مشکلات و بیماری های دهان و دندان در دوران بارداری می توانند به راحتی درمان شوند، اما اگر عفونت و التهاب دهان، دندان و لثه درمان نشود می تواند برای سلامت مادر و جنین خطرناک باشد. در این مقاله به اینکه آیا مشکلات دهان و دندان در بارداری خطرناکند یا خیر اشاره می کنیم.
به علت کارکرد ویژه و نفوذ هورمونهای بارداری و همچنین افزایش جریان خون در تمامی بدن مثل دهان در دوران بارداری، معمولا لثهها نرم، متورم و حساستر از حالت معمول میشوند و احتمال التهاب لثه و عفونت دندان نیز افزایش مییابد. بنابراین، اگر از مراجعه به دندانپزشک بیزارید، این تنها زمانی است که نباید از ملاقات با او غافل شوید، حتی اگر اینطور بنظر برسد که مشکلی وجود ندارد. فراموش نکنید که حتی با درد خفیف دندان احتمال عفونت دندان در بارداری وجود دارد، به همین دلیل باید از کوچکترین علائم نیز غافل نشوید. درمان عفونت دندان در بارداری اهمیت بسیاری دارد زیرا اگر درمان نشود می تواند باعث آسیب به رشد جنین گردد.
عوارض عفونت دندان در بارداری
با پیروی از موارد زیر میتوانید مشکلات پیشروی را به حداقل برسانید:
توجه کنید که نباید هیچ یک از مشکلات دهان، لثه و دندان درد را در دوران بارداری نادیده بگیرید. درمان فوری و به موقع می تواند شما و جنین را از خطر حفظ کند.
ممکن است، لثههای ملتهب و دندان درد در بارداری نشانه بیماری به نام “جینجیوایتیس” (gingivitis) باشد که اگر بدون درمان رها شود، میتواند به مشکلات دهان و دندان (peridental) منجر شود. بیماریهای پریودنتال میتوانند به عفونتی منجر شوند که شما و جنین تان را تحت تاثیر قرار دهد و برای بارداری خطرناک است.
زمانیکه دندادنهایتان را میشوئید یا نخ دندان میکشید، مقدار کمی خونریزی از لثهها قابل انتظار است، چرا که لثهها در این دوران بیشتر آسیبپذیر میشوند. به همین علت برخی خانمها با فکر اینکه احتمالا خونریزی شدیدتر میشود، از کشیدن نخ دندان خودداری میکنند. ولی اگر با وجود مراقبت از دندانهایتان، خونریزی و درد ادامه یافت، هرچه سریعتر با دندانپزشک خود مشورت کنید.
درصورتیکه به هرگونه درمان دندانی نیاز دارید، حتما قبل از اجرای هرگونه مداوا، دندان پزشک خود را از بارداریتان مطلع کنید. بهتر است، برای درمانهای انتخابی دندانهایتان تا بعد از به دنیا آمدن فرزندتان صبر کنید، اما اگر به هرگونه مشکل دندانی مبتلایید، مثل دندان شکسته یا تورم چرکی، فورا برای مداوای آن به دندان پزشک مراجعه کنید.
باید از رادیوگرافی و عکسبرداری دندان در بارداری با اشعه ایکس خودداری کنید، اما اگر اجرای آن ضروری است، قبل از تصمیمگیری درباره بهترین روش برای اجرای آن، مراتب را با پزشک و دندانپزشک خود درمیان بگذارید. زیرا ممکن است عفونت شدید در لثه یا دندان بیشتر به شما آسیب برساند تا عکس بردای با اشعه ایکس.
متخصصین زنان و زایمان توصیه می کنند: هنگام شستشوی دندانها در دوران بارداری از فشار زیاد بر روی دندان و لثه خودداری کنید و از مسواکهای بسیار نرم استفاده کنید. درصورتیکه مسواک زدن به سمت انتهای دهانتان باعث حالت تهوع شما میشود، نخ دندان بکشید و از دهانشویه استفاده کنید.
