درمان آنتی بیوتیکی عفونت دندان

عفونت کردن دندان دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد. برای رفع عفونت دندان باید به دندانپزشک مراجعه و از درمان‌های دارویی استفاده کرد. قرص آموکسی سیلین (Amoxicillin) و قرص مترونیدازول (metronidazole) از انواع قرص عفونت دندان هستند که ممکن است در مواردی هم به صورت ترکیبی و هر هشت ساعت تجویز شوند.

شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشد که صبح از خواب بیدار شوید و در آینه با صورتی ورم کرده مواجه شوید. اگر چه ممکن است در ابتدا وحشت‌زده شوید اما به لطف پیشرفت علم دندانپزشکی جای نگرانی وجود ندارد، چرا که می‌توانید با مراجعه به نزدیکترین دندانپزشکی و معاینه شدن توسط دندانپزشک تحت درمان دارویی قرار بگیرید. عفونت دندان از مشکلاتی است که به دلایل مختلفی می‌تواند ایجاد شود. گاه تنها وجود کمی آلودگی کافی است تا ریشه دندان شما دچار آبسه شود. گاه این آبسه‌ها با دندان درد همراه هستند و گاهی هم بدون درد بوده و تنها ایجاد تورم می‌کنند. بنابراین چنانچه دندان درد شما به دلیل عفونت دندان یا عصب کشی دندان باشد باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کرده و مشکل را رفع کنید.

عفونت دندان

معمولا تا زمانی که علت بروز عفونت دندان مشخص نشود نمی‌توان از درمان عفونت اطمینان خاطر پیدا کرد؛ چرا که اگر علت اصلی آن رفع نشود ممکن است دوباره عفونت دندان ایجاد شود. پزشک با معاینه دندان و گاها عکسبرداری از دندان می‌تواند به علت اصلی ایجاد این عارضه پی برده و راهکار مناسب را برای رفع آن اتخاذ کند. گاهی با وجود تلاش برای رعایت بهداشت دهان و دندان و به دلایل دیگر از جمله رژیم غذایی نامناسب، فرد دچار پوسیدگی دندان و نهایتا ایجاد عفونت دندان می‌شود. گاهی هم بر اثر ترمیم‌های ناقصی که قبلا صورت گرفته است ریشه دچار عفونت می‌شود. علت هر چیزی که باشد باید توسط پزشک درمان گردد. معمولا دندانپزشک در ابتدای امر برای رفع عفونت دارو تجویز می‌کند. در ادامه نمونه‌هایی از این داروها را معرفی خواهیم کرد. معرفی برخی از انواع قرص عفونت دندان

۱. قرص یا کپسول آموکسی سیلین

درمان آنتی بیوتیکی عفونت دندان

کپسول آموکسی‌ سیلین

آموکسی‌سیلین (Amoxicillin) دارویی نام آشناست که خیلی افراد حداقل یک بار در زندگی برای رفع عفونت‌هایی که گریبانگیرشان شده است از آن استفاده کرده‌اند. این دارو از داروهای خانواده پنی‌سیلین‌ها و یکی از مهمترین و پرمصرف‌ترین آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی برای درمان عفونت است. آموکسی سیلین به منظور درمان طیف وسیعی از عفونت‌ها، درمان جوش‌های چرک‌دار و همچنین‌ درمان‌های دندانپزشکی بسیار پرکاربرد است. این دارو به صورت کپسول، قرص، شربت و سوسپانسیون موجود است. اخیرا قرص‌های جویدنی آموکسی سیلین هم به بازار آمده است. توصیه می‌شود میزان دقیق مصرف این دارو توسط پزشک تعیین شود اما به طور معمول برای عفونت‌های معمولی هر ۸ ساعت ۲۵۰ میلی‌گرم و یا هر ۱۲ ساعت ۵۰۰ میلی‌گرم از دارو مصرف می‌شود. درمان با این دارو نباید بیشتر از دو هفته به طول انجامد.

عوارض: عوارض کپسول آموکسی سیلین شامل ناراحتی‌های گوارشی، تهوع و استفراغ، اسهال و واکنش‌های حساسیتی، راش پوستی، احساس خستگی، زردی پوست، خشکی دهان، سرگیجه، سردرد و درد معده می‌باشد.

درصورتیکه قصد مصرف این دارو را دارید بهتر است درباره آن اطلاعات بیشتری داشته باشید. لینک زیر به معرفی این قرص و نکاتی که طی مصرف آن باید بدانید اختصاص دارد.

۲. قرص مترونیدازول

قرص مترونیدازول

قرص مترونیدازول (metronidazole) دارویی است که برای درمان طیف وسیعی از عفونت‌ها و به عنوان قرص عفونت دندان مورد استفاده قرار می‌گیرد. عفونت دستگاه تولید مثل، عفونت دستگاه گوارش، عفونت‌های پوستی، عفونت ادراری، عفونت واژن، عفونت دندان و… برخی از موارد مصرف این دارو هستند. توجه داشته باشید که اگر پیش از اتمام دارو، مصرف آن را قطع کنید، ممکن است علائمتان مجددا عود کند. گاه این دارو به صورت ترکیبی برای تسریع روند بهبودی به همراه آموکسی سیلین برای رفع عفونت دندان استفاده می‌شود. توصیه می‌شود میزان دقیق مصرف داروی مترونیدازول توسط پزشک تعیین گردد. به طور معمول این دارو به صورت یک قرص هر ۸ ساعت تجویز می‌شود. برای پیشگیری از ناراحتی معده، بهتر است این دارو را به همراه غذا و یا یک لیوان پر آب و یا شیر مصرف نمود. توجه داشته باشید که اگر بیماری خاصی دارید و یا در دوران بارداری و شیردهی به نوزادتان به سر می‌برید و یا حتی قصد باردار شدن را دارید قبل از اینکه مصرف دارو را شروع کنید با پزشک یا دندانپزشک خود در این رابطه مشورت کنید.

