تاریخچه صنعت داروسازی در ایران

خواص دارویی و گیاهی

شعار سال: اول شهریور به مناسبت تولد حکیم ابوعلی
سینا، «روز پزشک» و پنجم شهریور به مناسبت تولد حکیم محمد بن زکریای رازی، «روز
داروساز» ‌گذاری شده است. ابوعلی
سینا از ماهرترین طبیبان عصر خود با بیش از 45 مورد تالیف در زمره بزرگان تاریخ
علم ایران است و محمد بن زکریای رازی نیز از جمله مطرح‌ترین دانشمندان عصر خود در
حوزه‌های طب، شیمی و فلسفه بوده است که از مفاهیم علم شیمی در ساخت داروها استفاده
نمود و بیش از هر چیز با کشف الکل و تولید برخی دیگر از ترکیبات شیمیایی شناخته
شده است.

با گذشت زمان، علوم پزشکی و علی الخصوص داروسازی به عنوان دانشی کلیدی
در افزایش طول عمر و کیفیت زندگی انسان‌ها، جایگاهی پر‌اهمیت‌تر پیدا کردند بطوریکه
امروز شاهدیم در دنیا سالانه میلیاردها دلار صرف تحقیق و توسعه داروهای جدید می‌شود.

تاریخچه داروسازی در ایران

تاریخچه صنعت داروسازی در ایران

تاریخچه صنعت داروسازی مدرن و بومی در کشور ما نیز به حدود 7 سال پیش
باز می‌گردد زمانیکه اولین لابراتور داروسازی ایرانی در سال 1325 به همت دکتر
غلامعلی عبیدی در تهران آغاز به کار کرد و این شروعی بود برای تولید صنعتی داروهای
طب نوین در ایران. قبل از آن داروهای در دسترس بیماران و پزشکان عمدتا یا داروهای
خارجی بودند یا داروهای دست‌ساز و ترکیبات گیاهی و سنتی. تلاش مرحوم دکتر عبیدی
برای بومی‌سازی صنعت داروسازی در ایران در آن زمان از این جهت بسیار ستودنی است که
با اینکار هم بنیان‌گذار یک حرکت کارآفرینانه و توسعه‌گرایانه در سطح اقتصاد کشور
شد که تاکنون نیز ادامه داشته است و هم کمک شایانی به دسترسی بیماران کشور در آن
زمان به درمان‌های جدید و اثربخش نمود. به پاس تمامی تلاش‌های دکتر غلامعلی عبیدی
در ایجاد و توسعه صنعت داروسازی در ایران، ایشان موفق به دریافت عنوان «پدر صنعت
داروسازی ایران» گشتند.

خوشبختانه امروز شاهدیم که تلاش‌های دکتر عبیدی برای ایجاد و توسعه
صنعت داروسازی در ایران به ثمر رسیده است و تعداد زیادی شرکت داروسازی کوچک و بزرگ در نقاط مختلف کشور
در تولید داروهای مورد نیاز بیماران مشغول به فعالیت هستند. از طرفی شرکت داروسازی
دکتر عبیدی علیرغم مشکلات و موانع مختلف پیش‌رو طی این سال‌ها، که بسیاری از شرکت‌ها
را به بحران و ورشکستگی کشانده است، حتی پس از درگذشت مرحوم عبیدی توانسته است با
تکیه بر علم روز و استانداردهای اجرایی و مدیریتی، جایگاه خود را در صنعت داروسازی
و نظام سلامت کشور تثبیت کند. در شرایطی که اثری از بسیاری از برندهای خوش دهه‌های
گذشته در صنایع مختلف مشاهده نمی‌شود، برند ملی «دکتر عبیدی» همچنان
به عنوان یک برند قابل اعتماد از نظر کیفیت و نوآوری در میان پزشکان و داروسازان و
همینطور بیماران نسل‌های مختلف مطرح است.

علل موفقیت داروسازی دکتر عبیدی

اما خوب است نگاهی نیز به علل موفقیت این شرکت و رسیدن این برند قدیمی
به جایگاه اول بازار دارویی ایران داشته باشیم. بررسی شیوه‌های عملکردی شرکت
داروسازی دکتر عبیدی در
بازار دارویی ایران نشان می‌دهد که این شرکت به دلیل ساختار خصوصی خود توانسته است
در زمان‌های مختلف در مقابل تغییرات شرایط بازار و نیاز مشتریان، انعطاف‌پذیری
مناسبی از خود نشان داده و متناسب با سرعت نوآوری‌های دارویی در دنیا پیش رود. جذب
بهترین فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و آموزش نیروی انسانی و از طرفی تمرکز بر ارزش‌های
سازمانی مانند نوآوری و کیفیت به رویکردی منتهی شده که نتیجه آن، عرضه سالانه بیش
از ده داروی جدید و با کیفیت بالا با برند “دکتر عبیدی” بوده است به
طوریکه پزشکان بتوانند با خاطری آسوده نسبت به کیفیت این محصولات، آن‌ها را
جایگزین محصولات شرکت‌های خارجی کنند. از دیگر
علل موفقیت و ماندگاری این شرکت داروسازی قدیمی توجه به همکاری‌های بین‌المللی
بوده است بطوریکه طی سال‌های گذشته پروژه‌های مشترک با چند شرکت اروپایی برای
تولید دارو در خطوط این شرکت، منجر به نوسازی خطوط و نیز اصلاح فرآیندهای تولید در
داروسازی دکتر عبیدی بر اساس استانداردهای شرکت‌های بین المللی شده است که این
موضوع بر روی کیفیت تمامی محصولات تولیدی داروسازی دکتر عبیدی و در نتیجه افزایش
اعتماد تجویزکنندگان و مصرف‌کنندگان به آن‌ها تاثیر بسزایی داشته است.

