راههای پیشگیری از مصرف دخانیات

صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

یکشنبه ۴ حمل ۱۳۹۸

دانلود صفحات امروز روزه: 1 2 3 4 5 6 7 8

راههای پیشگیری از مصرف دخانیات

مصرف سیگار امروزه شیوع بالایی داشته، ومصرف آن يك رفتار پيچيده ی آموخته شده است كه با زندگی روزمره برخی از افراد درآميخته و به نوع ديد اطرافیان و دوستان فرد به آن، مربوط می گردد.عامل هايی مانند محل کار و منزل، گروه های كاری، سطح تحصيلی، مشخصه های فردی و اجتماعی شخص و توانايی فرد در مقابله با مسائل و مشکلات، در سيگار كشيدن مؤثرند. هيجان ها و افکار و فعاليت های روزمره ، فرد را به شدت به كشيدن سيگار ترغيب می كند. وقتی اين عامل ها با وابستگی فيزيکی به«نيکوتين»كه عامل قدرتمندی است، تركيب می شوند، روند اعتياد، تقويت می گردد.
تعریف که از اعتیاد شده است، اعتياد، سه معيار دارد:
1- اجبار برای مصرف: مصرف مکرر و زیاد یک ماده که محرومیت ازآن موجب علایم ناراحتی و میل شدید به مصرف دو باره می شود و همچنین منجر به تباهی جسمی و روانی می گردد.
2- تحمل: پس از مصرف مکرر ممکن است پدیده ای تحمل روی دهد به این معنا که یک مقدارمعین قبلی از دارو اثر کمتری ایجاد می کند و درنتیجه برای رسیدن به اثری که در ابتدا همان مقدار اولیه ایجاد می کرد، به مقادیر بالاتر و فزاینده ای نیاز می شود.
3- وابستگی: مصرف مکرر یک دارو یا ماده شیمیایی، با یا بدون وابستگی جسمی. وابستگی جسمی نشاندهنده ی تغییر درحالت فیزیولوژی است که به دلیل مصرف مکرر یک دارو رخ داده و با قطع مصرف دارو دچار سندرم قطع می گردد که پس از قطع یا کاهش مقدارآن ماده به طور مرتب در یک دوره طولانی مصرف شده، روی می دهد این سندرم متشکل از علایم و نشانه های جسمی توآم با تغییرات روانشناختی مثل اشکال در تفکر، احساس و رفتار می باشد و به آن سندرم پرهیز نیز گفته می شود.
اگر توجه کنيم، خواهيم دید که سيگار، هر سه معيار را دارا می باشد. به این ترتيب، اعتياد آور بودن سيگار، ثابت می شود. فردی که روزانه یک بار سیکار می کشد، روزانه 2بار برای ادامه ی مصرف سيگار، تشویق و ترغيب می شود. این مسأله، علت اعتياد بسيار شدید و مشكل های فراوان هنگام ترک سيگار می باشد، به گونه ای که ترک آن، حتی نسبت به معتادان به هروئين نيز دشوارتر است. اعتياد به سيگار، می تواند یكی از اولين علایم اختلال های رفتاری
محسوب شود. به این ترتيب، فرد را در معرض دیگر رفتارهای سوء بهداشتی و مغایر با سلامت قرارمی دهد. به طور کلی، حالت های روحی – روانی و احساس افسردگی در سيگاری ها بيش تر است. بر عكس، شادابی و نشاط
غيرسيگاری ها، بيش از افراد سيگاری می باشد.
کشیدن اولین سیگار
