عوارض مصرف دپاکین در دوران بارداری

پاسخ به سوالات پزشکی و جنسی شما ، در مجله دلگرم کلیک کنید

© تمامی حقوق این سایت برای شرکت آرادپرداز محفوظ است ؛ هر گونه استفاده از مطالب دلگرم با رعایت شرایط بازنشر امکان پذیر است.

سوال: آیا بین داروهای اختلال دوقطبی، دارویی وجود دارد که برای جنین خطرآفرین
باشد؟

اول لازم است در مورد “دسته بندی بارداری” داروها صحبت کنیم. این
دسته بندی برای بررسی تاثیرات خطرناک داروهای مصرفی توسط مادر بر روی جنین ، در
دوران بارداری تهیه شده است. سازمان نظارت بر غذا و داروی آمریکا (FDA) دسته بندی  داروهای خطرآفرین برای جنین را تهیه کرده است.عوارض مصرف دپاکین در دوران بارداری

دسته بندی داروهای مختلف  

عوارض استفاده ی داروها در دوران
بارداری بر روی جنین

دسته ی A

تحقیقات کنترل شده بر روی انسان
خطری متوجه سلامت جنین را در سه ماهه ی اول بارداری نشان نداده اند ( و هیچ
مدرکی دال بر ریسک در دوره های بعدی بارداری وجود ندارد ).

دسته ی B

تحقیقات کنترل شده بر روی بانوان باردار “یا” حیوانات دال بر بروز
عوارض جانبی هستند، اما این بررسی ها ریسکی برای سلامت جنین در هیچ یک از دوره
های بارداری نشان نداده اند.

دسته ی C

 بررسی ها بر روی تولید مثل حیوانات حاکی از
بروز عوارض جانبی برروی جنین  هستند و
هیچ بررسی کنترل شده ای برروی انسان ها وجود ندارد. اما فواید بالقوه ی داروها
در بعضی موارد مهم تر از ریسک های بالقوه ی مصرف دارو در دوران بارداری است.

دسته ی D

دلیل کافی بر اثرات خطرآفرین دارو روی جنین انسان وجود دارد که از طریق
تحقیق بر روی انسان و تحقیقات مشابه به دست آمده است، ریسک مصرف دارو در دوران
بارداری قابل مقایسه با فواید بالقوه ی آن نیست.

دسته ی X

تحقیقات بر روی حیوانات و یا
انسان ها نشان از ناهنجاری های جنینی دارد و / یا دلایل کافی نشان از ریسک بروز
عوارض جانبی برروی جنین انسان وجود دارد. ریسک مصرف دارو در دوران بارداری قابل
مقایسه با فواید بالقوه ی آن نیست.

دسته ی N

سازمان نظارت بر غذا و داروی آمریکا این دارو را دسته بندی نکرده است

منبع

جواب:  تمامی داروها در آمریکا شامل دسته
بندی مصرف در دوران بارداری می شوند. داروهای دسته ی X نباید در دوران بارداری تحت هیچ
شرایطی مصرف شوند چرا که  برای جنین  بسیار خطرناکند. مصرف این داروها برای زنانی که
در شرف بارداری و یا باردار هستند ممنوع است.

سه دارو در اختلال دوقطبی وجود دارند که در دسته ی X قرار می گیرند و در دوران بارداری
و شیردهی خطرناک هستند:

·        
Dalmane (generic
flurazepam) – Cat X

·        
Halcion (triazolam)- Cat
X

·        
Restoril (temazepam)- Cat
X

همه ی این داروها از
دسته ی بنزودیازپین ها هستند که به عنوان داروی ضداضطراب و آرام بخش استفاده می
شوند.  هچنین این سه دارو در درمان بی
خوابی مورد استفاده قرار می گیرند.

مصرف این داروها در
دوران اولیه ی بارداری خطر آسیب به جنین را بالا می برد، و اگر شخص باردار در
دوران بعدی بارداری این داروها را مصرف کند، نوزاد ممکن است دچار عوارض قطع دارو
شود که در هفته های اول پس از تولد قابل مشاهده هستند. رایج ترین آسیب ها شامل
شکاف کام و شکاف لب ( لب
شکری) هستند.

همچنین این داروها نباید در دروان شیردهی مصرف شوند زیرا از طریق شیرمادر
منتقل می شوند و می توانند منجر به عوارضی چون خوابالودگی و گیجی شدید در نوزاد شوند.

دپاکین – دسته ی D

آسیب جنینی: تراتوژن
یا دوسر شدن
جنین که منجر به مرگ می شود.

از آنجا که اثبات شده است دپاکین تاثیرات خطرناکی بر روی جنین دارد، بسیاری از
متخصصان توصیه می کنند که بانوان پیش از بارداری شروع به مصرف داروی تثبیت خلق
دیگری کنند. با این حال، نیمی از زنان بدون آمادگی باردار می شوند، و افرادی که
دپاکین مصرف می کنند باید در مورد ادامه ی مصرف این دارو با پزشک خود مشورت کنند.
اگر خانمی تصمیم به ادامه ی مصرف دپاکین بگیرد، مصرف دوز روزانه  در یک مرحله می تواند خطرناک تر از مصرف دوز در
مقادیر کمتر و در چند نوبت باشد. پزشکان توصیه می کنند مقادیر کمتر از 1 میلی
گرم در روز در چند نوبت جداگانه و با فاصله مصرف شوند. همچنین توصیه می شود این
دسته ازبیماران از ویتامین K برای جلوگیری از آسیب به سر و صورت جنین استفاده کنند. مصرف
دپاکین در دروان شیردهی منعی ندارد.

این مطلب ادامه دارد.

منبع 1
و 2

عوارض مصرف دپاکین در دوران بارداری

در گذشته به دلیل ناآگاهی و پیش‌داوری‌های بی‌دلیل از ازدواج و بچه‌دار شدن افرادی که به بیماری صرع مبتلا بودند، جلوگیری می‌شد. اما با پیشرفت علم و شناسایی انواع حملات صرعی و نحوه تشخیص و درمان این بیماری، این تفکر تغییر کرده است. امروزه صرع دیگر دلیلی برای محرومیت خانم‌ها و آقایان از والد شدن نیست. طی دهه اخیر بانوان بسیاری که به صرع مبتلا بودند باردار شده و بدون هیچ‌گونه مشکلی زایمان کردند. اگر شما هم به این بیماری مبتلا هستید و دوست دارید بچه دار شوید این مطلب را بخوانید و اطلاعات خود را تکمیل کنید.