علاوه بر این عوامل می‌توان از سختگیری‌های مدیران شرکت داروسازی دکتر
عبیدی در انتخاب باکیفیت‌ترین مواد اولیه از منابع معتبر و نیز سرمایه‌گذاری‌های
کلان در حوزه‌های تحقیق و توسعه و کیفیت نیز برد.

شاید بتوان ابراز امیدواری کرد که ادامه توجه و تمرکز این شرکت بر
نوآوری و کیفیت محصولات و همچنین پاسداری از جایگاه برند «دکتر عبیدی»، همچنان
موجب اعتماد مردم و ارائه‌دهندگان خدمات سلامت در کشور به این برند دارویی باشد و داروسازی
دکتر عبیدی بتواند با تکیه بر پشتوانه بی‌نظیر و تاریخی خود که مرهون تلاش‌های
مرحوم دکتر عبیدی است و همچنین توجه دائمی به اقتضائات مدام در حال تغییر بازار به
حرکت موفقیت آمیز خود ادامه دهد تا کشور ما نیز از داشتن یک برند ملی و قدیمی و
البته همچنان موفق بهره‌مند باشد.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه
خبری آفتاب، تاریخ 1 شهریور 96، کد مطلب: 47237:www.aftabnews.ir

در صنعت داروسازی در اواخر قرن نوزدهم نقش میکروب ها در بروز امراض عفونی شناسایی و اساس مطالعات مختلفی قرار گرفت. در همین زمان میکروب شناسی به Sir Joseph Lister از میکروب ها به عنوان قاتلین رئی کشنده در اتاق های عمل برد. نظریه ای که به شدت فردی به Robert W.Johnson را تحت تاثیر قرار داد.

در سال ۱۹۱۰ جیمز به جای برادرش رابرت به ریاست شرکت رسید. جیمز بلافاصله بازارهای خارجی را هدف قرار داده و به زودی جانسون اند جانسون را به یک شرکت بین المللی تبدیل کرد. بدین منظور کارخانه های جدید تولیدی جانسون اند جانسون در کانادا و انگلستان راه اندازی شدند.

در سال ۱۹۳۲ فرزند رابرت جانسون که هم پدر بوده و دارای درجه ژنرالی در ارتش امریکا بود به ریاست شرکت رسید و از همان زمان خط مشی خاصی را برای فعالیت های شرکت برگزید.

تاریخچه صنعت داروسازی در ایران

طبق این خط مشی شرکت در وهله اول به مشتریان ، سپس به کارمندان ، در مرحله سوم به جامعه ، پس از آن به حفظ محیط زیست و نهایتا به سهام داران خود متعهد بوده و بایستی فعالیت های خود را به گونه ای رده بندی تامین شود.

سایر وسایل بهداشتی تحت Modess Division و سپس personal products و فرآورده های تنظیم خانواده ( که در دهه سی تولید و عرضه شدند ) با Ortho pharmaceutical corp. از بدنه اصلی شرکت جدا شدند.

شرکت داروسازی جانسون اند جانسون در سال ۱۹۸۲ با یک بحران بسیار جدی روبرو شد. در این سال هفت نفر از ساکنین شیکاگو در اثر مصرف قرص بسیار پر فروش Tylenol ( استامینوفن ) ساخت این شرکت به علت مسمومیت با سیانور کشته شدند.

حادثه ای که به زودی مشخص شد توطئه ای بر علیه شرکت داروسازی جانسون اند جانسون بوده است و به صورت یک کابوس برای این شرکت در آمد. جانسون اند جانسون مجبور شد به سرعت سی و یک میلیون بطری حاوی این دارو را به ارزش یکصد میلیون دلار از بازار جمع آوری کرده و در مورد عدم مصرف قرص Tylenol تا مشخص شدن به علت بروز حادثه به مردم هشدار دهد.

برخورد سریع جانسون اند جانسون در قبول مسوولیت این اتفاق اثر مثبتی در توده مردم بر جای گذاشت به طوری که با تغییر بسته بندی قرص Taylenol و عرضه نوع جدیدی از بسته بندی که امکان باز کردن و دوباره بسته بندی کردن آن وجود نداشت ، دوباره اعتماد مردم به این دارو جلب و Taylenol مجددا به پرفروش ترین قرص مسکن حاوی استامینوفن در سطح جهان تبدیل شد.

امروزه جانسون اند جانسون دارای ۱۹۰ شرکت تولیدی در ۱۷۵ کشور جهان و بیش از ۱۰۰۰۰۰ کارمند است. جانسون اند جانسون بزرگ ترین تولید کننده وسایل تشخیص پزشکی ، داروهای OTC ، داروهای ژنریک ، فرآورده های بهداشتی و فرآورده های بیمارستانی در سطح دنیاست.

در سال ۱۶۶۸ فردی به Jacob Merck داروخانه بسیار کوچکی در شهر دارمشتات آلمان تاسیس کرد که امروزه یکی از غول های صنایع داروسازی دنیا محسوب می شود. داروخانه مذکور در سال ۱۸۲۷ توسط یکی از وارثین مرک به Heintch Emmanule به یک شرکت داروسازی تبدیل شد که در ابتدا عمدتا مرفین ، کدئین و کوکائین تولید می کرد. نوه این فرد George W.Merck شصت و چهار سال بعد به امریکا رفت و در سال ۱۹۰۳ کارخانه داروسازی مرک را در امریکا بنیاد نهاد.