دليل اصلی اولين تجربه ی سيگارکشيدن، تقليد از بزرگترها و جمع های دوستانه و همچنين مشكل های عاطفی و عدم موفقيت و ناکامی از تحصيلی است.  بایدتوجه داشته باشيد که دوستان سيگاری، بیشترین نقش را در شروع و آغازمصرف سيگار دارند. روانشناسان معتقدند تصور رسيدن به آرامش و تأیيد و پذیرش فرد توسط گروه های همسال، نوجوان را تشویق به کشيدن سيگار می کند. از دیگر علت های این تمایل، اعتقاد به این مسأله است که سيگارکشيدن، باعث رهایی از تنش شده و انجام امور را راحت تر می کند. برخی روانشناسان معتقدند که خانواده، اولين و مهم ترین نقش را در اعتياد نوجوانان و جوانان به سيگار دارد. پس از خانواده، اطرافیان و دوستان، دارای نقش پررنگ تری هستند. سرگرم کردن نوجوان به ورزش، مطالعه، سرگرمی ها و تفریح های مفيد و نشاط آور، بهترین و مؤثرتری راهی جلوگيری از اعتياد به دخانيات است. برعكس، هرگونه برخورد لفظی، تنبيه، لجاجت و مخالفت بی دليل و بی منطق با نوجوان، تحریک کننده بوده و او را بيش تر به این سمت می کشاند. آموزش و ایجاد نظم و انضباط به نوجوان کمک می کند تا نوسان های روانی را راحت تر پشت سر گذاشته و مجبور نباشد با روش های غيراصولی مانند مصرف دخانيات، خود را آرام کند. وسوسه ی سيگارکشيدن، بعد از کشيدن حتی یک نخ سيگار، می تواند بيش از سه سال نهفته بماند. بين استعمال اولين نخ سيگار و سيگاری شدن، یک دوره ی نهفته وجود دارد که می تواند سال ها طول بكشد.
علت های عادت به دخانیات در میانسالی
بر اثر گذشت زمان، افرادميانسالی سيگاری، به دخانيات وابسته شده و به عبارت دیگر، معتاد شده است و به دليل اعتياد به نيكوتين و دیگر مواد اعتيادزای سيگار، آن را مصرف می کند، نه به علت تأثير همسالان! با این وجود، وابستگی به دخانيات، امری پيچيده با دليل های متعدد است که به ابعاد شخصيتی فرد و گروه های اجتماعی و اقتصادی مرتبط است. به عبارت دیگر، فرد سيگاری،یک شبه سيگاری نمی شود، بلكه عامل های متعددی از دوران جنينی به بعد، دست به دست هم می دهند تا در نهایت، یک فرد سيگاری را به وجود آورند. بنابراین، همان گونه که سيگارکشی،یک انتخاب شخصی است، ترک آن هم یک انتخاب است. تا فرد خودش نخواهد، نمی توان کاری انجام
داد. در اصل، ترک هرگونه اعتياد از جمله سيگار، بازور و فشار،بی نتيجه است. بهترین کمک برای ایجاد انگيزه در فرد، نشان دادن ضرر و زیان استعمال دخانیات و از سوی دیگر، فایده های ترک کردن آن می باشد. به طور حتم با ایجاد انگيزه، شاهد نتيجه های بهتر و پایدارتری در درازمدت خواهيم بود. باید به فرد معتاد به سيگار آموخت هر عادتی که انحرافی در فكر انسان به وجود می آورد، باید تحت کنترل و سلطه قرار گرفته و قطع گردد. به این عادت منفی نيز باید غلبه نموده و آنرا ترک کرد.
انگیزه برای ترک سیگار و جایگزینی برای آن
در روند ترک سيگار، علت شروع به سيگار کشيدن، مهم نيست بلكه مهم این است بدانيم کدام جزء آن، ما را راضی کرده و برای مان لذت آور است آن جزء، انگيزه ی ما برای سيگار کشيدن محسوب میشود. دراصل، افراد سيگار را به چند دليل و نه یک بهانه و پاسخ به موقعيت های ایجاد شده، روشن می کنند. هر موقعيت و هر مكان، به طور حتم جانشين دارد ولی نباید تصور کنيم حفظ یک جانشين برای سيگار، در همه ی مكان ها و زمان ها کافی است چه بسا آن جانشين، خود، اعتيادآور باشد. در بسياری موارد، انگيزه ی مصرف دخانيات به دليل لذت ناشی از مراسم آن یعنی سيگار درآوردن، روشن کردن و فروبردن دود و لمس سيگار با دست و تماس با لب می باشد. اغلب این موارد، نوعی عادت است تا اعتياد. می توان این عادت را با دیگر موارد مشابه مانند مداد یا خلال دندان یا چوب شور، ارضاء و فروکش کرد. حتی آدامس هایی به شكل سيگار موجودند که می توانند به طور موقت جانشين آن شوند.