عوارض: عوارض قرص مترونیدازول شامل سرگیجه، سردرد، اسهال، تهوع و استفراغ، درد معده، کاهش اشتها، یبوست و خشکی دهان می‌باشد.

درصورتیکه قصد مصرف این دارو را دارید بهتر است درباره آن اطلاعات بیشتری داشته باشید. لینک زیر به معرفی این قرص و نکاتی که طی مصرف آن باید بدانید اختصاص دارد.

گل میخک

علاوه بر استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان عفونت دندان می‌توان درد آن را با استفاده از خوراکی‌های موجود در قفسه‌های آشپزخانه کاهش داد. مزیت استفاده از روش‌های خانگی برای تسکین درد دندان بی‌عارضه بودن آن است. استفاده از داروهای گیاهی مثل روغن میخک می‌تواند به عنوان یک درمان خانگی و گیاهی در کاهش دندان درد موثر باشد.

 −  5  =  3 .hide-if-no-js {
display: none !important;
}

بيان مساله: در اغلب موارد استفاده از آنتي بيوتيك به منظور پروفيلاكسي در بيماراني كه سيستم دفاعي آنها تضعيف شده است، قبل از جراحي توصيه مي شود كه در اين صورت نفوذ و غلظت موثر آنتي بيوتيك در محل حفره دندان كشيده شده و محل جراحي به منظور جلوگيري از عفونت اهميت بسزايي دارد.هدف: مطالعه حاضر با هدف تعيين غلظت دو آنتي بيوتيك سفالكسين و آموكسي سيلين كه به طور شايع و به منظور پروفيلاكسي از آنها استفاده مي شود، در سرم خوني حفره دندانهاي كشيده شده انجام شد.روش بررسي: در اين مطالعه كه به روش مداخله اي انجام شد، 80 نفر از افراد سالم، از هر دو جنس (40 نفر مرد و 40 نفر زن) و در سنين مختلف كه براي كشيدن دندان به بخش جراحي دهان و فك و صورت دانشكده دندانپزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران در فاصله زماني مهرماه تا دي ماه سال 1382 مراجعه كرده بوند، به صورت تصادفي انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. براي افراد يك گروه، 1 گرم آموكسي سيلين خوراكي (گروه اول) و براي گروه ديگر 1 گرم سفالكسين خوراكي (دو كپسول 500 ميلي گرم بصورت همزمان) تجويز شد (گروه دوم). بعد از گذشت زمانهاي 30، 60، 90، 120 و 180 دقيقه پس از مصرف دارو، خارج نمودن دندان انجام و از خون حفره آلوئول نمونه گيري شد. نمونه ها در آزمايشگاه ميكروب شناسي و طبق روشهاي استاندارد به منظور سنجش غلظت آنتي بيوتيك ها مورد ارزيابي قرار گرفتند. اطلاعات جمع آوري شده با استفاده از آزمونهاي آماري Post-hoc, one way ANOVA از نوع Duncan مورد تجزيه و تحليل آماري قرار گرفتند؛ P<0.05 به عنوان سطح معني داري در نظر گرفته شد.يافته ها: ميانگين حداكثر غلظت سرمي به دست آمده در گروه اول 10.1006 μg/ml، در زمان 120 دقيقه و در گروه دوم 41.5467 μg/ml، و در زمان 90 دقيقه پس از مصرف دارو بود. MIC محاسبه شده بر عليه استرپتوكوك سنگوئيس در گروه اول 1 μg/ml و در گروه دوم 2 μg/ml بود.نتيجه گيري: طبق يافته هاي اين تحقيق مشخص شد كه ميانگين حداكثر غلظت سرمي سفالكسين تقريبا 20 برابر MIC آن و آموكسي سيلين 10 برابر MIC اين دارو بود.

نشانی: تهران، بزرگراه اشرفی اصفهانی، نرسیده به پل بزرگراه شهید همت، خیابان شهید قموشی، خیابان بهار، نبش کوچه چهارم، پلاک 1

کدپستی: 1461965381

تلفن و دورنگار: 44265001 (9821+)

درمان آنتی بیوتیکی عفونت دندان

کارگاه های آموزشی

اخبار

JCR

خبرگزاری سیناپرس

پیوندهای مرتبط

URL: http://jdm.tums.ac.ir/article-1-505-fa.html

یکی از شایعترین اعمال جراحی دهان خارج کردن دندان عقل نهفته فک پایین می باشد و تجویز آنتی بیوتیک به مدت چند روز از رایجترین اقدامات بعد از عمل محسوب می شود. لزوم این کار در تحقیقاتی که در سایر کشورها انجام شده، ثابت نشده است؛ بدین منظور این تحقیق برای بررسی لزوم تجویز آنتی بیوتیک بعد از عمل جراحی فوق انجام گرفت. این بررسی بر روی 25 بیمار که مورد عمل جراحی دندان عقل نهفته مزیوانگولر فک پایین قرار گرفته بودند، انجام شد. بیماران به دو گروه A و B تقسیم شدند. افراد گروه A (چهارده نفر) 500 میلیگرم آمپی سیلین و افراد گروه B (یازده نفر) پلاسبو (در بسته های مشابه) دریافت کردند. رکوردهای قبل و بعد از عمل برای مشاهده عفونت، تورم، تریسموس ثبت گردید. در نهایت اطلاعات به دست آمده، مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد که در افراد با سیستم ایمنی سالم و رعایت اصول اسپتیک، مصرف آنتی بیوتیک ضرورتی ندارد. هدف کاربردی برای این بررسی عدم تجویز آنتی بیوتیک در جراحیهای روزمره دندانپزشکی و جلوگیری از عوارض سو مصرف آنتی بیوتیک و زیانهای اقتصادی آن می باشد.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله دندانپزشکی می باشد.درمان آنتی بیوتیکی عفونت دندان

