي مجرد است، ترشح شير از پستانش دارد، وجود موهاي زايد در صورت به همراه جوش صورت. اگر هورمون پرولاکتين در مردها افزايش يابد، موجب کاهش ميل جنسي در اثر کاهش سطح هورمون‌هاي جنسي (تستوسترون) شود. دسته ديگري از علايم به دليل آن اثر فشاري که تومور موجود در هيپوفيز ايجاد کرده، حاصل مي‌شوند مانند سردرد، اختلال ديد طوري که ديد جانبي يا طرفين تار است. حالت تهوع و درنهايت به علت اثر فشاري روي ناحيه‌اي که هورمون‌هاي بيضه را مي‌سازد، مشکلات کاهش ميل جنسي و حتي شايد فرد با علايم مشکل غده فوق کليوي مراجعه کند. به هر حال اگر به دلايل بروز علايم چشمي يا زنان يا غدد به هر متخصصي مراجعه کنند، جزو تست‌هايي که از او مي‌گيرند، ميزان پرولاکتين هست و نگراني تشخيص نداريم. درمان بستگي به اين دارد که آيا سلول‌هاي تومور موجود، خودشان پرولاکتين مي‌سازند (پرولاکتينوما) و يا به دليل اثر فشاري تومور، از منطقه ديگري هورمون ساخته مي‌شود. درباره اول يعني پرولاکتينوما ابتدا سعي مي‌کنيم دارودرماني شروع کنيم تا تومور کوچک شود. اما اگر ديديم توده ديگري است که در اثر فشار آن اين ترشح پرولاکتين حاصل مي‌شود حتما اقدام به برداشتن تومور مي‌کنيم.

کم بودن مقدار هورمون پرولاکتین

علت اغلب موارد کم شدن مقدار پرولاکتین خون به دلیل مشکلات غده هیپوفیز است.یکی از مهمترین این شرایط سندرم شیهان است .به تنهائی کم بودن پرولاکتین نادر است و اگر قرار به اختلال کار غده هیپو فیز مغزی باشد. بقیه هورمونهای ان منطقه هم باید کم شوند. از نظر بالینی مهم ترین مشکلی که ایجاد میکند مشکلات شیردهی بلافاصله بعد از زایمان است. اختلالات قائدگی انزال دیررس مشکلات باروری نیز با کاهش پرولاکتین گزارش شده اما مکانیزم ایجاد آنها قابل توجیه نیست. مشکلات باروری مردان نیز بی ارتباط با کمبود پرولاکتین نیست.مردانی که به علت مصرف بروموکریپتین میزان هورمون پرولاکتین آنها بیش از حد پائین آیدممکن است تستوسترون آنها و پروسه تولید اسپرم آنها با مشکلاتی مواجه شود

بعضی ازاطلاعات حکایت از این دارد که ممکن است پرولاکتین در پروسه تنظیم ایمنی بدن دخالت داشته باشه.این هورمون در سلولهای لنفوسیتT و B یافت شده و حتی فراتر از ان اینکه کفایت سیستم ایمنی تا حد قابل ملاحظه ای به سلامت تولید پرولاکتین وابسته است به این مفهوم که ممکن است با کمبود پرولاکتین احتمال ایجاد و تشدید بیماریهای عفونی شود( چیزی که در موش ها ثابت شده) . دلیل دیگر دخالت پرولاکتین در پروسه ایمنی این است که یکی از داروهایی که برای مهار مسائل ایمنی و خود ایمنی هنگام پیوند عضو استفاده می شود برومو کریپتین است.

در کودکان نارس , چندین مطالعه نشان داده که کمبود پرولاکتین با شدن مرگ و میر نوزادان ارتباط داشته.مکانیزم دقیق آن مشخص نیست اما ممکن است پرولاکتین در تولید مایع سورفاکتانت ریه که بطور طبیعی مانع روی هم افتادن ریه می شود دخالت داشته باشد و همینطور در گردش آب بدن و همینطور در ناهنجاریهای مادرزادی گوارشی

از نظر آماری کمبود پرولاکتین مسئله شایعی نیست و جز در موارد سندرم شیهان در موارد دیگر خیلی کم دیده می شود

در بالغین تاثیر چندانی درطول عمر افراد ندارد. در همه نژاد ها یکسان دیده می شود.بالینی این مشکل صرفا در زنان دیده می شود اما از نظر آزمایشگاهی آمار این مسئله در مردان و زنان یکسان است

از نظر سنی , چیزی شبیه تمام بیمارانی هست که دچار کمبود هورمون های هیپوفیز است با اینحال در زنان به علت همان سندرم شیهان در سنین حول و حوش بارداری هست.

علل کمبود هورمون پرولاکتین تقریبا همان موارد کم کننده هورمون های غده هیپو فیزی است

گونا دوتروپین ها ( LH, FSH) هورمون رشد

علل داروئی و طبی : تزریق وریدی دوپامین- ترکیبات ارگو- pyridoxine- و مدر ها .نیکوتین نیز باعث افت پرولاکتین می شود در کسانی که دچار بیماریهای خوردن نیز هستند گاه به گاه مشکلات کمبود پرولاکتین دیده می شود

تشخیص افتراقی: همو کروماتوزیس – هیستوپلاسموزیس – بزرگ شدن توده خوش خیم هیپوفیز ( ماکرو آدنوم ) – سارکوئیدوزیس – بیماری سل

مسائلی که باید در نظر داشت: سندرم شیهان توده داخل و خارج هیپوفیز و مسائل حین درمان توده های سرطانی Parasellar diseases ضربه به سر ازبین رفتن سلولهای هیپوفیز ( Pituitary infection) بیماریهای ارتشاحی هیوفیز کم کاری بی دلیل غدد جنسی ( Idiopathic hypogonadotropic hypogonadism) مشکلات ارثی شیر دهی ( Familial puerperal alactogenesis

سنجش ميزان هورمون

از آن جا كه ميزان توليد و ترشح پرولاكتين از عوامل گوناگوني اثر مي‌ پذيرد، در اندازه ‌گيري آن دقت زيادي بايد به كار برده شود:

۱) بيمار نبايد هيچ گونه دارويي مصرف كرده باشد.

