افترا و توهین چه مجازاتی دارند؟
ایران آنلاین / افترا انواع گوناگونی دارد: اگر به وسیله جملات بیان شود یا با اشاره‌های بدنی باشد افترای شفاهی نامیده میشود. افترا در نوشتار یا به اشکال پایدار دیگر مانند نامه‌ها، مقالات، روزنامه، تصویرهای گرافیکی، صداهای ضبط شده، پخش در رادیو و تلویزیون، ایمیل و موارد مشابه؛ افترای رسانه‌ای نامیده میشود. اما یک تفاوت اساسی بین این دو وجود دارد. در مورد افترای شفاهی شاکی باید آسیب‌هایی را که به اعتبار و آبروی او وارد شده، اثبات کند، زیرا این آسیب‌ها پایدار و مستدل نیست. اما هنگامی که شخص مورد افترای رسانه‌ای قرار می‌گیرد آسیب‌های وارد شده به اعتبار او مفروض هستند و دادگاه باید حکم آنها را صادر کند بدون اینکه به اثبات این آسیب‌ها احتیاجی باشد.
جلسات دادرسی که به منظور رسیدگی به افترا تشکیل می‌شوند، می‌تواند فقط باحضور قاضی یا با حضور قاضی و هیأت منصفه تشکیل شوند. البته هرجرمی که از طرف مطبوعات رخ می‌دهد می‌بایست از طرف هیأت منصفه مورد رسیدگی قرار گیرد. در هیأت منصفه مطبوعات درواقع افکار عمومی به شکل کامل باید حضور داشته باشد و شایسته نیست که قشری خاص و افراد با دیدگاه‌های سیاسی را در هیأت منصفه مطبوعات وارد کنیم.
هیأت منصفه مطبوعات باید بیشتر متشکل از خود اهالی مطبوعات و حقوقدانان باشد. هیأت منصفه بیانگر افکار و خواسته‌های عمومی حاکم بر جامعه است و قانون با در نظر گرفتن هیأت منصفه موضوع مطبوعات را از نگاه صرف قضایی جدا کرده است. بنابراین هیأت منصفه در واقع برای آن است که جرم مطبوعاتی به قضاوت افکار و آرای عمومی جامعه گذاشته شود.
آنچه شاکی باید ثابت کند
٭ بیاناتی که مورد اعتراض قرار گرفته است باید حامل یک اتهام افترا باشد.
دادگاه معتقد است که جمله توهین‌آمیز، جمله‌ای است که موجب بدنامی یا بی‌اعتباری شود. یا اینکه از دیدگاه اعضای یک جامعه به این صورت جلوه کند یا در غیر این صورت جمله‌ای باشد که نشان دهنده دشمنی، تحقیر و اهانت یا استهزا باشد و باعث آسیب رساندن به اعتبار شخص در محل کار و تجارت و حرفه او باشد.
٭ گفته‌ای که مورد اعتراض قرار گرفته است باید به شاکی نسبت داده شده باشد.
این بدان معنی نیست که در هر جمله از شاکی نام برده شود بلکه کافی است ثابت شود که جملات به کاربرده شده طبق استنباط یک شخص منطقی به شاکی نسبت داده شده است خواه متهم چنین مقصودی داشته باشد یا خیر.
٭ گفته‌ای که مورد اعتراض قرار گرفته است باید منتشر شده باشد.
برای پیگیری در دادگاه جملات توهین‌آمیز باید به شخصی غیر از شاکی منتقل شده باشد هر شخصی که این جملات توهین‌آمیز را به شخص دیگر بگوید در واقع آن را انتشار داده است و مسئول این اتهام افترای رسانه‌ای است.
٭ گفته‌ای که مورد اعتراض قرار گرفته است باید به آبرو واعتبار شاکی خسارت وارد کرده باشد.
فرض می‌کنیم که براثر افترای رسانه‌ای به اعتبار و آبروی یک فرد آسیب وارد شده باشد. شاکی باید با یک مدرک یا شاهد ثابت کند که به خاطر گفته‌های افترا‌آمیز منتشر شده، متحمل خسارت و زیان شده است.
دفاع از اتهام افترا
حتی اگرثابت شود که متهم درباره شاکی حرفهای توهین‌آمیزی به شخص سومی گفته است، متهم می‌تواند با یکی از روش‌های دفاعی متعدد قانونی و شناخته شده، از این اتهام تبرئه شود؛ این روش‌ها عبارتند از:
٭ حقیقت
اتهام افترا تحت پیگیری قرار نمی‌گیرد اگر ثابت شود که چنین موضوعی حقیقت دارد.