جز در موارد بسیار نادر، صرع بیماری ارثی نیست. اما در صورتی‌که یکی از والدین یا هر دو والد مبتلا به صرع باشند، احتمال مبتلا شدن کودک به صرع 5 تا 2 درصد خواهد بود. البته ارث بردن به نوع و شدت بیماری مادر یا پدر مبتلا به صرع بستگی دارد. بطور کلی صرع به دو دسته “صرع منتشر” یا “گرندمال” و  “صرع موضعی” یا “پارسیل ” تقیسم می‌شود. صرع موضعی به دو زیرشاخه صرع ساده (بدون بیهوشی) و صرع مرکب (همراه با بیهوشی) تقسیم می‌شود. شایع‌ترین نوع صرع در میان بزرگسالان “صرع پارسیل مرکب” است. در صورتی‌که یکی از والدین یا هر دو به صرع‌ منتشر مبتلا باشند، احتمال انتقال این بیماری به فرزند است. البته صرع‌های منتشر قابل درمان هستند و به ارث رسیدن آن به فرزند جای نگرانی ندارد!

عوارض مصرف دپاکین در دوران بارداری

بله، البته به این شرط که بارداری بره ریزی شده‌ای داشته باشید. اگر دچار صرع هستید و قصد دارید باردار شوید باید به نکات زیر توجه کنید:

1- چند ماه قبل از اقدام به بارداری باید مصرف اسید فولیک آغاز شود تا از بروز هرگونه مشکل مغزی‌ و عصبی پیشگیری شود. مصرف روزانه 5-1 میلی‌گرم اسیدفولیک لازم است.

 2- در 3 ماهه اول بارداری باید مصرف دارو به حداقل ممکن برسد و مادر از مصرف سیگار و الکل پرهیز کند. سیگار و الکل نه تنها احتمال بروز نقص‌های مادر زادی را افزایش می‌دهد، بلکه احتمال ابتلا به صرع را در کودکان نیز افزایش می‌دهد. الکل از جفت عبور کرده و وارد مایع آمنیوتیک می‌شود و میزان آن حدود 1 برابر میزان آن در خون مادر است. محققان پس از زیر نظر گرفتن 425 فرد 2 تا 49 سال که در دوران جنینی مبتلا به سندرم جنین الکلی بوده‌اند، متوجه شدند 6 درصد این افراد به صرع مبتلایند و 12 درصد حداقل یک بار دچار حمله صرع ‌شده‌اند. الکل بر رشد مغزی جنین هم اثر منفی می‌گذارد. مسمومیت ناشی از الکل در دوران جنینی می‌تواند باعث بروز نقص‌هایی در ناحیه جمجمه و صورت کودک شده و عاملی برای وزن پایین نوزاد حین تولد باشد. مشکلات قلبی، اختلالات یادگیری، اختلالات زبانی و رفتاری نیز از جمله دیگر مسائل شایع در کودکانی است که مادرشان در دوران بارداری الکل مصرف کرده‌اند.

تشدید حملات صرعی در دوران بارداری مساله‌ای نادر است و تنها 25 درصد بانوان باردار دچار افزایش حملات می‌شوند. و در 65 درصد بانوان مبتلا، بارداری تاثیر خاصی بر صرع و تشنج ندارد و در 1 درصد حتی سبب کاهش تعداد و شدت حملات تشنج می‌شود. آن دسته از بانوانی‌که در این دوران حملات بیشتری دارند، معمولاً به دلیل مصرف نکردن داروهای ضد تشنج از ترس آسیب رسیدن به جنین است. در صورتی‌که داروها مرتب مصرف شوند، تعداد حملات در دوران بارداری کمتر می‌شود.

 با پزشک مشورت کنید تا در صورت لزوم داروهای ضد صرع شما را تغییر دهد یا دوز آن را کم کند و داروهایی که برای بارداری و جنین خطرناک نیستند تجویز کند. بطور مثال مصرف داروهای ضد صرع مانند اکس کاربازپین (Oxcarbazepine)، توپیرامات (Topiramate)، گاباپنتین (Gabapentin)، لوتیراستام (Levetiracetam) و لاموتریژین (Lamotrigine) در دوران بارداری بی خطر تر هستند و باعث نقص مادرزادی جنین نمی‌شوند.

اما داروهایی نظیر فنوباربیتال (Phenobarbital)، فنی‌توئین (Phenytoin)، والپروات (valproate) با ‌های تجاری دپاکین و والپاکین و همچنین کاربامازپین (Carbamazepine) می‌توانند منجر به بروز نقص مادرزادی جنین به‌خصوص در ناحیه ستون‌ فقرات، صورت، قلب و دستگاه تناسلی جنین شوند. در برخی شرایط می‌توان برای مدت کوتاهی مصرف قرص را قطع کرد. اما توجه داشته باشید که نباید بدون اجازه پزشک داروهای صرع را قطع کنید، زیرا قطع ناگهانی داروهای ضد صرع در دوران بارداری بسیار خطرناک است.

برخی داروهای ضد صرع در دوران بارداری عوارض بیشتری دارند و می توانند منجر به نقص مادرزادی جنین شوند، ممکن است در اثر مصرف داروهای ضد صرع مانند قرص کاربامازپین (به انگلیسی: Carbamazepine) یا والپروئیک اسید (به انگلیسی: Valproic acid) در دوران بارداری و یا مصرف ترکیبی داروها، جنین دچار نقص های مادرزادی زیر شود:

 افراد مبتلا به صرع که قصد باردار شدن دارند باید با پزشک شان مشورت کنند تا نوع داروی مصرفی آنها تغییر کند. البته هنوز اطلاعات کافی در مورد تاثیر داروها بر جنین وجود ندارد و نمی‌توان در مورد خطرات قطعی آن توضیح داد. 

در هنگام بارداری داروهای ضد صرع، متابولیسم ویتامین K در کبد را افزایش می‌دهند. کمبود این ویتامین می‌تواند انعقاد خون را به تاخیر انداخته و باعث خونریزی در مغز جنین یا دیگر ارگان‌های او بعد از تولد شود. بنابراین توصیه می‌شود، بانوان باردار مبتلا به صرع در هفته‌های پایانی بارداری مکمل ویتامین K دریافت کنند و نوزاد نیز به محض تولد این ویتامین تزریقی را دریافت کند. 

مصرف داروهای ضد صرع مانند اکس کاربازپین (Oxcarbazepine)، توپیرامات (Topiramate)، گاباپنتین (Gabapentin)، لوتیراستام (Levetiracetam) و لاموتریژین (Lamotrigine) در دوران بارداری بی خطر تر هستند و باعث نقص مادرزادی جنین نمی‌شوند. 

