خواص دارویی و گیاهی
دریافت آهن کافی توسط نوزادان از آن رو بسیار مهم است که فقر آهن شکل‌گیری و رشد کودک را با تاخیری جدی مواجه می‌کند و عوارض بلندمدتی را ایجاد می‌کند. نوزادان سالمی که در موعد مقرر به دنیا می‌آیند، معمولاً آهن کافی را در سه ماهه آخر بارداری از مادرشان دریافت می‌کنند، این مقدار نیاز بدن را به مدت ۴ ماه برآورده می‌کند.
نوزادان نارس چون مقدار آهن کافی را در سه ماهه آخر بارداری از مادر دریافت نمی‌کنند، ذخیره آهن کافی ندارند و باید مکمل مصرف کنند.
هرچه نوزاد زودتر از موعد مقرر متولد شود و رشد سریع‌تری داشته باشد، به همان نسبت زودتر به مکمل آهن نیاز پیدا خواهد کرد.
اگر نوزاد در سن ۴ ماهگی از شیر مادر تغذیه می‌کند و غذای کمکی نمی‌خورد، پزشک اطفال مکمل آهن را توصیه می‌کند؛ چون شیر مادر برخلاف شیر خشک آهن کمی دارد و ذخیره آهن نوزاد نیز تا این سن به شدت کاهش یافته است، بنابراین مکمل آهن باید برای جبران این کمبود مصرف شود. پس از آن که نوزاد شروع به خوردن غذاهای کمکی سرشار از آهن کرد، احتمالاً دیگر نیازی به مکمل آهن نخواهد بود.
اگر نگران هستید که مبادا فرزندتان دچار کمبود آهن و ویتامین دی باشد، حتماً قبل از شروع مصرف مکمل با متخصص اطفال مشورت کنید. متخصص اطفال ضرورت مصرف مکمل آهن را پس از بررسی میزان آهن خون تعیین می‌کند. بالا بودن میزان آهن نیز ناراحت کننده است و حتی عوارض جانبی خطرناکی را در نوزادان ایجاد می‌کند. بنابراین حتماً شربت یا قطره آهن را تحت نظر متخصص و طبق تجویز ایشان به کودک بدهید.
اهمیت آهن برای نوزادان
بدن برای تولید هموگلوبین، پروتئین حاوی آهن موجود در گلبول‌های قرمز (RBCs)، به آهن نیاز دارد. هموگلوبین در انتقال اکسیژن و رساندن آن به تمام سلول‌های بدن به خون کمک می‌کند. اگر هموگلوبین وجود نداشته باشد، بدن نیز تولید گلبول‌های قرمز سالم را متوقف می‌کند. عضلات، بافت‌ها و سلول‌های کودک بدون وجود آهن کافی اکسیژن مورد نیاز را دریافت نمی‌کند.
نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، تا ۶ ماهگی هم در بدن خود ذخیره آهن دارند و هم آهن کافی را معمولاً از شیر مادر دریافت می‌کنند. اما نوزادانی که شیر خشک می‌خورند، عموماً آهن کافی را از شیر خشک غنی شده با آهن دریافت می‌کنند. پس از آن که کودک بزرگتر شد و شروع به خوردن غذاهای کمکی یا جامدتر کرد، ممکن است این غذاها حاوی آهن کافی نباشد و به این ترتیب در معرض خطر کم‌خونی فقر آهن قرار بگیرد.
آهن ماده‌ای معدنی است که مصرف بیش از حد آن منجر به مسمومیت می‌شود. بنابراین باید تمام فراورده‌های حاوی آهن را از دسترس نوزادان و کودکان دور نگه داشت. مکمل‌های ویتامین و مواد معدنی مخصوص نوزادان غالباً به صورت مایع، قطره یا شربت، عرضه می‌شود، چون نوزادان معمولاً نمی‌توانند ویتامین‌ها را به خوبی بجوند یا ببلعند. با این حال ممکن است بره غذایی برخی نوزادان به گونه‌ای باشد که نیازی به مصرف مکمل آهن نباشد.
مشکلات ناشی از کمبود آهن
کمبود آهن رشد کودک را به تاخیر می‌اندازد و عوارض زیر را ایجاد می‌کند:
مشکلات رفتاری و یادگیری
گوشه‌گیری
تاخیر در مهارت‌های حرکتی
ضعف عضلانی
آهن برای سیستم ایمنی نیز مهم است، بنابراین کمبود آهن باعث افزایش موارد عفونت، سرماخوردگی و حمله‌های آنفلوآنزا می‌شود.