٭ رضایت
وقتی بتوان ثابت کرد که شاکی از انتشار افترا یا جملاتی که به او نسبت داده شده رضایت دارد یا اینکه این جملات به تحریک خود شاکی منتشر شده باشد بنابراین متهم می‌تواند از اتهام افترا تبرئه شود.
٭ برتری
هنگامی که موضوع صداقت و جریان آزاد اطلاعات در مسائل مهم با مصلحت افراد برای حفظ آبرویشان در موازنه قرار می‌گیرد، جریان آزاد اطلاعات وصداقت بر حفظ آبروی فرد برتری دارد.
٭ تفسیر منصفانه
تفسیر منصفانه به طور معمول از روی رسانه‌ها یا سخنان افرادی که گفته هایشان در رسانه انعکاس می‌یابد استنباط میشود. افرادی که مسائل مربوط به منافع عمومی را از روی صداقت و بدون سوءنیت وبه طور منصفانه تفسیر می‌کنند نسبت به افترای رسانه‌ای مصونیت دارند حتی اگر تفسیر آنها توهین‌آمیز باشد. اگرچه برای چنین مصونیتی فرد باید ثابت کند که گفته‌هایش به عنوان یک تفسیر بوده و این تفاسیر یک اظهارنظر صادقانه در مورد حقایق آشکاری است که وجود دارد.
مجازات جرم افترا
در ماده 697 قانون مجازات اسلامی، قانونگذار دو نحوه اِعمال مجازات پیش‌بینی کرده است و دادرس به دادگاه اختیار داده است که مرتکب را به یک ماه تا یک‌سال حبس و تا 74 ضربه شلاق محکوم کند. یا اینکه اگر شخصیت مرتکب به نحوی بود که می‌بایست درباره او مجازات مناسبی تعیین شود بر حسب مورد حبس تعزیری یا شلاق تا 74 ضربه را مورد حکم قرار دهد. در افترا به وسیله نشر اکاذیب اگر به هر ترتیب ضرر مادی یا معنوی به غیر وارد شده یا نشده باشد قانونگذار علاوه بر اینکه اعاده حیثیت شخص مورد افترا را در صورت امکان لازم دانسته بلکه مرتکب را مستحق حبس تغزیری از دو ماه تا دو سال یا شلاق تا 74 ضربه شناخته است. (ماده 698 قانون مجازات اسلامی)
با توجه به متن صریح قانون مجازات اسلامی و موادی که درخصوص توهین و فحاشی مقرر شده اهانت به افراد جرم محسوب میشود و شخص مرتکب به مجازات شلاق یا جزای نقدی محکوم خواهد شد.
خوشبختانه این نوع جرم به تنهایی کمتر مطرح شده است ولی در بیشتر موارد همراه با دیگر دعاوی بوده چرا که در دعاوی نزاع یا خانوادگی و… حرف‌هایی که بین طرفین زده میشود، توهین‌آمیز و ناسزا است.
ناسزا و دشنام در اصطلاح و کاربردهای عمومی شامل عیب‌جویی و گفتن عیب دیگران نیز میشود و بنابراین ناسزاگویی شامل هر نوع سخن زشتی است که موجب رنجش فرد بشود. با استناد به ماده 608 قانون مجازات اسلامی؛ توهین به افراد از قبیل فحاشی و استعمال الفاظ رکیک چنانچه موجب حد قذف نباشد به مجازات شلاق تا ۷۴ ضربه یا ۵۰ هزار تا یک میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد.
با دقت در مفاد این ماده مشخص میشود که جرم توهین می‌تواند به شکل گفتار، کردار، نوشتار و حتی اشاره دست و چشم و نظایر آن باشد، بدین ترتیب رفتاری همانند آب دهان به روی دیگری انداختن، هل دادن تحقیرآمیز دیگری یا برداشتن خشونت‌آمیز کلاه یا روسری از سر اشخاص و پرتاب کردن آن به زمین با توجه به اینکه از نظر عرفی باعث تخفیف و تحقیر شخص است می‌تواند توهین کیفری نیز محسوب شود همینطور برخی اشارات انگشتان دست در فرهنگ کشور ما یا کشورهای دیگر اهانت‌آمیز تلقی می‌شوند.
