عوارض کمبود اهن بدن



کمبود آهن گرچه در ابتدا مشکلات جزئی ای به وجود می آورد اما می تواند تبدیل به مشکل بزرگتری یعنی کم خونی شود. ما در زندگی روزمره ی خود به دلایل مختلفی ممکن است آهن بدن مان را از دست بدهیم، بنابراین آگاهی از نحوه ی پیشگیری از این مشکل و درمان آن اهمیت زیادی دارد.

کمبود آهن زمانی رخ می دهد که بدن به اندازه ی کافی آهن معدنی نداشته باشد. کار این ماده تولید هموگلوبین است یعنی پروتئین موجود در گلبول های قرمز خون که این سلول ها را قادر می سازد اکسیژن را به سرتاسر بدن برسانند. نبود هموگلوبین باعث می شود ماهیچه ها و بافت های بدن عملکرد درستی نداشته باشند و در نهایت منجر به کم خونی می شود.

در ادامه می خواهیم ببینیم نشانه های کمبود آهن در بدن چه هستند.

۱- خستگی غیر عادی

عوارض کمبود اهن بدن

خستگی یکی از شایع ترین نشانه های کمبود آهن است. چون بدن آهن کافی برای تولید هموگلوبین در گلبول های قرمز خون ندارد، در حالی که هموگلوبین این سلول ها را قادر می سازد به ریه ها و دیگر نقاط بدن اکسیژن برسانند. وقتی بدن کمبود هموگلوبین داشته باشد، اکسیژن کمتری به ماهیچه ها و بافت ها می رسد که نتیجه ی آن احساس خستگی است. خستگی در زندگی روزمره ی ما امری طبیعی است، بنابراین ممکن است گاهی تشخیص خستگی طبیعی از خستگی ناشی از کمبود آهن دشوار باشد.

با این حال افرادی که دچار کمبود آهن هستند نشانه های دیگری هم دارند:

۲- رنگ پریدگی چهره

چیزی که به پوست ما رنگی صورتی می دهد، هموگلوبین موجود در گلبول های قرمز خون است. وقتی بدن کمبود آهن داشته باشد و نتواند هموگلوبین کافی برای گلبول های قرمز خون تولید کند، چهره ی ما رنگ پریده می شود. فرقی نمی کند رنگ اصلی پوست تان چه باشد، اگر قرمزی درون لب ها، لثه، ناخن های دست و پلک پایین کمتر از معمول باشد، احتمالا علت آن کمبود آهن است.

۳- تنگی نفس / احساس درد در قفسه ی سینه

تنگی نفس یا احساس درد در قفسه ی سینه، به ویژه حین فعالیت بدنی، از دیگر نشانه های کمبود آهن است. به دلیل کمبود هموگلوبین در گلبول های قرمز خون، اکسیژن کمتری در بدن توزیع می شود و بدن سعی می کند از این طریق کمبود اکسیژن را جبران کند و اکسیژن بیشتری برای اندام ها تولید کند تا بتوانند عملکرد درستی داشته باشند. در نتیجه دچار تنگی نفس می شوید.

۴-  سرگیجه و سردرد

کمبود آهن می تواند باعث سردرد یا میگرن شود. چون به مغز اکسیژن کافی نمی رسد در نتیجه عروق خونی متورم می شوند و فشار ناشی از این مسأله منجر به سردرد یا میگرن می شود.

علاوه بر این، کسانی که دچار کمبود آهن هستند ممکن است دچار سرگیجه و احساس گیجی ای شوند که پیش از بیهوش شدن به وجود می آید. وقتی سطح هموگلوبین بدن افت کند یا دائما پایین باشد، بدن از رسیدن اکسیژن مأیوس می شود و این نشانه های فیزیکی را بروز می دهد. علت سرگیجه، یا کمبود اکسیژن در مغز است و یا پایین بودن فشار خون که در نتیجه ی ضعف در اکسیژن رسانی به قلب و عروق خونی به وجود می آید.