مکمل‌های آهن
اگر نوزاد از شیر مادر تغذیه می‌کند: شیر مادر حاوی مقدار کمی آهن است، بنابراین نوزادانی که فقط از شیر مادر تغذیه می‌کنند، پس از ۴ ماهگی در معرض خطر فقر آهن هستند. توصیه می‌شود این گروه از نوزادان تا زمان شروع مصرف غذاهای کمکی در سن ۶ ماهگی قطره یا شربت آهن در مقدار مناسب مصرف کنند. پوره گوشت، برشتوک غنی شده با آهن و پوره حبوباتی مانند عدس، لوبیا قرمز، لوبیا چشم بلبلی و لوبیا سیاه از منابع غنی آهن به شمار می‌رود. نوزاد پس از اضافه شدن غذاهای کمکی باید حداقل به مدت ۱۲ ماه دیگر نیز از شیر مادر تغذیه کند. متخصص اطفال مدت زمان و مقدار مصرف مکمل آهن را برای نوزادان زیر یک سال مشخص می‌کند.
اگر شیر مادر بخشی از غذای روزمره کودک را تشکیل می‌دهد: چنانچه شیر مادر بیش از نیمی از غذای روزانه کودک را تشکیل می‌دهد و کودک غذاهای کمکی حاوی آهن نمی‌خورد، شیوه مصرف مکمل مانند مورد قبل خواهد بود.
اگر نوزاد از شیر خشک تغذیه می‌کند: توصیه می‌شود از بدو تولد تا پایان یک سالگی شیر خشک غنی شده با آهن (حاوی ۴ تا ۱۲ میلی گرم آهن) به نوازد داده شود.
نوزادان نارس: چون نوزاد نارس ذخیره آهن کمتری دارد، غالباً علاوه بر آهن دریافتی از شیر خشک یا شیر مادر به مکمل آهن نیز نیاز دارد.
روش مصرف شربت آهن
بطری شربت آهن را قبل از مصرف خوب تکان دهید تا آهن شربت کاملاً پخش شود و کودک مقدار آهن کافی را دریافت کند. شربت یا قطره آهن را با شکم خالی به کودک ندهید. اگرچه آهن موجود در مکمل معمولاً به صورت ناشتا بهتر جذب می‌شود، اما این کار باعث دل پیچه و دل درد کودک خواهد شد. دادن شربت آهن به کودک ممکن است آن‌قدر هم که فکر می‌کنید راحت نباشد. بسیاری از نوزادان و خردسالان به دلیل طعم بد شربت آهن آن را تف می‌کنند، برای جلوگیری از ریختن شربت روی لباس و لک شدن آن بهتر است ابتدا لباس‌های کودک را در بیاورید، قطره چکان داخل بطری را در دهان کودک قرار دهید و آن را به سمت کنار دهان بگیرید. شربت را در مقادیر اندک به فرزندتان بدهید.
چون شربت آهن معمولاً بدمزه است و دهان کودک پس از مصرف آن بدطعم می‌شود، حتماً پس از خوراندن قطره آهن نوزادان یک خوراکی خوشمره، مانند شیر سینه یا شیر خشک به نوزاد بدهید یا مکمل را با یک خوراکی شیرین مخلوط کنید. پس از بزرگتر شدن کودک و تایید متخصص اطفال می‌توانید مصرف قرص مکمل آهن را شروع کنید.
عوارض جانبی
مکمل‌های آهن باعث دل پیچه، تغییر غلظت مدفوع و یبوست می‌شود. مکمل آهن اگر ناشتا مصرف شود، بهتر جذب می‌شود. اما اگر معده کودک تحمل مصرف ناشتای آهن را نداشته باشد، می‌توان آن را پس از صرف غذا به کودک داد. جذب بیش از حد آهن عوارضی جدی را ایجاد می‌کند، بنابراین هیچ گاه بدون مشاوره با متخصص اطفال به کودک قطره یا شربت آهن ندهید. نشانه‌های مصرف بیش از حد آهن عبارت است از:
استفراغ شدید
اسهال
رنگ پریدگی یا کبود شدن (سیانوز) رنگ پوست و ناخن‌ها
ضعف
مسمومیت ناشی از مصرف بیش از حد آهن یک مورد اورژانسی است.