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2019 All Rights Reserved | Journal of Dental Medicine

مقدمه

عفونت‏های دندانی شایع‏ترین علت عفونت های سر و گردن می باشند.(1) ریسک وقوع پیامدهای وخیم ناشی از گسترش آبسه‏های دندانی، هنوز هم امروزه شایع است و موجب بستری شدن بیماران بخاطر Sepsis[1] ناشی از عفونت‏های دهانی می گردد.(2) آبسه‏های دندانی در صورت عدم درمان می تواند سبب آبسه مغزی و التهاب نکروزان نیام (Necrotizing facscilitis) شود.(4و3)

 تقریباً چندین میکروارگانیسم (به طور متوسط پنج تا بیست باکتری هوازی و بی هوازی) در بروز عفونت‏های دندانی نقش دارند.(5) که شامل انواع بی هوازی اختیاری مانند استرپتوکوک ویریدانس و آنژینوسوس Anginosus و بی هوازی اجباری مانند کوکسی‏ها، پره وتلا، فوزوباکتریوم، تره پونما و میله‏ای (Rod) گرم مثبت و … می‏باشند.(6و2)

از خصوصیات انتخاب آنتی‏بیوتیک مناسب، داشتن طیف اثر محدود به جهت جلوگیری از انواع مقاوم و کاهش بروز عفونت‏های اضافی، دارا بودن سمیت کمتر با حفظ موثر بودن میزان دارو، احتمال کمتر بروز حساسیت و عوارض جانبی می باشد.(6و5)درمان آنتی بیوتیکی عفونت دندان

پس از انتخاب آنتی‏بیوتیک مناسب دارو باید به مقدار مناسب، در فواصل زمانی مناسب و شیوه مناسب تجویز گردد. از درمان های رایج عفونت حاد و شدید، آنتی‏بیوتیک درمانی تزریقی است.(6و5) آنتی‏بیوتیک‏های بتالاکتام به واسطه خاصیت باکتریوسید بودن، بیشترین آنتی‏بیوتیک مصرفی هستند که به جهت مصرف گسترده و بی رویه و نامناسب توسط دندانپزشکان و یا کاربرد بدون نسخه (OTC)Over the contour، بروز مقاومت باکتریایی می‏تواند مساله‏ساز باشد.(8و7) پنی سیلین‏ها یکی از کم‏خطرترین آنتی‏بیوتیک‏‏ها می باشند و بدون شک نسبت به سایر عوامل ضدمیکروبی عوارض کمتری ایجاد می‏کنند.(7) مهمترین عارضه جانبی پنی‏سیلین G، واکنش ازدیاد حساسیت بخصوص واکنش آنافیلاکسی موضعی/سیستمیک می باشد. هیپرکالمی، هیپرناترمی، آلکالوز و نارسائی احتقانی قلب، درد، التهاب، آبسه، فلبیت و ترومبوفلبیت محل تزریق، گرانولوسیتوپنی، هپاتیت (بندرت)، لتارژی، تحریک پذیری عصبی عضلانی، حملات میوکلونوس و اغما، افزایش زمان سیلان و تب دارویی و کاندیدیازیس (در استفاده طولانی مدت با مقادیر بالا) از دیگر عوارض پنی‏سیلین  G (تزریقی) می‏باشند.(9)

 علیرغم رواج مصرف بی رویه نوع تزریقی آنتی‏بیوتیک‏ها به نظر می‏رسد که با توجه به عوارض احتمالی ذکر شده، نوع خوراکی ترجیح دارد و در میان انواع خوراکی، آموکسی سیلین در مقایسه با سایر انواع پنی‏سیلین بصورت خوراکی عارضه گوارشی کمتری دارد.(9)

 در مصرف خوراکی، آموکسی سیلین سریعتر و کاملتر از آمپی سیلین جذب می گردد. 1 تا 2 ساعت بعد از مصرف تک مقدار mg 250 آموکسی سیلین حداکثر غلظت پلاسمایی در حدود µg/ml 5 بدست می آید. دو برابر کردن مقدار می تواند باعث دو برابر شدن غلظت گردد و حضور غذا در معده باعث کم شدن میزان جذب آن نمی گردد.(9)

اگر چه مقدار معمول مصرف آن در بزرگسالان mg 500-250 هر 8 ساعت و در کودکان زیر 10 سال mg 250-125 هر 8 ساعت می باشد(9) ولی در پیشگیری از اندوکاردیت باکتریال به صورت g 2 آموکسی سیلین یک ساعت قبل از عمل تجویز می گردد که حتی تا سال 1997 میزان توصیه شده 3 گرم آموکسی سیلین یک ساعت قبل از معالجات دندانپزشکی بوده است.(11و10)

مشاهده عدم موفقیت و یا عوارض درمان عفونت های حاد دندانی بوسیله پنی‏سیلین تزریقی همچون خطر شوک آنافیلاکسی، درد و ناراحتی محل تزریق که گاهی نشستن و انجام کارهای روزمره را مختل می سازد و مستلزم مراجعه به درمانگاه‏ها جهت تزریق و صرف هزینه‏های اضافی است از یک طرف و از طرف دیگر رها کردن درمان در نیمه راه بواسطه مشکلات فوق الذکر ما را به فکر جایگزین کردن پنی‏سیلین تزریقی با آموکسی سیلین خوراکی انداخت تا با تجویز آموکسی سیلین خوراکی به مقدار 2 گرم هر 8 ساعت در بالغین اقدام به درمان عفونت‏های حاد دندانی بنمائیم.

