خواص دارویی و گیاهی
قرص لوونورژسترول (Levonorgestrel) قرص اوژانسی است و نحوه مصرف آن در پیشگیری از بارداری مهم است. با نحوه مصرف و عوارض قرص لوونورژسترول آشنا شوید؛با دلگرم همراه باشید.روش جلوگیری از بارداری اورژانسی روش جلوگیری از بارداری بصورت اضطراری به مجموعه ای از روش ها و تکنیک هایی اطلاق می شود که در صورتی که نزدیکی بدون استفاده از یکی از راه های مطمئن پیشگیری از بارداری انجام شود و یا علیرغم استفاده از یک روش مشخص، اتفاقی مانند پاره شدن کاندوم و یا نظیر آن رخ دهد، می توان از آن استفاده کرد.
باید در نظر داشت که این روش به هیچ وجه از انتقال بیماری های مقاربتی جلوگیری نمی کند. رایج ترین روش پیشگیری بصورت اضطراری، مصرف قرص های معمولی خوراکی ضد بارداری HD است که به “قرص صبح روز بعد مشهور شده اند. البته این مناسبی نیست چون نیازی به صبر کردن تا صبح روز بعد نیست و بهتر است در اولین فرصت بعد از نزدیکی بدون محافظت، از این روش استفاده شود.
موارد استفاده از این روش زمانی است که نزدیکی از طریق واژن صورت گیرد در حالیکه هیچ روش پیشگیری از بارداری استفاده نشده یا بطور ناصحیح و غیر کارآمد استفاده شده باشد. این موقعیت ها می تواند شامل موارد زیر باشد: زمانی که علیرغم استفاده از کاندوم مردانه، در زمان ناسبی خارج شود یا پاره شود. زمانی که علیرغم استفاده از دیافراگم یا کلاهک دهانه رحم، بطور زود هنگام بیرون آید و یا بعد از نزدیکی بلافاصله خارج شود. مقاربت بعد از فراموش کردن اتفاقی یک قرص از دوره قرص های جلوگیری از بارداری انجام شود.
در صورت استفاده از روش تقویمی، محاسبه زمان تخمک گذاری بطور ناصحیح انجام شود و نزدیکی کامل در زمان باروری زن انجام شده باشد.بره استفاده از روش طبیعی یا انقطاع در نزدیکی با شکست مواجه شود. نزدیکی بدون استفاده از هیچ روش پیشگیری در حالیکه تصمیم برای بارداری وجود ندارد.
اثربخشی این روش به نحوه صحیح استفاده و بخصوص زمان مصرف قرصها بستگی دارد. این روش صد درصد موثر نیست، اما تقریبا در ۹۸% موارد از حاملگی پیشگیری می کند. یعنی از هر ۱۰۰ خانمی که از این روش برای پیشگیری از بارداری استفاده می کنند حدود ۲ نفر در طول یکسال حامله می شوند.
بارداری خطرناک چگونه است؟
اگرچند بار از این روش استفاده شود، تاثیر آن کمتر شده و احتمال بارداری بیشترمی شود.بنابراین این روش فقط برای موارداضطراری بکار می رود و نباید بطور مداوم، بعنوان یک روش پیشگیری بکار رود. بلکه پس از استفاده از این روش، فرد باید به پزشک یا مراکز بهداشتی درمانی مراجعه کرده و پس از مشاوره، یکی از روشها را بصورت دائمی انتخاب کند.
باید در دو نوبت با فاصله ۱۲ ساعت هر بار ۲ قرص HD خورده شود.در واقع بعد از مقاربتی که احتمال بارداری دارد در اولین فرصت ۲ قرص خوراکی HD همراه با شیر یآب زیاد مصرف می شود. باید دقت کرد که قرص نوبت اول در زمانی خورده شود که نوبت دوم را بتوان ۱۲ ساعت پس از آن مصرف کرد.
مصرف نوبت اول را نباید بی دلیل به تاخیر انداخت، زیرا میزان تاثیر ممکن است با گذشت زمان کاهش یابد.اگر قرص نوع LD در دسترس باشد، باید در هرنوبت ۴ قرص مصرف کرد.