مطالعات انجام شده در مرک امریکا موجب شد به تدریج داروهای بسیار موثری از جمله ویتامین B۱۲ ، کورتیزون ، استرپتومایسین برای درمان سل و انالاپریل برای درمان فشار خون کشف و به بازار روانه شود. امروزه مرک داروهای مهمی از جمله PEPCID برای درمان زخم معده و Crixivan برای درمان عفونت ویروسی (HIV) را در بازار دارد. دفاتر مرکزی شرکت مرک هم چنان در نیوجرسی قرار دارند و علامت مشخصه آن نیز تابلوی یم گله گوسفند است که بسیار مورد علاقه جورج دابلیو مرک بود.

شاید بتوان گفت بزرگ ترین خدمت شرکت مرک به جامعه پزشکی چاپ مداوم کتاب هایی از قبیل Merck Index و The Merck Manual of Diagnostic and Therapy بوده است. Merck Manual برای اولین بار در سال ۱۸۹۹ و با عنوان Merck’s Manual of the Materia Madica و در ۱۹۲ صفحه به چاپ رسید که به دو بخش Materia Medica و Therapeutic Indications تقسیم شده بود. این کتاب در واقع بهترین سند و پنجره برای آشنایی با علم پزشکی طی قرن بیستم است. در حال حاضر Merck Manual به چاپ هفدهم هم رسیده و مشتمل بر ۲۸۸۳ صفحه می شود.

Merk Index نیز برای اولین بار در سال ۱۸۸۹ به چاپ رسید. چاپ دوازدهم آن که در سال ۱۹۹۶ منتشر شده است رفرانسس معتبری است که در آن ۱۰۳۳۰ ترکیب مهم دارویی ، شیمیایی آلی و غیر آلی ، مواد آزمایشگاهی ، گیاهان دارویی و فرآورده های حیوانی مورد بحث قرار گرفته اند.

کتاب های مرک که در حال حاضر توسط Merck research lsboratories چاپ می شوند از دو نظر منحصر بفردند. این کتاب ها علاوه بر قدمت تاریخی و طولانی از اعتبار علمی بهره مند بوده و نیز به صورت غیر انتفاعی چاپ می شوند. Index از طریق اینترنت و Manual از طریق یک وب سایت به طور مجانی در اختیار همگان قرار دارند.

شرکت داروسازی مرک در سال ۱۹۷۴ در دعوای حقوقی بر علیه شرکت های داروسازی تولید کننده DES یا دی اتیل استیل بسترول درگیر شد. تجویز این دارو برای جلوگیری از سقط جنین موجب تولد دخترانی شد مه اغلب به سرطان تخمدان و رحم مبتلا می شدند.www.jahanshimi.com/articleDetail/146.html

نوارتیس نیز از جمله شرکت هایی است که از تولید رنگ های شیمیایی به داروسازی روی آورد.

نواریس از ادغام دو شرکت کاملا متفاوت یعنی یک شرکت تولید کننده رنگ و یک شرکت تولید کننده فرآورده های شیمیایی تشکیل شده است.

در سال ۱۷۵۸ فردی به Johann Rudolf Geigy شرکتی با Geigy برای خرید و فروش مواد شیمیایی ، رنگ و دارو در سوئیس تاسیس کرد. با درآمد حاصله او به تدریج یک شرکت تولید کننده رنگ نیز خریداری کرد که بعدا با شرکت صنایع شیمیایی بال یا به طور مخفف Ciba یده شد. در همین زمان محققی به paul Muller در هنگام مطالعات خود در سیبا به اثرات حشره کشی د.د.ت یا Dichloro diphenyl trichloroethane پی برد که جایزه نوبل سال ۱۹۴۸ را برای وی به ارمغان آورد. گروه دیگری از پژوهشگران سیبا نیز به سرپرستی Michael Widmer یک روش یا وسیله آنالیز خاصی با عرضه کردند که با استقبال روبرو شد.

شرکت الای لیلی را به حق محصول جنگ داخلی امریکا می دانند. شرکت لیلی در سال ۱۸۷۶ توسط سرهنگ الای لیلی در ایندنیاپولیس امریکا تاسیس شد. سرهنگ الای لیلی داروساز شیمیدان و از جمله مجروحان جنگ داخلی امریکا بود.

در آن دوران که داروهای ناکارآمد موجود بسیاری را از توانایی دانش داروسازی نا امید کرده بود سسرهنگ الای لیلی شرکت خود را با این هدف که داروهای کارآمد و بسیار موثر تولید خواهد کرد ، بنا نهاد. سرهنگ الای لیلی شیمی دانی به Ernest Eberhaed را در سال ۱۸۸۶ استخدام کرد که مطالعات او شرکت لیلی را کاملا متحول ساخت. شهرت اصلی لیلی به علت توانایی بالای آن برای خالص سازی و تهیه انسولین می باشد.

اولین ساخت لیلی در سال ۱۹۲۲ به بازار عرضه شد. زمینه مهم دیگر مطالعاتی لیلی کم خونی پرنیشیور و امراض کشنده خونی بوده است به طوری که تیم مطالعاتی لیلی به طور مشترک جایزه نوبل را برای کشف درمان کم خونی با عصاره جگر دریافت کردند.لیلی هم چنین از اولین شرکت های داروسازی بود که وارد عرصه تولید پنی سیلین شد ، آنتی بیوتی کاریترومایسین که در موارد وجود حساسیت به پنی سیلین استفاده می شود برای اولین بار توسط لیلی تهیه و تولید گردید.در دهه پنجاه قرن گذشته نیز لیلی ونکومایسین را کشف و به بازار فرستاد که هم چنان از آنتی بیوتیک های قوی در دسترس محسوب می شود.