بنابراین با توجه به بدون عارضه بودن مصرف مقادیر بالای آموکسی سیلین خوراکی و عوارض و مشکلات پنی‏سیلین تزریقی و انجام  مطالعه مقدماتی بر روی 10 بیمار و پاسخ‏دهی آنها ما بر آن شدیم تا اثر مقادیر بالای آموکسی سیلین را در مقایسه با پنی‏سیلین  تزریقی در درمان عفونت‏های حاد دندانی بررسی نمائیم که علیرغم اینکه در راستای حل یک مشکل جامعه و پیشگیری از تزریق‏های غیرضروری پنی‏سیلین می‏باشد تاکنون چنین مطالعه‏ای صورت نگرفته است.

مواد و روش‏ها

در این مطالعه کارآزمایی بالینی که مسائل اخلاقی آن مورد تایید و تصویب کمیته اخلاق دانشگاه علوم پزشکی مشهد قرار گرفت، 56 بیمار مراجعه کننده به بخش جراحی دانشکده دندانپزشکی مشهد با تشخیص عفونت حاد دندانی وارد این مطالعه کارآزمایی بالینی شدند. علائم و نشانه‏های آبسه حاد دندانی شامل تمامی و یا تعدادی از یافته‏های زیر بود:

1-       حضور دندان عامل

2-       بروز تورم دردناک حاد و ناگهانی

3-       تب بالای 100 درجه فارنهایت

4-       حساس بودن تورم در لمس

5-       قرمزی و گرمی پوست ناحیه متورم

که با تکمیل  پرسشنامه ای که  برای ثبت علائم هنگام

مراجعه و پیگیری های بعدی آنها تهیه گردیده بدست آمد. البته باید توجه داشت که لزوماً در هر عفونت حاد دندانی تمام علائم فوق وجود ندارد و بیماران می توانند بعضی از علائم فوق را نداشته باشند. ولی معیار ورود به طرح حداقل بروز یک تورم ناگهانی حاد و دردناک یا حساس به لمس به همراه حضور یک دندان عامل عفونت بود.(6) در ضمن تمامی بیماران در صورت نیاز از درمان جراحی و برش مخاط یا پوست جهت تخلیه چرک بهره‏مند گردیدند.

معیار خروج شامل: 1- مصرف دارو 2- آلرژی و واکنش ازدیاد حساسیت نسبت به پنی سیلین و فرآورده‏های صناعی آن همچون آموکسی سیلین 3- نارسایی کلیوی و بیماری های گوارشی 4- حاملگی در خانم‏ها 5- سلولیت بودند.

از بیماران رضایت‏نامه کتبی اخذ گردید و سپس برای بیماران گروه تجربی آموکسی سیلین خوراکی 2 گرم هر 8 ساعت تجویز شد و برای بیماران در گروه کنترل هر 12 ساعت پنی‏سیلین پروکائین تزریقی (000/800) تا برطرف شدن تب و کاهش بارز درد و تورم تجویز گردید.

کلیه بیماران در فواصل 24 ساعت و 48 ساعت (یا 72 ساعت) و یک هفته بعد مورد معاینه و ارزیابی قرار می‏گرفتند و در هر جلسه وضعیت تب و دمای بدن، شدت درد، تورم و رنگ پوست آنها و بروز عوارض جانبی احتمالی ثبت می شد. اندازه تورم از طریق اندازه گیری قطر آن توسط کولیس تعیین می شد. بعلاوه شدت درد بیماران بر اساس گزارش بیماران و به صورت انتخاب عددی   بین  0  تا  10  در  هر  بار   مراجعه   آنان   ثبت

می‏گردید (VAS)[2].

معیار بهبود و پاسخ به درمان عاری بودن از تب، کاهش بارز درد و قرمزی و به حداقل رسیدن تورم بوده است. کاهش تورم و درد به هر اندازه ای در 24 ساعت اول درمان، نشانه سیر بهبودی و در غیر این صورت شکست در روش درمان اتخاذ شده تلقی می شد و انجام درمان های اضافی دیگری همچون تغییر آنتی‏بیوتیک مصرفی به کوآموکسی کلاو، برش مخاط یا پوست و تخلیه عمیق تر چرک، آنتی بیوگرام و بستری شدن در بیمارستان برای بیماران پیش بینی و برنامه ریزی شده بود.

درمان جراحی و تخلیه برای همه بیمارانی که در طول معاینات دارای یک تورم حاوی چرک که قوام آن در لمس به صورت مواج بودند در همان جلسه انجام شد و به این صورت که برش با تیغه بیستوری شماره 11 بداخل حفره آبسه زده می شد و پس از کامل شدن برش، یک پنس هموستات از طریق برش وارد حفره آبسه می گردید و حفره آبسه در چند جهت مختلف باز می شد و … لاستیکی در محل قرار داده می شد و تا چند روزی که تخلیه چرک از حفره آبسه ادامه داشت، در محل باقی می‏ماند.

پس از گردآوری و کد گذاری، همه داده‏ها وارد رایانه گردید و با اطمینان از صحت ورود اطلاعات با استفاده از نرم‏افزار آماری SPSS  تجزیه و تحلیل گردیدند. در توصیف داده‏ها از جداول توزیع فراوانی استفاده شد و در تحلیل داده‏ها از آزمون من ویتنی و دقیق فیشر استفاده گردید. سطح معنی‏داری 5% مدنظر بوده است.

