برای تمامی جرائم در قانون، مجازاتی تعیین گردیده است و بسته به اینکه حکم حقوقی یا کیفری باشد، نوع مجازات متفاوت خواهد بود. قانون گذار انواع مجازات بر حسب نوع جرم را در قالب حد، دیه، تعزیر و قصاص در نظر می‌گیرد.
هر یک از این مجازات‌ها بسته به نوع جرم صورت گرفته از سوی قاضی صادر می‌شوند و در حقیقت حدود جرم و تعریف آن، تعیین کننده نوع مجازات خواهد بود.
به جز تعزیر، سه نوع مجازات دیگر یعنی قصاص، حد و دیه، تعریف و اندازه ی مشخصی دارند و به نسبت سبکی یا سنگینی جرم صورت گرفته، اعمال خواهند شد.
حدود این مجازات‌ها در شرع و قانون به صورت کاملا شفاف آورده شده است. اما مجازات تعزیر از پیش تعریف شده ی قطعی نیست و بسته به جرمی که مستوجب تعزیر می‌شود، مجازات تعیین خواهد شد.
حکم شلاق تعزیری یعنی چی
ماده ۱۶ قانون مجازات اسلامی تعزیر را این گونه تعریف می‌کند که آن عقوبت یا تادیبی ست که میزان و نوع آن در شرع مشخص نشده و حاکم و قاضی آن را تعیین خواهد کرد. تعزیر می‌تواند شامل ضربات شلاق، جزای نقدی و یا حبس باشد. توجه داشته باشید که ضربات شلاقی که در حکم تعزیر به محکوم داده می‌شود، حتما باید از تعداد ضربات حد شرعی کمتر باشد، زیرا در غیر این صورت نیازی به صدور حکم تعزیر نیست و می‌توان به یکباره حد شرعی را اجرا کرد.
به علاوه در اجرای حد شرعی، در صورتی که شخص اجرا کننده ی حد حین وارد آوردن ضربات شلاق موجب آسیب رساندن به بخشی دیگر از اعضای بدن محکوم شود، چیزی به وی نسبت داده نخواهد شد. اما زمانی که ضربات شلاق در تعزیر اجرا می‌شود، هر گونه آسیب رسانی به دیگر قسمت‌های بدن محکوم، می‌توانند موجب ایجاد مسئولیت در مجری حکم باشد و حتی ماجرا به پرداخت دیه از سوی کسی که تازیانه می‌زند نیز کشانده شود.
دسته بندی جرائمی که ما را به حکم تعزیر می‌رساند، شامل نقض مقرارات حکومتی، شکستن محرمات شرعی و برهم زدن نظامات اجتماعی و منفعت عام و دیگر مواردی نظیر شکستن مقررات راهنمایی و رانندگی و … می‌گردد. به طور مثال احتکار، کلاهبرداری، فرار مالیاتی، قاچاق ارز، کم فروشی، گران فروشی و … شامل صدور حکم تعزیر خواهند شد.
همان طور که پیش تر نیز توضیح دادیم، نوع و سطح مجازات تعزیری توسط قاضی در دادگاه اصلح مشخص می‌شود. اما این که قاضی چه نوع تعزیری و با چه سطحی را برای محکوم در نظر بگیرد، به عوامل مختلفی بستگی خواهد داشت. این عوامل از موقعیت ذهنی و روانی فرد حین ارتکاب جرم آغاز شده، تا سطح آثار جرم و انگیزه‌های متهم و نیز شکل ارتکاب آن و غیره ادامه خواهد داشت. همین طور قاضی به سوابق متهم توجه می‌کند و شرایط خانوادگی و سطح اجتماعی که وی از آن بیرون آمده را لحاظ خواهد کرد.
بالاتر گفتیم که ضربات شلاق تعیین شده در حکم تعزیر، حتما باید کمتر از حد شرعی باشد. در مورد حبس تعزیری نیز ماجرا به همین گونه است. اگرچه قاضی با در نظر گرفتن جرم اتفاق افتاده، آثار آن و وضعیت متهم، میزان حبس را تعیین خواهد کرد، اما هرگز نمی‌توانیم در مجازات تعزیر حبس ابد متصور باشیم. حبس ابد در گروه مجازات‌های حد شرعی قرار می‌گیرد و از آن جایی که تعزیر باید کمتر از حد شرعی باشد، در صدور چنین حکمی نمی‌توان حبس ابد را جای داد.