در سال ۱۹۸۰ شرکت لیلی درگیر مشکل داروی Darvon گردید که به عنوان یک مسکن پر مصرف از فروش خوبی برخوردار بود ولی به تدریج مشکل بروز وابستگی و اعتیاد به این دارو گزارش و مشخص شد. لیلی در سال ۱۹۸۲ نیز مجبور شد داروی ضد آرتریت خود با Oraflax را تنها یک ماه پس از تایید توسط FDA از بازار جمع آوری کند. علت این امر بروز یرقان شدید و کشنده در بیماران مصرف کننده Oraflax بود. نهایتا لیلی در مورد ۲۵ بیمار گناهکار شناخته شد و مجبور به پرداخت غرامت ۲۵ هزار دلاری شد.

شرکت داروسازی لیلی در سال ۱۹۸۲ انسولین انسانی یا Humulin را به تولید رسانید که اولین داروی تولید شده با روش ژنتیکی یا نوترکیب محسوب می شود. علی رغم موفقیت های قابل توجه لیلی درمورد تولید انسولین ،مهم ترین و معروف ترین داروی لیلی prozac است که تا کنون پر فروشترین داروی ضد افسردگی جهان بوده است.

شرکت گلاکسو ولکام(Glaxo – Wellcome) از ادغام دو شرکت گلاکسو و ولکام در سال ۱۹۹۵ به وجود آمد. زمینه تخصصی فعالیت این شرکت انجام مطالعات و تولید داروهای ضد سرطان ، مراقبت های ویژه ، دستگاه عصبی مرکزی ، ضد ویروس و قلبی ـ عروقی بوده است.

گلاکسو در سال ۱۸۷۳ توسط مهاجری به Joseph Nathan و به عنوان یک شرکت بازرگانی در نیوزیلند تاسیس شد. شرکت گلاکسو ابتدا در زمینه صادرات و واردات انواع کالاها فعالیت می کرد. Nathan طی یک مسافرت بازرگانی به لندن و به طور اتفاقی امتیاز مربوط به یک روش خاص تولید شیر خشک کودکان را خرید و بلافاصله شرکت خود در نیوزیلند را به یک کارخانه تولید شیر خشک تبدیل کرد. فروش اولیه شیر خشک مورد نظر بسیار ناامید کننده بود و Nathan برای کمک به فروش جهانی آن دفتری نیز در لندن افتتاح کرد و با تلاش فراوان تولیدات کارخانه خود را به سوددهی رسانید ولی یک سال بعد از دنیا رفت.

در سال ۱۹۲۳ جانشین وی به Harry Jephcorr در کنفرانسی در واشنگتن به گروهی از محققان برخورد که در زمینه تشخیص و جداسازی ویتامین D مطالعه کرده و علاقمند به واگذاری نتایج مطالعات خود بودند. Jephcott به سرعت پتانسیل بالای دارو را درک کرد و کلیه امتیازات مربوطه را خریداری و بدین ترتیب گلاکسو که تنها شیر خشک تولید می کرد فعالیت خود را گسترش و اقدام به تولید فرآورده های حاوی ویتامین نمود. گلاکسو در دهه قرن بیستم شیر خشکی با Ostremilk تولید کرد که حاوی انواع ویتامین بود و به زودی به یک محصول بسیار پر فروش تبدیل شد.

در زمان جنگ جهانی دوم کلیه امکانات گلاکسو در نیوزیلند منحل و به فروش رسید و کلیه امکانات در صنایع داروسازی جدید پایه گذاری شده در انگلستان و برای تولید انواع داروها از جمله پنی سیلین به کار گرفته شد.

پس از جنگ دانشمندان گلاکسو هم زمان با محققین شرکت مرک آلمان برای تولید ویتامین B12 برای درمان آنمی پرنیشوز و نیز تهیه هورمون برای درمان کم کاری تیروئید فعالیت کردند. گلاکسو طی سال های دهه هفتاد و برای رقابت با داروی پر فروش سایمتیدین یا تاگامت ساخت اسمیت کلاین با همکاری شرکت سوئیسی روش داروی بسیار معروف و پر فروش رانیتیدین یا زانتاک ۲۵ درصد بازار جهانی را به دست آورده بود و شروع تولید آن در امریکا آن را به داروی اول در درمان زخم های گوارشی تبدیل کرد.

نتیجه فعالیت این دو امتیاز TABLOID بود که نوعی روش در تولید قرص بود. ب این روش آن ها قادر بودند قرص هایی حاوی یک هزارم گرم ماده موثره تا ۶۰ گرم ماده موثره را تولید کنند. پس از مرگ Burrouhs در سال ۱۸۹۵ ، ولکام برای مدت سی سال شرکت را به تنهایی اداره کرد. در زمان جنگ جهانی اول که تحقیقات نقش مهمی یافته بود ولکام شرکت خود را به دولت انگلستان واگذار کرد تا امکانات آن برای تحقیقات مربوط به جنگ به کار گرفته شود.

با افزایش فروش و درآمد به تدریج شرکت ولکام فعالیت های خود را به خارج انگلستان از جمله سایر کشورهای اروپایی ، آسیا و منطقه مدیترانه گسترش داد. دو شرکت گلاکسو و ولکام به طوری گسترده و قوی برای فروش محصولات خود از جمله داروی ضد آلرژی Plonase ، داروی ضد میگرن Imitrex ، داروی ضد سرماخوردگی استنشاقی Relenza داروی ترک سیگار Zyban و تعدادی زیادی داروهای ضد ایدز و ضد ویروس به بازارهای جهانی وارد شد.