مادر باردار مبتلا به صرع می تواند زایمان طبیعی انجام دهد.  اگر مادر  مبتلا به صرع در طول انقباضات رحمی به حملات تونیک – کلونیک منتشر، مکرر و غیرقابل کنترل یا تشنج های  مکرر دچار شود بطوریکه توانایی زایمان طبیعی را از او بگیرد، باید سزارین انجام دهد. 

این مساله به نوع صرع بستگی دارد. صرع‌های ساده، میوکلونی و متمرکز بدون خطر هستند، اما حملات تونیک – کلونیک و منتشر می‌توانند برای جنین خطرآفرین باشد. زیرا باعث قطع اکسیژن رسانی به جنین می‌شوند. در هر حال نباید در دوران بارداری مصرف داروها را قطع کرد زیرا تکرر حملات به‌طور حتم برای جنین خطرناک تر است. 

گرچه آمار نشان داده که فرزندان افراد مبتلا به صرع در مقایسه با سایر افراد جامعه دچار نقص‌های مادرزادی هستند، اما میزان نقص‌های قابل‌توجه تنها 2 تا 3 درصد است و سایر عوارض قابل‌ درمان و اصلاح هستند. بروز عیوب مادرزادی تنها به دلیل مصرف دارو نیست و معمولاً از عادات نادرست دیگری مثل مصرف الکل و سیگار نیز ناشی می‌گردد. 

 متخصصان توصیه می‌کنند که حتی با وجود خطرات احتمالی و تشنج در مادر مبتلا به صرع، حتماً  شیردهی انجام شود. البته تمام داروهای ضد صرع از شیر عبور می‌کنند، اما غلظت آنها ضعیف است و تاثیری بر جنین نخواهد داشت. تنها برخی داروها که میزان غلظت آنها در خون و شیر مادر برابر است می‌توانند ایجاد مشکل کنند. بنابراین باید از همان ابتدا نوزاد زیر نظر گرفته شود و با مشاهده علائمی مثل خواب آلودگی شدید یا مک زدن‌های ضعیف یا شلی و سستی عضلات شیردهی قطع شود.

 برخی داروهای ضد صرع بر روی جذب داروهای پیشگیری از بارداری اثرگذارند. به این داروها القا کننده های آنزیم های کبدی می‌گویند و می‌توانند سبب تسریع برخی روندها در سلو‌ل های کبدی شوند. از جمله این داروها می‌توان به کاربامازپین (Carbamazepine)، اکس کاربازپین (Oxcarbazepine)، فنوباربیتال (Phenobarbital) و توپیرامات (Topiramate) اشاره کرد. اگر شما همزمان با داروی پیشگیری از بارداری از این داروهای ضد صرع استفاده می‌کنید باید به پزشک خود اطلاع دهید و به موارد زیر توجه داشته باشید: 

1- اگر برای پیشگیری از بارداری از قرص جلوگیری استفاده می‌کنید، دوز استروژن آن باید حداقل 5 میکروگرم باشد، یعنی مقداری که از حد معمول بالاتر است. در عین حال توصیه می‌شود از یک روش کمکی دیگر مثل کاندوم هم استفاده کنید.

2- مصرف قرص پروژسترون توصیه نمی‌شود.

3- مصرف کپسول کاشتنی پروژسترون یا کپسول زیرپوستی توصیه نمی‌شود.

4- اگر از روش جلوگیری اورژانسی استفاده کردید دقت کنید که دوز لوونورژسترل (Levonorgestrel) آن باید از 3 میلی‌گرم باشد.  

مطالب بیشتر: 

1- توقف ناگهانی مصرف داروهای ضد صرع خطرناک است

2- بارداری و بیماری تیروئید

3- تاثیر بیماری سلیاک بر بارداری

4- تاثیر بیماری قلبی مادر بر جنین

نویسنده :
تیم تالیف و ترجمه نی نی پلاس

منبع: نی نی پلاس

مشکلات سلامتی در بارداری

بیماری ها و عفونت ها

بیماری ها و عفونت ها

بیماری ها و عفونت ها

عوارض مصرف دپاکین در دوران بارداری

بیماری ها و عفونت ها

پرسش و پاسخ بارداری

بیماری ها و عفونت ها

این بخش در حال طراحی می باشد



عوارض مصرف دپاکین در دوران بارداری

آرایش

مدل مو

مدل لباس

برای آن که جنین رشد خوب و سالمی داشته باشد،مادران باردار باید در نحوه استفاده از قرص و داروهای دقت داشته باشند.

پزشکان تحت شرایط و بنا بر وضعیت جسمی داروهایی را به زنان باردارتجویز می‌کنند که در این راستا،با در نظر گرفتن پزشک،پرهیز از مصرف هر نوع دارو را باید کنار گذاشت و فقط به توصیه‌های پزشک متخصص عمل کرد.

دکتر شهلا چایچیان،متخصص زنان و زایمان و عضو هیات علمی دانشگاه دراین‌باره گفت:مصرف دارو در بین زنان باردار باید تحت شرایط خاصی باشد،ولی نباید مصرف تمامی داروها را نفی کنیم و بگوییم هیچ دارویی در این زمان نباید مصرف شود.به گفته وی،گاهی هم مصرف دسته‌ای از داروها قبل از بارداری باعث بروز ناهنجاری‌هایی در جنین می‌شود مثلا مصرف اسید فولیک ، 4 ماه قبل از بارداری،نه تنها لازم است بلکه باعث می‌شود مادر با فقر آهن و عوارض آن مواجه نشود و از احتمال بیماری‌های «نقص لوله عصبی» که جزو ناهنجاری‌های جنینی است، جلوگیری به عمل آید.این عضو هیات علمی دانشگاه درخصوص مصرف ویتامین در این دوران می‌افزاید:مصرف ویتامین‌ها و املاح در ماه‌های بارداری متفاوت است و پزشک متخصص تصمیم به تجویز و نحوه مصرف می‌گیرد.این متخصص زنان و زایمان اظهار می‌کند:گاهی اوقات براساس نوع بیماری،پزشک داروهای مختلفی را برای زن باردار تجویز می‌کند که متاسفانه عده‌ای از آنها با نظرخواهی اطرافیان خود،خودسرانه داروی خود را قطع می‌کنند،در صورتی که امروزه ثابت شده برخی از داروها به کاهش و حتی عدم سقط جنین،کمک شایانی می‌کند.

