علم نبض شناسی ، یکی از مهمترین و اساسی ترین مباحث پزشکی قدیم را تشکیل می داده است ولی امروزه کمتر مورد توجه قرار گرفته است زیرا پزشکان قدیم که تشخیص بیماریها را منحصراً بوسیله معاینه مستقیم بیمار و امتحانات بالینی می دادند ، بوسیله گرفتن نبض بسیاری از بیماریها را تشخیص می دادند. پزشکان قدیم ایران و یونان و چین و هند اختلالات بدنی و انواع گوناگون بیماریها را بوسیله نبض تشخیص می دادند به این جهت نظر به اهمیت مساًله نبض در نزد قدما ضرورتاً برای روشن شدن ذهن پزشکان و محققان کنونی توضیحاتی در این باره خواهیم داد. دانشمندان اروپایی در چند قرن اخیر به موازات پیشرفتها و اکتشافاتی که در رشته های مختلف دانش پزشکی نموده اند مطالعات و تحقیقات زیادی نیز درباره نبض داشته اند. عده ای از حکما نبض را ناشی از انبساط مجرای خون می دانستند، و گروهی دیگر تصور می کردند که بر آمدن و یا به جلو افتادن شریان است که نبض را بوجود می آورد، ولی عده ای این عقیده را داشتند که این پدیده معلول دراز شدن و کشیده شدن مجرای خون است، و بالاخره نظر گروهی این بوده است که علت را در برخورد و تصادم خون با جدار شریان می دانستند.
تشخیص مزاج از روی نبض
نبض حرکت شریانها را گویند، هر انقباض بطن چپ مقداری خون وارد آئورت مینماید که موجب انبساط آن میگردد. این انبساط مانند موجی در طول تمام شرائین انتشار می یابد زیرا بافت شرائین(و کلا همه عروق )ارتجاعی و کش می آید. برای اینکه عبور موج را حس کنیم بهتر است انگشت را روی شریانی بگذاریم که روی یک سطح استخوانی قرار گرفته باشد تا آنکه بالا و پائین آمدن جدار شریان به خوبی محسوس گردد این حرکت جدار شریان را نبض می نامند. در افراد بالغ ، سرعت طبیعی نبض عبارت از هفتادو دو ضربان در هر دقیقه است ، اما عواملی از قبیل سن و جنس و قامت و غیره در تعداد ضربانات نبض موثر می باشند. عواملی که باعث تغییر میدان نوسان نبض می گردد عبارتند از، نیروی انقباض بطن قلب ، حجم خون و چگونگی فشار شریانی و پاره ای عوامل موضعی از قبیل قطر داخلی شریان و مسافتی که شریان را از قلب جدا می سازد ،در سرعت نبض (یعنی در تکرار ضربانهای قلب)عواملی دخیل هستند که پاره ای از این عوامل تاثیر خود را در جهت واحدی اعمال می کنند و در نتیجه همسوو مقوی یکدیگر میباشند ، لکن پاره ای دیگر در جهت معکوس بوده و لذا اثرات عوامل دسته اول را تخفیف و تقلیل می بخشند از انواع دسته بندی شده آن چنین است:
نبض مطرقی
Dicrote
منتظم
Regle
نبض قوی
Aouls fort
نبض متناوب
Intermittent
غیرمنتظم
Deregle
سریع
Frequent
نبض ذنب الفاری
Myure
لین (نرم)
mou/souple
ضعیف
Faible
(سخت ) صلب
Dur
بطئی
Lent
موجی
Ondulant
ممتلی
Plein
متوی، نبض هموار
Egal
متواتر
Vif
منغمز
Serre
مختلج
تشخیص مزاج از روی نبض
Couvulsif
نبض ناهموار
Inegal
Large
بسیط
ضیق
Fliform
نملی
Formicant
نبض را چگونه باید جست:
نبض را بوسیله 4 انگشت باید پیدا کرد مسبحه ، وسطی، بنصر،خنضر، یعنی انگشت اشاره ، انگشت وسط ، انگشت حلقه و انگشت کوچک و پایانی ، (همه چهار انگشت یک دست به غیر از شصت ) و نبض را باید از یک طرف و از روی ساعد یافت با کمی خمیدن و شکستن دست به سمت بالا، نبض دست راست باید به وسیله دست راست نباض ،
و نبض دست چپ بیمار بوسیله دست چپ نباض باید گرفته شود. نبض باید از سمت داخلی ساعد گرفته شود.