ادغام گلاکسو ولکام و اسمیت کلاین بیچام در سال ۲۰۰۰ شرکن گلاکیو اسمیت کلاین را پایه گذاری کرد که در حال حاضر از جمله بزرگ ترین شرکت داروسازی دنیا محسوب می شود.

قطران به عنوان فرآورده جانبی ، سیاه رنگ و چسبناک صنایع ذغال سنگ را می توان به رنگ های روشن و براق تبدیل کرد. کشف این موضوع در قرن نوزدهم در عالم شیمی غوغایی به پا کرد که موجب تحقیقات بسیار گسترده ای جهت تهیه رنگ های صناعی به جای رنگ های طبیعی ولی گرانقیمت گردید.

شیمی دان های شاغل در بایر تا سال ۱۹۰۰ کلیه فرآورده های جدید شیمیایی تولید شده را از نظر کارایی دارویی آن ها نیز مورد آزمایش قرار می دادند. اولین موردی که باعث شد بایر وارد جرگه داروسازان شود در سال ۱۸۸۸ اتفاق افتاد.

تاریخچه صنعت داروسازی در ایران

در این سال یک شیمیدان برجسته آلمانی به Carl Duisberg متوجه شد که بین یک داروی جدید به Acetophenetidinو ضایعات حاصله از فرایند تولید رنگ های آنیلین تشابهاتی وجود دارد. چندی بعد بایر ضایعات قبلا غیر قابل استفاده را در مقادیر زیاد به عنوان دارویی با phenacetin به بازار عرضه کرد که به طور گسترده ای در مقابله با اپیدمی انفولانزا طی سال های ۱۸۹۲ ـ ۱۸۸۸ مورد استفاده قرار گرفت. شیمیدان گفته شده به سرعت در بایر ارتقاء مقام یافت و طی پنجاه سال بعد موفقیت های بسیاری را در این شرکت سرپرستی کرد. در آستانه قرن بیستم بایر دو داروی بسیار برجسته را به بازار معرفی کرد.

بایردر سال ۱۸۹۸ مسکنی به Diacetylmor phine را با تجاری Heroin و سال بعد Acetyl salicylic acid را تحت تجاری معروف Aspirin تولید و به بازار فرستاد. نکته جالب این که هر دوی این داروها قبلا توسط شیمی دان های دیگر و در سایر شرکت های داروسازی تولید شده بودند ولی بایر اولین شرکتی بود که ارزش درماین و آتیه این دو دارو را درک کرد. در اوایل قرن بیستم آسپرین به عنوان مسکن کاملا در بازار جا افتاده بود و مطالعات روی سایر موارد به کارگیری آن شروع شده بود.

هروئین در ابتدا به عنوان مهار کننده سرفه و در درمان اعتیاد به مرفین و کدئین به کار می رفت ولی به زودی اثرات اعتیاد آور و خطرناک آن ( سال ۱۹۰۵ ) مشخص شد. بایر تا سال ۱۹۱۳ به سومین شرکت بزرگ شیمیایی دنیا با بیش از ۱۰۰۰ کارمند تبدیل شد. بایر صاحب ۸۰۰۰ مورد patent برای رنگ ها ، داروها و مواد شیمیایی تولید ی خود از جمله لاستیک صناعی بوده است.

طی جنگ جهانی اول بایر به کمک دولت آلمان آمد و کارخانجات تولید رنگ و مواد شیمیایی را برای تولید مواد منفجره بسیج کرد. حتی پس از اتمام جنگ نیز بایر به تولید تی ان تی برای دولت آلمان ادامه داد. سایر سلاح های شیمیایی تولید شده توسط بایر Chlorine phosgene و گاز خردل بوده اند. در زمان جنگ و برابر قرار داد ورسای کلیه مایملک آلمان در خارج از این کشور مصادره شد که این شامل شرکت های وابسته به بایر نیز گردید.

به همین علت املاک بایر ، امتیازات متعلق به این شرکت و حتی اسامی تجاری معروف متعلق به بایر از جمله داروی آسپرین در امریکا توسط شرکتی به ssterling Drug فعال در نیویورک تصاحب شد. پس از اتمام جنگ رکود و عوارض باقیمانده از جنگ چهره آلمان را کاملا تغییر داد. شرکت های آلمانی برای مقابله با وضعیت پیش آمده سریعا با یکدیگر متحد و ادغام شده و در سال ۱۹۵۲ بزرگ ترین گروه صنعتی جهان را تحت I.G.Farben تشکیل دادند که شامل چند شرکت معظم از جمله بایر، گروه BASFو گروه صنعتی بوش می شد. بخش دارویی شرکت جدیدالتاسیس عملا با بایر در بازار حضور یافت.

مطالعات انجام شده توسط بایر در زمینه تولید رنگ های مختلف طی نیمه اول قرن بیستم داروهای بسیاری را در اختیار جامعه پزشکی قرار داد. در سال ۱۹۰۸ تولید نوعی رنگ صناعی نارنجی ـ قرمزاساس تولید داروهای سولفا قرار گرفت که در درمان پنومونی موثر بودند. Germanin داروی مشتق از رنگ دیگری بود که توسط بایر برای درمان بیماری خواب آفریقایی به بازار عرضه عرضه شد. مشتقات جرمانین طی دهه سی قرن بیستم ابتدا در درمان مالاریا و سپس در دهه چهل در کوری رودخانه ای به کار گرفته شدند.

مطالعات مربوط به تولید داروهای سولفا به خصوص نسل جدیدتر این اقلام که در سال ۱۹۳۹ به بازار عرضه شدند جایزه نوبل را برای محقق بایر به Gerhard Domagk به ارمغان آورد گرچه ممنوعیت اعمال شده توسط هیلتر مانع دریافت این جایزه توسط دکتر دوماگ گردید. تیره ترین دوران فعالیت بایر به عنوان بخشی از I.G.Farben در زمان جنگ جهانی دوم رقم خورد.