در این خصوص باید توجه داشت که توهین ممکن است به شکل حضوری یا غیابی باشد. اگر فردی دیگری را در غیاب او هم مورد توهین قرار دهد مرتکب جرم توهین شده است، همچنین در ارتکاب جرم توهین راست یا دروغ بودن نسبت‌ها شرط نیست و اصل مطلب این است که گفتار یا رفتار در نظر عرف وهن‌آور و سبک‌کننده باشد.
در قانون مجازات اسلامی هجو و اهانت جرم محسوب شده و مستوجب مجازات است.
هرکس به نظم یا نثر به صورت کتبی یا شفاهی کسی را هجو کند یا هجویه را منتشر کند به حبس از یک تا شش ماه محکوم میشود.
در خصوص نحوه پیگیری کیفری جرم دشنام‌گویی نیز می‌توان گفت، در صورت وقوع جرم توهین، قربانی جرم یعنی کسی که به او توهینی روا شده است باید برای پیگیری موضوع و تحت تعقیب قرار دادن کسی که اقدام به توهین کرده به دادسرای محل وقوع جرم مراجعه و با بیان دلایل از جمله شهادت شهود موضوع را ثابت و برای متهم مجازات قانونی درخواست کند.
میترا پازوکی‌زاده/ وکیل دادگستری
روزنامه ایران
نظرات
توهین و افترا در قانون مجازات جدید
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید در سایت منتشر خواهد شد.
پیام های که حاوی تهمت یا افترا باشد در سایت منتشر نخواهد شد.
پیام های که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبز با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید در سایت منتشر خواهد شد.
پیام های که حاوی تهمت یا افترا باشد در سایت منتشر نخواهد شد.
پیام های که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبز با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید
پر بازدیدها
آخرین اخبار
نقل و نشر مطالب با ذکر نام پایگاه خبری بلامانع است
توهین می تواند با گفتار، کردار، نوشتار و حتی اشارات دست و چشم و نظایر آن باشد، مثل آب دهان به روی دیگری انداختن، هل دادن تحقیر آمیز دیگری و یا برداشتن خشونت آمیز کلاه، روسری از روی سر شخصی محترم.
تهمت و افترا از جرایمی میباشد که به حیثیت و آبروی فرد لطمه وارد میکند. این جرم زمانی اتفاق میفتد که عملی را که در قانون جرم شناخته شده است را به دیگری نسبت بدهیم. مثلا سرقت در قانون مجازات اسلامی جرم میباشد و فردی به فرد دیگر بدون اینکه آن فرد دزد و یا سارق باشد و یا بتواند آن را اثبات کند بگوید دزد.
در جرم افترا فرد باید قصد نسبت دادن یک عمل مجرمانه، به فرد دیگری را داشته باشد و نتواند این عمل مجرمانه را اثبات کند. یعنی صرف نسبت دادن عمل مجرمانه افترا محسوب نمیشود مثلا گاهی اوقات به فردی گفته میشود دزد و عمل دزدی او هم ثابت میشود. در این صورت دیگر توهین و افترا نمیباشد. پس افترا زمانی است که عمل مجرمانه ای که به فردی نسبت میدهیم را نتوانیم ثابت کنیم.
شخصیت مخاطب در قضاوت عرف و توهینی که به ایشان شده است بسیار تاثیر گذار است مثلا اگر به یک استاد دانشگاه بگوییم که بی سواد هستی عرفا میباشد ولی اگر به یک کارگر ساختمانی بگوییم بی سواد از لحاظ عرف توهین محسوب نمیشود.توهین و افترا در قانون مجازات جدید
در واقع یک جرم مطلق میباشد و حتما نباید مقید به نتیجه باشد به این معنی که مثلا به فردی میگوییم تو کلاهبردار هستی. فرقی نمیکند که او از نسبت دادن کلاهبردار ناراحت شود یا خیر. یعنی اگر مخاطب روحیه بالایی هم داشته باشد و ناراحت هم نشود باز هم افترا انجام شده است.
[block:block=15]
یاسا همان قانون است.