۲) خونگيري ساعت ۸ صبح و به صورت ناشتا انجام گيرد.

۳) نظر به اين ‌ كه نيمه عمر پرولاكتين ۳۰ دقيقه و ترشح آن به شدت از تنش (استرس) اثر مي ‌ پذيرد، پيش از خونگيري، بيمار به مدت نيم ساعت در محل آزمايشگاه استراحت كند.

۴) تحريك پستان‌ ها به هر دليلي باعث افزايش پرولاكتين مي شود.

۵) هنگام خونگيري سعي شود رگ مناسبي انتخاب گردد. چون با چند بار ورود سوزن به رگ يا عضله، بيمار دچار تنش مي ‌ شود و سطح هورمون افزايش مي ‌يابد

.. مقادیر طبیعی پرولاکتین

اگر واحد ng/ml باشد: برای مردان ۲۰-۰ طبیعی است و برای زنان ۲۳-۰ طبیعی است

اگر واحد ng/dl باشد: مقادیر بالای ۲۰۰ بر وجود پرولاکتین بالا دلالت دارد

اگر واحد mIU/l باشد : مقادیر بین ۶۰۰-۳۰ طبیعي است

 

 منابع مورد استفاده:

 -بيوشيمي هارپر

– بيوشيمي عمومي دكتر ناصر ملك نيا

– مجله علمي دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني قزوين

ـ فیزیولوژی غدد تألیف دکتر فریدون غریزی انتشارات جهاد دانشگاهی شهید بهشتی

ـ فیزیولوژی پزشکی، پروفسور آرتوگاتیون، انتشارات چهر

ـ مجلات رشد زیست شناسی^

Melmed ، جیمسون JL (25). “333 اختلالات هیپوفیز قدامی و هیپوتالاموس . در JN جیمسون ، کاسپر DL ، هریسون TR ، Braunwald E ، فوچی ع ، SL هاوزر ، Longo DL.. اصول طب داخلی (16 ED) هریسون. نیویورک : ^

بجد[1]Sabharwal ، P.. گلاسر ، R. ؛ Lafuse ، W. ؛ Varma ، S. ؛ لیو ، Q. ؛ Arkins ، S. ؛ Kooijman ، R. ؛ Kutz ، L. و همکاران. (1992) “پرولاکتین سنتز و ترشح شده توسط سلول های خون محیطی انسان تک هسته ای : فاکتور رشد autocrine برای lymphoproliferationاست. مجموعه مقالات آکادمی ملی علوم ایالات متحدهامریکا 89

پرولاکتین پروتئيني است با وزن ملكولي 23كه توسط  لب پيشين هيپوفيزساخته مي شود. اين هورمون از ۱۹۹ اسيدآمينه تشكيل شده و ساختمان آن مشابه ساختمان هورمون رشد است ودرساختمان خود داراي يك ريشه تريپتو فان ودو اتصال دي سولفور مي باشدو ‍ژنش روي كروموزوم شماره 6 است

 

نحوه تنظيم و ترشح ومكانيسم تنظيم كننده هورمون پرولاكتين

ترشح پايه‌ اي پرولاكتين در حالت عادي به صورت ضرباني و اوج ترشح آن هنگام خواب است

دانشمندان مؤسسه تحقيقاتي كارولينسكا، مكانيسم تنظيم كننده هورمون پرولاكتين را كشف كردند كه در عملكردهايي چون تغذيه با شير مادر، تمايل جنسي و متابوليسم حائز اهميت است.

 

هورمون پرولاكتين از غده هيپوفيز در مغز ترشح مي شود و علامت شروع توليد شير در سينه ها در زمان شيرخوارگي كودك است. و عدم توليد شير در برخي زنان به اين دليل است كه ماده اي به دوپامين، مانع از ترشح اين هورمون مي گردد. دوپامين از اعصاب TIDA در هيپوتالاموس مغز ترشح مي شود.

محققان با پي بردن به فعاليت الكتريكي سلول هاي TIDA توليد كننده دوپامين، نحوه تنظيم پرولاكتين را دريافتند. اين سلول ها فعاليت الكتريكي موزوني دارند كه هر 2 ثانيه تخليه مي شود. دانشمندان بر اين باورند كه اين رفتار موزون به دليل توانايي اين سلول ها در ايفاي نقش مؤثر بازدارنده ترشح پرولاكتين است. اين علامت دهي حركات موزون باعث ترشح اين مواد از سلول هاي عصبي مي شود. هورمون TRH كه محرك ترشح پرولاكتين است، مي تواند اين الگوي علامت دهي موزون سلول هاي TIDA را مختل نمايد.

ترشح پرولاکتین توسط هیپو تالاموس کنترول می شود که فاکتور مهار کننده پرولاکتین (PIF)را ترشح می کند هیپو تالاموس فاکتورهای دیگری را نیز ترشح می کند مثل هورمون ازادکننده پرولاکتین که ترشح پرولاکتین را تحریک می کند کلیه عواملی که اثر محرک در ترشح هورمون اوسیتوسین دارند باعث افزایش ترشح پرولاکتین نیز می شوند  علاوه بر این هورمونهای استروژن نیز از طریق تقویت رونویسی و سنتز پرولاکتین در سطح ژن موجب تحریک و افزایش ترشح پرولاکتین می گردند   و احتمالا این عمل را از طریق کاهش دادن تعداد پذیرندها ی دو پامین در سلولهای لب پیشین ب انجام می رسانند مقدار این هورمون در ساعات خواب افزایش یافته و چند ساعت بعد از بیداری به پایین ترین حد خود می رسد

عوامل اثرگذار بر ترشح

تحريك لمسي نوك پستان و پيرامون آن محرك اصلي ترشح پرولاكتين از لاكتوتروف‌ هاي هيپوفيز است. ترشح پرولاكتين در مردان نيز رخ مي‌ دهد. البته، برخي از نويسندگان عنوان كرده اند كه ترشح اين هورمون در مردان با تحريك نوك پستان آغاز نمي شود.

