خواص دارویی و گیاهی
ریحانه معینی
Medical Ethics Journal ایران
مهناز خانوی
استادیار گروه فارماکوگنوزی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران. ایران
درمان زخم روده گیاهی
فرشید فرهان
استادیار بخش رادیوتراپی و انکولوژی بیمارستان امام خمینی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران. ایران
نرجس گرجی
دستیار تخصصی طب سنّتی، گروه طب سنّتی، دانشکده طب سنّتی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران. ایران
حسین رضایی‌زاده
استادیار گروه طب سنّتی، دانشکده طب سنّتی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران. ایران
یکی از بیماریهای شایع امروزی که هنوز در طب کلاسیک درمان اساسی برای انواع آن شناخته نشده، زخمهای رودهای و بیماریهای التهابی روده است. از آنجایی که مکتابهای طب ایرانی راهکارهای متفاوت و مؤثری در درمان بیماری‌ها دارد، در این مطالعه مروری، به بررسی علل ایجاد، روشهای تشخیصی و درمان این بیماری در این مکتابهای پرداختیم. به این منظور، کتابهای طبی معتبر و در دسترس بررسی شدند. زخمهای رودهای تحت عنوان سحج و قرحه امعا شناخته شده و موارد گوناگونی مانند ریزش اخلاط غیر طبیعی(صفرا، بلغم و سودا)، عبور مدفوع خشک، خوردن داروهای مسهل و خوردن مواد سمی از علل آن هستند. برای درمان، باید جلوی تولید و ریزش اخلاط غیر طبیعی را گرفت و با استفاده از داروهای گیاهی لعابدار به بهبود زخمها کمک کرد. برای درمان رودههای فوقانی از داروهای خوراکی و رودههای تحتانی از داروها به شکل حقنه (enema) استفاده می‌شود. با توجه به کارآیی صدها ساله طب ایرانی در درمان بیماریهای گوناگون به نظر میرسد با تحقیقات بتوان به پیشگیری و درمان بیماریهایی مانند زخم رودهها کمک قابل توجهی کرد.
گریس، ایوور.جی. بنجامین بیماریهای گوارش، کبد و مجاری صفراوی، مبانی طب داخلی سسیل 27، مؤلفان کارلوس.سی.جی.کارپینتر، روبرت.سی. مترجمان منصوره ممرآبادی، هادی رازجویان، زیر نظر رامین قدیمی، تهران: انتشارات تیمورزاده و نشر طبیب، پاییز 86، ص 73
دن لونگو و دیگران، بیماریهای دستگاه گوارش، کبد، پانکراس و مجاری صفراوی، اصول طب داخلی هاریسون212، تحت نظارت ناصر ابراهیمی، مترجم آسیه شکیب، مهرنوش اعتمادی،تهران: نشر اندیشه رفیع، 1391، صص216-245
Rahimi R, Shams-Ardekani MR, Abdollahi M.( 21). A review of the efficacy of traditional Iranian medicine for inflammatory bowel disease. World J Gastroenterol 16 (36): 454–4514
اعظم خان‌چشتی، محمد: اکسیر اعظم، نسخه خطی کتابخانه آستان قدس رضوی، انتشارات مؤسسه مطالعات تاریخ پزشکی طب اسلامی و مکمل،1387، جلد 3، صص 253-25
محمدبن یوسف الهروی، بحرالجواهر، مؤسسه احیاء طب طبیعی، به سفارش مؤسسه مطالعات طب اسلامی و مکمل، قم: انتشارات جلال الدین،1387 ، ص 24
جرجانی، سید‌اسماعیل: اغراض‌الطبیه و المباحث‌العلاییه، تصحیح و تحقیق: تاجبخش، حسن، ج2، تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه، .1382 صص 73- 76
ارزانی، محمد‌اکبر: طب‌اکبری. 2 جلدی، جلد 2، تحقیق مؤسسه احیاء طب طبیعی، به سفارش مؤسسه مطالعات تاریخ پزشکی طب اسلامی و مکمل، قم: انتشارات جلال‌الدین.1387، صص 77- 776