یافته‏ها

در این مطالعه 24 ساعت پس از مصرف آنتی‏بیوتیک، درمان 3 بیمار از 28 بیمار گروه کنترل (تحت درمان با پنی‏سیلین ) (3/89% بهبودی) و دو بیمار از 28 بیمار گروه تجربی (تحت درمان با آموکسی سیلین خوراکی) (9/92% بهبودی) به علت باقیماندن درد خودبخود و تورمی با قطر بیش از cm 4 ناموفق تلقی گردید (جدول 1).

فراوانی  بیماران مورد مطالعه بر حسب جنس نشان داد

که در این مطالعه 6/53% مرد و 4/46% زن بودند و طبق آزمون کای دو بین دو گروه مورد مطالعه (تجربی و کنترل) از نظر جنسیت تفاوت معنی‏داری وجود نداشت. (284/0= P148/1=X2) در ضمن محدوده سنی بیماران گروه تجربی بین 50-10 سال و گروه کنترل بین 60-10 سال بود. طبق آزمون کای اسکوئر دو گروه مورد مطالعه از نظر سنی با یکدیگر تفاوت معنی‏داری نداشتند. (368/0=P و 289/4=X2) در ضمن از جهات دیگر مانند: سابقه قبلی بروز تورم، ناحیه تورم، علائم و نشانه‏ها، شدت درد خودبخود و اندازه تورم قبل از درمان،  دو گروه با یکدیگر تفاوت معنی‏داری نداشتند و از این لحاظ همگن بودند.

بر اساس نتایج آزمون من ویتنی و دقیق فیشر علائم و نشانه‏های عفونت، شدت درد خودبخود، اندازه تورم در 24، 48 تا 72 ساعت و 1 هفته پس از درمان در دو گروه تفاوت معنی‏داری نداشت.  عارضه جانبی بجز درد محل تزریق مشاهده نشد (جدول 2و3و4).

 یک هفته پس از درمان تنها شکایت بیماران مشکل در جویدن غذا بود که در هر یک از گروه‏ها در 2 نفر از بیماران مشاهده شد.

جدول 1 : توزیع فراوانی بیماران تحت مطالعه بر حسب پاسخ به درمان به تفکیک گروه

علایم و نشانه‏ها

(یک هفته  بعد از درمان)

گروه‏ها

کل

درمان آنتی بیوتیکی عفونت دندان

کنترل

تجربی

تعداد

درصد

تعداد

درصد

تعداد

درصد

بهبود

25

3/89

26

9/92

51

1/91

عدم بهبود

3

7/10

2

1/7

5

9/8

کل

28

0/100

28

0/100

56

0/100

Fisher’s Exact test                                         P=1

جدول 2 : توزیع فراوانی بیماران مورد مطالعه بر حسب علایم و نشانه‏ها در مرحله 24 ساعت بعد از درمان به تفکیک گروه

علایم و نشانه‏ها

(24 ساعت بعد از درمان)

گروه‏ها

کل

نتیجه آزمون دقیق فیشر

کنترل

تجربی

تعداد

درصد

تعداد

درصد

تعداد

درصد

تب

3

7/10

2

1/7

5

9/8

1P=

مشکل در جویدن غذا

16

1/57

17

7/60

33

9/58

78/0P=

عرق کردن

2

1/7

3

7/10

5

9/8

1P=

قرمزی پوست ناحیه متورم

7

0/25

4

3/14

11

6/19

31/0P=

گرمی پوست ناحیه متورم

5

9/17

4

3/14

9

1/16

1P=

بدون علامت

2

1/7

3

7/10

5

9/8

1P=

جدول 3 : توزیع فراوانی بیماران مورد مطالعه بر حسب اندازه تورم در مرحله 24 ساعت بعد از درمان به تفکیک گروه

اندازه تورم

(24 ساعت  بعد از درمان)

گروه‏ها

کل

کنترل

تجربی

تعداد

درصد

تعداد

درصد

تعداد

درصد

کمتر از 2 سانتی متر

2

1/7

2

1/7

4

1/7

2 تا 4 سانتی متر

20

4/71

18

3/64

38

9/6

بیشتر از 4 سانتی متر

6

4/21

8

6/28

14

25

کل

28

0/100

28

0/100

56

0/100

60/0P=        52/0Z=      Mann-Whitney:

جدول 4 : توزیع فراوانی بیماران مورد مطالعه بر حسب اندازه تورم در مرحله 1 هفته بعد از درمان به تفکیک گروه

اندازه تورم

(یک هفته  بعد از درمان)

گروه‏ها

کل

کنترل

تجربی

تعداد

درصد

تعداد

درصد

تعداد

درصد

کمتر از 2 سانتی متر

21

75

23

1/82

44

6/78

2 تا 4 سانتی متر

4

3/14

4

3/14

8

3/14

بیشتر از 4 سانتی متر

3

7/10

1

6/3

4

1/7

کل

28

0/100

28

0/100

56

0/100

45/0P=        73/0Z=      Mann-Whitney:

بحث

تحقیق ارائه شده مشابهی برای جایگزین کردن پنی‏سیلین تزریقی با آموکسی سیلین خوراکی وجود نداشت از اینرو به نقد گذاشتن معایب و محاسن این مطالعه در قیاس با سایر مطالعات امکان پذیر نمی‏باشد. البته در دیگر مطالعات آموکسی سیلین به عنوان انتخاب مناسب برای درمان عفونت‏های  دندانی حاد مطرح شده است.