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *
دیدگاه
وب‌سایت
۸۷۱۳۲ (۰۲۱)
تابناک در یادداشت خود آورده است:مطمئنا در دنیای پرتلاطم امروزی، یکی از موضوعاتی که می تواند جوامع بشری را از اختلافات شخصی و جمعی در امان بدارد، «آشنایی با حقوق متقابل افراد با یکدیگر و قانون» است که مهمترین اثر این آشنایی و آگاهی را می توان در پیشگیری از وقوع بسیاری از مشکلات حقوقی دانست؛ بنابراین، امروز تلاش داریم تا موضوع «توهین و فحاشی» را بررسی کنیم.توهین و فحاشی و پیامدهای آن توهین و ناسزاگویی در قانون مجازات ایران درجات و سطوح مختلف و متفاوتی دارند و در شرع نیز یکی از صفات زشت و ناپسند مطرح شده که در این گزارش به آن می‌پردازیم. در جامعه کنونی که آستانه تحمل مردم پایین آمده و به سرعت عصبانی می شوند، کوچکترین کلمه‌ای ممکن است مصداق توهین قلمداد شود و فرد با استناد به چنین ادعایی بخواهد اعاده حیثیت کند و فرد توهین‌کننده را مورد پیگرد قانونی و حقوقی قرار دهد.البته از سوی دیگر در کشور ما به علت طولانی شدن روند رسیدگی به دعاوی و آشنایی اندک مردم با حق‌وحقوق قانونی خود این امر شاید چندان عملی نشود، ولی در کشورهای دیگر در این خصوص قوانین سخت‌گیرانه‌ای وضع میشود که در واقع اگر کسی دیگری را مورد توهین یا فحاشی قرار دهد باید منتظر برخورد قاطع قانون باشد.با وجود این، در سال‌های اخیر، با آگاهی بیشتر مردم نسبت به حقوق خود شاهد برخوردهای حقوقی‌تر نسبت به جرم توهین و فحاشی هستیم.تعریف توهینتوهین در لغت به معنای خوار کردن، سبک داشتن، خواری و خفت آمده است. جرم توهین دارای اقسامی است: توهین ساده و توهین مشدد.توهین سادهعبارت است از توهین و اهانتی که علیرغم دارا بودن وصف مجرمانه هیچ کیفیت مشدده ای ندارد.توهین مشدد به اعتبار مقام مخاطبقانون‌گذار در برخی موارد به اعتبار مقام و شخصیت طرف اهانت شده همچون توهین به مقام معظم رهبری و بنیان‌گذار جمهوری اسلامی «ره»، کارکنان و مقامات دولتی، مقامات سیاسی خارجی و توهین به صاحبان حرفه‌ها و مشاغل خاص برای مرتکب مجازات بیشتری تعیین نموده است.توهین و فحاشی از منظر قانونمواد قانونی که به توهین و اهانت در قانون مجازات اسلامی می‌پردازند عبارت است از: هرکس به‌وسیله اوراق چاپی یا خطی یا به‌وسیله‌ی درج در روزنامه و جراید یا نطق در مجامع یا به هر وسیله‌ی دیگر به کسی امری را صریحاً نسبت دهد یا آنها را منتشر نماید که مطابق قانون آن امر جرم محسوب میشود و نتواند صحت آن را ثابت نماید، جز در مواردی که موجب حد است، به یک ماه تا یک سال حبس و تا 74 ضربه شلاق یا یکی از آنها، حسب مورد، محکوم خواهد شد.تبصره: در مواردی که نشر آن امر اشاعه‌ی فحشا محسوب گردد، هرچند بتواند صحت اسناد را ثابت نماید، مرتکب، به مجازات مذکور خواهد شد.هرکس به قصد اضرار به غیر یا تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی به‌وسیله‌ی نامه یا شکوائیه یا مراسلات یا عرایض یا گزارش یا توزیع هرگونه اوراق چاپی یا خطی با امضا یا بدون امضا اکاذیبی را اظهار نماید یا با همان مقاصد اعمالی را برخلاف حقیقت راسا یا به‌عنوان نقل‌قول به شخص حقیقی یا حقوقی یا مقامات رسمی، تصریحاً یا تلویحاً نسبت دهد، اعم از اینکه از طریق مزبور به نحوی از انحاء، ضرر مادی یا معنوی به غیر وارد شود یا نه علاوه بر اعاده‌ی حیثیت، در صورت امکان، باید به حبس از دو ماه تا دو سال و یا شلاق تا 74 ضربه محکوم شود.