عامل های مؤثر بر مصرف دخانیات:
عامل های مختلفی باعث تقویت عادت سيگار کشيدن درفرد می گردند. این عامل ها، بيش ترین اثربخشی خود را به طور معمول در اوایل دوران بلوغ بر جای می گذارند. بی شک، شدت و ضعف اثربخشی این عامل ها در افراد، متفاوت است و ممكن است حتی در یک شخص در زمانهای مختلف، متفاوت باشد.
سيگار دو نوع وابستگی ایجاد می کند:
1-وابستگی روانی: باعث ایجاد احساس آرامش کاذب شده واین احساس به شكل بخشی از زندگی فرد سيگاری درمی آید.
2-وابستگی جسمانی(فیزیکی): با پایين آمدن مقدار نيكوتين خون ایجاد می شود و باعث بروز نشانه های قطع نيكوتين در فرد می گردد. به این ترتيب، فرد سيگاری برای رفع این علایم، با سيگارکشيدن، سطح نيكوتین خون خود را بالا می برد. پس مشاهده می کنيم که اعتياد به سيگار، فرقی با مواد مخدر ندارد و متأسفانه فقط منع کمتری دارد و به راحتی در اختيار هر فردی قرار گرفته و مصرف میشود. کشيدن سيگار، یک فعاليت جایگزین است زیرا فرد در جامعه ی پرتنش و مملو از اضطراب و هيجان امروزی، برای تخليه ی فشارهای روحی و روانی
خود، آن را انجام می دهد. این موضوع، یک واکنش خارجی است که سرمنشأ آن، تنش های داخلی می باشد. البته این مقوله، جدا از اعتياد به نيكوتين است. افراد غيرسيگاری نيز هنگام تنش و اضطراب، به اقدام های مشابه روی می آورند مانند جویدن ناخن، بازی با دگمه، حرکت های سریع دست یا پا و مشغول شدن به کاری دیگر که ارتباطی با عامل استرس زا ندارد.
چرا برخی موفق به ترک سیگار نمی شوند؟
بين افرادی که موفق به ترک سيگار می شوند و آنانی که موفق نمی شوند،اختلاف کمی وجود دارد. این اختلاف، بيش تر ناشی از درجه ی اعتقاد و ایما ن فرد به عارضه های کشنده ی سيگار است. به عبارت دیگر، کسانی موفق به ترک می شوند که به طور کامل به این مسأله که سيگار می کشند، اعتقاد داشته باشند. کسی که سيگار می کشد، هميشه در زندان هشدارها و یادآوری عارضه ها و بيماری ها محبوس است. ترک، تلاشی است در جهت ارضای نياز عميق آزاد کردن خود از یک عادت زشت و تنفرانگيز و رهایی وجدان از کليه ی هشدارهای مربوط به عارضه های سيگار و تابلوهای هشداردهنده و بهداشتی. همچنين تلا شی است برای رهایی از نصيحت دیگران و نيز رهایی از تفكرهای خود در مورد عارضه ها و عواقبی که به علت مصرف سيگار، منتظر اوست. نتيجه ی کلی این که سيگار کشيدن، اغلب ناشی از باورهای اشتباهی است که در جامعه، رواج پيدا کرده است. این دليل ها مانند احساس بزرگی،لاغری، رفع عصبانيت، رفع خستگی و همگی بی پایه و اساس بوده و هيچکدام توجيهی برای خودکشی تدریجی توسط سيگار نيست.