چرا که اگر از سمت خارج ساعد لمس شود حرکت شریان عریض تر و بلند تر خواهد بود و طولش در این حال کم خواهد شد مخصوصاً اگر فرد لاغر باشد ولی اگر به سمت پشت برگردانده شود درازتر و بلندتر خواهد شد و عرضش کمتر و این بهترین نوع نبض گیری است و دستی که می خواهیم از آن نبض بگیریم باید آسوده و راحت باشد اگر می خواهیم که نبض قوی را بیابیم باید این نوع نبض را به وسیله سر انگشتان لمس کنیم و سر انگشتان را باید با فشار بر روی رگ قرار دهیم تا بتوانیم تمام علائم بیماری را دریابیم ، برای گرفتن نبض از افراد ضعیف و سبک وزن فشار به شریان باید کمتر باشد درحالیکه انگشتان طبیب باید لطیف باشد نباض باید دارای قوت بالای فکری و تمرکز کامل باشد تا بتواند با گرفتن نبض به حقیقت شادی و خشم و اندوه و مانند آن در بیمار پی ببرد.نبض را نباید بعد از رنج و ریاضت و گرمابه و خواب افراطی و بیخوابی و بعد از سیری فراوان و گرسنگی و حال ضعف جست، بدلیل آنکه نبض هر شخصی باید در خور مزاج و قوای جسمانی و حرکتهای بدنی و نفسانی شریان در حال عادی باشد.
نبض از نظر جنس
نبض به قول طبیبان ازده جنس است:
یکی مقدار حرکت ، دوم سرعت و کندی ، سوم تواتر و تفاوت ، چهارم قوت و ضعف ، پنجم نرمی و سختی رگ ، ششم گرمی و سردی رگ ، هفتم پری و سستی رگ ، هشتم استوا و اختلاف ، نهم نظام حرکتها و سکونها، دهم وزن زمان حرکت و سکون.
آنچه از مقدار و اندازه رگ می جویند: از درازی و پهنی و افراشتگی باید یافت بدلیل آنکه برای اندازه گرفتن جسم هم این سه مورد را در نظرمی گیرند. درازی را در زبان فارسی طول می گویند، و پهنی را عرض می نامند و افراشتگی همان عمق است به همین دلایل انواع نبض ساده با این سه خصیصه 9 نوع می باشد.
سه مورد از 9 مورد نبض در اثر درازی (یعنی طول) رگ پدید می آید و آن:
(طویل و قصیر و معتدل)
طویل : حرکتی است از نبض که درازی آن و طول آن به وسیله همه انگشتان دریافت می شود.
قصیر: نوعی از نبض است که فقط در یک انگشت حس می شود و کوتاه است .
معتدل میان کوتاه و بلند است و سه نوع دیگر آن در اثر پهنای رگ پدید می آید و آن ، عریض ، ضیق و معتدل است.
عریض: نبضی است که پهنای حرکت رگ با تمام انگشتان حس می شود .
ضیق نبضی است که حرکت رگها تنگ است و بر خلاف نبض عریض است.
معتدل: میان ضیق و عریض را گویند. و نبض خفیف و (تنگ و باریک) نبض دقیق را می گویند و دقیق به زبان خودمان یعنی باریک می باشد و سه نوع دیگر در بلندی و افراشتگی رگ پدید می آید یعنی در حجم . و آن نبض ها، مشرف ، منخفض و معتدل می باشد.
مشرف: نبضی است که دو عمق بلند می باشد که به آن شاهق گویند با فشار قطع نمی شود.
منخفض: نبضی است که پست و افتاده است و عمق ندارد با فشار خیلی سریع قطع میشود و بر خلاف شاهق می باشد.
معتدل از نظرعمق میان این دو نبض می باشد.
نبضهای خاص :
اول ذنب الفار (یعنی دم موش) و این دو گونه می باشد و این نبضی است که می تواند بصورت رشته‌های زیاد و به هم پیوسته و هم بصورت تک رشته ای باشد چنین است که نخست با حرکتی قوی یا عظیم و یا سریع آغاز می شود و بتدریج ضعیف و کوچک و کند می شود و از این دو حال بیرون نمی باشد یا به حدی سریع می شود که نمی شود آن را پیدا کرد یا به حدی میرسد که به راحتی می توان آن را یافت و به سرعت هم حرکتش کند می شود و از بین می رود.