اهوازی، علیابن عباس: کامل الصناعه‌الطبیه.2 جلدی، جلد 2. تحقیق مؤسسه احیاء طب طبیعی، به سفارش مؤسسه مطالعات تاریخ پزشکی طب اسلامی و مکمل، قم: انتشارات جلال‌الدین.1387، جلد 2 ، صص 448-45
عقیلی خراسانی ، محمدحسین: معالجات عقیلی، مؤسسه مطالعات تاریخ پزشکی طب اسلامی و مکمل،1387، صص 696-698
کرمانی، نفیس‌بن عوض: شرح الاسباب و العلامات. 2جلدی، جلد 2. تحقیق مؤسسه احیاء طب طبیعی، به سفارش مؤسسه مطالعات تاریخ پزشکی طب اسلامی و مکمل، قم: انتشارات جلال‌الدین، 1387، صص 8-85
رازى، محمدبن زكريا: من لايحضره الطبيب، تصحیح محمد‌امين الضناوي، دار ركابي للنشر، 1419 ه. ق، ص 97
بهاء‌الدوله، بهاء‌الدين بن مير قوام‌الدين: خلاصة التجارب، دانشگاه علوم پزشكى ايران، 1382 ه. ش، چاپ اول، ص 454
ابوعلیسینا، حسین: القانون فی‌الطب، تحقیق ابراهیم شمس‌الدین، بیروت: انتشارات مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، 25 میلادی، جلد 3، صص 222-258
کیلوس شیرابه‌ای است که از مواد غذایی در معده تولید می‌شود و مدفوع کیلوسی، مدفوعی است که از هضم و جذب ناقص مواد ایجاد شده و به همان ماده تولید شده در معده شبیه است.
رازى، محمدبن زكريا،: الحاوي في‌الطب. 23 جلدی، ج 3، بيروت: دار احياء التراث العربي، 1422 ه.ق، صص 8 و9
ابن نفیس، على‌بن ابى‌حزم: معالجات نفیسی، تهران: مؤسسه مطالعات تاریخ پزشکی طب اسلامی و مکمل،1383، صص 327- 329
ابن نفیس، على‌بن ابى‌حزم: مؤجز فی‌الطب، تهران: مؤسسه مطالعات تاریخ پزشکی طب اسلامی و مکمل،1387، ص 219
استفراغ :به دفع مواد زاید از بدن میگویند که شامل قی، تعریق، ایجاد اسهال، خلط گلو و است.
مغری: چسبنده و لزوجت پیداکننده. دوای خشکی است که اندکی رطوبت لزج دارد و به وسیله آن به منافذ و دهانهها می‌چسبد و آن را می‌بندد و مانع سیلان می‌شود. هر چیز لزج سیال چسبنده را هنگامی که بر آتش نهند، به صورت مغری در میآید.
کاوی: داغکننده و سوزنده و منظور از آن دوایی است که پوست را به سبب شدت سوزانندگی و خشککنندگی خود به هم درآورد و مجاري آن را مسدود سازد و منافذ آن را ببندد.
بلا لذع: یعنی بدون ایجاد سوزش و گزش.
قوای اربعه: نیروهای چهارگانه: چهار نیروی جاذبه، ماسکه، دافعه و هاضمه را قوای اربعه گویند که زیر مجموعه قوای طبیعی هستند.
اعظم خان‌چشتي، محمد: اکسیر اعظم. ج 3، تهران: مؤسسه تاریخ پزشکي طب اسلامي و مکمل دانشگاه علوم پزشکي ایران، اول 1387، ص 273
جرجانی، سید‌اسماعیل: ذخیره خوارزمشاهی. چاپ عکسی از روی نسخه خطی کهن، به کوشش دکتر حسن تاجبخش، تهران: انتشارات امیرکبیر، 139، ص 529
Plantago ovate
26-Anne Berit Samuelsen. (2).The traditional uses, chemical constituents and biological activities of Plantago major. Journal of Ethnopharmacology 71(1–2):1–21
Plantago major and Plantago lanceolata
28-Lien-Chai Chiang et al, (23). In Vitro Cytotoxic, Antiviral and Immunomodulatory Effects of Plantago major and Plantago asiatica. Am. J. Chin. Med 31 (2): 225درمان زخم روده گیاهی
29-Hausmann M, Obermeier F, Paper DH, Balan K, Dunger N, Menzel K, Falk W, Schoelmerich J, Herfarth H, Rogler G. (27). In vivo treatment with the herbal phenylethanoid acteoside ameliorates intestinal inflammation in dextran sulphate sodium-induced colitis. Clin Exp Immunol 148(2):373-81.