 

محرك هاي ديگري كه باعث ترشح پرولاكتين مي شوند:

 

۱) نزديكي جنسي و تحريك دهانه رحم

 

۲) تنش هاي روحي و فيزيكي

 

۳) هورمون آزاد كننده تيروتروپين (TRH)

 

تعداد گيره ‌هاي TRH روي لاكتوتروف‌ ها با فيدبك منفي هورمون‌ هاي تيروئيد كاهش و با استروژن ها افزايش مي ‌يابد. از اين رو، در پي ترشح استروژن در دوران بلوغ، ترشح پرولاكتين افزايش مي ‌يابد و در بارداري افزايش بيشتري نشان مي‌ دهد. استروژن‌ ها باعث تكثير سلول‌ هاي لاكتوتروف نيز مي شوند. ترشح پرولاكتين از عمل نظارتي هيپوتالاموس نيز اثر مي ‌ پذيرد. هيپوتالاموس با ترش   ح دوپامين از ترشح پرولاكتين جلوگيري مي‌ كند.

نحوه اثر هورمون

هورمونهای پلی پپتیدی (زنجیره های پپتیدی حداقل سه اسید آمینه مثل TRH  تا حدود 198 اسید آمینه مثل پرولاکتین) در گرانولهــای کوچـک و هورمونهای مشتــق از اسید آمینــه مانند هورمونهــای تیروئیــد در مولکــول پروتئینــی بزرگی ذخـیره می شونــد که نمی توانند بداخل خون راه یابند لذا مکانیسم های فعال ترشح برای آزاد شدن این دو گروه هورمون به جریان خون لازم است. در مورد نحوه انتقال هورمونها در خون بدین صورت است که هورمونهای استروئیدی و مشتقات اسید آمینه توسط پروتئین های مخصوص در پلاسمها و هورمونهای پلی پپتیدی بصورت آزاد در خون جریان دارند.

هورمــون برای اعمــال اثر خود به گیرنــده های هورمونی در سلولهای هدف متصل می شود. گیرنده های هورمون ساختار پروتئینی داشته و اختصاصی هستند برای بعضی از هورمونها گیرنده ها در سیتوزول سلول قرار داشته و پس از اتصال آن با هورمون این مجموعه بداخل هسته سلول منتقل می شود این گیرنده ها را گیرنده های متحرک (Mobile-Receptor) می ند. گروهی گیرنــده ها در غشاء سـلول قرار داشته هورمون پس از اتصال با این گیرنده ها را گیرنده های ثابت (Fixed – veceptor) می ند.

 

 

اثرات فيزيولوژيك:

 

 پرولاکتین یک هورمون پروتئینی زنانه است که از قسمت جلویی غدد هیپوفیز ترشح می شود و وظیفه اصلی آن تولید شیر در پستان ها بوده و نقش بزرگی را در آماده سازی سینه ها جهت تولید شیر در دوران بارداری دارد.

علاوه بر آن با ترشح پریودیک این هورمون در دوران شیردهی تداوم تولید شیر توسط پستان ها باقی می ماند.

پرولاکتین نقش مهمی در باروری خانم ها بازی می کند.

. نقش اصلي پرولاكتين تحريك رشد و نمو پستان ‌ها و راه ‌اندازي و تداوم شيردهي است. با وجود اين، توليد شير به حضور هورمون‌ هاي انسولين، استروئيدهاي قشرغده فوق كليه، استروژن، پروژسترون و هورمون‌ هاي تيروئيدي هم نياز

 

 

 

پرولاکتین در زنان میتواند در زنان سبب پرکاری غدد جنسی ناشی از کمبود گنادوتروپین ها شده و منجر به کمبود استروزن گردد. سطح گنادو تروپینها طبیعی است و استروئید های جنسی کاهش دارند. پرولاکتین ترشح پالسی گنادو تروپین ها را مهار میکند و افزایش ناگهانی LH در وسط سیکل متوقف میسازد که این امر منجر به عدم تخمک گذاری میگردد. در مردان مبتلا پرولاکتین بالا سطح تستوسترون معمولا کاهش یافته است.

افزایش پرولاکتین در زنان

علل افزایش پرولاکتین:

۱-افزایش بیولوژیک یا طبیعی: در زمان بارداری و شیردهی پرولاکتین به طور طبیعی میزانش بسیار بالا است. در مواردی که استرس روحی وجود دارد و در زمان خواب میزان آن به طور طبیعی بالا می رود. افزایش کاذب پرولاکتین به علت وجود مولکول های غیر فعال این هورمون دیده شده است که علائمی ایجاد نکرده است.

۲-افزایش غیر طبیعی: از علل مهمی که به طور بیماریزا باعث بالا رفتن مقدار پرولاکتین خون می شوند، شامل: کم کاری تیروئید- استفاده از بعضی داروها، به خصوص داروهایی که جهت درمان بیماری های روانی داده می شود- بیماریهای کبد و کلیه ها و تخمدان ها- تومورهای هیپوفیز- تحریک نوک پستان ها- صدمات و ضایعات قفسه سینه به علت درگیری اعصاب پستان ها.

 

توجه: در بسیاری از موارد علت بالا بودن پرولاکتین شخص می باشد.