مصرف آنتی‌بیوتیک در بارداری

دسته دیگری از داروها که در این ایام مصرف می‌شوند «آنتی‌بیوتیک‌ها» هستند،دکتر چایچیان در این باره می‌گوید:این که انواع مختلفی از آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند طی زمان‌های مختلف بارداری،جنین را دچار عوارض خفیف و یا شدید کند،امری اجتناب‌ناپذیر است ولی در بسیاری از موارد،برای درمان عفونت‌ها،چاره‌ای جز تجویز آنتی‌بیوتیک به زن باردار نیست.وی در ادامه یادآور می‌شود: تحقیقات نشان می‌دهد عفونت‌های لثه و دندان در زنان باردار،باعث بروز زایمان زودرس،پارگی زودرس کیسه آب و عوارض خطیر دیگری برای جنین و نوزاد می‌شود در صورتی که می‌توان عفونت لثه را با دوره کوتاهی از آنتی‌بیوتیک درمان کرد.

بنابر این،اصرار عدم مصرف دارو در این ایام، امری بیهوده تلقی می‌شود.«گاهی به دلیل تهوع‌های شدید بارداری، پزشک مجبور به تجویز دارو جهت جلوگیری از برخی مشکلات در خون می‌شود» این متخصص زنان و مامایی با اظهار این مطلب خاطرنشان می‌کند:مادران باید در نظر داشته باشند که به هنگام بروز بیماری در این ایام،پزشک معالج خود را از «هفته بارداری» مطلع سازند تا مشکلی برای وی و جنین به وجود نیاید.وی خفیف‌ترین عوارض مصرف آنتی‌بیوتیک در زن باردار را ایجاد آلرژی به این دارو در آینده کودک عنوان می‌کند و یادآور می‌شود،برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها همانند «تتراسایکلین» نیز می‌تواند جوانه‌های دندان جنین را تیره کند پس بهتر است تا آن‌جاکه ممکن است از تجویز این دارو خودداری شود و یا مادرانی که دارای بیماری‌های خونی هستند،نباید از آنتی‌بیوتیک‌های «سولفامید» ‌استفاده کنند، که مطمئنا پزشک معالج این جوانب را مدنظر خواهد داشت.عوارض مصرف دپاکین در دوران بارداری

شیمی‌ درمانی و بارداری

برخی از اوقات،زن باردار مجبور به استفاده از داروهای شیمی‌درمانی است چرا که با عدم مصرف این دارو،مادر از دست خواهد رفت.دکتر چایچیان با اشاره به این مطلب می‌گوید:از آنجایی که سلامت جنین،نهفته در سلامت مادر است،بهتر است در این شرایط به توصیه‌های پزشک اهمیت بیشتری داد.

مسکن‌ها

شایع‌ترین مصرف مسکن در دوران بارداری،استامینوفن است که طبق تحقیقات صورت گرفته،تاکنون عارضه‌ای از آن در انسان،گزارش نشده است.این عضو هیات علمی دانشگاه خاطر نشان می‌کند:گاهی دردهای شدید،عوارض بیشتری نسبت به مصرف مسکن‌ها در پی خواهد داشت.وی در ادامه ابراز می‌کند:در برخی موارد حاد،اگر زنی دچار «میوم رحمی» (غده خوش‌خیم)‌ باشد،طبق نظر پزشک،بیمار می‌تواند از استامینوفن‌های کدئین نیز مصرف کند.دکتر چایچیان یادآور می‌شود:گاهی شاهد آن هستیم که مصرف بی‌رویه برخی از ویتامین‌ها در دوران بارداری،دارای اثرات سوء است، بنابراین مادران باید توجه داشته باشند که با مصرف بی‌رویه ویتامین، خود و جنین خود را به دردسر نیندازند.به گفته وی،پزشک می‌تواند با تجویز قرص فولیک اسید،آهن و دادن یک رژیم غذایی مناسب،بیمار خود را تحت کنترل داشته باشد.در غیر این صورت و مشاهده کمبود برخی از ویتامین‌ها و املاح،پزشک معالج اقدام به تجویز «ویتامین‌های مخصوص حاملگی» می‌کند.

مادران فست‌فودی

آمارها نشان می‌دهند که این روزها به دلیل اشتغال مادران،اغلب آنها از تغذیه صحیحی استفاده نمی‌کنند و جای میوه و سبزی در وعده‌های غذایی آنها خالی است که پزشکان با علم به این حقیقت، اقدام به تجویز برخی از داروهای مکمل برای آنان می‌کنند،ولی باید توجه داشت که مصرف غذاهای حاضری (فست‌فود)‌ به جز چاقی مادر و جنین،هیچ ثمری را به همراه نخواهد داشت و سکته‌های زودرس و بیماری دیابت را می‌توان از عوارض مادر و جنین چاق محسوب کرد و حتی گزارش شده است،دخترانی که در دوران حاملگی مادر خود،دچار چاقی بوده‌اند،بعدها در آینده از سایرین دچار سرطان پستان شده‌اند. دکتر چایچیان در پایان خاطرنشان می‌کند:بیماران تیروئیدی باید آگاه باشند که مصرف دارو طی دوران بارداری،یکی از ملزومات آنهاست،چراکه ممکن است قطع دارو در این مرحله به قلب و چشم مادر صدمه وارد کند و یا احتمال زایمان زودرس را در آنها کند.

یکی از مقولات مهم دوران بارداری استفاده از داروها در این دوران و تاثیرات آن بر جنین می باشد.هرچند در اغلب موارد پزشک در صورت اطلاع از بارداری در تجویز دارو دقت کافی دارد اما دانستن یکسری اطلاعات برای همه خانمهای باردار و کسانی که قصد بارداری دارند میتواند مفید باشد.

هر عاملی که طی دوره تکامل رویانی و جنینی موجب تغییر دائمی در شکل یا کارکرد بخشهای مختلف بدن جنین شود تراتوژن یا آسیب زا وبعبارتی خطرناک یده می شود .این کلمه ریشه یونانی دارد و به معنی هیولاست.

تراتوژنهایی که تاکنون شناخته شده اند شامل مواد شیمیایی – ویروسها – عوامل محیطی – فاکتورهای فیزیکی و داروهاست. داروهایی که به طور شایع در بارداری استفاده می شوند: ضد استفراغ، آنتی اسیدها، ضد درد، آنتی بیوتیکها، داروی کاهنده فشار خون، آرام بخشها، خواب آورها، داروهای مدر( ادرارآور) هستند.

برای اینکه ماده ای را تراتوژن یا اسیب زا بدانیم باید چند شرط داشته باشد:

. اول اینکه دارو قابلیت عبور از جفت را داشته باشد.

. بیمار در زمان بحرانی مربوطه در معرض آن قرار گرفته باشد.