۵- تپش قلب

نامنظم بودن ضربان قلب که به تپش قلب هم مشهور است، می تواند یکی دیگر از نشانه های کمبود آهن باشد. علت این مسأله پایین بودن سطح هموگلوبین است، چون قلب مجبور می شود برای رساندن اکسیژن به نقاط مختلف بدن بیشتر تلاش کند. این مسأله منجر به نامنظم شدن غیر طبیعی ضربان قلب می شود و یا احساس می کنید قلب تان به طور نامنظمی سریع می زند. در موارد شدید، این کمبود می تواند منجر به نارسایی قلبی شود. اما این نشانه ها معمولاً دیرتر بروز می کنند و افرادی که دچار کمبود آهن هستند قبل از تپش قلب، علائم دیگری را تجربه می کنند.

۶- صدمه دیدن پوست و مو

بدن پوست و مو را جزء اندام های حیاتی نمی داند. به همین دلیل وقتی بدن دچار کمبود اکسیژن می شود، بخش هایی مثل اندام ها و بافت ها را در اولویت اکسیژن رسانی قرار می دهد که وظایف مهمی دارند. با کمبود آهن، پوست و مو خشک و شکننده می شوند. علت این مسأله کمبود پروتئینی به نام فریتین است چون این ماده برای پروسه ی ذخیره و رساندن تدریجی آهن به تمام نقاط بدن ضروری است. وقتی ذخایر آهن در بدن کم باشد، ریزش مو، به ویژه در زنان یائسه بیشتر می شود.

۷- متورم / دردناک شدن زبان و دهان

با یک نگاه به داخل دهان خود می توانیم سرنخ های زیادی از وضعیت سلامتی مان به دست آوریم. یکی از همین موارد، کمبود آهن است. برای مثال، اگر زبان متورم و ملتهب یا تغییر رنگ داده باشد، این مسأله یکی از علائم کمبود آهن است. ما در بدن خود، پروتئینی به نام میوگلوبین داریم که آهن و اکسیژن را در بافت ماهیچه ای زبان ذخیره می کند. پایین بودن سطح میوگلوبین می تواند باعث دردناک، متورم و صاف شدن زبان شود. همچنین کمبود آهن می تواند منجر به خشک شدن دهان و ایجاد شکاف های قرمز رنگ و دردناک در گوشه های دهان شود.

۸- شکنندگی ناخن ها

این نشانه چندان شایع نیست و در مراحل پیشرفته تر کم خونی رخ می دهد. به این بیماری ناخن قاشقی یا کویلونیشیا گفته می شود. ناخن قاشقی نوعی بیماری ناخن است که در اثر آن ناخن ها به شکلی غیر طبیعی نازک می شوند و قوس خود را از دست می دهند، تخت و یا حتی تو رفته می شوند. در مراحل اولیه، ممکن است ناخن ها شکننده شوند یا به راحتی بشکنند. این بیماری از میانه ی ناخن شروع شده و از آنجا ناخن فرو رفته و لبه های آن مثل یک قاشق گرد می شود.

۹- بی قراری پاها

کمبود آهن در خون می تواند منجر به افت دوپامین شود؛ ماده ای شیمیایی در مغز که برای آنکه بتوانیم حرکت کنیم ضروری است و می تواند باعث به وجود آمدن سندروم پاهای بی قرار شود. دوپامین مانند یک پیامرسان میان مغز و سیستم عصبی بدن عمل می کند تا به مغز کمک کند حرکت بدن را تنظیم و هماهنگ کند.

اگر سلول های عصبی صدمه ببینند، میزان دوپامین در مغز کاهش پیدا می کند که نتیجه ی آن گرفتگی های عضلانی و حرکات غیر ارادی بدن است. در پایان روز سطح دوپامین به طور طبیعی افت می کند و احتمالا به همین دلیل است که در اغلب مواقع نشانه های سندروم پای بی قرار، ابتدای شب و در طول آن شدت می گیرد.

۱۰- شکم درد و ادرار خونی

بیماری همولیز درون عروقی در نتیجه ی کمبود آهن به وجود می آید و در اثر آن گلبول های قرمز درون جریان خون تجزیه می شوند و آهنی که از آن ها خارج شده، از طریق ادرار دفع می شود. این بیماری گاهی در کسانی به وجود می آید که ورزش های سنگین به ویژه دو انجام می دهند و می تواند به عروق خونی کوچک پا صدمه بزند. به این حالت مارچ هماچوری گفته می شود.