 

علائم :

از فردی به فرد دیگر متفاوت است. مهمترین علائم آن شامل: اختلالات پریود- ترشح شیر از پستان ها- کاهش میل جنسی- پوکی استخوان- خشکی واژن- سردرد- مشکلات بینایی- کم خونی- اختلال در باروری- آکنه و پر موئی می باشد.

 

پرولاکتین میزان ترشح استروژن (هورمون زنانه) را از تخمدان ها کاهش می دهد. استروژن رل مهمی در قوام استخوان ها دارد. بنابر این کاهش آن زمینه را برای پوکی استخوان فراهم می سازد.

تشخیص:

 دانستن تاریخچه پزشکی بیمار و معاینه فیزیکی او بسیار مهم است.

اندازه گیری میزان پرولاکتین خون و تست های تیروئید و غیره و انجام MRI از نظر وجود تومور هیپوفیز از کارهای اصلی است.

درمان به سن بیمار و تاریخچه قبلی او و سلامت کلی فرد مبتلا، بستگی دارد.

گزینه های درمانی مختلف وجود دارد. بسیاری از بیماران نیازی به درمان ندارند، فقط تحت نظر گرفتن آنها با تکرار تست های لازم کافی است.

عده ای از بیماران در موقع تشخیص، نیاز به جراحی دارند و مواردی هم با درمان داروئی قابل کنترل هستند.

لازم به ذکر است که در مردان پرولاکتین به مقدار اندکی در خون موجود است. علائم افزایش این هورمون در مردان شامل اختلال در میل جنسی- بزرگی سینه ها و اختلال در باروری آنها می باشد.

پرولاکتین این هورمون زنانه کمتر شناخته شده(از نظر عموم) در تعادل سیستم هورمونی و متابولیک زنان نقش بزرگی را ایفا می کند.

دلت اغلب موارد کم شدن مقدار پرولاکتین خون به دلیل مشکلات غده هیپوفیز است.یکی از مهمترین این شرایط سندرم شیهان است با اینحال توده های هیپوفیزی , درمان کردن توده های داخل جمجمه ای , بیماری های استخوان احاطه کننده غده هیوفیز ( parasellar desease ) , صدمات مغزی ,عفونت ( مثل سل و هیستوپلا%D

 بيماريهايي كه در اثر افزايش پرولاكتين بوجود ميايند

درحالت طبيعي، تنها وقتي که افزايش پرولاکتين را داريم، دوران شيردهي است و اگر در مواقع ديگر مشاهده شود، بايد به دنبال بيماري خاصي بگرديم.

 از جمله مشکلاتي که مي‌تواند به افزايش پرولاکتين منجر شوند: وقتي تشکيل توموري در همان ناحيه از هيپوفيز در مغز بوده و سلول‌هاي طبيعي که پرولاکتين مي‌ساختند، تغيير شکل يافته و به تومور تبديل شدند (پرولاکتينوما) و بي‌دليل هورمون مي‌سازند. گاهي سلول‌هاي تومور خودشان پرولاکتين نمي‌سازند اما به دليل اثر فشاري ناحيه ديگر ترشح هورمون پرولاکتين صورت مي‌گيرد. بيماري‌هاي مزمن مانند نارسايي کليه و يا بيماري مزمن کبدي، مصرف برخي داروهاي اعصاب و يا مصرف قرص استروژن نيز گاهي سبب افزايش پرولاکتين مي‌شود.

 بيماري‌هايي مانند کم‌کاري اوليه تيروئيد يا برخي مواقع ضربه يا ترومايي که به قفسه سينه وارد شود، در افزايش پرولاکتين موثر است. به هر حال وجود هر کدام از اين مسايل مي‌تواند علايمي دال بر افزايش پرولاکتين در خون بدهد.

 اين علايم عبارتند از: 1-اختلال عادت‌هاي ماهيانه به صورت پريود نظم 2-قطع عادت ماهيانه، با اينکه فرد حامله نيست و گاهي حتي مجرد است، ترشح شير از پستانش دارد،3- وجود موهاي زايد در صورت به همراه جوش صورت. افزایش هورمون پرولاکتين در مردها ،1- موجب کاهش ميل جنسي در اثر کاهش سطح هورمون‌هاي جنسي (تستوسترون) شود.

 دسته ديگري از علايم به دليل آن اثر فشاري که تومور موجود در هيپوفيز ايجاد کرده، حاصل مي‌شوند مانند سردرد، اختلال ديد طوري که ديد جانبي يا طرفين تار است. حالت تهوع و درنهايت به علت اثر فشاري روي ناحيه‌اي که هورمون‌هاي بيضه را مي‌سازد، مشکلات کاهش ميل جنسي و حتي شايد فرد با علايم مشکل غده فوق کليوي مراجعه کند. به هر حال اگر به دلايل بروز علايم چشمي يا زنان يا غدد به هر متخصصي مراجعه کنند، جزو تست‌هايي که از او مي‌گيرند، ميزان پرولاکتين هست و نگراني تشخيص نداريم. درمان بستگي به اين دارد که آيا سلول‌هاي تومور موجود، خودشان پرولاکتين مي‌سازند (پرولاکتينوما) و يا به دليل اثر فشاري تومور، از منطقه ديگري هورمون ساخته مي‌شود. درباره اول يعني پرولاکتينوما ابتدا سعي مي‌کنيم دارودرماني شروع کنيم تا تومور کوچک شود. اما اگر ديديم توده ديگري است که در اثر فشار آن اين ترشح پرولاکتين حاصل مي‌شود حتما اقدام به برداشتن تومور مي‌کنيم.