. رابطه علت و معلولی بین آسیب و آن ماده وجود داشته باشد.

. ماده تراتوژن باید به اندازه کافی از جفت عبور کند تا بتواند روی تکامل جنین اثر بگذارد.

حال این سوال مطرح میشود که وقتی میگوییم دارویی برای حاملگی و جنین مضر است آیا در تمام طول بارداری باید ازمصرف این دارو اجتناب کرد؟

برای پاسخ به این سوال بهتر است ابتدا به این نکته اشاره کنیم که دوران بارداری شامل سه مرحله است :

. دوره قبل از لانه گزینی: دو هفته بعد از لقاح

. دوره رویانی:هفته 2 تا 8 بارداری

. دوره جنینی: هفته 9 تا پایان بارداری

دوره قبل از لانه گزینی به دوره همه یا هیچ خوانده می شود.یعنی در این دوره اگر دارویی تراتوژن مصرف شود یا سبب مرگ جنین می شود یا اگر چنین پیامدی نداشته باشد جنین زنده خواهد ماند و دچار ناهنجاری دیگری نمی شود.بعبارت دیگر یا جنین میمیرد و یا زنده و سالم می ماند.پس اگر بعد از مصرف دارویی تراتوژن فرد متوجه بارداری شود در صورتی که جنین سقط نشود جای نگرانی دیگری نیست.

در طی 8 هفته اول شکل گیری و تکامل اعضای جنینی شکل می گیرد بنابراین بحرانی ترین دوره از نظر ایجاد ناهنجای ساختمانی است. مثلا قسمت عمده تکامل قلب در 5/3 تا 6 هفتگی است و در 8 هفتگی به طور کامل شکل گرفته، داروهایی که باعث ناهنجاری قلبی می شوند، تنها در صورتی اثر گذار خواهند بود که طی این مدت مصرف شوند و چنانچه بعد از این دوره مصرف شوند تاثیر مخربی نخواهد داشت. بعنوان مثال داروی ایزوترتینوئین در صورت مصرف در سه ماهه اول موجب ناهنجاریهای عمده جنینی در سر و صورت، گوشها،شکاف کام و .. می شود و یا داروهای هورمونی مردانه حاوی آندروژنها و یا پروژسترونهای قوی از هفته 7 تا 12 جنینی موجب مردانه شدن ظاهر دستگاه تناسلی جنین دختر می شود.

داروها برحسب خطر آنها در بارداری براساس تقسیم بندی سامان غذا و داروی آمریکا( FDA) به 5 دسته تقسیم می شود:

1.گروه A : داروهایی که در این دسته قرار می گیرد مطالعات شاهد دار بی خطربودن آنها را در بارداری به اثبات رسانده اند و تحقیقات انجام شده روی زنان باردار خطری را برای جنین آنها به اثبات نرسانده است. برخی ویتامینها مانند اسید فولیک در این دسته قرار می گیرند.

2.گروه B : در این دسته داروهایی قرار دارند که شواهدی در مورد خطرناک بودن آنها درانسان وجود ندارد. حتی اگر این داروها روی حیوانات خطری را نشان داده باشند روی انسان خطری وجود ندارد. داروهایی مانند آنتی بیوتیکهایی( مانند پنی سیلین – آموکسی سیلین- سفیکسیم – سفالکسین در این دسته قرار می گیرند.)

3.گروه C : در مورد داروهای این دسته ، نمی توان امکان بی خطری را کاملا رد کرد مطالعات انسانی روی این داروها انجام نشده است. و مطالعات حیوانی هم یا انجام نشده است یا اگر انجام شده است، خطری را نشان داده است. در مورد این داروها باید فواید را در برابر مضرات سنجید . و بعد آنها را برای خانمهای باردار تجویز نمود.

4.گروه D : این گروه شامل داروهایی است که شواهدی از بروز خطر به دنبال مصرف آن در انسان گزارش شده است. داده های به دست آمده از پژوهشها پس از به بازار آمدن این داروها بروز خطراتی را در جنین نشان داده است. در عین حال در شرایط خاصی منافع استفاده از این داروها به مضرات آن غلبه می کند و اگر بیماری خطرناک باشد و داروی کم خطرتری وجود نداشته باشد بهتر است این داروها مورد استفاده قرار گیرند.

5.گروه X : این داروها در بارداری به طور کلی منع مصرف دارند و مطالعات انجام شده روی انسان و حیوان نشاندهنده بروز خطرات جدی است.

با توجه به موارد ذکر شده در ادامه لیستی از داروهایی آمده که معمولا در بارداری مصرف میشوند و گروه دارویی آنها جهت آگاهی مصرف کننده ذکر شده :

. آ اس آ : رده D

. ارگوتامین سی : رده X

. اریترومایسین : رده B

. اسپیرونولاکتون : رده D

. استامینوفن : رده B

. استامینوفن کدئین : رده C

. استروژن کونژوگه و قرص های ضد بارداری و کلا داروهای دارای هورمونی زنانه : رده X

. اسید فولیک : رده A

. اکسپکتورانت : رده C

. اکسپکتورانت کدئین : رده C

. آلپرازولام : رده D

. امگا 3 : رده C

. آلومینیوم ام جی اس : رده C

. آموکسی سیلین : رده B

. امپرازول : رده C

. آنتی هموروئید : رده C

. ایبوپروفن (ژلوفن – ادویل) : رده B

. ایزو ترتینوئین (روآگوتان- آکوتان) : رده X

. ایمی پرامین : رده D

. ایندومتاسین : رده B (البته در سه ماهه سوم رده D)