هرکس عالماً به قصد متهم نمودن دیگری آلات و ادوات جرم یا اشیایی را که یافت شدن آن در تصرف یک نفر موجب اتهام او می‌گردد، بدون اطلاع آن شخص در منزل یا محل کسب یا جیب یا اشیایی که متعلق به اوست بگذارد یا مخفی کند یا به نحوی متعلق به او قلمداد نماید و در اثر این عمل شخص مزبور تعقیب گرد، پس از صدور قرار منع تعقیب و یا اعلام برائت قطعی آن شخص مرتکب از حبس از شش ماه تا سه سال و یا تا 74 ضربه شلاق محکوم میشود.هرکس با نظم یا نثر یا کتبی یا شفاهی کسی را هجو کند یا هجویه را منتشر نماید به حبس از یک تا شش ماه محکوم میشود.جرم توهین یک جرم عمدی است و ارتکاب غیرعمدی آن در حقوق جزا شناخته‌شده نیست یعنی مرتکب «عمد در ارتکاب رفتار موهن نسبت به دیگری» را داشته باشد در واقع این مطالب به دو مورد اشاره میکند:۱. مرتکب در ارتکاب عمل خود عامد باشد یعنی در حالت خواب و هیپنوتیزم و مستی نباشد و کلاً بدون اراده مرتکب صورت نگیرد.۲. مرتکب از موهن بودن رفتار خود اطلاع داشته باشد، برای مثال برخی تفاوت‌های فرهنگی یا زبانی باعث عدم اطلاع وی نباشد.توهین و فحاشی از منظر شرعتوهین و ناسزاگویی در کشور اسلامی عملی زشت و ناپسند است؛ حتی اگر فرد متهم یا حتی مجرم و محکوم باشد و پیامبر اکرم (ص) در این رابطه فرموده‌اند که خداوند بهشت را بر افراد فحاش و بدزبان و کم‌حیایی که نسبت به حرف زدن خود بی‌مبالات هستند حرام کرده است. به‌خصوص اینکه اغلب نسبت‌هایی که در کلمات فحش بر زبان افراد جاری میشود نسبت دروغ و تهمت است.قرآن کریم در تقبیح بدگویی می‌فرماید: خداوند دوست ندارد کسی با سخنان خود، بدی‌های (دیگران) را اظهار کند مگر آن‌کس که مورد ستم واقع‌شده باشد. چراکه خداوند نیز ستارالعیوب است و پسندیده نمی‌دارد که انسان‌ها پردهدری کنند و عیوب مردم را فاش سازند و آبروی یکدیگر را ببرند.با فحاشی و توهین و بردن آبروی یکدیگر، همکاری میان افراد مشکل میشود، بنابراین به خاطر استحکام پیوندهای اجتماعی و هم به خاطر رعایت جهات انسانی، لازم است افراد از پردهدری و توهین به یکدیگر به‌شدت اجتناب نمایند.از این روی، هیچ‌کس اجازه ندارد به محض اختلاف و ناراحتی با دیگران، به آنان توهین کند و یا عیب‌های آنان را فاش نماید بلکه باید سعی کند معایب آنها را بامحبت برطرف کرده و چه‌بسا آنان را هدایت کند. مخصوصاً درباره اقوام و آشنایان که سال‌ها نیز می‌خواهیم با آنان مراودات خانوادگی و اجتماعی داشته باشیم. همیشه باید توجه داشته باشیم بدزبانی اثرات ناپسند و طولانی‌مدت بر فرد باقی می‌گذارد و جبران آن ضروری به نظر می‌رسد.مجازات توهین به افرادجرم توهین و فحاشی در ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۷۵ پیش‌بینی شده است که مقرر می‌دارد «توهین به افراد از قبیل فحاشی و استعمال الفاظ رکیک، چنانچه موجب حد قذف نباشد، به مجازات شلاق تا ۷۴ ضربه یا پنجاه هزار تا یک میلیون ریال جزای نقدی خواهد بود»برخی بر این باورند که توهین به کسانی که فوت‌شده‌اند نیز مشمول ماده ۶۰۸ میشود و برخی معتقدند واژه «افراد» در ماده فوق به انسان‌های زنده اشاره دارد و درنتیجه توهین به مردگان تنها در صورتی می‌تواند مشمول ماده مذکور قرار گیرد که عرفاً توهین به بازماندگان تلقی شود و درواقع آنان بزه دیده محسوب می‌شوند. این موضع در تبصره ۲ ماده ۳۰ از قانون مطبوعات مصوب سال ۱۳۶۴ نیز پذیرفته شده است که به‌موجب آن «هرگاه انتشار مطالب مذکور در ماده فوق راجع به شخص متوفی بوده ولی عرفاً هتاکی به بازماندگان وی به‌حساب آید هر یک از ورثه قانونی می‌تواند ازنظر جزایی یا حقوقی طبق ماده و تبصره فوق اقامه دعوی نماید.»