 

نقش پرولاکتین در مردان شناخته شده نیست ولی میزان این هورمون در خون زنان از مردان است. در دوره حاملگی مقدار هورمون در خون زنان بشدت افزایش می یابد و دو تا سه هفته پس از زایمان به حد طبیعی باز می گردد. مکیدن پستان باعث تحریک ترشح پرولاکتین و ادمه ترشح آن می گردد. به نظر می رسد پرولاکتین در بروز میل جنسی نیز نقش داشته باشد و به همین دلیل گاهی آن را هورمون عشق (Love hormon ) می ند. ترشح هورمون تحت تاثیر دو فاکتور آزاد کننده و مهار کننده هیپوتالاموسی کنترل می شود که تاثیر فاکتور مهار کننده از فاکتور آزادکننده است.مقدار ترشح هورمون در شبانه روز حالت نوسانی دارد و در طول شب از روز است.همچنین مکیدن پستان ها ، تحریک نوک پستان توسط جنس مخالف ، مقاربت ، استرس ، هیپوگلیسمی ( کاهش قند خون ) و فعالیت شدید بدنی در زنان ترشح هورمون را افزایش می دهد. ترشح هورمون های استروژنی قبل از بلوغ و در دوران آبستنی و همچنین هورمون رشد و انسولین و بعضی از هورمون های غدد آدرنال در رشد پستان ها و افزایش غدد شیر ساز پستان دخالت دارند. آدنوم هیپوفیز بعنوان یکی از علل بالا بودن پرولاکتین معمولا خیلی خوب به برموکریپتین و یا caberglide پاسخ میدهد. این آکونیست های قوی گیرنده های دوپامینرزیک مستقیما ترشح پرولاکتین را مهار میکنند و ترشح آن را از هیپوفیز قدامی کم میکنند ، خواه آدنوم و یا میکرو آدنو م وجود داشته باشد. خیلی از بیماران با بالا بودن پرولاکتین متوسط دوره های بدون پریود متوسط واقعی دارند..ولی بعضی دیگر فقط تولید پروژسترون فاز لوتئال آنها کمتر از حد طبیعی است. وقتی پر کاری پرولاکتین علت عدم تحمک گذاری است و یا اختلال تخمک کذاری است.. با طبیعی شدن پرولاکتین بهد از درمان داروئی عملکرد تخمدان در بیماران بحالت طبیعی بر میگردد. یکی از اختلالات وابسته به پرکاری پرولاکتین کم کاری تیروئید اولیه است. وقتی کم کاری تیروئید بطور کلینیکی ظاهر میشود.. مشکل تشخیصی وجود ندارد اگر چه در بعضی بیماران تیروئید در سطح طبیعی است.. ولی سطح TSH بالاست.. که در جهت جبران اولیه کم کاری تیروئید sublinical رخ میدهد. در مان مناسب بیماران با افزایش خفیف TSH و پرولاکتین جایگزینی هورمون تیروئید است که پاسخ به آن طبیعی شدن TSH و پرولاکتین و برگشتن سیکل تخمدان به حالت طبیعی را بدنبال دارد. پرولاکتین بالا از میان انوع پرولاکتینوماها ، میکرو پرولاکتینو ما در زنان شایعتر ترند. در حالی که ماکرو آدنوم ها در مردان دیده میشود. پرولاکتین در زنان میتواند در زنان سبب پرکاری غدد جنسی ناشی از کمبود گنادوتروپین ها شده و منجر به کمبود استروزن گردد. سطح گنادو تروپینها طبیعی است و استروئید های جنسی کاهش دارند. پرولاکتین ترشح پالسی گنادو تروپین ها را مهار میکند و افزایش ناگهانی LH در وسط سیکل متوقف میسازد که این امر منجر به عدم تخمک گذاری میگردد. در مردان مبتلا پرولاکتین بالا سطح تستوسترون معمولا کاهش یافته است. خصوصیات بالینی صرف نظر از علت پرولاکتینمی..خصوصیات بالینی در این اختلال مشابه است. پرولاکتینوما اغلب در زنانی که اختلال قائدگی و نازائی دارند رودتر تشخیص داده میشود.. و این موضوع بر خلاف مردان است که با کاهش میل جنسی و ناتوانی جنسی مراجعه میکنند. 9% زنان مبتلا به پرکاری تولید پرولاکتین..با قطع قائدگی ترشح شیر از پستان یا نازائی شکایت دارند. چنانچه پرولاکتینوما پیش از شروع دوران قائدگی شروع شود بالغین ممکن است با عدم شروع قائدگی اولیه مراجعه کنند. پرولاکتینوما علت 15-2 درصد موارد آمنوره ثانویه است. عدم تخمک گذاری بیمار با نازائی همراه است. ترشح شیر یا همان گالاکتوره.. ممکن است همزمان.. قبل.. یا بعد از اختلال قائدگی ایجاد شود و گاه ممکن است از نظر بالینی آشکار نباشد..یا تنها در معاینه پستان تشخیص داده شود. کمبود استروزن ممکن است موجب بروز استوپنی.. خشکی وازن احساس گر گرفتگی و تحریک پذیری گردد. پرولاکتین تولید آندروزن آدرنال را تحریک میکند و افزایش آندروزن میتواند سبب افزایش وزن و پر موئی گردد.پرولاکتین ممکن است با اضطراب و افسردگی همراه باشد. مردان معمولا در اثر کم کار شدن غدد جنسی دچار کاهش میل جنسی و ناتوانی جنسی می شوند.این نشانه ها اغلب موارد توجه را به تشخیص پرولاکتینومای بالا جلب نمیکند..