خواص دارویی و گیاهی
طب سنتی و مکمل ۲۴ دیدگاه 187,812 بازدید
در ابتدای مقالاتی که تعریف صفراست ابتدا مزاج را تعریف میکنیم تا دوستانی که تمایل دارند با تعریف آن بیشتر آشنا شوند:
مزاج عبارت از چنان کیفیتی است که از واکنش متقابل اجزای ریز مواد متضاد بوجود می آید مثل اختلاط هوا با اب , یا آتش با خاک و… که حاصل این اختلات می تواند پیدایش گرما , سرما , خشکی و تری در طبیعت ما بوده باشد .
یعنی به طور خلاصه از اختلاط فیزیکو شیمیایی این عناصر ساده ی طبیعت با یکدیگر کیفیتی بوجود می آید که به ان مزاج می گوییم.
هر گاه حاصل این اختلاط کیفی متضاد (گرمی , سردی , خشکی , تری ) در ترکیب خود با یکدیگر مساوی باشد مزاج معتدل بوجود می آید ولی اگر در ترکیب نامساوی بوده باشند در ان صورت بوجود آورنده مزاج غیر معتدل خواهند شد مثال : طبع سودا که در ان سردی بیشتر از گرمی است و خشکی بیشتر از تری و در مجموع مزاجی خشک و تر محسوب می شود .علائم مزاج گرم و خشک طب سنتی
اگرچه از ترکیب این کیفیات متضاد می توان بی نهایت طبع و مزاج استخراج کرد ولی به طور خلاصه انسان یا طبع معتدل دارد یا دموی یا سودایی یا بلغمی یا صفرایی و یا ترکیبی از اینها دو به دو یا سه به سه و… که در این صرت طبع و مزاج شخص به سوی پیچیدگی و اختلاط پیش می رود .
مفهوم اعتدال مزاج در انسان یک مفهوم اعتباری است و از هر فردی به فرد دیگر فرق می کند و در واقع به هر کس از نظر مزاجی آنچه لایق اوست به او می دهند و ممکن است اعتدالی که در یک نفر صادق است در شخص دیگری صادق نباشد .
یعنی اگر اعتدال مزاج یک نفر با سردی بیشتر برقرار بگردد برای شخص دیگر ممکن است با گرمی بیشتر برقرار شود و بالعکس.که با مطالعه ادامه بحث مزاج شناسی درک این موضوع سهل می گردد.
که در صورت عدم رعایت اصول سالم زیستن مانند تغذیه نامناسب , حرکت و سکون نامناسب و خواب و بیداری نامناسب و … با غلبه یک خلط یا چند خلط در بدن مواجه خواهیم شد که علائم غلبه اخلاط فوق را در بدن آدمی در زیر خواهیم آورد:
بدن باریک , گرمی زیاد از حد , سر کوچک , شانه جمع شده و کوچک , باسن نسبتا بزرگ (البته نسبت به کمر باریکی که دارند)
بازوان باریک , اندام میانی نسبتا درشت , پوست خشک , بینی بزرگ (به دلیل حرارت زیاد قلب و کبد آنان)
کم مو , پوست متمایل به زرد , رگ های بر آشفته , به شیرینیجات و چربی تمایل وجود ندارد
تمایل زیاد به ترشی جات و آب , رفتارهای تند , عصبانیت , تحرک زیاد , گیرایی زیاد و حافظه کم , در تمام فصول احساس گرما می کنند
سرما دوست , زرد شدن زبان و پوست و سفیدی چشم , جوش و اکنه های پوستی زیاد , بروز حساسیت های پوستی اگزماتیک
خارش و گرمی دست و پا , موی غیر صاف , طاسی و ریزش مو در جلوی سر و سنین جوانی
زبری و خشکی زبان , تلخ شدن دهان , بروز آفت دهان , استرس و اضطراب , احساس خشکی در بینی
افزایش حرکات تنفسی , تشنگی مفرط , بی اشتهایی , خواب کم , پرکاری تیروئید , سردرد های مکرر (غیر از سینوزیت و میگرن )
فرورفتگی زیر چشمها , بیرون زدگی حدقه چشم , سوزش سر دل , ریفلاکس گوارشی , حالت تهوع و استفراغ , امکان یبوست مزاج , در این غلبه بروز سنگ کیسه صفرا شایع تر است
زرد شدن رنگ ادرار , واریس و مشکلات عروقی مانند واریکوسل و بواسیر , داغی کف پاها , تخیل رویاهای زرد رنگ , دیدن خواب های خشن و جنگ و دعوا , روحیات مردانه , تند شدن نبض , درد پهلو
احساس گزگز شدن بدن , احساس گر گرفتگی , دیر مریض شدن , خشکی و لاغری اندام ها
بیش فعالی , جدی , پشتکار زیاد , کم حوصله , پرخاشگری , خشمگین , فوری از کوره در رفتن , لجباز
علاقه به کشیدن سیگار , بدحالی در سالهای جوانی و تابستان , پهن بودن قفسه سینه , دراز بودن قد , میل جنسی متعادل و توان معمولی در نزدیکی کردن
سوزش جگر , ناراحتی معده , درد شقیقه , سرگیجه , خشکی و ترک خوردن پوست , جوشش فم المعده , شوره سر , بروز لکه های سفید و قهوه ای در صورت و بدن
علاقه به خوردن یخ و آب یخ , تندخویی و بهانه گیری , حس بویایی و چشایی قوی و درکل مانند آتش فرد مبتلا به غلبه صفرا بی قرار و خروشان و گرم خشک می شود که برای اعتدال آن باید سرد و تر شود.
برچسبصفرا طب طبع مزاج
۱۳۹۵-۰۶-۰۷
۱۳۹۴-۰۹-۰۶
۱۳۹۴-۰۷-۱۵
سلام وای خدا … این خصوصیات من رو از کجا میدونید همش رو نوشتید!!!! حتی واریکوسل!!! حتی ناراحتی معده و ریفلاکس که روزگارم رو خیلی سخت کرده بخاطرش دندون هام هم پوسیدند پس استرس و اضطرابم هم بخاطر صفراوی بودنمه !!!!! روزهایی که هندونه بخورم سر حال تر میشم نمیدونم چرا. چیکار کنم که متعادل بشم والا خیلی سخته صفراوی بودن
سلام. جهت بررسی بیشتر وضعیتتون به تلگرام مشاوره پارسی طب به شماره ۰۹۱۲۹۱۷۵۳۴۰ پیام دهید تا راهنمایی شوید..
سلام وقتی مشخصات افراد صفراوی رو مطالعه کردم تماما با حالات خودم یکی بود طی چند سال اخیر به شدت ریزش مو گرفتم و قبلا هم موهای پری داشتم که چیزی ازش نمونده و ۲۰ سالم هست خواستم ببینم راهی هست که قطعا کمکم کنه؟
سلام. جهت بررسی وضعیتتون،به تلگرام مشاوره پارسی طب به شماره ۰۹۱۲۹۱۷۵۳۴۰ پیام دهید تا راهنمایی شوید.
سلام من ۱۸۵ قدمه ۷۲ کیلو وزنمه پوستی مایل به زرد دارم و موهایی بور و نازنک و خیلی چرب از پاییز و زمستان هم متنفرم بعضی وقتا احساس میکنم از درون بدنم دارم میسوزم شیرینی جات اصلن نمیتونم بخورم چون پوست سرم جوش میزنه ک ب خاطرش ۶ بار رفتم پیش متخصص پوست ک فایده ای نداشت ولی با حجامت کبد و حجامت سرم تا حدودی بهتر شدم میخواستم ببینم من طبع گرم و خشک دارم؟ برای درمان جوش سرم چ راهی پیشنهاد میکنین؟
سلام. جهت بررسی وضعیتتون،به تلگرام مشاوره پارسی طب به شماره ۰۹۱۲۹۱۷۵۳۴۰ پیام دهید تا راهنمایی شوید..
دوست عزیز ایشون فرمودند برای اعتدال از حالت گرم و خشک باید سرد و تر بشن
سلام.خسته نباشید من ۲۱سالمه .قدم۱۸۰٫وزنم ۵۲هست.و رنگ پوستم زرد هست.نسبتا شاید نصف علائم صفراوی رو داشته باشم. از زمستون بدم میاد و شیرینیجات دوس دارم. ایا طبعم همین صفراوی؟ و چیکار کنم که چاق بشم؟ ممنون
سلام. جهت بررسی وضعیتتون، به تلگرام مشاوره پارسی طب به شماره ۰۹۱۲۹۱۷۵۳۴۰ پیام دهید تا کامل بررسی شوید.