قرصهای آهن و Buso drops نیز به عنوان ضدالتهاب عمل میکند و باعث التیام بافت مخاطی دهان میشوند. ویتامین C به تقویت و ترمیم سلولهای بدنی کمک کرده و در مرکبات، بروکلی، سیبزمینی، گوجه فرنگی و دیگر میوهها و سبزیها یافت میشود. اگر باردار هستید، حتماً مقدار پیشنهادی روزانه را مصرف کنید و اگر از مکمل ویتامین C استفاده میکنید، مقدار پیشنهادی آن تقریبا 80 میلیگرم در روز است. بهتر است مواد غذایی حاوی ویتامین های لازم را هم حتماً مصرف کنید.
اگر هنوز باردار نشده اید، به شما توصیه می کنیم پیش از باردار شدن به دندانپزشک بروید و پس از درمان همه بیماری ها و مشکلات دهان و دندان اقدام به بارداری کنید.
نویسنده :
تیم تالیف و ترجمه نی نی پلاس
منبع: نی نی پلاس
سلامت مادر در بارداری
سلامت مادر در بارداری
سلامت مادر در بارداری
سلامت مادر در بارداری
سلامت مادر در بارداری
وزن و تغذیه در بارداری
عوارض عفونت دندان در بارداری
وزن و تغذیه در بارداری
این بخش در حال طراحی می باشد
ضرورت مراقبتهای دندانپزشکی در زنان باردار
بارداری از جمله معدود شرایطی است که وقتی برای یک خانم پیش میآید تقریباً تمامی زمینههای زندگی او را برای مدت 9 ماه تحت تأثیر قرار میدهد. یک خانم باردار خواسته یا ناخواسته از برخی شرایط عادی و روزمره اجتناب میکند و بالعکس شرایطی را برای حفظ سلامت جنین خود مراعات می کند که شاید در حالت عادی به آنها بیتوجه باشد.توجه به این نکته ضروری است که بارداری بیماری نیست اما با یک خانم باردار به واسطه شرایط خاص فیزیولوژیک بارداری به شکل یک بیمار رفتار میشود. بنابراین مثل یک بیمار پای بایدها و نبایدهایی وسط میآید که تا قبل از بارداری از آنها خبری نبود و مراقبتهای دندانپزشکی از آن جملهاند …
کسی در مورد لزوم درمانهای دندانپزشکی برای تمام اقشار و گروهها در جامعه کوچکترین شکی ندارد اما در مورد خانمهای باردار قضیه کمی متفاوت است.
داستانهای ترسناکی از تأثیر منفی درمانهای دندانپزشکی روی جنین در جامعه رواج دارد و شاید به واسطه همین قصهها بسیاری از خانمهای باردار در دوران بارداری از مراجعه به دندانپزشک هراسانند. شاید خیلی هم نتوان به آنها خرده گرفت؛ درمانهای دندانپزشکی اصولا استرسزا و لوازم مورد استفاده در آن کمابیش ترسناک هستند.
از سوی دیگر درد و بیحسی با آن سرنگ خوفناک هم وجود دارد. به داروهای بیحسی و سایر مواد مورد استفاده در دندانپزشکی هم با شک و تردید نگریسته میشود که مبادا برای جنین مضر باشند. اما از همه مهمتر رادیوگرافی و اشعهای است که همه از اثرات وحشتناک آن سخن میگویند. مطالبی که در بالا آمد اصلیترین موارد نگرانی است که خانمهای باردار در مطب دندانپزشکی عنوان میکنند اما باید گفت عمده آنها بیپایه و اساس است.
برای روشن شدن موضوع توضیح برخی مسائل علمی ضروری بهنظر میرسد. دوره بارداری به 3 دوره سه ماهه تقسیم میشود که 3 ماهه نخست حیاتیترین و مهمترین آنها محسوب میشود. در این سه ماهه مخصوصا ماه نخست بارداری اندامزایی جنین آغاز میشود و وجود برخی عوامل مضر که به آنها «تراتوژن» میگویند ممکن است باعث بروز اختلالات جدی در جنین شود؛ اختلالاتی که به شکل انواع و اقسام بیماریها و سندرمهای مادرزادی بروز میکند که حاصل آن نوزادی معلول، عقبمانده و یا حتی مرده است.عوارض عفونت دندان در بارداری
این عوامل تراتوژن شامل بسیاری از داروها، برخی بیماریها نظیر سرخجه و موادی نظیر سیگار، الکل و مواد مخدر هستند. پس دوری گزیدن مادر از این عوامل که حتماً توسط پزشک تبیین میشود ضروری است.