لذا در بسیاری از موارد تشخیص تا زمانی که اختلال دید.. سردرد و کم کاری هیپوفیز ایجاد شود به تاخیر می افتد. تشخیص عوامل متعددی از جمله شرایط فیزیولوزیک مختلف( حاملگی – استرس- تحریک نوک پستان) بعضی داروها( فنوتیازین ها- متیل دوپا- سایمتیدین- متوکلوپراماید ) و ضعیت های پاتولوزیک( کم کاری تیروئید نارسائی مزمن کلیه ضایعات قفسه سینه) ترشح پرولاکتین را تحت تاصیر قرار میدهند با اینحال سطوح پایه پرولاکتین بالای 2 ng/dl معمولا بر وجود پرولاکتین بالا دلالت میکند برای اثبات تشخیص باید MRI انجام داد. درمان درمان داروئی توسط آگونیست دو پامین.. برومو کریپتین یا کابر گولین در اغلب بیماران عملکرد غدد جنسی و باروری را باز میگرداند. آگونیست های دوپامین در تعدا قابل توجهی از بیماران مبتلا به ماکرو آدنوم باعث کوچک شدن تومور می شود. در بیمارانی که دچار اختلالات میدان دید یا علائم عصبی شده اند و در بیمارانی که نمیتوانند داروی طبی را تحمل کنند جراحی ترانس اسفنوئئیدال لازم میشود. مقادیر طبیعی پرولاکتین من به بعضی از واحد های استفاده شده برای سنجش پرولاکتین اشاره میکنم اما باید توجه داشته باشید که بهتره برای تعیین بالا یا پائین بودن مقادیر هر تستی علی الخصوص پرولاکتین, به مقادیر نرمال همان آزمایشگاهی که نمونه خونتونو تحویلش دادید توجه کنید اگر واحد ng/ml باشد: برای مردان 2- طبیعی است و برای زنان 23- طبیعی است اگر واحد ng/dl باشد: مقادیر بالای 2 بر وجود پرولاکتین بالا دلالت دارد اگر واحد mIU/l باشد : مقادیر بین 6-3 طبیعی است. چرا پرولاکتین زیاد می‌شود؟ پرولاکتین هورمونی است که در طول دوران بارداری از قسمت جلویی غده هیپوفیز مادر ترشح شده و موجب می‌شود تا بافت‌ پستان تکامل یافته و شیر در آن تولید شود. طی بارداری، غده هیپوفیز مادر پرولاکتین زیادی می‌سازد (1 برابر حالت عادی) و پس از تولد کودک با مکیدن ممتد پستان‌ها، غده هیپوفیز را همچنان تحریک می‌کند که به ساخت پرولاکتین ادامه دهد. در حالت طبیعی، تنها وقتی که افزایش پرولاکتین را داریم، دوران شیردهی است و اگر در مواقع دیگر مشاهده شود، باید به دنبال بیماری خاصی بگردیم. از جمله مشکلاتی که می‌تواند به افزایش پرولاکتین منجر شوند: وقتی تشکیل توموری در همان ناحیه از هیپوفیز در مغز بوده و سلول‌های طبیعی که پرولاکتین می‌ساختند، تغییر شکل یافته و به تومور تبدیل شدند (پرولاکتینوما) و بی‌دلیل هورمون می‌سازند. به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، گاهی سلول‌های تومور خودشان پرولاکتین نمی‌سازند اما به دلیل اثر فشاری ناحیه دیگر ترشح هورمون پرولاکتین صورت می‌گیرد. بیماری‌های مزمن مانند نارسایی کلیه و یا بیماری مزمن کبدی، مصرف برخی داروهای اعصاب و یا مصرف قرص استروژن نیز گاهی سبب افزایش پرولاکتین می‌شود. بیماری‌هایی مانند کم‌کاری اولیه تیروئید یا برخی مواقع ضربه یا ترومایی که به قفسه سینه وارد شود، در افزایش پرولاکتین موثر است. به هر حال وجود هر کدام از این مسایل می‌تواند علایمی دال بر افزایش پرولاکتین در خون بدهد. این علایم عبارتند از: اختلال عادت‌های ماهیانه به صورت پریود نظم و یا قطع عادت ماهیانه، با اینکه فرد حامله نیست و گاهی حتی مجرد است، ترشح شیر از پستانش دارد، وجود موهای زاید در صورت به همراه جوش صورت. اگر هورمون پرولاکتین در مردها افزایش یابد، موجب کاهش میل جنسی در اثر کاهش سطح هورمون‌های جنسی (تستوسترون) شود. دسته دیگری از علایم به دلیل آن اثر فشاری که تومور موجود در هیپوفیز ایجاد کرده، حاصل می‌شوند مانند سردرد، اختلال دید طوری که دید جانبی یا طرفین تار است. حالت تهوع و درنهایت به علت اثر فشاری روی ناحیه‌ای که هورمون‌های بیضه را می‌سازد، مشکلات کاهش میل جنسی و حتی شاید فرد با علایم مشکل غده فوق کلیوی مراجعه کند. به هر حال اگر به دلایل بروز علایم چشمی یا زنان یا غدد به هر متخصصی مراجعه کنند، جزو تست‌هایی که از او می‌گیرند، میزان پرولاکتین هست و نگرانی تشخیص نداریم. درمان بستگی به این دارد که آیا سلول‌های تومور موجود، خودشان پرولاکتین می‌سازند (پرولاکتینوما) و یا به دلیل اثر فشاری تومور، از منطقه دیگری هورمون ساخته می‌شود. درباره اول یعنی پرولاکتینوما ابتدا سعی می‌کنیم دارودرمانی شروع کنیم تا تومور کوچک شود. اما اگر دیدیم توده دیگری است که در اثر فشار آن این ترشح پرولاکتین حاصل می‌شود حتما اقدام به برداشتن تومور می‌کنیم.