پنی‏سیلین، آموکسی سیلین، کلیندامایسین، اریترومایسین، مترونیدازول و Moxifloxacin از آنتی‏بیوتیک‏های معمول در درمان عفونت‏های دندانی ذکر شده‏اند.(5) در مطالعه ای بر روی 166 گونه باکتری بدست آمده از 50 نمونه آبسه‏های با منشا دندانی مشخص شد که 96 درصد از گونه‏های باکتری‏های بدست آمده از این آبسه‏ها به یکی از آنتی‏بیوتیک های رایج: پنی سیلین، آموکسی سیلین، اریترومایسین، کلیندامایسین، مترونیدازول حساس بودند و پنی سیلین داروی انتخابی برای عفونت دندانی حاد بود.(12) در همین رابطه در تحقیق دیگری مشخص شد که بهبودی عفونت های دندانی در درمان با آموکسی سیلین بهتر از درمان با تتراسایکلین است.(13)

در مطالعه Lewis و همکاران مطرح شده است که تغییراتی در سوش میکروبی آبسه‏های دندانی رخ داده است و آموکسی سیلین به همراه مترونیدازول احتمالاً اولین انتخاب در صورت عدم بهبودی بالینی می باشد.(14) بر طبق مطالعه Siminoski در سال 1993، Sepsisو تب ناشی از عفونت دندانی می تواند به درناژ آبسه و کشیدن دندان با یا بدون آنتی‏بیوتیک پاسخ دهد.(15)

هر چند مطالعه بر روی استفاده از آموکسی سیلین با مقادیر بالا بر روی عفونت‏های حاد دندانی انجام نشده است اما تحقیقات مختلفی در مورد کاربرد بدون عارضه مقادیر بالای آموکسی سیلین خوراکی در درمان سایر عفونت‏های حاد مانند اوتیت حاد گوش میانی و پنومونی دارند از جمله استفاده روزانه mg/kg 90-80 آموکسی‏‏سیلین خوراکی به مدت پنج روز در درمان پنومونی شدید بچه‏ها در بررسی Hazir و همکاران(16) و استفاده از همین مقدار آموکسی‏سیلین خوراکی در درمان اوتیت حاد گوش میانی نوزادان و بچه‏ها در مطالعات Santolaya(17) و Arguedas(18).

در مطالعه Garbutt در ایالت میسوری هم استفاده روزانه از mg/kg 90-80 آموکسی سیلین خوراکی در درمان اوتیت حاد گوش میانی ناشی از استرپتوکوکوپنومونی غیرحساس به پنی‏سیلین (NSSP) و غیر حساس به مقدار استاندار آموکسی سیلین را ضمن جداسازی استرپتوکوک پنومونی از ناروفارنکس بچه‏ها مورد بررسی قرار دادند و آن را در بچه‏هایی که اخیراً آنتی‏بیوتیک دریافت نموده اند توصیه نمودند.(19) مطالعه‏ای مقایسه‏ای به صورت یک سوکور بین اثر درمان 14 روزه استفاده از Cefditoren pivexil (نسل سوم سفالوسپورین) به مقدار Mg/kg 12-8 روزانه در 72 بیمار با متوسط سن 15/7 سال و آموکسی‏سیلین/کلاوولانات (به مقدار روزانه Mg/kg 90-80 در 72 بیمار با متوسط سن 6/6سال) در درمان بیماران 1 تا 15 ساله بارینوسینوزیت حاد باکتریال در تایلند انجام شد. میزان بهبودی در روز چهاردهم در مصرف‏کنندگان Cefditoren pivoxil و آموکسی سیلین به ترتیب 8/78% و 7/84% بود. هیچ اختلاف معنی‏داری بین تغییرات در علائم در دو گروه وجود نداشت. متوسط زمان بهبودی در هر دو گروه 3 روز بود. همچنین اختلاف معنی‏داری بین پسرفت (Relapse) (16/9 و 6/11%) یا عود (Recurrence) (3 و 6/5%) نبود. شایعترین عارضه در هر دو گروه اسهال بود که در مصرف‏کنندگان Cefditoren pivoxil 5/4% و در مصرف‏کنندگان آموکسی‏سیلین 1/18% بود (02/0P=).(20)

مطالعه‏ای توسط Christele Gras و همکارانش در مورد اثر آموکسی سیلین خوراکی بر روی 222 نوزاد Full term (متوسط وزن موقع تولد 533±42/3) آلوده به عفونت استرپتوکوک گروه B، انجام شد. البته در طی 48 ساعت اول برای همه آنها آموکسی‏سیلین تزریقی تجویز شد و پس از بدون علامت شدن روزانه Mg/kg 300-200 در چهار دوز منقسم داده شد. متوسط غلظت سرمی آموکسی سیلین خوراکی به ترتیب با مقدار مصرفی  Mg/kg300، میلی گرم در لیتر mg/l 15/31 و با مقدار مصرفی  Mg/kg200، 8/25 میلی گرم در لیتر mg/lبود.(21)

تحمل گوارشی عالی بود 216 بیمار در روز پنجم تولد مرخص شدند و در طی سه ماه پیگیری مراجعه نداشتند. هر چند کاربرد مقادیر بالا احتمال توکسیسیته را مطرح می‏سازد اما در این مطالعه توکسیسته بالینی دیده نشد و البته مطالعات کمی در مورد توکسیسته آموکسی سیلین نوزادان وجود دارد.(21)

در ضمن از مزایای کاربرد مقادیر بالای خوراکی: تسریع ترخیص از بیمارستان، تماس سریع تر با بیمار، هزینه کمتر درمان و مصرف دوره کوتاهتر نوع تزریقی (که درمانی تهاجمی است) می باشد که می توانند احتمالاً موجب کاهش ریسک عفونت‏های بیمارستانی شوند.(21)