توصیه‌هایی برای افزایش جذب آهن
غذاهای سرشار از آهن و ویتامین ث را با هم به فرزندتان بدهید، چون ویتامین ث جذب آهن را افزایش می‌دهد. برای مثال اسپاگتی را با سس گوجه فرنگی و گوشت به کودک بدهید.
غذا را در ظرف‌های چدنی طبخ کنید. اسید بعضی خوراکی‌ها، مانند گوجه فرنگی، آهن را از ظرف چدنی بیرون می‌کشد.
با استفاده از غلات سرشار از آهن شیرینی یا نان برای کودک تهیه کنید، آرد این غلات را با آرد گندم که آهن کمی دارد، مخلوط کنید.
غذای کودک را کاملاً له کنید. پژوهش‌های جدید نشان داده است که نوزادان آهن را از قطعات بسیار کوچک گوشت بهتر جذب می‌کنند تا از قطعات بزرگتر.
غلات و حبوبات را با سیر و پیاز طبخ کنید. پژوهش‌های جدید نشان داده است که پیاز و سیر جذب آهن و روی از غلات را افزایش می‌دهد.
“لطفاً درباره این مطلب نظر بدهید”
تمامي حقوق مادي و معنوي سايت براي ني ني نما محفوظ مي باشد و استفاده از مطالب فقط بادرج و لينک سايت مجاز است.
>
اولین تشخیص پزشک از مشاهده عوارض و نشانه‌هایی در بیمار چون رنگ پریدگی، بی‌اشتهایی، کاهش رشد، خستگی زودرس، تغییرات رفتاری، زود رنجی، کج خلقی و شلی عضلات بدن، ابتلا به کم‌خونی ناشی از فقر آهن است.
ولی بروز نشانه‌های کم‌خونی در نوزادی که فقط دو سه ماه از تولدش گذشته لزوما مشابه بزرگسالان نیست. البته معمولا ابتلا به کم‌خونی فقر آهن در نوزادانی که پس از نه ماه بارداری به دنیا می‌آیند، طی چهار ماه اول زندگی‌شان نادر است، اما سن بروز کم‌خونی فقر آهن در شیرخوارانی که نارس به دنیا می‌آیند معمولا زودتر است.
در واقع نوزادان نارس نسبت به نوزادان طبیعی ذخیره آهن کمتری دارند، زیرا مقدار زیادی از آهن در سه ماهه سوم بارداری به جنین منتقل می‌شود. بعلاوه نیاز آنها به آهن به دلیل سرعت رشد پس از تولد افزایش می‌یابد. البته باید توجه داشته باشید طی شیرخوارگی، علت اصلی کم‌خونی کاهش ذخیره آهن بدن نوزاد به دلیل رشد سریع و ذخیره غذایی ناکافی آهن است.
پروفسور حسن ابوالقاسمی، فوق‌تخصص خون اطفال و رئیس انجمن خون و سرطان کودکان ایران در گفت‌وگو با جام‌جم با تاکید بر اهمیت شناسایی علل بروز کم‌خونی در نوزادان و اقدام بموقع پیشگیری و درمان مناسب، علل مهم این بیماری را در نوزادان بر می‌شمارد.
چرا برخی نوزادان مبتلا به کم‌خونی می‌شوند؟
کم‌خونی‌ها در دوران نوزادی و اوایل شیر خوارگی تا حد زیادی با کم‌خونی در سال‌های بزرگسالی متفاوت است. در این سنین، کم‌خونی‌های مادرزادی مثل کم‌خونی‌های نوزادان نارس و نیز کم‌خونی‌های ناشی از انتقال خون جنین به مادر نسبتا شایع است. یکی از علل مهم دیگر کم‌خونی نوزادان، نگهداری نوزادان کم وزن برای مدت طولانی در مراکز مراقبت ویژه است که سر انجام منجر به بروز کم‌خونی در آنان می‌شودو باید بر رسی کرد چه درمان‌هایی برای آنان مفید است.
از سوی دیگر، بررسی‌ها نشان می‌دهد کم‌خونی مادر طی دوران بارداری، مصرف غذاهای فاقد آهن و ناآگاهی مادر در مصرف مواد غذایی مناسب نیز بر ذخیره آهن جنین نیز تاثیر می‌گذارد. البته ممکن است شیرخوارانی که از شیر غنی نشده گاو تغذیه می‌کنند نیز قبل از چهار ماهگی ذخیره آهن‌شان کاهش یابد. توجه داشته باشید پس از چهار تا شش ماهگی ذخیره آهن دیگر برای ادامه دوران شیرخوارگی کافی نیست.