نشانه های ثانویه ی کمبود آهن

این نشانه ها چندان شایع نیستند و می توانند ناشی از بیماری های دیگری هم باشند:عوارض کمبود اهن بدن

اگر تصور می کنید نشانه های کمبود آهن را دارید، به پزشک مراجعه کنید تا میزان آهن خون تان را با آزمایش تعیین کند. به خاطر داشته باشید که قبل از مصرف هر گونه مکملی باید با پزشک مشورت کنید.

بیشتر بخوانید:

با نشانه های اصلی کمبود کلسیم در بدن آشنا شوید

با ۷ نشانه اصلی کمبود زینک در بدن آشنا شوید

با ۱۱ نشانه کمبود ویتامین سی در بدن آشنا شوید

نشانه های کمبود پروتئین در بدن را بشناسید

همه چیز درباره ویتامین D ؛ از منابع و نشانه های کمبود تا مکمل های آن

اگر همیشه هوس شیرینی می‌کنید احتمالا کمبود منیزیم دارید

نشانه های کمبود ویتامین در بدن که در صورت شما ظاهر خواهند شد

۱۳۹۵. تمامی حقوق برای وبسایت Rooziato (روزیاتو) محفوظ است.

سلامت نیوز: کمبود آهن، يکي از شايع ترين مشکلاتي است که اغلب در زنان ديده مي شود. آهن براي توليد گلبول هاي قرمز حياتي است. گلبول هاي قرمز، نوعي پروتئين است که به انتقال اکسيژن در سراسر بدن کمک مي کند.