تنها گفتن فحشی که متضمن نسبت ناموسی ناروا باشد، قذف نیست. قانون می‌گوید چنانچه افرادی نزد مراجع قضایی به‌عنوان شاهد زنا یا لواط دیگران حاضر شوند، اما شهادت آنها مستند به مشاهده نباشد یا تعدادشان به حدنصاب لازم برای شهادت نرسد، عمل آنها نیز قذف و مستوجب مجازات 80 ضربه شلاق خواهد بود. نکته پایانی آن‌که قذف محدود به گفتن فحش ناموسی نیست، نوشتن آن یا درج الکترونیک (نظیر انتشار در اینترنت یا ارسال ایمیل) نیز طبق قانون جدید مجازات اسلامی جرم انگاشته شده است.مدارک موردنیاز برای شکایت توهین؛مدارک شناسایی از قبیل شناسنامه و کارت ملیتابناک/26تیر96اول*انتشاردهنده:علیرضافرجی
كليات
تابناك
توهين
مجازات
توهین و افترا در قانون مجازات جدید
ارتباط با سردبیر newsroom@irna.ir
تماس بی واسطه با مسئولین
بالای صفحه
خبر گزاری جمهوری اسلامی پست الکترونیک : irna@irna.ir
© کلیه حقوق این سایت متعلق به خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران بوده و استفاده از مطالب با ذکر منبع آزاد است.
خوش آمدید. به حساب کاربری خود وارد شوید.
آدرس ایمیلی که با آن ثبت‌نام کرده‌اید را وارد نمائید تا یک رمز عبور جدید برای شما ارسال شود.
بهتر زندگی کردن یاد گرفتنی است – مرجع مقالات آموزشی و فیلم آموزشی برای موفقیت و پیشرفت
لغت‌نامه‌ی دهخدا افترا را «نسبت دروغ دادن به کسی، تهمت و اسناد خیانت» بیان کرده است. در قرآن کریم نیز به‌کرات از این واژه و مشتقات آن که از رذایل اخلاقی کافران در مقابل خداوند و رسالت پیامبرش بوده،استفاده و به‌شدت نکوهش شده است، زیرا از بزرگ‌ترین و زشت‌ترین گناهان به‌شمار می‌رود.توهین و افترا در قانون مجازات جدید
در فصل بیست و هفتم از قانون مجازات اسلامی، قانونگذار به بیان جرم افترا و توهین پرداخته و آن را شرح می‌دهد. وی بیان میکند: «هر کس به‌وسیله‌ی اوراق چاپی یا خطی یا به‌وسیله‌ی درج در روزنامه و جراید یا نطق در مجامع یا به هر وسیله‌ی دیگر، به کسی، امری را صریحاً نسبت دهد یا آنها را منتشر کند که مطابق قانون، آن امر، جرم محسوب میشود و نتواند صحت آن اسناد را ثابت نماید…»
در ابتدای ماده، عبارت «هر کس» استفاده شده که نشانگر این مطلب است که قانونگذار مرتکب این جرم و حتی قربانی جرم را تنها توسط اشخاص حقیقی یعنی شخص انسان، پیش‌بینی کرده است. به‌عبارت دیگر، اشخاص حقوقی مانند شرکت‌ها نمی‌توانند مرتکب چنین جرمی شوند یا نسبت‌دادن امری مجرمانه به آنها نمی‌تواند جرم محسوب شود.
وسایل ارتکاب جرم به‌طور تمثیلی در این ماده ذکر شده و ازآنجایی‌که قانونگذار از عبارت «به هر وسیله دیگر» استفاده کرده، بنابراین وسیله‌ی ارتکاب جرم چندان موضوعیت نداشته و اهمیت زیادی ندارد. پس مرجع قضایی در کشف جرم راحت بوده و همین که جرم مذکور محقق شود، موضوع روشن است؛ اما با کمی دقت می‌توان دریافت، وسایل ارتکابی‌ای که قانونگذار بیان کرده با یکدیگر شباهت دارند و می‌توان گفت همگی از یک نوع هستند. بنابراین چنانچه کسی کنار گوش دیگری امری مجرمانه را به وی نسبت دهد، عمل وی مشمول افترا نمیشود.
