در مطالب قبلی ، علل و علائم بیماری صرع گفته شد. در این مطلب چگونگی درمان این بیماری توضیح داده می شود.
آقای دکتر عسگر قربانی، متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب(استادیار دانشگاه علوم پزشکی تهران) پاسخگوی سئوالات زیر می باشد.
راههای جلوگیری از بیماری صرع
برای آن که بیماری صرع اثبات شود، باید ابتدا یک سری بیماری‌های مشابه شناخته شوند. یکی از بیماری‌های مشابه سنکوب می باشد که خون به مقدار کافی به مغز نمی رسد و به صورت گذرا در اثر دیدن مثلاً یک حادثه یا تصادف؛ یا در اثر گرمای یا سرمای زیاد، خون برای مدت کوتاهی به مغز نمی رسد؛ یا به دنبال افت فشار به علت از دست دادن خون و شوک عصبی ممکن است فرد دچار سنکوب شود و بیافتد. این بیماران باید با توجه به شرح حال و معاینه، از بیماران صرعی افتراق داده شوند.
بعضی موارد در بیماری‌های قلبی یا سکته‌های مغزی که خون کافی به مغز نمی رسد ممکن است کاهش هوشیاری رخ دهد که نباید با صرع اشتباه شود.
بیمارهای دیگری مانند میگرن ممکن است باعث از دست رفتن هوشیاری شود.
هم چنین کمبود مواد معدنی و تغذیه‌ای می تواند سبب از دست دادن هوشیاری شود.
بعضی از ضایعات مغزی مثل عفونت‌های مغزی- تومورهای مغزی، فشار بالای جمجمه ممکن است بدون ایجاد تشنج باعث افت هوشیاری شوند، ولی گاهی اوقات این موارد خود باعث تشنج می شوند.
از نوار مغز، آزمایشات اختصاصی خون، آزمایشات عمومی خون، CTS ، SCAN وMRI برای تأیید یا ردّ تشنج استفاده می شود.
بعد از مشخص شدن تشنج، درمان به دو دسته ی دارویی و غیردارویی تقسیم می شود.
درمان‌های غیردارویی بدین جهت دارای اهمیت زیادی می باشند که شامل حذف عوامل خطرناک به خصوص برای پیش‌گیری از آسیب‌های مغزی می باشد که از زمان جنینی شروع می شود و شامل خودداری از مصرف دخانیات، عدم مصرف الکل، خودداری از محیط های آلوده مثل رادیواکتیو می باشد.
انجام ورزش و پیاده روی به طور غیرمستقیم آمار تشنج‌ها را پایین می آورد.
برای جلوگیری از تشنج باید فرد خواب منظم و کامل داشته باشد (بی خوابی یکی از مهم ترین عواملی است که باعث تشدید تشنج می شود). باید به تغذیه هم اهمیت زیادی داده شود و و لبنیات ، سبزیجات و پروتئین به مقدار کافی در برنامه ی غذایی بیمار گنجانده شود.
جلوگیری از چاقی و پرخوری و جلوگیری از استرس و اضطراب بسیار مهم می باشد.
در درمان دارویی، با داروهای معمولی حدود 70- 60 درصد بیماران کنترل می شوند و در درصد کمی از بیماران نیاز به درمان با چند دارو وجود دارد.
در مجموع حدود 85 درصد بیماران تشنجی با یک یا چند دارو کنترل می شوند و در 20- 15درصد موارد ممکن است با مصرف دارو به خوبی کنترل نشوند یا احتمالا بهبود نیابند. این‌ها بیمارانی هستند که آسیب‌های شدید مغزی دارند (مانند بیماران عقب‌مانده ی ذهنی یا افراد دچار ناهنجاری‌های شدید مغزی مادرزادی). البته این بیماران نیز درمان می شوند.
در مجموع با درمان کامل، حدود 95درصد بیماران طول عمر طبیعی دارند و ترس جامعه از این بیماری همیشه بی مورد می باشد.
البته درصد کمی ممکن است افراد وابسته‌ای باشند، ولی اکثر افراد با درمان دارویی یا غیردارویی در زندگی هیچ مشکلی را نخواهند داشت، چه بسا افراد به ظاهر سالم ممکن است در برخورد با مشکلات زندگی عاجز باشند ولی این افراد در زندگی خود هیچ مشکلی نداشته باشند.
داروهای ضد صرع را در خانم‌های باردار نیز می توان استفاده کرد.
عدم درمان به موقع باعث می شود که کانون ایجاد تشنج (کانون شورشی تشنج) به صورت فونکسیون و فیزیولوژیک دچار اختلال شود و اگر درمان نشود ممکن است باعث تغییرات ساختمانی در بافت مغز گردد و نواحی دیگر مغز را نیز درگیر کند و کارکرد فکری فرد را کم کند. بنابراین درمان این بیماران الزامی است.
درمان صرع، طولانی مدت و حدود دو تا سه سال می باشد و بعد از این دوره درمان کامل می شود.
درصد بسیار کمی از بیماران ممکن است درمان طولانی مدت داشته باشند.این افراد، افرادی هستند که در لب گیج‌گاهی اختلال دارند یا دارای آسیب‌های مغزی بارزی هستند یا مشکل مادرزادی دارند، ولی به طور غالب با درمان 3-2 ساله به طور کامل بهبود می یابند.