با توجه به آمار و نتایج بدست آمده از این تحقیق مشخص شد که در عفونت های حاد دندانی هنگامی که از آموکسی سیلین خوراکی با دوز بالا استفاده می گردد، در 9/92 درصد بهبودی دیده می‏شود و در هنگامی که از پنی‏سیلین تزریقی استفاده می شود در 3/89 درصد بهبودی مشاهده می‏گردد. اگر چه این اختلاف از نظر آماری معنی‏دار نیست ولی با توجه به مشکلات و عوارض ناشی از تزریق پنی سیلین همچون فراهم نبودن امکان تزریق‏های مکرر برای همگان و هزینه‏های اضافی رفت و آمد جهت تزریق، باضافه درد و ناراحتی محل تزریق و احتمال خطیرتر بروز شوک آنافیلاکسی از یک طرف و عارضه کمتر مصرف مقدار بالای آموکسی سیلین خوراکی از طرفی دیگر، می توان گفت در عفونت های حاد دندانی بهتر است بجای پنی سیلین تزریقی از آموکسی سیلین خوراکی با مقدار بالا استفاده گردد. در این بررسی حتی در مواردی هم که ما نتیجه درمان با پنی سیلین و یا آموکسی سیلین خوراکی را عدم موفقیت گزارش کردیم، تب در تمام این بیماران قطع گردیده بود و علیرغم اینکه در شدت درد خودبخود و اندازه تورم تغییر چشمگیری مشاهده نشده بود اما به هرحال علائم عفونت در این بیماران بیشتر نشده بود و گسترش عفونت و عوارض آن بیماران را تهدید نمی‏کرد. در احساس بهبود بیماران نقش کاهش یا برطرف شدن تب و درد بارزتر بود و اکثر بیماران با برطرف شدن این علائم فعالیت های روزمره خود را از سر گرفتند هر چند که تورم هنوز به درجاتی باقی مانده بود.

علاوه بر این می‏توان نتیجه گرفت که معمولاً پاسخ‏دهی به درمان با کاهش اندازه تورم  پس از 48 تا 72 ساعت مشخص می شود و چنانچه تب و درد حاد بیمار در این مدت از بین نرفته باشد پاسخدهی به درمان زیر سوال قرار می گیرد.

 از 28 بیمار گروه کنترل درمان 3 نفر و از 28 بیمار گروه تجربی درمان 2 نفر با عدم موفقیت همراه بود که برای آنها بدون آنکه درناژ مجدد انجام شود کپسول کوآموکسی‏کلاو mg 625 به صورت هر 8 ساعت 1 عدد و به مدت 1 هفته تجویز گردید که نتیجه درمان در هر 5 نفر با موفقیت همراه بود. بنابراین در موارد عدم موفقیت چه با آموکسی سیلین و چه با پنی سیلین تزریقی می توان درمان با کوآموکسی کلاو را جایگزین کرد. البته باید به خاطر داشت که علیرغم موثر بودن کوآموکسی‏کلاو در عفونت های دندانی مقاوم به درمان های رایج هیچگاه نبایستی آنرا به عنوان داروی انتخابی اول مورد استفاده قرار داد تا مشکلی همانند مقاومت باسیل توبرکولوز به ریفامپین بواسطه مصرف بی رویه آن در عفونت های غیرتوبرکولوزی تکرار نگردد.

در این طرح، برش مخاط یا پوست و تخلیه چرک آنچنان که در قسمت روش اجرای طرح توضیح داده شد برای تمام بیماران بطور کامل انجام گردیده است و بیمارانی که به دلایل مختلف برش و تخلیه چرک برایشان انجام نگردید از مطالعه حذف شدند. بنابراین درناژ و تخلیه چرک برای تمام بیماران مورد مطالعه یکسان بوده است و درناژ نمی تواند به عنوان یک متغیر محسوب گردد.

  پاسخ‏دهی عفونت های حاد دندانی نسبت به آموکسی‏سیلین با مقدار بالا حتی در مواردی هم که عفونت به پوست صورت و یا کف دهان گسترش یافته بود نیز در مطالعه مقدماتی (Pilot study) مجریان طرح بخوبی مشاهده شده بود و مساله بررسی تاثیر آموکسی‏سیلین خوراکی با مقدار بالا در درمان این عفونت‏ها به این چندین تجربه انجام شده در این مطالعه محدود نمی‏گردد. بنابراین با توجه به عدم مشاهده هیچگونه عوارضی بدنبال مصرف خوراکی مقادیر بالای آموکسی سیلین و با توجه به شناخت فارماکولوژی این دارو که محدودیتی برای چنین درمانی ایجاد نمی کند، بایستی  آن  را  به عنوان   درمان  دارویی   انتخابی  برای

عفونت‏های حاد دندانی مدنظر قرار داد.

اگر چه منابعی در صورت وجود دو یا بیش از دو تا از معیارهای زیر: درجه حرارت بالای  38 درجه  سانتیگراد یا کمتر از 36 درجه  سانتیگراد، ضربان قلب بیش از 90 در دقیه، تعداد تنفس بیش از 20 در دقیقه و لکوسیتوز بالای 12000 در میلیمتر مکعب یا کمتر از 4000 یا بیش از 10% اشکال نابالغ (سلول‏های باند) در پاسخ به عفونت را ضمن مطرح کردن سندرم پاسخ التهابی سیستمیک (Systemic inflammatory syndrome)SIRS نوع آنتی‏بیوتیک تجویز شده را تزریقی توصیه می‏کنند(22) ولی بر اساس این مطالعه نیاز به انجام CBC و روش تزریقی در بیماران دچار عفونت حاد دندانی وجود ندارد چرا که بر اساس این مطالعه تب بیماران با مصرف این رژیم خوراکی قطع شده بود.