کلیه حقوق این سایت متعلق به روزه افغانستان بوده و استفاده از مطالب آن با ذکر منبع مجاز است.

%PDF-1.4
%
2472 obj
>
endobj

xref
2472 5
16 n
73 n
7425 n
7681 n
396 n
trailer
]>>
startxref

%%EOF

2476 obj
>stream
xZ{TSW?

+{x źcw꥛Mz~rt’
f;DU>v”%fYh,o4Z6[dXyǼD_
2J#!s2_clφ[a=)ZˬF)-S
gkka8C`tbqi+?,JYmrM#(jtU.GKYW`m/GΈ7im’D6v^9Cc{–v
E2e|w VZސ=E=Y%=ǐRd8y̤ܢDîiE~5CkF8ρtum2bިLV6{mE؇yq!NDd[$=IqPVζOڣ;K%tϩuZBFeSTU9|iDv̥WGN]AzZ|Wא)P8I8c=Yt_bl)ZB,r:se/Y**`ٜ-Pj=

لطفا با ارسال پیشنهادات و انتقادات خود، ما را در بهبود و ارتقاء ابرسلامت یاری نمائید.

به بهترین پیشنهادات یک عدد ربع
سکه جایزه داده خواهد شد.

1)     آموزش و افزايش آگاهي در خصوص مضرات و عوارض مصرف دخانيات و عوارض استنشاق دود تحميلي دست دوم و دست سوم

يكي از مهم ترين راه هاي مقابله با شروع مصرف دخانيات در سنين نوجواني، تسلط بـر مهارت هايي است كه با عنوان مهارت هاي اساسي زندگي شناخته شـده انـد. آمـوزش ايـن مهارت ها مي تواند كودكان و نوجوانان را محافظت كند و لازم است از دوران کودکی آموزش داده شود.

برای مطالعه بیشتر در خصوص مهارت های زندگی، لطفا مقالات ما را در لینک های زیر دنبال کنید:

راههای پیشگیری از مصرف دخانیات

http://www.abresalamat.ir/posts/view/124

http://www.abresalamat.ir/posts/view/1236

http://www.abresalamat.ir/posts/view/1238

http://www.abresalamat.ir/posts/view/1235

بر اساس

http://www.cdc.gov/tobacco/data_statistics/fact_sheets/youth_data/tobacco_use/

شنبه، 19 تیر 95

1398 © | تمامی حقوق این سایت متعلق به ابر سلامت می‌باشد.
طراحی و پیاده‌سازی توسط تیم یاریما

سيگار و دخانيات
:

طبق شواهد بدست آمده در سالهاي اخير، گرايش به مصرف سيگار در بين افراد جامعه و
بخصوص جوانان گسترش روز افزوني داشته است اين قضيه آنگاه ابعاد فاجعه بار خود را
نشان ميدهد که بدانيم 84 درصدسيگاريها در کشورهاى در حال توسعه زندگي مي کنند و
جالب تر آن است که بدانيم حتي در کشورهاى توسعه يافته نيز طبقات پايين جامعه
بيشترين مصرف سيگار را دارند و بيشترين بار اقتصادى و بهداشتي سيگار را بر دوش مي
کشند. اين آمار گوشه اى از جديدترين گزارش سازمان بهداشت جهاني است که به مناسبت 31
ماه مي (روز جهاني بدون سيگار) منتشر شده است . بدين ترتيب سيگار با گسترش فقر چرخه
اى را ايجاد کرده است که در دنياى جهاني شده امروز ، روز به روز مستحکم تر شده و از
مرکز به پيرامون در جهان معاصر در حال تکرار است. سازمان بهداشت جهاني در گزارش
سالانه خود به مناسبت روز جهاني دخانيات هشدار داد كه در هر شش ونيم ثانيه يك تن بر
اثر ابتلا به امراض ناشي از مصرف دخانيات جان خود را از دست مي دهند. در اين گزارش
همچنين آمده است : استفاده از دخانيات سالانه باعث مرگ 9/4 ميليون تن مي شود و
انتطار مي رود كه طي 2 سال آينده اين رقم دو برابر شود. در ادامه اين گزارش آمده
است كه تعداد مصرف‌كنندگان دخانيات هنوز همچنان رو به افزايش است و احتمال مي‌رود
كه از 3/1 ميليارد تن در حال حاضر به ‌7/1 ميليارد تا سال ‌225 برسد. اين
امرمتصديان امور را بر آن داشته تا تدابيري جهت رفع يا کاهش اين معضل بيانديشند و
تحقيقاتي را در اين زمينه صورت دهند.

تاريخچه پيدايش سيگار
:

قبل از هر چيز بهتر است با تاريخچه و پيشينه سيگار آشنا شويم . پيشينه مصرف دخانيات به طور تخميني درحدود ده هزار سال پيش مي رسد. در چين و يونان باستان، بر اساس نوشته هاي تاريخ نويسان و آثار حكاكي شده، از تنباكو و توتون به عنوان گياهي داروئي ياد شده است در دوران باستان بوميان آمريکا به خواص گياه تنباکو پي بردند. وقتي کريستف کلمب و همراهانش در سال 1492 ميلادي به جزيره اي در ميان آمريکاي شمالي و جنوبي رسيدند، ديدند بوميان آن سرزمين برگهاي يک گياه عجيب را به روي آتش ريخته و از دود آن نفس مي کشند و آن را وارد ريه خود مي کنند . کريستف کلمب تصور کرد چيزي جادويي را کشف کرده است و زماني که مراجعت مي کرد مقداري از آن برگها و دانه هاي آن گياه را با خود به اسپانيا برد و به اين ترتيب ، توتون به اروپا وارد شد و مردم آن را توباکو يدند. زماني که اسپانيائيها به آمريکا رفته و آنجا را فتح کردند طريقه استعمال توتون را از بوميان آن سرزمين فرا گرفتند . لفظ سيگار گرفته شده از اسپانيا و از توتون به زبان بومي مي باشد. توتون در سال 165 ميلادي کم و بيش در عثماني ، مصر و هند شناخته شده و توسط پرتغاليها وارد ايران شد و ايرانيان توباکو را تنباکو يدند. بعضي از تاريخ نويسان ورود توتون به ايران را از سال 159 ميلادي مطابق با 999 هجري قمري دانسته اند. اما به هر حال در زمان شاه عباس استفاده از اين ماده رواج يافت.