سلام .من ۱۹ سالمه و طبع صفراوی دارم و بدنم یعنی کمدم و بازوهام پر از لکه های قهواه ای رنگ هست که با گرما خارش پیدا میکنن و تشدید میشن تا حالا ام کلی دکتر رفتم بهتر شده کمرم ولی بازوهام نه .ممنون میشم
سلام. کبد و خون شما نیاز به پاک سازی داره. ابتدا به تلگرام پارسی طب به شماره ۰۹۱۲۹۱۷۵۳۴۰ پیام بدید. ابتدا باید وضعیت لکه ها بیشتر بررسی بشه.علائم مزاج گرم و خشک طب سنتی
سلام طاعات قبول ۱۹سالمه همیشه هم موهام کوتاه ولی چه از تار نازکه تا اون ضخیم ترا ریزش زیاد از حد داره یکی از دکترتی طب اسلامی گفته غلبه صفرا داری ۱۵روز یک بار به مدت ۳بار حجامت کن تا گرمای بیش از حد بدنت کاسته بشه ایا حجامت کنم درست میشه چون خیلی به موهام علاقع دارم و این موضوع اذیتم میکنخ ممنون میشم جواب بدید
سلام. جهت حجامت یک سری آماده سازی هایی نیاز هست. به تلگرام مشاوره به شماره ۰۹۱۲۹۱۷۵۳۴۰ پیام بدید تا راهنمایی بشید.
با سلام بنده ریزش موی مقاوم به درمان(آلوپسی توتالیس) در تمام نقاط بدن پیدا کردم، تمامی داروهای شیمیایی بی فایده بود، پوستی روشن دارم رنگ موم هم بور بود تکرر ادرار شبانه هم بسیار دارم، باید چه کاری انجام بدم؟
سلام خسته نباشی .. من حرارت بدنم زباده ولی تب ندارم . آب خنک دوست دارم بالطبع زیاد ادرار میکنم … از ناحیه جلوی سر ریزش مو دارم . دهانم خشک و گاهی تلخ مزه میشه … جوش ریز سفت چربی اطراف پلک چشمم زده و زیر چشمم گود رفته پوست دست و انگشتان پام خشکه . آب خنک نباشه اصلا غذا نمیتونم بخورم . شیرینی و چربی دوست ندارم .. مشکل ازدیاد دیاستولیک دارم .
سلام. همراه گرامی، شما نیاز به اصلاح مزاج دارید. جهت انجام مشاوره رایگان، به شماره ۵۳۴۰ ۹۱۷ ۰۹۱۲ از طریق تلگرام پیام بدید تا توسط پزشک مربوطه ویزیت بشید.
ممکنه کسی هم صفراوی باشه هم سودایی ؟من دور چشمم و پوستم تیرست گرمایی هستم بدنم خشکه سنگ صفرا هم دارم و کلا بیشتر خصوصیات صفراوی و سودایی رو دارم نمی دونم باید چیکار کنم و برا غلبه به کدوم طبعم برنامه غذایی داشته باشم ممنون میشم راهنمایی بفرمایین چون مخصوصا کبودی و تیرگی دور چشم خیلی ناراحتم میکنه حتی بالای چشمم غده های چربی بدی بوجود اومده
سلام. بله. در این حالت فرد دچار سوء مزاج هست.. برای مشاوره و درمان، به تلگرام پارسی طب به شماره ۵۳۴۰ ۹۱۷ ۰۹۱۲ از طریق تلگرام پیام بدید تا به طور کامل راهنمایی بشید.
سلام.اقا من خیلی از علائم صفراوی ها رو دارم.فقط بدنم همیشه سرده.موهام پرپشته.از فصل زمستان هم متنفرم..حالا نمیدونم مزاجم چیه.لطفا راهنمایی کنید
سلام آقا مسلم باید مجموع علائم رو در نظر بگیری آگه اکثر علائم رو داری پس همین صفراوی هستی
باسمه تعالی ممنون. استفاده کردم.
سلام در این مقاله یه اشتباه نوشتاری وجود داره اگه امکانش هست درستش کنین البته من فکر میکنم که اشتباهه…شاید هم نباشه …حتما خودتون نظری بندازین نوشتین که : … مثال : طبع سودا که در ان سردی بیشتر از گرمی است و خشکی بیشتر از تری و در مجموع مزاجی خشک و تر محسوب می شود . خط آخر باید “خشک و سرد ” باشد نه “خشک و تر”…درسته؟ خشک و تر که یکجا جمع نمیشه
افرین
سودا سرد و خشکه
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *
دیدگاه
وب‌سایت
“پارسی طب” یک وبگاه عمومی با موضوع سلامتی و پزشکی است. این وبگاه به شدت به طب سنتی و گیاهی اعتقاد داشته و از این موضوع حمایت میکنند. ما همواره در تلاشیم که اطلاعات مفیدی در اختیار بینندگان خود قرار داده و اسباب رضایت ایشان را جلب نماییم.
طب سنتی و مکمل ۱۵ دیدگاه 98,480 بازدید
ویژگی های مزاج ها از نظر ظاهری و حالات روحی، مزاج صفراوی
افراد صفراوی یا مزاج صفراوی، طبع گرم و خشک دارند، از نظر جسمی افراد متوسط الحالی هستند. لاغر استخوانی نیستند ولی چاق هم نمی شوند. مثلاً وقتی این مزاجها را بشناسیم می‌بینیم که یک فرد بلغمی را نمی‌توان خیلی لاغر کرد یعنی اگر این فرد لاغر استخوانی شود مریض می‌شود و یا افراد دموی را هم همینطور، اینها را نمی‌توان لاغرو کمر باریک کرد . افراد صفراوی در اندام متوسطند، رنگ پوستشان گندمگون است .
گرمی اثر منفی شدید رویشان دارد، حتی با خوردن گرمی اینها فشارشان پایین می آید برخلاف اینکه وقتی یک فرد بلغمی عسل می‌خورد فشارش بالا می‌رود ولی یک فرد صفراوی اگر عسل بخورد فشارش پایین می آید ، سردرد می گیرد ، جوش صورت می‌زند چون حد عادیش این است که در همان حد مزاج خودش باشد وقتی خیلی بالاتر رفت مشکل ایجاد می‌شود.
ادرارشان غالباً پررنگ است، مدفوع به راحتی دفع می‌شود مگر اینکه صفرا بالا برود. پوست صورتشان گندمگون است، ظاهر پوست خشک است و رطوبت ندارد برخلاف بلغمی ها که پوستشان رطوبت دارد .علائم مزاج گرم و خشک طب سنتی
از نظر بیماریها اینها بیشتر به هپاتیت، زخمهای معده، جوشهای صفراوی و قرمز شدن چشمها مبتلا می‌شوند.
از نظر روحی بسیار سریع خشمگین و بسیار سریع خاموش می‌شوند. مثل شعله، بسیار افراد تیز و باهوشی هستند ولی حافظه چندانی ندارند و انگلیسی ها صفراویهایشان را جدا کرده و برای فرماندهی نظامی انتخاب می کنند چون سریعاً تصمیم گرفته و سریعاً اقدام می کنند اصلاً فکر نمی کنند دارد چه می‌شود، کار ضربتی می کنند، زود خشم هستند، عصبی هستند، اقدم در امور هستند که در امور جهش کرده و پیش قدم می‌شوند شجاعت بسیار بالایی در امور دارند، اما زود و سریع خسته می‌شوند.
غذاهای سرد و مخصوصاً مرطوب مثل دوغ، شیر و ماءالشعیر اینها را سرحالتر میکند و برایشان نشاط آور است و برعکس غذاهای گرم برای آنها خوب نیست. خواب صفراویها بد و کوتاه و بریده بریده است، دیر به خواب می‌روند، افراد بهانه گیری هستند و حوصله ندارند و بی‌حوصله هستند.(منظور ما از اینکه فردی فلان مزاج را دارد یعنی آن خلط غلبه دارد).
در بحث دیگری تحت عنوان غلبه اخلاط در افراد که بعداً مطرح می‌شود خواهیم گفت که در هر کدام از این تیپها می‌تواند خلط دیگری غلبه کند، یعنی مثلاً فردی صفراوی باشد ولی بلغم در او غلبه کند یا برعکس فردی بلغمی باشد و صفرا در او غلبه کند. منظور ما از مزاج یک فرد ژنتیک است و در حالت صحت هیچ مشکلی در فرد ایجاد نمیکند مگر اینکه خلطی در بدن جا به جا شود و مثلاً فردی که تیپش یک مزاجی است یعنی اینطوری خلق شده است.
از نظر طب سنتی جدولهای چاقی و لاغری و … همه بلا استفاده است چون آدم را ماشین نمی‌دانند که اینطور تصور کنند، آدم ممکن است یکی لاغر، یکی چاق، یکی کوتاه و دیگری بلند باشد.
در آیور ودای هند، کافا و بی تا و با تا وجود دارد یعنی مزاج دموی را ندارند یعنی بلغمی ، صفراوی و سوداوی دارند چرا؟ گفت: «چون ندیدند حقیقت ره افسانه زدند» در شبه قاره هند محیط طوری است که دموی ندارند یعنی آب و هوا طوری است که دموی پرورش پیدا نمی کند ، یعنی همه یا لاغرند یا خیلی چاق و فرد با طبع دموی اصلاً ندارند. الان هم در شهرها دموی کم پیدا می‌شود مگر در روستاها، آنهم در جاهای سرد سیر که غذاهای سالم بخورند شاید زیادتر باشد مثل افرادی که در آذربایجان هستند که افرادی هیکلی هستند (در کل سردی برای بدن بهتر است) .