. بتامتازون : رده C

. برم هگزین : رده C

. بلادونا: رده D

. بیزاکودیل : رده C

. بیسموت : رده D

. پروپرانولول ( ایندرال ) : رده C

. پرومتازین : رده C

. پزودوافدرین : رده C

. پماد آسیکلوویر( برای تبخال ) : رده C

.  پماد سوختگی :NR

. پنی سیلین ها : رده B

. پیروکسیکام : رده C

. تاموکسیفن : رده D

. تتراسایکلین خوراکی : رده Dو موضعی B

. ترامادول : رده C

. ترانکسامیک اسید : رده X

. تریامترن اچ : رده B

. تریامسینولون : رده C

. تریپل سولفا : رده C

. جمفیبروزیل : رده C

. جنتامایسین : رده C

. داکسی پین : رده C

. داکسی سایکلین : رده D

. دانازول : رده X

. دایجستیو : رده C

. دایمتیکون :NR

. دکسترومتورفان : رده B و دکسترومتورفان پی : رده C

. دگزامتازون : رده C

. دهانشویه بنزیدآمین : رده C

. دی سیکلومین : رده B

. دی هیدروارگوتامین : رده X

. دیازپام : رده D

. دیفن هیدرامین : رده B و کامپاند : رده C

. دیفنوکسیلات : رده C

. دیکلوفناک : رده B

. دیمن هیدرینات : رده B

. رانیتیدین : رده B

. سفالکسین : رده B

. سفتریاکسون : رده B

. سفیکسیم : رده B

. سلکوکسیب : رده B و سه ماهه سوم رده D

. سلنیوم سولفاید ( لوسیون شامپو برای شوره سر ) : رده C

. سوربیتول : رده C

. سوکرالفات : رده B

. سولفاستامید : رده C

. سیپروترون استات : رده C و کامپاند رده X

. سیپروفلوکساسین : رده C

. سیپروهپتادین : رده B

. سیتالوپرام : رده C

. سیتریزین : رده B

. فاموتیدین : رده B

. فروس سولفات ( کلا قرص های حاوی آهن مثل فرفولیک و فولیکوفر و ففول و فولایرون و فروگلوبین) : رده A

. فوروزماید : رده C

. فلوکسیتین : رده C

. فلوکونازول : رده C

. فنازوپیریدین : رده B

. فنیل افرین : رده C

. فورازولیدون رده C

. فیناستراید ( همان پروپشیا یا Finpecia که برای جلوگیری از ریزش مو هم مصرف می شود) : رده X

. قرص سرماخوردگی بزرگسالان یا آدولت کلد : رده B

. کاپتوپریل : رده C

. کاربامازپین : رده D

. کتوتیفن : رده C

. کتوکونازول : رده C

. کرومولین سدیم : رده B

. کلردیازپوکساید : رده D

. کلرفنرآمین : رده B

. کلرهگزیدین : رده B

. کلرید سدیم ( برای شستشوی بینی و .. ) : رده C

. کلسیم دی : رده C

. کلسیم فورت جوشان : رده A

. کلوتریمازول : رده B

. کلومیفن : رده X

. کلیدینیوم سی : رده D

. کوآموکسی کلاو : رده B

. کوتریموکسازول : ردهC  و اواخر بارداری  ممنوع

. گاباپنتین : رده C

. گایافنزین : رده C

. گلی بنکلامید : رده B

. لاینسترنول : رده X

. لوپرامید : رده B

. لوراتادین : رده B

. لورازپام : رده D

. لوزارتان : رده C و سه ماهه دوم و سوم رده D

. لوواستاتین ، سیمواستاتین و داروهای منتهی به پسوند استاتین که برای کاهش چربی خون هستند : رده X

. لووتیروکسین : رده A

. ماینوکسیدیل : رده C

. مترونیدازول : رده B

. متفورمین : رده B

. متوکاربامول : رده C

. متوکلوپرامید ( پلازیل ) : رده B

. متی مازول : رده D

.متیل دوپا : رده B

. متیل سالیسیسلات : رده C

. متیل فنیدات ( ریتالین ) : رده C

. مفیک اسید : رده C

. مولتی ویتامین معمولی : رده B ، مینرال و تراپیوتیک : رده A

. ناپروکسن : رده B

. نالیدیکسیک اسید : رده C

. نفازولین : رده C

. نیتروفورانتوئین : رده B

. نیستاتین : رده B

. وارفارین : رده X

. والپروآت سدیم ( دپاکین ) : رده D

. ویتامین A : رده B ولی در صورت مصرف بیش از حد مجاز رده  Dو حتی X

. ویتامین C: رده C

. ویتامین آ د : رده B

. ویتامین ب 6 : رده A

. ویتامین ب کمپلکس : رده C

. هیدروکسی زین : رده C

. هیدروکسید منیزیوم : رده B

. هیدروکلرتیازید : رده B

. هیدروکورتیزون : رده C

. هیدروکینون : رده C

. هیوسین :رده C

. یدوکینول : ردهC

در ادامه نیز توضیحاتی در رابطه با چند گروه دارویی مهم آمده که اطلاع از آنها برای کلیه زنان باردار مفید میباشد.

. مشتقات پنی سیلین (آموکسی سیلین و آمپی سیلین ) : در دوران بارداری بی خطرهستند. مصرف پنی سیلین ها در دوران شیردهی مشکلی ایجاد نمی کند.

. سفالوسپورینها : این داروها در بارداری بدون خطر هستند.

. مترونیدازول : مترونیدازول برای انسانها کارسینوژن نیست وسبب اختلالات جنین نمی شود. ولی برخی اعتقاد دارند که بهتر است از مترونیدازول بعد از سه ماهه اول بارداری استفاده شود. مترونیدازول در شیردهی بدون خطر است. البته توصیه می شود که بدنبال تجویز دوز ۲ گرمی دارو ، شیردهی برای ۲۴ – ۱۲ ساعت قطع شود.

. آمینوگلیکوزیدها : تجویز این داروها به مادر با افزایش خطر اتوتوکسیسیته(آسیب رسانی به گوش) در جنین همراه است بنابراین بهتر است  فقط در عفونتهای گرم منفی شدید از آن استفاده شود. آمینوگلیکوزیدها در دوران شیردهی منع مصرف ندارند.

. کوتریموکسازول : تماس با این دارو در سه ماهه اول بارداری مختصری بر خطر ایجاد نقایص هنگام تولد ( بویژه نقایص قلبی عروقی ) می افزاید. برخی مطالعات بر افزایش خطرابتلا جنین به نقایص لوله عصبی خبر داده اند. بهتر است این دارو در سه ماهه اول بارداری استفاده نشود. در نوزادان این دارو می تواند باعث افزایش هیپربیلی روبینمی(زردی) شود. بنابراین بهتر است نزدیک به زمان وضع حمل استفاده نشود. در دوران شیردهی این دارو مشکلی ایجاد نمی کند.

. نیتروفورانتوئین : در بیماران مبتلا به کمبود G6PD (فاویسم) نیتروفورانتوئین می تواند سبب آنمی همولیتیک (حالتی از شعله ور شدن بیماری که توام به کم خونی ناشی از سلولهای قرمز خون است)شود. بهتر است این دارو نزدیک به زایمان استفاده نشود. این دارو دردوران شیردهی منع مصرف ندارد.

. اریترومایسین وآزیترومایسین : به عنوان جایگزین پنی سیلینها استفاده می شوند. مصرف این داروها در شیردهی بلامانع است.

