کاهش ناگهانی قند خون
دیابتی هایی که از آن طرف بام می افتند
اغلب بیماران دیابتی درباره افزایش قند خون و راه های کنترل آن، اطلاعات کافی دارند. ولی تعداد کمی از این بیماران به آثار کاهش قند خون یا هیپوگلیسمی واقف هستند. بنابراین ذکر نکاتی در خصوص این مشکل برای بیماران دیابتی حایز اهمیت است.
6 نکته زیر از مهم ترین نکاتی هستند که بیماران دیابتی باید درباره افت قند خون خود بدانند:
1- خطرناک ترین و شایع ترین عارضه تزریق انسولین، کاهش ناگهانی قند خون است.
علت افت شدید قند خون
این عارضه بیشتر در آن گروه از بیماران دیابتی دیده می شود که مقدار انسولین را خودسرانه زیاد می کنند، یا غذا نخورده آن را تزریق می نمایند، و یا بدون کاهش مقدار انسولین، هم زمان با ترزیق آن، ورزش سنگینی انجام می دهند.
مشاهده ی علایم و نشانه های زیر در یک بیمار دیابتی، باید ما را به فکر هیپوگلیسمی بیندازد:
لرزش اندام، احساس مورمور شدن بدن، احساس گرسنگی، اختلال دید، سیاهی رفتن چشم، گزگز، مورمور یا سوزن سوزن شدن دور دهان و لب‌ها، سردرد، عدم تمرکز، تعریق شدید و ناگهانی و سرد، پوست سرد و مرطوب، رنگ پریدگی، لکنت زبان، رفتارهای غیرعادی و غیر منتظره، دوبینی، گاهی هیجان و پُرحرفی، خواب آشفته و کابوس، گاهی شکم درد، گاهی بروز حرکات تهاجمی (در جوانان)، گاهی تشنج ناگهانی (در کودکان)، اختلال حواس و فراموشی (در سالمندان) و بالاخره بی هوشی و اغما و حتی مرگ (مرگ در صورتی است که به علایم هشداردهنده توجه نکنید).
خوشبختانه تمامی این علائم برگشت پذیر هستند و با مصرف قند، یا آب قند، یا هر ماده ی شیرینی به سرعت برطرف می شود.
اگر مریض بی هوش نبود، اولین اقدام نجات بخش، خوراندن آب میوه شیرین، آب قند، چند حبه قند و یا هر نوع خوردنی یا نوشیدنی شیرینی است که در دسترس باشد. البته نوشیدنی شیرین، بهتر است.
2- اقدام فوری و نجات‌بخش برای بیماری که بی هوش شده است، تزریق سرم قندی است؛ یعنی تزریق داخل وریدی 25 میلی لیتر سرم گلوکز 50 درصد (هیپرتونیک) در ظرف دو دقیقه است که تا 50 میلی لیتر هم قابل افزایش است. این تمهید درمانی در اکثر موارد موثر بوده و بیمار ظرف چند دقیقه، چشم هایش را باز می کند و نجات می یابد. ولی اگر لازم باشد می توان از گلوکاگون در بیمارستان ها یا مراکز اورژانس استفاده نمود. کمتر اتفاق می افتد که در منزل یا مراکز درمانی، سرم قندی نباشد، اما گلوکاگون باشد. لذا اولین اقدام درمانی، تزریق سرم قندی می باشد.
اگر به هر دلیل سرم قندی یا گلوکاگون در دسترس نبود و بیمار همچنان در حال بی هوشی بود، ناچارا برای نجات جان بیمار، باید هر ماده یا محلول شیرینی، مانند شربت قند، یا محلول عسل در نیم لیتر آب گرم را به صورت تنقیه وارد بدن بیمار کرد. باید خاطرنشان کرد که خوراندن یا نوشاندن هر ماده‌ای به بیمار در حال اغما و بی هوشی که نمی تواند چیزی را ببلعد، خطرناک است و ممکن است وارد ریه ی او شود و بیمار را خفه کند. ضمنا، تنقیه یک روش سنتی و قدیمی است و امروزه قرص های گلوکز وجود دارد که در آب حل می شود.
3- اگر بیمار دیابتی در حال اغما باشد و هیچ وسیله ای هم وجود نداشته باشد که بفهمیم آیا او دچار هیپوگلیسمی (کاهش قند خون) شده است یا هیپرگلیسمی (افزایش قند خون) ، باید فرض را بر کاهش قند خون بگذاریم و قبل از آن که دیر شود، سرم قندی به او تزریق کنیم.
اگر تشخیص درست باشد، بیمار به هوش می آید و چشم هایش را باز می کند و اگر تشخیص درست نباشد، باز هم اتفاق بدی نمی افتد و فقط کمی به قند خون بیمار اضافه می شود که چندان تاثیری در سرنوشت او نخواهد داشت.