راههای پیشگیری از مصرف دخانیات

استعمال دخانيات و وابستگي يا اعتياد به آنها
:

پژوهشهاي انجام شده نشان مي دهد كه اكثر معتادان، سيگار مصرف مي كنند و نيز اعتياد را از سيگار شروع كرده اند. بر اساس معيارهاي تشخيصي سازمان بهداشت جهاني، سيگار در رديف مواد اعتيادآور محسوب مي شود. سيگار ، در ورودي اعتياد، و چراغ سبزي براي ساير اعتيادها است. مصرف سيگار، نخستين قدم به سوي اعتياد است. سيگار، زمينه ساز اعتياد به مواد مخدر بوده و مادر اعتياد به مواد مخدر محسوب مي شود. مصرف دخانيات مثل سيگار، پيپ، چپق و قليان نه فقط اعتياد رواني، بلكه اعتياد جسماني نيز ايجاد مي كند.

 وابستگي رواني : مصرف دخانيات باعث ايجاد احساس آرامش شده و اين احساس به شكل بخشي از زندگي آنها در مي آيد. از طرفي نوعي احساس با ارزش بودن البته به شکل کاذب در افرادي که دچار کمبود اعتماد به نفس ويا نيازمند تأئيد از طرف گروه هستند ايجاد مي کند. که خود نيز مي تواند به شکل يک عامل تقويت کننده و پاداش عمل کرده و فرد را روزبروز وابسته تر کند.

 وابستگي جسماني ( فيزيكي ) : به علت مصرف دخانيات، بدن براي عملكرد طبيعي خود و براي جلوگيري از پيدايش نشانه هاي قطع نيكوتين، نياز به مصرف ميزان مشخصي از دخانيات دارد.هر چند دخانيات در ميان مواد اعتياد آوري مثل هروئين، ترياك، حشيش و مشروبات الكلي، منع اجتماعي كمتري دارد، و براحتي در اختيار مردم قرار مي گيرد، اما بررسي ها نشان مي دهد كه سيگار يكي از بارزترين علل مرگ و مير ناشي از سرطان، بيماري هاي عفوني، و سكته در جهان است.طبق گفته پزشکان در دود سيگار متجاوز از چهار هزار نوع ماده سمي وجود دارد كه تعدادي از آنها سرطان زا هستند. سيگار، عامل مهم سرطان ريه بوده و يكي از عوامل مهم در بروز شمار زيادي از سرطان هاست. از هر هزار نفر كه به علت سرطان ريه فوت ميكنند بيش از نهصد نفر آنها، سيگار مي كشند. مصرف هر سيگار بيش از 5 دقيقه از عمر انسان مي كاهد.ماده اصلي سيگار، نيكوتين است كه سبب آزاد شدن كتكول آمينها( Cathecolamines ) از جمله اپي نفرين و نوراپي نفرين مي شود. افزايش كتكول آمينها موجب افزايش ضربان قلب و فشار قلب و انقباض عروق محيطي، و در نتيجه افزايش مصرف اكسيژن قلب مي شود. نيكوتين سبب افزايش ميزان چربيهاي خون، گلوكز و بتا اندورفين شده و از سوي ديگر باعث ايجاد منواكسيد كربن، كه يك گاز سمي است مي شود و در نتيجه انتقال اكسيژن را دچار اشكال ميكند. سيگار داراي مواد سرطان زاست كه مهمترين آنها هيدروكربن هاي آلي و آمين ها هستند. سيگار باعث بيماريهاي قلب و عروق مي شود. استعمال سيگار باعث گرفتگي عروق قلب، افزايش فشار خون و افزايش انعقاد خون مي شود. سيگار روي دستگاه گوارش اثر گذاشته و سبب كاهش جريان خون، در اين قسمت شده و سرانجام باعث ايجاد زخم معده و اثني عشر مي شود. سيگار موجب افزايش سكته مغزي مي شود. در پژوهشي كه به مدت 9 سال روي بيش از 2 نفر سيگاري، انجام گرفت، مشاهده شد كه ميزان سكته مغزي در اشخاص سيگاري، چندين برابر افراد غير سيگاري است. بر اساس مطالبي كه نوشته شد، توتون و تنباكو به جز ضرر و زيان هيچگونه سود و ثمري ندارد. اما اين ماده مضر و خطرناک امروز تمام جوامع بشري را آنچنان مبتلا ساخته که معتادان آن را از نان شب واجب تر مي دانند.