. تتراسیکلینها : این داروها میتوانند سبب رنگی شدن دندان و اختلالات اسکلتی شوند. در مورداستفاده ازاین داروها در بارداری باید خطرات و فواید در برابر هم سنجیده شود. سیاه زخم از جمله مواردی است که در آن فایده مصرف داکسی سیلین برعوارض آن برتری دارد.

. کینولونها : از جمله سیپروفلوکساسین بر روی غضروف در حال رشد ( درحیوانات)اثر توکسیک یا سمی دارند. بنابراین بجز در موارد شدید نباید ازاین داروها در دوران حاملگی استفاده کرد.

. آنتی هیستامینها : بیشترآنتی هیستامینها در دوران حاملگی بدون خطر هستند، اما برم فنیرامین باافزایش خطر ناهنجاری جنین همراه است. ازجمله آنتی هیستامینهای بی خطر دردوران حاملگی می توان به کلرفنیرامین ، کلماستین ، دیفن هیدرامین وداکسیلامین اشاره کرد. در مورد آنتی هیستامینهای جدیدتر( آستمیزول ،سیتریزین ، لوراتادین ) اطلاعات کافی دردست نیست، بنابراین بهتر است بعنوان خط دوم درمان از آنها استفاده شود.

. دکونژستانها : دکونژستانهای خوراکی داروهای سمپاتومیمتیک هستند. از این داروهامیتوان به پزودوافدرین ، فنیل افرین و فنیل پروپانولامین اشاره کرد. مصرف پزودوافدرین در سه ماهه اول بارداری با گاستروشزی(بیرون ماندن احشا شکمی از دیواره شکم) همراه بوده است.

. داروهای ضد سرفه : این داروها نظیر کدئین و دکسترومتورفان در حاملگی بی خطر هستند.

. داروهای ضد آسم : آسم شایعترین بیماری تنفسی مزمن در دوران حاملگی است که می تواند سبب زایمان زودرس – کاهش وزن نوزاد  شود. تمامی بیماران باید سالانه واکسن آنفولانزا دریافت کنند.

. بتاآگونیستها : این داروها نظیر آلبوترول ، تربوتالین و متا پروترنول استنشاقی خط اول درمان آسم حاد هستند. آگونیستهای استنشاقی گیرنده بتا در دوران حاملگی وشیرخوارگی بدون خطر هستند. تمامی این داروها میتوانند سبب تاکی کاردی ودیگر اثرات قلبی عروقی شوند. این اثرات معمولا خفیف وخودمحدود هستند.

. گلوکوکورتیکوئیدها : استروئیدهای استنشاقی ( بکلومتازون ) نیز خط اول درمان آسم هستند که تراتوژن نیستند و در دوران شیردهی نیز می توان استفاده کرد. گلوکوکورتیکوئیدهای سیستمیک میتوانند خطر شکاف لب و کام را تا ۵ برابرافزایش دهند.

. داروهای آنتی دوپامینرژیک : نظیر پروکلرپرازین ، متوکلوپرامید ، کلرپرومازین ، پرفنازین ، دروپریدول ،هالوپریدول در مقایسه با آنتی هیستامینها عوارض مادری بیشتری ایجاد می کنندو ممکن است با افزایش مختصر خطر نقایص هنگام تولد همراه باشند. بهتر است از پروکلرپرازین یا متوکلوپرامید به عنوان داروهای خط اول از این دسته استفاده شود. این داروها در شیردهی بدون خطر هستند البته باید نوزاد را ازنظر سداسیون(کاهش سطح هوشیاری) تحت نظر داشت.

. داروهای ضد ریفلاکس : آنتی اسیدها خط اول درمان و بدون خطر هستند. آنتی هیستامینهای H2در دوران حاملگی و شیردهی بدون مشکل هستند. میتوان از داروهای پیش برنده نظیر متوکلوپرامید استفاده کرد. در ارتباط با سیزاپراید اطلاعات کمی وجود دارد. سوکرالفیت ممکن است سبب بهبود علائم شود. مصرف میزوپروستول در دوران بارداری ممنوع است(احتمال سقط را بالا میبرد). بهتر است از مهارکننده های پمپ پروتون هم دربارداری استفاده نشود.

. مسکن ها : آسپیرین براحتی از جفت عبور می کند و مصرف آن در سه ماهه اول بارداری با گاستروشزی همراه است. دوز بالای آسپیرین با جدا شدن زودرس جفت همراهی دارد. بهتر است از آسپیرین در دوران شیردهی استفاده نشود.

ایندومتاسین و ایبوپروفن : می توانند سبب تنگی مجرای شریانی شوند و بنابراین نباید بعد از هفته ۳۲بارداری مورد استفاده قرار گیرند. همچنین بعد از سه ماهه اول می توانند سبب الیگو هیدرآمنیوس شوند ( تاثیر مستقیم روی کلیه جنین ). از این دو دارو میتوان در شیردهی استفاده کرد.

استامینوفن : در دوزهای معمول در دوران حاملگی و شیردهی بی خطر است. این دارو مسکن انتخابی برای انواع دردها است.

. مسکن های اپیوئیدی : تمامی این داروها از جفت عبور می کنند. مصرف این داروها نزدیک به زمان وضع حمل می تواند سبب دپرسیون نوزاد شود.

. داروهای ضد افسردگی : داروهای ضدافسردگی سه حلقه ای سبب مالفورماسیون نمی شوند اما در دوران حاملگی بهتر است از نورتریپتیلین- دزیپرامین – آمی تریپتیلین و ایمیپرامین استفاده کرد. اما در مورد استفاده از آمی تریپتیلین و ایمی پرامین در دوران شیردهی هشدار داده شده است.

. فلوکستین : خطر مالفورماسیون های جنینی را افزایش نمی دهد ولی فلوکستین و دیگرSSRIهابا اختلال در تطابق نوزاد ( شامل دشواری تنفس ، سیانوز در هنگام شیر خوردنو لرزش ) همراه هستند. تاثیر فلوکستین بر روی شیرخوار شخص است و میتواند سبب نگرانی باشد.

. پاروکستین : مصرف این دارو می تواند با افزایش خطر نقایص قلبی همراه باشد. همچنین در سه ماهه سوم ، خطر ایجاد هایپرتنشن(فشار خون بالا) پایدار ریوی در نوزاد افزایش می یابد. بنابراین در دوران حاملگی نباید از این دارو استفاده شود.

. داروهای ثابت کننده خلق : لیتیوم – والپروات و کاربامازپین تراتوژن هستند.

مطالعات جدید ارتباط لیتیوم با آنومالی ابشتاین را زیر سوال برده اند. لیتیوم سبب هیدرآمنیوس ( در نتیجه دیابت بی مزه در جنین ) نیز می شود. ازلیتیوم نباید در دوران شیردهی استفاده شود.