4- در افراد مسن، علایم و نشانه های افت قند خون، ضعیف تر و گاهی گمراه کننده است. دیده شده است که یک بیمار سالمند مبتلا به دیابت، نیمه های شب دچار افت قند خون (هیپوگلیسمی) شده و به اغما فرو رفته و سرانجام به مرگ وی انجامیده است، زیرا اطرافیان او تصور می کرده اند که بیمار خواب است و دیر بیدار می شود! علت این پدیده آن است که واکنش های افت قند خون در سالمندان، ضعیف است، یعنی در جوانان علائمی مانند تپش قلب ، لرزش، تند شدن ضربان نبض و عصبانیت دیده می شود، در حالی که در افراد مسن علائمی مانند سردرد، دوبینی، رخوت، لکنت زبان، اختلال حواس، فراموشی و بالاخره تشنج و اغما و حتی مرگ (اگر درمان نشود) جلب توجه می کند و همان طور که می دانیم این علائم در یک سالمند غیر دیابتی و حتی سالم هم ممکن است بی اهمیت تلقی شود و مورد غفلت قرار گیرد. لذا در تعیین دوز انسولین در سالمندان نباید دست و دل باز بود، بلکه بهتر است کمی خست داشته باشیم، یعنی نباید مقدار انسولین را زیاد کرد، بلکه بهتر است حتی آن را کمتر تزریق کرد.
5- گاهی دیده شده است که برخی جوانان، نوجوانان و میانسالان دیابتی در دریا غرق شده‌اند و اطرافیان او تصور می کرده اند به علت عدم آشنایی به فن شنا غرق شده است، در حالی که تزریق انسولین قبل از شنا و فعالیت بدنی شدید حین شنا و هیپوگلیسمی بعد از آن موجب مرگ او شده است؛ و یا دیده شده که یک جوان دیابتی، به کوه رفته و سقوط کرده است و فقط به این دلیل بوده که دوز انسولین را قبل از کوهنوردی کم نکرده و یا به اندازه کافی غذا نخورده، لذا دچار هیپوگلیسمی و سقوط از کوه شده است.
6- بیمار دیابتی که دارو مصرف می‌کند، نباید بدون همراه داشتن کمی ماده قندی (مثل شیرینی یا آب نبات) با خود، از منزل خارج شود. غفلت از این اقدام ساده در بسیاری از موارد، منجر به مرگ بیمار شده است. همان قندی که موجب بروز این همه مشکلات و عوارض در بیماری دیابت می شود، هنگام هیپوگلیسمی (افت قند خون) نجات بخش بیمار است.
این نکته را تمامی بیماران دیابتی باید آویزه ی گوش خود کنند که افزایش قند خون به پزشک و بیمار فرصت کافی می دهد تا اقدامی برای بهبود حال او انجام دهند؛ مثلا مقدار انسولین را زیادتر کنند، بیمار را بستری کنند و زیر نظر بگیرند. ولی کاهش ناگهانی قند خون (هیپوگلیسمی) چنین فرصتی را به بیمار نمی دهد و در اینجا اتلاف وقت اصلا جایز نیست.
کارتی برای تمام بیماران دیابتی
روی کارت مخصوص بیماران دیابتی، عبارات زیر نوشته شده است:
“من دیابت دارم. اگر هوشیار بودم، ولی حالم بد بود، مقداری ماده ی شیرین یا آب قند به من بخورانید. اگر بی هوش بودم، لطفا فورا آمبولانس خبر کنید و مرا به نزدیک ترین مرکز درمانی برسانید. نام من / نشانی من / تلفن / نام پزشک معالج / نشانی / تلفن”
همین چند کلمه ی ساده که روی یک کارت نوشته شده، توانسته است در گوشه و کنار دنیا، جان بسیاری از بیماران دیابتی را نجات دهد.
تمام بیماران دیابتی، به ویژه آنهایی که از انسولین استفاده می کنند، باید یک کارت مخصوص دیابت، یا یک گردن‌بند، یا پلاک، یا دستبند پلاک دار با خود همراه داشته باشند که روی آن، تمام اطلاعات بالا قید شده باشد.
دکتر منوچهر جزایری – فوق تخصص غدد
*مطالب مرتبط:
هیپوگلیسمی (افت قند خون) و درمان آن
همه چیز درباره دیابت
انواع دیابت کدام است؟
افزایش دیابت با زندگی مُدرن
چه كسانی در معرض دیابت هستند؟
رژیم‌های دیابت آفرین
دیابت بارداری و دیابتی باردار
توصیه هاى طلایى به مبتلایان دیابت
توصیه های غذایی در دیابت
بخش تغذیه و سلامت تبیان
خوش آمدید. به حساب کاربری خود وارد شوید.