دوم نبض مسلی (این نبضی است که مرکب از دو نبض ذنب الفار می باشد) نبضی است که وسط آن قوی و دو طرف آن باریک است.
سوم نبض منقطع ، مثل حرکت انبساط و انقباض است بطوری که این انبساط بعد از رسیدن به نزدیک انگشت وسطی می گسلد و فقط با انگشت اشاره می توان تمام حرکت آن را دریافت کرد.
چهارم نبض غزالی است ، و این نبض دانه‌ای است مثل قطره باران بر شیشه و مثل نبض منقطع با دانه دانه انگشتان نباض حس می شود و مانند منقطع با فشار قطع می شود و نشانگر اضطراب و استرس موجود در بیمار می باشد و گاهی علائمی از بیماریهای مختلف مانند (پرولاپس دریچه میترال و اضطراب) را به ما نشان می دهد. در نهایت نبضی است که میان حرکت آغازین و ما بعد آن سکونی وجود ندارد.
پنجم نبض ذوالقر عتین است .
ششم نبض مختلف القرعه است .
هفتم نبض موجی است و این نبضی است که نرم و پهن است و در نرمی و بلندی معتدل و حرکت او در عمق و پهنا به مثل موج می باشد و این نبض همیشه پس از گرما به و شراب خوردن بسیار و در بیماریهای استسقاء (آب آوردن بدن) و فالج و سکته و ذات الجنب و ذات الریه ، پدید می آید. و اگر این نوع نبض در حالت تب پدید آید نشان دهنده عرق می باشد.
هشتم نبض دودی ، نبضی است مشابه نبض موجی ولیکن بسیار کوتاه تر و متواترتر مثل حرکت دود و هیچ سرعتی ندارد.
نهم نبض نملی ، مثل حرکت مورچه بسیار تکه تکه و ریز ریز می باشد عمق و پهنا و طول آن به یک مقدار است. بیشتر نبض نوزادان تازه متولد شده اینگونه است و همینطور نبض افراد بالغی که بسیار ضعیف بنیه هستند .
دهم نبض منشاری ، مثل موجی است که دارای بلندی است یعنی عمق دارد پهنای کم و عرض
ناهموار می باشد این نبض دارای سرعت است و صلب و سخت است بسیار نزدیک به شاهق ، این نوع نبض در رگهایی که دارای آماس‌های گرم می باشند، که پخته و یا نیمه پخته هستند پدید می‌آید و شایع است و افراد عصبی دارای چنین نبضی هستند.
یازدهم نبض متخلخل است .
دوازدهم نبض متشنج است این نوع نبض دارای کشیدگی و در عین حال دارای پیچیدگی است یعنی بعد از یک حرکت طولی و کشیده به یک سری پیچیدگیها و گره‌هایی بر می خوریم که قابل حس با سر انگشتان هستند.
اگررگ ظاهرنباشد یعنی پیدا نباشد نمی توان این نوع نبض را به خوبی دریافت کرد.
این نوع نبض دارای انبساط کمتر و پوشیده تر است این نوع نبض نشانگر بیمارهای خشک می باشد با از دست دادن آب بدن همراهند، مانند (دق)
سیزدهم نبض مرتعش ، و این نبضی می باشد که رگ دارای حرکتهای لرزان بوده بدون فشار، لمس می شود چه با تمام انگشتان و چه با یکی از انگشتان ، و این بدلیل قوی بودن و بالا بودن قوت حیوانیست که دارای خلط اضافی میباشد .