والپروات سدیم و کاربامازپین با افزایش خطر ایجاد نقایص لوله عصبی همراه هستند. در صورت استفاده از این داروها باید در سه ماهه دوم سونوگرافی هدفمند انجام شود وغربالگری از نظر آلفافیتوپروتئین سرم مادر صورت گیرد.

. داروهای ضد اضطراب : ممکن است بنزودیازپین ها با افزایش خطر ایجاد شکاف لب همراه باشند. تاثیر این داروها بر روی شیرخوار شخص است و می تواند سبب نگرانی باشد.

. داروهای آنتی سایکوتیک : داروهای ضد سایکوز مانند بوتیروفنون ها ( هالوپریدول ) وفنوتیازین ها بدون خطر هستند. بهتر است هالوپریدول در شیردهی استفاده نشود.

. ویتامین ها و املاح : فولات از وقوع NTD(نقایص لوله عصبی) می کاهد و ممکن است سبب کاهش اختلالات دستگاه قلبی عروقی و ادراری نیز شود.

آهن هماتوکریت در زمان زایمان و ۶ هفته بعد از آنرا بالاتر می برد.

بر اساس برخی مطالعات کلسیم سبب کاهش میزان بروز هایپرتنشن بارداری و پره اکلامپسی می شود.در موارد کمبود روی تجویز آن می تواند بر وزن و دور سر نوزاد بیافزاید.

تنها ویتامین تراتوژن ویتامین A است این ویتامین در دوز بیش از ۱۰۰۰۰ واحددر روز تراتوژن است و می تواند سبب آنومالیهای ستیغ عصبی در جمجمه شود. بهتر است روزانه بیش از ۵۰۰۰ واحد مصرف نشود.

. داروهای ضد تشنج : فنی توئین می تواند سبب سندرم هیدانتوئین جنینی شود که با آنومالی های سری صورتی – اندامها – تاخیر در رشد و تکامل نوزاد مشخص می شود. از این دارومی توان در دوران شیردهی استفاده کرد.کاربامازپین اختلالاتی شبیه فنی توئین ایجاد می کند و علاوه بر آن خطر اسپینا بیفیدا را نیز افزایش می دهد.فنوباربیتال اختلالاتی شبیه به سندرم هیدانتوئین ایجاد میکند و علاوه بر آن سبب اختلالات قلبی و شکاف دهان و صورت نیز می شود.

والپروات سدیم میتواند سبب اسپینابیفیدا در ناحیه لومبوساکرال – اختلالات قلبی – شکاف دهان و صورت واختلالات ادراری تناسلی شود. از این دارو درشیردهی میتوان استفاده کرد.

. داروهای ضد انعقاد : وارفارین تراتوژن است و به راحتی ازجفت عبور میکند.وارفارین میتواند سبب هیپوپلازی بینی- آتروفی دو طرفه اپتیک – نابینایی و عقب افتادگی ذهنی شود.

هپارین (رگولر و با وزن مولکولی کم ) به مقدار زیاد از جفت عبور نمی کند وتراتوژن نیست. از داروهای ضد انعقاد می توان در شیردهی استفاده کرد.

. داروهای ضد سردرد : سوماتریپتان به نظر تراتوژن نمی آید.از بتابلوکرها و بسیاری از داروهای ضد افسردگی برای پیشگیری از سردرداستفاده می شودو به نظر میرسدکه در دوران حاملگی و شیردهی بی خطر باشند.

. نیکوتین : از جریان خون رحمی جفتی می کاهد و بر خطر زایمان زودرس ،  LBW (وزن کم هنگام تولد) بودن نوزاد و سندرم مرگ ناگهانی شیرخوار می افزاید.

. الکل : می تواند سبب سندرم جنین الکلی شود که با تغییرات سری جمجمه ای واختلال در تکامل شناختی مشخص می شود.

. کوکائین : در دوران حاملگی با افزایش خطر جدا شدن جفت ، PROM (پارگی زودرس کیسه آب) وLBW (وزن کم هنگام تولد)بودن نوزاد همراه است.

آمفتامین ها نیزاز جمله شایعترین داروهائی هستند که مورد سوء استفاده قرار میگیرند. در برخی مطالعات افزایش بروز شکاف کام و لب به دنبال مصرف این داروها در دوران حاملگی ذکر شده است. در ارتباط با تاثیر آمفتامین ها برروی رشد جسمانی و تکامل رفتاری و هوشی در دراز مدت نگرانی وجود دارد.

در انتها لیستی ازداروها یا موادی که تراتوژن( آسیب زا) مشکوک یا اثبات شده هستند و بنابراین مصرف انها در بارداری خطرناک است ، آمده است:

. الکل

. داروهای مهار کننده آنزیم ACE مانند کاپتوپریل و انالاپریل

. آمینوپترین متیل مرکوری (METHYLMERCURY )

. بکساروتن (BEXAROTENE)

. متوتروکسات (METHOTROXATE)

. بوزنتان (BOSENTAN)

. میزوپروستول (MISOPROSTOL)

. کاربامازپین (CARBAMEZEPINE)

. میکوفنولات (MYCOPHENOLATE)

. کلرامفنیکل (CHLORAMPHENICOL)

. پاروکسیتین(PAROXETINE)

. کلر بیفنیل (CHLORBIPHENYLS )

. پنی سیلامین (PENICILLAMINE)

. کوکائین (COCAINE )

. فنوباربیتال (PHENOBARBITAL )

. کورتیکو استروئیدها (CORTICOSTEROIDS )

. فنی توئین (PHENYTOIN )

. سیکلوفسفامید (CYCLOPHOSPHAMIDE )

. ید رادیو اکتیو (RADIOACTIVEIODINE )

. دانازول (DANAZOL )

. ریباوارین (RIBAVARIN )

. دی اتیل استیل بسترول ((DES

. تاموکسیفن (TAMOXIFEN )

. ایزوتریتینوئین (ISOTERTINOIN )

. تتراسایکلین (TETRACYCLINE )

. لوفلونومید (LUFLUNOMI )

. لیتیوم (LITHIUM)

. تالیدوماید (TALIDOMIDE)

. تولوئن (TOLUENE)

. تنباکو (TOBACCO)

. ترتینوئین (TERTINOINE)

. والپروات سدیم (VALPROATE SODIUM)

. وارفارین (WARFARIN)

. افاویرنز (EFAVIRENZ)

سایت کودک ، بارداری ، زایمان ، تربیت کودک ، بیماری های کودک ، نی نی1