گونه ای از حکم حبس در احکام حبس تعزیری وجود دارد که به آن به حبس تعویقی اطلاق می‌شود. برای فهم بهتر موضوع در نظر بگیرید فردی پس از ارتکاب جرم دو سال حکم حبس تعزیری دریافت کرده است. در این شرایط حبس تعویقی این طور مصداق پیدا می‌کند که قاضی به جای صدور حکم و اجرای آن، محکوم را ملزم به اجرای فعالیت خاصی در مدت زمان معین می‌کند. پس از این دوره اگر محکوم فعالیت حکم داده شده را به صورت کامل و با تعهد به پایان رسانده باشد، به احتمال زیاد حکم حبس وی ملغی خواهد شد. با این حساب محکوم هم با تعویق حکم خود رو به رو می‌شود و هم اینکه می‌تواند به طور کلی موجب حذف آن شود.
حبس تعویقی برای احکام حبس دو سال و کمتر از آن متصور می‌باشد.
با استناد به ماده ی ۴۱ قانون مجازات اسلامی، اگر فردی به پانزده سال حبس تعزیری یا کمتر از آن محکوم شود، قاضی این اختیار را دارد که بخش از این حبس و یا حتی تمام آن را برای مدت زمان از یک سال تا پنج سال مورد تعلیق قرار دهد.
معلق کردن حبس در این شکل به آن معنی است که فرد محکوم به جای انتقال به زندان و اجرای حکم، آزاد خواهد شد. اگر در مدت زمان تعلیق حکم یعنی این یک تا پنج سال فرد خاطی جرم دیگری مرتکب نشود، حکم جبس صادر شده از وی برداشته خواهد شد و در سابقه ی کیفری وی نیز آورده نمی‌شود. اما اگر این فرد در مدت تعلیق حکم حبس مرتکب دیگری شود و مدت زمان حبس تازه ای برای او در دادگاه صادر گردد، وی محکوم به تحمل هر دو حکم حبس خواهد بود و تعلیق برداشته می‌شود.
اگر حکم حبس تعزیری برای مدت یک سال یا زمانی کمتر از آن صادر شود، طبق ماده ی ۶۱ قانون مجازات اسلامی، قاضی می‌تواند این حکم را به جزای نقدی تبدیل سازد و یا اینکه محکوم به جای تحمل حبس، نوعی از خدمات عمومی را که قاضی تعیین کننده ی آن است، بدون دریافت دستمزد انجام دهد. به اتخاذ این تصمیمات از سوی قاضی به جای تحمل حبس، مجازات‌های جایگزین حبس تعزیری گفته می‌شود و این جایگزینی‌ها در مورد انواع دیگر حبس، قابل اجرا نیستند.
در سال گذشته، قضات مختلف در گوشه و کنار کشور، مجازات‌های جایگزین حبس جالبی را برای محکومان انتخاب کردند، که سر و صدای رسانه ای زیادی نیز برپا کرد. این تصمیمات به جای پر کردن زندان‌ها بسیار سازنده و موثرتر به نظر می‌رسند.
گروه وکلای یاسا؛ مجموعه ای بی نظیر جهت ارائه خدمات حقوقی به هموطنان محترم.
معتقدم؛ عدالت در تمامی ابعاد، حق مردم و اجرای عدالت تکلیف حکومت است.
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *
دیدگاه
وب‌سایت
۸۷۱۳۲ (۰۲۱)
لطفا وارد شده یا ثبت نام کنید تا بتوانید دیدگاهی ارسال نمایید
لطفا وارد شده یا ثبت نام کنید تا بتوانید سوال بپرسید
1 پاسخ
لطفا وارد شده یا ثبت نام کنید تا بتوانید دیدگاهی ارسال نمایید
خوش آمدید. به حساب کاربری خود وارد شوید.
آدرس ایمیلی که با آن ثبت‌نام کرده‌اید را وارد نمائید تا یک رمز عبور جدید برای شما ارسال شود.