مراقب کم‌خونی کدام دسته از کودکان باشیم؟
توجه داشته باشید کودکانی که با شیر مادر تغذیه نمی‌شوند به کم‌خونی و کمبود آهن مبتلا می‌شوند. همچنین نوزادانی که وزن آنها هنگام تولد کمتر از دو کیلو و 5 گرم است ممکن است از دو سه ماهگی کمبود آهن داشته باشند.
ابتلا به عفونت‌های شایع دوران کودکی مانند اسهال و عفونت‌های تنفسی و آلودگی‌های انگلی در کودکان دو تا پنج ساله، آنان را با خطر کمبود آهن مواجه می‌کند.
تغذیه طولانی‌مدت با شیشه شیر نیز کودک را در معرض ابتلا به فقر آهن قرار می‌دهد. طبق مطالعات جدید، کودکان نوپا که با شیشه شیر تغذیه می‌شوند بشدت در معرض کمبود آهن قرار دارند که این موضوع می‌تواند در نتیجه به بروز کم‌خونی و نیز مشکلات یادگیری در آنان منجر بشود.
سن شیوع کم‌خونی در نوزادان
ذخایر آهن بدن نوزاد که از مادر خود دریافت کرده است فقط برای چهار تا شش ماه اول تولد در نوزادان با وزن طبیعی و در نوزادان نارس تا دو ماه اول تولد کافی است. بعد از این سنین، در صورت دریافت نکردن مکمل آهن، علائم کم‌خونی در نوزادان ظاهر می‌شود که معمولا سن شیوع کم‌خونی فقر آهن در کودکان 9 تا 24 ماهگی است.
ناسازگاری خون مادر با جنین
بعضی از کم‌خونی‌ها به علت ناسازگاری خون بین مادر و نوزاد اتفاق می‌افتد که البته امروزه با بهره‌گیری از درمان‌هایی تا حد زیادی از شدت آن کاسته شده است. به این ترتیب که وقتی نوزاد با گروه Rh مثبت از مادر با گروه Rh منفی متولد می‌شود به علت وارد شدن مقدار کمی از خون نوزاد به گردش خون مادر، آنتی‌بادی در مادر تولید می‌شود که می‌تواند با عبور از جفت باعث لیز گلبول‌های قرمز و زردی نوزاد شود که امروزه با تزریق آمپول روگام (در روز اول تولد) تا حدود زیادی از این موارد جلوگیری شده است. ولی در ناسازگاری گروه‌های خونی که مادر گروه خونی O و نوزاد گروه A یا B باشد و همچنین در زیر گروه‌های Rh همین اتفاق می‌افتد که قابل پیشگیری نیست. چنین مواردی باید بموقع تشخیص داده شود و قبل از این که زردی یا کم‌خونی نوزاد به حد خطرناک برسد درمان لازم صورت گیرد.
کم‌خونی، مادرزادی هم می‌شود؟
گاهی نوزادان به صورت مادرزادی دچار کم‌خونی می‌شوند و در زمان نوزادی نیاز به مداخله دارند و باید این موارد را از کم‌خونی‌های نوزاد به علت خونریزی جنین به مادر یا کم‌خونی‌های اکتسابی مانند کم‌خونی گذرای نوزادی افتراق داد. بعلاوه گرچه ازدواج فامیلی در کم‌خونی‌های نوزادان نقش ندارد، ولی برخی از انواع کم‌خونی نیز در ازدواج‌های فامیلی دیده می‌شود.
ناگفته نماند برخی کم‌خونی‌ها در دوران جنینی قابل تشخیص بوده و برای جلوگیری از عوارض شدید آنها، تزریق خون داخل رحمی انجام می‌شود.
حجامت پشت گوش نوزاد، خطرناک و غیرعلمی
درمان زردی نوزاد، استفاده از فتوتراپی یا نورهای مخصوص است و بندرت، کار به تعویض خون نوزاد می‌رسد. توجه داشته باشید حجامت پشت گوش نوزاد که گاهی تحت عنوان طب سنتی تجویز می‌شود بسیار خطرناک است و روشی کاملا غیرعلمی و غیرموثر تلقی می‌شود که متاسفانه درمان‌های اصلی و موثر را به تعویق می‌اندازد و موجب عقب‌ماندگی شدید نوزادان می‌شود.