سه ماهه سوم نیز از جهت خطر زایمان زودرس قابل اهمیت است. در این بین سه ماهه دوم بیخطرترین دوره بارداری به حساب میآید. باید گفت درمانهای دندانپزشکی و داروهای مورد استفاده در آن بهجز چند داروی خاص تقریباً هیچ منع تجویزی در دوران بارداری ندارند و خانمهای باردار میتوانند بدون مشکل تحت درمان قرار گیرند.
اما در مورد رادیوگرافیهای درمانی ذکر چند نکته ضروری است؛ نخست اینکه بر طبق محاسبات صورت گرفته میزان اشعه لازم برای تهیه رادیوگرافی از تمام دندانها بسیار بسیار کمتر از مقدار اشعهای است که ممکن است به جنین آسیب وارد کند که دور بودن محل تابش اشعه از رحم هم باعث کاهش اشعه جذب شده میشود.
اما در عین حال قانونی در علم رادیولوژی وجود دارد که به موجب آن تابش اشعه به بیمار باید تا حد امکان محدود و فقط در موارد ضروری صورت گیرد. یعنی دندانپزشک با انجام یک معاینه بالینی دقیق میتواند تعداد رادیوگرافیهای مورد نیاز را به حداقل ممکن کاهش دهد.
در عین حال استفاده از پیشبندهای سربی که سایر نواحی بدن را از معرض اشعه دور نگه میدارد نگرانی در مورد خطرات جذب اشعه را از بین میبرد اما به هر حال قاعده بر این است که تا حد امکان از تهیه رادیوگرافی از خانمهای باردار اجتناب شود که دلیل آن بیشتر ایجاد یک اطمینان روانی در بیمار است.
نامها و نشانهها
آیا تمام درمانهای دندانپزشکی برای خانمهای باردار قابل انجام است؟ برای پاسخ دادن به این پرسش باید گفت اصولاً درمانها یا اختیاری هستند یا اجباری؛ درمانهای اختیاری ضرورت حاد و فوری ندارند و تهدید کننده سلامت فرد نیستند، بنابراین میتوانند به تعویق افتاده یا اصلاً انجام نشوند مثل درمانهای ارتودنسی، درمانهای زیبایی و برخی درمانهای ترمیمی و جراحیهای زیبایی فک و ایمپلنت.
انجام این درمانها در دوران بارداری اصلاً توصیه نمیشود، چون بهراحتی میتوان انجام آنها را به بعد از زایمان موکول کرد. واقعاً چه نیازی است که برای یک درمان زیبایی مادر و جنین را تحت استرس بیموردی قرار داد؟ در عین حال انجام برخی درمانهای پیچیده هم بهتر است به بعد از زایمان موکول شود، مثل جراحیهای لثه که گرچه برای تأمین سلامت لثه ضروری هستند اما بهتر است تا بعد از وضع حمل به تعویق انداخته شوند.
اما دسته دیگر درمانهای اجباری هستند که انجام آنها ضروری است. درمان دندان درد، آبسه و عفونت پیشرونده دندانی، ترمیم پوسیدگیهای مهاجم و جرمگیری در صورت مشاهده علایم بیماری پیشرونده لثه از جمله این درمانها هستند.
مثلاً اگر یک خانم باردار با دندان درد از مراجعه به دندانپزشک امتناع کند عفونت و استرس ناشی از درد خطرات بیشتری برای او و جنین به همراه خواهند داشت تا اینکه دندانپزشک بخواهد برای او درمان ریشه انجام دهد. در چنین مواردی دندانپزشک با در نظر داشتن وضعیت خاص بیمار قادر به انجام درمانهای اورژانس خواهد بود و مادر باردار در صورت بروز چنین مشکلاتی نباید در مورد درمان فوری آنها کمترین تردیدی بهخود راه دهد.
معمولاً برای انجام درمانهای دندانپزشکی برای خانمهای باردار دندانپزشک از پزشک متخصص زنان در مورد بیخطر بودن درمان نظرخواهی خواهد کرد. اگر متخصص زنان احتمال بروز خطر را برای بیمار خود گوشزد نماید اغلب دندانپزشکان متخصص با مشورت جراح دهان و فک و صورت درمان را بر عهده میگیرند. البته روندی که ذکر شد همیشگی و قطعی نیست.
وقتی که زود دیر میشود
رعایت بهداشت دهان و دندان برای خانمهای باردار به مراتب واجبتر و مهمتر از افراد عادی است. در دوران بارداری با تغییر تعادل هورمونی بافتهای لثه به عوامل بیماریزا بهشدت حساس میشوند به نحوی که با حضور کمترین مقدار جرم و پلاک باکتریایی، لثه ملتهب شده و تمایل به خونریزی دارد.
برخی از خانمهای باردار برای پرهیز از خونریزی لثه از مسواک زدن و مصرف نخ دندان خودداری میکنند که ناگفته پیداست باعث وخیمتر شدن وضعیت لثه میشود؛ در نتیجه عفونت لثه پیشرفت کرده و در صورت بیتوجهی نسبت به درمان استخوان و سایر بافتهای نگهدارنده دندان هم درگیر میشوند که میتواند منجر به لقی و از دست رفتن دندان شود.
در عین حال محققان گزارش کردهاند که عفونتهای لثه میتواند منجر به تولد نوزاد با وزن کم شود که عوارض خاص خود را بهدنبال دارد.
برخی از خانمهای باردار نیز بهدلیل بروز حالت تهوع قادر به مسواک زدن نیستند. این مشکل را با مصرف کم خمیر دندان و شستن دهان قبل از مسواک با آب سرد میتوان تا حدود زیادی برطرف کرد.
توصیه میشود خانمهایی که قصد بچهدار شدن دارند قبل از بارداری حتماً به دندانپزشک مراجعه کرده تا پیش از آغاز دوران پر استرس بارداری و بروز مشکلات اورژانس درمانهای لازم دندانپزشکی انجام گیرد.
لطفا نظرات خود را درباره این مطلب با “نی نی نما” در میان بگذارید …
تمامي حقوق مادي و معنوي سايت براي ني ني نما محفوظ مي باشد و استفاده از مطالب فقط بادرج نام و لينک سايت مجاز است.
عوارض عفونت دندان در بارداری
مساله مهم در درمان عفونتهای دندان، یافتن علت آنها است. در بسیاری موارد، یک دندان پوسیده که مدتها درمان نشده میتواند علت عفونت باشد.
گاهی هم یک دندان عقل نهفته در لثه و یا گاهی نیز ضربه به دندان که باعث ترک آن شده، میتواند عامل ایجاد عفونت باشد.
عفونتهای دندانی در بسیاری موارد در نوک ریشه دندان متمرکز میمانند، اما در بعضی موارد به بافتهای اطراف پخش میشوند.
این مساله که عفونت متمرکز میماند یا پخش میشود، تا حد زیادی بستگی به مقاومت بدن فرد و قدرت باکتری دارد.
در مواردی که مقاومت بدن شخص کم شده است (به طور مثال شرایط دیابت کنترل نشده) باکتریها به سرعت انتشار پیدا میکنند و به نسوج اطراف پخش میشوند.
انواع عفونت دندان
اگر عفونت دندان در استخوان نگهدارنده دور دندان (آلوئول) محدود بماند، التهاب استخوان رخ میدهد. در چنین حالتی دندان به ضربه حساس میشود و فرد حس میکند دندان کمی از حفره خود بیرون آمده است.
حال اگر عفونت از استخوان خارج شود و وارد نسج نرم شود، تورم در آن رخ خواهد داد. در این حالت، عفونت در یک ناحیه متمرکز نیست و چرکی هم وجود ندارد. به چنین حالتی سلولیت، گفته میشود.
اما اگر عفونت در یک محل متمرکز بماند و چرک هم ایجاد شود، آبسه تشکیل خواهد شد. آبسه ممکن است به عضلات فشار وارد کند و بیمار نتواند دهانش را به راحتی باز کند.
علایم عفونت دندان
علایم موضعی عفونت دندان شامل: درد هنگام جویدن غذا، التهاب، قرمزی، حساسیت دندان به گرما و سرما و سخت باز شدن دهان است.
علایم عمومی عفونت دندان شامل: تب، میزان نبض و تنفس بالا و التهاب غدد لنفاوی موضعی است. البته بسته به میزان پیشرفت عفونت، بعضی علامتها بیشتر و بعضی علامتها کمتر دیده میشوند.
عفونت هر دندان میتواند مناطق گوناگونی از سر و گردن را درگیر کند که بعضی از آنها خطرناک خواهند بود:
– عفونت دندانهای قدامی فک پایین: میتواند فضای زیر چانه را درگیر کند.
– عفونت دندانهای آسیای فک پایین: میتواند فضای زیر زبان یا زیر فکی را درگیر کند. در این حالت بلع، دشوار خواهد شد و بیمار نمیتواند دهان خود را به راحتی باز کند.
– عفونت دندانهای قدامی فک بالا (به خصوص اگر ریشه عمیق داشته باشند): میتواند باعث انتشار عفونت به حفره بینی شود.
– عفونت دندانهای نیش فک بالا (به خصوص اگر ریشه بلند داشته باشند): میتواند فضای زیر چشم یا سینوس را درگیر کند.
– عفونت دندانهای آسیای فک بالا: میتواند باعث انتشار عفونت در فضای کام یا گونه شود.
از آنجا که بسیاری از فضاهای سر و گردن با هم مرتبط هستند، انتشار عفونت میتواند از ناحیهای به ناحیه دیگر صورت بگیرد. بهطور مثال، در مواردی در پی عفونتهای دندانی، فضاهای گیجگاهی، حلقی یا بناگوشی هم میتوانند دچار عفونت شوند.
این عفونتها گاهی چنان به مناطق اطراف گسترش پیدا میکنند که خطر بسته شدن راههای هوایی فرد بیمار به وجود میآید. در این صورت بیمار باید در بیمارستان در قسمت آیسییو بستری شود تا از باز ماندن راههای هوایی فرد و جلوگیری از خفگی او اطمینان حاصل شود.
گسترش عفونتهای با منشا دندانی، در موارد نادری حتی سبب ایجاد آبسههای مغزی و گاه مننژیت نیز میشود. پس مهم است که جدی گرفته شود.
عوارض عفونت دندان در بارداری
درمان عفونت دندان
هدف اصلی از درمان، خارج کردن منبع عفونت است.
در اغلب موارد با کشیدن دندان عفونی، عامل مولد از بین خواهد رفت.
اگر آبسه تشکیل شده باشد، برش محل آبسه و تخلیه چرک، ضروری خواهد بود. تخلیه چرک آبسه گاهی هم به کمک عصبکشی دندان انجام میگیرد و عوامل عفونی از اتاقک عصب خارج خواهند شد.
قسمت بعدی درمان، بالا بردن قدرت دفاعی بیمار است. آنتیبیوتیک مناسب، استراحت کافی، رساندن مایعات به بیمار، داروهای ضددرد و دهانشویههای مناسب میتوانند دفاع شخص را بالا ببرند.
در نهایت باید گفت که بهداشت خوب دهان و ترمیم سریع پوسیدگیها، تا حد زیادی خطر ابتلا به عفونتهای دندانی را کم میکند.
پس، مساله بهداشت و درمان مشکلات حفره دهان را جدی بگیریم.
بخش سلامت تبیان
مطالب مرتبط:
مطالبی درباره بیماری های دهان و دندان
9