فقط یک سری مباحث گسترده در طب پیدا می‌شود مثلاً همانطور که گفتیم آب و آتش با هم جور نمی شوند . بوعلی هم در جایی می گوید که یکی از علل نازایی در صورتیکه هر دو فرد سالم باشند این است که این دو هم مزاج باشند فرض کنید دو تا بلغمی یا دو تا صفراوی باشند مثلاً دو تا صفراوی هر دو تا گرم و خشک هستند پس یک اسپرم گرم و خشک در یک محیط گرم و خشک پرورش پیدا نمی کند یا دو تا سرد و تر( دو تا بلغمی ) همین طور پس در یک سری مباحث گسترده مثل فوق این را میتوان مطرح کرد.
البته درآوردن و استخراج طبایعی که با هم جور می شوند خیلی سخت نیست مثلاً با رمالی (کلاس جادوگری).
علوم قدیم را هر کدام یک خصوصیتی برایشان ذکر می کنند مثلاً ادبیات خواندن غرور می آورد، فقه خواندن متانت می آورد، فلسفه جنون می آورد، طب جدید به نظر استاد قساوت قلب و طب قدیم اعتیاد می آورد و فردی که داخل شد دیگر نمی‌تواند بیرون برود و باید خودش را مشغول کند.
استاد فرمودند نه مثلاً در داستانی که ازبقراط ذکر شده می گویند که بقراط در اواخر عمرش به دیری در کوهی رفت و خادمش را که یک نقاش بود در پایین کوه گذاشت و گفت هر که آمد سراغ من برای ملاقات من شما اول عکسش را برای من در کاغذی بکش و برای من بیاور تا ببینم خصوصیت اخلاقی اش طوری است که من با او صحبت کنم یا نه، و مرد نقاش این کار را می کرد و بقراط با توجه به تیپ شناسی همین طور افراد را از روی نقاشی عکسشان رد می کرد .
یکبار وقتی نقاش پیش بقراط رفت این را ثابت کرد که می‌شود شخصی با یک قیافه بیاید و خصوصیات دیگری داشته باشد پس اینها قابل تغییر است .
البته حالات بدنی اش شاید قابل تغییر نباشد ولی حالات روحی اش حتماً قابل تغییر است .
اگر کسی بتواند تغییر دهد کار مهمی کرده است یعنی مثلاً یک فرد دموی اگر بذل و بخشش داشت خیلی مهم نیست ولی اگر یک فرد سوداوی توانست بذل و بخشش کند آن مهم است و یا اگر یک فرد صفراوی توانست خشم خود را کنترل کند آن مهم است.
غذاها ، یک حالت غذائیت دارند مثلاً زرده تخم مرغ کثیر الغذاست یعنی غذائیتش بالاست، غذاها یکبار از نظر غذائیت بررسی می‌شوند و یکبار از نظر کیموسی که تولید می کنند مثلاً می گوئیم بادنجان ردئی الکیموس است یعنی شیرابه هایی که در معده از آن گرفته می‌شود چیز پستی است و یا عسل صالح الکیموس است یعنی شیرابه هایی که در معده از آن گرفته می‌شود شیرابه خوبی است یا مثلاً گاهی سردی و گرمی را بررسی می کنیم.
مثلاً در مورد است می گوئیم صفراوی مزاج اگر ماست بخورد حالش بهتر می‌شود به هر حال ماست هم یک حالت غذائیت دارد مثل عسل ولی عسل غذائیتش بالاست یعنی کثیرالغذاست یا ماست قلیل الغذاست یعنی ماست فیبر زیادتری دارد که برای صفراوی مزاجها بهتر است یعنی بدنشان با آن راحتتر است ، یعنی حالتهای عصبی و تندخویی و حتی سردرد و درد معده و هپاتیت… در این فرد صفراوی با ماست بهتر می‌شود.
افرادیکه هپاتیت می‌گیرند گرمی مثل ادویه و عسل و شیرینیجات نخورند. فرد صفراوی وقتی چیز سرد می‌خورد غذائیت برایش ایجاد می‌شود اگرچه زیاد غذائیت ندارد مثلاً وقتی با شعله‌ای غذا می‌پزیم اگر، به این گاز بنزین سوپر اضافه نمائیم، شعله اش خیلی بیشتر می‌شود پس در افراد صفراوی دیگر به بنزین سوپر نیاز نداریم چون خودش حالت صفراوی دارد. افراد صفراوی عروقشان وسیعتر است، پمپاژ قلب در اینها راحت تر است، تنفسشان راحتتر است، حجم ریه ها نیز وسیعتر است.
برچسبصفرا مزاج
۱۳۹۵-۰۶-۰۷
۱۳۹۴-۰۹-۰۶
۱۳۹۴-۰۷-۱۵
سلام من هم اصلا متوجه نمیشم طبعم چیه؟خصوصیات دوتا طبع رو دارم که مواد غذایی مفیدشون کاملا دوجهت مخالف هست.به نظرم پزشک طب سنتی هم دقیق نگفتن.میشه راهنمایی کنید.ممنونم
سلام. جهت بررسی وضعیتتون، به تلگرام مشاوره پارسی طب به شماره ۰۹۱۲۹۱۷۵۳۴۰ پیام دهید…
میل جنسی بالایی دارم. رنگ پوستم سبزه. موهای پر پشت. خیلی تشنه میشم. خیلی عرق میکنم. زود عصبی میشم و سریع پشیمان. یه طب سنتی بهم گفت طبع بدنت سودایی اما فکر کنم اشتباه گفته. چون با مشخصات شما نمیخونه لطفا راهنمایی کنید
سلام. جهت بررسی بیشتر وضعیتتون، به تلگرام مشاوره پارسی طب به شماره ۰۹۱۲۹۱۷۵۳۴۰ پیام دهید.
سلام ممنونم از مطلب خیلی پرمحتواتون، خیلی از علائم مزاج صفراوی رو دارا هستم ولی پوستم روشنه، تنگی نفس و آسم هم دارم، خیلی هم دوس دارم چاق بشم، راهنماییم کنید لطفا
سلام. جهت بررسی وضعیتتون،به تلگرام مشاوره پارسی طب به شماره ۰۹۱۲۹۱۷۵۳۴۰ پیام دهید تا کاملا بررسی و راهنمایی شوید..
مفید بود سپاس
بسیار عااااالی بووود ممنونم
بسیار عالی بود مرسی خیلی استفاده کردم و بسیار مفید بود
ممنونم استاد
عالی بود…..لایک
مطالب عالی بود….ولی من تمام خصوصیات صفراوی رو دارم ولی همیشه سردمه….و پوستمم سفیده…..کلا موجود عجیبی هستم …هیچکی منو نمیشناسه حتی خودم
ممنون
من طبعم را چگونه تشخیص دهم ؟
مطلب جالبی بود
علائم مزاج گرم و خشک طب سنتی
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *
دیدگاه
وب‌سایت
“پارسی طب” یک وبگاه عمومی با موضوع سلامتی و پزشکی است. این وبگاه به شدت به طب سنتی و گیاهی اعتقاد داشته و از این موضوع حمایت میکنند. ما همواره در تلاشیم که اطلاعات مفیدی در اختیار بینندگان خود قرار داده و اسباب رضایت ایشان را جلب نماییم.
به گزارش خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرنگاران تسنیم «پویا»؛ سید حامد موسوی درباره مزاج از دیدگاه طب سنتی اظهار داشت: برآیند مزاج‌های تمام اعضای بدن از گرم و سردی یا تری و خشکی, مزاج گفته می‌شود.
وی افزود: مزاج جبلی یا ارثی، مزاجی است که انسانها بدون اینکه مبتلا به بیماری خاصی باشند، به آن مبتلا می‌شوند؛ مزاج عضوی به این معنی است که هر عضوی از اعضای بدن مزاج خاصی دارد مثلاً استخوان دارای طبیعتی سرد و خشک, پوست دارای طبیعتی معتدل و کبد گرم و تر است.
این دستیار تخصصی طب سنتی ایران خاطرنشان کرد: مزاج بیماری، مزاجی است که به‌علت اسباب مختلف دچار عدم تعادل از مزاج عضوی و ارثی می‌شود.
موسوی تصریح کرد: در طبیعت هم، مزاج به‌وفور مشاهده می‌شود؛ تابستان گرم و خشک، زمستان سرد و تر و پاییز سرد و خشک و بهار معتدل یا گرم و تر, چدن مزاجش سرد و خشک, فولاد رطوبت بیشتری نسبت به چدن دارد به همین علت فولاد در برابر کشش مقاوم و چدن شکننده است.
وی یادآور شد: مزاج گرم و تر یا به‌اصطلاح دموی، افرادی هستند درشت‌اندام، با روابط عمومی بالا, مزاج گرم و خشک یا صفراوی افرادی لاغر و گرمایی هستند, رنگ صورتشان به زردی می‌زند, دهان خشک و تشنگی شدید دارند و از احساس تهوع صبحگاهی رنج می‌برند.علائم مزاج گرم و خشک طب سنتی
این دستیار تخصصی طب سنتی ایران متذکر شد: مزاج سرد و خشک، افراد نحیف و با رنگ روی تیره که خلوت‌گزین هستند و خواب بد و هولناک می‌بینند و این افراد ریزه‌خواری دارند و به‌سرعت گرسنه می‌شوند؛ مزاج سرد و تر, افرادی با بدن سفید و سرد، با چاقی و توده‌های چربی، افراد صبور و پرخواب هستند.