نبض مزاجها :
در مزاج گرم طبیعی (دموی) اگر قوت قوی باشد و رگها هم قوی باشند و نرم نبض قوی میباشد و در مزاج گرم نا طبیعی (صفراوی) اگر رگ نرم باشد و قوت بالا باشد نبض حالت خشن پیدا می کند و می گردد. در مزاج سرد و تر طبیعی مانند (بلغم) نبض یا کوتاه یا متفاوت و یا کند است چرا که سردی مزاج باعث ضعف و سستی رگها می شود و نبض مزاج خشک و سرد غیر طبیعی مثل (سودا) دقیق و باریک است و سخت و سفت. گاهی اتفاق می افتد بدلیل سرد بدون یک نیمه بدن نبض یک طرف از یک شخص آرام و سست است و این به دلیل اختلالات مزاجی است که در یک طرف بدن و یا آن عضو پدید آمده است و از طرفی قسمت دیگر بدن دارای نبضی قوی و شاهق می باشد و این به خلط اضافی و یا سوء مزاج در آن قسمت از بدن مربوط است. نبض مردم لاغر قویتر و کندتر از نبض مردم چاق و فربه که سست و سریع می باشند حس می شود.
نبض فردآبستن :
دربزرگی و سرعت و تواتر بیشتر از حال عادی فرد است این نوع نبض، نبضی دو تائی است یکی با قدرت و عمق و طول بیشتر و یکی ضعیف تر و سست تر و پیوسته این دو نبض با هم شروع به طپش می کنند.
تغییرنبض ازلحاظ اعراض نفسانی:
امراض نفسانی شادی و لذت و غم و اندوه و ترس و خشم را می گویند . اماخشم به دلیل آنکه روح را و قوت و حرارت غریزی را بالا می برد نبض را عظیم و بلند و سریع و متواتر می کند و اگر خشم آمیخته با ترس و خجالت باشد نبض مختلف می گردد.و لذت و شادی بدلیل آنکه هر دویشان روح را و قوت غریزی بدن را به نیکویی و بهتر از خشم می جنبانند نبض به طور معمول عظیم و سخت نمی شود، در این حال نبض نرمتر و موافق تر است ، ترس نبض را سریع و لرزان و مختلف و بی نظام می کند.
Suspendisse at placerat turpis. Duis luctus erat vel magna pharetra aliquet. Maecenas tincidunt feugiat ultricies. Phasellus et dui risus. Vestibulum adipiscing, eros quis lobortis dictum. It enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat.
Etiam mollis volutpat odio, id euismod justo gravida a. Aliquam erat volutpat. Phasellus faucibus venenatis lorem, vitae commodo elit pretium et. Duis rhoncus lobortis congue. Vestibulum et purus dui, vel porta lectus. Sed vulputate pulvinar adipiscing. It enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat.
Etiam mollis volutpat odio, id euismod justo gravida a. Aliquam erat volutpat. Phasellus faucibus venenatis lorem, vitae commodo elit pretium et. Duis rhoncus lobortis congue. Vestibulum et purus dui, vel porta lectus. Sed vulputate pulvinar adipiscing. It enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat.
نبض یکی از مهمترین ابزار تشخیص بیماریها در طب قدیم است و داشتن مهارت در تشخیص نبض برای یک طبیب ومعالج بسیار ضروری است. استاذه قانون اعضای مفرد با جمع بندی همه مطالب بیان شده توسط اطبای نامدار درباره نبض توانسته اند با زبانی ساده اصول نبض شناسی را بیان کنند که با کمی توجه وتمرین هرکس خواهد توانست در نبض شناسی مهارت پیدا کند.البته برای فهم اصطلاحات قانون اعضای مفرد توضیحاتی لازم است. در قانون اعضای رئیسه قلب کبد ومغز هستند که به ترتیب مراکز عضلات، غدد و اعصاب می باشند.هریک از این اعضای رئیسه دو ارتباط دارد و در مجموع شش ارتباط و در واقع شش نوع مزاج شکل میگیرد.
اگر اعصاب با غدد ارتباط داشته باشند تحریک اعصابی غدی(ترگرم) اگر اعصاب با عضلات ارتباط داشته باشند تحریک اعصابی عضلانی(تر سرد) اگر غدد با اعصاب در ارتباط باشند تحریک غدی اعصابی(گرم تر) اگر غدد با عضلات در ارتباط باشند تحریک غدی عضلانی(گرم خشک) اگر عضلات با غدد در ارتباط باشند تحریک عضلانی غدی(خشک گرم) اگر عضلات با اعصاب در ارتباط باشند تحریک عضلانی اعصابی(خشک سرد)
طبق نظریه قانون اعضای مفرد بیماریها بعلت غلبه یکی از مزاجهای ششگانه در بدن بوجود می آیند.ونبض وسیله ای است که با آن میتوان تشخیص داد که کدامیک از این مزاجها در بدن غلبه کرده است. هریک از این مزاجها تأثیری جداگانه بر حرکت نبض دارند وبه آسانی قابل تشخیص هستند.در ابتدا نبض مفرد و بعد از آن نبض مرکب را باید تشخیص داد. نبض قانون اعضای مفرد بسیار ساده و در میدان عمل بسیار کارآمد است.با این روش نباضی معالج اعتمادبه نفس پیدا خواهد کرد و پیچیدگی هایی که در دیگر کتب طبی باعث سرگردانی شده دیگر وجود ندارند.این نوع نبض شناسی رموز خاص خود را دارد ولی برای شروع از این نوع بیان ساده تر نخواهید دید.