بهتر زندگی کردن یاد گرفتنی است – مرجع مقالات آموزشی و فیلم آموزشی برای موفقیت و پیشرفت
شاید بارها این جمله را شنیده‌ایم که «قاضی، متهم را به چند سال حبس تعزیری محکوم کرد» اما به راستی منظور از حبس تعزیری چیست؟ چه ویژگی‌هایی دارد؟ و چه تفاوتی با دیگر حبس‌ها دارد؟ برای یافتن پاسخ این پرسش‌ها ابتدا باید با معنای مجازات و سپس تفاوت مجازات‌های تعزیری و غیرتعزیری آشنا شویم و پس از آن به حبس تعزیری به عنوان یکی از مجازات‌های تعزیری و انواع آن بپردازیم.حتما بخوانید:مصادیق جرایم رایانه ای، مواد قانونی و مراجع رسیدگی به آنمجازات های جایگزین حبس و جزئیات آنها در قانونتعلیق مجازات چیست و چه شرایطی دارد؟
حکم شلاق تعزیری یعنی چی
در عصر مدرن به ناچار رفتارهای انسان در حوزه‌های فردی و اجتماعی تحت تأثیر قوانین و مقررات مختلف قرار گرفته است و بی‌شک یکی از مهم‌ترین این قوانین و مقررات، قوانین کیفری هستند. قوانین کیفری به‌طور کلی به تبیین سه موضوع می‌پردازند:
مجازات به عنوان واکنشی که جامعه در برابر ارتکاب جرم از خود نشان می‌دهد، باید پیش از ارتکاب جرم توسط قانون‌گذار پیش‌بینی شده باشد و صرفا در این حالت است که می‌توان فرد را به علت انجام یک رفتار ممنوعه، به مجازات محکوم کرد اما باید توجه داشت که همه‌ی مجازات‌ها و کیفرهایی که در برابر نقض رفتارهای ممنوعه (ارتکاب جرم) درنظر گرفته شده است، از حیث نوع و آثار یکسان نیستند. با مراجعه به قانون مجازات جمهوری اسلامی ایران که برمبنای شریعت اسلامی تدوین شده است، با چهار نوع مجازات که افراد در صورت ارتکاب جرم ممکن است به یکی از آنها محکوم شوند، روبه‌رو می‌شویم و این چهار نوع مجازات عبارتند از: حد، قصاص، دیه، و تعزیر.
حد به مجازات‌هایی از قبیل شلاق، حبس ابد، اعدام، سنگسار و تبعید گفته می‌شود که نوع و میزان آن در شرع مشخص شده است. برای مثال استعمال مشروبات الکلی (شُرب خَمر) جرمی است که دارای مجازات از نوع حد یعنی هشتاد ضربه شلاق است. علاوه بر اینکه میزان و نوع مجازات حدی در شرع مشخص شده است، موجبات اِعمال این نوع مجازات نیز در شریعت اسلامی احصاء شده است؛ یعنی به‌طور مشخص تعیین شده است که فرد در صورت ارتکاب چه نوع رفتاری با این نوع مجازات‌ها روبه‌رو خواهد شد و نمی‌توان جز برای آنچه که مشخص شده است، این مجازات‌ها را اعمال کرد.
قصاص مجازاتی است که برای تعرض و آسیب عمدی یک انسان به جسم دیگران درنظر گرفته می‌شود و به موجب آن فردی که آسیب دیده است، به عنوان مجازات از فرد مجرم قصاص می‌گیرد؛ یعنی عین همان آسیب را به طرف مقابل وارد می‌کند. مهم‌ترین تعرض عمدی به جسم دیگران که موجب قصاص مجرم می‌شود، قتل است. قصاص به عنوان یک مجازات، حقِ مجنی‌علیه (فرد صدمه‌دیده) است؛ یعنی برای نمونه اگر فردی به صورت عمدی اعضای بدن فرد دیگر را قطع کند، فردی که عضوی از اعضای بدن وی قطع شده است، می‌تواند در قبال دریافت دیه از حق خود در خصوص قطع عضو مجرم بگذرد و گذشت کند.
دیه مجازاتی است که برای تعرض و آسیب غیرعمدی یک انسان به جسم دیگران درنظر گرفته می‌شود؛ یعنی اگر فردی به صورت غیرعمدی به جسم انسان دیگر صدمه‌ای وارد کند باید دیه‌ی آن صدمه و آسیب را که در قانون مشخص شده است، به فرد آسیب‌دیده بپردازد. برای مثال اگر در حین رانندگی، فردی با انسان دیگر برخورد کند و به وی صدمه بزند، راننده باید دیه‌ی مقتول را بپردازد.