هر چند قانونگذار از واژه‌های جمع اوراق و مجامع استفاده کرده است اما متعدد بودن اوراق منتشره یا مجامعی که مرتکب در آنها نطق کرده است، تأثیری در ارتکاب جرم نداشته است. به‌عبارت دیگر تفاوتی ندارد که نسبت دادن امری به کسی در یک برگ انجام شود یا در اوراق متعدد؛ در هر صورت جرم انجام شده و تنها می‌توان گفت که تعداد اوراق یا وسایل ارتکاب جرم شاید در نظر قاضی برای تعیین مدت یا مقدار مجازات تأثیرگذار باشد.
برای تحقق جرم افترا وجود سه شرط ضروری است:
قانونگذار تنها بیان میکند که مفتری امری را به کسی نسبت دهد. منظور از «امر» هر فعلی است که طبق قوانین موجود در زمان افتراء، جرم محسوب شود؛ بنابراین اگر عمل انتسابی به موجب قانون لاحق (قانون قبلی) جرم شناخته شود، تحقق جرم افتراء منتفی است.
از طرفی دیگر جرم افترا جرمی آنی است. به این معنا که جرم در همان لحظه‌ی نسبت‌دادن امری مجرمانه به دیگری محقق میشود؛ مانند اینکه امروز، شخص الف، امری را که جرم است، به شخص نسبت می‌دهد و فردا قانونی وضع شود و از امری که نسبت‌داده سلب عنوان مجرمانه گردد. این عمل تأثیری در تحقق جرم افترا ندارد و این جرم محقق شده است.
در باب امر انتسابی به دیگری تنها بیان شده که مطابق قانون جرم باشد، اما تفکیکی بین جرایم قائل نشدند. بنابراین حتی اگر کسی، ارتکاب جرم سبکی مثل جرایم راهنمایی و رانندگی را به دیگری نسبت دهد، مفتری محسوب میشود و مشمول این ماده می‌گردد. ولیکن انتساب اعمالی که برحسب مورد تخلف انضباطی، انتظامی یا اداری تلقی میشود یا براساس موازین شرعی ممنوع شده باشد، مشمول جرم افترا نیست. برای مثال، چنانچه کارمند بانکی با رضایت مشتری اما بدون اخذ امضا، وجوهی را از حساب وی به حساب دیگران انتقال دهد، ازآنجایی‌که قوانین بانک را راعایت نکرده است تخلف اداری مرتکب شده و انتساب چنین تخلفاتی افترا محسوب نمیشود.
مورد دیگری که قانونگذار آن را از شرایط تحقق جرم افترا برشمرده «انتساب صریح جرمی به دیگری» است. با این تفسیر که نسبت دادن امر مجرمانه به دیگری باید صریح و واضح باشد و در حقیقت سوءنیت و قصد مفتری که از ارکان تشکیل‌دهنده جرم افترا است، از آن برداشت شود. بنابراین اگر فردی با قصد مزاح و شوخی امری مجرمانه را به دیگری نسبت دهد یا حرفی بزند که در اصطلاح عامیانه دو پهلو باشد؛ به‌طوری‌که بیش از یک معنی از آن به ذهن خطور کند، عمل وی افترا نخواهد بود. ازآنجایی‌که سوءنیت مفتری شرط تحقق جرم است، حال اگر سوءنیت نسبت‌دهنده احرازشدنی نباشد (مانند اینکه شخص نمی‌داند عملی را که نسبت می‌دهد، جرم است) باز هم افترا محقق نگردیده است.
از دیگر شروط لازم برای تحقق جرم افترا این است که شخص نسبت‌دهنده نتواند صحت و درستی امری را که نسبت داده ثابت کند. پس اگر صحت مطالبی که نسبت داده را ثابت کرد یا فردی که جرم به وی منتسب شده به آن موضوع اقرار یا آن را تأیید کند یا حتی مرجع قضایی بتواند صحت آن را کشف کند، جرم افترا منتفی شده و حکم بر برائت نسبت‌دهنده صادر می‌گردد. اما چنانچه شاکی برای احقاق حق و رفع ظلم از خود علیه کسی شکایت کند و عملی یا امری را که قانوناً جرم است صریحاً به او نسبت دهد ولی نتواند صحت آن اسناد را به اثبات برساند، به‌عنوان مفتری قابل تعقیب و مجازات نیست.