موسوی یادآور شد: این مزاج‌های طبیعی یا جبلی هستند، البته ممکن است یک بیمار با مزاج گرم و خشک، بیماری سرد و تر بگیرد و بالعکس؛ این شرایط در مواردی ایجاد می‌شد که فرد، اصول ضروری حیات مانند خوردن و آشامیدن و … را رعایت نکند.
انتهای پیام/*
به گزارش خبرنگار سلامت خبرگزاری تسنیم, مزاج شناسی در طب سنتی بسیار اهمیت دارد چرا که با شناخت مزاج بیماری را بهتر میتوان درمان کرد. بسیاری از متخصصان طب سنتی بر این باورند که درمان بیماریها با شناخت صحیح مزاج زودتر به نتیجه خواهد رسید.
مزاج خشک موجب لاغری افراد می‌شود
سید جواد علوی کارشناس طب سنتی درباره خشک‌مزاجان اظهار داشت: مزاج خشک موجب لاغری افراد می‌شود و بنابراین 2 نوع مزاج خشک بیشتر نخواهیم داشت که شامل گرم و خشک یا صفراوی، سرد و خشک یا سوداوی است.
این کارشناس طب سنتی ادامه داد: شاخص لاغری «برجسته بودن تیغه بینی، غضروف حنجره و مفاصل (مانند مفاصل انگشتان) است. فرد لاغر را به‌طور معمول میتوان با دیدن تشخیص داد.
علائم مزاج گرم و خشک طب سنتی
گرما موجب عضله‌سازی در بدن می‌شود
علوی بیان داشت: اگر خشکی یا لاغری با گرما همراه شود، فرد صفراوی خواهد بود. گرما موجب عضله سازی در بدن می‌شود. پس لاغر عضلانی و قدرتمند، صفراوی است و افراد لاغر غیرعضلانی و ضعیف، سوداوی خواهند بود.
وی افزود: در افراد صفراوی، استخوان بندی درشت است، مچ دست پهن و قفسه سینه فراخ دارد.
افراد بلغمی با وجود آنکه درشت‌هیکل هستند، استخوان بندی کوچک دارند
علوی ادامه داد: افراد بلغمی با وجود آنکه درشت‌هیکل هستند، استخوان بندی کوچک دارند، درشتی آنان بیشتر ناشی از چربی است که درشتی هیکل این افراد بر حسب خوردن مواد سرد و تر بیشتر شده یعنی چربی بدن این افراد بیشتر می‌شود.
سودا موجب کشیدگی استخوان می‌شود
این کارشناس طب سنتی خاطرنشان کرد: سودا موجب کشیدگی استخوان می‌شود زیرا بافت استخوان‌ها از سودا است؛ لذا بدن سوداوی‌ها با استخوان‌های کشیده ناحیه انگشتان, ساعد و سایر مناطق خود را نشان می‌دهد.
انتهای پیام/*
مزاج، کیفیتی است در طب سنتی، که همانطور که در ذخیره خوارزمشاهی آمده‌است، از مخلوط شدن عناصر چهارگانه در بدن پیدا می‌شود و دارای ۹ قسم است.[۱] دانش شناخت مزاج، از مباحث مهم و بنیادین در طب اخلاط است (که در اذهان عامه به «گرمی» و «سردی» معروف است). قدما معتقد بودند مزاجها از واکنش متقابل اجزاء عناصر چهارگانه متضاد، بوجود می‌آیند.[۲]
عناصر چهارگانه (عناصر اربعه)، شامل آب، باد، خاک و آتش هستند.از واکنش این چهار عنصر دو نتیجه حاصل می‌شود:
همچنین گرمی، سردی، تری و خشکی مزاج حاصل قوای اولیهٔ عناصر است.
مزاج بنا بر تقسیم عقلی به دو قسم کلی تقسیم می‌شود :
چهار مزاج مرکب:
علائم مزاج گرم و خشک طب سنتی
اگر مقادیر عناصر متضاد در ترکیب برابر باشد، مزاج حاصل به اعتدال خواهد رسید؛ ولی اگر نتیجهٔ به دست آمده از ترکیب مقادیر عناصر متضاد در حد وسط نباشد، مزاج حاصل نامعتدل است. هر یک از مزاج‌های بسیط نماد کیفی عنصری از عناصر چهارگانه است.
خاورشناسان و استادان تاریخ علم دربارهٔ اصول قضایای علمی طب قدیم و تفسیر نظرات و معتقدات قدما، تحقیق کرده‌اند ولی موفق به تطبیق دانش مزاج‌شناسی با علم روز نشده و شرح و تفسیر آن را در نوشته‌های خود ناتمام گذاشته‌اند.[۶]
در اواخر قرن نوزدهم میلادی دشامبر[پانویس ۱] (دانشمند و محقق فرانسوی)، در دائرةالمعارف صد جلدی پزشکی مقالهٔ مفصلی تحت عنوان «مزاج»[پانویس ۲] نوشت. در این مقاله دشامبر فقط مزاج‌های دموی، بلغمی، صفراوی و سوداوی را که فهم آن سهل و آسان بوده مورد بحث قرار داده و در خصوص مزاج‌های گرم و سرد و تر و خشک که فهم و تفسیر آنها مشکل بوده، چیزی ننوشته‌است. در واقع، موضوعی را که اساس طب قدیم بر آن استوار می‌باشد، مسکوت گذاشته‌است.[۷]جرج سارتن[پانویس ۳]
نظام معرفتی طب سنتی بر این اساس پی ریزی شده که بیماری در اثر به هم خوردن تعادل اخلاط اربعه یعنی صفرا و دم و بلغم و سودا به وجود می‌آید. ایده عناصر چهارگانه آب و باد و خاک و آتش و اینکه رماتیسم غلبه بلغم در پاست و کابوس شبانه، غلبه سودا در سر، هیچ مبنای تجربی ندارد و مبتنی بر یک دیدگاه فلسفی است.[۸]
دربارهٔ مزاج‌های گرم و سرد، ابن سینا در قانون در طب می‌نویسد: اجناس الدلایل آلتی من‌ها یتعرف احوال الامزجه عشره. (یعنی مزاجها را از ده راه میتوان شناخت)
در خلاصه الحکمه آمده‌است لامسه بهترین و سریع‌ترین راه ورود به تشخیص مزاجها است. درک این روش حتی برای افراد عادی نیز تا حدودی آسان است؛ لذا این راه را بر سایر راه‌ها مقدم داشته‌اند.
طبیب باید خود مزاج معتدل داشته باشد، و اگر از لمس متوجه اختلاف دما نگردد، خواهد دانست که آن شخص، دارای مزاج معتدل است. اگر شخص لمس‌کننده خود مزاج معتدل نداشته باشد و بر این حال خود اطلاع داشته باشد، باز می‌تواند به تشخیص مزاج افراد دیگر بپردازد. یعنی اگر طبیب خود درجه حرارت بدنش گرم‌تر از مزاج معتدل باشد و دست به بدن شخص معتدل‌المزاجی بزند، با اینکه حس سردی میکند، مع‌هذا چون توجه به این نکته دارد که خودش گرم مزاج است، و به کیفیت اعتدال مزاج هم از راه دقت و تمرین در حس لمس آشنا است، لذا حکم غلطی دربارهٔ مزاج آن شخص نخواهد داد.[۹]
چون لمس نماید و منفعل نگردد لامس از پوست ملموس به سخونت و گرمی در بلدان معتدل‌الهوا دلالت می‌نماید بر حرارت مزاج ملموس و اگر منفعل گردد از آن به برودت دلالت میکند بر برودت مزاج او بدون آنکه به سبب امر خارجی عارضی آن را سخونت و برودت عارض شده باشد.[۱۰] معنی جمله این است که اگر طبیب، به وسیله حس لمس، احساس گرمی یا سردی در شخصی نماید، دلالت بر گرمی یا سردی مزاج آن شخص دارد، مشروط بر این که گرمی و سردی به سبب امر خارجی عارض نشده باشد؛ در مباحث جداگانه‌ای تحت عنوان: سخنات و مبردات، کلیه عوامل گرم‌کننده و سردکننده بدن را که باعث افزایش یا کاهش درجه حرارت اشخاص می‌شود ذکر کرده‌اند.[۱۱]
در سالهای اخیر نرم‌افزارهایی نیز برای تشخیص مزاج طراحی شده‌است که از جمله آنها میتوان به آزمون مزاج‌سنجی که در سایت طبایع[۱۲] ارائه شده‌است اشاره کرد؛ و البته نظر یک پزشک حاذق دقیق‌تر خواهد بود.
به‌طور کلی صاحبان هریک از مزاج های چهارگانه در یک سری ویژگی‌های ظاهری و اخلاقی و رفتاری مانند هم هستند. برای مثال سوداوی‌ها افرادی ریز بین و واقع نگرند و دموی‌ها افرادی بلند پرواز و سخت کوش. مزاج‌شناسی بررسی مجموعه ای از مؤلفه‌ها ـ من جمله رنگ پوست، جثه و هیکل، حالت اجزای صورت مثل بینی و چشمها، میل و توان جنسی، عادت‌های رفتاری و …. ـ در یک فرد برای تشخیص مزاج وی می‌باشد .[۱۳]
قدما معتقد بودند ارتباط تنگاتنگی مابین سالهای عمر انسان و مزاج او وجود دارد.