تعزیر به مجازات‌هایی از قبیل حبس، جزای نقدی و شلاق گفته می‌شود که میزان و نوع آن در شرع مشخص نشده است بلکه حاکم (یعنی قانون‌گذار) حسب مورد نوع و میزان آن را تعیین می‌کند. یک نکته مهم در خصوص این نوع مجازات آن است که میزان مجازات تعزیری نمی‌تواند از مجازات‌های حدی بیشتر باشد.
با توجه به نکاتی که مطرح شد در ادامه به صورت دقیق‌تر حبس تعزیری و انواع آن را تعریف می‌کنیم.
حبس تعزیری یکی از مجازات‌های تعزیری است که میزان آن در شرع مشخص نشده است و تعیین میزان آن با قانون‌گذار است اما در هر صورت، میزان آن نباید از مجازات‌های حدی بیشتر باشد.
در میان مجازات‌های حدی فقط یک نوع حبس وجود دارد که عبارت است از حبس ابد. برای نمونه یکی از مجازات‌های جرم محاربه، حبس ابد است؛ یعنی افرادی که با در دست گرفتن سلاح و با قصد ایجاد ترس و وحشت در میان مردم امنیت جامعه را برهم می‌ریزند، مرتکب جرم محاربه شده‌اند و طبق قانون، قاضی می‌تواند آنها را به حبس ابد محکوم کند.
بر این اساس میزان حبس تعزیری باید کمتر از حبس ابد باشد و حبس ابد نمی‌تواند به عنوان حبس تعزیری درنظر گرفته شود. برای مثال طبق ماده‌ی ۷۱۴ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی، هرگاه راننده در اثر بی‌احتیاطی موجب قتل غیرعمدیِ فرد دیگری شود، به شش ماه تا سه سال حبس محکوم می‌شود.
در این مورد که حبس از انواع حبس‌های تعزیری است، قاضی می‌تواند فرد را یا به شش ماه حبس، یا سه سال حبس یا برای مدتی میان این دو مثلا دو سال محکوم کند اما نمی‌تواند او را به بیش از سه سال یا کمتر از شش ماه حبس محکوم کند.
پس از آشنایی اجمالی با حبس تعزیری و اکتفا کردن به این نکته که «هر حبسی غیر از حبس ابد، حبس تعزیری است»، باید به این موضوع مهم پرداخت که تعزیری بودن حبس چه آثاری دارد؟
حبس تعزیری به عنوان یکی از مجازات‌های تعزیری همه‌ی احکام این قسم مجازات‌ها را دارد. در اینجا به سه اثر مهم تعزیری بودن حبس اشاره خواهیم کرد.
طبق ماده‌ی ۴۰ قانون مجازات اسلامی در صورتی که حبس، تعزیری بوده و میزان آن دو سال یا کمتر از دو سال باشد با وجود برخی شرایط، قاضی می‌تواند برای مدت ۶ ماه تا ۲ سال صدور حکم را به تعویق بیندازد و در این مدت، به جای زندانی کردن فرد برای وی اموری همچون انجام فعالیت‌های حرفه‌ای خاص تعیین کند و پس از سپری شدن مدت مقرر و براساس پای‌بندی فرد مجرم به دستورات دادگاه، برای فرد حکم صادر کند که در این صورت اگر فرد به تمامی‌ِ دستورات دادگاه در این مدت عمل کرده باشد، امکان این را دارد که از همه‌ی مجازات حبس به طور کلی معاف شود. در این حالت حبس این فرد حبس تعزیری است و با توجه به اینکه صدور حکم حبس وی به تعویق افتاده است، به این نوع از حبس تعزیری، «حبس تعویقی» گفته می‌شود.
طبق ماده‌ی ۴۱ قانون مجازات اسلامی در برخی از جرایم در صورتی که مجازات تعیین شده برای یک جرم، حبس تعزیری بوده و میزان آن ۱۵ سال یا کمتر از ۱۵ سال باشد، قاضی می‌تواند پس از صدور حکم و در صورت وجود شرایطی که قانون‌گذار تعیین کرده است، اجرای تمام حبس یا قسمتی از آن را برای مدت یک تا پنج سال معلق نماید. پس از تعلیق اجرای حبس تعزیری، فرد مجرم به جای زندانی شدن، آزاد می‌شود و اگر در مدت تعلیق اجرای حبس مرتکب جرم دیگری نشود، این محکومیت از پیشینه‌ی کیفری فرد پاک می‌شود. در این حالت به این نوع حبس تعزیری، «حبس تعلیقی» گفته می‌شود.