یکی از شایع‌ترین انواعی که می تواند ارثی هم باشد به نام “صرع پرشی” جوانان گفته می شود که در واقع صبح‌ها و حتی حین صبحانه خوردن اتفاق می افتد. این نوع تشنج با این که خوش خیم است نیاز به درمان دارد و بیش‌تر با درمان طولانی مدت درمان می شود. تشنج‌های خوش خیم بر روی کارآیی فکری و اجتماعی تأثیری ندارند، ولی چون به هر حال این بیماری وجود دارد باید درمان شود.
به طور کلی صرع بیماری درمان‌پذیر و خوش خیم می باشد و ترس جامعه از این بیماری کاملاً نا بجا و ناآگاهانه می باشد و اکثر بیماران دچار صرع از خیلی از افراد جامعه بالاتر می باشند و تا آخر عمر ممکن است هیچ مشکلی نداشته باشند. آقایان و خانم‌های جوان مبتلا به بیماری صرع به هیچ وجه نگران ازدواج و عواقب بعدی نباشند.
در مجموع چون یک بیماری خوش خیم می باشد، بهتر است در صورت ثابت شدن این بیماری توسط پزشک متخصص، اقدامات درمانی انجام گیرد و مطمئن باشید که درصد بسیار زیادی از این افراد (بالای 95درصد) به طور کامل درمان خواهند شد.
صرع و علل ایجاد آن
علایم تشنج و صرع
راههای جلوگیری از بیماری صرع
صاعقه ای در مغز (صرع)
تب و تشنج
صرع و ازدواج
صرع؛ پس لرزه زندگى زنان
بيش از 40-30% صرع كودكان اساس ژنتيك دارد و در اين بيماران تعديل ژني شايد هرگز عملي نباشد (بخصوص به لحاظ اخلاقي) بعيد است كه بسياري از اين صرع ها قابل پيشگيري باشند. يك دهه است كه در ژنتيك صرع كارهاي زيادي انجام مي شود و اميدواريم كه در آينده پيشرفتهاي قابل ملاحظه اي بدست آيد .همانطور كه مي دانيد صرع مشكل شايع و تظاهر ناراحت كننده در بسياري از بيماريهاي ژنتيك و نورودژنراتيو مانند نورونال سروئيد ليپوفوشينوز است و تعديل ژني و يا درمان در اين زمينه مي تواند كمك كننده باشد هر چند كه هنوز نتايج كامل و رضايت بخشي حاصل نشده است. با اين همه بعضي موارد پيشگيري صرع و عواقب آن هم مفيد و هم انجام شدني است بخصوص در كشورهاي در حال توسعه. كاهش انسيدانس حاملگي پر خطر – مثل Teenage – بهبود مراقبت زنان حامله با خطر بالا- جلوگيري از زايمان نوزادان با وزن تولد بسيار پايين – بهبود در درمانهاي محافظتي مغز جهت جلوگيري يا كاهش صدمات ثانوي مغز بدنبال صدمات اوليه در نوزاد – تسريع در تشخيص و درمان مناسب آنسفاليت، مننژيت و آبسه مغز شير خواران و كودكان – بهبود واكسيناسيون كودكان جهت كاهش آنسفالوپاتي هاي حاد و نيز عوارض تآخيري همراه با بيماريهاي مختلف (از جمله اوريون، آنسفاليت سرخك و SSPE (Sabacute Sclerosing Pan Encephalitis) – بهبود ايمني جاده ها و ترافيك جهت كاهش انسيدانس تروماي جمجمه و بالطبع صرع بعد از ضربه – بهبود احياي كودكان با صدمات حاد اكتسابي مغز بدنبال ضربه يا بدون ضربه و جلوگيري از صدمه ثانويه مغـز – تشخيص صحيح و پيگيري مجدانه برخي آنسفالوپاتي هاي صرعي مهم (مثل سندرم west و سندرم لاندوكلفنر وابستگي به پيريدوكسين و صرع هاي پايدار non convulsive كه اگر بدون تشخيص بمانند ممكن است باعث اختلال شناختي غير قبل برگشت مي شوند – پرهيز از مصرف داروهاي نامناسب ضد تشنج و بخصوص داروهايي كه تشنجات را تشديد مي كند – پرهيز از استفاده درمانهاي چند دارويي و در مقادير بالا كه ممكن است بر تمركز و حافظه كوتاه مدت تاخير بگذارد وحتي باعث افت تحصيلي نيز شود – درمان جراحي صرع هر چند زودتر انجام شود بخصوص در كودكاني كه از نظر طبي مقاوم هستند و از صرع لوپ تمپورال رنج مي برند مي تواند اختلالات غير قابل برگشت شناختي و وراني جلوگيري نمود .- بهبود روشهاي جراحي اعصاب و مراقبت از كودكان قبل، هنگام و بعد از عمل- تفهيم بيشتر كودك و خانواده در مو رد صرع و جلوگيري از عوارض رواني در خانواده و اطرافيان – بهبود آگاهي و علم و دانسته هاي صرع در پرسنل بهداشتي و آموزش عموم مردم جهت كاهش مشكلات آنان و در نهايت به بود در كيفيت زندگي
نشانی: تهران، بزرگراه اشرفی اصفهانی، نرسیده به پل بزرگراه شهید همت، خیابان شهید قموشی، خیابان بهار، نبش کوچه چهارم، پلاک 1
کدپستی: 1461965381
تلفن و دورنگار: 44265001 (9821+)
راههای جلوگیری از بیماری صرع
کارگاه های آموزشی
اخبار
JCR
خبرگزاری سیناپرس
پیوندهای مرتبط