نتیجه گیری

با توجه به تحقیق انجام شده و علیرغم مشابهت پاسخ به درمان عفونت حاد دندانی نسبت به «پنی سیلین تزریقی» و «آموکسی سیلین خوراکی به مقدار بالا»، نظر به نبود عوارضی همچون درد محل تزریق و کاهش کارآمدی بیمار و صرف هزینه‏های اضافی همچون هزینه رفت و آمد و تزریق و مهمتر از همه شوک آنافیلاکسی می توان گفت آموکسی سیلین خوراکی با مقدار بالا درمان دارویی انتخابی در عفونت‏های حاد دندانی است که ضمن جلوگیری از بروز مشکلات و عوارض ناشی از تزریق پنی‏سیلین دارای اثرات درمانی حداقل معادل  آن است. از طرفی با توجه به اینکه داروی انتخابی در موارد عدم موفقیت، آموکسی‏کلاو بود که پاسخ دهی مناسبی را  به همراه داشت، می توان اظهارنظر نمود که در انتخاب آنتی‏بیوتیک برای درمان عفونت های حاد دندانی پنی‏سیلین تزریقی جایی ندارد مگر در بیمارانی که آموکسی سیلین خوراکی را نمی‏توانند تحمل کنند که این عدم تحمل با علائمی مانند اسهال، تهوع، استفراغ و دل‏درد همراه است.

[1]. اگر پاسخ سیستمیک به عفونت با عفونت مشکوک بالینی یا ثابت شده همراه باشد Sepsis نامیده می شود.

[2]. Visual analogue scale

آبسه دندان چرک‌هایی است که در ریشه دندان جمع شده و باعث عفونی شدن آن می‌شود و ممکن است در صورت درمان نشدن به موقع می‌تواند به تدریج به فضاهای عمقی مانند فضاهای اطراف حلق، مجاری تنفسی و حتی اطراف مغز راه پیدا کند و موجب انسداد راه‌های تنفسی، درگیری مغز و مننژیت (التهاب پرده مغز) و درگیری خون و حتی مرگ شوند.[ویکی پدیا]

آنتی بیوتیک ها باکتری ها را می کشند و برای مبارزه با انواع مختلفی از عفونت ها مورد استفاده قرار می گیرند. آنتی بیوتیک هایی که برای آبسه دندان استفاده می شوند به شکل قرص یا مایع هستند و معمولا در بازه زمانی ۷ الی ۱۰ روزه مورد استفاده قرار می گیرند.

عفونت باکتریایی که باعث ایجاد آبسه دندان می شود باید درمان شود. در این شرایط آنتی بیوتیک ها باید برای کشتن باکتری ها یا  جلوگیری از رشد بی رویه آن ها مورد استفاده قرار گیرد.  عفونت باکتریایی مداوم می تواند باعث ایجاد بیماری حاد و جدی همچون سلولیت شود.  آنتی بیوتیک ها معمولا به همراه سایر درمان ها مورد استفاده قرار می گیرند و می  توانند کانال ریشه را باز کنند  و منبع آبسه را تخلیه نمایند.

درمان آنتی بیوتیک برای آبسه دندان زمانی که با سایر درمان ها مورد استفاده قرار می گیرد در متوقف کردن عفونت  باکتریایی در فک بسیار مفید و موثر خواهد بود.  اگر آنتی بیوتیک در کشتن باکتری ها موثر نباشد ، اگر آنتی بیوتیک برای مدت زمان مورد نیاز مصرف نشود یا اگر دندان درمان نگردد، عفونت ممکن است باز گردد.درمان آنتی بیوتیکی عفونت دندان

هر دارویی عارضه جانبی خاص خود را دارد. اما بیشتر افراد عارضه جانبی را احساس نمی کنند یا می توانند این عوارض را تحمل نمایند. از داروساز یا پزشک در مورد عارضه جانبی دارویی که مصرف می کنید سوال بپرسید.  عوارض جانبی در کاغذ داخل دارو فهرست می شود. برخی از موارد مهم در ادامه بیان شده است:

سعی کنید تمامی آنتی بیوتیک هایی که دندانپزشک تجویز می کند را مصرف کنید. تا زمانی که بیماری بهبود نیافته است آن را ادامه دهید. حتی بعد از بهبودی نیز باید دوره درمان را کامل کنید در غیر اینصورت عفونت باکتریایی ممکن است دوباره بازگردد. آنتی بیوتیک ها ممکن است همیشه باکتری ها را از بین نبرند. این موضوع معمولا به خاطر مصرف بی رویه و نادرست آنتی بیوتیک ها رخ می دهد. می توانید با مصرف مناسب داروها از مقاومت به آنتی بیوتیک پیشگیری کنید. اگر مصرف آنتی بیوتیک را خیلی زود متوقف کنید، باکتری ها ممکن است از بین نروند و دوباره رشد کنند و قوی تر شوند.

دارو یکی از ابزارهای متعددی است که پزشک برای درمان مشکلات شما تجویز می کند. مصرف دارو  به شیوه ای که پزشک تجویز کرده می تواند  به بهبود شرایط کمک کند و  از بروز مشکلات بعدی جلوگیری نماید.  اگر داروی خود را به درستی مصرف نکنید سلامتی تان را در معرض خطر قرار می دهید.  معمولا دلایل متعددی در مورد  مصرف نکردن دارو وجود دارد. در بیشتر موارد می توان برای مصرف مناسب دارو مراحلی را طی کرد.

اگر باردار هستید، به نوزاد خود شیر می دهید یا قصد بارداری دارید از هیچ دارویی به صورت خودسرانه استفاده نکنید مگر اینکه پزشک تجویز کرده باشد. برخی از داروها می تواند به کودک شما اسیب وارد کند. این داروها شامل داروهای بدون نسخه و تجویزی همچون ویتامین ها، گیاهان دارویی و مکمل هاست. از پزشک خود در مورد مصرف داروها سوال کنید.

مراقبت منظم  بخش کلیدی از درمان است. مطمئن شوید که تمامی ملاقات های خود با پزشک را انجام می دهید . اگر مشکلی داشتید با پزشک تماس بگیرید.