به موجب ماده‌ی ۶۴ قانون مجازات اسلامی افرادی که در جرایم عمدی به یک سال یا کمتر از یک سال حبس تعزیری محکوم می‌شوند، به مجازات‌های جایگزین از قبیل جزای نقدی و انجام خدمات عمومی رایگان محکوم می‌شوند. این جایگزین‌های حبس صرفا در مورد حبس تعزیری اعمال می‌شوند.
(function(a){function c(){try{return 0===a(‘.single-container .post’).attr(‘class’).toString().split(‘ ‘).reduce(function(f,g){return 0<=g.indexOf('category-')
now = new Date();
var head = document.getElementsByTagName(‘head’)[0];
var script = document.createElement(‘script’);
script.type = ‘text/javascript’;
var script_address = ‘https://cdn.yektanet.com/js/chetor/article.v1.js’;
script.src = script_address + ‘?v=’ + now.getFullYear().toString() + ‘0’ + now.getMonth() + ‘0’ + now.getDate() + ‘0’ + now.getHours();
head.appendChild(script);
now = new Date();
var head = document.getElementsByTagName(‘head’)[0];
var script = document.createElement(‘script’);
script.type = ‘text/javascript’;
var script_address = ‘https://cdn.yektanet.com/template/bnrs/yn_bnr.min.js’;
script.src = script_address + ‘?v=’ + now.getFullYear().toString() + ‘0’ + now.getMonth() + ‘0’ + now.getDate() + ‘0’ + now.getHours();
head.appendChild(script);
var head = document.getElementsByTagName(“head”)[0];
var script = document.createElement(“script”);
script.type = “text/javascript”;
script.async=1;
script.src = “https://s1.mediaad.org/serve/chetor.com/loader.js” ;
head.appendChild(script);
فارغ التحصیل کارشناسی حقوق از دانشگاه تهران _ دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه تهران
مقاله مفيد و خوبي بود. موفق باشيد…
بجای قانون مجازات اسلامی بگیم قانون مجازات اعراب بدوی!!!
اعدام، شلاق، قطع عضو….
حیوونا هم اینطوری با هم رفتار نمیکنن
از توجه شما به متن بسیار سپاسگزارم. بالاخره هر کیفی، کیفری دارد و اگر هرکدام از ما در موقعیتی قرار بگیریم که حق فردی یا اجتماعی مان مورد تجاوز و تعرض قرار بگیرد، دور از ذهن است که بپذیریم متعرض پاسخ رفتار خود را در قالب مجازات تحمل نکند.
هههه از چه می ترسی ای جوان
جرم نکن و نتررررررس
خیلی متن روان و قابل فهمی بود. مچکر
حکم شلاق تعزیری یعنی چی
از لطف و حسن توجه شما بسیار سپاسگزارم.
قارچ گانودرما چیست و چه خواصی دارد؟
قهوه گانودرما؛ با خواص و عوارض جانبی آن آشنا شوید
قرص امپرازول چیست؛ موارد مصرف و عوارض امپرازول
خواص سیاه دانه و عوارض جانبی آن برای سلامتی
بهترین فیلم های تاریخ سینما که حداقل یک بار باید ببینید
آخرین مطالب
خواص دانه چیا برای لاغری
خواص آلو؛ ۷ خاصیت مهم آلو برای سلامتی
انتخاب پرده اتاق خواب؛ ۱۵ نکته مهم برای انتخاب پرده اتاق خواب
قانون ۱۵ دقیقه و تأثیر معجزه‌آسای آن در دستیابی به اهداف
کویر مرنجاب اصفهان؛ گشت‌و‌گذار در سرزمین بی‌هیاهوی ایران
ترین های جهان
بهترین هتل های جهان؛ ۲۵ هتل حیرت‌انگیز دنیا
بهترین دانشگاه های کانادا کدام‌اند؟
بهترین انیمه های جهان که تمام گروه‌های سنی را به خود علاقه‌مند می‌کنند
بهترین فیلم های تاریخ سینما که حداقل یک بار باید ببینید
بیشترین فالوور در اینستاگرام در سال ۲۰۱۸ به کدام سلبریتی‌ها اختصاص…
گران ترین کشورهای جهان برای زندگی
۶۸ راه اثبات شده برایافزایـش قــدرت مــغـز