نکته مهم: اگر بیش از ۷۲ ساعت (۳ روز) از مقاربت گذشته باشد، استفاده از روش اضطراری توصیه نمی شود و باید در این موارد با پزشک مشورت کرد.
مصرف این قرص های هورمونی با متوقف کردن تخمک گذاری یا تداخل در جایگزینی تخمک لقاح یافته در رحم می تواند مانع حاملگی شود. از آنجا که تخمک لقاح یافته ظرف مدت کوتاهی در قسمتی از رحم جایگزین می شود، زمان استفاده از این روش بسیار حائز اهمیت است. در واقع اگر عمل جایگزینی اتفاق افتاده باشد استفاده از این روش مانع از پیشرفت روند بارداری نشده و موجب بروز سقط نخواهد شد.
قرص های خوراکی اگر به روش اضطراری ذکر شده در بالا مصرف شوند، معمولا عارضه جانبی خطرناکی ندارند. با این حال ممکن است باعث عوارض جانبی موقتی شوند که رایج ترین آنها تهوع است و می توان برای پیشگیری یا برطرف کردن آن از یک داروی ضد تهوع نیز استفاده کرد. تقریبا در نیمی از مصرف کنندگان از این روش تهوع دیده می شود و ممکن است در تعدای از مصرف کنندگان استفراغ هم وجود داشته باشد. گاهی ممکن است سردرد، سرگیجه، گرفتگی شکم و یا احساس پری و درد در سینه ها نیز رخ دهد که البته همه عوارض جانبی گذرا بوده و معمولا پس از یک تا دو روز رفع می شوند.
همچنین بخوانید:
سریع ترین راه پیشگیری از بارداری ناخواسته
پیشگیری از بارداری به روش تقویم و روش اورژانسی
با روش های اورژانسی جلوگیری از بارداری آشنایی دارید؟
بعلاوه استفاده از این روش تاثیر در میزان باروری فرد در آینده نخواهد داشت. پیشنهاد ما » بهترین فاصله بین دو بارداری اگر فرد در طول دو ساعت پس از مصرف قرصها در نوبت اول یا دوم، دچار استفراغ شد، در اولین فرصت باید ۲ قرص دیگر HDمصرف کند. اگر این اتفاق بعد از خوردن قرصها در نوبت اول رخ دهد، قرصهای نوبت دوم کماکان باید ۱۲ ساعت بعد از نوبت اول مصرف شوند. تزریق یک آمپول ب ۶ بصورت عضلانی میتواند در کاهش تهوع موثر باشد. استفراغ اگر بیش از دو ساعت بعد از مصرف قرصها رخ دهد، اهمیتی ندارد زیرا دارو جذب شده است.
بعضی از داروهایی که بطور کلی اثربخشی قرص های ضدبارداری را کاهش می دهند ممکن است در کارآیی این روش نیز اختلال ایجاد کنند. برخی از این داروها عبارتند از ریفامپین (نوعی آنتی بیوتیک)، گریزوفولوین (داروی ضد قارچ خوراکی)، باربیتوراتها و برخی از داروهای ضد صرع.
چه مدت بعد از این روش باید پریود شوم؟
پس از مصرف هیچ علامت فوری که نشان دهد قرصها اثر کرده یا نکرده اند، وجود ندارد و فقط قاعدگی باید به موقع، چند روز زودتر یا دیرتر رخ دهد. اگر شروع قاعدگی، بیش از یک هفته به تاخیر افتد و یا هر مورد خاص دیگر وجود داشته باشد، باید به پزشک مراجعه کرد. نکته مهم این است که اگر بعد از مصرف قرصها، دوباره مقاربتی انجام شود که احتمال بارداری در آن وجود داشته باشد، قرصهای قبلی خورده شده از بارداری مجدد جلوگیری نمی کنند.
آیا استفاده از این روش در دوران شیردهی بی‌خطر است؟
مقدار استروژن موجود در قرصهای ترکیبی ضد بارداری می تواند در مقدار و کیفیت شیر مادر تاثیر منفی داشته باشد. اما بنظر نمی رسد که استفاده کوتاه مدت آن این تاثیر را بگذارد. بعلاوه هورمون ترشح شده در شیر آثار طلوبی در شیرخوار نخواهد داشت.