در این تقسیم‌بندی اختلاف نظرهایی وجود دارد.[۱۴]
قدما معتقد بودند
[نیازمند منبع]
Timeline
تاریخ بیهوشی عمومی
Neuraxial
تاریخ سی‌پی‌آر
گاه‌شمار روان‌کاوی
تاریخچه سازمان‌های روان‌کاوی
تاریخ جراحی اعصاب
پاپیروس‌های پزشکی مصری
گاه‌شمار آنتی‌بیوتیک‌ها
گاه‌شمار واکسن‌ها
مزاج شناسی علمی بسیار وسیع است که در درمان بسیاری از بیماری ها و تشخیص آن ها در طب سنتی اهمیت بسیار بالایی دارد . بنابر این بهتر است هر فرد مزاج خود را بشناسد چرا که مزاج تمامی جنبه های زندگی ما تحت تاثیر طبیعت بدنمان قرار دارد. اگر تا کنون به نوع مزاج خودتان پی نبرده اید بهتر است تست مزاج شناسی نمناک را انجام دهید تا بدانید مزاج شما از کدام نوع می باشد.
تست های مزاج شناسی زیادی در دنیا وجود دارد که تست زیر یکی از بهترین تست های مزاج شناسی است و شما می توانید با پاسخ به سوالات این تست و خواندن پاسخ آن ها مزاج خود را بشناسید. این آزمون به شما کمک می کند به شناخت دقیق طبعتان برسید و بدانید چرا برخی از مواقع که با خوردن غذا ها جوش می زنیم و یا چرا وقتی کفش می پوشیم، پاهایمان در آن راحتند یا ناراحتند.
همه افراد مانند رنگ پوستشان با یک مزاج اصلی متولد می شوند و در طول سالهای زندگیشان اصل طبعشان تغییر نمی کند، شاید با تغییرآب و هوا و اقلیم ، عادت های غذایی، حالت های روحی روانی و عوامل بیماری زا این طبع کمی عوض شود ولی اصل مزاجشان باقی می ماند. بنابراین فرد باید مزاج اصلی خودش را بشناسد تا بتواند بیمارهای خویش را تشخیص دهد و درمان کند.
1- رنگ پوستتان چه رنگیست ؟ توجه داشته باشید این تست برای افراد سفید پوست است ؟علائم مزاج گرم و خشک طب سنتی
الف:سیاه با گرایش به کبودی
ب:سفید مایل به آبی
ج:سفید متمایل به سبز
د:رنگ سفید که با فشار انگشت رنگ سرخ آن کم رنگ می شود.
پاسخ:اگر رنگ پوستتان سیاه با گرایش به کبودی است و پاسخ تان «الف» می باشد، طبع شما سرد و خشک و اگرپوستتان سفید مایل به آبی است شما دارای مزاج سرد و تر هستید و اگر پاسخ شما گزینه «ج» است و رنگ پوست شما سفید مایل به سبز است، مزاج تان مخلوط و اگر دارای پوست سفید که با فشار انگشت رنگ سرخ آن کم رنگ می شود، هستید مزاجتان گرم و تر است.
2.شکل مفاصلتان چگونه است؟
الف :مفاصلتان برجسته است و نمایان می باشد .
ب:مفاصلتان برجستگی ندارد و صاف است.
پاسخ:مزاج تان گرم و خشک است اگر مفاصل نمایان و برجسته دارید و مزاج تان سرد و تر است اگر پاسختان گزینه ب است.
3.آیا رگ های دست و بدنتان دیده می شود؟
الف:بله
ب:خیر
پاسخ:اگر جواب شما بلی است، مزاج تان گرم و خشک و اگر پاسختان خیر است، مزاج تان سرد و ترمی باشد.
4.کف دست تان شبیه کدام اشکال هندسی است؟
الف:مربع
ب:مستطیل و کشیده با انگشتان بلند و دراز
ج:مستطیلی شکل عمود بر انگشتان دست
پاسخ:مزاج تان معتدل است و بین گرم و سرد قرار دارد اگر کف دستتان مربع شکل باشد. اگرجوابتان گزینه «ب» است طبع شما گرم و خشک و مزاج تان سرد و خشک است اگر جوابتان گزینه ج است.
5.اگر کفش شما طبی نباشد و معمولی باشد؛ وضعیت پایتان در کفش چگونه است ؟
الف:پایتان را می زند.
ب:راحت است.
پاسخ:اگر کفشتان پایتان را می زند ، پای پهنی دارید و دارای مزاج گرم و خشک هستید و اگر کفش پایتان را اذیت نمی کند ، پای تان باریک و استخوانی است و مزاج تان سرد و خشک است.
6.با انگشت وسط و شستتان یک حلقه دور مچتان ایجاد نمایید ، وضعیت قرار گرفتن انگشتتان کدام حالت زیر است ؟
الف:انگشتانتان به هم می رسد و روی هم قرار می گیرد.
ب:انگشتانتان به هم می رسند و کنار هم قرار می گیرند .
ج :انگشتانتان به یکدیگر نمی رسد.
پاسخ :اگر وضعیت انگشتان شما در حالت الف باشد شما دارای مزاج سرد و خشک هستید و استخوان بندی ریزی دارید. اگر انگشتانتان مماس یکدیگر است طبع شما معتدل است و اسخوان بندیتان معمولی است و اگر گزینه ج پاسخ شماست مزاج شما گرم و تر است و استخوان بندیتان درشت است .
7.بدنتان را بلرزانید چه حالتی به شما دست می دهد؟
الف :بدنتان می لرزد لایه های چربی آن زیاد است .
علائم مزاج گرم و خشک طب سنتی
ب:بدن لرزش ندارد و شل نیست و عضلاتتان بیشتر است.
پاسخ:اگر بدنتان لرزان است و گزینه الف پاسختان است ، مزاج شما گرم و تر بوده و اگر بدنتان لرزشی ندارد ، شما دارای مزاج گرم و خشک هستید.
8.موهای بدن و سرتان چگونه است ؟
الف:پرپشت، کلفت و تیره و صاف
ب:پرپشت، کلفت و تیره و مجعد
ج:پرپشت، کلفت اما لخت و روشن
د:کم پشت، نرم و نازک و شکننده و چرب
پاسخ:اگر موهای شما پرپشت، کلفت و تیره و صاف است و پاسخ شما گزینه «الف» است، طبع شما گرم و خشک است. اگرموهای پرپشت، کلفت و تیره و مجعد دارید شما دارای مزاج گرم و تر هستید . اگرپاسختان گزینه «ج» است، مزاج تان گرم وتر است وا گر موهای کم پشت، نرم و نازک و شکننده و چرب دارید مزاج تان سرد و تر است. هرچه مو قوی باشد، مزاج گرم تر و هرچه مو نازک تر باشد مزاج سردتر است.
9.هر حرفی را می زنید یا از گفتن بسیاری از حرف ها شرم می کنید ؟
الف:هر حرفی را می زنم.
ب:از گفتن بسیاری از حرف ها شرم می کنم.
پاسخ:اگر اهل خجالت کشیدن نیستید مزاج تان گرم و خشک است و اگر هر حرفی را به زبان می آورید ،مزاج تان سرد و تر است. البته شرایط رشد و تربیت نیز تاثیر گذار است.
10.هر روز عصبانید یا خیر ؟
الف:بله
ب:خیر
پاسخ:گزینه «الف» نشانه گرم و خشک مزاج و گزینه «ب» نشانه سرد و تر مزاج است.
11.عصبانیت شما طولانی است یا زودگذر؟
الف:عصبانیتم طولانی است.
ب:فروکش کرده و پشیمان می شوم.
پاسخ:مزاج شما گرم و خشک است اگر عصبانیتتان طولانی مدت است و اگر پاسختان گزینه «ب» است شما دارای طبع گرم و تر هستید.
12.گرمی مانند شیرینی را ترجیح می دهید یا خورن سردی مثل خیار؟
الف:به خوردن گرمی ها مثل شیرینی
ب:به خوردن سردی ها مثل خیار
پاسخ:اگر انتخاب تان گزینه «الف» است، مزاج تان سرد و تر و اگر دوست دارید سردی مانند خیار بخورید، مزاج تان گرم و خشک است.
13.اشتهای تان چگونه است؟
الف:زیاد
ب:کم
ج:معمولی
پاسخ:اگر اشتهایتان زیاد است، مزاج تان سرد و تر، اگر اشتهایتان کم است، مزاج تان گرم و خشک و اگر گزینه «ج» را انتخاب کرده اید، مزاج تان معتدل است؛ یعنی بین مزاج گرم و تر است.
14.در صحبت کردن معمولا آغازگر و تاثیرگذارید و یا آرام و تاثیر پذیر؟
الف:تاثیرگذار
ب:تاثیرپذیر
پاسخ:مزاجتان گرم و خشک است اگر الف گزینه انتخابی شماست و اگر پاسختان «ب» است، دارای مزاج گرم و ترهستید.