عوامل مؤثر در اعتياد به سيگار و دخانيات
:

از آنجا که هر رفتاري تحت تأثير عوامل مختلفي مي باشد اعتياد به سيگار نيز مي توانداز آنجا که هر رفتاري تحت تأثير عوامل مختلفي مي باشد اعتياد به سيگار نيز مي تواند عوامل مختلفي داشته باشد . بعضي از اين عوامل عبارتند از: عوامل اجتماعي ، عوامل خانوادگي ، فشار دوستان و همسالان ، عوامل فردي و غيره . . ما در اين مقاله به هر يک از اين عوامل به طور مختصر مي پردازيم.

عوامل اجتماعي :

وجود انواع سيگارها با شکلها، رنگها ، طعمها ، پاکتهاي متنوع و جذاب ، نمايش صحنه هاي جذاب از هنرپيشه هاي مورد علاقه جوانان با فيلمهاي جذاب تر از آن ، عدم وجود وسايل و تبليغات لازم براي آگاهي جوانان از خطرات و مضرات سيگار از سوي مسئولان ، شکست در تحصيل و بخصوص غول عظيم کنکوراز جمله عوامل مؤثر رد روي آوردن به سيگار مي باشند.

عوامل خانوادگي :

نقش خانواده در پي ريزي و شکل گيري شخصيت افراد واقعيت انکار ناپذير مي باشد. واضح و مبرهن است که ايجاد اعتماد به نفس ، مهر و محبت و احساس مسئوليت در سايه يک محيط خانواده شالم امکان پذير مي باشد . تحقيقات وپژوهشهاي زيادي نشان داده است که عدم توجه و حمايت کافي و يا به عبارتي احساس طرد شدگي و يا برعکس محبت يا توجه و حمايت بيش از اندازه فرد را آماده کجروي ، ناسازگاري و تجاوز به حقوق ديگران خواهد کرد . افرادي که با محروميت عاطفي و فقدان مهر مادري روبرو بوده اند، محبت و عواطف ديگران را احساس نمي کنند . اين افراد قدرت سازگاري نداشته و اين امر را باترک خانه و مدرسه ، پرخاشگري ، زير پا گذاشتن قوانين و ديگر ناسازگاريهاي رفتاري بروز مي دهند. حمايت و يا اغماض بيش از اندازه از سوي والدين نيز سبب ناسازگاريهاي رفتاري مي شود و کودک را بسيار متوقع ، لوس و ناز پرورده مي کند. در نتيجه فرد در اين حالت نيز در سازش با ديگران دچار مشکل مي شود. برقراري رابطه صحيح والدين با کودک باعث برقراري سير طبيعي رشد شخصيت کودک شده و او را از انحراف و کجروي مصون مي دارد. والدين بايد بدانند که رشد شخصيت کودک منوط به برقراري رابطه صحيح بين همه اعضاي خانواده حتي از لحظه تولد بوده و کودک را در حقيقت در برابر مشکلات رفتاري که اعتياد يکي از آنها مي باشد واکسينه مي کند. مواظبت و مراقبت مادر از کودک و ايجاد رابطه عاطفي با فرزند و رفتار خردمندانه و با محبت پدر باعث ايجاد احساس اعتماد و امنيت در کودک شده و از او فردي متعادل و با رشد شخصيت کافي مي سازد . هر اندازه والدين ، جوان را به حال خود واگذارند ، او را در برابر محيط و اجتماع آسيب پذير تر ساخته اند و بعدها براي اين تسليم بايد بهاي سنگينتري بپردازند. جوانان در يک چنين خانواده اي مضطرب ، پريشان ، افسرده و منزوي بوده ، مرتب دچار شکستهاي گوناگون تحصيلي – اجتماعي مي شوند و عزت نفس ، خويشتن داري و اعتماد به نفس شان را از دست مي دهند و به سيگار ، الکل ، مواد مخدر و غيره به عنوان مفري براي رهايي از اين مشکلات روي مي آورند. از طرف ديگر از آنجا که والدين بهترين و مؤثرترين الگوهاي رفتاري براي فرزندان خود هستند امکان سيگاري شدن کودکاني که والدين آنها هر دو سيگاري اند دو برابر بيشتر از کساني است که يکي از آنها سيگاري است.

