خواص دارویی و گیاهی
نشان‌گذاری
عجب سازنده ی این علامت عرب دولاب است
پروپرانولول چیست؟
پروپرانولول دارویی از دسته ی داروهای مسدودکننده ی گیرنده های بتا می باشد. این دارو که در درمان موارد متعدد و متنوعی کاربرد دارد، بر روی عملکرد قلب و عروق خونی اثر دارد.
پروپرانولول با اتصال به گیرنده های مخصوصی در سلول های قلبی و عروقی به گیرنده های بتا، با مسدود کردن آن فرمان کاهش فعالیت قلبی را به اعصاب قلب منتقل می نماید.
پس از دریافت این پیام عصبی، با کاهش ضربان قلب باعث منظم شدن ضربان قلب می شود، این عمل می تواند منجر به کاهش فشار خون در عروق خونی گردد و به پیشگیری از ضربان نظم قلبی کمک کند.
به علت اینکه قلب با عملکرد این دارو انرژی کمتری مصرف می کند، می تواند به کاهش درد های قفسه ی سینه در آنژین های صدری کمک نماید و همچنین پروپرانولول می تواند در پیشگیری از حملات قلبی به دنبال این درد های قلبی نیز موثر باشد و مرگ و میر پس از سکته های قلبی را کاهش دهد. البته امروزه داروهای جدیدتری نیز از این گروه تولید شده است ولی پروپرانولول همچنان جزء داروهای بسیار پرمصرف محسوب می شود.
پروپرانولول در موارد دیگر نیز می تواند گزینه ی مناسبی جهت درمان و پیشگیری بیماری باشد. از این رو این دارو برای کاهش علائم فیزیکی ناشی از استرس مانند تپش قلب و لرزش بدن تجویز گردد. مشابه این علائم در افراد مبتلا به پرکاری غده ی تیروئید نیز دیده می شود و پروپرانولول به سرعت می تواند این علائم را تسکین دهد.
پروپرانولول همچنین به عنوان داروی رایجی در پیشگیری از سر درد های عروقی یا میگرنی کنترل شده تجویز می گردد و می تواند گزینه ی مناسبی در افراد مبتلا به میگرن که سایر درمان ها برای آنها مناسب نمی باشد، قرار گیرد. مشاهده شده که پروپرانولول تعداد دفعات حملات میگرنی را کاهش می دهد.
پیش از مصرف پروپرانولول
-در صورتی که باردار یا شیرده هستید یا قصد باردار شدن دارید، پیش از مصرف این دارو به پزشک خود اطلاع دهید.
-در صورت ابتلا به هرگونه اختلال در عملکرد کبد یا کلیه به پزشک خود اطلاع دهید.
-در صورت سابقه یا ابتلا به فشار خون، اختلالات عروقی، آسم یا هرگونه اختلال تنفسی، قند خون بالا(دیابت)، بیماری پوستی پسوریازیس، بیماری عضلانی و میاستنی گراویس حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
-در صورتی که سابقه ی افت ضربان قلب یا بلوک قلبی داشته اید و در صورتی که سابقه ی درد های قلبی مکرر داشته اید پزشک خود را مطلع نمایید.
-به دلیل این که این دارو می تواند با بسیاری از داروها (خصوصا داروهایی که بر روی گیرنده های بتا اثر می گذارند) تداخل ایجاد کند، پیش از مصرف این دارو حتما لیست کلیه ی داروها و مکمل های مصرفی خود را در اختیار پزشک یا داروساز خود قرار دهید تا در صورت وجود تداخل، اقدامات لازم جهت تنظیم مقدار مصرف یا نوع دارو، صورت گیرد.
-در صورت سابقه ی حساسیت به این دارو یا هر داروی دیگر به پزشک خود اطلاع دهید.
-بیماران مبتلا به آسم یا تنگی نفس در مصرف این دارو بسیار دقت کنند چون می تواند بسیار خطرناک باشد.
نحوه ی مصرف صحیح پروپرانولول
-مقدار مصرف مناسب دارو را پزشک باتوجه به سن و شرایط شما تعیین می نماید. لذا از مصرف خود سرانه ی دارو یا مصرف بیش از حد تجویز شده، خودداری نمایید.
قرص پروپرانولول ممکن است ۲،۳ و یا ۴ نوبت در روز برای شما تجویز شود. اما نوع کپسول دارو طولانی اثر تر می باشد و معمولا یک مرتبه در روز تجویز می شود.
کپسول را بطور کامل همراه با یک لیوان آب ببلعید و از جویدن یا بازکردن آن خودداری نمایید.