از جمله مواردی که بسیار بحث برانگیز بوده است انجام آزمون های مربوط به داروهای جدید بایر بر روی زندانیان جنگی بود. موضوع دیگر تامین مالی آزمایشات وحشتناک انجام شده توسط Joseph mngele یا فرشته مرگ توسط شرکت بایر است. تولید گاز ZY Klon B که در اعدام های دسته جمعی زندانیان به کار گرفته شد توسط I.J.Farben انجام شد. سیزده تن از مدیران ارشد I.G.Farben در سال ۱۹۴۷ توسط دادگاه نورنبرگ به عنوان جنایتکار جنگی تحت محاکمه قرار گرفتند و به زندان های حداکثر هشت ساله محکوم شدند.

کمیسیون عالی رسیدگی کننده به جنایت های جنگی دستور انحلال I.G.Farben را در سال ۱۹۵۰ صادر کرد و گروه عظیم مورد نظر به دوازده شرکت مستقل تبدیل شد که شرکت بایر به عنوان بخشی از گروه Farbenfabtiken Bayer Aktiengesell schaft از سال ۱۹۵۱ مجددا به صورت فعال در زمینه تولید مواد شیمیایی و دارویی وارد بازار شد.

بزرگ ترین موفقیت بایر در دوران پس از جنگ علاوه بر بازسازی کلیه صدمات و خرابی های باقیمانده از جنگ در حضور قوی این شرکت در بازارهای جهانی ، تولید قابل توجه از هر دو نظرکیفی و کمی و نیز توجه خاص به موفقیت در بازار امریکا بوده است. برای درک موفقیت بایر بد نیست بدانید که طی کمتر از دو دهه یعنی تا اواسط دهه هفتاد قرن بیستم بایر مجددا با بیش از ۶۰۰۰ فرآورده شیمیایی و دارویی در بازار جهانی حضور داشت.

بایر برای تقویت توان دارویی خود در سال ۱۹۷۴ لابراتورهای دارویی cutter و سپس در سال ۱۹۷۸ دو شرکت دارویی Alka – Seltzer و Miles را خریداری کرد. تلاش بایر برای بازپس گییری امتیازات از دست رفته در امریکا تا سال ۱۹۸۸ ادامه یافت. در این سال بایر شرکت دارویی sterling را خریداری و برای اولین بار پس از جنگ جهانی اول حق استفاده از بایر و امتیازات patentخود را مجددا به دست آورد.

در حال حاضر بایر با بیش از ۱۲۰۰۰۰ پرسنل و تولید بیش از ده هزار فرآورده حضوری قوی در بازار جهانی دارد. شرکت بایر هنوز هم به عنوان یک کاشف و تولید کننده فرآورده های شیمیایی شناخته می شود امری که هر سال بیش از یک میلیارد دلار برای آن هزینه می شود.

دفاتر مرکزی شرکت بوهرینگر اینگلهایم(Boehringer Ingelheim) امروزه نیز در شهر اینگلهایم آلمان قرار دارند جایی که شرکت در سال ۱۸۸۵ پایه گذاری شد. در واقع امروزه گروه بوهرینگر مجموعه ای از شرکت های متعدد است که توسط کمیته ای از سهام داران خصوصی اداره می شود. از نظر فعالیت شرکت بوهرینگر را به عنوان شرکتی با خط مشی های طویل المدت می شناسند.

این شرکت توسط Albert Boehringer پایه گذاری شد که به طور خانوادگی در زمینه مواد شیمیایی فعالیت می کردند. بوهرینگر فعالیت خود را با استخدام بیست نفر برای تولید انواع تارتاریک اسید شروع کرد که در داروخانه ها و کارخانه های رنگ سازی استفاده می شد. ده سال بعد بوهرینگر به صورت پیشگام تولید اسید لاکتیک با استفاده از باکتری ها و در مقادیر زیاد در تمام دنیا شناخته شده بود.

این پیشرفت موقعیت شرکت بوهرینگر را در بازار جهانی مواد شیمیایی کاملا تثبیت کرد. موفقیت بوهرینگر در تهیه قرص هایی با دزاژ معین عملا این شرکت را به جرگه داروسازان وارد کرد. در سال ۱۹۰۵ بوهرینگر به منظور تولید مرفین و کدئین استخراج و افزایش تهیه عصاره های گیاهی به تدریج داروهای بوهرینگر در تمام داروخانه های آلمان حضور پیدا کردند.

بوهرینگر طی دو دهه بعد به عرصه جدید مهندسی ژنتیک و تولید پروتئین های فعال درمانی وارد و موفقیت های قابل توجهی کسب نمود. ما حصل این مطالعات تهیه اینترفرون امگا ( از کشت یاخته های انسانی ) ، اینترفرون گاما manganese superoxide ( تهیه شده از منابع میکروبی ) بود.

یک قرن پیش دو شرکت داروسازی به های Bristol – Myers و squibb پایه گذاری شدند به زو.دی به دو غول داروسازی تبدیل گردیدند. دو شرکت مذکور تا دهه چهل قرن بیستم که به طور هم زمان به تولید پنی سیلین پرداختند کاملا در دو زمینه متفاوت فعالیت می کردند.

در سال ۱۸۸۷ دو امریکایی به اسامی William Mclaren Bristol و John Ripiey Myers با سرمایه اولیه ۵۰۰۰ دلار در شرکتی به clinton pharmaceuticals سرمایه گذاری و عملا آن را به شرکت BM نوعی مسهل حاوی املاح معدنی به Sal Heppatica بود که با حل کردن در آب محلولی با طعم و اثرات آب معدنی تولید می کرد. این دارو تا هشت سال از اقلام پر فروش BM بود.