15.اطرافیانتان شما را کم حرف می دانند یا پرحرف یا گزیده گو؟
الف:پرحرف
ب:کم حرف
ج:گزیده گو
پاسخ:مزاج شما گرم و خشک است ، اگر پاسخ «الف» است. مزاج تان سرد و تر است اگر کم حرفید و اگر گزیده گویید و گزینه ج را انتخاب کرده اید ، مزاج شما گرم و تر است.
16.روی حرفتان می ایستید حتی اگر نا درست باشد یا اینکه در صورت اشتباه بودن آن را عوض می کنید و یا دائم حرفتان را عوض می کنید؟
الف:می ایستم حتی اگر نادرست باشد.
ب:می ایستم اما اگر اشتباه باشد، از حرفم بر می گردم.
ج:دائما تغییر رای می دهم.
پاسخ:طبع شما گرم و خشک است اگر روی صحبتتان می ایستید حتی اگر نادرست باشد. اگر پاسخ تان گزینه «ب» است یعنی مزاج شما گرم و تر است و مزاج تان سرد و تر است اگر دائما تغییر موضع می دهید.
شما می توانید مزاجتان را با حل این تست بشناسید و بهترین انتخاب ها را در راستای سلامتی داشته باشید.
اگر در جواب بسیاری از سوال ها پاسخ شما یک مزاج در آمده مثلا پاسخ 10 سوال شما مرتبط به مزاج گرم باشد، مزاج شما گرم است.
سرد و خشک:
این افراد کارهایشان را خوب انجام نمی دهند و فعال نیستند و انرژیشان پایین است. پوستشان تیره و کم خونی دارند و مستعد ابتلا به افسردگی و وسواس هستند و استخوانی و لاغر اندامند.
سرد و تر:
این افراد دارای اشتهای خوب و اخلاق خوب هستند و اضافه وزن دارندو چربی بدن آنها زیاد است. انرژی انجام کاری ندارند. رطوبت بدنشان زیاد است و با وجودی که زیاد غذا نمی خورند، چاق می شوند. سوخت و ساز بدنشان پایین است.
گرم و خشک:
این افراد طعم دهانشان ابتدای صبح تلخ است و افرادی علاقمند به مدیریتند و زود عصبانی می شوند اما عصبانیتشان دوام ندارد و گرمایی هستند و فعالیت بدنی زیاد دارند و باید از خوردنی های سرد استفاده کنند تا دچار مشکل نشوند.
گرم و تر:
این افراد خوش اخلاقند و فشار خونشان بالاست و اشتهای خوب دارند و زیاد می خوابند. کارهایشان را در صورت یادآوری مکرر به خوبی انجام می دهند و درگیری فکری زیاد دارند و جوش های پوستی زیادی می زنند پس باید مواظب خوراک شان باشند.
توجه : ارسال پیام های توهین آمیز به هر شکل و با هر ادبیاتی با اخلاق و منش اسلامی ،ایرانی ما در تناقض است لذا از ارسال اینگونه پیام ها جدا خودداری فرمایید.
مزاج شناسی علمی بسیار وسیع و گسترده برای تشخیص و درمان مشکلات جسمی و روحی است زیرا تمامی جنبه های زندگی ما تحت تاثیر طبیعت بدنمان قرار دارد و هر نوع غذایی که می خوریم بر تمامی اعضای بدن ما از مغز و اعصاب گرفته تا قلب و معده و کبد و کلیه ها گذار است .
در برخی از انواع مزاج، خوردن یک غذای نامناسب عواقب زیادی برای بدن در پی دارد . همانطور که در این بخش از سلامت نمناک خواهیم گفت مصرف غذای نامناسب با مزاج می تواند سبب تغییرات خواب، حالت عصبی، اختلال حافظه، اختلال هضم، اختلال دفع، عوارض پوستی شود و نشانه های درگیری کبد و قلب و اندام های تناسلی را نشان دهد.
نوع نوشیدنی ها، لباس ها، هوای استنشاقی، استراحت روزانه و چگونگی دفع و حالتهای عصبی و روانی، مستقیما با حالات طبیعی یا مزاجی مرتبط است، بنابراین برای داشتن زندگی سالم و طبیعی، و آرامش روحی، همه ما به شناخت مزاج یا طبیعت خود نیاز داریم.
مزاج های اصلی به 9 طبقه تقسیم بندی می شود که عبارتند از :علائم مزاج گرم و خشک طب سنتی
1. در تعدادی رکن آتش بیشتر ازسایر ارکان است ،این افراد را صفراوی می گویند که دارای مزاج گرم و خشک هستند.
2. در تعدادی رکن هوا بیشتر از سایر ارکان است ،این افراد را دموی می گویند که دارای مزاج گرم و تر هستند.
3. در تعدادی رکن آب بیشتر است این افراد را بلغمی می گویند که دارای مزاج سرد و تر هستند .
4.در تعدادی رکن خاک بیشتر است این افراد را سوداوی می گویند که دارای مزاج سرد و خشک هستند.
5.در تعدادی این ارکان در حالت تعادل هستند که این افراد دارای مزاج معتدل هستند.
6. در تعدادی ارکان آتش و هوا بیشتر از سایر ارکان هستند ، این افراد از لحاظ تری و خشکی معتدل و مزاج گرم دارند .
7. در تعدادی ارکان هوا و آب بیشتر از سایر ارکان هستند این افراد از لحاظ گرمی و سردی معتدل و دارای مزاج تر دارند .
8.در تعدادی ارکان آب و خاک بیشتر است این افراد از لحاظ تری و خشکی معتدل و دارای مزاج سرد هستند.
9.در تعدادی ارکان خاک و آتش بیشتر است این افراد از لحاظ گرمی و سردی معتدل و دارای مزاج خشک هستند.
صبح:مزاج گرم و تر – بهاری
ظهر:گرم و خشک – تابستانی
عصر:سرد و خشک – پاییزی
شب:سرد و تر – زمستانی
مزاج فصل ها:
بهار، مزاج گرم وتر
پاییز، سرد وخشک
تابستان، گرم و خشک
زمستان، سرد وتر
چندین راه برای تشخیص مزاج وجود دارد که با دانستن آنها می توانید خودتان مزاجتان را تشخیص دهید.
لمس کردن
اگر با لمس ساعد فرد احساس گرما و حرارت کردید او دارای مزاج گرم و اگر هنگام لمس بدن فرد احساس سرما کردید او دارای مزاج سرد است.
اگر با لمس بدن فرد احساس گرما نمودید وبا دست زدن به بدن فرد احساس بافت بدنی نرم که با فشار سرانگشتان بافت به راحتی فرو می رود این فرد علاوه بر گرمی مزاج دارای رطوبت نیز هست. بنابراین او ویژگی های مزاج گرم و مرطوب را دارد.
اگر با لمس کردن بدن فرد احساس گرما نمودید ولی خشکی و زبری خفیفی را زیر سرانگشتان دست تان احساس کردید او علاوه بر گرمی، دارای خشکی مزاج است.
اگر با لمس بدن فرد احساس سردی کردید اما این سردی با نرمی پوست و بافت گوشت آلود بدن نیز همراه بود او دارای یکی از علائم مزاج سرد و مرطوب و یا مزاج سرد و تر است.
اگر شما بدن فرد را لمس کردید و احساس سرما نمودید و در عین حال با لمس بافت بدن با سختی و سفتی رو به رو شدید و احساس کردید بافت بدن او خشک است می توانید او را دارای ویژگی های مزاج سرد و خشک بدانید.
رنگ پوست یکی از علائمی است که متخصصان طب سنتی برای تشخیص نوع مزاج بسیار به آن توجه می کنند. رنگ پوست می تواند نشانه خوبی برای بررسی نوع مزاج و طبع باشد.
سفیدی پوست بدن:
نشانه کم خونی و مایل به سردی است.
رنگ زرد کمی مایل به قرمزی:
علائم مزاج گرم و خشک طب سنتی
نشانه وجود خون غیرطبیعی در بدن می باشد .
قرمزی پوست بدن:
نشانه گرمی و پرخونی است.
تیرگی پوست:
نشانه خون غیرتمیز و مستعد غلبه سودا است.
پوست بدن زرد رنگ یا مایل به زردی:
نشانه گرمی مزاج و خشکی مزاج است و این افراد مستعد غلبه صفرا در بدن هستند.
زردی بادنجانی:
نشانه خشکی و سردی (سودا)
رنگ گچی:
نشانه سردی و تری (بلغم)
پرمویی بدن
دلیل بر گرمی مزاج و کم مویی بدن، دلیل بر سردی مزاج است. اگر رشد موها با سرعت همراه باشند ، نشانه گرمی مزاج و اگر سرعت رشد مو کم باشد، نشانه سردی مزاج است.اگر رشد مو خیلی سریع باشد ، دلیل بر گرمی و خشکی مزاج است.
کلفتی مو
دلیل بر گرمی و خشکی مزاج است و نازکی مو می تواند نشانه سردی و تری مزاج است اما بهتر است برای بررسی این مشکل پیش پزشک روید ، شاید کم پشتی و نازکی مو نتیجه یک بیماری باشد.
یکی دیگر از علائم مزاج سرد و مرطوب در مردان و زنان داشتن موی صاف و لخت نیز است. موی مجعد، دلیل بر گرمی و خشکی و موی صاف و لخت، نشانه سردی و تری مزاج است.