افزایش پرولاکتین خون یک بیماری نسبتا شایع است که میتواند منجربه اختلالات قاعدگی وناباروری در خانمها و اختلالات جنسی درمردان شود. هورمون پرولاکتین مسوول تولید شیرتوسط سینه هاست ویکی ازعلائم مهم ان درخانمها ترشح نابجای شیرمیباشد.پرولاکتین یک پروتئینی است که از 198 اسیدامینه تشکیل شده است و وزن ان 23 کیلو دالتون میباشد وظیفه اصلی این هورمون تکامل سینه ها در دوران حاملگی و تحریک تولیدشیرتوسط سینه ها میباشد. علاوه برسینه غددجنسی و سلولهای لنفاوی و کبدنیز دارای گیرنده برای پرولاکتین مباشند. ترشح این هورمون متناوب است وخواب استرس وهرنوع تحریک قفسه سینه سبب ترشح این هورمون میشود. میزان طبیعی ان 2-3 نانوگرم در هر میلی لیترخون است که درخانمها قدری بیشتراست. پرولاکتین خون بعداز زایمان افزایش میابد علت حدود 4 درصد موارد افزایش پرولاکتین خون یک تومور خوش خیم هیپوفیز به ادنوم هیپوفیز میباشد.یکی از عللی که خانمها در دوران شیردهی معمولا حامله نمیشوند این است که مقادیر زیاد پرولاکتین تولید هورمون هایی که سبب تخمک گذاری میشوندرا مهار میکند ولی این حتمی نیست.تولید پرولاکتین توسط هیپوفیز تحت کنترل یک واسطه عصبی ب دویامین میباشد که سبب مهار ترشح پرولاکتین میگردد میزان دویامین توسط مصرف بعضی از داروها به اسانی کم وزیاد میشود ومیزان پولاکتین راتحت تاثیر قرار میدهداز هرصدنفر یک نفرمبتلا به افزایش پرولاکتین میباشد. 1-4 درصد خانمهایی که پس از شروع عادت ماهانه دچار قطع عادت میشن دارای افزایش پرولاکتین خون هستند. حدود 75 درصد خانمهایی که مبتلا به قطع عادت ماهانه به همراه ترشح شیراز سینه ها میشوند دارای افزایش پرولاکتین خون هستندعواض افزایش پرولاکتین خون: اگر علت تومور هیپوفیز باشد این توده بزرگ شده و بافتهای اطراف خود را در داخل مغز تحت تاثیر قرار داده  و سبب ایجاد عوارض مهم میشود. افزایش پرولاکتین خون سب پوکی استخوان میشود و از میزان تراکم استخوان 25 درصد کاسته میشودعلائم افزایش پرولاکتین در خانمها شدیدتر است و زودتر ظاهر میشود. علائم اصلی در خانمها: کاهش عادت های ماهانه. قطع عادت ماهانه. ترشح شیر از سینه ها و ناباروریعلائم در مردان: اگر توده هیپوفیزسبب افزایش پرولاکتین شود سبب اختلال بینایی و سردرد خواهد بود.علائم اصلی در مردان:  اختلالات جنسی. سردرد. اختلالات بینایی. کاهش هورمون مردانه یا همان تستسترون علل افزایش پرولاکتین خون: عدم ناشتا بودن هنگام خون گیری. نارسائی کلیه. نارسائی کبد. کم کاری تیروئید ولی شایع ترین علت ان مصرف داروها بخصوص داروهای اعصاب میباشد بعضی از این داروها: فنوتیازینها. ریسپریدون. متوکلوپروماید. سولپرید. پیموزید. متیل دوپا. رزرپین. ایزونیازید. دانازول. ضدافسردگی های سه حلقه ای. وراپامیل. استروزنها. سیپروهپتادین. مواد مخدر. کوکائین و سایمتیدین.برای تشخیص افزایش پرولاکتین خون بااندازه گیری میزان پرولاکتین خون به راحتی میتوان ان را تشخیص داد. اگر مشکوک به توده هیپوفیز هستیم بهترین تست تشخیصی MRI است.