تشخیص مزاج از روی نبض
نبض درقانون اعضای مفرد
درقانون اعضای مفرد نبض به سه قسم تقسیم می شود:
نکته :
در ابتدا باورداشتن آنچه بیان میشود بسیارضروری است.
ثانیاً قبل ازهمه، سه مقام نبض را متعیین کنید (این حالت مفرد نبض است)
بعد ازآن درحالت مرکب آنها توجه کنید. برای موفق شدن درامردرمان، دانستن سه مقام نبض اهمییت بسیاردارد. همراه با گرفتن نبض بررنگ قاروره، براز، رنگ بدن و زبان و کیفیت جسمانی نیز توجه کنید تا تشخیص درست صورت گیرد.
شرایط نبض که هنگام گرفتن محسوس میشوند
مقام- مقدار – حجم – حرکت – قرع – قوام
تشریح مقام نبض
با دست گذاشتن بر نبض بیمار یا با فشار کم و یا با فشار زیاد ضربه های آن احساس میشود، ما اظهار این حالت را مقام نبض نامگذاری کرده ایم. درطب اسلامی ویونانی نبض ازنظرمقام ومکان به مشرف منخفض ومعتدل تقسیم میشود.
تشریح مقدار نبض
مراد از مقدار، مشخص کردن طول،عرض وعمق میباشد لیکن در اینجا مراد ازمقدار نبض تنها تشخیص دادن طولانی یا کوتاه بودن آن است. بالا بودن یا عمق داشتن ارتباط با مقام نبض دارد، مقدار نبض درطب یونانی به نام های زیر یادکرده میشود: ۱٫طویل، قصیر،معتدل ۲٫عریض، ضیق، معتدل
طویل(دراز): نبضی است که به نسبت نبض معتدل، طول بیشتری داشته باشد در قانون به این نبض عضلانی میگویند.
قصیر(کوتاه): این نبض متضاد نبض طویل است؛ با دوانگشت به مشکل احساس میشود، این نبض اعصابی است.
معتدل: این نبض در میان طویل وقصیراحساس میشود.
معیارسنجش:
چون ابزار تشخیص نبض انگشتان دست می باشند بهمین خاطربرای تشخیص،انگشتان معیار تشخیص می باشند وهرچهارانگشت برای این مقصد استعمال میشوند، اگرطول نبض تا چهارانگشت یا از آن نیز بگذرد ما به چنین نبضی طویل میگوییم واگرطول آن تا سه انگشت باشد این نبض معتدل و اگرازسه انگشت کمتر باشد نبض قصیراست.
عریض: نبضی است که نسبت به نبض معتدل با عرض بیشتری احساس شود، به آن نبض اعصابی میگویند.
ضیق (تنگ): ای ننبض بیانگر تنگی شریان است وبه آن نبض غدی گفته میشود.
معتدل آن است که درمیان عریض وضیق احساس شود. به این نبض عضلانی گفته میشود.
نبض به دو علت عریض میشود:
و به دو علت تنگ میشود:
معیارسنجش:
برروی نبض چهار انگشت خود را به گونه ای بگذارید که آنها برسرخود بایستند یا بعبارت دیگرسرانگشتان،نبض را احساس کنند. اگرعرض نبض از نصف سرانگشت بیشتر باشد نبض عریض است و اگر تا نصف است معتدل و اگر ازنصف کمتر باشد یا یک چهارم، پس آن نبض ضیق است.
تشریح حجم نبض:
وقتی که ما نبض بیماررا میگیریم یا آن نبض حجیم محسوس میشود یا بسیار باریک یا در میان آن دو. در قانون به آن حجم نبض گفته میشود.