رنگ مو
یکی دیگر از نشانه های تشخیص مزاج رنگ موی مردان و زنان است. افرادی که دارای رنگ موی سیاه هستند در گروه افراد با طبع گرم و خشک و افرادی که دارای رنگ موی سفید هستند و زودتر از بقیه تارهای سفید در سر آنها دیده می شود دارای مزاج سرد و تر هستند.
شکل و فرم عظلات و اعضای بدن:
افراد گرم مزاج دارای بلاتنه ای فراخ و پهن و اندام های بدن بزرگ هستند . این افراد عروق برجسته و نبض قوی دارند. اگر فردی عضلات کلفت و بزرگ و تاندون های ظریف تر داشته باشد او دارای مزاج گرم است.
نشانه های مزاج سرد
افرادی که دارای مزاج سرد و خشک اند برخلاف افرادی که مزاج گرم دارند ، دارای اندام های کوچک و بالاتنه کوچک هستند . از دیگر علائم سردی مزاج داشتن نبض ضعیف و عضلات ظریف است .
افرادی دارای چهره لاغر و پوست به استخوان چسبیده ، دارای مزاج خشک هستند همچنین افرادی که مفاصل قابل مشاهده و غضروف حنجره و بینی برجسته دارند در گروه افراد دارای مزاج خشک هستند.
اگر ساعت خواب شما بیشتر از حد مجاز یعنی 8 ساعت است جزو افراد دارای مزاج سرد و تر یا سرد و مرطوب هستید اما اگر خواب شما کمتر از 8 ساعت باشد دارای مزاج گرم و خشک هستید. خواب زیاد، علت بر سردی و تری مزاج و خواب کم و بیداری زیاد، دلیل بر خشکی و گرمی مزاج است. خواب و بیداری معتدل، دلیل بر اعتدال مزاج است.
اگر تمام افعال بدن مانند سرعت رشد، رویش دندان، بلوغ، افعال مربوط به کبد، قلب و مغز و… سریعتر از حد طبیعی خود صورت گیرد ، دارای مزاج گرم و اگر کندتر از حد طبیعی باشد ، دارای مزاج سرد هستید.
اگر رنگ مدفوع یا ادرار تیره تر و بدبو تر از معمول باشد دلیل بر گرمی مزاج و غلبه صفرا دارد اما بی رنگ بودن یا کم بودن فضولات شامل ادرار، مدفوع، عرق، مو، ناخن، خون و… دلالت بر سردی مزاج دارد.برای تشخیص نوع مزاج درمانگران طب سنتی از رنگ مدفوع و کیفیت آن استفاده می کنند .
موارد ذیل دلالت بر گرمی مزاج دارد و عکس این حالات نشان از سردی مزاج است:
سلام با تشکر از مطالب مفیدتون.
خیلی عالی من مزاجم رو شناختم گرم وخشک
بنظر میرسد یک مغالطه بزرگ وجوددارد. اینکه کسی ساعد کسیرا بگیرد و از احساس گرمی یا سردی بگوید آنکس مزاج گرم یا سرددارد به مزاج خود لمس کننده هم ارتباط مستقیم دارد بنابر این اگر لمس کننده خود مزاج گرم داشته باشد یاسرد احساس او هم فرق خواهد کرد .این دانشمندان تجربی چه جوابی برای آن دارند
با سلام خدمت جناب احمدی عزیز …کسی که میخواهد از طریق لمس مزاج را تشخیص دهد باید مزاج متعدلی داشته باشد.پس لازمه لمس ابتدا تعادل مزاج کسی ست که لمس میکند در این صورت میتوان با لمس مزاج را مشخص کرد
بهتر است هر کسی ساعد خودش را لمس کند.تا بهتر متوجه شود
با سلام و احترام مشکلم اینه که خوابم خیلی سنگین هست و وقتی که یه جا ساکت بشینم بدون خستگی خوابم میگیره و خوابیدن را خییلی دوست دارم . راه درمان چیست
با سلام شما دارای مزاجی تر هستید همچنین شما مقداری نیز سرد مزاج هستید راه درمان 1ـ خوردن غذای گرم مثل بادمجان ،گوشت گوسفندو… 2ـ عدم نوشیدن آب قبل از خواب 3ـ استفاده از نوره (واجبی).
خوب بود ولی ناقصه
توجه : ارسال پیام های توهین آمیز به هر شکل و با هر ادبیاتی با اخلاق و منش اسلامی ،ایرانی ما در تناقض است لذا از ارسال اینگونه پیام ها جدا خودداری فرمایید.
پدید آورنده : شریف، حوراء ، صفحه 77
اشاره
مطابقت تغذیه و خوراک فرد با مزاج، موقعیت جغرافیایی، شرایط آب و هوایی،
سن و حتی اصول و شرایط اجتماعی هر شخص ضامن سلامتی او می باشد و طب اسلامی
هم براساس همین معیار به درمان افراد می پردازد.
از این رو برای ورود به بحث اصلی مزاج پایه افراد و درمان و غذاهای
مربوط به آن، در شماره گذشته به معرفی مزاج فصل ها، شب و روز، مزاج سن و
مزاج موقعیت جغرافیایی پرداختیم.
قسمت سوم
علائم مزاج گرم و خشک طب سنتی
مزاج پایه، مزاجی است که افراد با آن متولد می شوند (مزاج گرم و خشک یا صفراوی،
مزاج گرم و تر یا دموی، مزاج سرد و تر یا بلغمی، مزاج سرد و خشک یا
سودایی) و آن را از پدر و مادر خود به ارث می برند و به آن مزاج جبلّی هم
می گویند. این مزاج همانند رنگ چشم، مو و رنگ پوست افراد قابل تغییر نیست،
ولی قابل تعدیل و تنظیم می باشد.
نکته دیگر این که هر فرد با هر مزاجی که آفریده شده است، اگر تغذیه صحیح
و بهداشتی داشته باشد، در آن مزاج سالم است و نیاز به تغییر و تبدیل مزاج
ندارد؛ ولی اگر براساس تغذیه نادرست مزاجش بیشتر از حد بروز کند یا غلبه یک
مزاج دیگر را نشان دهد، نیاز به درمان و تعدیل مزاج دارد. از این رو ما در
طب اسلامی در مبحث درمان درباره اصلاح مزاج و تعدیل آن صحبت می کنیم نه
تغییر آن.
الف) خصوصیات ظاهری: اندام باریک و قد افراد کشیده است، رنگ پوست به
دلیل وجود صفرا به زردی متمایل می شود و چهره گندمگون است و پوست به دلیل
خشکی مزاج، خشک است. موها قهوه ای رنگ و موج دار و چشم ها معمولاً متوسط و
قهوه ای رنگ یا مشکی است.
ب) خصوصیات گوارشی: چون حجم معده متوسط است، اشتها نیز متوسط است و زود
سیر می شوند، همیشه عطش دارند و تشنه هستند. چون مزاجشان خشک است. به سردی
تمایل دارند و چون کبد یا همان جگرشان گرم است، علائم کبد گرم را نشان می
دهند (توضیح آن در ادامه خواهد آمد).
ج) خصوصیات روحی ـ روانی: خصوصیات روحی ـ روانی این افراد مثل آتش است؛
یعنی بلند پروازند، در یک جای ثابت آرام نیستند و همیشه در حال فعالیت می
باشند. بسیار مهربان اند، اهل ریسک اند، زود عصبانی و زود هم آرام می شوند،
عصبانیتشان با آب فروکش می کند، اهل علوم عقلی و اثباتی (فلسفه، هندسه
و…) می باشند. افراد با استعدادی هستند، قوه مدیریتی بالا دارند و دوست
دارند در رأس باشند.
قبل از اینکه وارد مبحث بیماری ها شویم بهتر است به یک جمله خوب دقت
کنیم: در طب اسلامی اصطلاحی با عنوان «تقویت مزاج به عین، درمان به ضد»
وجود دارد. این اصطلاح به این معناست که در مزاج های پایه، تقویت به عین
است؛ یعنی کسی که مزاجش گرم است ـ چه گرم و خشک چه گرم و تر ـ باید گرم
بخورد، در محیط گرم زندگی کند، حرف های گرم و با محبت بزند، با انسان های
گرم مزاج در ارتباط باشد، کارهای گرم مثل محبت، عبادت، کمک به دیگران…
انجام دهد تا همیشه سالم و سرحال و پر انرژی باشد. به همین علت خداوند در
عربستان خرما را آفریده است که افراد گرم مزاج آنجا با خرما خود را گرم تر
کنند، یا مثلاً در شمال کشور که کنار دریا است مرکبات را آفریده است تا آن
ها مزاج جبلّی خود را تقویت کنند و به طور کلی خوراکی ها و میوه جات کنار
دریا ملایم تر و خنک تر از میوه ها و مواد داخل کویر و بیابان ها و یا در
روی کوه ها است. پس پروردگار برای افراد هر سرزمین، گیاه، میوه جات و
حیوانات مختص آن سرزمین را آفریده است که با استفاده از آن ها مزاج پایه و
اصلی خود را تقویت نمایند.