در پایان ماده فوق‌الذکر مجازاتی نیز برای مفتری درنظر گرفته شده است: «… جز در مواردی که موجب حد است، به یک ماه تا یک سال حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق یا یکی از آنها حسب مورد محکوم خواهد شد…».
مواردی که موجب حد است، مانند جرم «قذف» است. حد از جمله مجازات‌هایی است که شارع برای برخی از جرایم خاص مانند زنا و لواط و… پیش‌بینی کرده است که میزان مجازات آنها کاملاً مشخص بوده و قابل‌تخفیف و تبدیل نیست. یکی از جرایم مستوجب حد «قذف» است. قذف عبارت است از نسبت‌دادن زنا یا لواط به شخص دیگری، هر چند مرده باشد. بنابراین قذف خود نوعی افترا است و ازآنجایی‌که زنا یا لواط ازجمله جرایم سنگین بوده و شارع آنها را مهم تلقی میکند، پس نسبت‌دادن آن به دیگری نیز کاری ناپسند بوده و خود جرمی مجزا از افترا محسوب می‌گردد.
(function(a){function c(){try{return 0===a(‘.single-container .post’).attr(‘class’).toString().split(‘ ‘).reduce(function(f,g){return 0<=g.indexOf('category-')
مانند یک حقوق‌دان قراردادی حرفهای تنظیم کنید
20000تومان
13900تومان
now = new Date();
var head = document.getElementsByTagName(‘head’)[0];
var script = document.createElement(‘script’);
script.type = ‘text/javascript’;
var script_address = ‘https://cdn.yektanet.com/js/chetor/article.v1.js’;
script.src = script_address + ‘?v=’ + now.getFullYear().toString() + ‘0’ + now.getMonth() + ‘0’ + now.getDate() + ‘0’ + now.getHours();
head.appendChild(script);
now = new Date();
var head = document.getElementsByTagName(‘head’)[0];
var script = document.createElement(‘script’);
script.type = ‘text/javascript’;
var script_address = ‘https://cdn.yektanet.com/template/bnrs/yn_bnr.min.js’;
script.src = script_address + ‘?v=’ + now.getFullYear().toString() + ‘0’ + now.getMonth() + ‘0’ + now.getDate() + ‘0’ + now.getHours();
head.appendChild(script);
var head = document.getElementsByTagName(“head”)[0];
var script = document.createElement(“script”);
script.type = “text/javascript”;
script.async=1;
script.src = “https://s1.mediaad.org/serve/chetor.com/loader.js” ;
head.appendChild(script);
سلام مجازات افترا و تهمت به اخاذی چیست
قرص امپرازول چیست؛ موارد مصرف و عوارض امپرازول
قارچ گانودرما چیست و چه خواصی دارد؟
قهوه گانودرما؛ با خواص و عوارض جانبی آن آشنا شوید
بهترین فیلم های تاریخ سینما که حداقل یک بار باید ببینید
خواص سیاه دانه و عوارض جانبی آن برای سلامتی
توهین و افترا در قانون مجازات جدید
آخرین مطالب
علت بوی بد ادرار چیست و چطور می‌توان آن را برطرف کرد؟
رژیم سبزیجات و تأثیر فوق العاده آن بر کاهش وزن
علت سردرد شدید و حالت تهوع چیست؟
عصبانیت در بارداری و ۹ راهکار موثر برای مدیریت آن
مدیریت اضطراب سخنرانی با ۶ نکته‌ای که آرامش را به شما بازمی‌گرداند
ترین های جهان
ثروتمندترین زنان جهان در سال ۲۰۱۸
با خاص ترین ماشین های دنیا آشنا شوید
بهترین فیلم های علمی تخیلی از گذشته تا کنون
کوچکترین کشورهای جهان که احتمالا هرگز نام آنها را نشنیده‌اید
۲۴ کشور جهان با بیشترین نرخ امید به زندگی را بشناسید
زیباترین گلهای جهان که مبهوت زیبایی‌شان می‌شوید
۶۸ راه اثبات شده برایافزایـش قــدرت مــغـز