نبض حجیم: نبضی است که اجزای آن نبض از نبض شخص معتدل از نظرقطری، بزرگترمحسوس شود. این نبض بعلت ازدیاد رطوبات حجیم میشود و بسیار قطور معلوم میگردد. این نبض اعصابی است.
نبض باریک: نبضی است که اجزاء آن به نسبت نبض معتدل کمترمحسوس شوند. این نبض حرارت را اظهار می کند.
تشخیص مزاج از روی نبض
نبض معتدل: نبضی است که درمیان حجیم وباریک محسوس شود. این نبض اعتدال درحرارت و رطوبت را اظهار میکند.
تشریح قرع (ضربه) نبض:
وقتی که ما دست بر نبض بیمارمیگذاریم، نبض کم یا بیش برسرانگشتان ضربه میزند، احساس کردن ضربه های نبض را قرع نبض میگویند.
قوی: نبضی است که بر گوشت سرانگشتان با چنان قوتی ضربه میزند که اثر آن تا عمق سرانگشتان احساس میشود؛ چنین نبضی بر قوی بودن قوت حیوانی دلالت دارد، در قانون اعضای مفرد به آن نبض عضلانی گفته میشود.
معتدل: آن است که درمیان قوی و ضعیف ضربه بزند.
معیارسنجش:
چهارانگشتر را روی نبض بگذارید ومشخص کنید که نبض با چه قدرتی به سرانگشتان ضربه میزند و انگشتان را به عقب میراند.همین قرع نبض است.
تشریح حرکت نبض:
وقتی که دست بر نبض بیمار بگذاریم حرکت نبض،سرعت یا کندی حرکت آن به آسانی با انگشتان احساس میشود وآن سه نوع دارد: سریع،بطی ومعتدل
سریع :نبضی است که در حرکت سرعت داشته باشد. این نبض ازدیاد گازاسیدکربنیک (ترشی) را دربدن آشکارمیکند و به آن نبض عضلانی گفته میشود.
بطی(کند): نبضی است که مخالف سریع باشد .
تشریح قوام نبض (سختی ونرمی شریان)
این نبض حالت شریان را اظهار میکند یعنی از آن سختی ونرمی نبض مشخص میگردد وآن سه قسم دارد:
۱٫صلب ۲٫لین۳٫معتدل
صلب: نبضی است که از فشاردادن با انگشتان، سختی آن احساس شود. این خشکی بدن وکثرت سودا را اظهارمیکند.درقانون این نبض عضلانی است.
لین: نبضی است که متضاد صلب باشد و دلیل بر زیاد ی رطوبات است و نبض اعصابی گفته میشود.
معتدل: نبضی است که درمیان صلب ولین احساس شود.
معیارسنجش:
برنبض انگشت گذاشته جسم نبض را احساس کنید وسعی کنید که این را بفهمید که بر جسم شریان به آسانی فشار وارد میشود یا خیر.این نکته را بخاطر بسپارید که این نبض (قوام)، برای فهمیدن وسنجیدن سختی، نرمی و اعتدال نبض است.
استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلا مانع است.