اولین موفقیت عمده دارویی BM عرضه Ipana Toothpaste بود که حاوی نوعی ضد عفونی کننده یوده و برای جلوگیری از خونریزی لثه به کار برده می شد. خمیر دندان مذکور شرکت BM را به یک شرکت ملی مهم تبدیل کرد و راه را برای ورود به بازار جهانی گشود. گرچه BM داروهای متعددی را تولید می کرد ولی عملا تا مدت ها تمامی توجه آن ها به بازار SAL HEPATIC IPANA و نیز مواد ضد عفونی کننده و شربت های سرفه بود.

شرکت اسکویپ از ابتدا عمدتا در زمینه داروسازی فعالیت می کرد. این شرکت در سال ۱۸۵۶ توسط Edward Robinson Squibb در بروکلین نیویورک تاسیس شد. پس از مزگ وی در سال ۱۹۰۶ فرزندانش شرکت را فروختند گرچه شرکت به افتخار تلاش و موفقیت های بنیانگذار آن همچنان اسکویپ یده می شد. شرکت اسکویپ در سال ۱۹۴۴ بزرگ ترین کارخانه تولید پنی سیلین جهان را راه اندازی کرد. در همین زمان شرکت BM نیز لابراتورهای CHEPLIN را خرید که تخصص اصلی آن روش های تخمیر بوده و بدین ترتیب BM نیز عملا به عرصه تولید پنی سیلین وارد شده و رقیب اسکویپ گردید.

طی ده های پنجاه و شصت قرن بیستم اسکویپ به عرصه های دیگری از جمله مواد ، غذای کودک ، کشاورزی مواد آرایشی و غیره نیز وارد شده و شرکت های وابسته متعددی را پایه گذاری کرد.

گروه تحقیقاتی اسکویپ در سال ۱۹۷۵ داروی CAPOTEN را کشف کردند که اولین دارو از گروهی از داروهای فشار خون به مهار کننده های استریل کولین استراز محسوب می شود. این دارو انقلابی در درمان فشار خون به پا کرد. در همین زمان BM نیز مجددا به تولید فرآروده های غیر دارویی روی آورد و در این راستا شرکت CLAIROL را که تولید کننده رنگ مو بود خریداری کرد که طی چند سال بعد موفقیت زیادی برای BM به ارمغان آورد. BM بعدا شرکت Mead Johnson را نیز خرید که تولید کننده مواد غذایی از جمله شیر خشک است.

دو شرکت BM و اسکویپ در سال ۱۹۸۹ به یکدیگر پیوستند تا هر چه بازارهای جهانی خود را گسترش دهند. در آن سال BMS دومین شرکت بزرگ داروسازی جهان بود. BMS در ساال ۱۹۹۱ جایزه انستیتو سرطان امریکا را به خاطر عرضه داروی PACLITAXEL با تجاری Taxol به دست آورد. داروی مهم دیگر BMS داروی ضد کلسترول Pravachol یا pravastatin است

تلفن : ۲۲۳۶۲۰۶۳

دفتر فروش تهران : ۸۸۳۱۷۰۳۳ – ۸۸۸۴۸۵۴۷

:jahankala@yahoo.com

دفتر امور واردات :

تهران – شهرک غرب – خیابان سپهر – پلاک ۸۰

جامعه

گرچه طب و داروسازي را بايد از جمله كهن‌ترين و
ريشه‌دارترين علوم و فنون در مجموعه تمدن ايران به شمار آورد اما گسترش اسلام در
ايران و تحولات عظيم ناشي از آن چنين ايجاب مي‌كند كه تاريخ داروسازي در ايران طي
دو مقطع جداگانه اما پيوسته پيش از اسلام و پس از اسلام مورد بحث و بررسي قرار
گيرد. البته نبايد فراموش كرد كه شكل‌گيري دانشگاه جندي‌شاپور نيز يك نقطه تحول
تاريخي و اساسي در سير دانش طب و داروسازي است، ليكن اين دانشگاه تا ثير خود را در
هر دو مقطع پيش و پس از اسلام بجاي گذارد

تاریخچه صنعت داروسازی در ایران

تاريخچه داروسازي در ايران باستان

بسياري از قراين و شواهد موجود حاكي از آن است
كه دانش و فن داروسازي نخستين‌بار در ايران زمين سربرآورده است و درمان بيماران و
به‌كاربردن داروها از ايرانيان كهن يا آريا‌يي ها شروع شده است و اين دانش را مردم
ايران به روزگار آورده‌اند. بر حسب عقيده زرتشتيان و آنچه در اوستا نقل شده،
نخستين طبيب به «تريتا» (Trita) پدر گرشاسب پهلوان بوده
است و او نخستين فردي است كه باطل‌كننده جادو مي‌باشد و او از خواص گياهان دارويي
و عصاره آنها اطلاع داشته است.

يكي از شواهد اين ادعا، كتاب تحفه‌ العجايب است
كه در آن حكايتي نقل شده است كه تهيه شراب و استعمال آن را به جمشيد نسبت داده‌اند
و او را مكتشف خمر معرفي كرده است. در ايران باستان از «مي» به عنوان داروي بيهوشي
براي اعمال جراحي كمك مي‌گرفتند، به‌طوري كه در شاهه فردوسي در زمان سزارين
رودابه كه زمان تولد رستم است، به اين نكته اشاره شده است و جراح در آن زمان يك
«كارد پزشك» بوده است.