-قرص و کپسول های پروپرانولول با دوز های متفاوتی تولید می شود معمولا قرص های ۱۰،۲۰،۴۰ میلی گرمی رایج می باشند لذا در صورتی که از این دارو به مدت طولانی استفاده می نمایید هر بار که دارو را جدید خریداری می کنید مقدار دارویی را بر روی بسته ی دارو چک نمایید.
-سعی کنید دارو را در زمان مشخصی از شبانه روز و به صورت منظم مصرف نمایید تا از فراموش کردن نوبت دارو جلوگیری شود و اثرات مطلوب دارو بهتر حاصل شود.
-در صورت فراموش کردن یک نوبت دارو، بلافاصله پس از یادآوری مصرف نمایید مگر اینکه به دوز بعدی نزدیک باشد در این صورت دوز بعدی را در زمان خودش مصرف نمایید و نوبت فراموش شده را رها کنید و از دو برابر کردن مقدار مصرف در یک نوبت بپرهیزید.
توصیه های لازم در خصوص مصرف پروپرانولول
-در مدت مصرف این دارو، تحت نظر پزشک خود باشید تا روند بهبودی و همچنین شرایط شما بررسی گردد.
-درمان با پروپرانولول ممکن است طولانی مدت باشد. لذا دارو را تا زمانی که پزشک توصیه کرده است مصرف نمایید. در صورت مصرف طولانی مدت، قطع ناگهانی این دارو می تواند عوارضی داشته باشد به همین دلیل لازم است قطع دارو زیر نظر پزشک و به تدریج انجام شود.
-در صورتی که قرار است تحت عمل جراحی یا درمان های دندان پزشکی قرار گیرید، درمانگر خود را در جریان مصرف این دارو (و سایر داروهای مسدود کننده ی گیرنده های بتا مانند متوپرولول، کارودیلول و..) قرار دهید، زیرا مصرف این دارو می تواند اثرات داروی بیهوشی را افزایش دهد.
-در صورتی که از نوشیدنی های الکلی استفاده می نمایید، حتما با پزشک خود مشورت نمایید زیرا مصرف این دارو همراه با الکل می تواند منجر به افت شدید فشار خون باشد که می تواند سلامتی شما را تهدید نماید و توصیه نمی شود.
-در صورتی که مبتلا به دیابت می باشید، پروپرانولول می تواند علائم افت قند خون (لرزش، تپش قلب و) را برطرف نماید و متوجه افت قند خون خود نشوید به همین دلیل توصیه می شود قند خون خود را کنترل نمایید و با پزشک خود در مورد این مسئله مشورت نمایید.
-در صورت خرید هر داروی جدید، داروساز خود را در جریان مصرف پروپرانولول قرار دهید. مصرف بعضی از دارو ها مانند دارو های ضد سرفه، سرماخوردگی و آنفولانزا و همزمان با این دارو مناسب نمی باشد.
-در کنار مصرف این دارو به توصیه های پزشک خود در رابطه با تغذیه، ورزش و سبک زندگی سالم توجه نمایید.
عوارض جانبی پروپرانولول
-احساس خستگی و خواب آلودگی از علائم رایج در زمان مصرف این دارو می باشد لذا در صورت وقوع این علائم از رانندگی و کار با وسایلی که نیاز احتیاط دارد تا زمانی که اثر دارو برطرف نشده، خودداری نمایید.
-احساس سرما و یخ کردن دست یا پا ها، تنگی نفس، اختلال در خواب و کاهش ضربان قلب ممکن است با مصرف این دارو رخ دهد در صورت بروز این علائم به پزشک خود مراجعه نمایید.
-در تعداد کمی از مصرف کنندگان این دارو کاهش میل جنسی، اختلال در خلق و خو، سر درد و سؤهاضمه دیده شده است در صورتی که این علائم را داشتید حتما با پزشک خود صحبت نمایید.
-از آنجا که پروپرانولول علاوه بر اثر بر روی گیرنده های بتا در سلول های قلبی و عروقی، به گیرنده های مشابه در سایر نواحی بدن از جمله عروق ریه نیز می توانند متصل شود، می تواند عوارض جانبی در سایر نقاط بدن نیز ایجاد نمایند. لذا در صورتی که مشکل تنفسی دارید و یا از دارو های ضد آسم استفاده می نمایید احتمالا مصرف این دارو برای شما مناسب نباشد و علائم ریوی شما را تشدید نماید.