عوامل فردي
:

يکي ديگر از عوامل بسيار مؤثر در اعتياد عوامل فردي هستند . حتي اگر تمام عوامل به وجود آورنده اعتياد نيز مهيا باشد باز در نهايت اين خود فرد است که براي مصرف مواد تصميم مي گيرد . ضعف ايمان ، اخلاق ، کنجکاوي ، تمتع ، معاشرت با دوستان ناباب ، تقليد ، ضعف شخصيت و نداشتن اعتماد به نفس و غيره همه و همه از عوامل فردي گرايش افراد به مصرف مواد مي باشند . همينطورهيجان طلبي دوره جواني ، فرار از مشکلات زندگي و فشارهاي عصبي ، غرور ، کنجکاوي ، مسائل جنسي، شکستهاي عشقي و شکستهاي اجتماعي از مواردي هستند که انگيزه فرد را براي گرايش به مصرف افزايش ميدهند .

فشارهاي دوستان و همسالان
:

گروهي از نوجوانان به دليل سازگاري با دوستان وهمسالان شان و يک رنگ شدن با آنها
چنان موجوديت فردي وخانوادگي خود را فراموش مي کنند که در برابر هر تقاضايي سر
تسليم فرود مي آوردند . هر چه روابط بين والدين و فرزندان کاهش يابد ، ارزش همسالان
و روابط گروهي براي آنان بيشتر مي شود.

 راههاي پيشگيري و ترک اعتياد:

 از آنجا که
پيشگيري بهتر و راحتتر از درمان است در ابتدا به راههاي پيشگيري مي پردازيم .
همانطور که قبلاً گفته شد شخصيت افراد در ابتدا در خانواده شکل مي گيرد وخانواده
بهترين و مؤثر ترين عامل در ايجاد و يا حذف يک رفتار مي باشند. در اين رابطه والدين
بايد ازسيگار کشيدن د رمنزل و در حضور فرزندان خود اجتناب کنند و هچنين از معاشرت
با افراد سيگاري خودداري کرده و فرزند خود را در کنار کسي که سيگار مي کشد قرار
ندهند. آموزش مهارتهاي زندگي ( مهارت حل مشکل ، قدرت تصميم گيري ، توانائي نه گفتن
، هنر دوست يابي وغيره ) از عوامل حفاظت کننده مي باشد . در رابطه با ترک اعتياد
نيز راههاي فراواني پيشنهاد و ارائه گرديده است که البته همه اين راهها به اراده و
خواست دروني فرد باز مي گردد. اما آنچه مسلم است ريشه يابي در حل تمام مشکلات مي
تواند بهترين راه حلها را به ما ارائه دهد. پس اگر ما ريشه و علل اعتياد را شناسائي
کنيم دقيقتر و مؤثرتر مي توانيم آن را درمان کنيم . موارد ديگر که در زيرآمده است
به عنوان راههاي مؤثر در ترک نيز کاربرد فراواني داشته است . اين راهها عبارتند از
: مطالعه و آگاهي از مضرات سيگار ، آموزش افراد سيگاري و تقويت روحي و رواني آنها ،
ورزش و فعاليتهاي جسمي هدفدار ، وضع قوانين در ممنوعيت استعمال دخانيات در اماکن
عمومي و جديت در اجراي آن ، آموزش از راه رسانه ها با اطلاع رساني و پخش يا چاپ
تصاوير از عاقبت افراد مبتلا ، مشاوره ، استفاده از روشهاي جايگزين مثل اسپري بيني
، قرص مکيدني ،استفاده از آدامسهاي ترک سيگار.