نوزادان نارس و مکمل آهن
طبق دستور وزارت بهداشت، در حال حاضر برای تمام شیرخوارانی که نارس به دنیا می‌آیند (قبل از 9 ماهگی) و از هنگام دو برابر شدن وزن، مکمل آهن توصیه می‌شود.
نوزادان نارس و دارای وزن کم هنگام تولد به دو میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن، قطره آهن خوراکی نیاز دارند که باید از دو تا چهار هفتگی شروع شود. نوزادان با وزن تولد کمتر از 15 گرم نیز به دوز بالاتری از آهن نیاز دارند، به طوری که برای نوزادان با وزن تولد بین هزار تا 15 گرم سه میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن و برای نوزادان با وزن تولد کمتر از هزار گرم، چهار میلی‌گرم به ازای هرکیلوگرم وزن بدن آهن خوراکی توصیه می‌شود.
پونه شیرازی
دانش و سلامت
خانهموبایل
چند هفته پیش، به پزشک کودکان مراجعه کردم تا بچه ام را از نظر قد و وزن بررسی کند. در مطب وقتی دکتر از من پرسید بچه ات خوب شیر می‌خورد یا نه، با لحن گله‌آمیز گفتم: «هم کم شیر می‌خورد، هم کم می‌خوابد و هم مدام در حال نق زدن است. فکر کنم دارد دندان درمی‌آورد. راهی نشانم دهید تا درد دندانش کم شود.» دکتر برایش آزمایش خون تجویز کرد و خواست تا جواب آزمایش را هر چه سریع‌تر برایش ببرم. چند روز بعد که دوباره با جواب به مطب مراجعه کردم، متوجه شدم علائمی که از آنها شکایت می‌کردم، ناشی از کم‌خونی و پزشک دوز آهن مصرفی او را بالا برد. این موضوع بهانه‌ای شد تا دقیق‌تر در مورد میزان شیوع کم‌خونی در شیرخواران با دکتر دلاور، متخصص اطفال صحبت کنم.آقای دکتر! آیا کم‌خونی در شیرخواران شایع است؟بله، بروز کم‌خونی در شیرخواران شایع است و بیش از ۴۰ درصد کودکان حتما کم‌خونی دارند اما اینکه چه درصدی از کودکان دچار کم‌خونی طبیعی‌اند و چقدر نیاز به مصرف دارو دارند، روشن نیست و آماری در این زمینه در کشور ما وجود ندارد.منظورتان از کم‌خونی طبیعی چیست؟وزن کودکان در ۳ ماهگی به طور طبیعی دو برابر می‌شود ولی آهن دریافتی از طریق شیر مادر یا شیرخشک تغییری نمی‌کند بنابراین عملا دچار کم‌خونی طبیعی می‌شوند.یعنی در این صورت نیازی به تجویز دارو نیست؟نه، اگر کم‌خونی شدید و از حد استانداردی که خود پزشک می‌داند، کمتر نباشد، نیازی به تجویز دارو نیست اما وقتی پزشک برای شیرخوار قطره آهن تجویز کرد، لازم است این قطره حتما به شیرخوار داده شود.دلایل شیوع کم‌خونی بین شیرخواران چیست؟گاهی کودک تغذیه خوبی ندارد و گاهی هم خود مادر دچار کم‌خونی است. در برخی موارد نیز در بدو تولد به دلیل آنکه جنین بالا‌تر از شکم مادر قرار می‌گیرد، ممکن است مقداری خون از طریق بندناف به جفت منتقل شود که این خود احتمال کم‌خونی در کودک را بالا می‌برد. کم‌خونی در نوزادان کم‌وزن و نارس هم بسیار شایع است.از کجا بفهمیم شیرخوارمان کم‌خون است؟بهتر است تمام نوزادان ۳ تا ۶ ماهگی از نظر کم‌خونی به‌وسیله پزشک مورد ارزیابی قرار گیرند. با یک آزمایش ساده خون می‌توان فهمید شیرخوار فقرآهن دارد.