به علايم کمبود آهن که در ادامه مطلب به نقل از سايت «MSN»، آمده است توجه کنيد و در صورت داشتن اين علايم، به پزشک مراجعه کنيد.احساس خستگي مفرط مي کنيد:يکي از شايع ترين علايم که به سختي مي توان علت اصلي آن را تشخيص داد، احساس خستگي مفرط است زيرا اغلب زنان زندگي پرمشغله اي دارند و در نتيجه احساس خستگي مي کنند.به گفته يک متخصص خون، خانم ها خستگي را بخشي از زندگي خود مي دانند؛ در حالي که کمبود آهن باعث مي شود اکسيژن کمتري به بافت ها برسد و بدن از انرژي که به آن نياز دارد، محروم مي شود. اگر خستگي طبيعي شما همراه با احساس ضعف و بي قراري است و نمي توانيد روي کارها تمرکز کنيد، اين امر مي تواند نشانه کمبود آهن باشد.خونريزي شديد هنگام قاعدگي:به گفته يک متخصص زنان، علت عمده کمبود خون در زنان خونريزي شديد است. با وجود از دست دادن ميزان زياد خون، تقريبا فقط نصف آن در بدن جايگزين مي شود و اين روند هر ماه ادامه دارد.پريدگي رنگ:گلبول هاي قرمز، رنگ قرمز به خون مي دهد و کمبود پروتئين باعث رنگ پريدگي چهره مي شود. رنگ پريدگي چهره، داخل لب، لثه و پلک ها نشانه کمبود آهن است.کمبود نفس:اگر ميزان اکسيژني که به بدن مي رسد، پايين باشد، هرچه قدر هم عميق نفس بکشيد، دچار کمبود نفس خواهيد شد. اگر در انجام کارهاي معمولي از جمله بالا رفتن از پله، ورزش کردن و … نفس کم مي آوريد، بدانيد که دچار کمبود آهن شده ايد.تپش قلب:قلبي که از آن زياد کار کشيده شده است، در معرض مشکلاتي از جمله ضربان نامنظم، صداي غيرعادي، بزرگ شدن و حتي سکته است. براي رسيدن به آن مرحله، فرد بايد براي مدتي دچار کمبود آهن باشد.سندروم بي قراري پا:تقريبا ۱۵درصد از افرادي که دچار اين سندروم هستند، با کمبود آهن مواجهند. هرچه ميزان آهن پايين باشد، علايم بدتر است.سردرد: به علت کمبود آهن ميزان اکسيژني که به مغز مي رسد از حد معمول کمتر است و در نتيجه رگ هاي مغز متورم و فرد دچار سردرد مي شود.هوس خوردن خاک و يخ:هوس خوردن مواد غيرخوراکي مي تواند نشانه کمبود آهن باشد. برخي زنان وسوسه مي شوند گچ، خاک و خاک رس بخورند اما اغلب زنان ترجيح مي دهند يخ بخورند.بدون دليل دچار اضطراب مي شويد:کمبود اکسيژن سيستم سمپاتيک عصبي راتحريک مي کند. از آن جا که کمبود آهن مي تواند ضربان قلب را بالا ببرد، فرد در حالي که دليلي براي اضطراب ندارد، حس مي کند در وضعيت فرار يا مبارزه قرار دارد.ريزش مو داريد:کمبود آهن در مرحله پيشرفته باعث ريزش مو مي شود. براي بدن حمايت از عملکرد حياتي اهميت بيشتري دارد تا حفظ مو. اما بدانيد ريزش ۱۰۰تار مو در روز امري معمول است.گياه خواري مي کنيد:آهن هاي حيواني و گياهي ساختمان متفاوتي دارند، آهن «هم» که در گوشت قرمز، مرغ و ماهي موجود است نسبت به آهن بدون «هم» در گياهان، ۲ تا ۳برابر موثرتر است.مي توانيد با برنامه ريزي صحيح و دقيق، آهن موردنياز بدن را تأمين کنيد. سبزي هاي داراي برگ هاي سبز پررنگ و غلات سبوس دار غني از آهن است. اين مواد را با موادغذايي غني از ويتامين C مانند فلفل دلمه اي، ميوه توتي و کلم بروکلي ترکيب کنيد.کم کاري تيروئيد داريد:کمبود آهن، عملکرد تيروئيد را کند مي کند. کم کاري تيروئيد که از هر ۱۰نفر در ۶نفر ديده مي شود، توسط بيمار تشخيص داده نمي شود. بنابراين اگر دچار کمبود انرژي هستيد، اضافه وزن داريد يا دماي بدنتان پايين است، بهتر است به پزشک مراجعه کنيد.باردار هستيد:اغلب مي شنويم که زنان باردار بايد اسيدفوليک استفاده کنند اما جنين علاوه بر اسيدفوليک به آهن نيز نياز دارد و در صورت احساس کمبود، جنين از ذخيره بدن مادر استفاده مي کند. در زمان زايمان هم خون زيادي از دست مي رود و ميزان آهن بدن پايين مي آيد. اگر چندقلو باردار هستيد، بارداري پشت سر هم داشته ايد يا به علت تهوع صبحگاهي بالا مي آوريد، مصرف آهن خود را افزايش دهيد.ظاهر زبان کمي عجيب است:علاوه بر کم رنگ شدن زبان، پايين بودن آهن مي تواند ميزان «مايوگلوبين» نوعي پروتئين در گلبول هاي قرمز را کاهش دهد.دچار بيماري سيلياک يا التهاب روده هستيد:اگر هم آهن کافي از طريق موادغذايي دريافت مي کنيد، اين دو بيماري مي تواند در جذب موادمغذي از جمله آهن اختلال ايجاد کند. اين امر باعث ملتهب شدن و آسيب ديدن سيستم گوارشي مي شود. براي رفع اين مشکل به پزشک مراجعه کنيد.چگونه آهن بيشتري دريافت کنيم؟نياز روزانه به آهن در زنان ۱۹ تا ۵۰ساله ۱۸ميلي گرم است. اما در صورت باردار بودن به ۲۷ميلي گرم نياز دارند. زنان در دوره شيردهي به تنها ۹ميلي گرم آهن اضافه در روز نياز دارند. اما شديد بودن خونريزي مي تواند اين ميزان را تغيير دهد. زنان بالاي ۵۰سال که يائسه شده اند، به تنها ۸ميلي گرم آهن نياز دارند. يک وعده عدس، اسفناج، گوشت، گوشت مرغ، مغز ميوه، نخود، مي تواند چند ميلي گرم آهن موردنياز بدن را تأمين کند. مصرف زياد آهن نيز مي تواند به اعضاي داخل بدن آسيب برساند و احتمال خطر بروز ديابت، حمله قلبي و سرطان به ويژه در افراد مسن افزايش مي يابد.

منبع:روزنامه خراسان