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *
نام *
ایمیل *
وب‌سایت
× چهار = 24
* Copy This Password *
* Type Or Paste Password Here *
27,368 Spam Comments Blocked so far by Spam Free WordPress
دیدگاه
You may use these HTML tags and attributes:
هشت − 4 =
جدول تشخیص مزاج
دَم (گرم و تر)
صفرا (گرم و خشک)
بلغم (سرد و تر)
تشخیص مزاج از روی نبض
سودا (سرد و خشک)
سن کمتر از ۴۰ سال/رنگ چهره، زبان و چشم مایل به سرخی/جثه معمولا درشت و عضلانی
سن بین ۲۰ تا ۴۰/ رنگ چهره، چشم و زبان مایل به زردی/ معمولا لاغر/ عصبی و کم تحمل (زود از کوره در می رود)
سن بالای ۴۰ سال/سفیدی چهره و چشم و بار سفید روی زبان/ معمولا چاق و عضلات بدن شل با چربی زیاد/ اغلب خانم هستند/ پف آلودگی چهره و ورم پای چشم خصوصا صبحها
معمولا پیر ولی در هر سنی ممکن است دیده شود/ گرفتگی و بی طراوتی چهره، تیرگی و فرو رفتگی زیر چشم و تیره بودن حاشیه زبان/ معمولا لاغر و اندام خشک/ دقیق، کنجکاو، در مورد بیماری خود زیاد سئوال می کند و وسواس دارد
سنگینی سر، اندام و چشم/ احساس ضربان در سر و بدن/ خمیازه، چرت زدن و کش آمدن/ خون آمدن از لثه و بینی/ آفت دهان/ خارش بدن خصوصا موقع حجامت/ کسالت و سستی بدون علت
سرگیجه خصوصا موقع گرسنگی/ تهوع و استفراغ صفراوی/ سوزن سوزن شدن اندام/ خارش بدن/ عصبی شدن زیاد
سنگینی سر، زبان و اندام/ ضعف و بیحالی/ درد استخوان و مفاصل/سوء هاضمه (نفخ) و آروغ ترش
شکایات مربوط به اعصاب و روان مثل افسردگی، وسواس، ترس و .../ سوزش سر دل/ بدبویی دهان
غذا یا داروی گرم و تر/ فصل بهار/ مصرف زیاد گوشت و شیرینی/ سنین کودکی زیر ۱۵ سال
غذا و داروی گرم و خشک/ فصل تابستان و نقاط گرمسیر/ مصرف شیر تازه و شیرینی زیاد و ادویه جات/ سنین جوانی ( ۲۰ تا ۴۰ سال)/ خستگی/ روزه/ حمام زیاد یا طولانی
غذا و داروی سرد و تر مثل ماهی، ماست و ترشی/ فصل زمستان و مناطق سردسیر و پر باران/ سنین کودکی و پیری
غذای یرد و خشک/ فصل پائیز و مناطق کم باران/ دوران پیری
دم (خون)
صفرا
بلغم
سودا
فراوان/ تحمل گرسنگی زیاد
کم
زیاد/ عدم تحمل گرسنگی
زیاد ولی زود سیر می شود (اشتهای کاذب)
زیاد
زیاد
معمولا کم
کم
زیاد و معمولا سنگین
کم
زیاد ولی سبک و بدون بازده
کم
اشیاء سرخ/ خون
اشیاء زرد، آتش، آفتاب، صاعقه
سرما، باران، برف و اشیاء سفید
سیاهی، تاریکی، خرابی و خوابهای آشفته و ترسناک
پر رنگ و غلیظ
زرد و رقیق
تشخیص مزاج از روی نبض
بی رنگ و غلیظ
بی رنگ و رقیق (گاهی به سبزی می زند)
معمولی
دهان خشک
فراوان
معمولی
زیاد و گرم
کم
کم (گاه زیاد ولی سرد است)
کم
شیرینی
شوری
شیرینی
ترشی
زیاد و پر انرژی
زیاد، پر انرژی، چالاک و سریع
کم انرژی، کند و بیحال
کم
دیر عصبی می شود و دیر هم آرام می گیرد/ خوش مشرب و اجتماعی/ بی انضباط/ شجاع/ مستعد شقاوت
زود از کوره در می رود و زود هم آرام می شود/ بدخلق/ بی قرار و تند و تیز
عصبانیت بدون تظاهر خارجی (خودخوری)/ آرام و منزوی/ ضعف حافظه و حواس پرتی/ منظم/ دقیق و ریز بین
فکر و خیال و اندیشه های بد/ سوءظن/ دودلی/ نومیدی/ وسواس/ میل به تنهایی/ افسردگی/ ترس بدون سبب (فوبیا)
تمایل و توان زیاد
تمایل زیاد
تمایل و توان کم
تمایل زیاد ولی توان کم
بثورات قرمز مثل جوش و کورک/ پری نبض
بثورات زرد/ نبض سریع و عظیم/ رگها مشخص/ خشکی دهان و بینی
پوست سرد و تر/ نبض ضعیف و کند/ رگها نامشخص/ تری دهان و بزاق زیاد/ ورم و اندام و شلی گوشت آنها
بابت تبلیغات زیاد معذوریم سایت برای بقا نیاز به درامد است با تشکر وب سایت هلپ کده راهنمایی: اگر دوباره خواستید این مطلب را پیدا کنید اسم مطلب را با هلپ کده سرچ کنید.