درمان به ضد یعنی اگر فرد به هر دلیلی دچار بیماری شد یا گرفتار افزایش و غلبه غلطِ مزاج خود شد، مثلاً صفراوی
است و غلبه صفرا پیدا کرد، یعنی صفرا از حد متعادل بیشتر شد، یا یک خلطِ
مزاج دیگر در او ایجاد شد، مثلاً به دلیل مصرف بیش از اندازه سودا دچار
غلبه بلغم شد، باید ضد آن را بخورد تا درمان شود؛ مثلاً برای افزایش بلغم
باید گرمی و خشکی بخورد تا این افزایش بلغم درمان شود.
الف) اولین تظاهر افزایش صفرا معمولاً در سر بوده و باعث بروز سردرد می
شود. این سردردها معمولاً همان سردردهای میگرن ولی از نوع گرم است که
معمولاً جلوی سر و چشمان را درگیر می کند و در این حوالی متمرکز است. این
سردردها با انواع تحریکات نوری، گرما، سر و صدا، گرسنگی، تشنگی، استرس و
تغییر برنامه خواب شروع می شوند.
حجامت در این نوع میگرن که میگرن گرم است، بسیار تأثیرگذار است و به طور
کلی حجامت که باعث خروج گرمی اضافی از بدن است، در تمام بیماری های ناشی
از افزایش صفرا، مؤثر می باشد. بیماری های ناشی از افزایش صفرا با رعایت
نکات تغذیه ای و دارویی درمان می شود و حتی با حجامت به موقع می توان از
بروز آن جلوگیری کرد.
ب) یکی از تظاهرات افزایش صفرا در سر، ریزش موهای سر خصوصاً در جلوی سر
می باشد. این مسئله در آقایان بیشتر از خانم هاست؛ زیرا صفرای مردان بیشتر
از زنان می باشد، حتی این ریزش مو ممکن است آن چنان شدید باشد که منجر به
طاسی جلوی سر شود که با حجامت خصوصاً حجامت سر به خوبی درمان می شود.
ج) تظاهر دیگر افزایش صفرا در بدن، خارش است. علت این خارش این است که
مزاج صفرا گرم و خشک است. در اثر خشکی زیاد، این افراد معمولاً دارای پوست
های خشک هستند، از سویی چون دارای کبد گرم می باشند، کبد نیز از درون نمی
تواند به راحتی املاح صفراوی را از خون تصفیه کند در نتیجه املاح صفراوی در زیر پوست رسوب کرده و باعث خارش شدید می شود. درمان این افراد با تعدیل کبد و مایعات زیاد و حجامت است.
د) اگر خارش بسیار شدید باشد، آن چنان که باعث خراش پوستی شود تبدیل به اگزما می شود. این اگزمای صفراوی است. اگزمای سودایی نیز داریم که درمان آن متفاوت است.
هـ) یکی دیگر از مشکلات افزایش صفرا بروز جوش است. که بیشتر در سن صفرا
بروز می کند. جوش ها ممکن است در تمام بدن باشند، حتی ممکن است به تاول های
زیر پوستی تبدیل شوند.
و) افزایش صفرا در گوارش می تواند باعث عطش زیاد، بی اشتهایی، خشکی لب و
دهان و تلخ شدن دهان خصوصاً در صبح ها شود. علت این است که صفرا هنگام
خواب از دوازدهه وارد معده و بعد مری و سپس دهان می شود. گاهی ممکن است
صفرا آنقدر زیاد باشد که باعث استفراغ صفراوی گردد و زردآب دفع کند. پس از استفراغ صفراوی، اسهال صفراوی
داریم که از شدت گرمی معده و روده به وجود می آید. این افراد دائم اسهال
دارند، این اسهال بیشتر در سن صفرا بروز می کند. بسیاری اوقات اسهال بدون
عامل عفونی و در اثر افزایش صفرا و استرس است که با خنکی های ملایم مثل کته
و ماست همراه با نعناع درمان می شود.
ز) مزاج کبد، گرم و تر و وظیفه اش دفع سموم از بدن است. اگر کبد بیشتر
از حالت عادی گرم شود یا کلاً کبد گرم ایجاد شود، نمی تواند آن طور که باید
سموم را از بدن دفع کند؛ بنابراین مقداری از آن ها زیر پوست (خارش)، در
ریه ها (آلرژی)، در سفیدی چشم (زردی) و در سینوس ها (آلرژی فصلی و زیست
آلرژیک) رسوب می کند و باعث بیماری های مذکور می شود. جگر این افراد را
باید با انواع خنکی های مؤثر بر کبد خنک کرد تا زودتر بهبود یابند، سپس
گرمی اضافی را از طریق حجامت از بدن خارج کرد. مرحله بعد مایعات زیاد است
که برای صفراوی
ها بسیار مؤثر است. البته آب سرد چندان مفید نیست؛ زیرا به راحتی از مثانه
دفع می شود. بنابراین درمان با آب و مایعات ملایم، خنکی جگر و حجامت است.
ح) یکی دیگر از بیماری های افزایش صفرا در بدن انواع آلرژی ها، از جمله
آسم و تنگی نفس، آلرژی های فصلی همراه با آبریزش بینی و خارش صورت و چشم
است که ناشی از گرم شدن بیش از حد کبد است. درمان مفید برای این بیماری ها
چندین جلسه بادکش بعد از حجامت آلرژی می باشد.
ط) یکی دیگر از مشکلات افزایش صفرا، سوخته شدن صفرا در مغز و تبدیل آن
به سودا است که باعث ایجاد بیماری های غلب سودا می شود. این مورد در آینده
توضیح داده می شود.
ی) افزایش صفرا در کودکان می تواند باعث بیماری بیش فعالی می شود که یک
بیماری دوگانه صفرا ـ سودا است. قسمت بیش فعالی این بیماری مربوط به افزایش
صفرا و قسمت عدم تمرکز به علت افزایش سودا می باشد.
ک) افزایش صفرا در افراد صفراوی
می تواند باعث عصبانت زیاد، بداخلاقی و تندخویی فرد شود. در این مورد نیز
همانند بیماری های قبلی حجامت بسیار مؤثر است. از صفرا به همین بیماری ها
اکتفا می کنیم.
همان طور که در مزاج شناسی نیز گفتیم، صفرا (مزاج آتش) گرم و خشک است.
از آنجا که بسیاری از ایرانی ها دارای مزاج صفرا هستند، برای سلامتی باید
مواد گرم، یعنی موادی که دارای مزاج گرم و خشک هستند را میل کنند.
صفرا یا به طور ذاتی و ژنتیکی یا در اثر خوردن مواد گرم مثل گردو، پسته،
دارچین، زنجبیل، فلفل و انواع ادویه ها، زیره، نعناع و… در بدن تولید می
شوند. برای تعدیل صفرای ایجاد شده می توان از مواد زیر استفاده کرد:
1. انواع عرقیات خنک، مانند کاسنی، بید، شاتره؛
2. انواع دم کردنی های خنک، مانند خاکشیر، بارهنگ، فلوس، ترنجبین، شیرخشت؛
3. انواع میوه های خنک، مانند عَناب، آلو، هندوانه؛
4. انواع غذاهای ترکیبی خنک، مانند آش خصوصاً آش جو؛
5. درمان های ملاحظه ای، مانند حجامت که بسیاری از بیماری ها ناشی از افزایش صفرا در بدن را درمان و تعدیل می کند.
بیماری هایی که در اثر افزایش صفرا در افراد صفراوی بیشتر مشاهده می شود و با حجامت و خوردن خنکی های عنوان شده برطرف می گردند، عبارت اند از:
1. انواع آلرژی های پوستی، تنفسی، حساسیت فصلی و حساسیت به مواد غذایی؛
2. جوش صورت و انواع بثورات جلدی مثل آبله مرغان، کهیر و…؛
3. سردردهای میگرنی.
افراد صفراوی
به علت اینکه خون رقیقی دارند، معمولاً دچار بیماری کم خونی نیز می شوند.
در این افراد علاوه بر خنک کردن بدن می توان از ترکیب سیب رنده شده با پوست
و یک قاشق غذاخوری عسل و یک قاشق غذاخوری عرق بیدمشک جهت درمان کم خونی
برای یک دوره چهل روزه، صبح ها استفاده کرد. این ترکیب حاوی مقادیر فراوان
آهن در سیب می باشد، با عسل این آهن در خون حمل شده جهت خون سازی به سلول
های مغز استخوان می رسد. عرق بیدمشک نیز محیط معده را جهت جذب این آهن
همراه ویتامین C موجود در سیب آماده می کند.
برای تکمیل درمان کم خونی، روزی 10ـ 5 عدد خرما و ده عدد پسته خام باید
استفاده کرد. علاوه بر آن، به علت جلوگیری از هدر رفتن آهن بدن در موارد کم
خونی، از بیمار می خواهیم که از خوردن چای پر رنگ، قهوه، شکلات، کاکائو،
نوشابه و انواع رنگ های شیمیایی موجود در مواد غذایی کارخانه ای مثل انواع
کنسروها و… اجتناب کند؛ زیرا این مواد با آهن خون ترکیب شده، از جذب آن
جلوگیری کرده و باعث دفع آن از طریق گوارش می گردند.