مشاهده و خرید داروی تقویتی مناسب برای بیماران قلبی – عروقی:
کاردیوایس: حاوی امگا۳ – سیر و انواع ویتامین های مناسب برای قلب (کلیک کنید)
Reference1: www.drugs.com
Reference2: www.medscape.com
در مورد اين دارو پروپرانولول به علل گوناگوني مثل کاهش فشارخون؛ تسکين درد قلبي؛ پيشگيري از سردردهاي ميگرني؛ و درمان بي‌نظمي ضربان قلب تجويز مي‌شود. همچنين براي جلوگيري از دومين حمله قلبي در افرادي که يک بار دچار قلبي شده‌اند، کاربرد دارد. ممکن است در شرايط ديگري نيز پزشکتان اين دارو را برايتان تجويز کند. به همين علت آن را را يک مسدودکننده بتا مي‌شناسند.
با مسدودکردن اين تکانه‌ها، به قلب کمک مي‌کند تا منظم‌تر و مؤثرتر بزند و در نتيجه بار کاري قلب کاهش يابد. چگونگي مصرف مقادير متفاوتي از پروپرانولول براي علل مختلف تجويز مي‌شود. شکل طولاني اثر پروپرانولول معمولاً روزي يک بار مصرف مي‌شود. مهم است که دارو را هر روز ساعت معيني بخوريد. معمولاً بهتر است دارو را صبح پيش از صبحانه مصرف کنيد تا فراموش نکنيد.
داروی پروپرانولول۱۰
پروپرانولول را مي‌توان با يا بدون غذا مصرف کرد. هر روز پيش از خوردن پروپرانولول نبضتان را بشماريد و فشارتان را اندازه بگيريد اگر کمتر از 6 در دقيقه بود، يا فشار سيستولي (عدد بالايي) کمتر از 9 ميلي‌متر جيوه بود، پيش از خوردن داروي آن روز با پزشکتان مشورت کنيد. هيچگاه بيشتر از مقدار تجويز شده مصرف نکنيد. از دستورات پزشکتان به دقت پيروي کنيد. اگر يک نوبت را فراموش کرديد، به مجردي که به ياد آورديد مصرفش کنيد.
البته اگر کمتر از 8 ساعت تا نوبت بعدي مصرف دارو رسيده است، نوبت فراموش شده را رها کرده، به بره منظم دارويي‌تان بازگرديد. اگر بيش از يک نوبت در روز پروپرانولول مصرف مي‌کنيد، اگر تقريباً موقع نوبت بعدي مصرف دارو رسيده است، نوبت فراموش شده را مصرف نکنيد. مقدار دارو را دو برابر نکنيد و دارو را بدون هماهنگي با پزشکتان قطع نکنيد.
با قطع مصرف پروپرانولول ممکن است در معرض خطر يک حمله قلبي باشيد. در اکثر مواردي که پروپرانولول تجويز مي‌شود، بيماري را مهار مي‌کند و نه درمان. و اين بدين معناست که ممکن است لازم باشد چندين سال يا تا پايان زندگي آن را مصرف کنيد.
هشدارها و عوارض جانبي در صورت بروز هر يک از علايم نادر ولي جدي زير، مصرف آتنولول را قطع کرده، با پزشکتان تماس بگيريد:
اشکال در تنفس تنگي نفس، يا خس‌خس سينه؛ سرد شدن کف دست و پا؛ ضربان قلب زير6 در دقيقه؛ سرگيجه يا سياهي رفتن چشم در هنگام بلند شدن از حالت خوابيده با نشسته با تورم دست‌ها و پاها يا افزايش وزن ناگهاني (1/5 کيلو در 48-28 ساعت)؛ افسردگي، گيجي، يا توهم (شنيدن، ديدن، يا احساس چيزهايي که وجود ندارند)؛ درد قفسه سينه، مفاصل يا کمر؛ تب؛ گلودرد؛ بثورات جلدي؛ يا هرگونه کبودي که يا خونريزي غيرعادي.
نشانه‌هاي زير تا هنگام عادت کردن بدنتان با دارو ممکن است مشاهده شوند: خواب آلودگي، خستگي، مشکل در خوابيدن، اضطراب، يبوست يا اسهال، کابوس، يا کاهش توانايي جنسي، اگر اين علايم ادامه يافتند يا مشکل ساز شدند، وضعيت را با پزشکتان در ميان بگذاريد.