آیا کم‌خونی ناشی از فقرآهن علائم ظاهری خاصی دارد که مادر بدون مراجعه به پزشک و آزمایش متوجه آن شود؟
بروز اختلال در وزن‌گیری، عدم تحمل خوراکی‌ها، کم شیرخوردن، اختلال در خواب، بی‌قراری مداوم، بدخلقی و
اگر مادری به این علائم بی‌تفاوت باشد یا در دادن قطره آهن بي‌توجهي کند، چه مشکلاتی سلامت کودک را تهدید می‌کند؟
مثل این است که ساختمانی را بسازیم ولی اسکلت‌های آن نازک و شکننده باشد. آهن برای بسیاری از فعالیت‌های حیاتی سلول ضروری است. اگر آهن بدن کم باشد تمام مسائل مربوط به بالا رفتن هوش و بهتر شدن خواب، اشتها و رفتار کودک اختلال پیدا می‌کند.آيا هم کودکانی که شیرمادر می‌خورند، نیاز به مصرف قطره آهن دارند و هم شیرخوارانی که از شیرخشک‌های غنی شده با آهن تغذیه می‌کنند؟
بله، شیرمادر اگرچه آهن کمتری در مقایسه با شیرخشک‌های غنی شده با آهن دارد، ولی میزان جذب آهن آن بهتر است. با وجود این شیرخواران شیرمادرخوار باید حتما قطره آهن مصرف کنند. اگر شیرخوارانی که شیرخشک‌های غنی شده با آهن می‌خورند نیز در وزن‌گیری دچار مشکل هستند، باید به آنها قطره آهن داده شود.شیرخواران به چه مقدار قطره آهن در روز نیاز دارند؟دو برابر وزنشان.قطره آهن تا چه سنی باید به آنها داده شود؟قاعدتا باید تا یک سالگی و در صورتی که کمبود آهن همچنان وجود داشته باشد، حداقل تا ۲ سالگی ادامه یابد. بعد از آن نیز به کودکانی که در سن مدرسه هستند، حداقل باید هفته‌ای دو بار قرص آهن داد. از آنجا که دختر‌ها وقتی به سن بلوغ می‌رسند با شروع عادت ماهانه نیازشان به آهن می‌شود، به مصرف قرص آهن نیاز دارند.در داروخانه‌ها قطره آهن ایرانی و خارجی وجود دارد و تفاوت قیمت آنها نیز بسیار فاحش است. آیا قطره آهن خارجی باکیفیت‌تر است؟قطره‌های آهن خارجی طعم بهتری دارند اما میزان آهن موجود در هر قطره آنها کمتر و جذبش پایین‌تر است. قطره‌های آهن ایرانی طعم خوبی ندارند ولی جذبشان بهتر است. به همین دلیل توصیه می‌کنیم والدین قطره آهن ایرانی به فرزندشان بدهند.در صورتی که مادری بیش از حد تجویز شده یا کمتر از آن به فرزندش قطره آهن بدهد مشکلی پیش می‌آید؟بالا بردن دوز آهن از آنجا که بدن ذخایر آهن زیادی دارد، در مقاطع چند ماهه مشکل نگران‌کننده‌ای ایجاد نمی‌کند اما پایین آوردن آن باعث اتمام ذخایر آهن کودک می‌شود و علائم کم‌خونی بروز می‌کند.آیا در کنار دادن قطره آهن می‌توان با تغذیه نیز ذخایر آهن را غنی کرد؟بله، مواد غذایی مثل سبزی‌هایی با برگ تیره، حبوبات و گوشت غنی از آهن هستند و از ۶ ماهگی به بعد دادن آنها به صورت سوپ به کودک توصیه می‌شود.آیا مصرف این مواد به وسیله مادر، به غنی شدن شیر او از نظر آهن و غنی کردن ذخایر آهن شیرخوار کمک می‌کند؟
نه، بچه مقدار ثابتی آهن از شیر می‌گیرد و مادری هم که کم‌خونی دارد، مقدار آهن شیرش همیشه کافی است مگر آنکه کم‌خونی خیلی شدید باشد که فقط در این صورت آهن شیرش کم می‌شود. منبع:bartarinha.ir
برای داشتن بچه های سالم تر بخوانید
تور ویژه مشهد // قیمت مناسب
شماره موبایلتان را خودتان بگذارید 912sara
خانه ایی مدرن و شیک داشته باشید
جلوگیری از ریزش مو
تقویت رشد مو
باز نشر مطالب بیتوته تنها با ذکر و آدرس سایت مجاز می باشد .1