در صورت استفاده از این روش چه زمانی نیاز به مراجعه به پزشک خواهم داشت؟
تاخیر در قاعدگی بیش از یک هفته ادامه خونریزی نظم یا وجود دردهای کرامپی شکم بطور مداوم درد شدید در ناحیه شکم یا لگن احتمال بارداری احتمال ابتلا به بیماریهای مقاربتی.
برای مطرح کردن سوالات پزشکی خود ، اینجا کلیک کنید
اساس قرصهای ضدبارداری برای جلوگیری از بارداری، فراهم کردن شرایطی شبیه بارداری در بدن است، یعنی رساندن سطح استروژن و پروژسترون یا همان هورمون‌های مترشحه از تخمدان، به میزانی که به‌طور طبیعی در بارداری در بدن وجود دارند
هورمون‌های موجود در قرصهای ضد بارداری که بهOCP معروفند، به روش کنترل معکوس، روی هیپوتالاموس مغز تاثیر می‌گذارند و مانع از تخمک‌گذاری میشوند. قرصهای ضدبارداری یکی از موثر‌ترین روش‌های جلوگیری از بارداری هستند اما مانند همه داروهای دیگری که فرد به‌طور مصنوعی به بدن وارد می‌‌کند بدون عارضه نیستند و گاهی این عوارض آنقدر برای فرد آزاردهنده می‌‌شود که فرد مصرف دارو را به‌خاطر آنها قطع می‌‌کند. شدت و ضعف این عوارض در افراد مختلف فرق می‌‌کند و ممکن است از یک سردرد ساده تا خونریزی‌های شدید متفاوت باشد. دانستن این عارضه‌ها شاید به فرد در تحمل راحت‌تر این داروها کمک کند. بعضی از این عوارض را هم می‌توان با روش‌های ساده‌‌تری کنترل کرد و به مصرف قرص ادامه داد.
اضافه وزن و چاقی یکی از شایع‌ترین عوارض این قرص‌هاست اما قرصهای جدید ضدبارداری اغلب این عارضه را ندارند و مصرف قرصهای قدیمی باعث چاقی میشوند. هنوز دقیقا معلوم نیست که این اضافه‌وزن به‌خاطر مصرف پروژسترون است یا به دلیل افزایش اشتها اما معمولا چند ماه بعد از مصرف دارو به‌وجود می‌‌آید و با قطع‌کردن دارو از بین می‌‌رود.
کمی صبور باشید. معمولا این عارضه استفاده از قرصهای ضدبارداری بعد از مدتی از بین می‌‌رود. بدن بعد از مدتی به این سطح از هورمون عادت می‌‌کند اما حساسیت در بالاتنه ممکن است کمی ادامه داشته باشد. متخصصان توصیه میکنند، تنها در صورتی که سردرد میگرنی شدید دارید مصرف قرص را قطع کنید در غیراین‌صورت می‌توانید تنها با تغییر نوع دارو یا تغییر مارک داروی مصرفی ( کارخانه تولید‌کننده دارو) این عارضه را برطرف کنید.
کاهش میل جنسی با مصرف قرصهای هورمونی یک عارضه طبیعی است که ممکن است در بعضی از خانم‌ها به‌وجود بیاید. در این حالت بهتر است نوع قرص مصرفی عوض شود و از هورمون‌های ضد‌آندروژنی مانند پروژسترون کمتر استفاده شود. به جای آن می‌توان از هورمون‌هایی که شبه تستوسترون هستند استفاده کرد. اگر هیچ‌کدام از این روشها جواب نداد باید درکل روش پیشگیری را تغییر داد.