3- Ocimum basilucum
31-Muhammad Shoaib Akhtar, Muhammad Munir. (1989). Evaluation of the gastric antiulcerogenic effects of Solanum nigrum, Brassica oleracea and Ocimum basilicum in rats 27, (1–2):163–176
32-Gülçin I, Elmastaş M, Aboul-Enein HY. (27). Determination of antioxidant and radical scavenging activity of Basil (Ocimum basilicum L. Family Lamiaceae) assayed by different methodologies. Phytother Res. 21(4):354-61.
33-Singh S. (1999) .Mechanism of action of nti-inflammatory effect of fixed oil of Ocimum basilicum Linn. Indian J Exp Biol. 37(3):248-52.
34- Althea officinalis
35- عقیلی خراسانی، محمدحسین: مخزن‌الادویه. تصحیح شمس اردکانی و همکاران. تهران: انتشارات دانشگاه علوم پزشکی تهران. 1387
36- Ali Esmail Al-Snafi. Jul-Sep (213). The Pharmaceutical Importance of Althaea officinalis and Althaea rosea. International Journal of PharmTech Research 5 (3): 1378-1385.
37-Hage-Sleiman, Rouba. (26). Effect of water extract of Althaea officinalis flowers on inflammation, gastric ulcer, bacterial activity, platelet aggragation, glycemia, and lipidemia.
38-Elmastas M, Ozturk L, Gokce I, Erenler R 37(9): 1859-1869
39- Malva sylvestris
4-Arthur S. Prudente, Alliete M.V. Loddi, Márcia R. Duarte, Adair R.S. Santos et al. (213). Pre-clinical anti-inflammatory aspects of a cuisine and medicinal millennial herb: Malva sylvestris L. Food and Chemical Toxicology58: 324–331
41-Tabaraki R, Yosefi Z, Asadi Gharneh H.(211). Chemical Composition And Antioxidant Properties Of Malva Sylvestris L.Journal of Research in Agricultural Science 8(1):59 – 68
43-Punica Granatum
44-Jadon G, Nainwani R, Singh D, Praveen K, Diwaker A K (212).Antioxidant Activity Of Various Parts Of Punica Granatum: (A REVIEW(. Journal of Drug Delivery 2(6):138-141
45-Xie Z, Morikawa T, Ninomiya K, Imura K, Muraoka O, Yuan D, Yoshikawa M. (28). Medicinal Flowers. XXIII. New Taraxastane-Type Triterpene, Punicanolic Acid, with Tumor Necrosis Factor-α Inhibitory Activity from the Flowers of Punica granatum. Chemical and Pharmaceutical Bulletin. 56 (11): 1628-1631
46-Farzaei M H., Shams-Ardekani MR., Abbasabadi Z., Rahimi R. (213). Scientific Evaluation of Edible Fruits and Spices Used for the Treatment of Peptic Ulcer. ISRN Gastroenterology., 12 pages
47-Singh K, Singh Jaggi A, Singh N (29).Exploring the ameliorative potential of Punica granatum in dextran sulfate sodium induced colitis in mice. 23(11): 1565–1574
48-Commiphora mukul
مجله تاریخ پزشکی تحت لیسانس CC BY-NC 4. منتشر می شود. حق چاپ © 1395 مجله تاریخ پزشکی. تمامی حقوق این اثر محفوظ می باشد. این مجله توسط مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی منتشر می شود و کلیه افتخارات مربوط به سیستم مدیریت الکترونیکی مجله متعلق به شرکت PKP به خاطر طراحی نرم افزار OJS می باشد.
برای نویسندگان | ارسال مقاله | درباره | تماس با ما
1