طب و داروسازي در ايران باستان، پس از سقوط هخامنشي در نتيجه ارتباط با
يونانيان به پيشرفت‌هاي قابل ملاحظه‌اي دست يافت. به‌طوري كه مي‌توان دوران مذكور
را يكي از دوره‌هاي درخشنده طب و داروسازي ايران دانست. اطلاعات و تجربيات مردم و
دانشمندان در زمينه طب و داروسازي اين دوران به دوران ساسانيان نيز انتقال يافت.

شاپور اول در خوزستان در نزديكي شهر شوش با كمك
اسراي رومي شهر گندي شاپور يا جندي شاپور را كه آن را «خور» نيز مي‌يدند، بنا
نهاد. دانشگاه جندي‌شاپور محيط مناسبي براي پيشرفت علم
پزشكي و داروسازي و غناي فرهنگي و علمي در ايران زمين ايجاد كرد. در دانشگاه جندي‌شاپور
براي نخستين‌بار در ايران، پزشكي و داروسازي از يكديگر تفكيك شده و بسياري از كتب
پزشكي و داروسازي حكماي يوناني نظير جالينوس، ارسطو و سقراط در اين دانشگاه به
زبان شيرين فارسي ترجمه شد.

از دارالفنون تا تاسيس دانشكده داروسازي

همزمان با پيشرفت علوم در اروپا، در ايران نيز
در سال ۱۲۶۸ هجري قمري، مطابق با ۱۸۵۰ ميلادي با همت اميركبير، دارالفنون تاسيس
شد. منظور امير از تاسيس دارالفنون، آشنا كردن مردم ايران با صنايع، حرف و فنون
جديد اروپا و توسعه آنها در ايران بود. معلميني كه امير براي مدرسه خود نياز داشت،
در ايران نبودند و به ناچار مي‌بايست از خارج استخدام مي‌شدند و بر اين مبنا امير
به موسيو جان داوود ارمني عضو وزارت امور خارجه و مترجم دولت ايران ماموريت داد تا
شش معلم براي دروس ذيل از آلمان و اتريش استخدام كند:

معلم پياده نظام (يك نفر)، معلم سواره نظام (يك
نفر)، معلم هندسه (يك نفر)، معلم مهندسي معدن (يك نفر)، معلم توپخانه (يك نفر) و
معلم طب و جراحي و تشريح (يك نفر). بالاخره جان داوود پس از يك سال با شش معلّم
اتريشي و يك معلّم ايتاليايي به ايران بازگشت. معلّم ايتاليايي، معلّم دواسازي بود
و جان داوود به امير تفهيم كرد كه طب جديد بدون اطلاع از داروسازي بي‌فايده است.
شاگردان هر درس يا هر رشته كلاس خاصي داشتند كه به همان درس خوانده مي‌شد (مثل
اتاق داروسازي) .

با اين‌كه معلمان دارالفنون اتريشي و ايتاليايي
بودند، زبان تدريس فرانسه بود. آغاز سال تحصيلي بعد از ماه صفر و مدت تحصيل در
دارالفنون كمي بيش از شش ماه بود (تابستان، ماه رمضان، اعياد و روز عاشورا مدرسه
تعطيل بوده است) و ساعات كار آن از هشت صبح تا سه بعدازظهر بوده است. در
دارالفنون، سالي سه بار از دانش‌آموزان امتحان مي‌گرفتند و پس از آزمون سوم به
كلاس بالاتر ارتقا مي‌يافتند.

شاگردان دواساز به تنهايي يا با شاگردان طب در
دروس عملي شركت مي‌كردند و علاوه بر علوم اختصاصي خود، زبان فرانسه، طبيعيات،
فيزيك و شيمي هم مي‌آموختند. در سال ۱۳۱۳ هجري شمسي كه دانشگاه تهران تاسيس شد،
مدرسه دواسازي تبديل به دانشكده داروسازي شد ولي نظر به اين‌كه داروسازان
تحصيلكرده به حد لزوم در ايران نبودند تا بتوانند دانشكده را با استقلال اداره
كنند، موقتا اداره قسمتي از امور آن به دانشكده پزشكي محول شد و دانشكده داروسازي
يكي از شعب دانشكده پزشكي شد.

سه سال بعد، يعني در سال۱۳۱۶ مقرر شد كه محصلين
با گواهيه كامل متوسطه به تحصيلات داروسازي بپردازند. در سال ۱۳۱۸ كه پروفسور
ابرلين استاد دانشكده پزشكي استراسبورگ به سمت رياست دانشكده پزشكي منصوب شد، در
سازمان دانشكده داروسازي نيز تغييراتي به وجود آورد.

دوره تحصيل به چهار سال محدود شد و دانشجويان مي‌توانستند
در سال آخر با نوشتن پايان‌ه و تصويب آن به اخذ دانشه دكترا در داروسازي
نايل شوند. در سال ۱۳۲۳ هجري شمسي دوره تحصيل داروسازي از چهار سال به پنج سال
افزايش يافت ولي چون گنجايش آزمايشگاه‌ها براي كليه دانشجويان كافي نبود،

اجراي آن به سال ۱۳۳۰ موكول شد. درسال ۱۳۲۴ هجري
شمسي مقرر شد كه براي فارغ‌التحصيلان سال چهارم دانشكده داروسازي پروانه اشتغال به
كار صادر شود. در نهايت در سال ۱۳۳۶-۱۳۳۵ دانشكده داروسازي دانشگاه تهران از
دانشكده پزشكي جدا شد و به عنوان دانشكده‌هاي مستقل كار خود را آغاز كرد.

Troubleshoot issues with Microsoft SharePoint Foundation.

Correlation ID: —-

Date and Time: 12/25/218 11:8:46 AM

9