آدرس ایمیلی که با آن ثبت‌نام کرده‌اید را وارد نمائید تا یک رمز عبور جدید برای شما ارسال شود.
بهتر زندگی کردن یاد گرفتنی است – مرجع مقالات آموزشی و فیلم آموزشی برای موفقیت و پیشرفت
هنگامی که بیماران دیابتی قند کافی برای سوخت‌وساز دریافت نکنند، دچار هیپوگلیسمی یا کاهش قند خون می‌شوند. این مسئله به دلایل مختلفی رخ می‌دهد که از میان آنها می‌توان به رژیم غذایی، داروهای مصرفی، شرایط زندگی و ورزش کردن اشاره نمود. قند خون پایین می‌تواند منجر به تشنج یا رفتن به حالت کما شود. در این مقاله شما را با نشانه های افت قند خون ، نقش داروهای دیابت در هیپوگلیسمی و روش‌های جلوگیری و درمان افت قند خون آشنا خواهیم کرد.
علت افت شدید قند خون
هیپرگلیسمی (افزایش قند خون) به وضعیتی گفته می‌شود که در آن قند خون به‌شدت افزایش می‌یابد و همچنان بالا باقی می‌ماند. اما برعکس این حالت هم ممکن است رخ دهد. بیشتر افراد هنگامی که قند خون‌شان به ۷۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر و کمتر از آن می‌رسد، نشانه‌هایی از هیپوگلیسمی را تجربه می‌کنند. این نشانه‌ها می‌توانند به اشکال متفاوتی در بیماران دیابتی بروز کنند؛ هر فرد به‌مرور زمان نشانه‌ها را در خود شناسایی می‌کند.
علائم کاهش قند خون عبارتند از:
عدم درمان مناسب می‌تواند عوارض شدیدتری را در پی داشته باشد که عبارتند از:
از پزشک خود درمورد عوارض جانبی داروها و تأثیرشان در بروز هیپوگلیسمی، سؤال کنید.
انسولین و همچنین برخی از داروهای درمان دیابت که در دسته‌ی «سولفونیل‌اوره‌ها» قرار می‌گیرند، می‌توانند باعث افت قند خون شوند. برخی از سولفونیل‌اوره‌های رایج عبارتند از:
انواع قدیمی‌تر سولفونیل‌اوره‌ها که رواج کمتری دارند، بیشتر از داروهای جدید باعث افت قند خون می‌شوند. برخی از این داروهای قدیمی عبارتند از:
مصرف الکل نیز می‌تواند باعث افت قند خون شود؛ همچنین مصرف آلوپورینول، آسپرین، بِنِمید، پروبنسید یا وارفارین هم‌زمان با داروهای دیابت نیز ممکن است به پایین آمدن قند خون منجر شوند.
معمولا با مصرف بازدارنده‌های آلفا‌گلوکزیداز، بیگوآنیدهایی مانند متفورمین و همچنین تیازولیدیندیون‌ها به‌تنهایی نباید دچار هیپوگلیسمی شوید، اما اگر آنها را به‌همراه داروهایی از خانواده‌ی سولفونیل‌اوره‌ها یا انسلولین مصرف کنید، ممکن است این اتفاق بیفتد.
برای درمان هیپوگلیسمی اگر دیابت دارید و فکر می‌کنید که دچار افت قند خون شده‌اید، سطح قند خون‌تان را چک کنید.
اگر قندتان پس از مصرف وعده‌های غذایی پر از قند افت می‌کند، رژیم غذایی‌تان را تغییر دهید و از غذاهای قندی اجتناب کنید. درطول روز وعده‌های غذایی بیشتری را با حجم کمتر مصرف کنید.
اگر درهنگام گرسنگی دچار افت قند خون می‌شوید، پیش از خواب وعده‌ی غذایی سبکی میل کنید. بهتر است از غذاهای پروتئین دار یا دارای کربوهیدرات پیچیده استفاده کنید.
اگر پزشک متوجه شود که بدن‌تان انسولین زیادی دریافت می‌کند و این وضعیت درطول عصر تا صبح روز بعد به اوج می‌رسد، ممکن است که دوز انسولین دریافتی یا زمان دریافت آن را تغییر دهد.
جذب بیش‌ازاندازه‌ی انسولین از طریق کربوهیدرات‌های دریافتی شما، می‌تواند باعث افت قند خون شود. به‌عنوان مثال در موارد زیر ممکن است هیپوگلیسمی رخ دهد:
اگر دیابت دارید، وعده‌های غذایی را حذف نکنید، به‌ویژه اگر برای درمان دیابت دارو مصرف می‌کنید.