موارد احتياط در صورت وجود هريک از موارد زير پيش از مصرف آتنولول، پزشکتان را مطلع سازيد: حساسيت به آتنولول يا ديگر داروهاي مسدودکننده بتا بارداري يا شيردهي مصرف داروهاي ديگر، به ويژه تزريقات حساسيت‌زدايي، کافئين، داروهاي آسم (آمينوفيلين، ديفيلين، اکستريفيلين، تئوفيلين)، داروهاي ديابت (انسولين، داروهاي خوراکي پايين‌آورنده قند)، ديگر داروهاي کاهنده فشار خون (مسدود کننده‌هاي کانال‌هاي کلسيمي، کلونيدين، گوانابنز)، کوکائين، يا مهارکننده‌هاي مونوآمين‌اکسيداز (فورازوليدون، ايزوکاربوکسازيد، فنلزين، سلجيلين، ترانيل سيپرومين، پروکاربازين).
سابقه يا ابتلا به حساسيت، آسم، يا آمفي‌زم؛ مشکلات احتقاني قلب؛ بيماري قند؛ پرکاري تيروييد؛ افسردگي؛ يا بيماري‌هاي کليوي يا کبدي. اگر بيماري قند داريد، پروپرانولول ممکن است قند خون شما را افزايش دهد و نيز ممکن است علايم افت قند خون را مخفي کند. اگر دچار حساسيت باشيد با مصرف پروپرانولول واکنش‌هاي حساسيتي‌تان ممکن است تشديد شود.
هنگام مصرف پروپرانولول توصيه مي‌شود به طور منظم به پزشکتان مراجعه کنيد تا بهبوديتان را زير نظر داشته‌باشيد. در مورد ميزان فعاليت قابل قبول براساس، وضعيت بدني‌تان با پزشکتان مشورت کنيد. پروپرانولول ممکن است درد قفسه سينه را کاهش دهد يا از آن جلوگيري کند و در نتيجه باعث شود تا از آن حد که برايتان بي‌خطر است فعال‌تر باشيد. که اين خود موجب درد قفسه سينه و علايم جدي ديگر مي‌شود. وزن‌تان را نسبت به قد و استخوان‌بندي‌تان در يک محدوده مناسب نگه داريد.
در صورت نياز براي کاهش وزن از پزشکتان کمک بگيريد. اگر براي کاهش فشار خون پروپرانولول مصرف مي‌کنيد، مصرف سديم (نمک) خود را محدود کنيد. از پزشکتان درخواست کنيد دستورات تغذيه‌اي در اختيارتان بگذارد يا شما را به يک متخصص تغذيه معرفي کند. اگر سيگاري هستيد، سيگار را ترک کنيد، از پزشکتان بخواهيد شما را به يک مشاور يا گروه ترک سيگار معرف کند.
الکل ننوشيد. از وضعيت خوابيده به نشسته يا ايستاده و يا از حالت نشسته به ايستاده آرام تغيير وضعيت دهيد تا دچار سرگيجه، سياهي رفتن چشم يا غش نشويد. در هواي سرد لباس گرمتر بپوشيد،چرا که پروپرانولول ممکن است شمارا به سرما حساستر کند.قرص‌هاي طولاني رهش را يکجا ببلعيد؛ آنها را نشکنيد يا خرد نکنيد. قرص‌هاي معمولي را در صورت مشکل در بلع مي‌توانيد خرد کرده و با نصف قاشق مربا يا پودينگ مخلوط کنيد. محلول خوراکي را با مقداري نوشيدني يا غذاي نيمه جامد مخلوط کرده، سپس استفاده کنيد.براي روزهاي تعطيل مقدارکافي دارو در دسترس داشته باشيد. يک برگه شناسايي پزشکي که نشان دهد پروپرانولول مصرف مي‌کنيد به همراه داشته باشيد.
پزشکان ديگر را از اينکه پروپرانولول مصرف مي‌کنيد مطلع سازيد؛ زيرا ممکن است بر روي برخي آزمون‌هاي آزمايشگاهي اثر بگذارد يا موجب بروز واکنش به دنبال تزريقات مربوط به حساسيت‌زدايي شود. پروپرانولول را دور از دسترس کودکان، و دور از گرما، نورمستقيم، و حرارت مرطوب نگه داريد (در اين شرايط پروپرانولول فاسد مي‌شود).
هنگام مصرف پروپرانولول نبايد تا مشخص‌شدن پاسخ بدنتان به دارو رانندگي کنيد يا با وسايل خطرناک کار کنيد. اگر خواب‌آلودگي يا سرگيجه مشکل ساز شد، با پزشکتان مشورت کنيد. بدون مشورت با پزشکتان دارويي مصرف کنيد؛ به ويژه داروهاي محرک و داروهاي سرفه يا سرماخوردگي که بدون تجويز پزشک قابل تهيه هستند.
پاسخ به سوالات پزشکی ، مامایی و جنسی شما (توسط پزشک و ماما مجله دلگرم)
1