کلاسما‌ها لکه‌های قهوه‌ای رنگی هستند که در بارداری یا در زمان مصرف قرصهای هورمونی در فرد به‌وجود می‌‌آیند. این لکه‌ها ممکن است با قطع شدن قرص هم تا مدتی باقی بمانند اما می‌توان آنها را با پمادهای موضعی مانند آزلاییک اسید از بین برد یا این‌که قرصهای هورمونی را از استروژن یا ترکیبی به قرص‌هایی که تنها حاوی پروژسترون هستند تغییر داد. در صورتی که دچار این لکه‌ها شده‌اید تا مدتی از تابش مستقیم نور خورشید دوری کرده و همیشه ضد‌آفتاب مصرف کنید.
اگر واقعا احساس می‌کنید تغییرات روحی‌تان به دلیل مصرف داروهای ضدبارداری است و علت دیگری وجود ندارد ممکن است مجبور شوید برای پیشگیری از یک روش غیرهورمونی مانند آی‌یودی استفاده کنید. افسردگی‌هایی که به دلیل مصرف قرصهای هورمونی به‌وجود می‌‌آیند معمولا با تغییر مدل قرص از بین نمی‌روند. اگر کسی به خاطر خوردن این قرصهای هورومونی دچار تغییر خلق شد معمولا با هر روش هورمونی دیگری هم گرفتار این عارضه خواهد شد. به‌همین‌دلیل پزشکان توصیه میکنند درکل پیشگیری‌های هورمونی در این افراد کنار گذاشته شوند اما اگر اصرار دارید که به‌رغم این عارضه از قرصهای ضدبارداری استفاده کنید بهتر است همراه با آن یک داروی ضد‌افسردگی ضعیف هم بخورید.
حالت تهوع ابتدای مصرف این قرصها دقیقا حالتی شبیه ماه‌های اول بارداری دارد و کمی طول می‌‌کشد از بین برود. برای این‌که هنگام مصرف قرصهای ضدبارداری کمتر دچار حالت تهوع شوید بهتر است این داروها را همراه با غذا مصرف کنید.
گاهی هم هورمون‌های استروژن و پروژسترون به‌صورت پچ یا همان چسب‌هایی که روی پوست قرار می‌گیرند و به‌تدریج هورمون را در بدن آزاد میکنند، استفاده میشوند.در این حالت احتمال به‌وجود آمدن حالت تهوع است و بهتر است که روش استفاده از این هورمون‌ها تغییر کند.
حالت تهوع ممکن است چند ماه طول بکشد و چون احتمال دارد که با تهوع قرص هم از بدن دفع شود و روش جلوگیری از بارداری شکست بخورد توصیه می‌‌شود، در این حالت از روش پیشگیری دیگری استفاده کنید.
لکه بینی یا دفع مقادیر کم خون در طول ماه و خارج از زمان عادت ماهانه یکی از بدترین عارضه‌های قرصهای ضدبارداری است که خانم‌ها از آن شکایت دارند. یکی از اصلی‌ترین شکایت‌های خانم‌ها در مورد لکه‌بینی این است که قابل پیش‌بینی نیست و گاهی ممکن است باعث نگرانی هم شود. علت این مسئله این است که با مصرف این هورمون‌ها لایه پوشاننده سطح رحم به حدی شکننده و نازک می‌‌شود که با کمترین تغییری در مقدار هورمون‌ها کنده می‌‌شود و باعث خونریزی می‌‌شود. به همین علت است مصرف قرصهای بارداری باعث سبک‌تر‌شدن خونریزی‌ها در زمان عادت ماهانه میشوند و گاهی اصلا باعث از بین رفتن عادت ماهانه در خانم‌ها میشوند اما کمی تغییر در مصرف این داروها یا مشکلات گوارشی حین مصرف آنها میتواند باعث خونریزی شود. به همین علت یکی از روش‌های مقابله با این عارضه مصرف قرصها در یک زمان مشخص در هر روز است تا تغییری در میزان هورمون‌ها در خون ایجاد نشود. در صورتی که از قرصهای با دوز هورمونی پایین استفاده می‌کنید و دچار خونریزی بین دوره ماهانه می‌شوید می‌توانید با مشورت با پزشک قرصهای با دوز بالا مصرف کنید. حتما در مورد لکه‌بینی با پزشک‌تان مشورت کنید. گاهی خوردن یک داروی ضد‌التهاب مانند ایبوپروفن میتواند این مشکل را برطرف کند.1