پیش از هر چیز ۱۵ گرم کربوهیدرات زوداثر میل کنید، می‌توانید این کربوهیدرات را از خوراکی‌های زیر دریافت کنید:
۱۵ دقیقه پس از میل کردن خوارکی قنددار، سطح قند خون‌تان را اندازه بگیرید. اگر قند خون‌تان هنوز کمتر از ۷۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر است، یک وعده‌ی دیگر از خوراکی‌های نام‌برده میل کنید. این روند را تکرار کنید تا سطح قند خون‌تان به‌حالت طبیعی برسد.
هیپوگلیسمی ممکن است باعث از حال رفتن‌تان شود؛ اگر چنین شد اطرافیان باید به شما گلوکاگون تزریق کنند. گلوکاگون دارویی است که باعث افزایش قند خون می‌شود و نیاز به تجویز پزشک دارد؛ اگر به هیپوگلیسمی شدید دچارید، ممکن است که به آن نیاز پیدا کنید. خانواده یا دوستان نزدیک‌‌تان باید به تزریق این دارو آشنا باشند.
اگر شاهد از حال رفتن شخصی با علائم هیپوگلیسمی بودید، سریعا آمبولانس خبر کنید یا او را به نزدیک‌ترین مرکز درمانی برسانید. به فردی که بی‌هوش است خوراکی، مایعات یا انسولین نخورانید چرا که ممکن است باعث خفگی او شوید.
اگر درحال رانندگی نشانه‌های افت قند خون را احساس کردید، کنار بزنید، قند خون‌تان را اندازه بگیرید و خوراکی قندی بخورید. ۱۵ دقیقه صبر کنید و اگر لازم بود دوباره این روند را تکرار کنید. پیش از رانندگی خوراکی‌های حاوی پروتئین یا کربوهیدرات‌دار مصرف کنید.
همیشه آماده و مجهز باشید و در ماشین‌تان خوراکی‌های قندی داشته باشید.
اگر به دیابت مبتلا هستید، می‌توانید روش‌های مختلفی را برای جلوگیری از افت قند خون به کار ببرید:
(function(a){function c(){try{return 0===a(‘.single-container .post’).attr(‘class’).toString().split(‘ ‘).reduce(function(f,g){return 0<=g.indexOf('category-')
سلامتی ارزشمندترین دارایی انسان است
9000تومان
now = new Date();
var head = document.getElementsByTagName(‘head’)[0];
var script = document.createElement(‘script’);
script.type = ‘text/javascript’;
var script_address = ‘https://cdn.yektanet.com/js/chetor/article.v1.js’;
script.src = script_address + ‘?v=’ + now.getFullYear().toString() + ‘0’ + now.getMonth() + ‘0’ + now.getDate() + ‘0’ + now.getHours();
head.appendChild(script);
now = new Date();
var head = document.getElementsByTagName(‘head’)[0];
var script = document.createElement(‘script’);
script.type = ‘text/javascript’;
var script_address = ‘https://cdn.yektanet.com/template/bnrs/yn_bnr.min.js’;
script.src = script_address + ‘?v=’ + now.getFullYear().toString() + ‘0’ + now.getMonth() + ‘0’ + now.getDate() + ‘0’ + now.getHours();
head.appendChild(script);
var head = document.getElementsByTagName(“head”)[0];
var script = document.createElement(“script”);
script.type = “text/javascript”;
script.async=1;
script.src = “https://s1.mediaad.org/serve/chetor.com/loader.js” ;
head.appendChild(script);
علت افت شدید قند خون
خواص خوراکی ها
قارچ گانودرما چیست و چه خواصی دارد؟
خواص گزنه؛ ۱۶ خاصیت گیاه گزنه که سرشار از ویتامین D است
خواص حنا؛ ۱۲ خاصیت درمانی گیاه هزار و یک خاصیت
خواص سیاه دانه و عوارض جانبی آن برای سلامتی
قهوه گانودرما؛ با خواص و عوارض جانبی آن آشنا شوید
آخرین مطالب
آموزش ساخت اسلایم؛ ۲ روش برای ساخت اسلایم در خانه
معرفی کتاب دژ؛ رمانی درمورد دنیای پرچالش طبابت
راهنمای سفر به قشم؛ گردشی ۴ روزه در خاک اسرارآمیز خلیج فارس
خونریزی بعد از زایمان و پاسخ به سؤالات متداول درمورد آن
معرفی کتاب مأمور شش؛ سومین اثر از سه‌گانهٔ تام راب اسمیت
ترین های جهان
عجایب هفتگانه جهان؛ ۷ بنای حیرت‌انگیز تمدن‌های کهن
بهترین کتاب هایی که تبدیل به فیلم شدند
۲۴ کشور جهان با بیشترین نرخ امید به زندگی را بشناسید
بلندترین برج های جهان در کدام کشورها قرار دارند؟
پرفروش ترین خودروهای جهان در سال ۲۰۱۷
بهترین انیمیشن های جهان برای کودکان و بزرگسالان
۶۸ راه اثبات شده برایافزایـش قــدرت مــغـز