هورمون پرولاکتین  هورمون پرولاکتین (Prolactin or PRL) از هیپوفیز قدامی ترشح می گردد . میزان این هورمون به طور متوسط در خانم ها µg/L 25-1 و در آقایان µg/L 2-1 می باشد . ترشح پورلاکتین ریتم شبانه روزی داشته و در هنگامی که در خواب چشم ها حرکات سریع را شروع می کنند میزان آن به حداکثر مقدار افزایش می یابد ( یعنی در حدودای 4 تا 6 صبح ) . پرولاکتین در حالت معمول در زن غیر باردار و مردان در سطح بسیار پایینی قرار دارد . ولی میزان آن زمان وارد شدن استرس هایی چون : حاملگی ، استرس ، خواب ، herpes zoster در قفسه سینه و درد ناشی از آن ، ضربه وارد شدن به قفسه سینه ، برداشته شدن مهار دوپامین ، افزایش می یابد . پرولاکتین تفاوتی که با سایر هورمون های ترشح شده از هیپوفیز دارد این است که هورمون دوپامین مترشحه از هیپوتالاموس موجب مهار ترشح آن می گردد که دوپامین از طریق گیرنده های D2 این اثر را اعمال می کند ساختار پرولاکتین مشابه هورمون های hpL , GH می باشد که در زمان افزایش پرولاکتین به همین دلیل علائم افزایش hpL , GH نیز ظاهر می گردد .در زمان بارداری میزان پرولاکتین افزایش می یابد و بعد از زایمان مکیدن نوک پستان توسط نوزاد مقدار پرولاکتین را بالا نگاه می دارد . پرولاکتین همراه با استروژن موجب پرلیفراسیون اپیتلیوم لبولی – آلوئولی در بافت پستان می گردد . همچنین موجب کاهش میل جنسی و جلوگیری از تخمک گذاری می گردد . پرولاکتین چه در زن و چه در مرد کاهش LH می گردد . LH در مردان موجب ساخته شدن تستوسترون می گردد در نتیجه در مردان افزایش پرولاکتین موجب کاهش توانایی جنسی می گردد .TRH موجب تحریک ترسح پرولاکتین می گردد در حالی که TSH موجب مهار ترشح آن می گردد. در نتیجه افراد دچار هیپوتیروئیدی ممکن است هایپر پرولاکتینمی ایجاد گردد . هیپرپرولاکتینمی (افزایش هورمون پرولاکتین)هایپرپرولاکتینمی به چند علت اتفاق می افتد که یکی از این علل آدنوم هیپوفیزی که پرولاکتین ترشح می کند (پرولاکتینوما ) و علت دیگر اختلال در ترشح دوپامین توسط هیپوتالاموس می باشد . علل هایپرپرولاکتینمی ناشی از اختلال هیپوفیز می تواند این موارد را شامل شود : Craniopharyngioma , meningioma ، متاستاز هایی از مغز ، التهاب ( و گنر ) و سارکوئیدوز در هیپوتالاموس و یا مصرف داروهای قدیمی پایین آورنده ی فشارخون از جمله ی این داروها می توان به متیل دوپا و reserpine اشاره کرد .هایپرپرولاکتینمی می توان به علت صدمه به ساقه ی هیپوفیز در اثر ضربه و یا جراحی و یک تومور ایجاد شود . که در این حالت دوپامین ترشحی از هیپوتالاموس به هیپوفیز نمی رسد . هر عاملی که گیرنده های D2 در سلول های لاکتوتروف هیپوفیز را کاهش دهد و یا از بین ببرد موجب کاهس حساسیت هیپوفیز به دوپامین می گردد که این هایپرپرولاکتین را موجی می شود . مثلاً داروهایی چون فنوتیازین و آلوپورینول با این مکانیسم موجب افزایش پرولاکتین می شوند . در افرادی که دچار هایپرتیروئیدی اولیه هستند سطح پایین TSH ( که مهارکننده  ترشح پرولاکتین است ) و سطح بالای TRH ( که تحریک کننده ی ترشح پرولاکتین است ) موجب هایپرپرولاکتینمی می شود .میکروآدنوم و یا ماکرو‍آدنوم پرولاکتین ساز ، حاملگی ، استرس ( از عوامل فیزیولوژیک می باشد )داروهایی مثل : OCP , opiate , MAO inhibitor  ، استروژن ، وارپامیل ، TCA ، متوکلوپرامید ، α – متیل دوپا  دیان ( برای درمان هیرسوسیتم ) موجب افزایش پرولاکتین می گردند . پس برای تشخیص هایپرپرولاکتینمی گرفتن یک شرح حال کامل ضروری بود و باید به سابقه ی مصرف دارو در بیماران توجه کرد .در بیمار باید بارداری ، نارسایی کلیوی ESRD ( به دلیل کاهش کلیرنس پرولاکتین ) ، سیروز کبدی ، هایپوتیروئیدی ، مصرف داروهای خاص ، ناشتا بودن ( چون میزان پرولاکتین را باغلظت بالا نشان می دهد ) رد کنیم تا بتوانیم افزایش 5/2-2 برابر Upper Limit  پرولاکتین را به پرولاکتینوما نسبت دهیم . پرولاکتینوما (تومور افزایش دهنده ی میزان هورمون پرولاکتین)پرولاکتینوما یکی از شایعترین تومورهای هیپوفیز می باشد که در آن آدنومی در سلول های لاکتوتروف ( سازنده ی پرولاکتین ) ظاهر می گردد . این تومور در خانم ها به صورت میکروآدنوم تشخیص داده می شود ولی در آقایان به صورت ماکروآدنوم به دلیل اینکه پرولاکتین در خانم ها دارای عملکرد بیشتری است و مهمتتر اینکه در صورت افزایش پرولاکتین در ترشح استروژن و پروژسترون و هورمون های گنادی اختلال ایجاد می گردد و     خانم ها ( قاعدگی ) به هم می ریزد در نتیجه زودتر به پزشک مراجعه می کنند . ولی علائمی که در آقایان ایجاد می گردد جدی تلقی نمی شوند .علائم پرولاکتینوما:فرد دچار سردردی می گردد که حالت سردرد روز مرگی را ندارد ( وسط جمجمه و پشت چشم که نشان دهنده ی سردرد هیپوفیزی است )Oligomenorrhoea : یعنی به هم ریختگی و کاهش عادت ماهیانه در خانم هاTrouble some galactorrhoea : هایپرپرولاکتینمی ناشی از پرولاکتینوما موجب ایجاد گالاکتوره می گردد یعنی فرد تولید شیر می کند و باعث می شود لباس او در جلوی پستان خیس شود درمان افزایش پرولاکتیندر اکثر مواقع درمان به صورت دارویی می باشد ، Dopamine agonists یعنی داروهایی که آگونیست گیرنده های دوپامین هستند .دومین درمان جراحی می باشد ، اگر سایز توده بیش از حد بزرگ شده و مریض در معرض خطر قرار گرفت و میدان دید او دچار اشکال شدهجراحی در افرادی که مقاومت دارویی دارند و سایز تومور در آنها بزرگ است انجام می گیرد . 7 درصد کسانی که دچار میکروآدنوم پرولاکتین هستند پس از رزکسیون جراحی بهبود می یابند ولی تنها 3 درصد از افراد را می توان جراحی کرد . پس از جراحی نیز حدود 2 درصد از بیماران دچار عود دوباره پرولاکتینوما می گردد .درمان دارویی شامل آگونیست ها دوپامین به کابرگولین و بروموکریپتین می باشد .عوارض جانبی این داروها عبارت است از :خشکی دهان ، کابوس های شبانه ، اختلال خواب و بی خوابی ، سرگیجه ،‌ یبوست ، گرفتگی بینی که این عوارض با کاهش دوز از بین می روند . حالت تهوع ،‌استفراغ و کاهش فشارخون و غش در 25 درصد بیماران دیده می شود . که در بعضی بیماران این علائم تداوم می یابد . کابرگولین نسبتاً عوارض کمتری را دارا می باشد .  

پاسخ به سوالات پزشکی و جنسی شما ، در مجله دلگرم کلیک کنید

1

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *