عوارض داروهای بیهوشی استنشاقی

خواص دارویی و گیاهی

نشان‌گذاری

عجب سازنده ی این علامت عرب دولاب است
[[رده:نمادهای
نوشتار]]

پاسخ به سوالات پزشکی و جنسی شما ، در مجله دلگرم کلیک کنید

عوارض داروهای بیهوشی استنشاقی

در این بخش پزشکی در سایت ایران ناز به عوارض مهم داروی بیهوشی اشاره می کنیم. با ما همراه باشید .

ایران ناز: سلامتی بزرگترین نعمت الهی است که تا خدشه ای به آن وارد نشود، قدرش را نخواهیم دانست. مردم در برهه ای از زندگی ممکن است به دلایل مختلف تحت جراحی و بیهوشی قرار بگیرند که این نیز علاوه بر بیماری، استرس زا خواهد بود.

آگاهی داشتن از اینکه طی بیهوشی و جراحی چه کارهایی برای فرد انجام می شود و انتظار چه مشکلاتی را بعد از آن داشته باشد، شاید مقداری از این استرس بکاهد.

در موارد، مردم بر این باورند که بسیاری از عوارض ناخواسته بعد از جراحی مربوط به بیهوشی و داروهای آن می باشد در حالی که اطلاع دقیق از مشکلات واقعی و غیرواقعی مربوط به بیهوشی به آنها کمک خواهد کرد تا نسبت به درمان این مشکلات اقدام کنند.

از جمله مشکلات بعد از جراحی که مردم آن را مرتبط با بیهوشی می پندارند، کاهش حافظه، مشکلات پوستی، ریزش مو و هستند اما در واقع اینها مشکلات غیروابسته می باشند که در زیر مختصر درباره آنها توضیح می دهیم.

داروهای بیهوشی نمی توانند باعث بروز آکنه شوند اما استرس جراحی می تواند مانند هر استرس دیگر باعث بروز آکنه گردد. گاهی مصرف آنتی بیوتیک ها بعد از عمل نیز می تواند باعث ایجاد آکنه گردد.

ارتباط بیهوشی با حافظه

بیهوشی با گازهای استنشاقی می تواند به صورت گذرا تا 2 ساعت بعد از بیهوشی باعث فراموشی گردد ولی گاهی برخی افراد بعد از جراحی دچار اختلالات شناختی (POCD Post-operative cognitive dys) می شوند که طبق تحقیقات انجام شده به دلیل کمبود اکسیژن یا کاهش خونرسانی به مغز نیست بلکه علت آن شروع پاسخ التهابی بدن به استرس جراحی می باشد.

POCD (اختلال شناختی بعد از عمل) به طور یکسان بعد از بیهوشی عمومی یا ناحیه ای اتفاق می افتد و به طور شایع بعد از جراحی قلب و نیز بعد از جراحی های سنگین غیرقلبی رخ می دهد.

سن بالا، طول مدت زمان بالای جراحی و بیهوشی، جراحی های بزرگ و عوارض حین جراحی، بروز عفونت بعد از عمل با میزان بروز بالاتری از POCD (اختلال شناختی بعد از عمل) همراه هستند. همچنین افراد با بیماری های همره کنترل نشده مثل دیابت و فشار خون بالایی که تحت درمان منظم نیست، افراد مسن با عملکرد مشکل دار ذهنی، سابقه قبلی سکته مغزی و سطوح تحصیلی پایین تر در معرض POCD (اختلال شناختی بعد از عمل) هستند.

مصرف داروهای ضد التهاب قبل از جراحی، کنترل درجه حرارت بدن حین جراحی، کنترل مطلوب درد حین و بعد از جراحی، کنترل و پیشگیری از عفونت بعد از جراحی راه های کنترل و پیشگیری از POCD (اختلال شناختی بعد از عمل) هستند.

همچنین بروز اختلال خواب و عدم توانایی خواب راحت در افراد بستری در بیمارستان می تواند باعث اختلال در یادگیری و حافظه گردد.

ارتباط بیهوشی با ریزش مو

جراحی های بزرگ همیشه با بیهوشی انجام می شوند و اکثر مردم ریزش موی خود را به بیهوشی نسبت می دهند در حالی که هیچ مدرکی دال بر ارتباط داروهای بیهوشی با ریزش مو وجود ندارد و استرس جراحی و مراحل نقاهت و بهبودی باعث آن می شوند.

ریزش مو در بیماران می تواند به دلایل عفونت حاد، آسیب و تصادفات شدید، جراحی های بزرگ، بیماری های مزمن همراه مانند سرطان، بیماری کبدی و کلیوی، تغییرات هورمونی (حاملگی، بیماری های تیروئید)، تغییرات رژیم غذایی به دلیل بیماری یا بعد از جراحی و مصرف داروهای مختلف بعد از جراحی باشد.

ارتباط بیهوشی با آکنه پوست

داروهای بیهوشی نمی توانند باعث بروز آکنه شوند اما استرس جراحی می تواند مانند هر استرس دیگر باعث بروز آکنه گردد. گاهی مصرف آنتی بیوتیک ها بعد از عمل نیز می تواند باعث ایجاد آکنه گردد.

ماندن و بستری بودن در بیمارستان نیز به دلیل اینکه باعث می شوند شما صورت خود را اصلا یا به دفعات کمتری شستشو دهید می تواند از علل بروز آکنه بعد از جراحی باشد.

اما یکسری از عوارض بعد از جراحی نیز وابسته به بیهوشی می باشد که به چند مورد از شایع ترین آنها اشاره می کنیم:

تهوع و استفراغ

تهوع و استفراغ بعد از جراحی معمولا در 24 ساعت اول در 3-2 درصد بیماران رخ می دهد که ریسک فاکتورهای بروز آن عبارتند از:

1- جنس زن

2- سابقه بیماری حرکت یا Motion Sickness (ایجاد تهوع و استفراغ هنگام سوار شدن به ماشین یا هواپیما)

3- سابقه تهوع و استفراغ در جراحی قبلی

4- استفاده از داروهای مسکن مخدری یا گاز N2O حین بیهوشی

5- برخی جراحی ها با تهوع و استفراغ بعد از عمل بیشتری همراه هستند مانند جراحی های گوش، جراحی روده، جراحی به روش لاپاروسکوپیف جراحی انحراف چشم

استفاده از روش های زیر در پیشگیری یا کاستن از شدت تهوع و استفراغ بعد از عمل موثر است:

1) استفاده از بیهوشی ناحیه ای به جای بیهوشی عمومی در صورت امکان

2) استفاده از مسکن های غیرمخدری

عوارض داروهای بیهوشی استنشاقی

3) استفاده از داروهای ضد استفراغ قبل و بعد از جراحی

گلودرد

گلودرد و خشونت صدا در اولین ساعات تا اولین روزهای بعد از بیهوشی در بیش از 4 درصد بیماران رخ می دهد. ریسک فاکتورهای بروز آن:

1- جنس زن

2- سن زیر 5

3- جراحی و به طبع آن بیهوشی که بیش از 3 ساعت طول بکشد.

راه های پیشگیری یا کاهش شدت گلودرد عبارتند از:

1) استفاده از بیهوشی ناحیه ای به جای بیهوشی عمومی در صورت امکان

2) استفاده از لوله تراشه کوچکتر

3) استفاده از داروهای مسکن ضدالتهابی با قرص های خنک کننده حلق مانند Strepsil یا دهان شویه با دیفن هیدرامین

سردرد

سردرد بعد از بیهوشی می تواند به دلایل بیهوشی، جراحی، کم آب بودن بدن و اضطراب باشد که اغلب ظرف چند ساعت برطرف می گردد و به داروهای مسکن جواب می دهد.

گاهی بعد از بیهوشی ناحیه ای کمر به پایین، سردرد شدیدی رخ می دهد که عوامل زیر در بروز آن دخیل هستند:

1- استفاده از سوزن های بزرگ برای بی حسی نخاعی

2- جنس زن

3- حاملگی

4- سنین جوان تر

5- سابقه سردرد در بیهوشی ناحیه ای قبلی

امید است با خواندن این مقاله برخی باورهای غلط در ارتباط با بیهوشی اصلاح گردد و عوارض واقعی وابسته به بیهوشی نیز به درستی درمان گردد.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مرکز همکار کاکرین ایران می باشد.

طراحی و بره نویسی : یکتاوب افزار شرق

عوارض داروهای بیهوشی استنشاقی

© 218 All Rights Reserved | Cochrane Iran Associate Centre

مایعات فرار

1.هالوتان

غیرقابل اشتعال،در همه انواع عمل جراحی قابل استفاده میباشد،القای بیهوشی آرام و سریع میباشد

⛔ عوارض:کاهش فشار خون و آسیب کبدی

عوارض داروهای بیهوشی استنشاقی

2.انفلوران

القای بیهوشی و ریکاوری آن سریع است،یک ضد درد قوی است 

⛔ عوارض:تضعیف سیستم تنفس،و با اپی نفرین سازگار نیست اگه استفاده شود ممکن است باعث vfشود.

3.ایزوفلوران

القای بیهوشی و ریکاوری سریع دارد،اثر شل کنندگی عضلانی زیادی دارد

⛔ عوارض:تضعیف تنفس عمیق

4.سوفلوران:

القای بیهوشی و ریکاوری سریع و کمترین عوارض جانبی را دارد پر مصرفترین داروی بیهوشی استنشاقی میباشد

⛔  عوارض:سرفه و اسپاسم حلق ،هیپرترمی بدخیم

5.دسفلوران:به ندرت در ارگانها مسمومیت ایجاد میکند

⛔ عوارض:التهاب تنفسی علتی برای شروع هایپرترمی بدخیم

⬅  گازها شامل

1.اکسید نیتروژن:استنشاقی به روش نیمه بسته،ب همراه o2برای اعمال جراحی کوچک استفاده میشود

⛔  عوارض:آرام سازی ضعیف،بیهوشی ارام،ممکن است باعث هیپوکسی شود.

2.اکسیژن:میتواند اکسیژن در دسترس بافت ها را افزاییش رهد

⛔ عوارض:غلظت بالای آن خطرناک است،هنگامی که با لیزر استفاده میشود خطر آتش سوزی میشود.

 به کانال اطلاعات پرستاری بپیوندید.

✅کتامين

 موارد و مقدار مصرف:

القا بيهوشي عمومي بويژه براي جراحي و کارهاي تشخيصي کوتاه مدت که نياز به شل کننده عضلاني نداشته باشد.

 به همراه بيهوش کننده‌هاي ديگر يا داروهاي با قدرت پايين مانند اکسيد نيترو.

 بزرگسالان و کودکان: mg/kg 4-1 وريدي در مدت 6 ثانيه .

 جهت نگه داشتن بيهوشي mg/kg 13-5/6 عضلاني، با افزايش مقدار نصف دوز شروع، قابل تکرار کردن مي‌باشد.

 موارد منع مصرف و احتياط:

 موارد منع مصرف:

⬅  حساسيت به دارو ،

⬅  بيماران قلبي ـ عروقي،

⬅  آنهايي که افزايش ناگهاني فشار برايشان مضر باشد.

✳ موارد احتياط:

عوارض داروهای بیهوشی استنشاقی

⭐  بيماراني که فشار CSF در آنها بالا باشد،

⭐ مصرف ‌کنندگان الکل به صورت مزمن و آنهايي که مسموميت ناگهاني با الکل پيدا کرده‌اند.

 تداخل دارويي:

 در صورت مصرف همزمان با باربيتوراتها و اپيوئيدها مي‌تواند زمان ريکاوري را طولاني کند،بيمار به دقت مونيتور شود.

 مصرف همزمان با انفلوران و هالوتان مي‌تواند دپرسيون ميوکارد، براديکاردي و افت فشارخون ايجاد کند، از استفاده توام پرهيز شود.

 استفاده همزمان با شل کننده‌هاي عضلاني غير دپولاريزان، اثرات عصبي ـ عضلاني را افزايش داده و دپرسيون تنفسي را طولاني مي‌کند،بيمار به دقت مونيتور شود.

 استفاده همزمان با هورمونهاي تيروئيدي، افزايش فشارخون و تاکيکاردي ايجاد مي‌کند. بيمار به دقت مونيتور شود.

مکانيسم اثر:

 اثر بيهوش کننده:

کتامين حس جدا شدن از محيط را از طريق عملکرد مستقيم بر کورتکس و سيستم ليمبيک القا مي‌کند.

 ملاحظات اختصاصي

1- به علت اثر کتامين بر فشارخون، اين دارو به عنوان يک ترکيب القا کننده و نگه دارنده فشارخون در بيماران هيپوولميک شناخته شده است.

2- مخلوط باربيتوراتها و کتامين در يک سرنگ ناسازگار هستند.

3- براي تزريق مستقيم، غلظت 1 ميلي‌گرم/ ميلي ليتر با حجم مساوي از آب استريل براي تزريق، محلول نرمال‌سالين، يا دکستروز 5% رقيق شود. جهت انفوزيون وريدي، يک محلول mg/ml1 با اضافه کردن 5 ميلي ليتر از ويال mg/ml 1 به 5 سي‌سي از محلول قندي 5% يا نرمال‌سالين تهيه کنيد.

4- در مدت القا بيهوشي و ريکاوري، تحريکات کلامي، بينايي و حسي را در حداقل مقدار نگه داريد.

5- اثرات جانبي جدا شدن از محيط و هالوسيناسيون منجر به سوء مصرف دارو مي‌شود.

6- در بيماران مبتلا به هيپرتانسيون يا نارسايي قلبي جبران نشده، عملکرد قلبي به صورت مرتب مونيتور شود.

7- به علت القا سريع بيهوشي، بيماران نياز به حمايت فيزيکي دارند. علائم حياتي قبل از جراحي مونيتور شود. مدت کوتاهي پس از تزريق فشارخون شروع به افزايش مي‌کند. در 1 تا 5 ? بالاي سطح قبل از بيهوشي به پيک رسيده و در مدت 15 دقيقه به سطح پايه باز مي‌گردد. علائم کلينيکي افزايش دوز شامل دپرسيون تنفسي مي‌باشد.

8- واکنشهايي مانند رويا، ديدن تصاوير، هالوسيناسيون و دليريوم در 12? بيماران و تا 24 ساعت پس از جراحي اتفاق مي‌افتد. اين واکنشها با استفاده از دوزاژ کمتر کتامين با ديازپام وريدي کمتر شده و با استفاده از باربيتوراتهاي کوتاه يا خيلي کوتاه اثر درمان مي‌شود.

9- اين واکنشها در بيماران جوانتر از 15 سال يا مسن تر از 65 سال و هنگامي که دارو عضلاني تزريق مي‌شود، کمتر اتفاق مي‌افتد.

نكات قابل توصيه به بيمار

از انجام کارهاي پر خطر تا 24 ساعت پس از بيهوشي خودداري کنيد.

⬅ مصرف در كودكان:

  استفاده از آن در جراحيهاي کوچک، اعمال تشخيصي و کارهاي تکراري که در آن از ترکيبات ضد درد استفاده مي‌شود مانند تعويض پانسمان سوختگي بي خطر مي‌باشد.

⬅ مصرف در سالمندان:

در بيماران سالمند مشکوک به سکته مغزي، هيپرتانسيون يا بيماري قلبي با احتياط مصرف شود.

 عوارض جانبي

 اعصاب مرکزي:

 گيجي،

 حالات روياگونه،

 برانگيختگي،

هالوسيناسيون،

 رفتارهاي غيرمنطقي،

 اختلالات رواني،

 حرکات تونيک ـ کلونيک.

 قلبي ـ عروقي:

زيادي شديد فشارخون،

 کمي فشارخون،

 آريتمي،

تاکيکاردي.

 گوش، چشم، حلق، بيني: دوبيني، اسپاسم لارنژ، نيستاگموس.

 دستگاه گوارش: ترشح زياد بزاق، بي اشتهايي خفيف، تهوع، استفراغ.

 تنفسي: آپنه، دپرسيون تنفسي

 پوست: راشهاي شبه سرخک، اريتم گذرا.

مسموميت و درمان

⬅ تظاهرات باليني:

دپرسيون تنفسي

⬅ درمان:

حمايت تنفسي، در صورت نياز از تهويه مکانيکي استفاده شود.

سووفلورانداروی بيهوشی استنشاقی

شرح و اجزای فرمولی سووفلوران مايعی فرار، با بوی مطبوع و غير قابل اشتعال است. شيميايی آن 1و1و1و3و3و3-هگزافلوئورو-2-فلوئورومتوکسی پروپان می باشد و فرمول ساختمانی آن بصورت زير است:

برخی ويژگی های فيزيکی سووفلوران عبارتند از: جرم مولکولی نسبی: 5/2نقطه جوش در فشار 76 ميلی متر جيوه: 6/58 درجه سانتيگرادضریب انکسار 1/274-1/276 : n2 مخصوص در دمای 2 درجه سانتيگراد: 525/1-52/1

ضريب تفکيک در دمای 37 درجه سانتيگراد

عوارض داروهای بیهوشی استنشاقی

ضريب تفکيک متوسط در دمای 25 درجه سانتيگراد- ترکيب: گاز

ميزان خلوص بروش گاز کروماتوگرافی: 975/99% يا بيشترقابليت اشتعال: غير قابل اشتعالجدول زير ميانگين MAC را در گروههای سنی مختلف نشان مي دهد:

* در اطفال از 6% اکسيد نيتروژن و 4% اکسيژن استفاده شده است.* داروی سووفلوران فقط حاوی ماده سووفلوران است و هيچ نوع ماده افزودنی به آن اضافه نشده است. سووفلوران مايعی فرار، با بوی مطبوع و غير قابل اشتعال است.سووفلورون باعث زنگ زدگی يا خوردگی استيل ضد زنگ، برنج، آلومينيوم، برنج روکش شده با نيکل، روکش کرومی برنج و آلياژ مس-بريليوم نمی شود.موارد مصرف: جهت ارتقا و ابقای بيهوشی عمومی در جراحی های بستری و سرپايی در بزرگسالان و اطفال به کار می رود.نحوه عمل: به دنبال تغيير غلظت سووفلوران در هوای دم، عمق بيهوشی به سرعت تغيير می کند. Recovery,emergence بطور خاصی سريع است. بنابراين بيماران ممکن است بعد از عمل جراحی نياز به تجويز زود هنگام مسکن داشته باشند.مانند ساير داروهای استنشاقی، سووفلوران عملکرد سيستم قلبی عروقی را به صورت وابسته به دوز تضعيف می کند. در يک مطالعه ای روی داوطلبان افزايش غلظت سووفلوران، کاهش ميانگين فشار خون شريانی را بدنبال داشته است، ولی تغييری در ضربان قلب مشاهده نشده است. در اين مطالعه، سووفلوران تغييری در غلظت نورآدرنالين پلاسما ايجاد نکرد.طی بره توسعه کلينيکی، هيچ گونه شواهدی مبنی بر تشنج مشاهده نشد. در بيماران با فشار داخل جمجمه ای (ICP) طبيعی، سووفلوران تاًثير اندکی بر ICP داشته و پاسخ دهی co2ی خطر بودن مصرف سووفلوران در بيماران با فشار داخل جمجمه ای بالا، بررسی نشده است. در بيماران با ريسک افزايش فشار داخل جمجمه ای، سووفلوران بايد با احتياط و همراه با تدابير کاهش دهنده فشار داخل جمجمه ای مانند هيپرونتيلاسيون استفاده شود.دوز دارو و نحوه تجويز: سووفلوران فقط بايد با استفاده از تبخير کننده های اختصاصی کاليبره شده برای اين دارو به کار برده شود، بطوريکه غلظت داروی مورد استفاده بصورت دقيق قابل کنترل باشد. MAC(حداقل غلظت آلوئولی) سوفلوران با افزايش سن و با افزودن اکسيد نيتروژن، کاهش می يابد. جدول بالا مقدار ميانگين MAC را در گروه های سنی مختلف نشان می دهد.دارو درمانی قبل از بيهوشی: داروی مصرفی قبل از بيهوشی بايد براساس نياز فردی هر بيمار و با توجه به تصميم متخصص بيهوشی انتخاب شود. استفاده از داروهای آنتی کولينرژيک بستگی به انتخاب پزشک بيهوشی دارد.القای بيهوشی(Induction): سووفلوان می تواند برای القای بيهوشی در بزرگسالان و بچه ها مورد استفاده قرار گيرد. با توجه به سن بيمار و شرايط بالينی او، دوز دارو بايد بطور جداگانه برای هر مريض انتخاب شود و تعيين مقدار گردد تا اينکه اثر مطلوب ايجاد گردد. يک داروی باريتورات کوتاه اثر يا داروی ديگر القا کننده بيهوشی داخل وريدی می تواند بدنبال استفاده از سووفلوران تجويز شود (به قسمت تداخلات دارويی مراجعه شود). القای بيهوشی با سووفلوران در مخلوط دارو با اکسيژن يا ترکيبی از اکسيژن و اکسيد نيتروژن انجام می گيرد. در بزرگسالان غلظت های تا 5% سووفلوران در هوای دمی معمولاً در کمتر از 2 دقيقه می تواند بيهوشی مناسب برای جراحی را ايجاد نمايد. در بچه ها، غلظت های تا 7% سووفلوران در هوای دمی در هوای دمی معمولاً در کمتر از 2 دقيقه آنان را در وضعيت بيهوشی مناسب برای جراحی قرار می دهد.ابقای بيهوشی(Maintenance): عمق مطلوب بيهوشی جهت جراحی می تواند با غلظت های 3-5/ درصد سووفلوران همراه با يا بدون مصرف همزمان اکسيد نيتروژن ايجاد شود.مصرف در سالمندان: مانند ساير داروهای بيهوشی استنشاقی، غلظت کمتری از سووفلوران برای حفظ عمق مناسب بيهوشی جهت جراحی در افراد سالمند مورد نياز است. به مقادير MAC در جدول بالا توجه کنيد.بازگشت از بيهوشی(Emergence): در بيهوشی با سووفلوران، زمان لازم برای Emergence عموماً کوتاه است. بنابراين بعد از عمل جراحی، بيمار ممکن است نياز به تجويز زود هنگام داروی مسکن داشته باشد.موارد منع مصرف، هشدار و غيره موارد منع مصرف: داروی سووفلوران در بيماران با حساسيت شناخته شده به سووفلوران نبايد استفاده شود. همچنين در بيماران با زمينه ژنتيکی شناخته شده يا مشکوک به هيپرترمی بدخيم منع مصرف دارد.احتياطات: سووفلوران فقط بايد توسط افراد ورزيده در تجويز داروی بيهوشی عمومی تجويز شود. قابليت دسترسی سريعی به تجهيزات لازم برای حفظ راه هوايی بيمار، تهويه مصنوعی، اکسيژن رسانی و احيای قلبی-عروقی بايد باشد. سووفلوران فقط بايد با استفاده از تبخير کننده خاص کاليبره شده برای آن، به کار برده شود بطوريکه غلظت داروی آزاد شده بطور دقيقی کنترل شود. احتمال بروز هيپوتانسيون و دپرسيون تنفسی با افزايش عمق بيهوشی افزايش می يابد.طی ابقای بيهوشی، افزايش غلظت گاز سووفلوران، سبب کاهش فشار خون بصورت وابسته به دوز می شود. کاهش بيش از حد فشار خون می تواند مربوط به عمق زياد بيهوشی باشد که در چنين مواردی می توان با کاهش غلظت استنشاقی سووفلوران آن را اصلاح کرد. قبل از خروج بيمار از اتاق ريکاوری، بازگشت بيمار از بيهوشی عمومی بايد به دقت ارزيابی شود.در افراد مستعد، داروهای بيهوشی دهنده استنشاقی قوی ممکن است موجب ايجاد حالت هيپرمتابوليک در عضلات اسکلتی شوند که منجر به افزايش نياز به اکسيژن و سندرم بالينی به هيپرترمی بدخيم می شود. اين سندرم ممکن است شامل علايم غير خاص از قبيل سفتی عضلانی، افزايش تعداد ضربان قلب، تنفس سريع، سيانوز، آريتمی و فشار خون متغير باشد. درمان اين حالت شامل قطع عامل ايجادکننده (مانند سووفلوران)، تجويز دانترولن سديم داخل وريدی و بکار بردن در مانهای حمايتی می باشد.نارسايی کليوی ممکن است بعداً ديده شود، ودر صورت امکان ميزان فلوی ادراری می بايست کنترل شده و حفظ شود.از آنجا که تعداد کمی از افراد ی که دچار نارسايی کليوی بودند (غلظت پايه ای کراتينين سرم بيشتر از 133 ميکرومول در ليتر) مورد مطالعه قرار گرفته اند، لذا بی خطر بودن تجويز سووفلوران دراين گروه از افراد کاملاً مشخص نشده است. بنابراين مصرف سووفلوران در افراد با نارسايی کليوی می بايست با احتياط صورت گيرد.سووفلوران هنگامی که در تماس مستقيم با جاذب های co2 قرارمی گيرد باعث ايجاد مقادير کمی از کمپوند A (پنتافلوئور ايزوپروفنيل فلوئورومتيل اتر(PIFE))و مقادير بسيار جزئی از کمپوند B (پنتافلوئورو متوکسی ايزوپروپيل فلوئورومتيل اتر (PMFE))، می شود. مقدار کمپوند A با افزايش دمای مخزن گاز، افزايش غلظت داروی بيهوشی و همچنين کاهش سرعت عبور (کاهش فلو) گاز بيهوشی افزايش می يابد. همچنين درصورت استفاده از بارالايم بجای سدالايم، ميزان کمپوند A بيشتر افزايش می يابد.(به قسمت احتياطات دارويی مراجعه شود.)با توجه به مطالعاتی که روی ratها انجام شد، ديده شده است که نفروتوکسيسيته در ratهايی که در معرض مقاديری از کمپوند Aبوده اند.، بيشتر از نفروتوکسيسيته در مطالعات کلينيکی معمول می باشد. مکانيسم اين سميت کليوی در ratهاشناخته شده نيست و اينکه چنين سميتی را می توان به انسان نيز نسبت داد، به اثبات نرسيده است. تجارت بسيار محدودی از مصرف مکرر سووفلوران در يک فرد وجود دارد. با وجوداين، تفاوت آشکاری در عوارض جانبی پس از بار اول مصرف بعدی ديده نشده است.تداخلات دارويی: اثر داروهای شل کننده عضلانی نان دپلاريزان در صورت مصرف با سووفلوران بطور مشخصی تقويت می شود. لذا در اين گونه موارد می بايست دوز داروی شل کننده عضلانی تعديل گردد.سووفلوران می تواند مانند ايزوفلورن، ميوکاديوم را به اثر آريتموژنی آدرنالين تجويز شده حساس نمايد.مقدار MAC سووفلوران در صورتی که همراه با اکسيد نيتروژن مصرف شود، کاهش می يابد. همانطور که در جدول «تاًثير سن روی MAC سووفلوران» نشان داده شده شده است(به قسمت دوز دارو و نحوه تجويز مراجعه شود.)مشابه ساير گازهای بيهوشی، بدنبال مصرف داروی وريدی مانند پروپوفول، غلظت های کمتری از سووفلوران مورد نياز است.متابوليسم سووفلوران در مصرف داروهای شناخته شده القاکننده آنزيم CYP2E1 (مانند ايزونيازيد و الکل) افزايش می يابد، ولی متابوليسم آن با مصرف باربيوتوراتها افزايش نمی يابد.مصرف در دوران بارداری: به استثنای يک مطالعه که در مورد جراحی سزارين انجام شده است، مطالعه ديگری در دوران بارداری از جمله در هنگام زايمان انجام نشده است. تجربه در مورد جراحی سزارين محدود به يک مطالعه است که تعداد افراد تحت مطالعه آن کم است.مطالعات توليد مثلی روی rat و خرگوش در دوز هايی تا 1 MAC انجام شده است. هيچ اثر سويی روی قابليتهای باروری حيوانات نر و ماده ديده نشده است . فقط در غلظت های سمی دارو در حيوان باردار، کاهش وزن بدن جنين همراه با افزايش تغييرات اسکلتی در RAT ها مشاهده شد. هيچ اثر سوئی روی جنين خرگوش مشاهده نشد. سووفلوران تراتوژنيک نمی باشد. بنابراين، سووفلوران در دوران بارداری فقط بايد زمانی استفاده شودکه نياز به دارو کاملاً واضح وآشکار باشد.مشخص نشده است که آيا سووفلوران در شير انسان ترشح می شود يا خير بنابران سووفلوران در مادران شيرده بايد با احتياط تجويز شود.تأثير بر روی رانندگی و کار با ماشين آلات: همانند ساير داروهای بيهوشی، به بيماران بايد توصيه شود که انجام فعاليت هايِ که نياز به هوشياری فکری دارد مانند راه اندازی ماشين آلاتی که نياز به دقت خاصی دارد، ممکن است تا مدتی پس از بيهوشی عمومی دچار اختلال شود. بيماران نبايد اجازه داده شوند که تا مدت معينی بعد از بيهوشی با سووفلوران، رانندگی کنند.عوارض جانبی: مشابه ديگر داروهای استنشاقی قوی، سووفلوران می تواند باعث ايجاد دپرسيون سيستم قلبی-تنفسی بصورت وابسته به دوز گردد. بيشتر عوارض جانبی از نظر شدت خفيف يا متوسط و نيز زود گذر هستند. تهوع و استفراغ بطور شايع پس از جراحی ديده می شوند و ميزان وقوع آن پس از مصرف سووفلوران، مشابه ميزان وقوع آن پس از مصرف ساير گازهای بيهوشی می باشد. اين اثرات از وقايع شايع پس از جراحی و بيهوشی عمومی است که ممکن است بدليل داروی استنشاقی، ساير داروهای تجويز شده در حين عمل يا پس از عمل و پاسخ بيمار به پروسه جراحی باشد.اطلاعات مربوط به عوارض ناخواسته داروي سووفلوران از تحقيقات بالينی کنترل شده ای که در امريکا و اروپا بر روی بيش از 32 بيمار صورت گرفته است، استخراج شده است. نوع، شدت و فرکانس عوارض ناخواسته در بيماران بيهوش شده با سووفلوران قابل مقايسه با عوارض ناخواسته ديده شده در بيماران تحت بيهوشی با ساير داروهای استنشاقی می باشد.شايع ترين عارضه ناخواسته در اثر مصرف سووفلوران بطور کلی تهوع (24%) و استفراغ (17%) می باشد. آژيتاسيون (بيقراری) بطور شايعی در کودکان ديده شده است (23%). ساير عوارض ناخواسته شايع (که 1% يآ بيشتر مشاهده شده اند) بطور کلی عبارتند از: افزايش سرفه و کاهش فشارخون.علاوه بر تهوع و استفراغ، ساير عوارض ناخواسته شايع (که 1% يا بيشتر ديده شده اند) با توجه به گروه سنی عبارتند از: کاهش فشار خون در بزرگسالان، کاهش فشارخون و کاهش ضربان قلب در سالمندان، بيقراری و افزايش سرفه در کودکان.عوارض ناخواسته با شيوع کمتر(بين 1 تا 1 درصد) عبارتند از: بيقراری، خواب آلودگی، لرز، براديکاردی، سرگيجه، افزايش ترشح بزاق، مشکل تنفسی، افزايش فشار خون، تاکيکاردی، اسپاسم حنجره، تب، سردرد، کاهش دمای بدن، افزايش SGOT.عوارض جانبی که گاهاً (با وقوع کمتر از 1%) طی مطالعات کلينيکی ديده شده است شامل: آريتمی، افزايش LDH، افزايشSGPT، هيپوکسی، آپنه، لوکوسيتوز، اکستراسيستولهای بطنی، اکستراسيستولهای فوق بطنی، آسم، کاهش سطح هوشياری (Confusion)، افزايش کراتينين، احتباس ادراری، دفع گلوکز از ادرار، فيبريلاسيون دهليزی، بلوک AV، bigeminy، لکوپنی. هيپرترمی بدخيم و نارسايی کليوی حاد بسيار بندرت گزارش شده است.گزارشهای نادری از هپاتيت پس از عمل وجود دارد اما ارتباط معينی بين اين نوع هپاتيت و سووفلوران ديده نشده است. تشنج بسيار بندرت پس از تجويز سووفلوران بخصوص در اطفال ديده شده است.گزارشهای بسيار نادری از ادم ريوی وجود دارد.همانند ساير داروهای بيهوشی، مواردی از حرکات پرشی (twitching and jerking movements) که بطور خودبخودی بهبود می يابند، در بچه هايی که سووفلوران را برای القای بيهوشی دريافت کرده اند ديده شده است. اطمينانی دال بر اين عارضه بدليل سووفلوران است، وجود ندارد.يافته های آزمايشگاهی: افزايش زودگذر گلوکز و تعداد گلوبولهای سفيد خون ممکن است ديده شود همانگونه که درصورت استفاده از ساير داروهای بيهوشی ديده می شود. گهگاه مواردی از تغييرات زودگذر در نتايج تستهای کبدی، در صورت استفاده از سووفلوران گزارش شده است.سميت: در صورت مصرف overdose بدين صورت عمل کنيد: تجويز دارو را قطع کنيد. راه هوايی مشخصی را ايجاد کنيد و تهويه کنترل شده يا کمکی را با اکسيژن خالص ايجاد کنيد و عملکرد قلبی- عروقی مناسبی را حفظ کنيد.احتياطات دارويی: سووفلوران از لحاظ شيميايی پايدار است. همانگونه که با برخی از گازهای هالوژنه ديده می شود، تجزيه جزئی در صورت تماس مستقيم با جاذب های co2 اتفاق می افتد. ميزان تجزيه از لحاظ کلينيکی غير قابل اهميت است.در صورت استفاده از rebreathing circuits نيازی به تغيير دوز يا تغيير در clinical practice نمی باشد. در صورت استفاده از بارالايم بجای سدالايم مقادير بيشتری از کمپوند A تشکيل می شود.نحوه مصرف: گزارش شده است که برخی از داروهای بيهوش کننده هالوژنه با جاذب های دی اکسيد کربن، در صورتی که جاذب خشک باشد، واکنش داده و سبب تشکيل منوکسيدکربن می شوند. تا به امروز هيچ شاهدی وجود ندارد که چنين حالتی در صورت استفاده از سووفلوران پيش می آيد. با وجود اين، به منظور به حداقل رساندن خطر تشکيل منوکسيدکربن در Rebreathing circuits و نيژ کم کردن احتمال افزايش سطح کربوکسی هموگلوبين، جاذب های دی اکسيد کربن مورد استفاده نبايد خشک باشند.بسته بندی: بطري های 25 ميلی ليتریاطلاعات بيشتر: حلاليت کم سووفلوران در خون سبب می شود تا بدنبال القای بيهوشی، غلظت آلوئولی دارو بسرعت زياد شده و پس از قطع دارو بسرعت کاهش يابد. در انسان کمتر از 5% سووفلوران جذب شده، متابوليزه می شود. حذف ريوی سريع و گسترده سووفلوران مقدار داروی باقيمانده برای متابوليزه شدن را کاهش می دهد. سووفلوران از طريق سيتوکروم P45(CYP)2E1 دفلوئورينه می شود و در نتيجه هگزافلوئورو ايزوپروپانول(HFIP) تشکيل می شود. فلوئور غير آلی و دی اکسيدکربن ( يا ترکيب يک کربنی) نيز آزاد می شود. HFIP سپس بسرعت با گلوکورونيک اسيد کنژوگه شده و در ادرار دفع می شود. متابوليسم سووفلوران با القا کننده های شناخته شده CYP2E1(مانند ايزونيازيد و الکل) افزايش می يابد. اما توسط باربيتورات ها القا نمی شود.افزايش زودگذر در سطح فلوئور غير آلی سرم ممکن است در طی بيهوشی با سووفلوران و پس از آن ديده شود. بطور کلی غلظت فلوئور غير آلی طی 2 ساعت پس از بيهوشی با سووفلوران به حداکثر می رسد و طی 48 ساعت پس از بيهوشی به حالت قبل از عمل بر می گردد.احتياطات ويژه جهت نگهداری دارو: در دمای بالاتر از 25°c نگهداری شود.دارو را در يخچال قرار ندهيد. در بطری را بخوبی محکم کنيد.

الف)معايب و خطرات بيهوشي عمومي براي بيمار

 1- ترس از به هوش نيامدن 2- حساسيت به داروهاي متنوع بيهوشي عمومي 2-1)کمبود کولين استراز پلاسمايي 2-2)هيپرترمي بدخيم 2-3)هپاتيت هالوتاني 2-4)حساسيت به نسدونال 3- تهويه مشکل 4- لوله گذاري مشکل تراشه 5- آسيب به دندانها هنگام لوله گذاري 6- آسيب به تراشه در اثر لوله گذاري 7- لوله گذاري مري بجاي تراشه 8- پنوموتوراکس بدليل تهويه مکانيکي 9- گلودرد ناشي از لوله تراشه 1- احساس درد و کوفتگي پس از به هوش آمدن به خاطر داروهاي تاثير گذار بر عضلات 11- بيدار شدن زير بيهوشي 12- لرز پس از به هوش آمدن 13- اسپاسم پس از خارج کردن لوله تراشه 14- مرگ ومير بالاتر نسبت به بيهوشي موضعي(در سزارین مرگ و میر بیهوشی عمومی 7 برابر بیهوشی از کمر است) 15- آسيب رشته هاي عصبي اندامها در اثر تحت فشار ماندن زير بيهوشي 16-خطر درست کار نکردن دستگاههاي بيهوشي و اکسيژن نرسيدن به بيمار 17-رسيدن داروهاي بيهوشي به جنين در سزارين 18- ترخيص ديرتر از بيمارستان 19- هزينه بيشتر 2- استفراغ زير بيهوشي و ورود محتويات معده به ريه

ب)مزاياي بيهوشي موضعي براي جراح

1- ميتواند با بيمار حين عمل ارتباط عاطفي بهتري برقرار کند 2- از بيمار در صورت لزوم شرح حال و معاينه بهتر و بيشتري زير عمل بر اساس يافته هاي جديد بدست آورد 3- سرعت خروج بيمار از اتاق عمل تخت را براي مريض بعدي زودتر آماده ميکند 4- تمايز عوارض بيهوشي موضعي و عوارض خود عمل براي جراح راحتتر است

ج) برتريهاي بيهوشي موضعي براي پزشکان و پرسنل بيهوشي

 1- مواجهه کمتر با مورتاليته و عواقب روحي/قانوني آن 2- برخورد با موربيديتي کمتر 3- مواجهه با داروهاي تزريقي کمتر و واحتمال نيدل استيک و آلودگي کمتر 4- فرصت برقراري ارتباط عاطفي بهتر با بيمار 5- عدم نياز به عمليات استرس دار بزرگي همچون اينداکشن بيهوشي /تهويه با ماسک/لوله گذاري تراشه/تهويه مکانيکي/اکستوبه کردن/ساکشن کردن ترشحات/مراقبت تنفسي ريکاوري 6- آلودگي کمتر دستها بدليل عدم نياز به کارهاي پرخطر مثل تزريقات متعدد/تهويه با ماسک/لوله گذاري/ساکشن ترشحات/اکستوبه کردن 7- قضاوت صحيحتر بر اساس هوشياري بيمار در هنگام لزوم 8- آلودگي کمتر محيط با گازهاي مضر

منبع:وبلاگ تخصصي بيهوشي https://anesthesia1.blogfa.com/

1